sözel kavramlar
DESCRIPTION
İşletme Bölümü. Sözel kavramlar. GÜZ 20 12 - 2013. Çizelge: Anahtar Kavramlar. Stok tanımı ve yönetimi Stok problemleri Stok noktaları Stokun önemi Niçin stok bulundurulur? Stok problemlerini sınıflandırma Stok maliyetleri ABC analizi Bağımsız talep için stok kontrol sistemleri - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Sözel kavramlar
İşletme Bölümü
GÜZ 2012-2013
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
2
Çizelge: Anahtar Kavramlar
Stok tanımı ve yönetimi Stok problemleri Stok noktaları Stokun önemi Niçin stok bulundurulur? Stok problemlerini sınıflandırma Stok maliyetleri ABC analizi Bağımsız talep için stok kontrol sistemleri Stok modelleri
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
3
Neden Stok bulunduruyoruz?
Satışlar ve üretim zamanındaki değişimlerin dalgalanmaların etkisini yok etmek için (güven stoğu)
Mevsimlik talebe sahip ürünlerin, sınırlı üretim kapasitesinden ötürü ölü sezonda üretilip bekletilmesi.
Üretim ve satın almada ölçek ekonomisinin avantajından yararlanmak için (fiyat indirimi).
Üretimde çeşitli aşamalarda beklenmeyen durumlar ve darboğazlar için stok bulundurulur.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
4
Stok veya Envanter tanımı
Firmanın gelecekte kullanmak üzere elinde bulundurduğu hammadde, yarı mamul, mamul ya da varlıklardır.
Envanteri elde etme ve elde tutmaya ilişkin harcamalar büyük bir maliyet oluşturur.
Envanter yöneticileri hem talebi karşılayacak kadar stok bulundurmak hem de en düşük stok maliyetlerini sağlamaya çalışırlar.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
5
Envanter yönetimi işletim ve üretim yönetimlerinin temel unsurudur.
İyi bir stok yönetimi bir işletmenin ve onun tedarik zincirinin başarısını göstermentedir.
Kötü bir stok yönetimi işletim sistemini engeller, müşteri memnuniyetini azaltır ve işletim maliyetini artırır.
İyi bir stok yönetiminde işletim sistemi, pazarlama ve finans her zaman önemli rol oynayan birimlerdir.
(Stok) Envanter Tanımı
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
6
Stok kalemlerinin nasıl sınıflandırılacağı.
Stok kayıtlarının doğru olarak nasıl tutulacağı.
(Stok) Envanter Yönetiminin Anlamı
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
7
İstenilen (en uygun) yani optimal düzeyde tutulması ve talep’e uygun fiyat çercevesinde karşılık vermesi.
Bu amacı gerçekleştirirken iki noktayı düzeltmeye çalışıyor;
Yetersiz üretimden dolayı stok seviyesinden yaşanan azalma ve satışlardaki kaybın artmasını.
Stok seviyesinin artmasından dolayı, ticari malların kullanım sürelerinin geçme riski ve fiyatlardaki dengesizliği.
Envanterin Önemi
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
8
Finansal açıdan: Stoklar finansal yatırım gerektirir. Stokların maliyeti: tedarik etme, ulaştırma, depolama, elde tutma süresi nedeniyle maliyetler yüksek olabilir. Stokların az olması yönünde baskı yapar.
Üretim açısından: Üretimin aksamaması ve darboğazların önlenmesi için stok istenir.
Envanterin Önemi
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
9
Bir eşyanın stoklanması veya uygun bir depoda tutulması.
Üretilen veya depolanan eşyanın talepe karşılık vermesi.
Katma-değere işlenmemiş atılı kaynak. Küçük parçalardan büyük (para değeri yüksek)
parçalara kadar herşey sayılabilinir. Örneğin Kalem, araba uçak gibi...
Envanter
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
10
Envanter
Bağımsız Talep – Bitmiş mamuller (ürünler).Örnek, Bilgisayar
Bağımlı Talep – Bitmiş ürünün parçalarıÖrnek, Yonga ve sistem ünitesi gibi
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
11
Bağımsız Talep
A
B(4) C(2)
D(2) E(1) D(3) F(2)
Bağımlı Talep
Bağımsız Talep belirsizdir. Bağımlı talep belirli ve tahmin edilebilir.
Envanter
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
12
Stok TürleriHammadde ve satın alınan parçalarBileşenler (montaj için bekleyen parçalar)Yarı işlenmiş parçalar (üretim aşamaları
arasında) İşlenmiş parçalar-mamulTamamlayıcı mallar (üretim ve diğer fonk.
tamamlayan direk üründe olmayan parçalar) aletler-ofis malzemesi vs.
Sevkiyat sırasındaki mallar
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
13
Envanterin Fonksiyonları(İşlevleri)
Üretim sürecinin değişik kısımlarının birbirinden ayrıştırılmasını sağlar.
Talepteki dalgalanmalardan firmayı korur ve müşteriler için bir seçme imkanı sağlar.
Miktar iskontolarından yararlanmayı sağlar.
Enflasyona karşı koruyucu rol oynar.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
14
Mal çeşidi (kalem sayısı):
Stok kontrol modelleri genellikle tek ürün içindir. Firmaların çok çeşitli kalemler için ayrı ayrı stok politikası uygulamaları güçtür.
Ürünler gruplandırılabilir (ABC). Çok çeşitli mal olduğunda stok politikasını etkileyen çeşitli kısıtlar olabilir. Para, depo vs.. Sorunu gibi. Optimum stok düzeyini belirlemek güçleşir.
Stok Problemlerini Sınıflandırma
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
15
Talebin yapısı: (bağımsız, bağımlı-dengeli, değişken- statik, dinamik)
talep bağımsız olduğunda, üretimden değil pazardan etkilenir. Tamamlanmış malların stoğu bağımsız talep özelliği taşır. Çoğu durumda talep dengelidir, doğru tahminlenebilir. Deterministik taleptir. Talep yıl içinde dalgalanabilir veya dengelidir. (ekmek dengeli-statik; tatil malları değişken –dinamik)
Stok Problemlerini Sınıflandırma
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
16
Dönem sayısı: (Tek ya da çok) Bazı durumlarda satış mevsimi kısadır, saklamak uygun değildir. Bunlar tek dönemlik stok problemi gerektirir.
Bekleme süresi: Sipariş verme ile teslim alma arasındaki süredir. Bekleme süresi sabit ya da değişken olabilir. Ulaştırma şeklinden etkilenebilir. Bu süreye mal hazır değilse beklenen süre de eklenir.
Stok Problemlerini Sınıflandırma
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
17
Stoksuzluk: Talebi karşılayacak bir stok elde olmadığı zaman;
siparişlerin geç karşılanması ya da satış kaybı söz konusudur.
Siparişlerin zamanında karşılanamaması ya da satış kaybı ek maliyet doğurur.Müşteriye hizmet açısından stoksuzluk istenmez.
Ancak yüksek değerli mallarda planlı bir stoksuzluk politikası izlenir (Uçak...).
Planlanmamış stoksuzluğa, yanlış öngörü, teslimin zamanında yapılamaması, personel hatası, kalite problemi, yetersiz güven stoğu, kazalar vs.Neden olabilir.
Stok Problemlerini Sınıflandırma
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
18
Malın kendi maliyeti (genelde sabit-fiyat indirimi olursa önemli)
Sipariş verme (üretime hazırlık) maliyeti Stok bulundurma (elde tutma) maliyeti Stoksuzluk maliyeti
Stok Maliyetleri
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
19
Satın alınan her kalem için; ısmarlama işlemi, formlar, tedarikçiyi seçme, bilgiyi gönderme, dökümanları alma ve alınan malı muayene etme gibi işemlere harcanan masraflar..
Sipariş verme maliyeti satın alınan kalem sayısına bağlı değil, sipariş verme sayısına bağlıdır.
Sipariş verme maliyeti
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
20
Stok bulundurmadan ötürü olan tüm maliyetler. Kira , elektrik, ısıtma, soğutma, sigorta, vergi, hasarlı ve eskimiş, bozulmuş mallar, sermaye maliyeti...
Sermaye maliyeti; birim stoğun değeri, bekleme süresi, stoğa bağlanan paranın faizinden oluşur.
Stok tutma maliyeti
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
21
Stoksuzluk ya siparişin zamanında karşılanamaması ile sonuçlanır, bu durumda müşteri malı bekler., ya da satış kaybı ile sonuçlanır, müşteri malı başka yerden alır.
Her iki durum da gelir kaybına neden olur. Ek maliyet gerekir veya fırsat kaybı olur. Belirlenmesi güçtür. Genellikle birim başına stoksuzluk maliyeti olarak hesaplanır.
Stoksuzluk maliyeti
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
22
ABC Analizi Vilfredo Pareto (1906) ilk kez bu tekniği kullanarak nufusun küçük bölümünün büyük miktarda paralara sahip olduğunu ve küçük miktardaki paralara sahip olan büyük çoğunluğu idare ettiğini ortaya koymuştur- (%20-%80)Analiz birçok farklı envanter kaleminin olması durumunda envanterleri incelemede yardımcı olur.Bu analiz önemli stok kalemlerini belirleme ve kontrol etmek amacıyla çok sayıdaki stok kalemini 3 gruba ayırır-ABC.ABC envanter sınıflandırma sistemi, yakın kontrol gerektiren kalemleri yakın izleme ve kontrol gerektirmeyen kalemlerden ayırmaya yarayan etkin basit bir tekniktir.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
23
ABC AnaliziAnalizA gurubu: Pahalı değerde az sayıda kalem A sınıfı olarak gruplanır. (toplam değerin %70-80, toplam çeşidin % 15-20 sini oluşturan kalemler) B grubu: orta değerde ve sayıdaki kalemler B sınıfı olarak gruplanır.(değer olarak %15- 20,çeşit olarak %40-50) C grubu: çok sayıda fakat ucuz olan kalemler C sınıfı olarak gruplanır.(toplam değerin %5-10, toplam kalemlerin miktarolarak %40-50 sini oluşturan kalemler)ABC analizi envanter kalemlerinin toplam envanter içindeki kümülatif % lerine göre sınıflandırılmasından ibarettir.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
24
ABC AnaliziAnalizA gurubu: Pahalı değerde az sayıda kalem A sınıfı olarak gruplanır. (toplam değerin %70-80, toplam çeşidin % 15-20 sini oluşturan kalemler) B grubu: orta değerde ve sayıdaki kalemler B sınıfı olarak gruplanır.(değer olarak %15- 20,çeşit olarak %40-50) C grubu: çok sayıda fakat ucuz olan kalemler C sınıfı olarak gruplanır.(toplam değerin %5-10, toplam kalemlerin miktarolarak %40-50 sini oluşturan kalemler)ABC analizi envanter kalemlerinin toplam envanter içindeki kümülatif % lerine göre sınıflandırılmasından ibarettir.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
25
ABC AnaliziYüksek değerli A kalemlerinden az miktarda bulundurmak ancak kontrolunu sıklaştırmak gerekli, doğru ve ayrıntılı kayıtlar gerekli.Düşük değerli C kalemlerinden bol miktarda bulundurulmalı, kontrol, sipariş ve kayıt işlemleri basit tutulmalıdır.ABC analizi ile yıllık büyük harcama gerektiren mallara dikkati çekmek, böylece A grubunun stok düzeylerini düşürerek stok yatırımında bariz bir düşüş sağlamak amaçlanır.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
26
ABC Analizinde Mukayese
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
ABC ABC AnaliziAnalizi
Stok Stok NumaraNumara
sısı
Stoklanan Stoklanan Kalemlerin Kalemlerin Sayısının Sayısının YüzdesiYüzdesi
Yıllık Yıllık MiktarMiktar
((ÜniteÜnite)) xxBirim Birim
MaliyetMaliyet ==
Yıllık Yıllık Parasal Parasal DeğerDeğer
Yıllık Yıllık Parasal Parasal Değerin Değerin YüzdesiYüzdesi ClassClass
#10286#10286 20%20% 1,0001,000 $ 90.00$ 90.00 $ 90,000$ 90,000 38.8%38.8% 72%72% AA
#11526#11526 500500 154.00154.00 77,00077,000 33.2%33.2% AA
#12760#12760 1,5501,550 17.0017.00 26,35026,350 11.3%11.3% BB
#10867#10867 30%30% 350350 42.8642.86 15,00115,001 6.4%6.4% 23%23% BB
#10500#10500 1,0001,000 12.5012.50 12,50012,500 5.4%5.4% BB
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
ABC ABC AnaliziAnalizi
Stok Stok NumaraNumara
sısı
Stoklanan Stoklanan Kalemlerin Kalemlerin Sayısının Sayısının YüzdesiYüzdesi
Yıllık Yıllık MiktarMiktar
((ÜniteÜnite)) xxBirim Birim
MaliyetMaliyet ==
Yıllık Yıllık Parasal Parasal DeğerDeğer
Yıllık Yıllık Parasal Parasal Değerin Değerin YüzdesiYüzdesi ClassClass
#12572#12572 600600 $ 14.17$ 14.17 $ 8,502$ 8,502 3.7%3.7% CC
#14075#14075 2,0002,000 .60.60 1,2001,200 .5%.5% CC
#01036#01036 50%50% 100100 8.508.50 850850 .4%.4% 5%5% CC
#01307#01307 1,2001,200 .42.42 504504 .2%.2% CC
#10572#10572 250250 .60.60 150150 .1%.1% CC
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
ABC ABC AnaliziAnalizi
A A SınıfıSınıfı
B B SınıfıSınıfıC C SınıfıSınıfı
Yıll
ık P
ara
sal D
eğ
er Y
üzd
esi
Yıll
ık P
ara
sal D
eğ
er Y
üzd
esi
80 80 –
70 70 –
60 60 –
50 50 –
40 40 –
30 30 –
20 20 –
10 10 –
0 0 – | | | | | | | | | |
1010 2020 3030 4040 5050 6060 7070 8080 9090 100100
Stoklanan kalemlerin sayısal yüzdesiStoklanan kalemlerin sayısal yüzdesi
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
ABC ABC AnaliziAnalizi
Kullanılan politikalar şunları içerebilir.Kullanılan politikalar şunları içerebilir. A kalemleri için tedarikçinin A kalemleri için tedarikçinin
geliştirilmesine önem vermekgeliştirilmesine önem vermek
A kalemleri için fiziksel stok kontrolunun A kalemleri için fiziksel stok kontrolunun çok sıkı takibi.çok sıkı takibi.
A kalemlerinin tahmininde daha fazla A kalemlerinin tahmininde daha fazla dikkat.dikkat.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
31
Proje
Kompleks, rutin olmayan, bir defaya mahsus, zaman, bütçe, kaynak, ve performans spesifikasyonları ile sınırlı, belirli müşteri ihtiyaçlarını karşılayacak çaba.
Kendine özgü bir ürün veya hizmet yaratmak için girişilen geçici işler bütünü.
Özgün ürün ya da hizmet yaratmak üzere ortaya konan geçici bir çabadır.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
32
Proje Yönetimi Nedir?
•Görevleri organize etmek•Bir grubun birlikte verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak.•Görevlerin sırası, ilişkisi, kaynak kullanımı ve zamanlanmasını ayarlamak.•Plana bağlı olarak ilerlemeyi sağlamak ve kontrol etmek.•Benzersiz bir amacı gerçekleştirmek.
“Belli bir zaman içinde ve belli bir amacı karşılamak için yerine getirilmesi gereken bir dizi aktivitedir.”
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetimi ile ilgili bazı istatistikler
A.B.D. projelere her yıl $2.3 trilyon harcamaktadır.
Tüm dünyada ise yaklaşık $10 trilyon harcanmakta.
Ortalama bir proje yöneticisi yılda $82,000 kazanıyor.
Proje İşletmeciliği Enstitüsü (PMI) 1969 yılında kurulmuştur.1990 yılına kadar 7,500 üyesi varken 5 yıl sonra 17,000’in üzerinde üyesi olmuştur. 2001 yılına kadar 86,000 üyeye sahip olup günümüzde bu rakam 100,000 üyeyi geçmiştir.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetiminin Temel Amaçları
1.Belirlenen performansı sağlamak
2.Belirlenen maliyet ile tamamlamak
3.Öngörülen zamanda bitirmek
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Projenin Önemli Özellikleri
Belirlenmiş bir amacın varlığıBelirlenmiş bir başlangıç ve bitiş noktasıGenellikle pekçok departman ve mesleğin birlikte
çalışmasıDaha önce (tipik olarak) yapılmamış birşeyin
yapılmasıBelirlenmiş zaman, maliyet ve performans kısıtlarıÇatışmalar kaçınılmazdır
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetiminin Gerekliliği
Daha iyi kontrolDaha iyi müşteri ilişkileriDaha kısa ürün geliştirme zamanlarıDaha düşük maliyetlerDaha yüksek kalite ve güvenirlilikDaha yüksek karlılık oranlarıSonuçlara daha keskin odaklanmaDaha iyi bölümlerarası koordinasyonPersonelde daha yüksek moral ve motivasyon
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetiminde Gerekli Adımlar
•Projenin formel bir tanımı yapılır.•Projenin başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilir.•Kısıtlamalar listelenir.•Yapılacak görevler belirlenir. •Her bir görev için süre, diğer görevlerle ilişkisi ve kaynaklar belirlenir.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetiminde Karşılaşılan Zorluklar
Büyük ve karmaşık projeler
Sıkı bir zamanlama
Düşük bütçe
Farklı takımlar
Ortaklıklar
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetiminin Sıkça Kullanıldığı Sektörler
Proje Yönetim Çözümünü Kullanan Geleneksel Sektörler İnşaatHavacılık ve SavunmaAr-Ge
Proje Yönetimi Kullanan Yeni Sektörler IT (Bilgi Teknolojileri)TelekomunikasyonFinansal Servisler
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetiminin Sunduğu Çözümler
PlanlamaKaynak YönetimiMaliyetKaliteİzlemeİletişimAr-GeYatırım
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yönetimi ve Proje Yöneticisi
Fonksiyonel birim yöneticileri analitik düşünen uzmanlardır; sorumlu oldukları her işin tüm detaylarını bilirler.
Proje yöneticileri birçok fonksiyonel alanı görebilen,
parçaları birleştirerek bütünü oluşturabilme yeteneğine
sahiptirler.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
42
Proje Yöneticisi
Sorumluluklar:
İş Kalite
İnsan Kaynakları Zaman
İletişim Maliyet
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
İyi Bir Proje Yöneticisinin Özellikleri
EsnekOrganizeİyi dinleyiciZamanını iyi kullanan KarizmatikProjesini işletme gibi görenDeğer ve Marka yaratanGirişimci
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Organizasyonunun Avantajları
Proje yöneticisinin proje üzerinde tam otoritesi mevcuttur
Proje fonksiyonel bölünmeden ayrıldığı için, iletişim hattı kısalmıştır
Proje takımı birbirine sıkı bir şekilde bağlı ayrı bir birim oluşturur
Komuta birliği sağlanır
Yapısal olarak daha basit ve esnektirler
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Organizasyonunun Dezavantajları
Birçok proje aynı anda çalıştığında, değişik alanlarda kaynak ve emek tekrarına gereksinim doğar
Fonksiyonel birimlerinden ayrılmış personel konularında geri kalabilirler
Proje personeli ile ana firma personeli arasında çekişmeler
doğabilir
Proje personeli arasında projeden sonra ne olacak endişesi
baş gösterebilir
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
46
Maliyeti eksik gösterme niyeti Bilgiyi paylaşmama Aldatıcı rapor yazmaRapor sahteleme işci güvenliğine önem verme Standart dışı olan işlere onay verme
Etik/Ahlaki Değerler
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Proje Yaşam Döngüsü-1
İş Geliştirme Başlatma-Planlama Uygulama-İzleme-Kontrol Kapanış
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
48
Proje Yaşam Döngüsü-2
Proje kavramı
FizibiliteFizibilite
PlanlamaPlanlama
UygulamaUygulama
SonlandırmaSonlandırma
Yö
netim
Fizibilite: Maliyet, kazanç ve risk analiziPlanlama: İnsan kaynakları, maliyet ve zamanUygulama: Zamanı, maliyeti ve kaynakları iyi yönetmeSonlandırma: Projeyi tekrar değerlendirme
fizibilite
Günümüzde uluslar arası rekabet hızla büyümektedir. Bu rekabet şartlarında var olabilmenin ön koşulu daima en önde koşabilmektir. Bunun için de çağın dinamik yapısına ayak uydurmak, değişiklik ve yeniliklere açık olmak gereklidir.
Globalleşmeye de bağlı olarak artan rekabet ortamında firmalar güçlü olabilmek için değişik stratejiler geliştirmektedir.
Tüketicinin her geçen gün bilinçlenmesi ve rekabet şartları firmaları daha kaliteli ürünler üretmeye zorlamaktadır. Bunun bilinci ile firmalar düşük maliyetle yüksek kaliteli ürünler üretmek için her an teknolojik değişimlere ve yeni üretim sistemlerine yönelmektedir.
JIT/yalın üretim sistemi
1920 yılına kadar emek yoğun üretim (craft production) I.Dünya Savaşından sonra Henry Ford ve General
Motors’dan Alfred Sloan dünya otomotiv sanayiini yüzlerce yıldır Avrupalı firmaların öncülüğünde seri üretim çağı
1920 yılından sonra ise Henry Ford ve Alfred Sloan yığın (kitle) üretim (Mass Productıon)
II.Dünya Savaşından sonra, Japonya ‘da Toyota Motor İşletmesinden Eiji Toyoda ve Taiiclıi Ohno yalın üretim
1980 lerde ABD ‘de yaygınlık kazandı
JIT TANIMI
Üretim için gerekli olan malzemenin gerektiği anda ihtiyaç noktasında bulunmasını temin eden ve sıfır envanteri hedef alan bir malzeme yönetim sistemi.
En az kaynak kullanımıyla, en kısa zamanda, en ucuz ve hatasız üretimi, müşteri taleplerine cevap verecek şekilde en az israfla ve tüm üretim faktörlerini en esnek şekilde kullanıp potansiyellerin tümünden yararlanmak
JIT KULLANAN ABD ŞİRKETLERİ Harley-Davidson firmasında MAN (Materials As
Needed)
Ford Motor fabrikasında da MAN (Manufacturing As Needed)
Omark Endüstrilerinde ZIPS (Zero Inventroy Production Systems).
Westinghouse’de MIPS (Minumum Inventory Production Systems)
Hewlett-Packard, SP (Stockless Production)
JIT AMAÇLARI Tam zamanında üretimin ana stratejisi
üretim hızını artırıp, akış süresini azaltarak, kalite, maliyet, teslimat performansını aynı anda iyileştirmektir.
JIT şu israfları azaltmayı amaçlar: 1.Hurdalar 2.Fazla üretim 3.Gereksiz malzeme taşımaları 4. Yarı mamul ve bitmiş ürün stokları 5. Gereksiz, katma değer yaratmayan
operasyonlar 6. İşçinin makine zamanı içinde beklemeleri 7.Gereksiz işçi hareketleri
YALIN ÜRETİM Yalın üretim ; yapısında hiçbir gereksiz
unsur tasımayan ve hata , maliyet, stok isçilik, gelistirme süreci , üretim alanı, fire , müsteri memnuniyetsizliği gibi unsurların, en aza indirgendiği üretim sistemi olarak tanımlanmaktadır.
Yalın üretimi karakterize eden altı basarı faktörü vardır. Bunlar; proje yöneticisi
ekip çalısması, bilgi kültürü, tedarikçilerle entegrasyon, eszamanlı mühendislik tüketici oryantasyonudur.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
JIT/yalın üretim sistemi
Toyota tarafından geliştirilen bir sistem. MRP ye alternatif bir üretim planlama ve kontrol metodolojisi. JIT (just-in-time); Sıkı bir şekilde koordine halinde olan,
ürünlerin (veya servisin) sistemde tam ihtiyaç olduğu anda ilerlediği bir üretim kontrol ve yönetim filozofisi. JIT/Yalın üretim (hataların, gereksiz kaynak kullanımının ve israfın
minimize edildiği sistem) Çekme tipi, talebe göre üretimin tetiklendiği bir sistem. The machine that changed the world (J. Womack ve diğerleri)
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Toyotanın yalın filozifisiyle ilgili terimler
Muda;israf ve etkinsizlik Kanban; İhtiyaca göre parçaların sistemde hareket
etmesini ve üretilmesini sağlayan elle kartlar yardımıyla idare edilen sistem
Çekme sistemi; Talebe göre ihtiyaç duyulan parçaların çekilmesi.
Heijunka; Üretim hacmi ve çeşitliliğindeki dalgalanma etkinsizlik getirir. Düzgün akış için bir “ortalama” yapılmalıdır.
Kaizen; Sistemd devamlı iyileştimeler.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Toyotanın yalın filozifisiyle ilgili terimler
Jidoka; Kaynakta kalitenin sağlanması. Her işçinin yaptığının kalitesinden sorumlu olması ve bozuk ürünü bir sonraki aşamaya geçirmemesi
Poka-Yoke; Süreçlere hataları önleyici koruyucu sistemlerin eklenmesi.
Takım kavramı; Süreç iyileştirmeleri için küçük takımların kullanılması.
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
JIT in amaçları ve yapı taşları
Figure 15.1
Product Design
ProcessDesign
PersonnelElements
Manufactur-ing Planning
Eliminate disruptions
Make the system flexible Eliminate waste
Abalancedrapid flow
UltimateGoal
SupportingGoals
BuildingBlocks
Süreç zamanlarının kaynaklarıen iyi şekilde kullanarak en azlanması
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Destekleyici amaçlar
Aksama/kesilmelerin eliminasyonu Düşük kalite, ekipman bozulmaları, plan değişiklikleri, geç teslimat
v.b. Sistemin esnek hale getirilmesi
Ürün çeşitliliğinde ve hacmindeki değişikliklere karşı esnek bir sistem. Süreç zamanları ve hazırlama zamanlarının azaltılması gerekir.
İsrafın ve etkin olmayan kaynak kullanımının minimizasyonu Fazla üretim, stok, beklemeler, gereksiz taşımalar, gereksiz süreç
adımları, ıskarta, etkin olmayan çalışma metotları, ürün hataları
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
İsrafın önlenmesi için Kaizen filozifisinin özellikleri
İsraf düşmandır ve elimine edilmesi için “ellerin kirletilmesi” şarttır
İyileştirmeler devamlı ve azar azar olurHerkes iyileştirmelere katılmalıdırKaizen yüksek yatırımlar ve teknoloji gerektirmezHer yerde uygulanabilirGörsel araçlarla desteklenir; prosedür ve süreçlerin
herkesçe bilinmesi, problemlerin herkesçe görülebilir hale getirilmesi
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
İsrafın önlenmesi için Kaizen filozifisinin özellikleri
Değerin üretildiği yere odaklanılırSüreç temelli bir yaklaşımdır İyileştirmelerin yeni düşünceler ve yeni çalışma
stillerinden geleceğine vurgu yapar. (icat çıkarmak)Organizasyonel öğrenmenin esası yaparak
öğrenmedir
Sözel kavramlar
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
62
Teşekkürler