soilless cultre
DESCRIPTION
Soilless CultreTRANSCRIPT
1
ความรทวไปการปลกผกไฮโดรโพนกส ความหมายของการปลกพชไรดน (Soilless Cultre) การปลกพชไรดน หรอ การปลกพชโดยไมใชดน หมายถง การปลกพชทเลยนแบบการปลกพชบนดน โดยการใชวสดปลกตางๆในการปลก เชน นา ทราย กรวด ดนเผา หรอวสดอนๆ ทไมใช ดน ซงพชจะสามารถเจรญเตบโตบนวสดปลกไดจากการไดรบสารละลายธาตอาหารพชทมนาผสมกบปย หรอธาตอาหารตางๆ ทพชตองการผานทางรากพช ระบบการปลกพชไรดนทนยมมากทสดในปจจบนนกคอ ระบบการปลกพชทใชนาเปนวสดปลกโดยใหสารละลายธาตอาหา ร (นาผสมกบปยทมธาตอาหารทพชตองการ ) ผานทางรากพชโดยตรงซงระบบนเราคนเคยกนดในชอวา ระบบไฮโดรโพนกส นนเอง การทพชจะเจรญเตบโตไดดนน ตองอาศยปจจยสาคญหลายอยาง เชน สภาพอากาศทเหมาะสม (แสงแดด และอณหภม ) นา ธาตอาหารทพชต องการ อากาศ (ออกซเจน ไฮโดรเจน และ คารบอนไดออกไซด) ขอดของการปลกพชโดยไมใชดน ๑ .สามารถทาการเพาะปลกพชไดในทกสภาวะ ไมวาจะเปนในพนททดนไมด หรอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมตอการเพาะปลก ๒.ใหผลผลตตอพนทปลกสงกวา สามารถทาการผลตไดสมาเสมอและตอเนอง ๓.สามารถปลกพชเชงธรกจไดหลากหลายชนด ๔.ไมมปญหาเกยวกบศตรพชทเกดจากดน จงไมตองใชสารพษเพอฆาแมลง เปนระบบปลกทเปนมตรกบสงแวดลอม ๕.ใหผลผลตทสด สะอาด ปราศจากสารพษทงจากดนและยาฆาแมลง จงบรโภคไดอยางปลอดภย ๖.ผลผลตไดปรมาณ คณภาพ และราคาดกวาการปลกบนดนมาก เพราะสามารถควบคมสภาพแวดลอมตางๆทเกยวของกบการเจรญเตบโตของพชไดดกวา ๗.อตราการใชแรงงาน เวลาในการปลก และคาใชจายตากวา ๘.ไมตองเสยเวลาและคาใชจายในการเตรยมดนและกาจดวชพชกอนปลก ๙.ใชนาและธาตอาหารไดอยางประหยด คมคา และมประสทธภาพ เชน ใชนาลดลงถง ๑๐ เทาตวของการปลกแบบธรรมดา ๑๐.ลดคาใชจายเกยวกบการใชสารปองกนและกาจดแมลงได ๑๐๐ % ๑๑.ประหยดคาขนสง เพราะสามารถเลอกพนททจะปลกใหใกลกบแหลงรบซอได เนองจากใชพนทในการปลกไมมาก ๑๒.เปนทางเลอกใหกบการเกษตรยคใหม
2
๑๓ .มวธการปลกและการดแลรกษางาย ไมวาเดก ผใหญ ผสงอาย หรอแมแตคนพการกสามารถทาไดเปนกจกรรมรวมกนในครอบครว และเปนทางเลอกในการเพมอาชพใหแก ผดอยโอกาส เชนคนพการ ไดอกดวย การปลกแบบระบบใหสารละลายธาตอาหารพชและอากาศไหลผานรากพชในระดบลกอยางตอเนองในถาดปลก ระบบปลกแบบ DRFT น พฒนาเพมเตมจากแบบทนยมใชกนในประเทศไตหวน (Dynamic Root Floot Floating Hydroponics Technique หรอ DRF ซงพฒนามาจากระ บบ DFT แตเพมการไหลเวยนของอากาศและสารอาหาร) คอมถาดปลกทาดวยโฟมเจาะรปลกพช และมอปกรณสาหรบระดบของสารอาหารเปนระบบปลกทมลกษณะเหมอนระบบ DET แตไดพฒนาขนมาเพอการผลตพชเชงการคา โดยตองการใหพชไดรบทงอากาศและสารละลายธาตอาหารทมการหมนเวยนทรากพชอยางตอเนองกลาวคอ จะมระบบใหสารละลายธาตอาหารพชแบบหมนเวยน (Closed System) จาก ๒ สวนคอ ๑)ในถาดปลกพชททาจากโฟม (สวนดานบนของถาดปลกจะถกปดดวยแผนโฟมทมรสาหรบปลกพช) ทตงอยบนโครงเหลกทมระดบสงกวาพนดน ๒)จากถงใสสารอาหารทมปรมาณมากกวาถาดปลก ซงปกตถงนมกจะวางอยตากวาถาดปลก หรอฝงดนใตถาดปลก พนทของถาดปลกจะถกออกแบบใหเปนรองและมอปกรณสาหรบ ๑)ปรบระดบสารอาหารในถาดปลกพชตามอายของพช เพอให รากพช ลอยอยทงในอากาศและสารละลายธาตอาหารพช ๒)อปกรณนจะมรใหสารละลายธาตอาหารไหลแบบหมนเวยนลงสถงปลกขางลาง สารละลายธาตอาหารจากถงใสสารอาหารทอยขางลางจะถกสงขนไปยงถาดปลกพชทอยขางบนแบบหมนเวยนเปนระยะๆ โดยใชปมนา บนถาดปลกดานตนทางทสารละลายไหลขนนจะมอปกรณสาหรบเพมอากาศใหกบสารละลายธาตอาหารพช กอนทจะไหลวนผานรากพชกลบลงสถงใสสารละลายขางลางทอยดานปลายทางของถาดปลก และตรงจดทสารละลายจะไหลลงน จะไหลผานอปกรณสาหรบปรบระดบของสารละลายในถาดปลกทปรบไดตามการเจรญเตบโตของพช
3
อปกรณทใชในระบบปลก
แปลงปลก ลกษณะของแปลงปลกโดยใชเหลกขนโครงใหมความสงประมาณ ๒ เมตร หนากวางประมาณ
๒ เมตร ยาวประมาณ ๗ เมตร วางถาดโฟมรองปลกสงจากพนประมาณ ๑ เมตร คลมดวยผาดา ใสนาลงไปประมาณ ๔๐๐ ลตร
หลงคาของแปลงปลกทาเปนลกษณะโคงเพอไมใหอมนา คลมดวยมงไฮเดน เบอร ๓๒ ใหมดชดเพอปองกนแมลง ใตแปลงปลก นาถง ๑๐๐ ลตร ฝงดนไวครงถง ตดตงเครองปมนา ขนาด ๓๒ วตต ไวสาหรบปมนาหมนเวยนในแปลงปลก โดยนาทใชปลกผกไรดนจะเปนนาสะอาด ปรบคา PH ใหไดประมาณ ๕.๕-๖.๕
“แปลงปลกททาขนนนจะตองมพนเรยบเสมอ ไมเอยง เพราะถาพนเอยงพชผกทปลกในแปลงจะโตไมสมาเสมอ การสรางแปลงกจะตองสรางใหแปลงปลกไดรบแสงใหทวถง โดยสวนใหญจะสรางใหดานทางยาวหนไปทางทศตะวนตกและทศตะวนออก หลงคากจะตองคลมดวยวสด บงแสงอกชน เพอปองกนไมใหอณหภมในแปลงสงเกนไป จนทาใหผกเสยรปทรง”
วสดอปกรณทใชในระบบปลก สงแรกทผปลกควรทาความเขาใจกคอ วสดอปกรณตางๆ ทนามาประกอบเปนแปลงปลกและ
สวนตางๆ ในระบบปลก ซงแยกตามหวขอเพองายตอการทาความเขาใจไดดงน
4
๑.โครงสรางเหลกรองรบรางปลกและหลงคาดดโคง
๒.ถงพกนาสาหรบใสนาและสารละลายธาตอาหารพช
๓.ปมนา เพอหมนเวยนนาและธาตอาหาร
5
๔.ชดหวพนนาและถายนากลบถงพก
๕.วาลวปรบระดบนา
๖.รางปลกทมลอนรบรากพช
6
๗.แผนปลก ปลกไดทงผกทวไป (ผกไทย)และใชปลกผกสลด
๘.คลปลอค สาหรบลอคพลาสตกใสคลมหลงคาและมงกนแมลง
๙.ฟองนาเพาะเมลด
๑๐.ถาดเพาะเมลด
7
๑๑.ถวยตวงปย
๑๑.แมปย A,B
๑๒.กรดไนตรก
8
๑๓.นายาเทสตความเปนกรดดาง
๑๔.เมลดพนธ
การประกอบแปลงปลก
วางแปนคอนกรตเพอรองรบโครงสรางแปลงปลกตามจดทกาหนด
9
ตดตงมงกนแมลง พลาสตกใสคมหลงคาและตาขายพรางแสงใหโรงเพาะตนกลายดใหตดกบโครงเหลกดวยคลปลอค
10
นารางปลกมาวางบนโครงเหลกรองรบรางปลกจนครบ ทงรางปลกชวงกลางและรางปลกปดห ว-
ทาย โดยวางรางปลกปดหว หรอแผนทมชองใสวาลวปรบระดบนาไวทางดานหวแปลง ปพลาสตกดารองรบนาลงบนรางปลกตลอดแนวความยาว จากหวแปลงถงทายแปลง แลวรดใหตด
กบรางปลกดวยนา โดยคอยๆ ฉดนาไลไปตามรองทละรอง ในขนตอนนควรมแรงงานไมตากวา ๒ คน เพอจะไดชวยกนจบพลาสตกทงสองดาน คนหนงทาหนาทรดนาอยาดานหนงสวนอกคนหนงทาหนาทจบพลาสตกอกดานใหตง และพบปลายเปนจบใหเรยบรอย เมอรดนาครบทกรองแลวจงพบปลายอกดานหนง และเกบชายทกดานใหเรยบรอย
เจารพลาสตกสดาท ปดทบชองทางดานหวแปลงออก แลวตดตงวาลวปรบระดบนา (สะดอนา ) ชดถายนากลบถงพกใหเรยบรอย (วาลวปรบระดบนา หรอสะดอนาเปนอปกรณสาหรบปรบระดบนาในรางปลกเพอเพมอากาศใหกบรากพช และถายนาในรางปลกกลบสถงพก)
11
การวางแผนการปลก เมอระบบปลกและแปลงปลกไดถกตดตงเรยบรอยแลว กสามารถทจะลงมอปลกไดเลยแตกอนอนผปลกควรจะมการวางแผนการปลกกอนวาตองการผลผลตตอรอบปลกมากนอยเพยงใด ตองการปอนผลผลตออกสตลาดในแตละรอบเปนระยะเวลาหางกนเทาใด และตองการปลกผกชนดใดบาง ซ งการวางแผนการปลก สามารถกาหนดไดลวงหนาเปนสปดาห เปนเดอนหรอเปนปกไดเพราะการทเอาชนะขอจาจดทางธรรมชาตหลายๆ ประการได จงทาใหมความแมนยาแนนอนในการปอนผลผลตออกสตลาดไดอยางตอเนองสมาเสมอ
วธวางแผนการปลก การวางแผนการปลกน สามารถคานวณง ายๆไดดวยตนเอง โดยคดจากอายการเกบเกยวของพช แตละชนด ปรมาณผลผลตทตองการตอวน หรอตอสปดาห ทงนนการวางแผนการปลกไมมกฎตายตวเรองเวลาและปรมาณผลผลต แผนการปลกขนอยกบความตองการของตลาด และระบบการจดการของแตละฟารมทแตกตางกน เพ ยงแคทราบถงอายการเกบเกยวของผกแตละชนด กสามารถนามา คานวณ รวมกบปรมาณผลผลตทตองการในแตละรอบและความถในการเกบเกยวหรอปอนผลผลตออกสตลาด โดยสงสาคญทไมควรลมคอ การเพาะเมลดพนธเพอเตรยมไวใหทนปลกในรอบตอไป และควรมการบนทกวนทเพาะเมลดพนธและวนนนาตนกลาลงแปลงปลกทกๆแปลงปลก เพอใหทราบถงอายการเกบเกยวของผกในแตละแปลง หรอถาสามารถทาบนทกและแผนการปลกเปนตารางไดกจะด ตวอยางตารางแสดงอายการเกบเกยวผก และตวอยางตารางแสดงแผนการปลกอยางงายๆ
กลมผก
ผกในกลม อายเกบเกยวโดยประมาณ(วน) (นบจากเพาะเมลด)
อายเกบเกยว โดยประมาณ(วน)
(นบจากลงแปลงปลก) ผกสลด กรนโอค ,บตเตอรเฮด ,กรนคอส
เรคโอค,เรดคอรล มซนา
๓๕-๔๐ ๓๕-๔๕ ๒๗-๓๐
๒๘-๓๐ ๓๐-๓๕ ๒๐-๒๕
ผกคะนา คะนาฮองกง,คะนาเหดหอม ๓๒-๓๕ ๒๕-๓๐ ผกกาดขาว ผกกาดขาวไดโตเกยว ๓๐ ๒๒-๒๕ ผกกวางตง กวางตง,ฮองเต
ทาหไช(ทาหชอยส) ๓๐-๓๕ ๓๒-๓๕
๒๒-๒๕
ผกโขม โขมขาว,โขมแดง ๒๔-๒๕ ๑๗-๑๘ ผกบง ผกบงจน ๒๐-๒๑ ๑๔-๑๕
12
การเพาะเมลด เมอวางแผนการปลกตามทตองการไดแลว กเรมตนการปลกดวยการเพาะเมลดพนธ ไดเลยตาม
ขนตอนดงตอไปน
๑.นาฟองนาสาหรบปลกมาเรยงบนถาดเพาะตนกลาใหเตม แลวรดนาใหชม (ฟองนาทใชเพาะตนกลาน เปนฟองนาชนดพเศษทไมมสวนผสมของสารกนวาบไฟ เปนฟองนาเพอการเกษตร จงมเปอรเซนตการงอกของเมลดพนธสง ) ลกษณะเปนฟอ งนาแผนใหญขนาด กวาง ๑๒ นว ยาว ๑๒ นว สง ๑ นว แลวตดแบงใหมลกษณะคลายลกเตา หรอสเหลยมลกบาศก ขนาดกวา ๑ นว ยาว ๑ นว สง ๑ นว ซง ๑ แผน จะมทงหมด ๙๖ ชน มการทารอยบากไวตรงกลางสาหรบหยอดเมลดพนธ
๒.ใชไมปลายแหลมจมนาแล วแตะเมลดพนธใสลงในรอยบากของฟองนาชองละ ๒-๔ เมลด ใหลก ๒-๓ มลเมตร จนครบทกชอง โดยในถาดเพาะ ๑ ถาด ตองเปนพชชนดเดยวกนทงหมด หรอเปนพชทมอายเกบเกยวใกลเคยงกน และตองการธาตอาหารในปรมาณใกลเคยงกน เพอความสะดวกในการ คดเลอกตนกลาลงแปลงปลก
13
๓.เมอใสเมลดครบทกชองแลวใหนาถาดเพาะไปไวในทรมหรอโรงเพาะตนกลา นาผาทบแสงคลมปดไวแลวรดนาใหชม ทงเชาและเยน คอยสลบตาแหนงของถาดเพาะทกวน ทงไว ๓-๔ วนเพอใหเมลดงอก โดยระยะนตองคอยรดนาทกวนในตอนเชาและเยนอยาใหขาด
การอนบาลตนกลา ๑.หลงจาก ๓-๔ วนผานไป นาผาคลมถาดเพาะออก (หรอนาถาดเพาะออกจากทรมใหไปททม
แสงแดด) จะสงเกตเหนวาเมลดเรมงอกแลว จากนนนาถาดเพาะไปลอยบนรางเพาะทมนาหนนเวยนในโรงเพาะตนกลา เพอเลยงใหตนกลามรากยาวขน และใบเลยงค งอกพนฟองนาตนกลาจะไดรบนาทางดานลางของถาดเพาะทมรสาหรบใหนาถกดดซมผานขนไปเลยงตนกลา
14
๒.การดแลตนกลาในระยะนไมยงยากอยางทคด เพราะไดมการวารระบบหมนเวยนนาในโรงเพาะตนกลาไวเปนอยางดตงแตตน ทงปมนาและชดหวพนนา – จายนากลบถงพก แคคอยดแลนา ในรางเพาะใหอยในระดบทเหมาะสมและรกษาความสะอาดของโรงเพาะตนกลาอยเสมอกเพยงพอแลว
๓.เมอผานไป ๓-๔ วน ใหสงเกตดรากพชและใบเลยงคของตนกลาทงอกพนฟองนาวาสมบรณแขงแรงดแลวหรอยง ซงโดยปกตชวงนรากพชจะยาวขนประมาณ ๑-๒ เซนตเมตร ใบเลยงคจะงอกพนฟองนาประมาณ ๑-๑.๕ เซนตเมตร ถาเปนดงนใหเตรยมยายตนกลาลงแปลงปลกไดเลย
***ในชวงฤดหนาว ถาอากาศเยนมาก ระยะเวลาการงอกและการเจรญเตบโตของพชจะชาลง แตจะคลาดเคลอนไมมากนก (ประมาณ ๑-๒ วน ) เพอความมนใจควร บนทกระยะเวลาทพชใชในการงอกและการเจรญเตบโตไวเปนขอมลในการวางแผนการปลกของตนเอง
การยายตนกลาลงในแปลงปลก ๑.นาแผนปลกไปวางเรยงไวในแปลงปลกจนครบ (แผนปลกสาหรบกลมผกไทยและกลมผกจน ๑ แผนจะม ๕๐ชองปลก แตถาเปนผกตระกลสลด จะม ๒๐ ชองปลก ๒.นาตนกลาทอายได ๕-๗ วน หรอตนกลาทมรากและใบเลยงคงอกพนฟองนาออกมาแขงแรงสมบรณ ยายไปลงแปลงปลกในตอนเยน (ควรยายตนกลาลงแปลงปลกในตอนเยนเพาะตนกลาจะปรบตวไดดกวาการยายลงปลกในเวลาอน) ซงตอนนนาในรางปลกยงคงเปนนาเปลาอย เพราะยงไมไดเตมสารละลายธาตอาหารพช
๓.ยกแผนปลกขนมา สอดตนกลาจากทางดานหลงของแผนปลกเขาไปในชองปลกดวยความระมดระวง ดใบเลยงคใหเสมอพอดกบระดบของแผนปลก เพอใหแนใจวารากพชจะสมผสกบนาในถาดปลกแนนอน เมอครบทกชองแลวใหวางแผนปลกปดรางปลกไวตามเดม
15
๔.ถาเปนผกตระกลสลด จะมถวยสาหรบรองปลก ใหเอาตนกลาใสถวยรองปลกกอนทจะใสลงในชองปลก ๕.เมอยายตนกลาลงแปลงปลกจนครบทกแผนแลว ตรวจเชคระดบนาวาสมผสกบรากพชหรอไม ถาไมสมผสกนกปรบระดบนาใหไดระดบกอนทจะปดมงกนแมลงใหเรยบรอย เมอยายตนกลาลงแปลงปลกเสรจแลว ขนตอนตอไปกคอการเตมสารละลายธาตอาหารพชลงใน แปลงปลก หลงจากยายตนกลาหนงวน ซงจะมรายละเอยดของการเตรยมธาตอาหารพช และการเตมสารละลายธาตอาหารพชในตอนตอไป
สารละลายธาตอาหารพช การทพชจะเจรญเตบโตไดนน ตองอาศยนา แสงแดด อากาศ และอาหาร ซงผกไฮโดรโพนกสก
เชนเดยวกน โดยเฉพาะอาหารทพชไดรบนน จะอยในรปของสารละลายทถกสงขนไปหมนเวยนผานรากพชไดโดยตรงบนรางปลก พชจงสามารถด ดซมไปใชไดทนท โดยทสารละลายธาตอาหารนจะตองประกอบดวยธาตอาหารตางๆ ทพชตองการอยางครบถวนในอตราสวนทเหมาะสม เพอใหพชเจรญเตบโตไดดตามทตองการ ดงนน จงถอไดวาสารละลายธาตอาหารเปนหวใจสาคญของการปลกผกไฮโดรโพนกส
แตดวยเหตผลท พชแตละชนดตองการสารอาหารแตกตางกน การผสมปยเพอใชเปนธาตอาหารพชจงมความสาคญอยางยง เพราะจะตองมการคานวณหาคากลางทเหมาะสมสาหรบพชแตละชนด เพอนามาเปนสตรปยมาตรฐานทสามารถใชไดกบพชทกชนด ซงนอกจากธาต N ,P, K หรอไนโตรเจน ฟอสฟอร ส และโปแตสเซยม ทเปนธาตอาหารหลกแลว พชกยงตองการธาตอาหารรองคอ แคลเซยม กามะถน และแมกนเซ ยม และธาตอาหารเสรมคอ จลธาต ๗ ชนด ไดแก เหลก ทองแดง สงกะส โบรอน แมงกานส โม ลบดนม และคลอรน โดยพชแตละชนดกจะมความตองการธาตอาหารเหลานในเปอรเซนตและความเขมขนทลดหลนกนไปตามความสาคญของแตละธาต
ตารางแสดงธาตอาหารทพชตองการ
ชนดแมปยในถง A เปอรเซนตธาต นาหนก(กรม) ความเขมขน(ppm) ๑.แมกนเซยมซลเฟต MgSo Mg ๙.๓๕ %
S ๓ % ๕๐๐ ๔๖.๗๕
๖๕ ๒.โปแตสเซยมไนเตรท KNO N ๑๓ %
K ๓๘.๒ % ๘๐๐ ๑๐๔
๓๐๕.๖ ๓.โมโนแอมโมเนยมฟอสเฟต MAP N ๑๒ %
P ๒๖.๑๘% ๑๒๔ ๑๕
๓๒.๗๒๕ ๔.โมโนโปแตสเซยมฟอสเฟต MKP P ๒๒.๖๙ % ๘๕ ๑๙.๒๘๖๕
16
K ๒๘.๒๓ % ๒๓.๙๙๕๕ ๕.แมงกานส Mn Mn ๑๓ % ๔ ๐.๕๒ *๖.จลธาตรวม B ๒ %
Zn ๒ % Mn ๒ %
Mg ๔.๕ % Cu ๑.๙ %
Mo ๐.๐๒๓ % Fe ๑.๘ %
๘ ๐.๑๖ ๐.๑๖ ๐.๑๖ ๐.๓๖
๐.๑๕๒ ๐.๐๐๑๘๔
๐.๑๔๔
*หมายเหต : จลธาตรวม ๘ กรมน จะแบงใสถง A = ๕ กรม และแบงใสถง B = ๓ กรม ธาตอาหารทพชไดรบทงหมดจากการผสมปยในถง A หนวยเปน ppm. ผลรวมธาตอาหาร
ทไดจากปย A (ppm)
N ๑๑๙ Mn ๐.๖๘ P ๕๒.๐๑๑๕ B ๐.๑๖ K ๓๒๙.๕๙๕๕ Zn ๐.๑๖
Mg ๔๗.๑๑ Cu ๐.๑๕๒ S ๖๕ Mo ๐.๐๐๑๘๔ Fe ๐.๑๔๔
ธาตอาหารทพชไดรบทงหมดจากการผสมปยในถง B หนวยเปน ppm. ผลรวมธาตอาหาร
ทไดจากปย B (ppm)
N ๑๕๐ Ca ๑๘๐ Fe ๓.๙๖
ตารางแสดงธาตอาหารทพชตองการ ชนดแมปยในถง B เปอรเซนตธาต นาหนก(กรม) ความเขมขน(ppm)
๑.แคลเซยมไนเตรท CaNO Ca ๑๘ % N ๑๕ %
๑๐๐๐ ๑๘๐ ๑๕๐
๒.ธาตเหลก FeEDTA Fe ๑๓.๒ % ๓๐ ๓.๙๖
17
ธาตอาหารทพชไดรบทงหมดจากการผสมถง A + B หนวยเปน ppm. ผลรวมธาตอาหาร ทไดจากปย A+B
(ppm)
N ๒๖๙ Mn ๐.๖๘ P ๕๒.๐๑๑๕ B ๐.๑๖ K ๓๒๙.๕๙๕๕ Zn ๐.๑๖
Mg ๔๗.๑๑ Cu ๐.๑๕๒ S ๖๕ Mo ๐.๐๐๑๘๔ Fe ๔.๑๐๔ Ca ๑๘๐
ตารางแสดงจานวนการใชปยและการผสม ๑๐๐ ลตร ผสมนาใชปลกพชได ๒๐,๐๐๐ ลตร
ผสมครงท วนทผสม
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗
ผสมนาปลกพชได
๑,๐๐๐ ลตร
๒๐,๐๐๐ ลตร
จานวนปย
เขมขน
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
อตราผสมใช ๑:๒๐๐ ๑:๒๐๐ ความเขมขน
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
ชนดแมปยในถง A
จานวนทใช
(กรม)
จานวนทใช (กรม)
๑ . แมกนเซยมซลเฟต
๑,๐๐๐ ๑๐,๐๐๐
๒.โปแตสเซยมไนเตรท
๑,๖๐๐ ๑๖,๐๐๐
๓.MAP ๒๕๐ ๒,๕๐๐ ๔.MKP ๑๗๐ ๑๗,๐๐ ๕.แมงกานส ๔ ๔๐ ๖.จลธาตรวม ๕ ๕๐
18
ตารางแสดงจานวนการใชปยและการผสม ๑๐๐ ลตร ผสมนาใชปลกพชได ๒๐,๐๐๐ ลตร ผสมครงท วนทผสม
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗
ผสมนาปลกพชได
๑,๐๐๐ ลตร
๒๐,๐๐๐ ลตร
จานวนปย
เขมขน
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
๑๐๐ลตร
อตราผสมใช ๑:๒๐๐ ๑:๒๐๐ ความเขมขน
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
๑:๒๐๐
ชนดแมปยในถง B
จานวนทใช
(กรม)
จานวนทใช
(กรม)
๑.แคลเซยมไน เตรท
๒,๐๐๐ ๒๐,๐๐๐
๒.จลธาตรวม ๖ ๖๐ ๓.เหลก ๖๐ ๖๐๐ MAP = โมโนแอมโมเนยมฟอสเฟต MKP = โมโนโปแตสเซยมฟอสเฟต
วธผสมธาตอาหารพช ความจาเปนในการผสมธาตอาหารพชใหไดเปน แมปยทอยในรปของสารละลายเขมขนนนเนองจากธาตอาหารแตละชนดมการแตกตวในนา หรอความสามรถในการทาละลายไมเทากน การทจะใชธาตอาหารทยงไมไดทาละลายกบพชไฮโดรโ พนกส จะทาใหพชไมสามารถดดซมธาตอาหารไปใชไดหรอถงจะดดซมไดบางกไมเตมท หรอผดอตราสวนทพชตองการไปเลย เพราะธาตบางตวอาจจะละลายไดไมหมด และการทตองแยกสวนผสมธาตอาหารใหเปนถง A และ B เพราะธาตอาหารทง ๒ ถงจะไมสามารถใชรวมกนไดในท นท ตองทงระยะเวลาหางกนตามทกาหนด เพอปองกนการจบตวและตกตะกอนของสารละลาย
19
ขนตอนการผสมปยในถง A ๑.จดเตรยม
แมกนเซยมซลเฟส ๕,๐๐๐ กรม ใสลงในถง ๑/A ซง
มนาบรรจอย ๑๕ ลตร รอใหละลายดจน
นาใสพกไว ๒.จดเตรยมโปแต
สเซยมไนเตรท ๘,๐๐๐ กรม ใสลงในถง ๒/A ซง
มนาบรรจอย ๓๐ ลตร ละลายดแลวใสลง
ถงรวมปย ๑/A ๓.จดเตรยม MAP ๑,๒๕๐ กรม ใสลงในถง ๓/A ซง
มนาบรรจอย ๙ ลตร ละลายดแลวใสลง
ถงรวมปย ๑/A ๔.จดเตรยม MKP ๘๕๐ กรม ใสลงในถง ๔/A ซง
มนาบรรจอย ๙ ลตร ละลายดแลวใสลง
ถงรวมปย ๑/A ๕.จดเตรยมแมงกานส
๔๐ กรม ใสลงในถงพลาสตกซงมนา
บรรจอย
๖ ลตร ละลายดแลวใสลงถงรวมปย ๑/A
๖.จดเตรยมธาตอาหารรวม
๕๐ กรม ใสลงในถงพลาสตกซงมนา
บรรจอย
๖ ลตร ละลายดแลวใสลงถงรวมปย ๑/A
- รวมนาหนกแมปยสตร A = ๑๕.๑๙ กโลกรม - รวมนาสะอาดทใชละลายแมปย = ๘๐ ลตร
- การทาละลายในถง ๑/ A – ๔/A ใชแรงลมเปนตวทาละลาย
- สวนแมงกานสและธาตอาหารรวม ใชการกวนดวยมอ
- เมอเททกตวรวมกนแลว ใหปรบระดบนาใหได ๑๐๐ ลตร
หมายเหต : โปแตสเซยมไนเตรท จะเปนตวททาละลายยากทสด อาจเตมนาไดอกเลกนอย
20
ขนตอนการผสมปยในถง B ๑.จดเตรยม
แคลเซยมไนเตรท ๑๐,๐๐๐ กรม ใสลงในถง ๑/B ซง
มนาบรรจอย ๖๐ ลตร รอใหละลายดจน
นาใสพกไว
๒.จดเตรยมเหลก ๓๐๐ กรม ใสลงในถง ๒/B ซงมนาบรรจอย
๑๐ ลตร ละลายดแลวใสลงถงรวมปย ๑/B
๓.จดเตรยมจลธาตรวม
๓๐ กรม ใสลงในถงพลาสตกมนา
บรรจอย
๑๐ ลตร ละลายดแลวใสลงถงรวมปย ๑/B
- รวมนาหนกแมปยสตรในถง B = ๑๐.๓๓ กโลกรม
- รวมนาสะอาดทใชละลายแมปย = ๘๐ ลตร
- การทาละลายในถง ๑/ B-๒/ B ใชแรงลมเปนตวทาละลาย
- สวนธาตอาหารรวมใชกวนดวยมอ
- เมอเททกตวรวมกนแลว ใหปรบระดบนาใหได ๑๐๐ ลตร
การละลายปยทงหมดตองทาตามขนตอน และระมดระวงการใชนาทาละลายเพราะอาจทาใหนา
ทงหมดเกน ๑๐๐ ลตรได ทาใหเกดความยงยากในการใชงาน
21
การใหสารละลายธาตอาหารแกพชในแปลงปลก เมอทาการผสมธาตอาหารพชจนไดแมปยเขมขนสตร A และสตร B ทพรอมนาไปใชงานไดแลวควรมการแบงบรรจในภาชนะทเตรยมไวเพอความสะดวกในการใชงาน และเพอจะไดเตรยมชดถงผสมธาตอาหารไวสาหรบใชผสมในครงตอไป เพราะการผสมแตละครงตองใชเวลาประมาณ ๒-๓ วนจงไมควรมแมปยตกคางอยในชดถงผสม ขนตอนการใหปย ๑.เตมปยครงท ๑ หลงจากนาตนกลาลงแปลงปลกแลว ๑ วน โดยใหเตมแมปย A ในปรมาณทเหมาะสมลงไปในถงพกนากอน แลวรอเวลาใหแมปย A รวมตวเขากบนาในถงพกนาเปนเวลาประมาณ ๔ ชวโมง ***การทตองเวนระยะเวลาในการเตมแมปย A และ B ไมเตมลงไปพรอม ๆ กน เพอปองกนการจบตวและตกตะกอนของแมปยทงสองสตร ซงจะทาใหพชไมสามารถดดซมสารละลายธาตอาหารไปใชไดตองทงชวงใหแมปย A ละลายรวมเขากบนาในถงพกกอน จงเตมแมปย B ตามลงไป ๒.หลงจากเตมแมปย A ไปแลว ๔ชวโมง จงเตมแมปย B ตามลงไปในถงพกนาในประมาณทเทากน จากนนแมปยทงสองสต รกจะละลายเขากบนาในถงพกนา เปนสารละลายธาตอาหารพชและถกสงขนไปบนถา ดปลกดวยระบบหมนเวยนนาในแปลงปลก ซงพ ชจะดดซมสารละลายธาตอาหารนไปใชผานทางรากพชโดยตรง ๓.หลงจากนนประมาณ ๑๒-๑๕ วน เมอรากพชงอกยาวขนจนแชอยในนาประมาณ ๘๐ % แลว(ระยะเวลาจะขนอยกบชนดของพช) ใหทาการหมนวาลวปรบระดบนา (ปลดสะดอนา ) เพอเพมอากาศใหกบรากพชทอยบรเวณโคน ตน และทาการเตมนาในแปลงใหมอกครงใหไดปรมาณเทาเดม เพราะชวงนพชจะดดนาและสารละลายขนไปใช จะนาในถงพกลดปรมาณลงจากเดม (การปรบระดบนาใหลดลงและเตมนาใหมนควรทาในตอนเยน เพอใหพชปรบตวไดด)
22
๔.หลงจากปรบวาลวลดระดบนาในแปลงลง และเต มนาในแปลงครงใหมผานไปแลว ๓ วน ใหวดคา EC และ pH ของนาในถงพกนากอน แลวจงเตมปยเปนครงท ๒ ในปรมาณทเหมาะสม เพอปรบใหสารละลายนนมคา EC ตามความเหมาะสมของพช ซงปรมาณปยในครงท ๒ น จะลดลงจากครงท ๑ และขนอยกบคา EC ทวดได ๕.กอนเกบเกยวผลผลตประมาณ ๕ วนไมตองเตมปย แตใหเตมนาเปลา ลงในแปลงแทน เพอใหผกใชปย ยงมอยหมดไป และเพอลดความเขมขนของปยทอาจมตกคางอยในตนผกอกดวย
การดแลและการบ ารงรกษา
หลงจากการยายกลาลงแปลงปลกแลว การดแลแล ะการบารงรกษาตนพชใหเจรญเตบโตไดดตามปกตนนไมใชเรองยงยากอยางทคด สามารถแบงตามลาดบไดดงตอไปน ๑.การดแลความเรยบรอยของระบบปลกทงหมด ๒.การปลดวาลวปรบระดบนา (ปรบสะดอนา)เพอปรบระดบนาและเพมอากาศใหแกรากพช ๓.การวดคา EC และคา pH ๔.การเตมปยและนาในแปลงปลก การดแลความเรยบรอยของระบบปลกทงหมด ๑.การดแลในสวนของแปลงปลก ควรมการตรวจดความเรยบรอยของแปลงปลกอยางสมาเสมอ เชน ระบบหมนเวยนนาในแปลงทางานตามปกต หลงคาและมงกนแมลงปดเรยบร อยมดชดดตนพชในแปลงปลกเจรญเตบโตไดดตามปกต ๒.บารงรกษาระบบและอปกรณทงหมดใหอยในสภาพใชงานไดตามปกต ไดแก ระบบจายนา ระบบจายไฟ รวมถงโรงเรอนเพาะตนกลา ชดผสมธาตอาหาร หากมสวนใดชารดหรอขดของตองรบแกไขปรบปรงทนท ๓.ดแลสภาพแวดลอมภายในใหสะอาดเรยบรอย อยเสมอ จดเกบวสดอปกรณใหเรยบรอยเพอความสวยงามและสะดวกตอการใชงาน การปลดวาลวปรบระดบน า (สะดอน า) การปลกพช แบบไฮโดรโพนกส นน ยดหลกงายๆ คอ “หวรอน กนเยน” ซงกคอการปลกพชผกใหไดผลด พชตองไดรบทงแสงแดด นาอาหาร และอากาศ ในปรมาณทเหมาะสม “หวรอน” กคอ ชวงตงแตปลายใบพชจนถงโคนตนทตดกบแผนปลก ไดรบแสงแดดอยางเตมทเพอ การสงเคราะหแสง
23
สวน “กนเยน” หมายถง สวนรากพชตงแตโคนตน จนถงปลายรากพช จะไดรบอาหารจากการจมแชอยในสารละลาย ซงมทงนาและธา ตอาหาร สวนอากาศหรอออกซเจนนน ในชวงแรกพชจะไดรบออกซเจนในนาทเกดจากการพนนาของชดหวพนนาในรางปลก เมอพชเตบโตขนจนถงระดบหนง รากพชจะยาวขนจนจมแชอยในสารละลายประมาณ ๘๐-๙๐ % และชวงนเองทพชตองการออกซเจนเพมขน ซงจะไดจากการปลดวาลวปรบระดบนา หรอสะดอนานนเอง การปลดวาลวปรบระดบนา เปนการปรบลดระดบนาในรางปลก เพอเพมออกซเจนใหกบรากพชตงแตสวนโคนตนลงมาจนถงปลายรากพชจมแชอยในสารละลายตอไปเพอดดซมธาตอาหาร (รากอาหาร )วธนพชกจะไดรบทงอากาศและอาหารในปรมาณทเหมาะสมตอไปจนถงอายเกบเกยว
ตารางแสดงอายผกทเหมาะสมในการปลดวาลวปรบระดบนา ชนดของผก ระยะเวลาหลงจากยายลงแปลงปลก
ตระกลผกเมองหนาว(ผกสลด) ๑๘-๒๐ วน ตระกลผกเมองรอน(คะนา ผกกาดขาว กวางตง) ๑๓-๑๕ วน ผกบง ๑๐ วน
หมายเหต : ๑. การปลดวาลวปรบระดบนาตองสงเกตดวยวารากพชแชอยในนาแลวประมาณ ๘๐-๙๐ % หรอยาวประมาณ ๘-๑๐ เซนตเมตร (ความยาวรากพชวดตงแตสวนทพนจากแผนปลก จนถงสวนลกสดของรองปลก) หากปลดเรวหรอชากวานมากเกนไปจะมผลใหพชเจรญเตบโตไดไมเตมท ๒. การปลดวาลวปรบระดบนาตองทาในตอนเยน เพราะพชจะปรบตวไดดกวาเวลาอน การวดคา EC และคา pH สาหรบผทตองการใหปรมาณปยทใชมความถกตองแมนยาและไดผลดมากทสดนนคา EC และคา pH ของนาและสารละลายกมความสาคญในการคานวณปรมา ณปยทใชในแปลงปลกโดยละเอยด เชนกน กอนทจะเตมปยแตละครงนน ตองทาการวดคา pH และคา EC ของนาและสารละลายในถงพกนากอน เพอจาไดคานวณหาปรมาณปยทเหมาะสมทสดในการเตมแตละครง คา pH หรอคาความเปนกรด – ดาง ทเหมาะสมในการปลกพชทก ชนด จะอยท ๕ .๕ -๖.๕ โดยประมาณ ถาคา pH มากหรอนอยกวาน สามารถแกไขไดโดยเตมนายาปรบความเปนกรด – ดาง กอนการเตมปย
24
สวนคา EC หรอ Electrical Conductivity คอคารวมของการนาไฟฟาของสารละลายทงหมดในถง ทแสดงถงระดบความเขมขนหรอปรมาณธาตอาหารรวมทมอยในสารละลายทงหมด การวดคา EC จะชวยใหเราทราบถงปรมาณของธาตอาหารทงหมดทมอยในถงพกนา ซงสาคญมากในการเตมปยครงท ๒ เพราะเราจะไมสามารถกาหนดปรมาณปยทจะเตมในครงท ๒ ได ถาเรายงไมทราบวาเหลอธาตอาหารอยมากนอยเพยงใดในสารละลาย จงตองทาการวดคา EC กอน ตางจากการเตมปยครงท ๑ เพราะในนาเปลาทเปนนาประปา จะมคาเรมตนไมเกน ๐.๕ ms/cm และเมอเตมปยทง A และ B อยางละ ๑ ลตร คา EC จะเพมขนประมาณ ๐.๘ -๑.๐ ms/cm ดงนนคา EC ทสงขน โดยเฉพาะในฤดรอนจะมการสญเสยนาในถงพกนามากกวาปกต ทาใหคา EC เพมสงขนจงควรมการปรบคา EC ในทนททมการเปลยนแปลง ดวยการเตมนาเปลาแทนนาทขาดหายไปเพอปรบใหคา EC ลดลงมาอยในระดบปกต เพอปองกนความเสยหายทจะเกดกบตนพช และเพอใหพชเจรญเตบโตไดตามปกต สาหรบคากลางทเหมาะสมในการปลกพชทกชนดทอณหภม ๒๕ องศาเซลเซยส จะอยระหวาง ๑.๕-๒.๕ ms/cm ซงคา EC และคา pH ทเหมาะสมกบพชแตละชนดมดงน
ชนดของพช คา EC ทเหมาะสม (ms/cm) คา pH ทเหมาะสม คะนาเหดหอม ๔.๕ ๕.๕-๖.๕ คะนาฮองกง ๔.๕ ๕.๕-๖.๕
สลด ๑.๘-๒.๐ ๕.๕-๖.๕ ผกกาดขาว(ไดโตเกยว) ๓.๕ ๕.๕-๖.๕
กวางตงฮองเต ๓-๔ ๕.๕-๖.๕ กวางตง (โชวจน) ๓ ๕.๕-๖.๕
ผกโขม(โขมไวทลฟ) ๒.๐-๒.๕ ๕.๕-๖.๕ ผกบง ๒.๐ ๕.๕-๖.๕
25
การเตมปยและน าในแปลงปลก การเตมปย การเตมปยครงแรก คอหลงจากนาตนกลาลงแปลงปลกแลว ๑ วน และการเตมปยครงท ๒ คอ หลงจากปลดวาลวปรบระดบนา (สะดอนา) และเตมนาครงใหมผานไปแลว ๓ วน
การเตมน า สวนการเตมนาในแปลงปลกครงแรกคอ กอนนาตนกลาลงแปลงปลก ครงท ๒ คอ หลงจา กการปลดสะดอนาตองเตมนาแทนทนาทหายไปจากการดดซมไปใชของพช และในกรณพเศษทอาจจะมการเตมนาเพมคอ เมออากาศรอนจดจนสญเสยนาในถงพกนามากเกนไปทาใหคา EC เพมสงขน ตองทาการเตมนาเพอปรบคา EC ใหลดลงอยในระดบทเหมาะสม และการเตมนาครงสดทายคอ กอนการเกบเกยว ๕ วน เพอใหพชใชปยทยงมอยใหหมดไปและเพอลดความเขมขนของปยทอาจจะมตกคางอยในตนพชดวย