sokrates ve platon
DESCRIPTION
TEMEL KAVRAMLAR. Sokrates ve platon. SOKRATES. MÖ 4 69 - MÖ 399. Evrenin değişmez doğası nedir sorusuna cevap aramak yerine Nasıl Yaşamalıyım sorusunu felsefenin gündemine sokmuştur. İyilik, güzellik, erdem gibi değerler alanına ait kavramların üzerine eğilen ilk filozoftur. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/1.jpg)
SOKRATES VE PLATONTEMEL KAVRAMLAR
![Page 2: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/2.jpg)
SOKRATES
MÖ 469 - MÖ 399
![Page 3: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/3.jpg)
NASİL YAŞAMALİYİM? Evrenin değişmez doğası nedir sorusuna cevap
aramak yerine Nasıl Yaşamalıyım sorusunu felsefenin gündemine sokmuştur.
İyilik, güzellik, erdem gibi değerler alanına ait kavramların üzerine eğilen ilk filozoftur.
Sokrates sonrası felsefe, ontoloji ve epistemolojinin yanında aksiyoloji (değerler felsefesi) alanındaki sorunlara da eğilmeye başlamıştır. Bu yüzden kimi zaman batı felsefesinin babası olarak ta anılır.
![Page 4: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/4.jpg)
OBJEKTİF BİLGİ Yazılı bir eser bırakmadı. Görüşlerini, başta Platon olmak
üzere izleyicileri tarafından yazılan eserler yoluyla biliyoruz.
Sofistlerin objektif bilginin olamayacağı iddiasına karşı çıkarak, Gerçek ve Yanılmaz bilginin mümkün olduğunu iddia eder.
Bilgi, somut nesnelerin bilgisinde değil, nesneler hakkındaki soyut çıkarımlarımızda, onların evrensel tanımlarında aranmalıdır.
Örneğin, güzel bir çiçek solabilir, yok olabilir; ancak güzellik kavramı hakkında hala konuşabiliriz
![Page 5: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/5.jpg)
SOKRATİK YÖNTEM Sokrates’e göre güvenilir bilgiyi elde etmek
için izlenmesi gereken yöntem entelektüel bir tartışmadır.
Ortaya atılan iddia sürekli yeni sorularla sorgulanarak, evrensel tanımlara ulaşılmaya çalışılır. Bu yüzden Sokrates’in izlediği yönteme kimi zaman Doğurtma Yöntemi de denir.
Bu yöntem, felsefi bir kavram olan Diyalektik veya Elenchus ile karşılanabilir.
![Page 6: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/6.jpg)
HANGİ KAVRAMLAR İNCELENDİ? Evrensel Tanım
Diyalektik
![Page 7: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/7.jpg)
Jacques-Louis David 1787
Giambettino Cignaroli
![Page 8: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/8.jpg)
PLATON
MÖ 427 – MÖ 347
![Page 9: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/9.jpg)
PLATON ÖNCESİ FELSEFE
Dış dünyanın nesneleri sürekli değişimden etkilenir; sürekli oluş halindedir (Heraklitos)
Varlık, ya mutlak olarak vardır ya da tamamıyla yoktur. Var olmak basitçe var olmaktır (Parmenides).
Duyu nesnelerine ait algılarımız mutlak değil görelidir (Protagoras).
![Page 10: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/10.jpg)
GÖRÜNÜŞ VE GERÇEKLİK Platon (1) dış dünyanın değişimden etkilendiğini ve oluş halinde olduğunu, (2) dış dünyadan edindiğimiz duyuların göreli olduğunu, (3) gerçek bilginin, ancak varlığı mutlak olan, değişmeyen nesnelere ait bilgi olduğunu
Kabul eder !
![Page 11: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/11.jpg)
DUYULUR DÜNYA – DÜŞÜNÜLÜR DÜNYA Değişimin var olduğu, duyularımızla hakkında
fikir edindiğimiz dış dünyanın varlığı mutlak olamaz.
Varlığı mutlak olmayan nesnenin bilgisi de mutlak olamaz.
Platon’a göre hem gerçeklik hem de gerçek bilgi mutlak olmalıdır.
Mutlak gerçekliğin bilgisi ancak kavranarak elde edilir, algılarımızla değil diyalektik ile ulaşırız.
![Page 12: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/12.jpg)
DUYULUR DÜNYA Platon bilinebilecek
nesneleri dörde ayırır ve her biri için farklı bir bilme biçiminin varlığından bahseder.
(1) İmajlar: Hayal gücünün yardımıyla elde edilir
(2) Tikel nesneler: Algılarımız yardımıyla bu nesnelerin farkına varırız.
NOT:
(1) ve (2) bilgi değildir, yalnızca sanı veya inançtır.
Yani (1) ve (2) hakkındaki yargılarımız ancak DOXA olabilir
![Page 13: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/13.jpg)
MATEMATİK NESNELERİ (3) Matematik
Nesneleri ve Soyut Kavramlar:
Nesneler arasındaki ilişkiyi, nesnelerden bağımsız olarak kurabildiğimizde edinebileceğimiz bilgi.
NOT: Düşünme yardımıyla elde edilen matematiksel nesnelerin bilgisi ve soyut kavramların bilgisi İDEA değildir.
Çünkü, bu düşünme biçiminde, hipotezler veya varsayımlarla hareket eder, onları birer ilke gibi kabul ederiz.
Varsayımlar, hipotezler kullanmamız elde ettiğimiz bilgiyi sınırlar
![Page 14: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/14.jpg)
IDEALAR - EIDOS (4) İdea: Zihinle gerçek
bilginin nesnesi arasında hiçbir engel kalmadığında ulaştığımız gerçeklik.
İdea farkına vardığımız, zihnin en ileri aktivitesi ile bildiğimiz mükemmel, değişmez varlıktır.
İdea’nın bilgisi, tikellerin bilgisini, tikellerden soyutladığımız kavramların bilgisini kapsar.
NOT:
Ideanın bilgisi, daha aşağıda bulunan nesnelerin bilgisini birleştirici niteliktedir. Ancak onların toplamı değildir.
Daha aşağıdaki nesneler İdeadan pay alır diyebiliriz.
İDEALAR TÜMELDİR
![Page 15: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/15.jpg)
BÖLÜNMÜŞ ÇİZGİ ANALOJİSİ
BİLME BİÇİMİ (EPİSTEMOLOJİ)
BİLİNEN NESNE (ONTOLOJİ)
EPİSTEME
BİLGİ
ZİHİN – KAVRAYIŞ
noesis
İDEA
eidos
İYİ İD
EASI
(DÜ
ŞÜN
ÜLÜ
R
DÜ
NY
A)
DÜŞÜNME KAVRAMLAR - MATEMATİKSEL NESNELER
DOXA
SANI
İNANÇ - SANI DUYU NESNESİ – TİKEL NESNE
GÜ
NEŞ
(DU
YU
LAN
D
ÜN
YA
) HAYALETME İMAJ (GÖRÜNTÜ) – GÖLGE -YANSIMA
![Page 16: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/16.jpg)
MAĞARA ALEGORİSİ
![Page 17: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/17.jpg)
İDEALAR VE NESNELAR ARASINDAKİ İLİŞKİ Platona göre nesneler ve bilgi türleri arasında hiyerarşi
vardır.
Bölünmüş çizgide dikey olarak yol aldığımızda, yükseldikçe hem bilgimiz hem de bildiğimiz nesne gerçekliğe yaklaşır.
İdea en yukarıdaki varlık olduğu için, hakikat ancak ideayı kavradığımızda elde edilir
İdealar arasında da hiyerarşi vardır; İYİ İDEASI tüm ideaların üzerinde yer alır. İYİ İDEASINI bilmeden diğer idealar arasındaki ilişkiyi bilemeyiz !
![Page 18: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/18.jpg)
İDEALARIN BİLGİSİNE NASIL ULAŞILIR Platon’a göre ideaların bilgisine üç şekilde
ulaşılabileceğini iddia eder: (1) Hatırlama: Zihin, bedenle birleşmeden önce ideaların bilgisine sahipti. (2) Diyalektik: Soyutlama gücüyle nesnelerin özüne dair olan bilgiyi ortaya çıkarabiliriz (3) Arzu, Tutku: Güzel nesnelerden, güzellik kavramına ve en sonunda güzelliğin özü olan güzel ideasına adım adım varabiliriz.
![Page 19: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/19.jpg)
ÖZET Platon Görünüş ve Gerçeklik ayrımını yapar Heraklitos’un değişme fikrini Duyulan
dünya bağlamında açıklar Parmenides’in varlık vardır iddiasını
Düşünülen dünya bağlamında açıklar. Duyulur dünya değişimden etkilenir.
Düşünülür dünyada değişim yoktur, İdealar mutlak, değişmez zihin aracılığıyla bulunacak nesnelerdir.
![Page 20: Sokrates ve platon](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061520/568164d4550346895dd70b5c/html5/thumbnails/20.jpg)
HANGİ KAVRAMLARI İNCELEDİK? Görünüş (Appearance) vs. Gerçeklik
(Reality); Görünen Dünya vs. İdealar Dünyası
Hayal Etme – İnanç Düşünme – Bilme Episteme, Doxa, Hatırlama (Recollection), Diyalektik Tümel, Tikel,