sÜrdÜrÜlebİlİrlİk raporlamasi kilavuzlari · uygulama el kitabı birinci bölüm –...

SECTION 2PAGE xyz-xyz

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 3

1. GRI SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARININ AMACI 5

2. KILAVUZLARIN KULLANIMI 2.1 Kılavuzlar 72.2 Sürdürülebilirlik Raporunun Hazırlanmasında Kılavuzların Kullanılması: İzlenecek Adımlar 72.3 Kullanım Bildirimi Talebi 9

3. HERHANGİ BİR KURULUŞ TARAFINDAN SÜRDÜRÜLE-BİLİRLİK RAPORUNU KILAVUZLARLA ‘UYUMLU OLARAK’ HAZIRLAMAK AMACIYLA UYGULANACAK KRİTERLER 3.1 Kriterler 113.2 Gerekli Standart Bildirimlerin Referans Kullanılarak Raporlanması 133.3 Kılavuzlarla ‘Uyumlu Olarak’ Hazırlanan Raporlara İlişkin Not 133.4 Kılavuzlarla ‘Uyumlu Olarak’ Hazırlanmayan Raporlara İlişkin Not 3.5 G4 Kılavuzlarına Geçiş 14

4. RAPORLAMA İLKELERİ 164.1 Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler 164.2 Rapor Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler 17

5. STANDART BİLDİRİMLER 205.1 Genel Standart Bildirimler 24

Strateji ve Analiz 24

Kurumsal Profil 25

Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler 28

Paydaş Katılımı 29

Rapor Profili 30

Yönetişim 36

Etik ve Dürüstlük 41

5.2 Özel Standart Bildirimler 43

Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimler 45

Göstergeler 47

• Kategori: Ekonomik 48

• Kategori: Çevresel 52

• Kategori: Sosyal 64

– Alt Kategori: İşgücü Uygulamaları ve

İnsana Yaraşır İş 64

– Alt Kategori: İnsan Hakları 70

– Alt Kategori: Toplum 76

– Alt Kategori: Ürün Sorumluluğu 80

6. HIZLI BAĞLANTILAR 6.1 Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik

Raporlaması Arasındaki İlişki 85

6.2 Dış Denetim 85

6.3 Tedarik Zinciriyle İlgili Standart Bildirimler 86

6.4 Strateji, Riskler ve Fırsatlarla İlgili Standart

Bildirimler 86

6.5 Sektör Açıklamaları 87

6.6 Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi

‘On İlke’, 2000 ile bağlantılar 87

6.7 OECD Çokuluslu Şirketler Rehberi, 2011

ile bağlantılar 88

6.8 BM ‘İnsan Hakları ve İş Dünyası Rehber İlkeleri’,

2011 ile bağlantılar 89

6.9 Rapor İçeriğinin Tanımlanmasına Yönelik

Süreç - Özet 90

7. ANAHTAR TERİMLERİN TANIMLARI 92

3

ÖNSÖZ

Gittikçe artan sayıda şirket ve başkaca kuruluş faaliyetlerini sürdürülebilir kılmak istemektedir. Dahası, uzun vadeli karlılığın sosyal

adaletle ve çevrenin korunmasıyla el ele gitmesinin gerektiği yönündeki beklenti yaygınlık kazanmaya başlıyor. Bu beklentiler

ancak gerçekten de sürdürülebilir bir ekonomiye doğru yol alma ihtiyacının şirketlerin ve kuruluşların finansörleri, müşterileri ve

diğer paydaşları tarafından anlaşılmasıyla artabilecek ve yoğunlaşabilecektir.

Sürdürülebilirlik raporlaması kuruluşların faaliyetlerini daha sürdürülebilir hale getirmek için hedef belirlemelerine,

performanslarını ölçmelerine ve değişimi yönetmelerine yardımcı olmaktadır. Sürdürülebilirlik raporu bir kuruluşun çevre, toplum

ve ekonomi üzerindeki (olumlu veya olumsuz) etkilerine ilişkin bildirimler iletmektedir. Böylelikle sürdürülebilirlik raporlaması,

soyut konuları elle tutulabilir ve somut hale getirerek sürdürülebilirlik gelişimlerinin kuruluşun faaliyetleri ve stratejisi üzerindeki

etkilerinin anlaşılmasına ve yönetilmesine yardımcı olmaktadır.

Uluslararası kabul görmüş bildirimler ve ölçütler sürdürülebilirlik raporlarında bulunan bilgilerin erişilebilir ve karşılaştırılabilir

olmasını sağlamakta ve böylece paydaşlara bilinçli kararlar vermelerinde yardım edecek gelişmiş bilgiler sunmaktadır.

Bu bağlamda G4 planlanmış ve geliştirilmiştir. GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzları, etkili bir sürdürülebilirlik raporlaması

için en iyi ve en güncel rehberliği sağlayabilmesi amacıyla düzenli olarak gözden geçirilmektedir. Bu şekildeki dördüncü güncelleme

olan G4’ün amacı basittir: raporlayıcıların anlamlı ve kuruluşun sürdürülebilirlikle ilgili en kritik konuları hakkında değerli bilgiler

içeren raporlar hazırlamalarına yardımcı olmak ve sürdürülebilirlik raporlamasını standart uygulama haline getirmek.

Sürdürülebilirlik raporlamasının içerik bakımından gelişmesi ve lider şirketler içinden bir azınlık tarafından gerçekleştirilen istisnai

bir faaliyetten, standart uygulamaya dönüşmesi toplum ve piyasalar için hayati önem taşımaktadır.

Kılavuzların daha önceki sürümlerine kıyasla daha kullanıcı dostu olmasının yanı sıra G4’ün kuruluşların raporlama süreçlerine ve

işleri ve anahtar paydaşları için öncelikli olan konu başlıkları hakkındaki nihai raporlarına odaklanma yönündeki ihtiyaçları üzerindeki

vurgusu artırılmıştır. ‘Önceliklendirme’ üzerindeki bu odaklanma raporları daha anlamlı, daha inandırıcı ve daha kullanıcı dostu hale

getirecektir. Bu da kuruluşların sürdürülebilirlik konularında piyasaları ve toplumu daha iyi bilgilendirebilmelerini sağlayacaktır.

Her ne kadar kuruluşlar günlük yönetim faaliyetleri sayesinde sürdürülebilirlik ile ilgili konu başlıklarını içeren çok daha geniş bir yelpazeyi

takip edip yönetebiliyor olsalar da, önceliklendirme üzerindeki bu yeni odaklanma sürdürülebilirlik raporlarının kuruluşun hedeflerinin

gerçekleştirilmesi ve toplum üzerindeki etkisinin yönetilmesi için gerçekten kritik olan konuları merkez alacağı anlamına gelmektedir.

Kılavuzlar dünya genelinde yüzlerce raporlayıcıyı, rapor kullanıcısını ve profesyonel aracıyı kapsayan geniş bir süreç dahilinde

geliştirilmiştir. Dolayısıyla G4, raporlamaya, bilgilerin piyasalara ve topluma yararlı ve inandırıcı hale getirilmesi için gerekli şeffaflık

ve tutarlılık derecesini teşvik eden standartlaştırılmış bir yaklaşımı destekleyen küresel ölçekte geçerli bir çerçeve sunmaktadır.

G4 dünya üzerindeki küçük ya da büyük bütün kuruluşlara evrensel olarak uygun olacak şekilde tasarlanmıştır. Kılavuzların

kullanımının hem tecrübeli raporlayıcılar hem de herhangi bir sektörde sürdürülebilirlik raporlamasında yeni olan kişiler için

kolaylaştırılması amacıyla G4’ün özellikleri diğer GRI materyalleri ve hizmetleri tarafından desteklenmektedir.

Bütün GRI Kılavuzlarında olduğu üzere G4 yaygın olarak kabul gören ve kullanılan, konuya özel raporlama belgelerine referanslar

içermektedir ve farklı sürdürülebilirlik kod ve normlarına yönelik performansın raporlanmasına yönelik konsolide bir çerçeve

olarak tasarlanmıştır.

G4 ayrıca, bağımsız sürdürülebilirlik raporları, entegre raporlar, yıllık raporlar, belirli uluslararası normlara yönelik raporlar veya çevrimiçi

raporlama gibi farklı rapor formatlarında sürdürülebilirlik bildirimlerinin ne şekilde sunulabileceğine dair rehberlik de sunmaktadır.

Sürdürülebilirlikle ilgili stratejik bilgilerin başka öncelikli mali bilgilerle birleştirilmesi yönünde kabul görmeye başlamış düşünce,

önemli ve olumlu bir gelişmedir Sürdürülebilirlik şirketlerin, piyasaların ve toplumların yaşayacağı değişikliğin merkezindedir

ve bu durum gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle bir şirketin değer beklentileriyle ilgili veya bu bakımdan öncelikli olan

sürdürülebilirlik bilgileri entegre raporların merkezinde yer almalıdır.

GRI, G4’ün geliştirilmesine katkıda bulunan herkese teşekkür etmektedir. Katılan herkesin getirdiği uzmanlık ve tecrübe

son derece değerli olmuştur. G4’ün uygulamada ne şekilde işlediğini takip etmeye devam ediyor olmamız nedeniyle hem

raporlayıcılardan hem de kullanıcılardan gelecek geribildirimleri memnuniyetle karşılıyoruz.


BÖLÜM 1

5

GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzları (Kılavuzlar); boyutları, sektörleri veya konumlarından bağımsız olarak kuruluşlar

tarafından sürdürülebilirlik raporlarının hazırlanmasına yönelik Raporlama İlkeleri, Standart Bildirimler ve bir Uygulama El Kitabı

sunmaktadır. Kılavuzlar ayrıca kuruluşların yönetişim yaklaşımının ve çevresel, sosyal ve ekonomikI performans ve etkilerininII

bildirimiyle ilgilenen herkes için uluslararası bir kaynak da sağlamaktadır. Kılavuzlar buna benzer bir bildirim gerektiren bütün

belge türlerinin hazırlanmasında yararlıdır.

The Kılavuzlar iş dünyasının, işçi örgütleri, sivil toplum ve mali piyasa temsilcilerinin yanı sıra çeşitli alanlardaki denetçileri ve

uzmanları da kapsayan küresel bir çoklu paydaş süreciyle ve bir dizi ülkedeki düzenleyici ve resmi kuruluşlarla yakın diyalog

halinde geliştirilmiştir. Kılavuzlar, bütün belge boyunca atıfta bulunulan uluslararası kabul görmüş raporlamayla ilgili belgelere

paralel olarak geliştirilmiştir.

I Sürdürülebilirliğin ekonomik boyutu kuruluşun paydaşlarının ekonomik şartları ve yerel, ulusal ve küresel seviyelerde ekonomik sistemler üzerindeki etkilerini ilgilendirmektedir. Kuruluşun mali durumuna odaklanmamaktadır.

II Kılavuzlarda, aksinin belirtildiği durumlar dışında ‘etki’ terimi olumlu, olumsuz, mevcut, olası, doğrudan, dolaylı, kısa vadeli, uzun vadeli, kasıtlı, kasıtsız olan belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri anlatmaktadır.

1GRI SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKRAPORLAMA KILAVUZLARININ AMACI


BÖLÜM 2

7

2.1 KILAVUZLAR

Kılavuzlar iki bölüm halinde sunulmuştur:

� Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimler

� Uygulama El Kitabı

Birinci bölüm – Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimler – Raporlama İlkelerini, Standart Bildirimleri ve sürdürülebilirlik

raporunu Kılavuzlarla ‘uyumlu olarak’ hazırlamak için bir kuruluş tarafından uygulanacak kriterleri içermektedir. Ayrıca, anahtar

terimlerin tanımları da dahil edilmiştir.

İkinci bölüm – Uygulama El Kitabı – Raporlama İlkelerinin nasıl uygulanacağı, açıklanacak bilgilerin nasıl hazırlanacağı ve

Kılavuzlardaki çeşitli kavramların nasıl yorumlanacağı hakkında açıklamalar içermektedir. Başka kaynaklara referanslar, terimler

listesi ve genel raporlama notları da dahil edilmiştir.

GRI Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimlerle ilgili Rehberliğin Uygulama El Kitabı’nda bulunabileceği yerler sayfa kenarında

aşağıdaki simgeyle gösterilmiştir:

s. XYZ-XYZ

Kuruluşlar bir sürdürülebilirlik raporu hazırlarken Uygulama El Kitabı’na başvurmalıdırlar.

2.2 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORUNUN HAZIRLANMASINDA KILAVUZLARIN KULLANILMASI: İZLENECEK ADIMLAR

Kılavuzlardan yararlanarak bir sürdürülebilirlik raporu hazırlamak tekrarlanan bir süreçtir. Aşağıdaki adımlar Kılavuzların

sürdürülebilirlik raporlaması sürecinde nasıl kullanılacağını tarif etmektedir. Bu tarifin amacı okuyucuya Kılavuzların ana

bölümlerinde yol göstermektir ve bir sürdürülebilirlik raporunun hazırlanmasında doğrusal bir süreci anlatıyor olması gerekmez.

Önceliklendirme İlkesi gereğince bir sürdürülebilirlik raporunun hazırlanmasının temelinde, başka faktörlerinin yanı sıra, öncelikli

Unsurların tanımlanması sürecine odaklanılması bulunmaktadır. Öncelikli Unsurlar, kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve

sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli oranda etkileyen unsurlardır.

1. GENEL BİR FİKİR EDİNİNİZ

� Raporlama Kılavuzları ve Standart Bildirimleri okuyunuz

� Anahtar Terimlerin Tanımlarını okuyunuz (s. 92)

2KILAVUZLARIN KULLANIMI

8BÖLÜM 2

2. TERCİH EDİLEN ‘UYUMLULUK’ SEÇENEĞİNE KARAR VERİNİZ

� Kılavuzlar bir kuruluşun sürdürülebilirlik raporunu Kılavuzlarla ‘uyumlu olarak’ hazırlayabilmesi için iki seçenek sunmaktadır. Bu

iki seçenek Temel ve Kapsamlı’dır. Bu seçenekler raporun Kılavuzlarla ‘uyumlu olarak’ hazırlanabilmesi için dahil edilecek içeriği

tayin etmektedir. Bkz. s. 11-14

� Her iki seçenek de her kuruluş türüne, büyüklüğüne, sektörüne veya konumuna uygulanabilmektedir

3. GENEL STANDART BİLDİRİMLERİ YAPMAYA HAZIRLANINIZ

� Tercih edilen ‘uyumluluk’ seçeneğinin gerektirdiği Genel Standart Bildirimlerini belirleyiniz

� Kuruluşun sektörüne uygun olan Genel Standart Bildirimlerin mevcut olup olmadığını kontrol ediniz. GRI Sektör Açıklamaları

www.globalreporting.org/reporting/sector-guidance adresinde bulunabilir

� Raporlama Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeleri okuyunuz

� Genel Standart Bildirimleri yapmaya ilişkin süreçleri planlayınız

� Genel Standart Bildirimlerinin ne şekilde yapılacağına dair açıklamalar için Uygulama El Kitabı’nda sunulan bilgilere başvurunuz

� ‘Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler’ bölümündeki Genel Standart Bildirimleri tamamlamak için yeterli zamanı ayırınız

ve dikkatli olunuz (s. 28-29). Genel Standart Bildirimler her iki ‘uyumluluk’ seçeneğinin de temel unsuru olup her ikisi için de

yapılmalıdır. Bunun yapılabilmesi için:

– Raporlama İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeleri okuyunuz (s. 16-17)

– Uygulama El Kitabı’nda sunulan, öncelikli Unsurların ve Çerçevelerin belirlenmesine ilişkin üç adımı okuyunuz (s. 31-40) ve

bu adımlara ilişkin görsel destekten yararlanınız (s. 90)

4. ÖZEL STANDART BİLDİRİMLERİ YAPMAYA HAZIRLANINIZ

� Özel Standart Bildirimleri, Göstergeler ve Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimlerden (DMA) oluşur. Özel Standart Bildirimler,

sonraki sayfada Tablo 1’de gösterildiği şekilde Kategoriler ve Unsurlar kapsamında sunulmaktadırlar

� Öncelikli Unsurlarla ilgili DMA’ları ve Göstergeleri belirleyiniz

� Kuruluşun sektörüne uygun olan Unsurların ve Özel Standart Bildirimlerinin mevcut bulunup bulunmadığını kontrol ediniz.

Sektör Açıklamaları www.globalreporting.org/reporting/sector-guidance adresinde bulunabilir

� Raporlama Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeleri okuyunuz (s. 17-18)

� Özel Standart Bildirimlerin yapılması için gerekli süreçleri planlayınız. Rapor tanımlanan öncelikli Unsurlara ilişkin DMA’ları

ve Göstergeleri kapsamalıdır (s. 62-235, Uygulama El Kitabı). Öncelikli olarak tanımlanmamış Unsurların rapor kapsamına dahil

edilmesi gerekli değildir

� Özel Standart Bildirimlerin ne şekilde yapılacağına dair açıklama için Uygulama El Kitabı’nda sunulan bilgilere başvurunuz

� Kuruluş tarafından öncelikli kabul edilen fakat GRI Unsurlar listesi kapsamında bulunmayan konular hakkındaki bilgiler de dahil

edilebilir

5. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORUNU HAZIRLAYINIZ

� Hazırlanan bilgileri sununuz

� Elektronik veya ağ tabanlı raporlama ve basılı raporlar, raporlama için uygun ortamlardır. Kuruluşlar bir ağ tabanlı rapor ve basılı

rapor kombinasyonunu kullanmayı ya da sadece tek bir ortamdan yararlanmayı tercih edebilirler. Örneğin kuruluş internet

sitesinde ayrıntılı bir rapor sunmayı ve stratejisini, analizini ve performans bilgilerini içeren bir yönetici özetini kağıt üzerinde

sağlamayı tercih edebilir. Tercihin kuruluşun raporlama dönemi, içerik güncelleme planları, raporun muhtemel kullanıcıları ve

dağıtım stratejisi gibi diğer pratik faktörler hakkındaki kararlarına uygun olarak yapılması beklenmektedir

� En azından bir ortam (internet veya basılı) kullanıcılara raporlama dönemine ilişkin bütün bilgilere erişim imkanı sağlamalıdır

Birinci kısım olan Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimler ile ikinci kısım olan Uygulama El Kitabı arasında kasıtsız tutarsızlıkların

mevcut bulunması durumunda birinci kısım güvenilir metin olarak kabul edilecek ve uygulanacaktır.

9BÖLÜM 2

TABLO 1: KILAVUZLARDAKİ KATEGORİ VE UNSURLAR

Kategori Ekonomik Çevresel

Unsurlar III � Ekonomik Performans � Piyasa Varlığı � Dolaylı Ekonomik Etkiler � Satın Alma Uygulamaları

� Malzemeler � Enerji � Su � Biyolojik Çeşitlilik � Emisyonlar � Atık Sular ve Atıklar � Ürün ve Hizmetler � Uyum � Nakliye � Genel � Tedarikçinin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi � Çevresel Şikayet Mekanizmaları

Kategori Sosyal

Alt Kategoriler İşgücü Uygulamaları ve

İnsana Yaraşır İş

İnsan Hakları Toplum Ürün Sorumluluğu

Unsurlar III � İstihdam � İşgücü/Yönetim İlişkileri � İş Sağlığı ve Güvenliği � Eğitim ve Öğretim � Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği � Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret

� Tedarikçinin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi

� İşgücü Uygulamaları Şikayet Mekanizmaları

� Yatırım � Ayrımcılığın Önlenmesi � Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı

� Çocuk İşçiler � Zorla veya Cebren Çalıştırma

� Güvenlik Uygulamaları � Yerli Halkların Hakları � Değerlendirme � Tedarikçilerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi

� İnsan Hakları Şikayet Mekanizmaları

� Yerel Toplumlar � Yolsuzlukla Mücadele � Kamu Politikası � Rekabete Aykırı Davranış

� Uyum � Tedarikçinin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi

� Toplum Üzerindeki Etkilere İlişkin Şikayet Mekanizmaları

� Müşteri Sağlığı ve Güvenliği

� Ürün ve Hizmet Etiketlemesi

� Pazarlama İletişimi � Müşteri Gizliliği � Uyum

2.3 KULLANIM BİLDİRİMİ TALEBİ

Bir sürdürülebilirlik raporu hazırlamış olan kuruluşların aşağıdaki durumlarda raporun yayınlandığını GRI’ye

bildirmeleri talep edilmektedir:

� Raporun Kılavuzların Temel veya Kapsamlı seçeneğiyle ‘uyumlu olması’

� Raporun Kılavuzlardaki Standart Bildirim(ler)i içermesi fakat ‘uyumluluk’ seçeneklerinden birinin bütün

gereklerini yerine getirmemiş olması

GRI’ye bildirimde bulunurken kuruluşlar aşağıdaki seçeneklerin birini veya her ikisini birden tercih edebilirler:

� GRI’ye rapor hakkında bildirimde bulunmak ve basılı ve/veya elektronik nüshasını iletmek

� Raporu GRI’nin database.globalreporting.org adresindeki Sürdürülebilirlik Bildirim Veritabanına kaydetmek

III Konu başlığı ifadesi, Kılavuzlarda sürdürülebilirliğe ilişkin tüm olası konuları anlatmakta kullanılmaktadır. Kılavuzlarda Unsur kelimesi, söz konusu Kılavuzların kapsadığı konuların listesine atfen kullanılmaktadır.


BÖLÜM 3

11

KURULUŞLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLARINI KILAVUZLARLA ‘UYUMLU OLARAK’ HAZIRLAMAK AMACIYLA UYGULAMASI GEREKEN KRİTERLER

3.1 KRİTERLER

Kılavuzlar sürdürülebilirlik raporunu Kılavuzlarla ‘uyumlu olarak’ hazırlayabilmesi için kuruluşlara iki seçenek sunmaktadır: Temel

seçeneği ve Kapsamlı seçeneği. Her bir seçenek boyutlarından, sektörlerinden veya konumlarından bağımsız olarak bütün

kuruluşlar tarafından uygulanabilmektedir.

Her iki seçeneğin odak noktası öncelikli Unsurların tanımlanması sürecidir. Öncelikli Unsurlar kuruluşun belirgin ekonomik,

çevresel ve sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli oranda etkileyen unsurlardır.

Temel seçeneği bir sürdürülebilirlik raporunun elzem bileşenlerini içermektedir. Temel seçeneği bir kuruluşun ekonomik,

çevresel, sosyal ve yönetişim performansının etkilerini ilettiği altyapıyı sağlamaktadır.

Kapsamlı seçeneği kuruluşun stratejisi ve analizi, yönetişimi ile etik değerleri ve dürüstlüğü hakkında ek Standart Bildirimler

gerektirmek suretiyle Temel seçeneğini genişletmektedir. Buna ek olarak kuruluştan performansını, tanımlanan öncelikli

Unsurlarla ilgili bütün Göstergeleri raporlamak suretiyle daha kapsamlı bir şekilde iletmesi istenmektedir.

İster yeni bir raporlayıcı olsun ister bu alanda tecrübeli, bir kuruluşun raporlama ihtiyaçlarını en iyi karşılayan ve nihayetinde

paydaşlarının bilgi ihtiyaçlarını karşılayabilmesini sağlayan seçeneği tercih etmesi gerekmektedir.

Seçenekler raporun niteliğiyle veya kuruluşun performansıyla ilgili değildir. Kuruluşun sürdürülebilirlik raporunun Kılavuzlara olan

uyumunu yansıtırlar.

TABLO 2: ‘UYUMLULUK’ SEÇENEKLERİNE GENEL BAKIŞ

‘Uyumluluk’ - Temel ‘Uyumluluk’ - Kapsamlı

Genel Standart Bildirimler Bkz. Tablo 3 Bkz. Tablo 3

Özel Standart Bildirimler (DMA ve

Göstergeler)

Bkz. Tablo 4 Bkz. Tablo 4

3‘UYUMLULUK’ KRİTERLERİ

12BÖLÜM 3

Her bir seçenek için gerekli Standart Bildirimler Tablo 3 ve Tablo 4’te verilmiştir:

TABLO 3: GEREKLİ GENEL STANDART BİLDİRİMLER

Genel Standart Bildirimler ‘Uyumluluk’ - Temel

(Bu bilgi her durumda bildirilmelidir)

‘Uyumluluk’ - Kapsamlı

(Bu bilgi her durumda bildirilmelidir)

Strateji ve Analiz G4-1 G4-1, G4-2

Kurumsal Profil G4-3 – G4-16 G4-3 – G4-16

Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve

Çerçeveler

G4-17 – G4-23 G4-17 – G4-23

Paydaş Katılımı G4-24 – G4-27 G4-24 – G4-27

Rapor Profili G4-28 – G4-33 G4-28 – G4-33

Yönetişim G4-34 G4-34

G4-35 – G4-55(*)

Etik ve Dürüstlük G4-56 G4-56

G4-57 – G4-58(*)

Sektörler için Genel Standart Bildirimler Kuruluşun faaliyet gösterdiği sektör için mevcutsa gereklidir(*)

Kuruluşun faaliyet gösterdiği sektör için mevcutsa gereklidir(*)

Tablo 3 Temel ve Kapsamlı seçenekler için gerekli Genel Standart Bildirimlerini sunmaktadır:

� Birinci sütun Genel Standart Bildirimlerin sunulduğu bölümlerin adlarını göstermektedir

� İkinci sütun Temel seçeneği için raporlanması gereken Genel Standart Bildirimleri sunmaktadır. Bu bilgiler her durumda

bildirilmelidir

� Üçüncü sütun Kapsamlı seçeneği için raporlanması gereken Genel Standart Bildirimleri sunmaktadır. Bu bilgiler her durumda

bildirilmelidir

� Her iki seçenek için, kuruluşun faaliyet gösterdiği sektöre yönelik Genel Standart Bildirimler mevcut olabilir. GRI Sektör

Açıklamaları www.globalreporting.org/reporting/sector-guidance adresinde bulunabilir

TABLO 4: GEREKLİ ÖZEL STANDART BİLDİRİMLER (DMA VE GÖSTERGELER)

Özel Standart Bildirimler ‘Uyumluluk’ - Temel ‘Uyumluluk’ – Kapsamlı

Yönetim Yaklaşımı Hakkında Genel

Bildirimler

Sadece öncelikli Unsurlar için(*) Sadece öncelikli Unsurlar için(*)

Göstergeler Tanımlanan her bir öncelikli Unsurla ilgili

en az bir adet Gösterge(*)

Tanımlanan her bir öncelikli Unsurla ilgili

bütün Göstergeler(*)

Sektörler için Özel Standart Bildirimler Kuruluşun faaliyet sektörü için mevcutsa ve öncelikliyse gereklidir(*)

Kuruluşun faaliyet sektörü içinmevcutsa ve öncelikliyse gereklidir(*)

Tablo 4 Temel ve Kapsamlı seçenekler için gerekli Özel Standart Bildirimleri sunmaktadır:

� Birinci sütun Özel Standart Bildirimlerin sunulduğu bölümlerin adını vermektedir. (Raporlanacak Standart Bildirimler kuruluşun

öncelikli Unsurları tanımlamasından sonra belirlenmektedir)

� Her iki seçenekte de sadece tanımlanan öncelikli Unsurlarla ilgili Özel Standart Bildirimler yapılmalıdır

� İkinci sütun Temel seçeneği için yapılması gereken Özel Standart Bildirimleri sunmaktadır. DMA ve Göstergeleri

içermektedirler. Tanımlanan her bir öncelikli Unsur için kuruluş Genel DMA’yı ve en az bir adet Göstergeyi bildirmelidir

� Üçüncü sütun Kapsamlı seçeneği için yapılması gereken Özel Standart Bildirimleri sunmaktadır. DMA ve Göstergeleri

içermektedirler. Kuruluş tanımlanan her bir öncelikli Unsur için Genel DMA’yı ve öncelikli Unsurla ilgili bütün Göstergeleri

bildirmelidir

� Her iki seçenek için, kuruluşun sektörüne yönelik Özel Standart Bildirimler mevcut olabilir. Bunlar Kılavuzlarda sunulan

Unsurlarla veya GRI Sektör Açıklamalarında sunulan sektöre özgü Unsurlarla ilgili olabilirler. GRI Sektör Açıklamaları

www.globalreporting.org/reporting/sector-guidance adresinde bulunabilir

13BÖLÜM 3

� Sektöre özgü Unsurlar (ve ilgili DMA ve Göstergeler) raporlanacak öncelikli Unsurların seçimi sırasında her iki seçenek için

de göz önüne alınmalıdır. GRI Sektör Açıklamalarındaki her bir tanımlanmış öncelikli Unsur için kuruluş Genel DMA’yı ve

sektöre özgü öncelikli Unsurla ilgili diğer mevcut Standart Bildirimleri yapmalıdır

(*) HARİÇ TUTMA NEDENLERİ

Yanında (*) işaretinin bulunduğu Standart Bildirimlerde istisnai durumlarda hariç tutma nedenleri uygulanabilir.

İstisnai durumlarda gereken belirli bilgilerin açıklanmasının mümkün olmadığı hallerde rapor açıkça:

a) Hariç tutulan bilgiyi tanımlamalıdır.

b) Bilginin hariç tutulma nedenlerini açıklamalıdır.

Buna ek olarak, aşağıdaki listedekiler arasından uygun bir hariç tutma açıklaması sağlanmalıdır:

– Bir Standart Bildirim, bir Standart Bildirimin bir kısmı veya bir Gösterge ile uygulanabilir değildir; neden uygulanabilir

olmadığı varsayıldığı bildirilmelidir

– Bilgi belirli gizlilik kısıtlamalarına tabidir; bu kısıtlamalar kuruluş tarafından bildirilmelidir.

– Belirli yasal kısıtlamaların varlığı; belirli yasal kısıtlamalara atıfta bulunulmalıdır

– Bilgi halihazırda mevcut değildir. Verilerin mevcut olmaması durumunda kuruluş verilerin elde edilmesi için atılan

adımları ve bunun gerçekleşmesinin beklendiği zaman dilimini bildirmelidir

Bununla birlikte Kuruluş çok sayıda hariç tutulmuş Standart Bildirimin kuruluşun sürdürülebilirlik raporunun Kılavuzların Temel

veya Kapsamlı seçenekleri ile ‘uyumlu olarak’ hazırlandığı yönünde beyan selayetini geçersiz kılabileceğinin farkında olmalıdır.

3.2 GEREKLİ STANDART BİLDİRİMLERİN REFERANS GÖSTERİLEREK RAPORLANMASI

‘Uyumluluk’ seçenekleri bakımından gerekli olan Standart Bildirimlere ilişkin bilgiler, hissedarlara yıllık rapor veya diğer zorunlu

veya gönüllü raporlar gibi kuruluş tarafından hazırlanmış başka raporlara halihazırda dahil edilmiş olabilir. Bu durumlarda kuruluş

bu bildirimleri sürdürülebilirlik raporunda tekrar etmemeyi ve bunun yerine ilgili bilgilerin bulunabileceği yerlere ait referans

eklemeyi tercih edebilir.

Bu sunum, referansın açık olması (örneğin yıllık hissedar raporuna genel bir referans bölümün, tablolunun vb. adını içermediği

sürece kabul edilebilir olmayacaktır) ve bilgilerin kamuya açık ve kolaylıkla erişilebilir olması kaydıyla kabul edilebilecektir.

Bu, sürdürülebilirlik raporunun elektronik veya ağ tabanlı formatta sunulduğu ve diğer elektronik veya ağ tabanlı raporlara

bağlantıların sunulduğu durumlarda olasıdır.

RAPORLAMA ORTAMI

Elektronik veya ağ tabanlı raporlama ve basılı raporlar, raporlama için uygun ortamlardır. Kuruluşlar bir ağ tabanlı rapor ve basılı

rapor kombinasyonunu kullanmayı ya da sadece tek bir ortamdan yararlanmayı tercih edebilirler. Örneğin kuruluşlar internet

sitelerinde ayrıntılı bir rapor sunmayı ve stratejilerini, analizlerini ve performans bilgilerini içeren bir idari özeti kâğıt üzerinde

sağlamayı tercih edebilirler. Tercih muhtemelen kuruluşun raporlama dönemi, içerik güncelleme planları, raporun muhtemel

kullanıcıları ve dağıtım stratejisi gibi diğer pratik faktörler hakkındaki kararlarına bağlı olacaktır.

En azından bir ortam (internet veya basılı) kullanıcılara raporlama dönemine ilişkin bütün bilgilere erişim imkanı sağlamalıdır.

3.3 KILAVUZLARLA ‘UYUMLU OLARAK’ HAZIRLANAN RAPORLARA İLİŞKİN NOT

Kılavuzlarla ‘uyumlu olarak’ hazırlandığı şeklinde bir ifade içeren bütün raporlar bu bölümde sunulan kriterlere uygun şekilde

hazırlanmalıdır ve GRI İçerik İndeksini sunmalıdır (G4-32, s. 31-35).

Rapor bağımsız denetimden geçmişse GRI İçerik İndeksinde Dış Denetim Raporuna ilişkin bir referans bulunmalıdır. Kılavuzlarla

‘uyumluluk’ bakımından bir zorunluluk olmamakla birlikte GRI dış denetimin kullanılmasını önermektedir.

14BÖLÜM 3

3.4 KILAVUZLARLA ‘UYUMLU OLARAK’ HAZIRLANMAYAN RAPORLARA İLİŞKİN NOT

Bir kuruluşun Kılavuzlardaki Standart Bildirimleri raporlaması, fakat ‘uyumluluk’ seçeneklerinden herhangi birinin tüm gereklerini

yerine getirmemesi durumunda rapor aşağıdaki beyanı içermelidir:

“Bu rapor GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzlarından Standart Bildirimler içermektedir” . Standart Bildirimlerin ve bu

bildirimlerin kuruluşun raporundaki konumlarının bir listesi bu beyanla birlikte sağlanmalıdır.

3.5 G4 KILAVUZLARINA GEÇİŞ

G3 veya G3.1 Kılavuzlarını kullanarak raporlama yapan kuruluşlar G4 Kılavuzlarına ne zaman geçiş yapacaklarına kendileri karar

vermek isteyeceklerdir.

Bu nedenle GRI iki tam raporlama döngüsü boyunca G3 ve G3.1 temelli raporları tanımaya devam edecektir. Bununla birlikte

31 Aralık 2015 tarihinden sonra yayınlanacak raporlar G4 Kılavuzlarına uygun olarak hazırlanmalıdır.

GRI ilk defa raporlama yapacak kuruluşların, ilk raporlama dönemlerinde ‘uyumluluk’ seçeneklerinin gereklerini yerine

getirmeseler dahi G4 Kılavuzlarını kullanmalarını önermektedir (bkz. bölüm 3.4 ‘Kılavuzlarla ‘uyumlu olarak’ hazırlanmayan

raporlar hakkında not).


BÖLÜM 4

16

4RAPORLAMA İLKELERİ

Raporlama İlkeleri sürdürülebilirlik raporlamasında şeffaflık elde edilmesi için temel öneme önemlidir ve bu

nedenle bir sürdürülebilirlik raporunun hazırlanması sırasında bütün kuruluşlar tarafından uygulanmalıdır.

Uygulama El Kitabı Raporlama İlkeleriyle tutarlı kararlar vermek için bir kuruluş tarafından izlenmesi gereken

sürecin ana hatlarını vermektedir.

İlkeler iki gruba ayrılmıştır: Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler ve Rapor Niteliğinin Belirlenmesine

İlişkin İlkeler.

Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler kuruluşun faaliyetlerini, etkilerini ve paydaşlarının temel beklenti

ve menfaatlerini göz önüne almak suretiyle raporun içeriğinin ne olacağının belirlenmesinde uygulanacak

süreci tarif etmektedir.

Rapor Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler, düzgün bir şekilde sunulması da dâhil olmak üzere

sürdürülebilirlik raporunda kaliteli bilgilerin sağlanmasına yönelik tercihlerde yön gösterir. Bilgi kalitesi

paydaşların performans hakkında sağlam ve makul değerlendirmeler yapabilmelerini ve uygun önlemleri

alabilmelerini sağlamak bakımından önemlidir.

4.1 RAPOR İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN İLKELER

Bu İlkeler rapor içeriğini belirlemede kullanılmak üzere oluşturulmuştur. Bütün bu İlkelerin birlikte

uygulanması Uygulama El Kitabının 31-40. sayfalarındaki G4-18 Rehberliği kapsamında tarif edilmiştir.

Paydaş Kapsayıcılığıİlke: Kuruluş paydaşlarını tanımlamalı ve bu kişilerin makul beklentilerine ve menfaatlerine ne şekilde yanıt

verdiğini açıklamalıdır.

Paydaşlar kuruluşa katkısı olanların yanı sıra kuruluşla başka ilişkileri olanları da içerebilmektedir. Paydaşların

makul beklenti ve menfaatleri raporun hazırlanma sürecindeki birçok karar için kilit bir referans noktasıdır. s. 9-10

UYGULAMA EL KİTABINA BAKINIZ

17BÖLÜM 4

Sürdürülebilirlik Bağlamıİlke: Rapor kuruluşun performansını daha geniş sürdürülebilirlik bağlamında sunmalıdır.

Performans hakkındaki bilgiler bağlam dahilinde açıklanmalıdır. Sürdürülebilirlik raporlamasının temelini

oluşturan soru; bir kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal şartların, gelişimlerin ve eğilimlerin iyileştirilmesine

veya bozulmasına yerel, bölgesel veya küresel seviyede ne şekilde katkıda bulunduğu/sebep olduğu veya

gelecekte katkıda bulunmayı/sebep olmayı hedeflediğidir. Sadece bireysel performansla (veya kuruluşun

verimliliğiyle) ilgili eğilimler hakkında raporlama yapmak altta yatan bu soruya yanıt getirmemektedir.

Dolayısıyla raporlar performansı, daha geniş sürdürülebilirlik kavramları bağlamında sunmaya gayret

göstermelidir. Bu, kuruluşun performansının çevresel veya sosyal kaynaklara sektörel, yerel, bölgesel veya

küresel seviyede getirilen sınırlamalar ve talepler bağlamında tartışılmasını beraberinde getirmektedir. s. 10-11

Önceliklendirmeİlke: Rapor aşağıdaki Unsurları kapsamalıdır:

� Kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtanlar veya

� Paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli biçimde etkileyenler

Kuruluşlar raporlama yapabilecekleri konu başlıkları ile ilgili geniş bir yelpazeyle karşı karşıyadırlar. İlgili

konu başlıkları, kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtmaları veya paydaşların kararlarını

etkilemeleri bakımından makul olarak önemli kabul edilebilecek ve bu nedenle potansiyel olarak rapora dahil

edilmeyi hak eden konulardır. Önceliklendirme, Unsurların rapora dahil edilecek kadar önemli hale geldikleri

eşiği temsil etmektedir. s. 11-12

Eksiksizlikİlke: Rapor öncelikli Unsurları ve bunların Çerçevelerini; belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri

yansıtmaya ve paydaşların kuruluşun raporlama dönemi dahilindeki performansını değerlendirebilmelerine

yetecek şekilde kapsamalıdır.

Eksiksizlik temel olarak kapsam, çerçeve ve süre boyutlarını ilgilendirmektedir. Eksiksizlik kavramı ayrıca

bilgi toplama alanındaki uygulamalara ve bilgi sunumunun makul ve uygun olup olmadığına istinaden de

kullanılabilmektedir. s. 12-13

4.2 RAPOR NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN İLKELER

Bu İlkeler grubu düzgün bir şekilde sunulması da dâhil olmak üzere sürdürülebilirlik raporunda kaliteli

bilgilerin sağlanmasına yönelik tercihlerde yön gösterir . Bir raporda bilgilerin hazırlanma sürecine ilişkin

kararlar bu İlkelerle tutarlı olmalıdır. Bu İlkelerin hepsi şeffaflığın sağlanmasında temel rol oynamaktadır.

Bilgi kalitesi paydaşların performans hakkında sağlam ve makul değerlendirmeler yapabilmelerini ve uygun

önlemleri alabilmelerini sağlamak bakımından önemlidir.

Dengeİlke: Rapor, genel performansın makul bir değerlendirmesinin yapılabilmesi için kuruluş performansının

olumlu ve olumsuz yönlerini yansıtmalıdır.

Rapor içeriğinin genel sunumu, kuruluş performansına ilişkin tarafsız bir tablo sağlamalıdır. Raporda,

okuyucu tarafından verilecek bir kararı veya yargıyı yanlış veya uygunsuz bir şekilde etkilemesi makul olarak

beklenebilecek seçimlere, eksiklere veya sunum formatlarından kaçınmalıdır. s. 13


18BÖLÜM 4

Karşılaştırılabilirlikİlke: Kuruluş bilgileri tutarlı bir şekilde seçmeli, derlemeli ve raporlamalıdır. Raporlanan bilgiler paydaşların

kuruluş performansının zaman içinde geçirdiği değişiklikleri analiz edebilmesini sağlayacak ve diğer

kuruluşlara kıyasla analizi destekleyecek bir biçimde sunulmalıdır.

Performansın değerlendirilebilmesi için karşılaştırılabilirlik gereklidir. Raporu kullanan paydaşlar ekonomik,

çevresel ve sosyal performansla ilgili olarak sunulan bilgileri kuruluşun geçmişteki performansı, hedefleri,

mümkün olduğu derecede başka kuruluşların performansı karşısında değerlendirebilmelidirler. s. 14

Doğrulukİlke: Raporlanan bilgiler paydaşların kuruluşun performansını değerlendirebilmeleri için yeterince doğru ve

ayrıntılı olmalıdır.

Ekonomik, çevresel ve sosyal DMA ve Göstergelere yanıtlar; nitel yanıtlardan, ayrıntılı nicel ölçümlere kadar

birçok farklı biçimde ifade edilebilir. Doğruluğu belirleyen nitelikler bilginin niteliğine ve bilginin kullanıcısına

göre değişiklik gösterir. s. 14-15

Zamansal Tutarlılıkİlke: Kuruluş, paydaşların bilinçli kararlar verebilmeleri amacıyla bilgilerin ihtiyaç duyulduğunda erişilebilir

olmasını sağlamak için düzenli bir takvime göre raporlama yapmalıdır.

Bilgilerin yararlılığı, paydaşlara bildirim zamanının paydaşların bu bilgileri karar alma süreçlerine etkili bir

şekilde katabilmelerini sağlayıp sağlamadığına sıkı sıkıya bağlıdır. Açıklamanın zamanı hem raporlamanın

düzenliliğini hem de raporda bildirilen gerçek olaylara yakınlığını anlatmaktadır. s. 15

Netlikİlke: Kuruluş, bilgileri raporu kullanan paydaşların anlayabileceği ve erişebileceği bir biçimde sunmalıdır.

Bilgiler kuruluş ve faaliyetlerine ilişkin makul seviyede bilgili paydaşların anlayabileceği bir biçimde

sunulmalıdır. s. 15-16

Güvenilirlikİlke: Kuruluş bir raporun hazırlanmasında kullanılan bilgi ve süreçleri incelemeye tabi tutulabilecekleri

ve bilginin niteliğinin ve önceliklendirme durumunun belirlenebilmesini sağlayacak şekilde toplamalı,

kaydetmeli, derlemeli, analiz etmeli ve bildirmelidir.

Paydaşlar bir raporun, içeriğinin doğruluğunu ve Raporlama Kılavuzlarını ne kadar uygun bir şekilde

uyguladığını kontrol edilebileceği yönünde güvenceye sahip olmalıdır. s. 16



BÖLÜM 5

20

5STANDART BİLDİRİMLER

İki farklı türde Standart Bildirim bulunmaktadır: Genel Standart Bildirimler ve Özel Standart Bildirimler.

5.1 GENEL STANDART BİLDİRİMLER

� Strateji ve Analiz

� Kurumsal Profil

� Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler

� Paydaş Katılımı

� Rapor Profili

� Yönetişim

� Etik ve Dürüstlük

5.2 ÖZEL STANDART BİLDİRİMLER

� Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimler

� Göstergeler

Standart Bildirimler aşağıdaki bölümlerde daha ayrıntılı olarak sunulmaktadır.

21BÖLÜM 5

G4 GENEL STANDART BİLDİRİMLERE GENEL BAKIŞ

Genel Standart Bildirimler

Çokuluslu Şirketler için OECD Rehberi’ne bağlantı

BM Küresel İlkeler Sözleşmesi ‘On İlke’ye bağlantı

OECD UNGC

AÇIKLAMALAR

STRATEJİ VE ANALİZ

G4-1 G4-2

KURUMSAL PROFİL

G4-3 G4-4 G4-5 G4-6 G4-7 G4-8 G4-9 G4-10 G4-11 G4-12 G4-13

UNGC OECD/UNGC

G4-14 G4-15 G4-16

TANIMLANAN ÖNCELİKLİ UNSURLAR VE ÇERÇEVELER

G4-17 G4-18 G4-19 G4-20 G4-21 G4-22 G4-23

PAYDAŞ KATILIMI

G4-24 G4-25 G4-26 G4-27

RAPOR PROFİLİ

G4-28 G4-29 G4-30 G4-31 G4-32 G4-33

YÖNETİŞİM

G4-34 G4-35 G4-36 G4-37 G4-38 G4-39 G4-40 G4-41 G4-42 G4-43 G4-44

G4-45 G4-46 G4-47 G4-48 G4-49 G4-50 G4-51 G4-52 G4-53 G4-54 G4-55

ETİK VE DÜRÜSTLÜK

G4-56 G4-57 G4-58

Her iki ‘uyumluluk’ kriteri seçeneği için Gerekli Genel Standart Bildirimler

22BÖLÜM 5

G4 ÖZEL STANDART BİLDİRİMLERE GENEL BAKIŞ

Unsurlara göre Göstergeler

KATEGORİ: ÇEVRESEL OECD/UNGC

Ürün ve Hizmetler

G4-EN27 G4-EN28

Uyum

G4-EN29

Nakliye

G4-EN30

Genel

G4-EN31

Tedarikçinin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi

G4-EN32 G4-EN33

Çevresel Şikayet Mekanizmaları

G4-EN34

KATEGORİ: SOSYAL

İŞGÜCÜ UYGULAMALARI VE İNSANA YARAŞIR İŞ OECD/UNGC

İstihdam

G4-LA1 G4-LA2 G4-LA3

İşgücü/Yönetim İlişkileri UNGC

G4-LA4

İş Sağlığı ve Güvenliği OECD

G4-LA5 G4-LA6 G4-LA7 G4-LA8

Eğitim ve Öğretim OECD

G4-LA9 G4-LA10 G4-LA11

Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği

G4-LA12

Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret

G4-LA13

YÖNETİM YAKLAŞIMI HAKKINDA BİLDİRİMLER

G4-DMA


KATEGORİ: EKONOMİK

Ekonomik Performans OECD

G4-EC1 G4-EC2 G4-EC3 G4-EC4

Piyasa Varlığı

G4-EC5 G4-EC6

Dolaylı Ekonomik Etkiler

G4-EC7 G4-EC8

Satın Alma Uygulamaları

G4-EC9

KATEGORİ: ÇEVRESEL OECD/UNGC

Malzemeler

G4-EN1 G4-EN2

Enerji

G4-EN3 G4-EN4 G4-EN5 G4-EN6 G4-EN7

Su

G4-EN8 G4-EN9 G4-EN10

Biyolojik Çeşitlilik

G4-EN11 G4-EN12 G4-EN13 G4-EN14

Emisyonlar


G4-EN20 G4-EN21

Atık Sular ve Atıklar


Özel Standart Bildirimler



OECD UNGC

AÇIKLAMALAR

23BÖLÜM 5


TOPLUM

Yerel Toplumlar OECD/UNGC

G4-SO1 G4-SO2

Yolsuzlukla Mücadele OECD/UNGC

G4-SO3 G4-SO4 G4-SO5

Kamu Politikası OECD/UNGC

G4-SO6

Rekabete Aykırı Davranış OECD

G4-SO7

Uyum OECD

G4-SO8

Tedarikçinin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi OECD

G4-SO9 G4-SO10

Toplum Üzerindeki Etkilere İlişkin Şikayet Mekanizmaları OECD

G4-SO11

ÜRÜN SORUMLULUĞU OECD

Müşteri Sağlık ve Güvenliği OECD

G4-PR1 G4-PR2

Ürün ve Hizmet Etiketlemesi

G4-PR3 G4-PR4 G4-PR5

Pazarlama İletişimi

G4-PR6 G4-PR7

Müşteri Gizliliği

G4-PR8

Uyum

G4-PR9


İŞGÜCÜ UYGULAMALARI VE İNSANA YARAŞIR İŞ OECD/UNGC

Tedarikçinin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi

G4-LA14 G4-LA15

İşgücü Uygulamaları Şikayet Mekanizmaları OECD

G4-LA16

İNSAN HAKLARI OECD/UNGC

Yatırım

G4-HR1 G4-HR2

Ayrımcılığın Önlenmesi OECD/UNGC

G4-HR3

Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı OECD/UNGC

G4-HR4

Çocuk İşçiler OECD/UNGC

G4-HR5

Zorla veya Cebren Çalıştırma OECD/UNGC

G4-HR6

Güvenlik Uygulamaları

G4-HR7

Yerli Halkların Hakları

G4-HR8

Değerlendirme

G4-HR9

Tedarikçilerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi

G4-HR10 G4-HR11

İnsan Hakları Şikayet Mekanizmaları

G4-HR12




OECD UNGC

AÇIKLAMALAR

G4 ÖZEL STANDART BİLDİRİMLERE GENEL BAKIŞ (devamı)

24BÖLÜM 5

5.1 GENEL STANDART BİLDİRİMLER

Genel Standart Bildirimler sürdürülebilirlik raporları hazırlayan bütün kuruluşlar için geçerlidir. Kuruluşun

‘uyumluluk’ seçeneği tercihine bağlı olarak (s. 11-14) kuruluşun bildirmesi gerekli Genel Standart Bildirimlerini

tanımlaması gerekmektedir.

Genel Standart Bildirimler yedi kısma ayrılmıştır: Strateji ve Analiz, Kurumsal Profil, Tanımlanan Öncelikli

Unsurlar ve Çerçeveler, Paydaş Katılımı, Rapor Profili, Yönetişim, Etik Değerler ve Dürüstlük.

Strateji ve Analiz

Bu Standart Bildirimler, Kılavuzların diğer bölümleri karşısında müteakip ve daha ayrıntılı raporlama

sağlanması amacıyla kuruluşun sürdürülebilirliğinin genel bir stratejik görünümünü sunmaktadır. Strateji ve

Analiz raporun diğer kısımlarında sağlanan bilgilerden yararlanabilir; bununla birlikte rapor içeriğinin basit bir

şekilde özetlenmesi yerine stratejik konu başlıkları hakkında bir anlayış geliştirilmesine yöneliktir.

s. 237G4-1

Bkz. kaynak 106, 107, 108.

a. Kuruluşun (CEO, Başkan veya eşdeğer üst düzey pozisyon gibi) en üst düzey karar merciinden

sürdürülebilirliğin kuruluşla ilgisi ve kuruluşun sürdürülebilirlik konusundaki stratejisi hakkında bir beyanda

bulununuz.

Bu beyan özellikle de kuruluşun neden olduğu veya katkıda bulunduğu belirgin ekonomik, çevresel

ve sosyal etkilerin ya da (tedarikçiler, yerel toplumlardaki kişi veya kuruluşlar gibi) başkalarıyla ilişkileri

sonucunda doğan faaliyetleriyle ilişkilendirilebilecek etkilerin yönetilmesiyle ilgili kısa, orta ve uzun vadeli

genel vizyon ve stratejiyi yansıtmalıdır. Beyan aşağıdakileri içermelidir:

� Uluslararası kabul görmüş standartlara uyulması ve bu standartların uzun vadeli kuruluş stratejisi ve

başarısıyla ne şekilde bağdaştırıldığı da dahil olmak üzere sürdürülebilirlikle ilgili kısa ve orta vadeli

stratejik öncelikler ve kilit konu başlıkları

� Kuruluşu etkileyen ve sürdürülebilirlik öncelikleri üzerinde etkisi bulunan (makroekonomik veya siyasi

gibi) daha kapsamlı eğilimler

� Raporlama sürecindeki kilit olaylar, kazanımlar ve başarısızlıklar

� Hedefler bakımından performansa ilişkin görüşler

� Kuruluşun bir sonraki yıla ilişkin temel zorluk ve hedeflerine ve sonraki 3-5 yıla ilişkin hedeflerine genel

bakış

� Kuruluşun stratejik yaklaşımıyla ilgili başka konular


25BÖLÜM 5

G4-2

a. Kilit etkilerin, risklerin ve fırsatların bir tanımının sağlanması.

Kuruluş kilit etkiler, riskler ve fırsatlar hakkında iki kısa açıklama bölümü sağlamalıdır.

Birinci Bölüm; ulusal kanunlar ve uluslararası kabul görmüş ilgili standartlar tarafından tanımlanan haklar

da dahil olmak üzere, kuruluşun sürdürülebilirlik üzerindeki kilit etkileri ile paydaşlar üzerindeki etkilerine

odaklanmalıdır. Bu sırada kuruluşun paydaşlarının makul beklenti ve menfaatleri de dikkate alınmalıdır. Bu

bölüm aşağıdakileri içermelidir:

� Kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerinin ve bu etkilere ilişkin zorluk ve fırsatlarının bir

tanımı. Buna paydaşların ulusal kanunlarla tanımlanan hakları üzerindeki ve uluslararası kabul görmüş

standart ve normlardaki beklentiler üzerindeki etkiler de dahildir

� Bu zorluk ve fırsatların önceliğinin belirlenmesine yönelik yaklaşım hakkında bir açıklama

� Raporlama sürecinde bu konu başlıklarına yanıt verme konusundaki ilerlemeye ve ilgili performansa dair

varılan kilit sonuçlar. Buna düşük performans veya yüksek performans nedenlerinin bir değerlendirmesi

de dahildir

� Performans ve ilgili değişikliklere atıfta bulunmak için oluşturulmuş olan mevcut temel süreçlerin bir tarifi

İkinci Bölüm sürdürülebilirlik eğilimlerinin, risklerin ve fırsatların kuruluşun uzun vadeli beklentileri ve mali

performansı üzerindeki etkilerine odaklanmalıdır. Bu, özellikle de mali paydaşlara veya gelecekte bu rolü

oynayabileceklere ilişkin bilgilere odaklanmalıdır. İkinci Bölüm aşağıdakileri içermelidir:

� Kuruluşa yönelik, sürdürülebilirlik eğilimlerinden doğan en önemli risk ve fırsatların açıklaması

� Sürdürülebilirliğe ilişkin kilit konu başlıklarının; uzun vadeli kurumsal strateji, rekabet konumu, nitel ve

(mümkünse) nicel mali değer yaratan etkenlerle ilişkileri bakımından risk ve fırsat olarak önceliğinin

belirlenmesi

� Özetleyen tablo(lar):

– Hedefler, hedefler karşısındaki performans ve mevcut raporlama döneminde alınan dersler

– Bir sonraki raporlama dönemine ilişkin hedefler ile kilit risk ve fırsatlarla ilişkili orta vadeli (örneğin 3-5

yıllık) amaç ve hedefler

� Bu risk ve fırsatların yönetilmesi için özellikle getirilmiş yönetişim mekanizmalarının kısa tarifi ve bunlarla

ilişkili başka risk ve fırsatların tanımlanması

Kurumsal Profil

Bu Standart Bildirimler, Kılavuzların başka bölümleri karşısında, müteakip ve daha detaylı bir raporlamaya

bağlam sağlamak amacıyla kurumsal özelliklere genel bir bakış sağlamaktadır.

G4-3

a. Kuruluşun adını bildiriniz.

G4-4

a. Birincil markaları, ürünleri ve hizmetleri bildiriniz.

26BÖLÜM 5

G4-5

a. Kuruluşun genel merkezinin bulunduğu yeri bildiriniz.

G4-6

a. Kuruluşun faaliyet gösterdiği ülke sayısını ve kuruluşun belirgin faaliyetlerinin olduğu ya da raporda

anlatılan sürdürülebilirlik konu başlıklarıyla bilhassa ilgili olan ülkelerin adlarını bildiriniz.

G4-7

a. Mülkiyetin ve kanuni yapının niteliğini bildiriniz.

G4-8

a. Hizmet verilen pazarları bildiriniz (coğrafi dağılım, hizmet verilen sektörler ile müşteri ve lehtar türleri dahil).

G4-9

a. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere kuruluşun ölçeğini bildiriniz:

� Toplam çalışan sayısı

� Toplam işlem sayısı

� Net satış (özel sektör kuruluşları için) veya net gelir (kamu sektörü kuruluşları için)

� Borç ve özkaynak bakımından bölüştürülmüş toplam işletme sermayesi (özel sektör kuruluşları için)

� Sağlanan ürün veya hizmetlerin miktarı s. 26

27BÖLÜM 5

G4-10Bkz. kaynak 61, 62, 63, 105.

a. Toplam çalışan sayısını iş sözleşmesi ve cinsiyete göre bildiriniz.

b. Toplam bordrolu çalışan sayısını istihdam türü ve cinsiyete göre bildiriniz.

c. Toplam işgücünü; çalışanlara, gözetime tabi işçilere ve cinsiyete göre bildiriniz.

d. Toplam işgücünü bölge ve cinsiyete göre bildiriniz.

e. Kuruluşun işlerinin önemli bir kısmının; kanunen serbest meslek sahibi olarak kabul edilen kişilerce mi yoksa

çalışanlar veya gözetime tabi işçiler dışındaki, yüklenicilerin çalışanları ve gözetim altında çalışanlarınca mı

gerçekleştirildiğini bildiriniz.

f. İstihdam rakamlarındaki (turizm veya tarım sektörlerindeki mevsimsel istihdam değişiklikleri gibi) her türlü

belirgin değişikliği bildiriniz. s. 26-27

G4-11Bkz. kaynak 25, 26, 36, 40, 52, 53, 55.

a. Toplu iş sözleşmeleri kapsamındaki toplam çalışan sayısının yüzdesini bildiriniz. s. 28

G4-12

a. Kuruluşun tedarik zincirini tarif ediniz. s. 29

G4-13

a. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere; kuruluşun boyutu, yapısı, mülkiyeti veya tedarik zinciriyle ilgili raporlama

sürecinde gerçekleşen her türlü belirgin değişikliği bildiriniz:

� Tesis açılışları, kapanışları ve genişletmeleri de dahil olmak üzere faaliyet yerlerindeki veya faaliyetlerdeki

değişiklikler

� Sermaye yapısındaki değişiklikler ve diğer sermaye oluşturma, koruma ve değiştirme faaliyetleri (özel

sektör kuruluşları için)

� Tedarikçilerin konumlarındaki, tedarik zincirinin yapısındaki veya seçim ve fesih de dahil olmak üzere

tedarikçilerle ilişkilerdeki değişiklikler s. 29

KURULUŞ DIŞI İNİSİYATİFLERE KARŞI TAAHHÜTLER

G4-14Bkz. kaynak 94.

a. Kuruluşun ihtiyati yaklaşımının bulunup bulunmadığını veya ihtiyatlılık ilkesini ne şekilde ele aldığını

bildiriniz. s. 30


28BÖLÜM 5

G4-15

a. Kuruluşun imzaladığı veya desteklediği kuruluş dışında geliştirilmiş ekonomik, çevresel ve sosyal

sözleşmelerin, ilkelerin ve diğer inisiyatiflerin bir listesini sağlayınız. s. 30

G4-16

a. Kuruluşun üyesi olduğu ve aşağıdaki rolleri aldığı derneklerin (örneğin sanayi derneklerinin) ve ulusal ya da

uluslararası destek örgütlerinin bir listesini sağlayınız:

� Yönetişim organında görev aldığı

� Projelere veya komitelere katıldığı

� Rutin üyelik aidatları haricinde önemli miktarda fon sağladığı

� Üyeliği stratejik olarak değerlendirdiği

Bu, öncelikli olarak kurumsal seviyedeki üyeliklerle ilgilidir.

Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler

Bu Standart Bildirimler; kuruluşun Rapor İçeriğini, tanımlanan öncelikli Unsurları ve bunların Çerçevelerini ve

yeniden düzenlenen beyanları tanımlamakta izlediği sürece genel bir bakış sağlamaktadır.

G4-17

a. Kuruluşun konsolide bilançolarına veya eşdeğer belgelerine dahil edilmiş bütün kuruluşların bir listesini

sağlayınız.

b. Kuruluşun konsolide bilançosuna veya eşdeğer belgesine dahil edilmiş herhangi bir kuruluşun rapor

kapsamı dışında tutulmuş olup olmadığını bildiriniz.

Kuruluş bu Standart Bildirimi bilgilerle ilgili olarak kamuoyunun erişimine açık konsolide bilançolara veya

eşdeğer belgelere atıfta bulunmak suretiyle raporlayabilir.

G4-18

a. Rapor içeriğini ve Unsur Çerçevelerini tanımlamaya yönelik süreci açıklayınız.

b. Kuruluşun, Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin Raporlama İlkelerini ne şekilde uyguladığını açıklayınız. s. 31-40

G4-19

a. Rapor içeriğinin belirlenmesi sürecinde tanımlanan bütün öncelikli Unsurların bir listesini sağlayınız. s. 31-40


29BÖLÜM 5

G4-20

a. Her bir öncelikli Unsur için kuruluş içindeki Unsur Çerçevesini aşağıdaki gibi bildiriniz:

� Unsurun kuruluş içinde öncelikli olup olmadığını bildiriniz

� Unsur kuruluş içindeki bütün kuruluşlar için (G4-17’de tarif edildiği üzere) öncelikli değilse aşağıdaki iki

yaklaşımdan birini seçiniz ve herhangi birini bildiriniz:

– G4-17’ye dahil edilen ve Unsurun öncelik teşkil etmediği kuruluşların veya kuruluş gruplarının listesi

veya

– G4-17’ye dahil edilen ve Unsurun öncelik teşkil ettiği kuruluşların veya kuruluş gruplarının listesi

� Kuruluş içindeki Unsur Çerçevesi ile ilgili her tür özel sınırlandırmayı bildiriniz s. 31-40

G4-21

a. Her bir öncelikli Unsur için kuruluş dışındaki Unsur Çerçevesini aşağıdaki gibi bildiriniz:

� Unsurun kuruluş dışında öncelikli olup olmadığını bildiriniz

� Unsurun kuruluş dışında önceliklendirilmesi durumunda Unsurun öncelik teşkil ettiği bu kuruluşları,

kuruluş gruplarını veya bileşenleri tanımlayınız. Buna ek olarak, Unsurun tanımlanan bu kuruluşlar için

öncelikli olduğu coğrafi konumu tarif ediniz

� Kuruluş dışındaki Unsur Çerçevesi ile ilgili her tür özel sınırlandırmayı bildiriniz s. 31-40

G4-22

a. Önceki raporlarda sağlanan bilgilere ilişkin yeniden düzenlenen her tür beyanın etkisini ve bu beyanların

yeniden düzenlenme nedenlerini bildiriniz. s. 42

G4-23

a. Önceki raporlama dönemlerine göre Kapsam ve Unsur Çerçevelerindeki belirgin değişiklikleri bildiriniz.

Paydaş Katılımı

Bu Standart Bildirimler kuruluşun raporlama dönemi zarfındaki paydaş katılımına genel bir bakış

sağlamaktadır. Bu Standart Bildirimler raporun hazırlanması için gerçekleştirilen katılımla sınırlı olmak zorunda

değildir.

G4-24

a. Kuruluşun temas kurduğu paydaş gruplarının bir listesini sağlayınız. s. 43


30BÖLÜM 5

G4-25

a. Temas kurulacak paydaşların belirlenmesinin ve seçiminin esasını bildiriniz. s. 43

G4-26

a. Türe ve paydaş grubuna göre temas sıklığını da kapsayacak şekilde kuruluşun paydaş temasını ve bu

temaslardan herhangi birinin özellikle rapor hazırlama sürecinin bir parçası olarak kurulup kurulmadığını

bildiriniz. s. 44

G4-27

a. Paydaş katılımı kanalıyla ortaya konan kilit konu başlıklarını ve kaygıları ve kuruluşun raporlama da dahil

olmak üzere bu kilit konu başlıklarına ve kaygılara ne şekilde yanıt verdiğini bildiriniz. Kilit konu başlıklarının

ve kaygıların her birini ortaya koyan paydaş gruplarını bildiriniz.

Rapor Profili

Bu Standart Bildirimler; rapor, GRI İçerik İndeksi ve dış denetim arayışına olan yaklaşımı hakkındaki temel

bilgiler üzerine genel bir bakış sağlamaktadır.

G4-28

a. Sağlanan bilgiler için (mali yıl veya takvim yılı gibi) raporlama dönemi.

G4-29

a. Sunulan en son (bundan bir önceki) raporun (varsa) tarihi.

G4-30

a. Raporlama sıklığı (örneğin yıllık, iki yılda bir).


31BÖLÜM 5

G4-31

a. Rapor ve içeriği ile ilgili sorular için iletişim bilgileri sağlayınız.

GRI İÇERİK İNDEKSİ

G4-32

a. Kuruluşun seçmiş olduğu ‘uyumluluk’ seçeneğini bildiriniz.

b. Tercih edilen seçeneğe ilişkin GRI İçerik İndeksini bildiriniz (aşağıdaki tablolara bakınız).

c. Rapor dış denetimden geçmiş ise atıfta bulunulan Dış Denetim Raporunu bildiriniz. GRI dış denetimin

kullanılmasını önermektedir, fakat bu, Kılavuzlarla ‘uyumluluk’ bakımından bir zorunluluk değildir.

‘Uyumluluk’ için GRI İçerik İndeksi - Temel

GENEL STANDART BİLDİRİMLER

Genel Standart Bildirimler Sayfa Dış Denetim

Standart Bildirim Maddesinin dış denetime tabi tutulup tutulmadığını

belirtiniz.

Tutulduysa, Dış Denetim Beyanının sayfa referansını rapora dahil ediniz.


G4-1

KURUMSAL PROFİL

G4-3

G4-4

G4-5

G4-6

G4-7

G4-8

G4-9

G4-10

G4-11

G4-12

G4-13

G4-14

G4-15

G4-16

32BÖLÜM 5


Genel Standart Bildirimler Sayfa Dış Denetim

Standart Bildirim Maddesinin dış denetime tabi tutulup tutulmadığını

belirtiniz.

Tutulduysa, Dış Denetim Beyanının sayfa referansını rapora dahil ediniz.


G4-17

G4-18

G4-19

G4-20

G4-21

G4-22

G4-23

PAYDAŞ KATILIMI

G4-24

G4-25

G4-26

G4-27

RAPOR PROFİLİ

G4-28

G4-29

G4-30

G4-31

G4-32

G4-33

YÖNETİŞİM

G4-34


G4-56

ÖZEL STANDART BİLDİRİMLER

Öncelikli Unsurlar

(G4-19’daki gibi)

Tanımlanan öncelikli

Unsurların listesini sağlayınız.

DMA ve Göstergeler

Tanımlanan her bir öncelikli

unsura ilişkin Özel Standart

Bildirimlerin bir listesini sayfa

numarasıyla (veya linkle)

birlikte veriniz).

Hariç Tutulanlar

İstisnai durumlarda, gereken

belirli bilgilerin bildirilmesi

mümkün değilse, hariç tutma

nedenini veriniz (s. 13’te

tanımlandığı şekliyle).

Dış Denetim

Standart Bildirimin dış denetime

tabi tutulup tutulmadığını

belirtiniz. Tutulduysa, Dış

Denetim Beyanının sayfa

referansını rapora dahil ediniz.

33BÖLÜM 5

‘Uyumluluk’ için GRI İçerik İndeksi - Kapsamlı


Genel Standart

Bildirimler

Sayfa Hariç Tutulanlar

İstisnai durumlarda, gereken belirli bilgilerin

bildirilmesi mümkün değilse, hariç tutma

nedenini veriniz (s.13’te tanımlandığı

şekliyle).

Dış Denetim

Standart Bildirim Maddesinin dış denetime

tabi tutulup tutulmadığını belirtiniz.

Tutulduysa, Dış Denetim Beyanının sayfa



G4-1 Uygulanabilir değil


KURUMSAL PROFİL























PAYDAŞ KATILIMI





34BÖLÜM 5


Genel Standart

Bildirimler

Sayfa Hariç Tutulanlar

İstisnai durumlarda, gereken belirli bilgilerin

bildirilmesi mümkün değilse, hariç tutma

nedenini veriniz (s.13’te tanımlandığı

şekliyle).

Dış Denetim

Standart Bildirim Maddesinin dış denetime

tabi tutulup tutulmadığını belirtiniz.

Tutulduysa, Dış Denetim Beyanının sayfa


RAPOR PROFİLİ







YÖNETİŞİM


G4-35

G4-36

G4-37

G4-38

G4-39

G4-40

G4-41

G4-42

G4-43

G4-44

G4-45

G4-46

G4-47

G4-48

G4-49

G4-50

G4-51

G4-52

G4-53

G4-54

G4-55



G4-57

G4-58

35BÖLÜM 5


Öncelikli Unsurlar

(G4-19’daki gibi)

Tanımlanan öncelikli

Unsurların listesini sağlayınız.

DMA ve Göstergeler

Tanımlanan her bir öncelikli

unsura ilişkin Özel Standart

Bildirimlerin bir listesini sayfa

numarasıyla (veya linkle)

birlikte veriniz.

Hariç Tutulanlar

İstisnai durumlarda, gereken

belirli bilgilerin bildirilmesi

mümkün değilse, hariç tutma

nedenini veriniz (s.13’te

tanımlandığı şekliyle).

Dış Denetim

Standart Bildirim Maddesinin

dış denetime tabi tutulup

tutulmadığını belirtiniz.

Tutulduysa, Dış Denetim

Beyanının sayfa referansını

rapora dahil ediniz.

Gerekli Standart Bildirimlerin Referans Gösterilerek Raporlanması ‘Uyumluluk’ seçeneklerinin gerektirdiği Standart Bildirimlere ilişkin bilgiler, hissedarlara yönelik yıllık raporlar veya diğer zorunlu

veya gönüllü raporlar gibi kuruluş tarafından hazırlanmış başka raporlara halihazırda dahil edilmiş olabilir. Bu durumlarda kuruluş

bu bildirimleri sürdürülebilirlik raporunda tekrar etmemeyi ve bunun yerine ilgili bilgilerin bulunabileceği yerlere ait referans

eklemeyi tercih edebilir.

Bu sunum tarzı; referansın açık olması (örneğin hissedarlara yönelik yıllık rapora yapılan genel referanslar raporun ilgili bölümünün,

tablolunun vb. adını içermediği sürece kabul edilebilir olmayacaktır) ve bilgilerin kamuya açık ve kolaylıkla erişilebilir olması kaydıyla

kabul edilebilecektir. Bu, sürdürülebilirlik raporunun elektronik veya ağ tabanlı formatta sunulduğu ve diğer elektronik veya ağ

tabanlı raporlara bağlantıların sunulduğu durumlar içinde geçerlidir.

RAPORLAMA ORTAMI

Elektronik veya ağ tabanlı raporlama ve basılı raporlar, raporlama için uygun ortamlardır. Kuruluşlar bir ağ tabanlı rapor ve basılı

rapor kombinasyonunu kullanmayı ya da sadece tek bir ortamdan yararlanmayı tercih edebilirler. Örneğin kuruluşlar internet

sitelerinde ayrıntılı bir rapor sunmayı veya stratejilerini, analizlerini ve performans bilgilerini içeren bir yönetici özetini kağıt

üzerinde sağlamayı tercih edebilirler. Tercih muhtemelen kuruluşun raporlama dönemi, içerik güncelleme planları, raporun

muhtemel kullanıcıları ve dağıtım stratejisi gibi diğer pratik faktörler hakkındaki kararlarına bağlı olacaktır.

En azından bir ortamda (internet veya basılı) kullanıcılara raporlama dönemine ilişkin bütün bilgilere erişim imkanı sağlanmalıdır.

Kılavuzlarla ‘Uyumlu Olarak’ Hazırlanmayan Raporlara İlişkin NotBir kuruluşun Kılavuzlardaki Standart Bildirimleri raporlaması fakat ‘uyumluluk’ seçeneklerinden herhangi birinin tüm gereklerini

yerine getirmemesi durumunda rapor aşağıdaki beyanı içermelidir:

“Bu rapor GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzlarından Standart Bildirimler içermektedir”. Standart Bildirimlerin ve bunların kuruluş

raporundaki konumlarının bir listesi bu beyanla birlikte sağlanmalıdır.

36BÖLÜM 5

GÜVENCE

G4-33

a. Kuruluşun rapor için dış denetim arayışı ile ilgili politikasını ve mevcut uygulamasını bildiriniz.

b. Sürdürülebilirlik raporuna ekli denetim raporuna dahil edilmemişse, sağlanan her tür dış denetimin

kapsamını ve esasını bildiriniz.

c. Kuruluş ve güvence sağlayanlar arasındaki ilişkiyi bildiriniz.

d. En yüksek yönetişim organının veya üst düzey yöneticilerin kuruluşun sürdürülebilirlik raporu dış

denetimine katılıp katılmadıklarını bildiriniz. s. 51

Yönetişim

Bu Standart Bildirimler aşağıdakilere genel bir bakış sağlamaktadır:

� Yönetişim yapısı ve bileşimi

� En yüksek yönetişim organının kuruluşun amacının, değerlerinin ve stratejisinin belirlenmesindeki rolü

� En yüksek yönetişim organının yetkinlik ve performans değerlendirmesi

� En yüksek yönetişim organının risk yönetimindeki rolü

� En yüksek yönetişim organının sürdürülebilirlik raporlamasındaki rolü

� En yüksek yönetişim organının ekonomik, çevresel ve sosyal performansın değerlendirilmesindeki rolü

� Ücretler ve teşvikler

Bkz. kaynak 125. s. 52

YÖNETİŞİM YAPISI VE BİLEŞİMİ

Kuruluşun yönetişim yapısındaki ve bileşimindeki şeffaflık, ilgili organ ve bireylerin hesap verebilirliğinin

sağlanması bakımından önemlidir. Bu Standart Bildirimler en yüksek yönetişim organının, kuruluşun amacını

desteklemek için ne şekilde kurulduğunu ve yapılandırıldığını ve bu amacın ekonomik, çevresel ve sosyal

boyutlarla nasıl bir ilişki içinde olduğunu tarif etmektedir.

G4-34

a. En yüksek yönetişim organının komiteleri de dahil olmak üzere kuruluşun yönetişim yapısını bildiriniz.

Ekonomik, çevresel ve sosyal etkiler konusunda karar vermekten sorumlu her türlü komiteyi belirtiniz.

G4-35

a. En yüksek yönetişim organının üst düzey yöneticilere ve diğer çalışanlara Ekonomik, çevresel ve sosyal konu

başlıkları ile ilgili yetki devir sürecini bildiriniz.

G4-36

a. Kuruluşun; ekonomik, çevresel ve sosyal konu başlıkları ile ilgili sorumluluğa sahip en yüksek idari düzeydeki

bir mevkii veya mevkileri tayin edip etmediğini ve mevki sahiplerinin doğrudan en yüksek yönetişim

organına karşı sorumlu olup olmadıklarını bildiriniz.


37BÖLÜM 5

G4-37

a. Ekonomik, çevresel ve sosyal konu başlıkları ile ilgili olarak paydaşlar ile en yüksek yönetişim organı

arasındaki iletişime yönelik süreçleri bildiriniz. İletişim devredilmişse kime devredildiğini ve en yüksek

yönetişim organına yapılan her geribildirim sürecini bildiriniz.

G4-38

a. En yüksek yönetişim organının ve komitelerinin bileşimlerini aşağıdakilere göre bildiriniz:

� İcrada görevli olma veya olmama

� Bağımsızlık

� Yönetişim organındaki görev süresi

� Her bir bireyin başka belirgin konum ve taahhütlerinin sayısı ve taahhütlerin niteliği

� Toplumsal cinsiyet

� Yeterli şekilde temsil edilemeyen sosyal gruplara üye olma

� Ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerle ilgili yetkiler

� Paydaş temsili s. 53

G4-39

a. En yüksek yönetişim organının Başkanının aynı zamanda bir icra müdürü olup olmadığını (ve öyleyse bu

kişinin kuruluşun yönetimindeki işlevini ve bu ayarlamanın gerekçelerini) bildiriniz.

G4-40

a. En yüksek yönetişim organı ve komiteleri için aday belirleme ve seçim süreçlerini ve aşağıdakiler de dahil

olmak üzere en yüksek yönetişim organı üyelerinin belirlenmesinde ve seçiminde kullanılan kriterleri

bildiriniz:

� Çeşitliliğin gözetilip gözetilmediği ve ne şekilde gözetildiği

� Bağımsızlığın gözetilip gözetilmediği ve ne şekilde gözetildiği

� Ekonomik, çevresel ve sosyal konularla ilgili uzmanlık ve tecrübenin gözetilip gözetilmediği ve ne şekilde

gözetildiği

� Paydaşların (hissedarlar dahil) katılıp katılmadığı ve ne şekilde katıldığı


38BÖLÜM 5

G4-41Bkz. kaynak 74.

a. Menfaat çatışmalarından kaçınılmasını ve bunların yönetilebilmesini sağlayan en yüksek yönetişim

organıyla ilgili süreçleri bildiriniz. Menfaat çatışmalarının asgari olarak aşağıdakiler de dahil olmak üzere

paydaşlara açıklanıp açıklanmadığını bildiriniz:

� Kurullar arası üyelik

� Tedarikçilerle ve diğer paydaşlarla karşılıklı hissedarlık

� Hakim hissedarın mevcut olup olmadığı

� İlgili tarafların bildirimleri s. 54

EN YÜKSEK YÖNETİŞİM ORGANININ AMAÇ, DEĞER VE STRATEJİ BELİRLEMEDEKİ ROLÜ

En yüksek yönetişim organı, kuruluşun gidişatını belirler ve kuruluşun amacını, değerlerini ve stratejisini

tanımlama konusunda önemli bir role sahiptir.

G4-42

a. En yüksek yönetişim organının ve üst düzey yöneticilerin; kuruluşun amaç, değer veya misyon beyanlarının,

stratejilerinin, politikalarının ve ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerle ilgili hedeflerinin geliştirilmesi,

onaylanması ve güncellenmesindeki rollerini bildiriniz.

EN YÜKSEK YÖNETİŞİM ORGANININ YETKİNLİK VE PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ

Bu Standart Bildirimler en yüksek yönetişim organının ve üst düzey yöneticilerinin ekonomik, çevresel ve

sosyal etkileri anlama, tartışma ve bunlara etkili bir biçimde yanıt verme isteğini ve yeteneğini tanımlamakta

ve en yüksek yönetişim organının etkililiğinin devamının sağlanması için dahili veya harici bir sürecin

yürürlükte olup olmadığını göstermektedir.

G4-43

a. En yüksek yönetişim organının ekonomik, çevresel ve sosyal konu başlıklarındaki kolektif bilgisinin

geliştirilmesi ve artırılması için alınan önlemleri bildiriniz.

G4-44

a. En yüksek yönetişim organının ekonomik, çevresel ve sosyal konu başlıklarının yönetişimi açısından

performansının değerlendirilmesine ilişkin süreçleri bildiriniz. Bu değerlendirmenin bağımsız olup

olmadığını ve sıklığını bildiriniz. Bu değerlendirmenin bir öz değerlendirme olup olmadığını bildiriniz.

b. En yüksek yönetişim organının asgari olarak üyelik ve kurumsal uygulamalarda değişiklikler de dahil

olmak üzere ekonomik, çevresel ve sosyal konu başlıklarının yönetişimi açısından performansının

değerlendirilmesine karşılık olarak gerçekleştirilen eylemleri bildiriniz.


39BÖLÜM 5

EN YÜKSEK YÖNETİŞİM ORGANININ RİSK YÖNETİMİNDEKİ ROLÜ

Bu Standart Bildirimler en yüksek yönetişim organının risk yönetimi süreçlerinden ve bunların genel

etkililiğinden sorumlu olup olmadığını tanımlamaktadır. En yüksek yönetişim organının ve üst düzey

yöneticilerin uzun vadeli ve daha geniş etkili risk unsurlarına ve bunların stratejik planlamaya katılmalarına

olan ilgileri önemli yönetişim bildirimleridir.

Bkz. kaynaklar 74,106, 107, 108.s. 237

G4-45

a. En yüksek yönetişim organının ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerin, risklerin ve fırsatların tanımlanması ve

yönetimindeki rolünü bildiriniz. En yüksek yönetişim organının durum tespiti sürecinin uygulanmasındaki

rolünü de dahil ediniz.

b. En yüksek yönetişim organının ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri, riskleri ve fırsatları tanımlamasını ve

yönetmesini desteklemek için paydaş görüşlerinden yararlanılıp yararlanılmadığını bildiriniz.

G4-46

a. En yüksek yönetişim organının kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal konu başlıklarına ilişkin risk yönetimi

süreçlerinin etkililiğinin incelenmesindeki rolünü bildiriniz.

G4-47

a. En yüksek yönetişim organının ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri, riskleri ve fırsatları inceleme sıklığını

bildiriniz.

EN YÜKSEK YÖNETİŞİM ORGANININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASINDAKİ ROLÜ

Bu Standart Bildirimler en yüksek yönetişim organının kuruluşun sürdürülebilirlik bildirimlerinin geliştirilmesi

ve onaylanmasına katılım seviyesini ve bunun mali raporlamayla ilişkili süreçlerle ne derecede paralel hale

getirilebileceğini göstermektedir.

G4-48

a. Kuruluşun sürdürülebilirlik raporunu resmen inceleyen ve onaylayan ve bütün öncelikli Unsurların dahil

edilmiş olmasını sağlayan en kıdemli komiteyi veya mevkii bildiriniz.


40BÖLÜM 5

EN YÜKSEK YÖNETİŞİM ORGANININ EKONOMİK, ÇEVRESEL VE SOSYAL PERFORMANSIN

DEĞERLENDİRİLMESİNDEKİ ROLÜ

Bu Standart Bildirimler en yüksek yönetişim organının kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal konu

başlıklarına ilişkin performansının takibine ve buna tepki verilmesine ne şekilde katıldığını göstermektedir.

Ekonomik, çevresel ve sosyal performans; en yüksek yönetişim organının gerekli durumlarda takip edilmesini

ve yanıt verilmesini sağladığı önemli riskler ve fırsatlar ortaya koymaktadır. Bu Standart Bildirimler ayrıca

kuruluşun kritik konuları en yüksek yönetişim organına iletme süreçlerini de konu almaktadır.

G4-49

a. Kritik konuların en yüksek yönetişim organına iletilmesine ilişkin süreci bildiriniz.

G4-50

a. En yüksek yönetişim organına iletilen kritik konuların niteliğini ve sayısını ve bunların göz önüne alınması ve

çözümlenmesinde kullanılan mekanizmayı/mekanizmaları bildiriniz. s. 56

ÜCRETLER VE TEŞVİKLER

Bu Standart Bildirimler; ücretlendirmeye ilişkin düzenlemelerin kuruluşun stratejik hedeflerini destekleyecek,

paydaşların menfaatleriyle uyumlu olacak ve en yüksek yönetişim organı üyelerinin, üst düzey yöneticilerin ve

çalışanların istihdam edilmesini, motive edilmesini ve elde tutulmasını sağlayacak şekilde oluşturulan ücret

politikalarına odaklanmaktadır.

Bkz. kaynak 124. s. 57

G4-51

a. En yüksek yönetişim organına ve üst düzey yöneticilere ilişkin ücret politikalarını aşağıdaki ücret türleri

bağlamında bildiriniz:

� Sabit ücret ve değişken ücret:

– Performansa dayalı ücret

– Hisse senedine dayalı ücret

– İkramiyeler

– Ertelenmiş veya kazanılmış hisseler

� İşe başlama ikramiyeleri veya istihdam teşvik ödemeleri

� Fesih tazminatları

� Geri Almalar

� En yüksek yönetişim organı, üst düzey yöneticiler ve bütün diğer çalışanlar için yardım planları ve katkı

payı oranları arasındaki fark da dahil olmak üzere emeklilik tazminatı

b. Ücret politikasındaki performans kriterlerinin en yüksek yönetişim organının ve üst düzey yöneticilerin

ekonomik, çevresel ve sosyal hedefleriyle olan ilişkisini bildiriniz. s. 57


41BÖLÜM 5

G4-52

a. Ücretin belirlenmesine ilişkin süreci bildiriniz. Ücretin belirlenmesine ücretlendirme danışmanlarının

katılıp katılmadığını ve bu kişilerin yönetimden bağımsız olup olmadıklarını bildiriniz. Ücretlendirme

danışmanlarının kuruluşla olan başka her türlü ilişkisini bildiriniz.

G4-53

a. Uygulanabilir olması halinde ücret politikaları ve teklifleri ile ilgili oylamaların sonuçları da dahil olmak üzere

ücretlerle ilgili olarak paydaşların görüşlerinin ne şekilde istendiğini ve dikkate alındığını bildiriniz.

G4-54

a. Kuruluşun belirgin faaliyetlerinin bulunduğu her bir ülkedeki en yüksek ücret veya maaş alan bireyine ilişkin

yıllık toplam ücreti aynı ülkedeki bütün çalışanlara yönelik yıllık toplam ücretin medyanıyla (en yüksek

ödeme alan bireyi hariç tutarak) orantılayınız ve bu oranı bildiriniz. s. 58

G4-55

a. Kuruluşun belirgin faaliyet dallarında her bir ülkedeki en yüksek ücret veya maaş alan bireyine ilişkin yıllık

toplam ücretteki yüzde artışı aynı ülkedeki bütün çalışanlara yönelik yıllık toplam ücretteki medyan yüzde

artışla (en yüksek ödeme alan birey hariç) orantılayınız ve bu oranı bildiriniz. s. 59

Etik ve Dürüstlük

Bu Standart Bildirimler aşağıdakilere genel bir bakış sağlamaktadır:

� Kuruluşun değerleri, ilkeleri, standartları ve normları

� Etik ve yasal davranış hakkında öneri almaya yönelik dahili ve harici mekanizmaları

� Etik olmayan veya yasadışı davranışlar hakkındaki kaygıların ve dürüstlükle ilgili konuların raporlanmasına

ilişkin mekanizmaları

G4-56

a. Kuruluşun davranış kuralları ve etik kuralları gibi değerlerini, ilkelerini, standartlarını ve davranış normlarını

tanımlayınız. s. 60


42BÖLÜM 5

G4-57

a. Etik ve yasal davranışla ve kurumsal dürüstlükle ilgili konular hakkında öneri alınmasına yönelik yardım

hatları veya danışma hatları gibi dahili ve harici mekanizmaları bildiriniz. s. 60

G4-58

a. Etik olmayan ve yasadışı davranışlar hakkındaki kaygıların ve kurumsal dürüstlükle ilgili konuların

bildirilmesine yönelik; hat yönetimi kanalıyla uyarı, bildirim mekanizmaları ve yardım hatları gibi dahili ve

harici mekanizmaları bildiriniz. s. 61


43BÖLÜM 5

5.2 ÖZEL STANDART BİLDİRİMLER

Kılavuzlar, Özel Standart Bildirimleri üç Kategoriye ayırmaktadır: Ekonomik, Çevresel ve Sosyal. Sosyal

Kategorisi de dört alt Kategoriye ayrılmıştır ve bunlar İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş, İnsan Hakları,

Toplum ve Ürün Sorumluluğudur.

GRI Unsurları her bir Kategori dahilinde düzenlenmiştir. Sonraki sayfadaki Tablo 5 Kategoriler ve Unsurları

genel olarak özetlemektedir.

Kuruluşun sürdürülebilirlik raporu, öncelikli Unsurlara, yani kuruluş tarafından etkilerin öncelik teşkil ettiği

belirtilen Unsurlara ilişkin bilgiler sunmaktadır. Öncelikli Unsurlar kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve

sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli oranda etkileyen unsurlardır.

Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin Raporlama İlkeleri kuruluşlara öncelikli Unsurları ve bunların

Çerçevelerini belirlemede yardımcı olmak ve bunların etkilerinin öncelikli olarak tanımlanabileceği durumları

göstermek üzere tasarlanmıştır. (Bu İlkelerin tanımı ve bunların uygulanmasına ilişkin Rehberlik Uygulama El Kitabının 9-13 ve 31-40. sayfalarında bulunabilir.)

Her bir tanımlanmış öncelikli Unsur için bildirilen bilgi DMA ve Gösterge(ler) olarak bildirilebilir.

Sürdürülebilirliğin ekonomik boyutu kuruluşun paydaşlarının ekonomik durumları ve yerel, ulusal ve küresel

seviyedeki ekonomik sistemler üzerindeki etkileriyle ilgilidir. Kuruluşun mali durumuna odaklanmamaktadır.

44BÖLÜM 5

TABLO 5: KILAVUZLARDAKİ KATEGORİ VE UNSURLAR

Kategori Ekonomik Çevresel

UnsurlarIV � Ekonomik Performans

� Piyasa Varlığı

� Dolaylı Ekonomik Etkiler

� Satın Alma Uygulamaları

� Malzemeler

� Enerji

� Su

� Biyolojik Çeşitlilik

� Emisyonlar

� Atık Sular ve Atıklar

� Ürün ve Hizmetler

� Uyum

� Nakliye

� Genel

� Tedarikçinin Çevresel Bakımdan

Değerlendirilmesi

� Çevresel Şikayet Mekanizmaları

Kategori Sosyal

Alt

Kategoriler

İşgücü Uygulamaları

ve İnsana Yaraşır İş

İnsan Hakları Toplum Ürün Sorumluluğu

UnsurlarIV � İstihdam

� İşgücü/Yönetim

İlişkileri

� İş Sağlığı ve

Güvenliği

� Eğitim ve Öğretim

� Çeşitlilik ve Fırsat

Eşitliği

� Kadın ve Erkekler

için Eşit Ücret

� Tedarikçinin İşgücü

Uygulamaları

Bakımından

Değerlendirilmesi

� İşgücü

Uygulamaları

Şikayet

Mekanizmaları

� Yatırım

� Ayrımcılığın

Önlenmesi

� Örgütlenme ve

Toplu Sözleşme

Hakkı

� Çocuk İşçiler

� Zorla veya Cebren

Çalıştırma

� Güvenlik

Uygulamaları

� Yerli Halkların

Hakları

� Değerlendirme

� Tedarikçilerin İnsan

Hakları Bakımından

Değerlendirilmesi

� İnsan Hakları

Şikayet

Mekanizmaları

� Yerel Toplumlar

� Yolsuzlukla

Mücadele

� Kamu Politikası

� Rekabete Aykırı

Davranış

� Uyum

� Tedarikçinin

Toplum Üzerindeki

Etkiler Bakımından

Değerlendirilmesi

� Toplum

Üzerindeki Etkilere

İlişkin Şikayet

Mekanizmaları

� Müşteri Sağlık ve

Güvenliği

� Ürün ve Hizmet

Etiketlemesi

� Pazarlama İletişimi

� Müşteri Gizliliği

� Uyum

IV Konu başlığı ifadesi, Kılavuzlarda sürdürülebilirliğe ilişkin tüm olası konuları anlatmakta kullanılmaktadır. Kılavuzlarda Unsur kelimesi, söz konusu Kılavuzların kapsadığı konuların listesine atfen kullanılmaktadır.

45BÖLÜM 5

Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimler (DMA)

GİRİŞ

DMA’nın amacı kuruluşa öncelikli Unsurlarla ilgili ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerin nasıl yönetildiğini

açıklama fırsatı vermektir.

Öncelikli Unsurlar kuruluş tarafından Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin Raporlama İlkelerinin (G4-18

için Uygulama El Kitabı s. 31-40’ta Rehberlik’e bakınız) kullanılmasıyla belirlenir. Öncelikli Unsurlar kuruluşun

belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli

oranda etkileyen unsurlardır.

DMA bir kuruluşun mevcut ve olası öncelikli ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini ne şekilde belirlediği,

analiz ettiği ve bunlara nasıl yanıt verdiği hakkında açıklayıcı bilgi verir.

DMA ayrıca Göstergeler tarafından bildirilen performansa ilişkin bağlamı da sağlar.

BİLGİNİN DÜZENLENMESİ

DMA GRI Unsurları için, özel yönetim uygulamalarının bildirilmesi amacıyla sağlanmıştır.

Kuruluşun yönetim yaklaşımı veya bunun (politikalar ve belirli eylemler gibi) bileşenleri genel olarak birden

fazla GRI Unsuruyla ilgiliyse bu DMA raporda bir defa verilebilir ve her bir GRI Kategorisi, Unsur veya Gösterge

için rapor boyunca sürekli tekrarlanması gerekmez. DMA bir Unsurlar grubu için birleştirildiğinde, rapor her bir

bildirimde hangi Unsurların kapsandığını açıkça bildirir.

YÖNETİM YAKLAŞIMI HAKKINDA FARKLI BİLDİRİM TÜRLERİ

DMA’ya ilişkin Rehberlik iki türe ayrılmaktadır: Genel ve Unsura Özel Rehber. Genel DMA her tür Unsurla

kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Unsura özel DMA Rehberi Unsurla ilgili raporlama yapmak için bilgi hakkında

ek detaylar vermek üzere tasarlanmıştır.

Yönetim yaklaşımının raporlanmasında kuruluşlar işe Genel DMA Rehberine yanıt vermekle başlarlar. Unsura

özel Rehber mevcutsa kuruluşlar bunu o Unsurla ilgili yönetim yaklaşımlarını daha detaylı olarak bildirmekte

kullanırlar.

Rehberin her bir Unsuru için henüz Unsura özel DMA Rehberi geliştirilmemiştir.

Unsura özel DMA Rehberi aşağıdaki Unsurlar için sağlanmıştır:

� Dolaylı Ekonomik Etkiler

� Satın Alma Uygulamaları

� Enerji

� Biyolojik Çeşitlilik

� Emisyonlar

� Tedarikçinin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi

� Çevresel Şikayet Mekanizmaları

� İstihdam

� İş Sağlığı ve Güvenliği

� Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret

� Tedarikçinin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi


� Yatırım

� Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı

� Tedarikçilerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi

� İnsan Hakları Şikayet Mekanizmaları

� Yerel Toplumlar

� Yolsuzlukla Mücadele


� Tedarikçinin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi

46BÖLÜM 5


� Müşteri Sağlık ve Güvenliği

� Ürün ve Hizmet Etiketlemesi

Her tür öncelikli Unsura uygulanabilen, Genel DMA ve belirli bir Unsur hakkında bildirilecek ek detaylar

vermek üzere tasarlanmış Unsura özel DMA hakkında rehberlik için bkz. Uygulama El Kitabı s. 64 ve s. 66.

YÖNETİM YAKLAŞIMI HAKKINDA GENEL BİLDİRİMLER

DMA bir kuruluşun öncelikli Unsurlara yanıtının açıklanması için yeterli bilgi içermelidir. Öncelikli Unsurların

seçimine yönelik süreç G4-18 Rehberi, Uygulama El Kitabı s. 31-40’ta tarif edilmiştir.

Kuruluş bir DMA için sunulan bilgilerin öncelikli Unsur için Genel Standart Bildirimler G4-20 ve G4-21’de

tanımlanan Çerçeveyi kapsamaması durumunda bunu bildirmelidir.

DMA aşağıdaki Standart Bildirimleri içermektedir:

Bkz. kaynaklar 73, 106, 107, 108.G4-DMA

a. Unsurun neden öncelikli olduğunu bildiriniz. Bu Unsuru önceliklendiren etkileri bildiriniz.

b. Kuruluşun öncelikli Unsuru veya etkilerini ne şekilde yönettiğini bildiriniz.

c. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere yönetim yaklaşımının değerlendirmesini bildiriniz:

� Yönetim yaklaşımının etkililiğinin değerlendirilmesine yönelik mekanizmalar

� Yönetim yaklaşımına ilişkin değerlendirme sonuçları

� Yönetim yaklaşımında yapılan ilgili her tür ayarlama s. 64-65


47BÖLÜM 5

Göstergeler

Göstergeler bir kuruluşun öncelikli Unsurlarıyla ilgili ekonomik, çevresel ve sosyal performansı veya etkileri

hakkında bilgi verir

Öncelikli Unsurlar kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların

değerlendirme ve kararlarını önemli oranda etkileyen unsurlardır.

Kuruluş bir Gösterge için sunulan bilgilerin öncelikli Unsur için Genel Standart Bildirimler G4-20 ve G4-21’de

tanımlanan Çerçeveyi kapsamaması durumunda bunu bildirmelidir.

S. 44’teki Tablo 5’te görüleceği üzere her bir Unsur için Göstergeler ve ilgili Rehber verilmiştir.

48BÖLÜM 5

KATEGORİ: EKONOMİK

Giriş Sürdürülebilirliğin ekonomik boyutu kuruluşun paydaşlarının ekonomik durumları ve yerel, ulusal ve küresel

seviyedeki ekonomik sistemler üzerindeki etkileriyle ilgilidir.

Ekonomik Kategori sermayenin farklı paydaşlar arasındaki akışını ve kuruluşun toplum genelindeki temel

ekonomik etkilerini göstermektedir.

Unsur: Ekonomik Performans

Bkz. kaynaklar 14, 15, 16, 18.G4-EC1

ÜRETİLEN VE DAĞITILAN DOĞRUDAN EKONOMİK DEĞER

a. Üretilen ve dağıtılan doğrudan ekonomik değeri (EVG&D), kuruluşun küresel faaliyetlerine ilişkin aşağıda

belirtilen temel bileşenler de dahil olmak üzere tahakkuk temelinde bildiriniz. Veriler nakit temelinde

sunuluyorsa bu kararın gerekçesini bildiriniz ve temel bileşenleri aşağıda belirtildiği şekilde bildiriniz:

� Üretilen doğrudan ekonomik değer:

– Gelirler

� Dağıtılan ekonomik değer:

– İşletme giderleri

– Çalışan ücretleri ve yan haklar

– Sermaye sağlayıcılara ödemeler

– Devletlere yapılan ödemeler (ülke bazında)

– Toplumsal yatırımlar

� Elde tutulan ekonomik değer (‘Üretilen doğrudan ekonomik değer’ eksi ‘Dağıtılan ekonomik değer’

şeklinde hesaplanmaktadır)

b. Yerel ekonomik etkilerin daha iyi değerlendirilmesi için önemli olduğu durumlarda EVG&D’yi ülke, bölge

veya piyasa seviyelerinde ayrı ayrı bildiriniz. Öneminin belirlenmesinde kullanılan kriterleri bildiriniz. s. 69-70

Bkz. kaynaklar 6, 9.G4-EC2

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KURULUŞUN FAALİYETİNE FİNANSAL ETKİLERİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

KAYNAKLI DİĞER RİSK VE FIRSATLAR

a. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere faaliyetlerde, gelirlerde veya harcamalarda önemli değişikliklere neden

olma potansiyeline sahip, iklim değişikliğinden kaynaklanan risk ve fırsatları bildiriniz:

� Risk veya fırsatın bir tanımı ve fiziksel, yasal veya başka şekildeki sınıflandırması

� Risk veya fırsatla ilişkili etkinin tanımı

� Risk veya fırsatın eyleme geçilmeden önceki mali sonuçları

� Riskin veya fırsatın yönetilmesinde kullanılan yöntemler

� Riskin veya fırsatın yönetilmesi için alınan önlemlerin maliyetleri s. 71-72


49BÖLÜM 5

Bkz kaynak 16.G4-EC3

KURULUŞUN BELİRLENMİŞ TAZMİNAT PLANI YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN KAPSAMI

a. Plana ilişkin borçların kuruluşun genel kaynaklarınca karşılandığı durumlarda bu borçların tahmini değerini

bildiriniz.

b. Planın emeklilik borçlarının ödenmesi için ayrı bir fonun mevcut bulunduğu durumlarda aşağıdakileri

bildiriniz:

� Planın borçlarının bunları karşılamak için ayrılmış mal varlıklarınca ne ölçüde kapsanacağı yönündeki

tahmin

� Bu tahmine ulaşırken neyin baz alındığı

� Tahminin ne zaman yapıldığı

c. Planın emeklilik borçlarının ödenmesine yönelik bir fonun henüz tam kapsama alınmamış olması

durumunda varsa işveren tarafından tam sigorta sağlamak için getirilen stratejiyi ve işverenin tam sigorta

elde etmeyi tasarladığı takvimi açıklayınız.

d. Çalışan veya işveren tarafından katkıda bulunulan maaş yüzdesini bildiriniz.

e. Emeklilik planlarına katılım seviyesini bildiriniz (zorunlu veya gönüllü planlara, bölgesel veya ülke bazlı

planlara veya mali etkileri olan planlara katılım gibi). s. 73

Bkz kaynak 17.G4-EC4

DEVLETTEN ALINAN MALİ YARDIM

a. Asgari olarak aşağıdakiler de dahil olmak üzere raporlama dönemi sırasında kuruluş tarafından devletlerden

alınan mali yardımın toplam parasal değerini bildiriniz:

� Vergi indirimi/kredileri

� Teşvikler

� Yatırım hibeleri, araştırma ve geliştirme hibeleri ve ilgili diğer hibe türleri

� Ödüller

� Telif hakkı ertelemeleri

� İhracat Kredisi Ajanslarından (ECA) alınan mali yardımlar

� Mali teşvikler

� Herhangi bir faaliyet için herhangi bir devletten alınmış ya da alınabilecek olan diğer mali yardımlar

b. Yukarıdaki bilgiyi her ülke için bildiriniz.

c. Devletin ortaklık yapısına dahil olup olmadığını ve bunun derecesini bildiriniz. s. 74


50BÖLÜM 5

Unsur: Piyasa Varlığı Bkz kaynak 82. s. 75

G4-EC5

BELİRGİN OPERASYON YERLERİNDE CİNSİYET BAZINDA STANDART BAŞLANGIÇ SEVİYESİ

ÜCRETLERİNİN YEREL ASGARİ ÜCRETE GÖRE ORANI

a. İşgücünün önemli bir bölümünün asgari ücret kurallarına tabi ücretler temelinde ödeme aldıkları

durumlarda belirgin operasyon yerlerinde cinsiyet bazında başlangıç seviyesi ücretlerinin asgari ücrete

oranını bildiriniz.

b. Belirgin operasyon yerlerinde cinsiyet bazında yerel bir asgari ücretin bulunup bulunmadığını veya

değişken olup olmadığını bildiriniz. Farklı asgari ücretlerin referans olarak kullanılabileceği durumlarda

hangi asgari ücretin kullanıldığını bildiriniz.

c. ‘Belirgin operasyon yerleri’ için kullanılan tanımları bildiriniz. s. 76

G4-EC6

BELİRGİN OPERASYON YERLERİNDE ÜST YÖNETİMİN YEREL TOPLUMDAN İSTİHDAM EDİLME ORANI

a. Belirgin operasyon yerlerinde üst yönetimin yerel halktan istihdam edilme yüzdesini bildiriniz.

b. Kullanılan ‘üst düzey yönetim’ tanımını bildiriniz.

c. Kuruluşun coğrafi ‘yerel’ tanımını bildiriniz.

d. ‘Belirgin operasyon yerleri’ için kullanılan tanımları bildiriniz. s. 77

Unsur: Dolaylı Ekonomik Etkiler

G4-EC7

ALTYAPI YATIRIMLARININ VE DESTEKLENEN HİZMETLERİN GELİŞİMİ VE ETKİSİ

a. Belirgin altyapı yatırımlarının ve desteklenen hizmetlerin gelişim boyutunu bildiriniz.

b. Toplumlar ve yerel ekonomiler üzerindeki mevcut veya beklenen etkileri bildiriniz. İlgili oldukları

durumlarda olumlu ve olumsuz etkileri bildiriniz.

c. Bu yatırımların ve hizmetlerin ticari mi, ayni mi ya da hayır amaçlı girişimler mi olduğunu bildiriniz. s. 79


51BÖLÜM 5

G4-EC8

ETKİLERİN BOYUTU DA DAHİL OLMAK ÜZERE BELİRGİN DOLAYLI EKONOMİK ETKİLER

a. Kuruluşun belirgin olarak tanımlanmış olumlu veya olumsuz dolaylı ekonomik etkilerine örnekler veriniz.

Bunlara aşağıdakiler dahil olabilir:

� Kuruluşların, sektörlerin veya ekonominin tamamının üretkenliğini değiştirmek

� Yoksulluğun yoğun olduğu bölgelerde ekonomik kalkınma

� Sosyal veya çevresel şartların iyileştirilmesinin veya bozulmasının ekonomik etkisi

� Ürün ve hizmetlerin düşük gelirlilerce erişilebilirliği

� Profesyonel bir topluluk veya coğrafi bir bölge dahilinde yetenek ve bilgilerin geliştirilmesi

� Tedarik ya da dağıtım zincirinde yaratılan istihdam

� Doğrudan yabancı yatırımları teşvik etmek, mümkün kılmak ya da sınırlandırmak

� Operasyon veya faaliyet yerindeki değişikliğin ekonomik etkileri

� Ürün ve hizmetlerin kullanımının ekonomik etkileri

b. Ekonomik etkilerin ulusal ve uluslararası standartlar, protokoller ve politikalara yönelik gündemler gibi

kuruluş dışı referans noktaları ve paydaş öncelikleri bağlamındaki önemini bildiriniz. s. 80-81

Unsur: Satın Alma Uygulamaları

G4-EC9

BELİRGİN OPERASYON YERLERİNDE YEREL TEDARİKÇİLERE YAPILAN HARCAMALARIN ORANI

a. Belirgin operasyon yerlerinde o faaliyet bölgesindeki yerel tedarikçiler için kullanılan satın alma bütçesinin

yüzdesini bildiriniz (örneğin yerel olarak satın alınan ürün ve hizmetlerin yüzdesi).

b. Kuruluşun coğrafi ‘yerel’ tanımını bildiriniz.

c. ‘Belirgin operasyon yerleri’ için kullanılan tanımları bildiriniz. s. 83


52BÖLÜM 5

KATEGORİ: ÇEVRESEL

Giriş Sürdürülebilirliğin çevresel boyutu kuruluşun kara, hava, su ve ekosistemler de dahil olmak üzere yaşayan ve

yaşamayan doğal sistemler üzerindeki etkisiyle ilgilidir.

Çevresel Kategorisi (enerji ve su gibi) girdilerle ve (emisyonlar, atık sular ve atıklar gibi) çıktılarla ilgili etkileri

kapsamaktadır. Buna ek olarak biyolojik çeşitlilik, nakliye ve ürün ve hizmetle ilgili etkilerle beraber çevresel

uyumu ve harcamaları kapsamaktadır.

Bkz. kaynaklar 94, 96. s. 84

Unsur: Malzemeler

G4-EN1

AĞIRLIK VEYA HACİM BAKIMINDAN KULLANILAN MALZEMELER

a. Raporlama dönemi zarfında kuruluşun birincil ürün ve hizmetlerini üretmek ve ambalajlamakta kullanılan

malzemelerin toplam ağırlığını veya hacmini aşağıdakilere göre bildiriniz:

� Kullanılan yenilenemeyen malzemeler

� Kullanılan yenilenebilir malzemeler s. 86

G4-EN2

GİRDİ OLARAK KULLANILAN GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ MALZEMELERİN YÜZDESİ

a. Kuruluşun birincil ürün ve hizmetlerinin üretiminde girdi olarak kullanılan geri dönüştürülmüş

malzemelerin yüzdesini bildiriniz. s. 87


53BÖLÜM 5

Unsur: Enerji

G4-EN3

KURULUŞ İÇİNDEKİ ENERJİ TÜKETİMİ

a. Yenilenemeyen kaynaklardan toplam yakıt tüketimini joule veya katları şeklinde, kullanılan yakıt türleri de

dahil olmak üzere bildiriniz.

b. Yenilenebilir yakıt kaynaklarından toplam yakıt tüketimini joule veya katları şeklinde, kullanılan yakıt türleri

de dahil olmak üzere bildiriniz.

c. Joule, watt-saat veya bunların katları olarak toplam

� Elektrik tüketimini

� Isıtma tüketimini

� Soğutma tüketimini

� Buhar tüketimini bildiriniz

d. Joule, watt-saat veya bunların katları olarak toplam:

� Satılan elektriği

� Satılan ısıtmayı

� Satılan soğutmayı

� Satılan buharı bildiriniz

e. Toplam enerji tüketimini joule veya katları şekilde bildiriniz.

f. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

g. Kullanılan dönüştürme faktörlerinin kaynağını bildiriniz. s. 89-90

Bkz. kaynaklar 131.G4-EN4

KURULUŞ DIŞINDAKİ ENERJİ TÜKETİMİ

a. Kuruluş dışında tüketilen enerjiyi joule veya katları olarak bildiriniz.

b. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

c. Kullanılan dönüştürme faktörlerinin kaynağını bildiriniz. s. 91-92

Bkz. kaynaklar 130, 134.G4-EN5

ENERJİ YOĞUNLUĞU

a. Enerji yoğunluğu oranını bildiriniz.

b. Oranın hesaplanması için seçilen kuruluşa özgü ölçüyü (oran paydası) bildiriniz.

c. Yoğunluk oranına dahil edilen enerji türlerini bildiriniz: yakıt, elektrik, ısıtma, soğutma, buhar veya hepsi.

d. Oranın kuruluş içinde tüketilen enerjiyi mi, kuruluş dışında tüketilen enerjiyi mi yoksa her ikisini mi

kullandığını bildiriniz. s. 93


54BÖLÜM 5

G4-EN6

ENERJİ TÜKETİMİNİN AZALTILMASI

a. Tasarruf ve verimlilik girişimlerinin doğrudan bir sonucu olarak elde edilen enerji tüketimi azaltım miktarını

joule veya katları şeklinde bildiriniz.

b. Azaltımlara dahil edilen enerji türlerini bildiriniz: yakıt, elektrik, ısıtma, soğutma ve buhar.

c. Enerji tüketimindeki azaltımların hesaplanmasına ilişkin baz yıl veya referans noktası gibi bir esası ve bunun

seçilmesinin gerekçesini bildiriniz.

d. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz. s. 94

G4-EN7

ÜRÜN VE HİZMETLERİN ENERJİ İHTİYAÇLARINDA AZALTIMLAR

a. Raporlama dönemi zarfında elde edilen satılan ürün ve hizmetlerin enerji ihtiyaçlarındaki azaltımları joule

veya katları şeklinde bildiriniz.

b. Enerji tüketimindeki azaltımların hesaplanmasına ilişkin baz yıl veya referans noktası gibi bir esası ve bunun

seçilmesinin gerekçesini bildiriniz.

c. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz. s. 95

Unsur: SuBkz. kaynaklar 8. s. 96

G4-EN8

KAYNAK BAZINDA TOPLAM SU ÇEKİMİ

a. Aşağıdaki kaynaklardan çekilen toplam su hacmini bildiriniz:

� Sulak alanlar, nehirler, göller ve okyanuslar da dahil olmak üzere yüzey suları

� Yer altı suları

� Kuruluş tarafından doğrudan toplanan ve saklanan yağmur suları

� Başka bir kuruluşun atık suları

� Belediye su şebekesi veya diğer su dağıtım hatları

b. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz. s. 97


SU ÇEKİMİNDEN BELİRGİN ÖLÇÜDE ETKİLENEN SU KAYNAKLARI

a. Çekimden belirgin ölçüde etkilenen su kaynaklarının toplam sayısını türlere göre bildiriniz:

� Su kaynağının boyutu

� Kaynağın koruma altındaki bir bölge olarak belirlenip belirlenmediği (ulusal veya uluslararası olarak)

� Biyolojik çeşitlilik değeri (tür çeşitliliği ve endemizm, koruma altındaki canlı türlerinin toplam sayısı gibi)

� Su kaynağının yerel toplumlar veya yerli halklar için değeri veya önemi



55BÖLÜM 5

G4-EN10

GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEN VE YENİDEN KULLANILAN SUYUN YÜZDESİ VE TOPLAM HACMİ

a. Kuruluş tarafından geri dönüştürülen ve yeniden kullanılan suyun toplam hacmini bildiriniz.

b. Geri dönüştürülen ve yeniden kullanılan suyun toplam hacmini Gösterge G4-EN8 kapsamında bildirilen

toplam su çekiminin bir yüzdesi olarak bildiriniz.

c. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz. s. 99

Unsur: Biyolojik Çeşitlilik Bkz. kaynaklar 3, 67, 68, 78, 83, 84, 115, 116. s. 100

G4-EN11

KORUMA ALTINDAKİ BÖLGELERDE VE KORUMA ALTINDAKİ BÖLGELER DIŞINDA BİYOLOJİK

ÇEŞİTLİLİK DEĞERİ YÜKSEK OLAN ALANLARDA SAHİP OLUNAN, KİRALANAN, YÖNETİLEN VEYA BU

BÖLGELERE KOMŞU OLAN FAALİYET SAHALARI

a. Koruma altındaki bölgelerde ve koruma altındaki bölgeler dışında biyolojik çeşitlilik değeri yüksek olan

alanlarda sahip olunan, kiralanan, yönetilen veya bu bölgelere komşu olan her bir faaliyet sahası için

aşağıdaki bilgileri bildiriniz:

� Coğrafi konum

� Kuruluşun sahip olabileceği, kiralayabileceği veya yönetebileceği yüzey altı veya yer altı arazisi

� Koruma altındaki bölgeye (bölge dahilinde, bölgeye komşu veya koruma altındaki bölgenin kısımlarını

içeriyor) veya koruma altındaki bölgeler dışında biyolojik çeşitlilik değeri yüksek olan alana göre konum

� Faaliyet türü (ofis, imalat veya üretim ya da doğal madde çıkartma)

� Faaliyet sahasının km2 cinsinde boyutu

� Aşağıdakilerle nitelenen biyolojik çeşitlilik değeri:

– Koruma altındaki bölgenin ya da koruma altındaki bölgenin dışında kalan biyolojik çeşitlilik değeri

yüksek olan alanın özelliği (karasal, tatlı su veya deniz ekosistemi)

– Korunma durumu listeleri (örneğin IUCN Koruma Altındaki Bölge Yönetim Kategorileri67, Ramsar

Sözleşmesi78, ulusal mevzuat) s. 101


56BÖLÜM 5

G4-EN12

FAALİYETLERİN, ÜRÜNLERİN VE HİZMETLERİN KORUMA ALTINDAKİ BÖLGELER VE KORUMA

ALTINDAKİ BÖLGELER DIŞINDA BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK DEĞERİ YÜKSEK OLAN ALANLAR ÜZERİNDEKİ

BELİRGİN ETKİLERİNİN TANIMLANMASI

a. Biyolojik çeşitlilik üzerindeki belirgin doğrudan ve dolaylı etkilerin niteliğini aşağıdakilerden bir veya daha

fazlasına referans vererek bildiriniz:

� İmalat tesislerinin, madenlerin ve nakliye altyapısının inşası veya kullanımı

� Kirlilik (habitatta noktasal veya noktasal olmayan kaynaklardan doğal olarak oluşmayan maddelerin

girmesi)

� İstilacı türlerin, haşerelerin ve patojenlerin girmesi

� Canlı türlerinde azalma

� Habitatların dönüşümü

� Ekolojik süreçlerdeki, doğal değişim aralığı dışındaki değişiklikler (tuzluluk veya yer altı suyu seviyesindeki

değişiklikler gibi)

b. Belirgin doğrudan ve dolaylı olumlu ve olumsuz etkileri aşağıdakilere istinaden bildiriniz:

� Etkilenen türler

� Etkilenen alanların boyutu

� Etkilerin süresi

� Etkilerin geri çevrilebilir olup olmadığı s. 102

G4-EN13

KORUMA ALTINDAKİ VEYA ESKİ HALİNE GETİRİLEN HABİTATLAR

a. Habitatın korunduğu veya eski haline getirildiği bütün alanların boyutunu ve konumunu ve ayrıca eski

haline getirme önleminin başarı ölçütünün bağımsız kuruluş dışı profesyoneller tarafından onaylanıp

onaylanmadığını bildiriniz.

b. Kuruluşun eski haline getirme veya koruma önlemlerini yönettiği veya uyguladığı yerlerden farklı habitat

alanlarının korunması veya eski haline getirilmesi için üçüncü taraflarla ortaklıkların mevcut olup olmadığını

bildiriniz.

c. Her bir alanın durumunu raporlama döneminin sonundaki durumlarını baz alarak bildiriniz.

d. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz. s. 103

Bkz. kaynaklar 68.

G4-EN14

HABİTATLARI FAALİYETLERDEN ETKİLENEN ALANLARDA BULUNAN IUCN KIRMIZI LİSTE TÜRLERİNİN

VE ULUSAL KORUMA LİSTESİ TÜRLERİNİN SOY TÜKENMESİ RİSK SEVİYESİNE GÖRE TOPLAM SAYISI

a. Habitatları kuruluşun faaliyetlerinden etkilenen alanlarda bulunan IUCN Kırmızı Liste Türlerinin ve Ulusal

Koruma Listesi Türlerinin toplam sayısını aşağıdaki soy tükenmesi risk seviyelerine göre bildiriniz:

� Ciddi ölçüde tehlike altında

� Tehlike altında

� Hassas

� Neredeyse tükenme tehlikesi olan

� Düşük riskli s. 104


57BÖLÜM 5

Unsur: EmisyonlarBkz. kaynaklar 100, 102, 118, 130, 131, 134. s. 105

GirişKılavuzlarda Emisyonlar Unsuru; sera gazları (GHG) emisyonlarının yanı sıra ozon tabakasını incelten başka

maddeler, NOX, SOX ve diğer belirgin hava emisyonları ile ilgili Göstergeler içermektedir.

Sera gazı emisyonlarının raporlanması WRI ve WBCSD ‘Sera Gazları Protokolü Kurumsal Muhasebe ve

Raporlama Standardı’nın (Sera Gazları Protokolü) raporlama gereklerine dayandırılmıştır.

Sera Gazları Protokolü ‘Kapsam’ adı verilen bir sera gazları emisyonları sınıflandırmasını içermektedir – Kapsam 1,

Kapsam 2 ve Kapsam 3.

Kapsam, sera gazı emisyonlarının gerçekleştiği operasyonel sınırlara ilişkin bir sınıflandırmadır. Kapsam; sera

gazı emisyonlarının kuruluşun kendisi tarafından mı yoksa ilgili başka kuruluşlar, örneğin elektrik tedarikçileri

veya taşıma şirketleri tarafından mı gerçekleştirildiğini aşağıda gösterildiği şekilde sınıflandırmaktadır:

� Doğrudan (Kapsam 1) kuruluşun sahibi olduğu veya kontrolü altında bulundurduğu işletmelerden

kaynaklanan emisyonlar

� Dolaylı Enerji (Kapsam 2) satın alınan ya da elde edilen ve kuruluş içinde tüketilen elektrikten, ısıtmadan,

soğutmadan ve buhardan açığa çıkan emisyonlar.

� Diğer Dolaylı (Kapsam 3) emisyonların tamamı, hem kaynak hem de çıktı yönündeki emisyonlar da dahil

olmak üzere, kuruluşun dışında gerçekleşen (Kapsam 2’ye dahil olmayan) her tür dolaylı emisyondur

Sera Gazları Protokolünün 1, 2 ve 3. Kapsamları ISO 14064 tanımlarına ve GRI Göstergelerine aşağıdaki gibi

paraleldir:

� Kapsam 1 = doğrudan sera gazı emisyonları (GRI Göstergesi G4-EN15)

� Kapsam 2 = dolaylı enerji sera gazı emisyonları (GRI Göstergesi G4-EN16)

� Kapsam 3 = diğer dolaylı sera gazı emisyonları (GRI Göstergesi G4-EN17)

Sera Gazları Protokolü doğrudan (Kapsam 1) emisyonların ve dolaylı enerji (Kapsam 2) emisyonların

bildirilmesini öngörmektedir. Diğer dolaylı (Kapsam 3) emisyonların bildirilmesi isteğe bağlıdır. WRI ve WBCSD

‘Sera Gazları Protokolü Kurumsal Değer Zinciri (Kapsam 3) Muhasebe ve Raporlama Standardı’ diğer dolaylı

(Kapsam 3) emisyonların bildirilmesini öngörmektedir.

Bkz. kaynaklar 7, 12, 13, 102, 130, 134.G4-EN15

DOĞRUDAN SERA GAZI (GHG) EMİSYONLARI (KAPSAM 1)

a. Brüt doğrudan (Kapsam 1) sera gazı emisyonlarını metrik ton cinsinden CO2 eşdeğeri olarak ve satın alımlar,

satışlar veya dengeleme ya da tahsisat transferi gibi sera gazı alış verişlerinden bağımsız olarak bildiriniz.

b. Hesaplamaya dahil edilen gazları bildiriniz (CO2, CH4, N2O, HFC’ler, PFC’ler, SF6, NF3 veya hepsi).

c. Biyojenik CO2 emisyonlarını metrik ton cinsinden CO2 eşdeğeri olarak, brüt doğrudan (Kapsam 1) sera gazı

emisyonlarından ayrı olarak bildiriniz.

d. Seçilen baz yılı, bu baz yılın seçilme gerekçesini, baz yıldaki emisyonları ve baz yıl emisyonlarının tekrar

hesaplanmasını gerektiren her tür belirgin emisyon değişikliğinin bağlamını bildiriniz.

e. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

f. Kullanılan emisyon faktörü kaynaklarını ve küresel ısınma potansiyeli (GWP) oranlarını veya GWP kaynağı

için bir referans bildiriniz.

g. Emisyonlar için tercih edilen konsolidasyon yaklaşımını bildiriniz (hisse senedi, mali kontrol, işletim

kontrolü). s. 107-109


58BÖLÜM 5

Bkz. kaynaklar 7, 12, 13, 102, 130.G4-EN16

DOLAYLI ENERJİ SERA GAZI (GHG) EMİSYONLARI (KAPSAM 2)

a. Brüt dolaylı enerji (Kapsam 2) sera gazı emisyonlarını metrik ton cinsinden CO2 eşdeğeri olarak ve satın

alımlar, satışlar veya dengeleme ya da tahsisat transferi gibi sera gazı alış verişlerinden bağımsız olarak

bildiriniz.

b. Varsa hesaplamaya dahil edilen gazları bildiriniz.

c. Seçilen baz yılı, bu baz yılın seçilme gerekçesini, baz yıldaki emisyonları ve baz yıl emisyonlarının tekrar


d. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

e. Varsa kullanılan emisyon faktörü kaynaklarını ve küresel ısınma potansiyeli (GWP) oranlarını veya GWP

kaynağı için bir referans bildiriniz.

f. Emisyonlar için tercih edilen konsolidasyon yaklaşımını bildiriniz (hisse senedi, mali kontrol, işletim

kontrolü). s. 110-111

Bkz. kaynaklar 5, 7, 12, 13, 102, 131, 133, 134.

G4-EN17

DİĞER DOLAYLI SERA GAZI (GHG) EMİSYONLARI (KAPSAM 3)

a. Brüt diğer dolaylı (Kapsam 3) sera gazı emisyonlarını metrik ton cinsinden CO2 eşdeğeri olarak ve kuruluş

tarafından tüketilen satın alınmış veya elde edilmiş elektriğin, ısının, soğutmanın ve buharın üretiminden

kaynaklanan dolaylı emisyonlar hariç olmak üzere bildiriniz (bu dolaylı emisyonlar Gösterge G4-EN16’da

bildirilmektedir). Satın alımlar, satışlar veya dengeleme ya da tahsisat transferi gibi her tür sera gazı alış

verişini hariç tutunuz.

b. Varsa hesaplamaya dahil edilen gazları bildiriniz.

c. Biyojenik CO2 emisyonlarını metrik ton cinsinden CO2 eşdeğeri olarak, brüt diğer dolaylı (Kapsam 3) sera

gazı emisyonlarından ayrı olarak bildiriniz.

d. Hesaplamaya dahil edilmiş diğer dolaylı (Kapsam 3) emisyon kategorilerini ve faaliyetlerini bildiriniz.

e. Seçilen baz yılı, bu baz yılın seçilme gerekçesini, baz yıldaki emisyonları ve baz yıl emisyonlarının tekrar


f. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

g. Varsa kullanılan emisyon faktörlerinin kaynağını ve küresel ısınma potansiyeli (GWP) oranlarını veya GWP

kaynağı için bir referans bildiriniz. s. 112-114

Bkz. kaynaklar 7, 130, 134.G4-EN18

SERA GAZI (GHG) EMİSYON YOĞUNLUĞU

a. Sera gazı emisyonları yoğunluk oranını bildiriniz.

b. Oranın hesaplanması için seçilen kuruluşa özel ölçüyü (oran paydası) bildiriniz.

c. Yoğunluk oranına dahil edilmiş sera gazı emisyonu türlerini bildiriniz: doğrudan (Kapsam 1), dolaylı enerji

(Kapsam 2) ve diğer dolaylı (Kapsam 3).

d. Hesaplamaya dahil edilen gazları bildiriniz. s. 115


59BÖLÜM 5

Bkz. kaynaklar 7, 102, 130, 131, 132, 134.G4-EN19

SERA GAZI (GHG) EMİSYONLARININ AZALTILMASI

a. Emisyonların azaltılmasına yönelik inisiyatiflerin doğrudan sonucu olan sera gazı azaltım miktarını metrik

ton cinsinden CO2 eşdeğeri olarak bildiriniz.

b. Hesaplamaya dahil edilen gazları bildiriniz (CO2, CH4, N2O, HFC’lar, PFC’lar SF6, NF3 veya hepsi).

c. Seçilen baz yılı veya referans noktasını ve bunun seçilmesinin ardındaki gerekçeyi bildiriniz.

d. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

e. Sera gazı emisyonu azaltımlarının doğrudan (Kapsam 1), dolaylı enerji (Kapsam 2) ve diğer dolaylı (Kapsam

3) emisyonlarından hangisinde gerçekleştirildiğini bildiriniz. s. 116-117

Bkz. kaynaklar 12, 13, 120, 121. G4-EN20

OZON TABAKASINI İNCELTEN MADDE (ODS) EMİSYONLARI

a. ODS’lerin üretimini, ithalini ve ihracını metrik ton cinsinden CFC-11 eşdeğeri olarak bildiriniz.

b. Hesaplamaya dahil edilen maddeleri bildiriniz.

c. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

d. Kullanılan emisyon faktörlerinin kaynağını bildiriniz. s. 118

Bkz. kaynaklar 110, 111, 112, 113, 119. G4-EN21

NOX, SOX VE DİĞER BELİRGİN HAVA EMİSYONLARI

a. Aşağıdakilerin her biri için belirgin hava emisyonları miktarını kilogram veya katları olarak bildiriniz:

� NOX

� SOX

� Kalıcı organik kirleticiler (POP)

� Uçucu organik bileşikler (VOC)

� Tehlikeli hava kirleticiler (HAP)

� Parçacıklı madde (PM)

� İlgili yönetmeliklerde tanımlanmış diğer standart hava emisyonu kategorileri

b. Kullanılan standartları, metodolojileri ve varsayımları bildiriniz.

c. Kullanılan emisyon faktörlerinin kaynağını bildiriniz. s. 119-120


60BÖLÜM 5

Unsur: Atık Sular ve AtıklarBkz. kaynaklar 2, 65, 66, 78. s. 121

G4-EN22

KALİTE VE VARIŞ YERİ BAKIMINDAN TOPLAM SU TAHLİYESİ

a. Planlanan ve planlanmayan su tahliyesinin toplam hacmini aşağıdakilere göre bildiriniz:

� Varış yeri

� Arıtma yöntemi de dahil olmak üzere su kalitesi

� Başka bir kuruluş tarafından kullanılıp kullanılmadığı


G4-EN23

TÜR VE BERTARAF YÖNTEMİNE GÖRE TOPLAM ATIK AĞIRLIĞI

a. Tehlikeli ve tehlikeli olmayan atıkların toplam ağırlığını aşağıdaki bertaraf yöntemlerine göre bildiriniz:

� Yeniden kullanım

� Geri dönüşüm

� Kompostlama

� Enerji geri kazanımı da dahil olmak üzere geri kazanım

� Atık Yakımı (toplu yakma)

� Derin kuyu enjeksiyonu

� Gömme

� İşyerinde depolama

� Diğer (kuruluş tarafından belirtilecektir)

b. Atık bertaraf yönteminin ne şekilde belirlendiğini bildiriniz:

� Doğrudan kuruluş tarafından veya doğrudan teyit edilerek başka şekilde bertaraf edilmiştir

� Bilgi atık bertaraf yüklenicisi tarafından sağlanmıştır

� Atık bertaraf yüklenicisinin varsayılan yöntemleri s. 123

G4-EN24

ÖNEMLİ ÖLÇEKTE SIZINTI VE DÖKÜNTÜLERİN TOPLAM SAYISI VE HACMİ

a. Kaydedilmiş önemli ölçekte sızıntı ve döküntülerin toplam sayısını ve toplam hacmini bildiriniz.

b. Kuruluşun mali beyanlarında bildirilen sızıntı ve döküntülerde, bu şekildeki her bir sızıntı ve döküntü için

aşağıdaki ek bilgileri bildiriniz:

� Sızıntı ve döküntünün yeri

� Sızıntı ve döküntünün hacmi

� Aşağıdakilere göre sınıflandırılmış sızıntı ve döküntüye konu olan malzemeler:

– Petrol sızıntı ve döküntüleri (toprak veya su yüzeyleri)

– Yakıt sızıntı ve döküntüleri (toprak veya su yüzeyleri)

– Atık sızıntı ve döküntüleri (toprak veya su yüzeyleri)

– Kimyasal madde sızıntı ve döküntüleri (toprak veya su yüzeyleri)

– Diğer (kuruluş tarafından belirtilecektir)

c. Önemli ölçekte sızıntı ve döküntülerin etkilerini bildiriniz. s. 124


61BÖLÜM 5

G4-EN25

BASEL SÖZLEŞMESİ2 EK I, II, III VE VIII KAPSAMINDA TEHLİKELİ KABUL EDİLEN NAKİL, İTHAL, İHRAÇ

VEYA ISLAH EDİLMİŞ ATIKLARIN AĞIRLIĞI VE ULUSLARARASI SEVK EDİLMİŞ ATIKLARIN YÜZDESİ

a. Aşağıdakilerin her birine ilişkin toplam ağırlığı bildiriniz:

� Nakledilen tehlikeli atıklar

� İthal edilen tehlikeli atıklar

� İhraç edilen tehlikeli atıklar

� Islah edilen tehlikeli atıklar

b. Uluslararası sevk edilmiş tehlikeli atıkların yüzdesini bildiriniz. s. 125


KURULUŞUN SU TAHLİYELERİNDEN VE AKIŞINDAN BELİRGİN ÖLÇÜDE ETKİLENEN SU KÜTLELERİNİN

VE İLGİLİ HABİTATLARIN KİMLİĞİ, BOYUTU, KORUNMA DURUMU VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK DEĞERİ

a. Su tahliyelerinden belirgin ölçüde etkilenen su kütlelerini ve ilgili habitatları aşağıdaki Veri Derleme

bölümünde belirtilen kriterleri baz alarak ve aşağıdakiler hakkında bilgi ekleyerek bildiriniz:

� Su kütlesinin ve ilgili habitatın boyutu

� Su kütlesinin ve ilgili habitatın korunmuş bir bölge olarak belirlenip belirlenmediği (ulusal veya

uluslararası ölçekte)

� Biyolojik çeşitlilik değeri (koruma altındaki türlerin toplam sayısı gibi) s. 126

Unsur: Ürün ve Hizmetler

G4-EN27

ÜRÜN VE HİZMETLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN HAFİFLETİLME BOYUTU

a. Raporlama dönemi zarfında ürün ve hizmetlerin çevresel etkilerinin ne dereceye kadar hafifletildiğini nicel

olarak bildiriniz.

b. Tüketime yönelik rakamların kullanılması durumunda tüketim modelleri veya normalleştirme faktörleri ile

ilgili temel varsayımları bildiriniz. s. 128

G4-EN28

GERİ TOPLANAN SATILMIŞ ÜRÜNLERİN VE AMBALAJ MALZEMELERİNİN KATEGORİYE GÖRE

YÜZDELERİ

a. Her bir ürün kategorisi için geri toplanan ürünlerin ve ambalaj malzemelerinin yüzdesini bildiriniz.

b. Bu Göstergeye ilişkin verilerin nasıl toplandığını bildiriniz. s. 129


62BÖLÜM 5

Unsur: Uyum

G4-EN29

ÇEVRE KANUNU VE DÜZENLEMELERİNE UYULMAMASI NEDENİYLE UYGULANAN ÖNEMLİ CEZALARIN

PARASAL DEĞERİ VE PARASAL OLMAYAN YAPTIRIMLARIN TOPLAM SAYISI

a. Önemli cezaları ve parasal olmayan yaptırımları aşağıdakiler bakımından bildiriniz:

� Önemli cezaların toplam parasal değeri

� Parasal olmayan yaptırımların toplam sayısı

� Uyuşmazlık çözüm mekanizmaları kanalıyla getirilen vakalar

b. Kuruluşların herhangi bir kanun veya yönetmelik ihlali saptamaması durumunda, bu durumun kısaca beyan

edilmesi yeterli olacaktır. s. 131

Unsur: NakliyeBkz. kaynaklar 103. s. 132

G4-EN30

ÜRÜNLERİN VE KURULUŞUN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN DİĞER MAL VE MALZEMELERİN NAKLİYESİNİN

VE KURULUŞUN İŞGÜCÜ ÜYELERİNİN TAŞINMASININ BELİRGİN ÇEVRESEL ETKİLERİ

a. Ürünlerin ve kuruluşun faaliyetlerine ilişkin diğer mal ve malzemelerin nakliyesinin ve kuruluşun işgücü

üyelerinin taşınmasının belirgin çevresel etkilerini bildiriniz. Nicel verilerin sağlanmaması durumunda

bunun nedenini bildiriniz.

b. Ürünlerin, işgücünün ve diğer mal ve malzemelerin ulaşım ve nakliyesinin çevresel etkilerinin ne şekilde

hafifletildiğini bildiriniz.

c. Hangi çevresel etkilerin belirgin olduğunun belirlenmesinde kullanılan kriterleri ve metodolojiyi bildiriniz. s. 133

Unsur: GenelBkz. kaynaklar 21, 109. s. 134

G4-EN31

TÜRE GÖRE TOPLAM ÇEVRE KORUMA HARCAMA VE YATIRIMLARI

a. Toplam çevre koruma harcamalarını aşağıdakilere göre bildiriniz:

� Atık bertarafı, emisyon arıtımı ve iyileştirme giderleri

� Önleme ve çevre yönetimi maliyetleri s. 135


63BÖLÜM 5

Unsur: Tedarikçinin Çevresel Bakımdan DeğerlendirilmesiBkz. kaynaklar 106, 107, 108. s. 136

G4-EN32

ÇEVRESEL KRİTERLERİN KULLANILMASIYLA TARANAN YENİ TEDARİKÇİLERİN YÜZDESİ

a. Çevresel kriterlerin kullanılmasıyla taranan yeni tedarikçilerin yüzdesini bildiriniz. s. 138

G4-EN33

TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ BELİRGİN ÖLÇEKTE MEVCUT VE OLASI OLUMSUZ ÇEVRESEL ETKİLER VE

ALINAN ÖNLEMLER

a. Çevresel etki değerlendirmelerine tabi tedarikçilerin sayısını bildiriniz.

b. Belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz çevresel etkilerinin olduğu tespit edilen tedarikçilerin sayısını

bildiriniz.

c. Tedarik zincirinde tespit edilmiş, belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz çevresel etkileri bildiriniz.

d. Belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz çevresel etkileri olduğu tespit edilmiş ve değerlendirme

sonucunda iyileştirmeler konusunda uzlaşılan tedarikçilerin yüzdesini bildiriniz.

e. Belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz çevresel etkileri olduğu tespit edilmiş ve değerlendirme

sonucunda kendileriyle olan ilişkinin sonlandırıldığı tedarikçilerin yüzdesini ve bu sonlandırmanın neden

gerçekleştiğini bildiriniz. s. 139

Unsur: Çevresel Şikayet MekanizmalarıBkz. kaynaklar 106, 107, 108. s. 140

G4-EN34

ÇEVRESEL ETKİLERLE İLGİLİ OLARAK RESMİ ŞİKAYET MEKANİZMALARI KANALIYLA GETİRİLMİŞ,

YANITLANMIŞ VE ÇÖZÜMLENMİŞ ŞİKAYETLERİN SAYISI

a. Raporlama dönemi zarfında çevresel etkilerle ilgili olarak resmi şikayet mekanizmaları kanalıyla getirilen

şikayetlerin toplam sayısını bildiriniz.

b. Tanımlanan şikayetlerden kaçının aşağıdaki özellikleri taşıdığını bildiriniz:

� Raporlama dönemi zarfında yanıtlanan

� Raporlama dönemi zarfında çözümlenen

c. Çevresel etkilerle ilgili olarak raporlama döneminden önce getirilen ve raporlama dönemi zarfında

çözümlenen şikayetlerin toplam sayısını bildiriniz. s. 141


64BÖLÜM 5

KATEGORİ: SOSYAL

GirişSürdürülebilirliğin sosyal boyutu, kuruluşun içinde faaliyet gösterdiği sosyal sistemler üzerindeki etkileriyle

ilgilidir.

Sosyal Kategorisi aşağıdaki alt Kategorileri içermektedir:

� İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş

� İnsan Hakları

� Toplum

� Ürün Sorumluluğu

Alt Kategorilerdeki içeriğin çoğunluğu uluslararası ölçekte kabul görmüş evrensel standartlara veya ilgili diğer

uluslararası referanslara dayanmaktadır.

ALT KATEGORİ: İŞGÜCÜ UYGULAMALARI VE İNSANA YARAŞIR İŞ

Giriş İşgücü Uygulamaları alt Kategorisi kapsamındaki Unsurlar aşağıdakiler de dahil olmak üzere uluslararası

ölçekte kabul görmüş evrensel standartlara dayanmaktadır:

� Birleşmiş Milletler (BM) Beyannamesi, ‘İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’, 1948

� Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi, ‘Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’, 1966

� Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi, ‘Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi’, 1966

� Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi, ‘Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesine Dair Sözleşme

(CEDAW)’, 1979

� ILO’nun sekiz esas Sözleşmesini tamamlayan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Beyannamesi, ‘Çalışma

Yaşamında Temel İlke ve Haklar Beyannamesi’, 1998:

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 29, ‘Zorla Çalıştırma Sözleşmesi’, 1930

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 87, ‘Sendika Hakkı ve Sendikalaşma Hakkının Korunması

Sözleşmesi’, 1948

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 98, ‘Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Sözleşmesi’, 1949

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 100, ‘Eşit Ücret Sözleşmesi’, 1951

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 105, ‘Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi’, 1957

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 111, ‘Ayrımcılık (İstihdam ve Meslek) Sözleşmesi’, 1958

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 138, ‘Asgari Yaş Sözleşmesi’, 1973

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 182, ‘En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve

Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi’, 1999

� Birleşmiş Milletler (BM) Beyannamesi, ‘Viyana Beyannamesi ve Eylem Planı’, 1993

İşgücü Uygulamaları Göstergeleri ayrıca ticari kuruluşların sosyal sorumluluklarına hitap eden iki belgeye de

dayanmaktadır:

� Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), ‘Çokuluslu Şirketler ve Sosyal Politika İle İlgili İlkeler Üçlü Bildirgesi’, 1977

� Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), OECD Çokuluslu Şirketler Rehberi, 2011

Ayrıca bkz. ek kaynaklar 50, 51, 59, 88, 96. s. 143


65BÖLÜM 5

Unsur: İstihdam Bkz. kaynaklar 28, 32, 33, 34, 35, 38, 42, 43, 46, 49. s. 144

G4-LA1

YAŞ GRUBU, CİNSİYET VE BÖLGEYE GÖRE İŞE YENİ ALINAN ÇALIŞANLARIN VE ÇALIŞAN DEVRİNİN

TOPLAM SAYISI VE ORANI

a. Raporlama dönemi zarfında işe yeni alınan çalışanların toplam sayısını ve oranını yaş grubuna, cinsiyete ve

bölgeye göre bildiriniz.

b. Raporlama dönemi zarfındaki çalışan devrinin toplam sayısını ve oranını yaş grubuna, cinsiyete ve bölgeye

göre bildiriniz. s. 146

G4-LA2

BELİRGİN OPERASYON YERLERİNE GÖRE GEÇİCİ VEYA YARI ZAMANLI ÇALIŞANLARA SAĞLANMAYAN

VE TAM ZAMANLI ÇALIŞANLARA SAĞLANAN YAN HAKLAR

a. Kuruluşun tam zamanlı çalışanları için standart olan fakat geçici veya yarı zamanlı çalışanlara sunulmayan

yan hakları belirgin operasyon yerlerine göre bildiriniz. Bunlar asgari olarak aşağıdakileri içermektedir:

� Hayat sigortası

� Sağlık hizmetleri

� Engellilik ve maluliyet sigortası

� Doğum izni

� Emeklilik hakkı

� Hisse senedi sahipliği

� Diğerleri

b. ‘Belirgin operasyon yerleri’ için kullanılan tanımları bildiriniz. s. 147

G4-LA3

CİNSİYETE GÖRE DOĞUM İZNİNDEN SONRA İŞE DÖNME VE İŞTE KALMA ORANLARI

a. Doğum iznine hak kazanan toplam çalışan sayısını cinsiyete göre bildiriniz.

b. Doğum izni alan toplam çalışan sayısını cinsiyete göre bildiriniz.

c. Doğum izninin sona ermesinden sonra işe dönen toplam çalışan sayısını cinsiyete göre bildiriniz.

d. Doğum izninin sona ermesinden sonra işe dönen ve işe dönüşlerinden on iki ay sonra hala iş başında olan

toplam çalışan sayısını cinsiyete göre bildiriniz.

e. Doğum izni alan çalışanların işe dönüş ve işte kalma oranlarını cinsiyete göre bildiriniz. s. 148


66BÖLÜM 5

Unsur: İşgücü/Yönetim İlişkileriBkz. kaynaklar 25, 26, 36, 40, 44, 53, 54, 55, 61, 62. s. 149

G4-LA4

BUNLARIN TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE BELİRTİLMİŞ OLUP OLMADIKLARI DA DAHİL OLMAK ÜZERE

FAALİYET DEĞİŞİKLİKLERİYLE İLGİLİ ASGARİ İHBAR SÜRELERİ

a. Çalışanları önemli derecede etkileyebilecek önemli operasyonel değişikliklerin uygulanmasından önce

çalışanlara veya seçilmiş temsilcilerine genel olarak verilen ihbarın asgari kaç hafta olduğunu bildiriniz.

b. Toplu iş sözleşmelerinin yürürlükte olduğu kuruluşlarda ihbar süresinin ve danışma ve görüşme

hükümlerinin toplu iş sözleşmelerinde mevcut olup olmadığını bildiriniz. s. 150

Unsur: İş Sağlığı ve GüvenliğiBkz. kaynaklar 41, 45, 56, 60. s. 151

G4-LA5

TOPLAM İŞGÜCÜNÜN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PROGRAMLARININ TAKİBİNE YARDIMCI OLAN VE BU

KONUDA GÖRÜŞ BİLDİREN RESMİ MÜŞTEREK YÖNETİM–İŞÇİ SAĞLIK VE GÜVENLİK KOMİTELERİNDE

TEMSİL EDİLEN YÜZDESİ

a. Her bir resmi müşterek yönetim-işçi sağlık ve güvenlik komitesinin kuruluş içinde genel olarak hangi

seviyede faaliyet gösterdiğini bildiriniz.

b. Resmi müşterek yönetim-işçi sağlık ve güvenlik komitelerinde temsil edilen toplam işgücü yüzdesini

bildiriniz. s. 152

G4-LA6

BÖLGE VE CİNSİYETE GÖRE YARALANMA TÜRÜ VE KAZA SIKLIK ORANLARI, MESLEK HASTALIKLARI,

KAYIP GÜN VE DEVAMSIZLIK VE İŞLE BAĞLANTILI TOPLAM ÖLÜM VAKASI SAYISI

a. Toplam işgücü (örneğin toplam çalışan sayısı artı gözetime tabi işçiler) için aşağıdakilere göre yaralanma

türlerini, kaza sıklık oranını (IR), meslek hastalığı oranını (ODR), kayıp gün oranını (LDR), devamsızlık oranını

(AR) ve işle bağlantılı ölüm vakalarını bildiriniz:

� Bölge


b. Kuruluşun çalışma ortamının genel güvenliği bakımından kendisine karşı sorumlu olduğu, işyerinde çalışan

bağımsız yüklenicilere ilişkin yaralanma türlerini, kaza sıklık oranını (IR), meslek hastalığı oranını (ODR),

kayıp gün oranını (LDR), devamsızlık oranını (AR) ve işle bağlantılı ölümleri aşağıdakilere göre bildiriniz:

� Bölge


c. Kaza istatistiklerinin kaydedilmesinde ve bildirilmesinde uygulanan kurallar sistemini bildiriniz. s 153-154


67BÖLÜM 5

G4-LA7

İŞ KAZASI ORANI VEYA MESLEK HASTALIĞI RİSKİ YÜKSEK OLAN ÇALIŞANLAR

a. Kaza oranı sık veya belirli hastalıklara yakalanma konusunda riski yüksek mesleki faaliyetlerle uğraşan

işçilerin olup olmadığını bildiriniz. s. 155

G4-LA8

SENDİKALARLA YAPILAN RESMİ SÖZLEŞMELER KAPSAMINDAKİ SAĞLIK VE GÜVENLİĞE İLİŞKİN

KONU BAŞLIKLARI

a. Sendikalarla yapılan resmi sözleşmelerin (yerel veya küresel) sağlık ve güvenliği kapsayıp kapsamadığını

bildiriniz.

b. Kapsıyorsa bu sözleşmelerin farklı sağlık ve güvenlik konu başlıklarını kapsama boyutunu yüzde olarak

bildiriniz. s. 156

Unsur: Eğitim ve Öğretim Bkz. kaynaklar 38, 39, 41, 46. s. 157

G4-LA9

CİNSİYETE VE ÇALIŞAN KATEGORİSİNE GÖRE ÇALIŞAN BAŞINA AYRILAN YILLIK ORTALAMA EĞİTİM

SAATİ

a. Kuruluşun çalışanlarının raporlama dönemi zarfında aldığı ortalama eğitim saatini aşağıdakilere göre

bildiriniz:


� Çalışan kategorisi s. 158-159

G4-LA10

ÇALIŞANLARIN KESİNTİSİZ İSTİHDAM EDİLEBİLİRLİĞİNİ DESTEKLEYEN VE KARİYER BİTİMLERİNİ

YÖNETEBİLMELERİNE YARDIMCI OLAN YETENEK YÖNETİMİ VE YAŞAM BOYU ÖĞRENİM

PROGRAMLARI

a. Çalışanların yeteneklerinin yükseltilmesi amacıyla uygulanan programların ve sağlanan yardımın tür ve

kapsamını bildiriniz.

b. Kesintisiz istihdam edilebilirliği kolaylaştırmak ve emeklilikten veya istihdamın sonlandırılmasından

kaynaklanan kariyer bitimlerinin yönetimi için sağlanan geçiş yardım programları hakkında bilgi veriniz. s. 160


68BÖLÜM 5

G4-LA11

CİNSİYETE VE ÇALIŞAN KATEGORİSİNE GÖRE DÜZENLİ PERFORMANS VE KARİYER GELİŞİM

DEĞERLENDİRMELERİNDEN GEÇEN ÇALIŞAN YÜZDESİ

a. Raporlama dönemi zarfında düzenli bir performans ve kariyer gelişim değerlendirmesine tabi tutulan

toplam çalışan yüzdesini cinsiyet ve çalışan kategorisine göre bildiriniz. s. 161

Unsur: Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği Bkz. kaynaklar 31, 82, 87, 90, 91, 93, 99, 114, 117. s. 162

G4-LA12

YÖNETİŞİM ORGANLARININ BİLEŞİMİ VE ÇALIŞANLARIN CİNSİYETE, YAŞ GRUBUNA, AZINLIK GRUBU

ÜYELİĞİNE VE BAŞKA ÇEŞİTLİLİK GÖSTERGELERİNE GÖRE TANIMLANAN ÇALIŞAN KATEGORİLERİNE

GÖRE DAĞILIMI

a. Kuruluşun yönetişim organlarındaki bireylerin aşağıdaki her bir çeşitlilik kategorisine göre yüzdesini

bildiriniz:


� Yaş grubu: 30 yaş altı, 30-50 yaş, 50 yaş üstü

� Azınlık grupları

� İlgili oldukları durumlarda başka çeşitlilik göstergeleri

b. Çalışan kategorisi başına çalışanların aşağıdaki çeşitlilik kategorilerinin her birine göre yüzdesini bildiriniz:


� Yaş grubu: 30 yaş altı, 30-50 yaş, 50 yaş üstü

� Azınlık grupları

� İlgili oldukları durumlarda başka çeşitlilik göstergeleri s. 163-164

Unsur: Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret Bkz. kaynaklar 27, 31, 82, 99, 117. s. 165

G4-LA13

ÇALIŞAN KATEGORİSİNE, BELİRGİN OPERASYON YERLERİNE GÖRE KADINLAR VE ERKEKLER

ARASINDAKİ TABAN MAAŞ VE ÜCRET ORANI

a. Her bir çalışan kategorisi için, belirgin operasyon yerlerine göre kadınlar ve erkekler arasındaki taban maaş

ve ücret orantısını bildiriniz.

b. ‘Belirgin operasyon yerleri’ için kullanılan tanımları bildiriniz. s. 166


69BÖLÜM 5

Unsur: Tedarikçinin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi

Bkz. kaynaklar 106, 107, 108, s. 167

G4-LA14

İŞGÜCÜ UYGULAMALARI KRİTERLERİNİN KULLANILMASIYLA TARANAN YENİ TEDARİKÇİLERİN

YÜZDESİ

a. İşgücü uygulamaları kriterlerinin kullanılmasıyla taranan yeni tedarikçilerin yüzdesini bildiriniz. s. 169

G4-LA15

TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ İŞGÜCÜ UYGULAMALARIYLA İLGİLİ BELİRGİN ÖLÇEKTE MEVCUT VE OLASI

OLUMSUZ ETKİLER VE ALINAN ÖNLEMLER

a. İşgücü uygulamalarıyla ilgili etki değerlendirmelerine tabi tedarikçilerin sayısını bildiriniz.

b. İşgücü uygulamalarıyla ilgili belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkilerinin olduğu tespit edilen

tedarikçilerin sayısını bildiriniz.

c. Tedarik zincirinde tespit edilmiş, işgücü uygulamalarıyla ilgili belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz

etkileri bildiriniz.

d. İşgücü uygulamalarıyla ilgili belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiş ve

değerlendirme sonucunda iyileştirmeler konusunda uzlaşılan tedarikçilerin yüzdesini bildiriniz.

e. İşgücü uygulamalarıyla ilgili belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiş

ve değerlendirme sonucunda kendileriyle olan ilişkinin sonlandırıldığı tedarikçilerin yüzdesini ve bu

sonlandırmanın neden gerçekleştiğini bildiriniz. s. 170

Unsur: İşgücü Uygulamaları Şikayet MekanizmalarıBkz. kaynaklar 106, 107, 108, s. 171

G4-LA16

İŞGÜCÜ UYGULAMALARIYLA İLGİLİ OLARAK RESMİ ŞİKAYET MEKANİZMALARI KANALIYLA

GETİRİLMİŞ, YANITLANMIŞ VE ÇÖZÜMLENMİŞ ŞİKAYETLERİN SAYISI

a. Raporlama dönemi zarfında işgücü uygulamalarıyla ilgili olarak resmi şikayet mekanizmaları kanalıyla

getirilen şikayetlerin toplam sayısını bildiriniz.




c. İşgücü uygulamalarıyla ilgili olarak raporlama döneminden önce getirilen ve raporlama dönemi zarfında



70BÖLÜM 5

ALT KATEGORİ: İNSAN HAKLARI

Giriş İnsan Hakları alt Kategorisi; süreçlerin hangi ölçüde uygulandığını, insan hakları ihlalleri vakalarını ve

paydaşların insan haklarını kullanma performansındaki değişiklikleri kapsamaktadır.

Dahil edilen insan hakları konuları arasında ayrımcılık yapmama, cinsiyet eşitliği, örgütlenme hakkı, toplu

sözleşme, çocuk işçiler, zorla veya cebren çalıştırma ve yerli halkların hakları bulunmaktadır.

Kuruluşların insan haklarına saygı göstermekten sorumlu oldukları yönünde giderek büyüyen küresel bir fikir

birliği mevcutturV.

İnsan haklarına ilişkin uluslararası yasal çerçeve antlaşmalar, sözleşmeler, beyannameler ve diğer belgelerin

oluşturduğu bir kanunlar bütününden meydana gelmektedir. İnsan haklarının temelini üç belgeden meydana

gelen Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Haklar Kanunu oluşturmaktadır:




Bunlar insan haklarıyla ilgili raporlama yapan bütün kuruluşların ilk referans noktasını teşkil etmektedir.

Bu üç kilit belgeye ek olarak insan haklarına ilişkin uluslararası yasal çerçeve 80’in üzerinde belgeyle

desteklenmektedir. Bu belgeler elektronik beyannameler ve rehberlik ilkelerinden bağlayıcı antlaşma ve

sözleşmelere, evrensel belgelerden bölgesel belgelere geniş bir yelpaze oluşturmaktadırlar.

Kuruluşların insan haklarının büyük bir bölümü üzerinde etkileri olabilir. Hangi insan haklarının raporlamayla

ilgili olduğunun değerlendirilmesinde kuruluş bütün insan haklarını göz önünde bulundurmalıdır.

Kuruluşun göz önünde bulundurmasının yararlı olacağı ek belgeler aşağıdakilerdir:

� ILO’nun sekiz esas Sözleşmesini tamamlayan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Beyannamesi, ‘Çalışma

Yaşamında Temel İlke ve Haklar Beyannamesi’, 1998 VI:

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 29, ‘Zorla Çalıştırma Sözleşmesi’, 1930

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 87, ‘Sendika Hakkı ve Sendikalaşma Hakkının Korunması

Sözleşmesi’, 1948

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 98, ‘Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Sözleşmesi’, 1949

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 100, ‘Eşit Ücret Sözleşmesi’, 1951

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 105, ‘Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi’, 1957

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 111, ‘Ayrımcılık (İstihdam ve Meslek) Sözleşmesi’, 1958

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 138, ‘Asgari Yaş Sözleşmesi’, 1973

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 182, ‘En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve

Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi’, 1999

� Aşağıdakiler de dahil olmak üzere, Uluslararası Haklar Kanunu’nun evrensellik ilkesi doğrultusunda

kuruluşun faaliyet gösterdiği bölgeleri ilgilendiren bölgesel sözleşmeler:

– Afrika Birliği Sözleşmesi, ‘Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi’, 1981

– Arap Ülkeleri Teşkilatı, ‘Arap İnsan Hakları Sözleşmesi’, 1994

– Amerikan Devletleri Örgütü (OAS), ‘Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi’, 1969

– Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ‘Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerinin Korunmasına İlişkin

Sözleşme’, 1950

V • Birleşmiş Milletler (BM), ‘İş Dünyası ve İnsan Hakları Hakkında Rehber İlkeler, Birleşmiş Milletler “Koru, Saygı Göster ve Düzelt” Çerçevesinin Uygulanması’, 2011.

• Birleşmiş Milletler (BM), Koru, Saygı Göster ve Düzelt: İş Dünyası ve İnsan Hakları Hakkında Çerçeve, 2008.• Birleşmiş Milletler (BM), İnsan Hakları ve Ulus Aşırı Şirketler ve Diğer Ticari Girişimler Hakkında Genel Sekreter Özel Temsilcisinin Raporu, John Ruggie, 2011.

VI • 100 ve 111 sayılı Sözleşmeler ayrımcılığın önlenmesiyle ilgilidir; 87 ve 98 sayılı Sözleşmeler örgütlenme hakkı ve toplu sözleşmeyle ilgilidir; 138 ve 182 sayılı Sözleşmeler çocuk işçiliğin önlenmesiyle ilgilidir; 29 ve 105 sayılı Sözleşmeler zorla ve cebren çalıştırmanın önlenmesiyle ilgilidir.

71BÖLÜM 5

� Aşağıdakiler de dahil olmak, fakat bunlarla sınırlı kalmamak üzere kuruluşun faaliyetlerinden etkilenebilecek

bireylerin haklarını koruyan sözleşmeler:

– Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi, ‘Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesine Dair Sözleşme

(CEDAW)’, 1979

– Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi, ‘Çocuk Hakları Sözleşmesi’, 1989

– Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi, ‘Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası

Sözleşme’, 1965

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 107, ‘Yerli Halklar ve Kabile Halkları Sözleşmesi’, 1957

– Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 169, ‘Yerli ve Kabile Halkları Sözleşmesi’, 1991

– Birleşmiş Milletler (BM) Beyannamesi, ‘Birleşmiş Milletler Yerli Halkların Hakları Beyannamesi’, 2007

– Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi, ‘Engelli Hakları Sözleşmesi’, 2006

İnsan hakları performansı ve etkileri hakkında bilgi sağlayan birçok Unsurun Kılavuzların diğer (alt)

Kategorilerinde de bulunabileceğine ve bunların İnsan Hakları alt Kategorisiyle sınırlı olmadıklarına dikkat

edilmesi önemlidir.

Ayrıca bkz. kaynaklar 52, 57, 64, 88, 91, 92, 96, 98, 106, 107, 108. s. 174

Unsur: Yatırım

G4-HR1

İNSAN HAKLARI MADDELERİ İÇEREN VEYA İNSAN HAKLARI TARAMASINDAN GEÇMİŞ BELİRGİN

YATIRIM SÖZLEŞME VEYA KONTRATLARININ TOPLAM SAYISI VE YÜZDESİ

a. İnsan hakları maddeleri içeren veya insan hakları taramasından geçmiş belirgin yatırım sözleşme veya

kontratlarının toplam sayısını ve yüzdesini bildiriniz.

b. Kuruluş tarafından kullanılan ‘belirgin yatırım sözleşmeleri’ tanımını bildiriniz. s. 176

G4-HR2

FAALİYETLERLE İLGİLİ İNSAN HAKLARI UNSURLARINA İLİŞKİN İNSAN HAKLARI POLİTİKA VEYA

PROSEDÜRLERİ ÜZERİNE VERİLEN ÇALIŞAN EĞİTİMLERİNİN TOPLAM SAATİ VE EĞİTİM GÖRMÜŞ

ÇALIŞANLARIN YÜZDESİ

a. Faaliyetlerle ilgili insan hakları unsurlarına ilişkin insan hakları politika veya prosedürleri üzerine verilen

eğitimlerinin raporlama dönemindeki toplam saat sayısını bildiriniz.

b. Faaliyetlerle ilgili insan hakları unsurlarına ilişkin insan hakları politika veya prosedürleri üzerine raporlama

döneminde eğitilen çalışan yüzdesini bildiriniz. s. 177


72BÖLÜM 5

Unsur: Ayrımcılığın Önlenmesi Bkz. kaynaklar 27, 31, 82, 87, 89, 90, 91, 93, 99, 114, 117. s. 178

G4-HR3

AYRIMCILIK VAKALARININ VE ALINAN DÜZELTİCİ ÖNLEMLERİN TOPLAM SAYISI

a. Raporlama dönemi zarfındaki toplam ayrımcılık vakaları sayısını bildiriniz.

b. Vakaların ve alınan önlemlerin durumunu aşağıdakilere istinaden bildiriniz:

� Kuruluş tarafından incelenen vaka

� Uygulanan iyileştirme planları

� Uygulanmış iyileştirme planları ve rutin bir dahili yönetim inceleme süreci içerisinde incelenen sonuçlar

� Eyleme tabi olmayan vaka s. 179

Unsur: Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Bkz. kaynaklar 25, 26, 40, 55, 58. s. 180

G4-HR4

ÖRGÜTLENME VE TOPLU SÖZLEŞME HAKKININ İHLAL EDİLMİŞ OLABİLECEĞİ VEYA BELİRGİN

RİSK ALTINDA OLABİLECEĞİ BELİRLENEN FAALİYETLER VE TEDARİKÇİLER VE BU HAKLARIN

DESTEKLENMESİ İÇİN ALINAN ÖNLEMLER

a. Çalışanların örgütlenme veya toplu sözleşme hakkı haklarının ihlal edilmiş olabileceği veya belirgin risk

altında olabileceği belirlenen faaliyetleri ve tedarikçileri aşağıdakiler bakımından bildiriniz:

� Faaliyet türü (üretim tesisleri gibi) ve tedarikçi

� Riskli olduğu düşünülen faaliyetlerin ve tedarikçilerin bulunduğu ülkeler veya coğrafi bölgeler

b. Kuruluş tarafından raporlama dönemi zarfında örgütlenme ve toplu sözleşme hakkının desteklenmesi

yönünde alınan önlemleri bildiriniz. s. 181

Unsur: Çocuk İşçiler Bkz. kaynaklar 39, 48, 86. s. 182

G4-HR5

ÇOCUK İŞÇİLER BAKIMINDAN BELİRGİN RİSK TAŞIDIĞI BELİRLENEN FAALİYETLER VE TEDARİKÇİLER

VE ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN ETKİLİ BİR BİÇİMDE ORTADAN KALDIRILMASINA KATKIDA BULUNMAK İÇİN

ALINAN TEDBİRLER

a. Aşağıdaki vakalarla ilgili olarak belirgin risk taşıdıkları düşünülen faaliyetleri ve tedarikçileri bildiriniz:

� Çocuk işçiler

� Tehlikeli işlerde çalışan genç işçiler

b. Çocuk işçiliği vakaları bakımından belirgin risk teşkil ettiği düşünülen faaliyetleri ve tedarikçileri

aşağıdakilerden biri bakımından bildiriniz:



c. Kuruluş tarafından raporlama dönemi zarfında çocuk işçiliğinin etkili bir biçimde ortadan kaldırılmasına

katkı sağlama yönünde alınan önlemleri bildiriniz. s. 183


73BÖLÜM 5

Unsur: Zorla veya Cebren ÇalıştırmaBkz. kaynaklar 24, 29, 70, 104. s. 184

G4-HR6

ZORLA VEYA CEBREN ÇALIŞTIRMA VAKALARI BAKIMINDAN BELİRGİN RİSK TEŞKİL ETTİĞİ

BELİRLENEN FAALİYETLER VE TEDARİKÇİLER VE HER TÜR ZORLA VEYA CEBREN ÇALIŞTIRMANIN

ORTADAN KALDIRILMASINA KATKI SAĞLAMA YÖNÜNDE ALINAN ÖNLEMLER

a. Zorla veya cebren çalıştırma vakaları bakımından belirgin risk teşkil ettiği düşünülen faaliyetleri ve tedarikçileri

aşağıdakiler bakımından bildiriniz:



b. Kuruluş tarafından raporlama dönemi zarfında bütün zorla veya cebren çalıştırma türlerinin ortadan

kaldırılmasına katkı sağlama yönünde alınan önlemleri bildiriniz. s. 185

Unsur: Güvenlik Uygulamaları Bkz. kaynaklar 20, 128. s. 186

G4-HR7

KURULUŞUN FAALİYETLERLE İLGİLİ İNSAN HAKLARI POLİTİKALARI VEYA PROSEDÜRLERİ

KONUSUNDA EĞİTİM GÖRMÜŞ GÜVENLİK PERSONELİNİN YÜZDESİ

a. Kuruluşun insan hakları politikaları veya özel prosedürleri ve bunların güvenliğe uygulanması konusunda

düzenli eğitim görmüş güvenlik personelinin yüzdesini bildiriniz.

b. Eğitim gereklerinin güvenlik personeli sağlayan üçüncü taraf kuruluşlar için de geçerli olup olmadığını

bildiriniz. s. 187

Unsur: Yerli Halkların Hakları Bkz. kaynaklar 22, 30, 47, 95. s. 188

G4-HR8

YERLİ HALKLARIN HAKLARIYLA İLGİLİ İHLAL VAKALARININ TOPLAM SAYISI VE ALINAN ÖNLEMLER

a. Raporlama dönemi zarfında meydana gelen, yerli hakların haklarının ihlaliyle ilgili tespit edilmiş vakaların

toplam sayısını bildiriniz.

b. Vakaların ve alınan önlemlerin durumunu aşağıdakilere istinaden bildiriniz:

� Kuruluş tarafından incelenen vaka

� Uygulanan iyileştirme planları

� Uygulanmış iyileştirme planları ve rutin bir dahili yönetim inceleme süreciyle incelenen sonuçlar

� Eyleme tabi olmayan vaka s. 189


74BÖLÜM 5

Unsur: Değerlendirme Bkz. kaynaklar 106, 107, 108, 122, 126. s. 190

G4-HR9

İNSAN HAKLARI İNCELEMELERİNE VE ETKİ DEĞERLENDİRMELERİNE TABİ OLMUŞ FAALİYETLERİN

TOPLAM SAYISI VE YÜZDESİ

a. İnsan hakları incelemelerine veya insan hakları etki değerlendirmelerine tabi olmuş faaliyetlerin toplam

sayısını ve yüzdesini ülkeye göre bildiriniz. s. 191

Unsur: Tedarikçilerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi

Bkz. kaynaklar 106, 107, 108, 122, 126. s. 192

G4-HR10

İNSAN HAKLARI KRİTERLERİNİN KULLANILMASIYLA TARANAN YENİ TEDARİKÇİLERİN YÜZDESİ

a. İnsan hakları kriterlerinin kullanılmasıyla taranan yeni tedarikçilerin yüzdesini bildiriniz. s. 194

G4-HR11

TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ BELİRGİN ÖLÇEKTE MEVCUT VE OLASI OLUMSUZ İNSAN HAKLARI ETKİLERİ

VE GERÇEKLEŞTİRİLEN EYLEMLER

a. İnsan hakları etki değerlendirmelerine tabi tedarikçilerin sayısını bildiriniz.

b. Belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz insan hakları etkilerinin olduğu tespit edilen tedarikçilerin sayısını

bildiriniz.

c. Tedarik zincirinde tespit edilmiş, belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz insan hakları etkilerini bildiriniz.

d. Belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz insan hakları etkileri olduğu tespit edilmiş ve değerlendirme


e. Belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz insan hakları etkileri olduğu tespit edilmiş ve değerlendirme




75BÖLÜM 5

Unsur: İnsan Hakları Şikayet Mekanizmaları Bkz. kaynaklar 106, 107, 108. s. 196

G4-HR12

İNSAN HAKLARI ETKİLERİYLE İLGİLİ OLARAK RESMİ ŞİKAYET MEKANİZMALARI KANALIYLA


a. Raporlama dönemi zarfında insan hakları etkileriyle ilgili olarak resmi şikayet mekanizmaları kanalıyla





c. İnsan hakları etkileriyle ilgili olarak raporlama döneminden önce getirilen ve raporlama dönemi zarfında



76BÖLÜM 5

ALT KATEGORİ: TOPLUM

Giriş Toplum alt Kategorisi bir kuruluşun toplum ve yerel toplumlar üzerindeki etkileriyle ilgilidir. Toplum üyeleri

aşağıdakiler temelinde bireysel haklara sahiptir:




� Birleşmiş Milletler (BM) Beyannamesi, ‘Gelişme Hakkına Dair Bildiri’, 1986

Kolektif topluluk hakları ve yerli halkların ve kabile halklarının hakları aşağıdakilerle tanınmaktadır:

� Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 107, ‘Yerli Halklar ve Kabile Halkları Sözleşmesi’, 1957

� Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi 169, ‘Yerli ve Kabile Halkları Sözleşmesi’, 1991

� Birleşmiş Milletler (BM) Beyannamesi, ‘Birleşmiş Milletler Yerli Halkların Hakları Beyannamesi’, 2007

Kimlik bakımından bu halkların hakları hem kolektif hem de bireysel temeldedir. Bu halkların rızalarının

alınmasına yönelik, özgür, önceden planlanmış ve bilgilendirilmiş istişare hakları yukarıdaki referans

noktalarında açıkça tanınmış temel haklardır.

Unsur: Yerel Toplumlar Bkz. kaynaklar 22, 23, 76. s. 199

G4-SO1

YEREL TOPLUM KATILIMI, ETKİ DEĞERLENDİRMELERİ VE GELİŞİM PROGRAMLARININ UYGULANDIĞI

OPERASYONLARIN YÜZDESİ

a. Aşağıdakilerin kullanımı da dahil olmak üzere uygulanmış yerel toplum katılımı, etki değerlendirmeleri ve

gelişim programlarının uygulandığı operasyonların yüzdesini bildiriniz:

� Katılım süreçleri temel alınarak cinsiyet etki değerlendirmeleri de dahil olmak üzere sosyal etki

değerlendirmeleri

� Çevresel etki değerlendirmeleri ve sürekli izleme

� Çevresel ve sosyal etki değerlendirmelerinin sonuçlarının kamuya açıklanması

� Yerel toplumların ihtiyaçlarına dayanan yerel toplumsal kalkınma programları

� Paydaş tespitine dayalı paydaş katılımı planları

� Hassas grupları kapsayan geniş tabanlı yerel toplum istişare komiteleri ve süreçleri

� Etkilerle başa çıkılmasına yönelik iş konseyleri, iş sağlığı ve güvenliği komiteleri ve diğer çalışan temsil organları

� Resmi yerel toplum şikayet süreçleri s. 200-201

G4-SO2

YEREL TOPLUMLAR ÜZERİNDE BELİRGİN ÖLÇEKTE MEVCUT VE OLASI OLUMSUZ ETKİLERİ OLAN

OPERASYONLAR

a. Aşağıdakiler bilgiler de dahil olmak üzere yerel toplumlar üzerinde belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz

etkileri olan operasyonları bildiriniz:

� Faaliyetlerin coğrafi konumu

� Faaliyetlerin belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkileri s. 202-203


77BÖLÜM 5

Unsur: Yolsuzlukla Mücadele Bkz. kaynaklar 4, 10, 71, 72, 79, 80, 81, 123, 129. s. 204

G4-SO3

YOLSUZLUKLA İLGİLİ RİSKLER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMİŞ FAALİYETLERİN TOPLAM SAYISI VE

YÜZDESİ VE TESPİT EDİLEN BELİRGİN RİSKLER

a. Yolsuzlukla ilgili riskler bakımından değerlendirilmiş faaliyetlerin toplam sayısını ve yüzdesini bildiriniz.

b. Risk yönetimi yoluyla belirlenmiş yolsuzlukla ilgili belirgin riskleri bildiriniz. s. 206

G4-SO4

YOLSUZLUKLA MÜCADELE POLİTİKA VE PROSEDÜRLERİ İLE İLGİLİ İLETİŞİM VE EĞİTİM

a. Kuruluşun yolsuzlukla mücadele politika ve prosedürlerinin iletildiği yönetişim organı üyelerinin toplam

sayısını ve bölgelere göre dağılım yüzdesini bildiriniz.

b. Kuruluşun yolsuzlukla mücadele politika ve prosedürlerinin iletildiği çalışanların toplam sayısını ve

yüzdesini çalışan kategorilerine ve bölgelere göre bildiriniz.

c. Kuruluşun yolsuzlukla mücadele politika ve prosedürlerinin iletildiği iş ortaklarının toplam sayısını ve

yüzdesini iş ortağı türlerine ve bölgelere göre bildiriniz.

d. Yolsuzlukla mücadele ile ilgili eğitim almış yönetişim organı üyelerinin toplam sayısını ve bölgelere göre

dağılım yüzdesini bildiriniz.

e. Yolsuzlukla mücadeleyle ilgili eğitim almış çalışanların toplam sayısını ve yüzdesini çalışan kategorisine ve

bölgeye göre bildiriniz. s. 207

G4-SO5

TEYİT EDİLMİŞ YOLSUZLUK VAKALARI VE ALINAN ÖNLEMLER

a. Teyit edilmiş yolsuzluk vakalarının toplam sayısını ve niteliğini bildiriniz.

b. Çalışanların yolsuzluk nedeniyle işten çıkarıldığı veya disiplin cezalarına çarptırıldığı teyit edilmiş vakaların


c. İş ortaklarıyla olan sözleşmelerin yolsuzluğa ilişkin ihlaller nedeniyle feshedildiği veya yenilenmediği teyit

edilmiş vakaların toplam sayısını bildiriniz.

d. Raporlama dönemi zarfında kuruluş veya çalışanları aleyhine yolsuzlukla ilgili olarak açılmış kamu davalarını

ve bu davaların sonuçlarını bildiriniz. s. 208


78BÖLÜM 5

Unsur: Kamu Politikası Bkz. kaynaklar 74, 75. s. 209

G4-SO6

ÜLKEYE VE ALICIYA/LEHTARA GÖRE SİYASİ DESTEKLERİN TOPLAM DEĞERİ

a. Kuruluş tarafından doğrudan veya dolaylı olarak verilmiş mali ve ayni siyasi desteklerin toplam parasal

değerini ülkeye ve alıcıya/lehtara göre bildiriniz.

b. Uygulanabilir olması durumunda ayni katkıların parasal değerinin nasıl belirlendiğini bildiriniz. s. 210

Unsur: Rekabete Aykırı Davranış

G4-SO7

REKABETE AYKIRI DAVRANIŞLARA, TRÖSTLEŞME VE TEKELCİLİK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN

DAVALARIN TOPLAM SAYISI VE BUNLARIN SONUÇLARI

a. Kuruluşun katıldığının belirlendiği rekabete aykırı davranışlarla ve tröstleşmeyi ve tekelciliği önleme

mevzuatı ihlalleriyle ilgili olarak raporlama dönemi zarfında sürmekte olan veya karara bağlanmış davaların


b. Her tür karar veya mahkeme emri de dahil olmak üzere karara bağlanmış davaların başlıca sonuçlarını bildiriniz. s. 212

Unsur: Uyum

G4-SO8

KANUN VE YÖNETMELİKLERE UYULMAMASI NEDENİYLE UYGULANAN ÖNEMLİ CEZALARIN PARASAL

DEĞERİ VE PARASAL OLMAYAN YAPTIRIMLARIN TOPLAM SAYISI

a. Önemli cezaları ve parasal olmayan yaptırımları aşağıdakiler bakımından bildiriniz:

� Önemli cezaların toplam parasal değeri

� Parasal olmayan yaptırımların toplam sayısı

� Uyuşmazlık çözüm mekanizmaları kanalıyla getirilen vakalar

b. Kuruluşların herhangi bir kanun veya yönetmelik ihlali tespit etmemiş olmaları durumunda, bu durumun

kısaca beyan edilmesi yeterli olacaktır.

c. Önemli cezaların ve parasal olmayan yaptırımların gerçekleştiği bağlamı bildiriniz. s. 214

Unsur: Tedarikçinin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi

Bkz. kaynaklar 106, 107, 108. s. 215

G4-SO9

TOPLUM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNE İLİŞKİN KRİTERLER KULLANILARAK TARANAN YENİ

TEDARİKÇİLERİN YÜZDESİ

a. Toplum üzerindeki etkilere ilişkin kriterlerin kullanılmasıyla taranan yeni tedarikçilerin yüzdesini bildiriniz. s. 217


79BÖLÜM 5

G4-SO10

TEDARİK ZİNCİRİNDE TOPLUM ÜZERİNDEKİ BELİRGİN ÖLÇEKTE MEVCUT VE OLASI OLUMSUZ

ETKİLER VE ALINAN ÖNLEMLER

a. Toplum üzerindeki etkilerle ilgili olarak değerlendirmeye tabi tedarikçilerin sayısını bildiriniz.

b. Toplum üzerinde belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkilerinin olduğu tespit edilen tedarikçilerin

sayısını bildiriniz.

c. Tedarik zincirinde tespit edilmiş, toplum üzerindeki belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkileri

bildiriniz.

d. Toplum üzerinde belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiş ve değerlendirme


e. Toplum üzerinde belirgin ölçekte mevcut ve olası olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiş ve değerlendirme



Unsur: Toplum Üzerindeki Etkilere İlişkin Şikayet Mekanizmaları Bkz. kaynaklar 106, 107, 108. s. 219

G4-SO11

TOPLUM ÜZERİNDEKİ ETKİLERLE İLGİLİ OLARAK RESMİ ŞİKAYET MEKANİZMALARI KANALIYLA


a. Raporlama dönemi zarfında toplum üzerindeki etkilerle ilgili olarak resmi şikayet mekanizmaları kanalıyla





c. Toplum üzerindeki etkilerle ilgili olarak raporlama döneminden önce getirilen ve raporlama dönemi

zarfında çözümlenen şikayetlerin toplam sayısını bildiriniz. s. 220


80BÖLÜM 5

ALT KATEGORİ: ÜRÜN SORUMLULUĞU

Giriş Ürün Sorumluluğu alt Kategorisi kapsamındaki Unsurlar paydaşları ve bilhassa müşterileri doğrudan etkileyen

ürün ve hizmetleri ilgilendirmektedir.

Unsur: Müşteri Sağlık ve Güvenliği

G4-PR1

SAĞLIK VE GÜVENLİK ETKİLERİNİN İYİLEŞTİRME AMACIYLA DEĞERLENDİRİLDİĞİ BELİRGİN ÜRÜN VE

HİZMET KATEGORİLERİNİN YÜZDESİ

a. Sağlık ve güvenlik etkilerinin iyileştirme amacıyla değerlendirildiği belirgin ürün ve hizmet kategorilerinin

yüzdesini bildiriniz. s. 223

G4-PR2

ÜRÜNLERİN VE HİZMETLERİN KULLANIM SÜRELERİ SIRASINDAKİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ETKİLERİYLE

İLGİLİ YÖNETMELİKLERE VE GÖNÜLLÜ KURALLARA UYUMSUZLUK VAKALARININ SONUÇ TÜRÜNE

TOPLAM SAYISI

a. Ürün ve hizmetlerin sağlık ve güvenlik etkileriyle ilgili yönetmeliklere ve gönüllü kurallara uyumsuzluk

vakalarının raporlama dönemi zarfındaki toplam sayısını aşağıdakilere göre bildiriniz:

� Bir para cezasıyla veya cezayla sonuçlanan yönetmelik ihlali vakaları

� Bir uyarıyla sonuçlanan yönetmelik ihlali vakaları

� Gönüllü kurallara uyumsuzluk vakaları

b. Kuruluşların yönetmeliklerin veya gönüllü kuralların herhangi bir ihlalini tespit olmaları durumunda bu

durumun kısaca beyan edilmesi yeterli olacaktır. s. 224


81BÖLÜM 5

Unsur: Ürün ve Hizmet Etiketlemesi

G4-PR3

KURULUŞUN ÜRÜN VE HİZMET BİLGİLERİ VE ETİKETLEME PROSEDÜRLERİNCE ZORUNLU TUTULAN

ÜRÜN VE HİZMET BİLGİLERİ TÜRÜ VE BU BİLGİ GEREKLERİNE TABİ BELİRGİN ÜRÜN VE HİZMET

KATEGORİLERİNİN YÜZDESİ

a. Aşağıdaki ürün ve hizmet bilgilerinin kuruluşun ürün ve hizmet bilgileri ve etiketleme prosedürlerince

zorunlu tutulup tutulmadığını bildiriniz:

EVET HAYIR

Ürün veya hizmet bileşenlerinin kaynağı/üreticisi

Özellikle de çevresel veya sosyal bir etkisi olabilecek maddeler

bakımından içerik

Ürün veya hizmetin güvenli kullanımı

Ürünün bertarafı ve çevresel/sosyal etkiler

Diğer (açıklayınız)

b. Bu tür prosedürler kapsamında olup bunlar tarafından değerlendirilen belirgin ürün veya hizmet

kategorilerinin yüzdesini bildiriniz. s. 226

G4-PR4

ÜRÜN VE HİZMET BİLGİLERİ VE ETİKETLEMEYLE İLGİLİ YÖNETMELİKLERE VE GÖNÜLLÜ KURALLARA

UYUMSUZLUK VAKALARININ SONUÇ TÜRÜNE GÖRE TOPLAM SAYISI

a. Ürün ve hizmet bilgileri ve etiketlemeyle ilgili yönetmeliklere ve gönüllü kurallara uyumsuzluk vakalarının

toplam sayısını aşağıdakilere göre bildiriniz:

� Para cezasıyla veya cezayla sonuçlanan yönetmelik ihlali vakaları

� Uyarıyla sonuçlanan yönetmelik ihlali vakaları


b. Kuruluşların yönetmeliklerin veya gönüllü kuralların herhangi bir ihlalini tespit etmemiş olmaları

durumunda, bu durumun kısaca beyan edilmesi yeterli olacaktır. s. 227

G4-PR5

MÜŞTERİ MEMNUNİYETİNİ ÖLÇEN ARAŞTIRMALARIN SONUÇLARI

a. Raporlama döneminde aşağıdakiler hakkında bilgilerle ilgili olarak gerçekleştirilen müşteri memnuniyeti

araştırmalarının sonuçlarını veya kilit çıkarımlarını bildiriniz:

� Bir bütün olarak kuruluş

� Önemli bir ürün veya hizmet kategorisi

� Belirgin operasyon yerleri s. 228


82BÖLÜM 5

Unsur: Pazarlama İletişimi Bkz. kaynaklar 19. s. 229

G4-PR6

YASAKLI VEYA TARTIŞMALI ÜRÜNLERİN SATIŞI

a. Kuruluşun aşağıdaki özelliklere sahip ürünleri satıp satmadığını bildiriniz:

� Belirli pazarlarda yasaklanmış ürünler

� Paydaş sorularına veya kamuda tartışmaya konu olan ürünler

b. Kuruluşun bu ürünlerle ilgili sorulara veya kaygılara ne şekilde yanıt verdiğini bildiriniz. s. 230

G4-PR7

REKLAM, TANITIM VE SPONSORLUK DA DAHİL OLMAK ÜZERE PAZARLAMA İLETİŞİMİYLE İLGİLİ

YÖNETMELİKLERE VE GÖNÜLLÜ KURALLARA UYUMSUZLUK VAKALARININ SONUÇ TÜRÜNE GÖRE

TOPLAM SAYISI

a. Reklam, tanıtım ve sponsorluk da dahil olmak üzere pazarlama iletişimiyle ilgili yönetmeliklere ve gönüllü

kurallara uyumsuzluk vakalarının toplam sayısını aşağıdakilere göre bildiriniz:

� Para cezasıyla veya cezayla sonuçlanan yönetmelik ihlali vakaları

� Uyarıyla sonuçlanan yönetmelik ihlali vakaları


b. Kuruluşların yönetmeliklerin veya gönüllü kuralların herhangi bir ihlalini tespit etmemiş olmaları

durumunda, bu durumun kısaca beyan edilmesi yeterli olacaktır. s. 231

Unsur: Müşteri Gizliliği

G4-PR8

MÜŞTERİ GİZLİLİĞİNİN İHLALİ VE MÜŞTERİ VERİLERİNİN KAYBI İLE İLGİLİ DOĞRULANMIŞ

ŞİKAYETLERİN TOPLAM SAYISI

a. Müşteri gizliliği ihlaliyle ilgili olarak alınmış ve doğrulanmış şikayetlerin toplam sayısını aşağıdaki

kategorilere ayrılmış olarak bildiriniz:

� Kuruluş dışı taraflardan alınan ve kuruluş tarafından doğrulanan şikayetler

� Düzenleyici mercilerden gelen şikayetler

b. Müşteri verileriyle ilgili belirlenmiş sızıntıların, hırsızlıkların veya kayıpların toplam sayısını bildiriniz.

c. Kuruluşun herhangi bir doğrulanmış şikayet tespit etmemesi halinde, bu durumun kısaca beyan edilmesi

yeterli olacaktır. s. 233


83BÖLÜM 5

Unsur: Uyum

G4-PR9

ÜRÜN VE HİZMETLERİN TEDARİKİ VE KULLANIMI İLE İLGİLİ KANUN VE YÖNETMELİKLERE

UYUMSUZLUKTAN KAYNAKLANAN ÖNEMLİ PARA CEZALARININ PARASAL DEĞERİ

a. Ürün ve hizmetlerin tedariki ve kullanımı ile ilgili kanun ve yönetmeliklere uyumsuzluktan kaynaklanan

önemli para cezalarının toplam parasal değerini bildiriniz.

b. Kuruluşların kanun veya yönetmeliklerin herhangi bir ihlalini tespit etmemiş olmaları durumunda, bu

durumun kısaca beyan edilmesi yeterli olacaktır. s. 235



BÖLÜM 6

85

Hızlı Bağlantılar bölümü Kılavuzların anlaşılmasına ve kullanılmasına yardımcı olan Standart Bildirim veya kavram kümelerinin

bulunmasının kolay bir yolunu sağlamaktadır.

6.1 ENTEGRE RAPORLAMA VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Sürdürülebilirlik raporlaması kuruluşlara sürdürülebilir bir küresel ekonomi yönünde hedef belirlemede, performansın ölçümünde ve

değişikliğin yönetiminde yardımcı olan, uzun vadeli karlılığı sosyal sorumluluk ve çevreye özenle birleştiren bir süreçtir. Sürdürülebilirlik

raporlaması –temel olarak fakat bununla sınırlı kalmamak kaydıyla sürdürülebilirlik raporu vasıtasıyla–kuruluşun ekonomik, çevresel,

sosyal ve yönetişimsel performansının iletilmesinin, olumlu ve olumsuz etkilerin yansıtılmasının kilit platformudur. Kuruluşun

paydaşlarının beklenti ve menfaatlerine yanıt olarak öncelikli kabul ettiği Unsurlar sürdürülebilirlik raporlamasının itici gücünü teşkil

etmektedir. Paydaşlar kuruluşa katkısı olanların yanı sıra kuruluşla başka ilişkileri olanları da içerebilmektedir.

Entegre raporlama kurumsal raporlamada büyümekte ve gelişmekte olan bir eğilim olup genel olarak bir kuruluşun mali sermaye

sağlayıcılarına mevcut ve gelecekteki değer yaratma süreci için esas olan kilit faktörleri entegre bir şekilde sunmayı hedeflemektedir.

Entegre raporlama yapanlar entegre raporlarını hazırlarken sürdürülebilirlik raporlamasının temellerinden ve bildirimlerinden yola

çıkarlar. Entegre rapor vasıtasıyla bir kuruluş stratejisinin, yönetişiminin, performansının ve beklentilerinin zaman içinde değer

yaratmayı nasıl mümkün kıldığına dair özet bir iletişim sunmaktadır. Bu nedenle, entegre raporlama geleneksel yıllık raporun bir

özeti ya da yıllık bilançoların ve sürdürülebilirlik raporunun bir kombinasyonu olması niyetiyle hazırlanmamaktadır. Bununla birlikte,

entegre rapor ayrıca sağlanan ek detaylı bilgilere atıfta bulunarak diğer rapor ve iletişimlerle etkileşim içinde bulunur.

Her ne kadar sürdürülebilirlik raporlamasının ve entegre raporlamanın amaçları farklı olsa da sürdürülebilirlik raporlaması entegre

raporlamanın özünde bulunan bir unsurdur. Sürdürülebilirlik raporlaması sürdürülebilirliğin bir kuruluşla olan ilişkisini göz önüne

alır ve ayrıca kuruluşun uzun vadeli beklentileriyle ve mali performansıyla ilgili sürdürülebilirlik eğilimlerinin, risklerin ve fırsatların

etkisine odaklanarak sürdürülebilirlik önceliklerine ve kilit konu başlıklarına eğilir. Sürdürülebilirlik raporlaması kuruluşun öncelikli

konularına, stratejik hedeflerine ve bu hedefleri gerçekleştirerek zaman içinde değer yaratma yeteneğinin değerlendirilmesine

girdi sağlamak suretiyle kuruluşun entegre düşünme ve bildirme süreci için temel önem teşkil eder.

6.2 DIŞ DENETİM Dış denetim, Kılavuzların üç bölümünde ele alınmıştır:

� ‘Uyumluluk’ kriteri seçenekleri (bölüm 3.3 ‘Kılavuzlarla ‘uyumlu olarak’ hazırlanan raporlar hakkında not’, s. 13) – raporun veya

çeşitli kısımlarının dış denetime tabi tutulmuş olması durumunda, dış denetim beyanının yanı sıra kuruluşun ‘uyumluluk’

kriterleri seçeneğine ilişkin bir beyan da talep etmektedir.

� G4-33 (s. 36 ve Uygulama El Kitabı s. 51) – başka konuların yanı sıra dış denetim talebiyle ilgili politikalar veya mevcut

uygulamalar hakkında bilgi talep etmektedir

� G4-32 GRI İçerik İndeksi (s. 31-35) – bir Standart Bildirime kuruluş dışında güvence sağlanıp sağlanmadığı yönünde açıklama

talep etmektedir

GRI dış denetimin kullanılmasını önermektedir, fakat bu, Kılavuzlarla ‘uyumluluk’ bakımından bir zorunluluk değildir.

6HIZLI BAĞLANTILAR

86BÖLÜM 6

6.3 TEDARİK ZİNCİRİYLE İLGİLİ STANDART BİLDİRİMLER

Tedarik Zinciriyle ilgili Standart Bildirimler Kılavuzların farklı bölümlerinde bulunmaktadır. Aşağıda Tedarik Zinciriyle ilgili Standart

Bildirimlerin nerede bulunabileceğine dair genel bilgi verilmiştir:


� Kuruluş Profili: G4-12 (s. 27), G4-13 (s. 27)

� Yönetişim: G4-41 (s. 38)


� Kategori: Ekonomik

– Satın Alma Uygulamaları: G4-EC9 (s. 51)

� Kategori: Çevresel

– Enerji: G4-EN4 (s. 53)

– Emisyonlar: G4-EN17 (s. 58)

– Tedarikçilerin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi: G4-EN32 (s. 63), G4-EN33 (s. 63), Aspect-Unsura özel DMA Rehberi

(Uygulama El Kitabı s. 136-137)

� Kategori: Sosyal

� Alt Kategori: İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş

– İş Sağlığı ve Güvenliği: G4-LA6 (s. 66)

– Tedarikçilerin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi: G4-LA14 (s. 69), G4-LA15 (s. 69), Unsura özel DMA

Rehberi (Uygulama El Kitabı s. 167-168)

� Alt Kategori: İnsan Hakları

– Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı: G4-HR4 (s. 72)

– Çocuk İşçiler: G4-HR5 (s. 72)

– Zorla ve Cebren Çalıştırma: G4-HR6 (s. 73)

– Tedarikçilerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi: G4-HR10 (s. 74), G4-HR11 (s. 74), Unsura özel DMA Rehberi

(Uygulama El Kitabı s. 192-193)

� Alt Kategori: Toplum

– Tedarikçilerin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi: G4-SO9 (s. 78), G4-SO10 (s. 79), Unsura özel DMA


6.4 STRATEJİ, RİSKLER VE FIRSATLARLA İLGİLİ STANDART BİLDİRİMLER Kılavuzlar farklı Standart Bildirim türleri içermektedir. Bunların bazıları kuruluşun genel stratejisiyle ilgiliyken bazıları da

performansı ve etkileriyle ilgilidir. Aşağıda stratejiyle, risklerle ve fırsatlarla doğrudan ilgili olan Standart Bildirimler hakkında

genel bilgi verilmiştir:


� Strateji ve Analiz: G4-1 (s. 24), G4-2 (s. 25)

� Tanımlanmış Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler: G4-17 (s. 28), G4-18 (s. 28), G4-19 (s. 28), G4-20 (s. 29), G4-21 (s. 29)

� Yönetişim: G4-45 (s. 39), G4-47 (s. 39)


� Kategori: Ekonomik

– Ekonomik Performans: G4-EC2 (s. 48)



– Yolsuzlukla Mücadele: G4-SO3 (s. 77)

87BÖLÜM 6

6.5 SEKTÖR AÇIKLAMALARI

GRI G3 ve G3.1 Kılavuzlarıyla uyumlu olan ve yüzlerce kuruluş tarafından kullanılmış olan on adet Sektör Eki yayınlamıştır. Bu

Sektör Eklerinin içeriği G4 ile kullanım için tekrar düzenlenmiştir ve başlıkları GRI Sektör Açıklamaları olarak değiştirilmiştir.

G4 Kılavuzlarıyla 3. bölümdeki ‘uyumluluk’ kriterlerinde, 2.2. bölümde (s. 7-9) ve Uygulama El Kitabı s. 31-40’ta G4-18 Rehberinde

tarif edildiği üzere kullanılacak olan Sektör Açıklamaları www.globalreporting.org/reporting/sector-guidance adresinde bulunabilir.

6.6 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KÜRESEL İLKELER SÖZLEŞMESİ ‘ON İLKE’, 2000 İLE BAĞLANTILAR

TABLO 6

BM Küresel İlkeler Sözleşmesi, 2000 GRI Kılavuzları

İlke 1. Şirketler uluslararası olarak ilan edilmiş insan haklarını

desteklemeli ve korunmasına saygı göstermelidir

Alt Kategori: İnsan Hakları (bütün Unsurlar)

Alt Kategori: Toplum

� Yerel Toplumlar

İlke 2. Şirketler insan hakları ihlallerine suç ortaklığı

yapmadıklarından emin olmalıdırlar

Alt Kategori: İnsan Hakları (bütün Unsurlar)

İlke 3. Şirketler örgütlenme hakkını desteklemeli ve toplu

sözleşme hakkını etkili bir biçimde tanımalıdır

G4-11

Alt Kategori: İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş

� İşgücü/Yönetim İlişkileri

Alt Kategori: İnsan Hakları


İlke 4. Şirketler her tür zorla ve cebren çalıştırmanın ortadan

kaldırılmasını desteklemelidir


� Zorla ve Cebren Çalıştırma

İlke 5. Şirketler çocuk işçiliğinin etkili bir biçimde ortadan

kaldırılmasını desteklemelidir



İlke 6. Şirketler istihdam ve meslekle ilgili ayrımcılığın

ortadan kaldırılmasını desteklemelidir

G4-10

Alt Kategori: İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş (bütün

Unsurlar)


� Ayrımcılığın Önlenmesi

İlke 7. Şirketler çevresel sorunlara tedbirli bir yaklaşımı

desteklemelidir

Kategori: Çevresel (bütün Unsurlar)

İlke 8. Şirketler daha büyük bir çevresel sorumluluğun

desteklenmesi için inisiyatifler almalıdır


İlke 9. Şirketler çevre dostu teknolojilerin gelişimini teşvik

etmelidir


İlke 10. Şirketler haraç ve rüşvet de dahil olmak üzere her

türlü yolsuzlukla mücadele etmelidir




88BÖLÜM 6

6.7 OECD ÇOKULUSLU ŞİRKETLER REHBERİ, 2011 İLE BAĞLANTILAR

TABLO 7

OECD İlkeleri GRI Kılavuzları

IV. İnsan Hakları Alt Kategori: İnsan Hakları (bütün Unsurlar)


� Yerel Toplumlar



V. İstihdam ve Sınai İlişkiler G4-11

Ekonomi Kategorisi:

� Ekonomik Performans

Alt Kategori: İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş (bütün Unsurlar)


� Ayrımcılığın Önlenmesi



� Zorla ve Cebren Çalıştırma


� Yerel Toplumlar

VI. Çevre Kategori: Çevresel (bütün Unsurlar)


� İş Sağlığı ve Güvenliği

� Eğitim ve Öğretim


� Yerel Toplumlar



Alt Kategori: Ürün Sorumluluğu

� Müşteri Sağlık ve Güvenliği

VII. Rüşvetle, Rüşvet Talebiyle

ve Haraçla Mücadele








VIII. Müşteri Menfaatleri Alt Kategori: Ürün Sorumluluğu (bütün Unsurlar)

IX. Bilim ve Teknoloji Yok

89BÖLÜM 6

TABLO 7

OECD İlkeleri GRI Kılavuzları

X. Rekabet Alt Kategori: Toplum

� Rekabete Aykırı Davranış

� Uyum



XI. Vergi Kategori: Ekonomik

� Ekonomik Performans


� Rekabete Aykırı Davranış

� Uyum

6.8 BM ‘İNSAN HAKLARI VE İŞ DÜNYASI REHBER İLKELERİ’, 2011 İLE BAĞLANTILAR

Kılavuzlar ‘İş Dünyası ve İnsan Hakları Hakkında Rehber İlkeler, Birleşmiş Milletler “Koru, Saygı Göster ve Düzelt” Çerçevesinin

Uygulanması’, 2011 ile farklı Standart Bildirim türleri kapsamında ilişkilidir. Aşağıda ilgili içeriğin bulunabileceği Standart

Bildirimler hakkında genel bilgi verilmiştir:


� Strateji ve Analiz: G4-1 (s. 24)

� Yönetişim: G4-45 (s. 39), G4-46 (s. 39), G4-47 (s. 39)


� Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimler: G4-DMA (s. 46, Uygulama El Kitabı s. 64-65)

� Kategori: Çevresel

– Tedarikçilerin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi: G4-EN32 (s. 63), G4-EN33 (s. 63), Unsura özel DMA Rehberi (Uygulama

El Kitabı s. 136-137)

– Çevresel Şikayet Mekanizmaları: G4-EN34 (s. 63), Unsura özel DMA Rehberi (Uygulama El Kitabı s. 140)


� Alt Kategori: İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş

– Tedarikçilerin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi: G4-LA14 (s. 69), G4-LA15 (s. 69), Unsura özel DMA

Rehberi (Uygulama El Kitabı s. 167-168))

– İşgücü Uygulamaları Şikayet Mekanizmaları: G4-LA16 (s. 69), Unsura özel DMA Rehberi (Uygulama El Kitabı s. 171)

� Alt Kategori: İnsan Hakları (bütün bildirimler) (s. 70-75, Uygulama El Kitabı s. 173-197)


– Tedarikçilerin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi: G4-SO9 (s. 78), G4-SO10 (s. 79), Unsura özel DMA


– Toplum Üzerindeki Etkilere İlişkin Şikayet Mekanizmaları: G4-SO11 (s. 79), Unsura özel DMA Rehberi

(Uygulama El Kitabı s. 219)

90BÖLÜM 6

6.9 RAPOR İÇERİĞİNİN TANIMLANMASINA YÖNELİK SÜREÇ – ÖZET(*)

Öncelik belirleme

2. ADIM

� Önceliklendirme ve Paydaş Kapsayıcılığı İlkelerini uygulayınız:

her bir Unsuru ve ilgili kabul edilen diğer konu başlığını

aşağıdakiler bakımından değerlendiriniz:

– kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerinin önemi

– paydaş değerlendirmeleri ve kararlı üzerindeki etki

� Değerlendirmeleri birleştirmek suretiyle öncelikli Unsurları

belirleyiniz

� bir Unsuru önceliklendiren eşikleri (kriterleri) belirleyip

belgelendiriniz

� Tanımlanan her bir öncelikli Unsurla ilgili olarak kapsama

seviyesine ve bildirilecek veri ve anlatı miktarına karar

veriniz

� Rapora dahil edilecek öncelikli Unsurları, bunların

Çerçeveleri ve kapsama seviyesiyle birlikte listeleyiniz

Tanımlama

1. ADIM

� GRI Unsur listesinin ve ilgili diğer konu başlıklarının

incelenmesi

� Sürdürülebilirlik Bağlamı ve Paydaş Kapsayıcılığı İlkelerini

Uygulayınız: Unsurları ve ilgili diğer konu başlıklarını

kuruluşun bütün faaliyetleriyle, ürünleriyle, hizmetleriyle

ve ilişkileriyle ilgili ekonomik, çevresel ve sosyal etkiler

ya da bunların paydaşların değerlendirmeleri ve kararları

üzerindeki etkileri temelinde belirleyiniz

� Etkilerin gerçekleştiği yerleri belirleyiniz: kuruluş içinde veya

dışında

� İlgili kabul edilen Unsurları ve diğer konu başlıklarını ve

ayrıca bunların Çerçevelerini listeleyiniz

Doğrulama

3. ADIM

� Eksiksizlik ve Paydaş Kapsayıcılığı İlkelerini uygulayınız:

Raporun kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel

ve sosyal etkilerinin makul ve dengeli bir temsilini

sunduğundan ve paydaşların kuruluşun performansını

değerlendirebilmesini sağladığından emin olunması için

öncelikli Unsurlar listesini Kapsam, Unsur Çerçeveleri ve

Zaman karşısında değerlendiriniz

� Tanımlanan öncelikli Unsurların listesini ilgili dahili üst

düzey karar yetkilisine onaylatınız

� Bildirilmesi gereken bilgileri toplamak için sistemler ve

süreçler hazırlayınız

� Tanımlanan öncelikli Unsurları raporlama yapabilmek

için Standart Bildirimlere – DMA ve Göstergeler –

dönüştürünüz.

� Hangi bilgilerin mevcut olduğunu belirleyiniz ve bunların

yönetim yaklaşımları ve ölçüm sistemleri kullanmayı

gerektirenlerini açıklayınız

İnceleme

4. ADIM

� Sürdürülebilirlik Bağlamı ve Paydaş Katılımı İlkelerini

uygulayınız: Önceki raporlama döneminde öncelikli olan

Unsurları inceleyiniz

� İncelemenin sonucunu bir sonraki raporlama döngüsünde

1. Adıma (Tanımlama) bilgi sağlamak için kullanınız

Öncelikli Unsurların ve Çerçevelerin Belirlenmesi – sürece genel bakış

ŞEKİL 1

Ayrıca bkz. ‘Anahtar Terimlerin Tanımları’:

Unsur, Unsur Çerçevesi, Kapsam, Konu Başlığı (Bkz. Terimler

Listesi, Uygulama El Kitabı, s. 244)

Önceliklendirme Eksiksizlik

Paydaş Kapsayıcılığı

Paydaş KapsayıcılığıSürdürülebilirlik Bağlamı

Sürdürülebilirlik Bağlamı

Konu Başlıkları Unsurlar Yönetim Yaklaşımı ve Göstergeler Hakkında Bildirimler

RAPOR

4. ADIMİNCELEME

1. ADIMTANIMLAMA

3. ADIMDOĞRULAMA

(*) Burada özetlenen adımlar hakkında açıklama ve ayrıntılı rehberlik için bkz. G4-18 Rehberi, Rehberi, Uygulama El Kitabı s. 31-40.

2. ADIM ÖNCELİK

BELİRLEME


BÖLÜM 7

92

Etki

Kılavuzlarda, aksi belirtilmedikçe ‘etki’ terimi olumlu, olumsuz, mevcut, olası, doğrudan, dolaylı, kısa vadeli, uzun vadeli, kasti veya

kasıtsız olan belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri anlatmaktadır.

Genel Standart Bildirimler

Genel Standart Bildirimler kuruluşun ve raporlama sürecinin tanımını sunmaktadır.

Kapsam

Bir raporun kapsadığı Unsurlar dizisi.

Konu başlığı

Konu başlığı ifadesi, Kılavuzlarda sürdürülebilirliğe ilişkin tüm olası konuları anlatmakta kullanılmaktadır.

Öncelikli Unsurlar

Öncelikli Unsurlar kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların değerlendirme ve

kararlarını önemli oranda etkileyen unsurlardır. Bir Unsurun öncelikli olup olmadığının belirlenmesi için nitel analiz ve nicel

değerlendirme yapılarak konu üzerinde tartışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.


Özel Standart Bildirimler kuruluşun yönetimi ve öncelikli Unsurlara ilişkin performansı hakkında bilgi sunmaktadır.

Paydaşlar

Paydaşlar, kuruluşun faaliyetlerinden, ürünlerinden ve hizmetlerinden belirgin ölçüde etkilenmesi ve/veya eylemleriyle kuruluşun

stratejilerini başarıyla uygulayabilme ve hedeflerine ulaşabilme yeteneğini etkilemesinin makul olarak beklenebileceği kuruluşlar

veya bireyler olarak tanımlanmaktadır. Buna kanun veya uluslararası sözleşmelerden doğan haklar sonucunda, ilgili kuruluştan

meşru taleplerde bulunan kuruluş veya bireyler de dâhildir.

Çalışanlar, hissedarlar ve tedarikçiler gibi kuruluşa katkı yapanların yanı sıra yerel toplumlardaki hassas gruplar, sivil toplum gibi

kuruluşla farklı ilişkileri olanlar da paydaş olarak kabul edilebilir.

Raporlama İlkesi

Bir raporun elde etmesi gereken sonuçları tanımlayan ve raporlama sürecinde verilen, hangi Göstergelere ne şekilde yanıt

verileceği gibi kararları yönlendiren kavramlar.

Unsur

Kılavuzlarda Unsur kelimesi, söz konusu Kılavuzların kapsadığı konuların listesine atfen kullanılmaktadır.

Unsur Çerçevesi

Her bir öncelikli Unsura ilişkin etkilerin gerçekleştiği yerlerin tanımını ifade etmektedir. Unsur Çerçevesinin belirlenmesinde

bir kuruluş, kuruluş içindeki ve dışındaki etkileri göz önüne almalıdır. Unsur Çerçevesi raporlanan Unsurlara bağlı olarak

değişmektedir.

7ANAHTAR TERİMLERİN TANIMLARI

YASAL SORUMLULUK

Sürdürülebilirlik raporlamasını desteklemesi için tasarlanan bu belge dünya genelinde kuruluşların

ve rapor bilgileri kullanıcılarının temsilcilerini içeren benzersiz bir çok paydaşlı danışma

süreciyle geliştirilmiştir. GRI Yönetim Kurulu, GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzlarının (GRI

Kılavuzları) bütün kuruluşlar tarafından kullanılmasını önermekteyken, tamamen veya kısmen

GRI Kılavuzlarına dayanan raporların hazırlanması ve yayınlanmasına ilişkin sorumluluk bunları

üretenlere aittir. GRI Yönetim Kurulu ve Stichting Global Reporting Initiative, doğrudan veya

dolaylı olarak raporların hazırlanmasında GRI Kılavuzlarının kullanılmasından ya da GRI Kılavuzları

temelindeki raporların kullanılmasından kaynaklanabilecek hiçbir sonuçtan veya zarardan dolayı

sorumluluk kabul etmemektedir.

TELİF HAKKI VE TİCARİ MARKA NOTU

Bu belge Stiching Global Reporting Initiative (GRI) tarafından telif haklarıyla korunmaktadır. Bu

belgenin GRI’den önceden izin alınmaksızın bilgi amaçlı ve/veya bir sürdürülebilirlik raporunun

hazırlanması için çoğaltılması ve dağıtılması serbesttir. Bununla birlikte bu belge veya belgenin

herhangi bir bölümü GRI’nin önceden yazılı izni olmadan başka herhangi bir amaçla çoğaltılamaz,

saklanamaz, tercüme edilemez veya herhangi bir biçimde ya da herhangi bir yolla (elektronik,

mekanik, fotokopi, kayıt veya başka şekilde) aktarılamaz.

Global Reporting Initiative, Global Reporting Initiative logosu, Sürdürülebilirlik Raporlaması

Kılavuzları ve GRI, Global Reporting Initiative’in ticari markalarıdır.

G4 KONSORSİYUMU

ÇEVİRİYE DESTEK OLAN KURULUŞLAR AŞAĞIDA YER ALMAKTADIR:

Global Reporting Initiative

PO Box 10039

1001 EA Amsterdam

Hollanda

Tel: +31 (0) 20 531 00 00

Faks: +31 (0) 20 531 00 31

GRI ve Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzları

hakkında daha fazla bilgi için :

www.globalreporting.org

[email protected]

© Global Reporting Initiative

Tüm hakları saklıdır.

sÜrdÜrÜlebİlİrlİk raporlamasi kilavuzlari · uygulama el kitabı birinci bölüm –...

Documents