Hyrje Kjo broshurë i ndihmon fermerët që të përmirësojnë korrjen e ushqimit për kafshë, në mënyrë që të mbështeten punët e fermës dhe të rritet fitimi i fermës. Porosia e broshurës në vazhdim është një nga programet më të mëdha të demonstrimeve në fermë të cilat shpërndahen nga MAFRD.

Broshura financohet përmes projektit dyvjeçar të BE-së për të forcuar shërbimet këshilluese dhe teknike të MAFRD. Projekti është duke i ndihmuar MAFRD të bashkërendojë rrjetin këshillues të këshilltarëve vendor dhe organeve këshilluese private, si dhe promovimin e mundësive dhe dobive për komunitetin e fermerëve nga shfrytëzimi i shërbimeve këshilluese. Projekti po ashtu mbështet implementimin e masave zhvillimore rurale që kanë për qëllim shfrytëzimin e shërbimeve këshilluese bujqësore, si dhe duke siguruar që trajnimi është i harmonizuar me kërkesat e BE-së sipas Politikës së Përbashkët Bujqësore (CAP) dhe sipas Instrumentit për Ndihmë Para-aderimit për Bujqësinë dhe Zhvillimin Rural (IPARD).

PIKAT KYÇE PËR TË VËNË RE

1. Menaxhimi i mirë 1. Zvogëlimi i humbjes së barit/ushqimit bishtajor

në arë dhe humbjet nga magazinimi/deponimi (të dyja deri në 30%), në mënyrë që të prodhohet më shumë qumësht për një tonelatë silazh.

2. Korrja duhet të bëhet në fazën optimale të rritjes së të mbjellave.

2. Cilësia e ushqimit të kafshëve ulet 1. Me pjekurinë shtesë të barit dhe ushqimeve

bishtajore. 2. Kokrrat e misrit bëhen të forta dhe nuk janë të

përshtashme për lopët.

3. Lagështia e përshtashme për të furnizuar sillazhin

1. Në qoftë se lagështia është shumë e lartë, ushqimi thahet dhe bëhet i thartë, që çon deri te konsumimi i dobët nga kafshët.

2. Në qoftë se lagështia është shumë e ulët, ushqimi bëhet i mykur dhe ka tretshmëri të dobët.

4. Minimizo humbjet në arë gjatë korrjes

5. Minimizo oksigjenin në silos1. Copëto ushqimin imët (me 75% më pak se 1 cm,

dhe 20% më të gjatë se 3 cm). Bëje shtypjen e mirë të ushqimit. Përdor acidin laktik bakterial

2. Mbushe silosin shpejt Sillazhi nuk duhet t’i ekspozohet ajrit më

shumë se 4 ditë. 3. Mbush silosin siç duhet

Rregullo në 4-5 minuta për tonelatë (për 1 shtresë prej 2 cm) duke përdorur taktorin 5,800 kg.

Mbush sillazhin në secilën pjesë të rrafshtë ose çarjeve të rritura.

Minimizo nxehtësinë e përfshirë. 4. Mbyll silosin për t’a mbajtur hermetikisht mbyllur.

Menaxho ushqimin që të minimizosh humbjet; mbaje sillazhin të mbuluar, dhe në vija në drejta; mos mbaj grumbullin afër ushqimit tjetër.

Korrja e bimëve të ushqimit të kafshëve duhet të bëhet në kohën e duhur dhe në mënyrë të duhur, në mënyrë që të fitohet sasi më e lartë e qumështit nga lopët.

Kositja e sanës

Korrja në kohën optimake = më shumë litra qumësht nga 1 MT nga ushqimi i kafshëve

Kositja duhet të bëhet kur fillojnë të formohen kokrra të vogla, por përpara se ato të fillojnë të rriten.

Korrja e vonshme = më pak litra të qumështit nga 1 MT i ushqimit të kafshëve

Kositja e jonxhes

Korrja në kohë optimale = më shumë qumësht nga 1 MT i ushqimit të kafshëve

Kosit jonxhen kur dalin sythet, por përpara se të çelin lulet.

Prodhimi i qumështit duke përdorur të lashta të ushqimit të kafshëve përmirësohet në 6 muajt e parë të laktacionit kur forma dhe shëndeti i lopëve është i dobët.

Korrja e vonshme = më pak litra qumësht nga 1 MT i ushqimit të kafshëve

Cilësia e prodhimit e ushqimit të kafshëve

1) Ushqimi i kafshëve duhet të ketë sa më shumë të jetë e mundur energji dhe proteina. .

2) Energjia dhe proteinat në bari dhe ushqim bishtajor zvogëlohen posa rritet pjekja.

3) Rritja e fibrave arrihet sipas pjekjes së shtuar; fibrat e lartë mund të zvogëlojnë konsumimin e tagjisë dhe të koncentratit, dhe të rezultojë me prodhim të ulët të qumështit.

4) Bari dhe bimët bishtajore duhet prerë në fazën e zhvillimit përpara çeljes së lules (kur koka dhe kokrra mezi shihen).

5) Ushqimi nga bimët bishtajore ka më pak fibra se bari, dhe prandaj konsumohet më shumë.

6) Sillazhi (bari, jonxhet, tërfili dhe misri) duhet të vendosen në silos ose bunker me 65% lagështi.

7) Të gjitha sillazhet duhet të paketohen me kujdes në silos ose në bunker për të lënë jashtë oksigjenin.

8) Fosfori dhe potasiumi mund të përdoren një herë në vjet (preferohet pas prerjes së parë).

9) Azoti duhet të përdoret në bari pas seciles prerje.

Për barin dhe ushqimet nga bimët bishtajore: a. Të dyja kanë nevojë gati sasinë e njëjtë të fosforit

(rreth 60 kg/ha për vit); b. Bari ka nevojë për rreth 40 kg/ha të azotit për prerje; c. Ushqimet nga bimët bishtajore kërkojnë rreth 25

kg/ha potasium për tonelatë të sanës së prodhuar, (me 12 deri 15% lagështi).

Lëndët ushqyese mund të përdoren në fushë, edhe si pleh organik edhe si pleh komercial.

Projekt i financuar nga BE dhe i Shërbimi Këshillues Rural

menaxhuar nga Zyra Evropiane Bujqësor i Kosovësnë Kosovë

Zbatuar nga:

blade of grass

Legumes thread.

Leguminous Protein

Grass Protein

PËRGATITJA DHE KORRJA E BIMËVE FORAGJERE

MINISTRIA E BUJQËSISË PYLLTARISË DHE ZHVILLIMIT RURAL