sodr@ina zakon za spre^uvawe na perewe … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na...

44
ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI... Rafajlovski konsalting 1 SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI I DRUGI PRINOSI OD KAZNIVO DELO I FINANSIRAWE NA TERORIZAM ....................................... 3 I. OP[TI ODREDBI ^len 1 ................................................................................. 3 Definicii ^len 2 ...........................................................................................................................3 II. UPRAVA ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI I FINANSIRAWE NA TERORIZAM ^len 3 - 4 ............................................... 6 III. SUBJEKTI ^len 5............................................................................................... 8 IV. MERKI I DEJSTVIJA ZA OTKRIVAWE I SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI I INANSIRAWE NA TERORIZAM ^len 6 - 7 ...................... 9 Analiza na klientot ^len 8 - 9 .....................................................................................................9 Identifikacija na klientot i krajniot sopstvenik ^len 10 - 11 ....... Error! Bookmark not defined. Identifikacija na opolnomo{tuva~ot ^len 12 .......................................................................11 Poednostavena analiza na klientite ^len 13 .........................................................................14 Zasilena analiza na klientot ^len 14 .....................................................................................14 Odbivawe da se izvr{i ili zadr`uvawe na transakcijata ^len 15 - 18..............................15 Carinska uprava ^len 19 .............................................................................................................16 Menuva~ki raboti ^len 20 ...........................................................................................................17 Davateli na uslugi brz transfer na pari ^len 21...................................................................17 Prireduva~i na igri na sre}a vo igra~nica (kazino) ^len 22 ................................................18 Brokerski ku}i i banki so dozvola za rabota so hartii od vrednost ^len 23 ....................18 Zabrani ^len 24 - 26 .....................................................................................................................18 ^uvawe na podatoci ^len 27 .......................................................................................................19 Doverlivost na podatocite ^len 28 ..........................................................................................20 V. DOSTAVUVAWE NA PODATOCI DO UPRAVATA ^len 29 - 31 ...................... 20 Izvestuvawe po priem na podatoci ^len 32 - 33 ......................................................................22 Pristap i razmena na informacii ^len 34 - 35 .......................................................................22 Privremeni merki ^len 36 - 39 ...................................................................................................24

Upload: hamien

Post on 08-Feb-2018

251 views

Category:

Documents


13 download

TRANSCRIPT

Page 1: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 1

SODR@INA

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI I DRUGI PRINOSI OD KAZNIVO DELO I FINANSIRAWE NA TERORIZAM ....................................... 3

I. OP[TI ODREDBI ^len 1 ................................................................................. 3 Definicii ^len 2 ........................................................................................................................... 3

II. UPRAVA ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI I FINANSIRAWE NA TERORIZAM ^len 3 - 4 ............................................... 6

III. SUBJEKTI ^len 5 ............................................................................................... 8

IV. MERKI I DEJSTVIJA ZA OTKRIVAWE I SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI I INANSIRAWE NA TERORIZAM ^len 6 - 7 ...................... 9 Analiza na klientot ^len 8 - 9 ..................................................................................................... 9 Identifikacija na klientot i krajniot sopstvenik ^len 10 - 11 ....... Error! Bookmark not defined. Identifikacija na opolnomo{tuva~ot ^len 12 ....................................................................... 11 Poednostavena analiza na klientite ^len 13 ......................................................................... 14 Zasilena analiza na klientot ^len 14 ..................................................................................... 14 Odbivawe da se izvr{i ili zadr`uvawe na transakcijata ^len 15 - 18 .............................. 15 Carinska uprava ^len 19 ............................................................................................................. 16 Menuva~ki raboti ^len 20 ........................................................................................................... 17 Davateli na uslugi brz transfer na pari ^len 21 ................................................................... 17 Prireduva~i na igri na sre}a vo igra~nica (kazino) ^len 22 ................................................ 18 Brokerski ku}i i banki so dozvola za rabota so hartii od vrednost ^len 23 .................... 18 Zabrani ^len 24 - 26 ..................................................................................................................... 18 ^uvawe na podatoci ^len 27 ....................................................................................................... 19 Doverlivost na podatocite ^len 28 .......................................................................................... 20

V. DOSTAVUVAWE NA PODATOCI DO UPRAVATA ^len 29 - 31 ...................... 20 Izvestuvawe po priem na podatoci ^len 32 - 33 ...................................................................... 22 Pristap i razmena na informacii ^len 34 - 35 ....................................................................... 22 Privremeni merki ^len 36 - 39 ................................................................................................... 24

Page 2: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

2 Rafajlovski konsalting

Programi ^len 40 - 41 ................................................................................................................... 25 Izzemawe od odgovornost za izvestuvawe i zadr`uvawe ^len 42 ........................................ 26 Delovna tajna ^len 43 .................................................................................................................. 27

VI. ME\UNARODNA SORABOTKA ^len 44 - 45 ..................................................... 27

VII. NADZOR ^len 46 - 48 ......................................................................................... 28

VIII. PREKR[O^NI ODREDBI ^len 49 - 52 ........................................................... 32 Poramnuvawe ^len 53 - 54 ........................................................................................................... 41

IX PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI ^len 55 - 61 ............................................. 41

Page 3: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 3

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI I DRUGI PRINOSI OD KAZNIVO DELO

I FINANSIRAWE NA TERORIZAM

OBJAVEN VO: "Slu`ben vesnik na RM", broj 4/08

IZMENI VO: "Slu`ben vesnik na RM", broj 57/10 "Slu`ben vesnik na RM", broj 35/11 "Slu`ben vesnik na RM", broj 44/12

I. OP[TI ODREDBI

^len 1

So ovoj zakon se utvrduvaat merkite i dejstvijata za otkrivawe i spre~uvawe na per-ewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo i finansirawe na terorizam.

Definicii

^len 2

Oddelni izrazi upotrebeni vo Zakonot go imaat slednovo zna~ewe:

1. "Perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo" (vo natamo{niot tekst: perewe pari), se dejstvijata predvideni so Krivi~niot zakonik kako krivi~no delo perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo;

2."Finansirawe na terorizam" se dejstvijata predvideni so Krivi~niot zakonik kako krivi~no delo finansirawe na terorizam;

3."Prinos od kaznivo delo" e sekoj imot ili korist pribavena, neposredno ili posredno, so izvr{uvawe na kaznivo delo. Prinosot od kaznivo delo opfa}a i prinos od kaznivo delo storeno vo stranstvo, pod uslov vo vremeto koga e storeno da bilo predvideno kako kaznivo delo i spored zakonite na dr`avata vo koja e storeno i spored zakonite na Republika Makedonija;

4."Imot" se pari ili drugi instrumenti za pla}awe, hartii od vrednost, depoziti, druga sopstvenost od sekakov vid i toa materijalna ili nematerijalna, dvi`na ili nedvi`na, drugi prava vrz predmetite, pobaruvawa, kako i javni ispravi i legalni dokumenti za sopstvenost i aktiva vo pi{an ili elektronski oblik ili instrumenti so koi se doka`uva pravoto na sopstvenost ili interes vo takviot imot;

5."Finansiski institucii" se:

- banki soglasno so Zakonot za bankite,

Page 4: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

4 Rafajlovski konsalting

- menuva~nici soglasno so Zakonot za devizno rabotewe,

- {tedilnici soglasno so Zakonot za bankite,

- brokerski ku}i soglasno so Zakonot za hartii od vrednost,

- davateli na uslugi brz transfer na pari i subagenti soglasno so Zakonot za brz transfer na pari i po{ti ili drugi pravni lica koga izvr{uvaat finansiski transakcii, telegrafski prenosi na pari ili dostava na vrednosni pratki,

-dru{tva za osiguruvawe, osiguritelno brokerski dru{tva, dru{tva za zastapuvawe vo osiguruvaweto, osiguritelni brokeri i zastapnici vo osiguruvaweto koi vr{at raboti na osiguruvawe na `ivot, odnosno vr{at raboti na zastapuvawe ili posreduvawe vo osiguruvaweto pri sklu~uvawe na dogovori za osiguruvawe na `ivot soglasno so Zakonot za supervizija na osiguruvawe,

- dru{tva za upravuvawe so investiciski fondovi soglasno so Zakonot za investiciski fondovi,

- dru{tva za upravuvawe so dobrovolni penziski fondovi soglasno so Zakonot za dobrovolno kapitalno finansirano penzisko osiguruvawe i

- drugi pravni ili fizi~ki lica koi, soglasno so zakon, izvr{uvaat edna ili pove}e aktivnosti vo vrska so odobruvawe krediti, izdavawe na elektronski pari, izdavawe i administrirawe na kreditni karti~ki, finansiski lizing, faktoring, forfeting, davawe na uslugi na investiciski sovetnik i drugi finansiski aktivnosti;

6. "Klient" e sekoe pravno ili fizi~ko lice koe vr{i raboti povrzani so vlo`uvawe, kreditirawe, zamena, transfer i drugi transakcii so pari ili u~estvuva vo sklu~uvaweto na pravni raboti so koi se steknuva pari ili imot i drugi vidovi na raspolagawe so pari ili imot;

7. "Pari" se sredstva za pla}awe vo gotovo, vo apoeni ili elektronski pari koi vrz osnova na zakon se vo optek vo Republika Makedonija ili vo stranska dr`ava;

8. "Elektronski pari" se pari soglasno so Zakonot za platen promet;

9. "Kraen sopstvenik" e fizi~ko lice koe e sopstvenik ili koe ostvaruva posredno vlijanie vrz klientot i/ili fizi~ko lice vo ~ie ime i za ~ija smetka se izvr{uva transakcijata.

Kraen sopstvenik na pravno lice e fizi~ko lice koe:

a) ostvaruva direktno ili indirektno u~estvo od najmalku 25 % od vkupnite akcii ili udeli, odnosno pravata na glas na pravnoto lice, vklu~uvaj}i i poseduvawe na akcii na donositel i/ ili

b) na drug na~in ostvaruva kontrola nad upravuvaweto ili ostvaruva korist so pravnoto lice;

10. "Davateli na uslugi za pravni lica" se fizi~ki ili pravni lica koi davaat uslugi za:

a) osnovawe na pravni lica,

b) anga`irawe ili pomagawe na drugo lice da bide anga`irano kako organ na upravuvawe ili ~len na organot na upravuvawe na pravno lice,

v) obezbeduvawe na sedi{te na pravno lice,

g) anga`irawe ili pomagawe na drugo lice da bide anga`irano kako sodru`nik ili kako akcioner za drugo lice koe ne e trgovsko dru{tvo koe kotira na berzata i

d) drugi uslugi opredeleni so zakon;

Page 5: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 5

11. "Nositeli na javni funkcii" se fizi~ki lica koi ne se dr`avjani na Republika Makedonija na koi im e ili im bila doverena javna funkcija vo Republika Makedonija ili vo druga dr`ava, kako:

a) pretsedateli na dr`avi i vladi, ministri i zamenici ili pomo{nici ministri,

b) ~lenovi na parlament,

v) izbrani i imenuvani javni obviniteli i sudii vo sudovite,

g) ~lenovi na dr`avna revizorska institucija i ~lenovi na odbor na centralna banka,

d) ambasadori, |) oficeri od visok rang vo vooru`enite sili (~inovi povisoki od polkovnik),

e) drugi izbrani i imenuvani lica soglasno so zakon i ~lenovite na organite na upravuvawe na pretprijatijata vo dr`avna sopstvenost i

`) lica so funkcii vo politi~ki partii (~lenovi na organite na politi~ki partii). Poimot „nositeli na javni funkcii" vklu~uva i:

a) bliski ~lenovi na semejstvoto so koi nositelot na javnata funkcija `ivee vo semejna zaednica na ista adresa i

b) lica koi se smetaat za bliski sorabotnici:

- delovni partneri (sekoe fizi~ko lice za koe se znae deka ima zaedni~ka sopstvenost vrz pravno lice, ima sklu~eno dogovori ili vospostaveno drugi bliski delovni vrski so „nositel na javna funkcija") i

- lica koi osnovale pravno lice vo korist na nositelite na javni funkcii. Za nositeli na javna funkcija od to~kata 11 potto~ki od a) do `) se smetaat licata

najmalku edna godina po prestanokot na izvr{uvawe na javnata funkcija, a vrz osnova na prethodno sprovedena procena na rizik od strana na subjektite;

12."Deloven odnos" e profesionalen ili komercijalen odnos, vospostaven me|u klientot, opolnomo{tuva~ot ili krajniot sopstvenik i subjektite od ~lenot 5 na ovoj zakon, so odredeno vremetraewe;

13."Privremeni merki" se vremena zabrana za koristewe ili raspolagawe so pari, hartii od vrednost, fondovi ili drug imot, vremeno ~uvawe i obezbeduvawe vrz osnova na odluka izdadena od strana na sud ili drug nadle`en organ vo postapka utvrdena so zakon;

14."Povrzani transakcii" se dve ili pove}e transakcii izvr{eni vo rok od eden raboten den od izvr{uvaweto na prvata transakcija od strana na ist klient ili me|u isti klienti ili krajni sopstvenici, vrzani za ist vid finansiski aktivnosti;

15."Programa" e akt na subjektot koj opredeluva pravila, proceduri i upatstva za primena na merki i dejstivija za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam;

16. "Odgovorno lice" e odgovornoto lice soglasno so Zakonot za prekr{oci, 

17."Ovlasteno lice" e rakovodno lice, nazna~eno od najvisokiot organ na upravuvawe na subjektot, koe se gri`i za sproveduvawe na programata i ostvaruvawe neposredni kontakti so Uprava za finansisko razuznavawe;

18."Shell bank" ("Banka {kolka") e finansiska institucija koja vo dr`avata kade {to e registrirana nema delovni prostorii, vraboteni i organi na upravuvawe i ne e ~lenka na bankarska ili drug vid na grupacija koja e predmet na supervizija na konsolidirana osnova;

Page 6: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

6 Rafajlovski konsalting

19."Transakcii" se uplati, isplati, depoziti, transferi na pari, sklu~uvawe na dogovori, nabavki i proda`ba na stoki i uslugi, proda`ba ili otstapuvawe na osnova~ki vlo`uvawa, proda`ba ili otstapuvawa na akcii ili udeli, registracija na hartii od vrednost ili prenos na hartii od vrednost ili drug imot i drugi aktivnosti koi gi vr{at subjektite soglasno so zakonskite ovlastuvawa, a so koi se vr{i prenos na pari ili imot ednokratno ili vo ramkite na sklu~en dogovor i

II. UPRAVA ZA FINANSISKO RAZUZNAVAWE

^len 3

(1) Za pribirawe, obrabotuvawe, analiza, ~uvawe i dostavuvawe na podatocite do-bieni od subjektite koi se obvrzani za prezemawe merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam, se osnova Uprava za finansisko razuznavawe (vo natamo{niot tekst: Upravata), kako organ vo sostav na Mi-nisterstvoto za finansii so svojstvo na pravno lice.

(2) Upravata gi ima slednite nadle`nosti:

- bara, pribira, obrabotuva, analizira, ~uva i dostavuva podatoci dobieni od subjektite vrz osnova na ovoj zakon,

- pribavuva finansiski, administrativni i drugi podatoci i informacii, neophodni za izvr{uvawe na svoite nadle`nosti,

- izgotvuva i podnesuva izve{tai so mislewe do nadle`nite dr`avni organi, sekoga{ koga postoi osnov na somnevawe za storeno krivi~no delo perewe pari i finansirawe na terorizam,

- gi izvestuva nadle`nite dr`avni organi za postoewe na osnov na somnevawe za storeno drugo krivi~no delo,

- izdava pismen nalog na subjektot so koj privremeno ja zadr`uva transakcijata,

- podnesuva barawe za podnesuvawe na predlog za opredeluvawe na privremeni merki do nadle`niot javen obvinitel,

- podnesuva nalog za sledewe na delovniot odnos do subjektot,

- podnesuva barawe za pokrenuvawe na prekr{o~na postapka pred nadle`niot sud,

- sorabotuva so subjektite od ~lenot 5 na ovoj zakon, Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, Upravata za finansiskata policija, Javnoto obvinitelstvo, Carinskata uprava, Upravata za javni prihodi, Dr`avniot devizen inspektorat, Komisijata za hartii od vrednost na Republika Makedonija, Narodnata banka na Republika Makedonija, Agencijata za supervizija na kapitalno finansirano penzisko osiguruvawe, Agencijata za supervizija na osiguruvawe, Dr`avnata komisija za spre~uvawe na korupcijata i drugi dr`avni organi i institucii, kako i so drugi organizacii, institucii i me|unarodni tela za borba protiv pereweto pari i protiv finansiraweto na terorizmot,

- sklu~uva dogovori za sorabotka i razmenuva podatoci i informacii so ovlasteni tela na drugi dr`avi i me|unarodni organizacii, vklu~eni vo borba protiv perewe pari i finansirawe na terorizam,

- vr{i nadzor nad subjektite za primenata na merkite i dejstvijata opredeleni so ovoj zakon,

- poveduva inicijativi ili dava mislewa na zakoni i podzakonski akti {to se odnesuvaat na spre~uvawe i otkrivawe na perewe pari i finansirawe na terorizam,

Page 7: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 7

- pomaga i u~estvuva vo profesionalnoto usovr{uvawe na ovlastenite lica i vrabotenite vo Oddelot za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam vo subjektite od ~lenot 5 na ovoj zakon,

- utvrduva listi na indikatori za analiza na rizik i za prepoznavawe na somnitelni transakcii vo sorabotka so subjektite i organite koi vr{at nadzor vrz nivnoto rabotewe,

- planira i sproveduva obuki za usovr{uvawe i osposobuvawe na vrabotenite vo Upravata,

- dava pojasnuvawe vo primenata na propisite za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam i

- vr{i drugi raboti opredeleni so zakon.

(3) Upravata rabotite od svoja nadle`nost gi vr{i soglasno so zakon i ratifikuvanite me|unarodni dogovori so koi se ureduva spre~uvaweto erewe pari ili finansirawe na terorizam.

(4) Upravata rabotite vo delot na nadzorot gi vr{i so soglasno regulativata za inspekciski nadzor, dokolku so ovoj zakon poinaku ne e uredeno.

(5) Li~nite podatoci pribrani za celite na ovoj zakon se koristat vo soglasno so ovoj zakon i regulativata za za{tita na li~nite podatoci.

(6) Upravata edna{ godi{no izgotvuva izve{taj za rabotite od svojata nadle`nost i programa za rabota za slednata godina i gi dostavuva do ministerot za finansii i do Vladata na Republika Makedonija. Upravata mo`e da dostavi i drug izve{taj po barawe na ministerot za finansii ili na Vladata na Republika Makedonija.

(7) Sredstva za finansirawe na Upravata se obezbeduvaat od Buxetot na Republika Makedonija

^len 3-a

(1) Upravata e organ na dr`avnata uprava vo sostav na Ministerstvoto za finansii, so svojstvo na pravno lice.

(2) Upravata svoite nadle`nosti gi sproveduva na celata teritorijata na Republika Makedonija.

(3) Sedi{teto na Upravata e vo Skopje.

^len 4

(1) So rabotata na Upravata rakovodi direktor koj go imenuva i razre{uva Vladata na Republika Makedonija na predlog na ministerot za finansii za period od ~etiri godini.

(2) Imenuvaweto na direktorot se vr{i vrz osnova na negovata stru~nost i kompe-tentnost.

(3) Mandatot na direktorot prestanuva:

- po istek na ~etiri godini od denot koga e imenuvan,

- vo slu~aj na smrt,

- vo slu~aj na negova ostavka,

- vo slu~aj na razre{uvawe,

Page 8: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

8 Rafajlovski konsalting

- vo slu~aj koga so pravosilna presuda e osuden za krivi~no delo na kazna zatvor vo traewe od najmalku {est meseca,

- koga od strana na sudot mu e izre~ena merka zabrana za vr{ewe na dejnost na rako-vodno lice vo institucijata i

- ako ja izgubil delovnata sposobnost.

(4) Direktorot mo`e da bide razre{en, poradi:

- nezakonito rabotewe,

- nestru~no ili nesovesno vr{ewe na dol`nosta na direktor i izostanuvawe na po-zitivni rezultati vo rabotata na Upravata,

- vo slu~aj na dolgotrajna te{ka bolest koja go spre~uva vo izvr{uvaweto na svoite obvrski i

- po negovo barawe.

(5) Direktorot rakovodi i ja pretstavuva Upravata, organizira i obezbeduva zakonito, efikasno i stru~no vr{ewe na rabotite na Upravata, donesuva re{enija, nalozi i interni naredbi, upatstva, planovi i programi, opomeni so preporaka, kako i odlu~uva za pravata, dol`nostite i odgovornostite na vrabotenite vo Upravata koi nemaat status na dr`avni slu`benici i vr{i drugi raboti opredeleni so zakon.

(6) Direktorot mo`e da ovlasti rakovoden dr`aven slu`benik vo slu~aj na negovo otsustvo ili spre~enost da potpi{uva akti od stavot (5) na ovoj ~len.

^len 4-a

(1) Vrabotenite vo Upravata imaat slu`bena legitimacija.

(2) Formata, sodr`inata i na~inot na izdavawe, odzemawe i koristewe na slu`benata legitimacija, na predlog na direktorot, ja propi{uva ministerot za finansii.

III. SUBJEKTI

^len 5

Subjekti se licata koi imaat obvrska da gi prezemaat merkite i dejstvijata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam predvideni so ovoj zakon (vo natamo{niot tekst: subjekti), i toa:

1) finansiskite institucii i podru`nici, filijali i delovni edinici na stranski finansiski institucii koi soglasno so zakon vr{at dejnost vo Republika Makedonija;

2) pravnite i fizi~kite lica koi gi vr{at slednive uslugi:

a) promet so nedvi`nosti,

b) revizorski i smetkovodstveni uslugi,

v) notarski, advokatski i drugi pravni uslugi {to se odnesuvaat na kupoproda`ba na podvi`ni predmeti, nedvi`nosti, sodru`ni~ki udeli ili akcii, trguvawe i upravuvawe so pari i hartii od vrednost, otvorawe i raspolagawe so bankarski smetki, sefovi i drugi finansiski proizvodi, osnovawe ili u~estvo vo upravuvaweto ili raboteweto na pravni lica, zastapuvawe na klienti vo finansiski transakcii i drugo,

Page 9: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 9

g) davawe soveti od oblasta na danocite,

d) davawe konsultantski uslugi i

|) davawe na uslugi na investicionen sovetnik;

3) prireduva~ite na igri na sre}a vo igra~nica (kasino);

4) zdru`enijata na gra|ani i fondacii (doma{ni ili stranski);

5) davatelite na uslugi za pravni lica;

6) Centralniot depozitar za hartii od vrednost;

7) pravnite lica koi primaat vo zalog podvi`ni predmeti i nedvi`nosti;

8) Agencijata za katastar na nedvi`nosti i

9) pravnite lica ~ija dejnost e kupoproda`ba na vozila.

IV. MERKI I DEJSTVIJA ZA OTKRIVAWE I SPRE^UVAWE

NA PEREWE PARI I INANSIRAWE NA TERORIZAM

^len 6

Merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na te-rorizam (vo natamo{niot tekst: merki i dejstvija), koi gi prezemaat subjektite se:

- analiza na svoite klienti,

- sledewe na odredeni transakcii,

- sobirawe, ~uvawe i dostavuvawe na podatoci za transakciite i klientite koi gi vr{at i

- voveduvawe i primena na programi.

^len 7

(1)Obvrskata za prezemawe na merkite i dejstvijata predvideni so ovoj zakon, osta-nuva i vo slu~aj koga subjektite se vo postapka na ste~aj i likvidacija.

(2) Obvrskata od stavot (1) na ovoj ~len ja izvr{uva ste~ajniot upravnik do zavr{u-vawe na ste~ajnata postapka, odnosno likvidator do zavr{uvawe na likvidatornata po-stapka.

Analiza na klientot

^len 8

Subjektite se dol`ni da sproveduvaat procedura na analiza na klientot vo sledni-ve slu~ai:

a) koga se vospostavuva deloven odnos;

b) koga se izvr{uvaat edna ili nekolku povrzani transakcii vo iznos od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e;

v) koga postoi somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam, bez ogled na kakov bilo isklu~ok ili iznos na sredstva i

Page 10: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

10 Rafajlovski konsalting

g) koga postoi somnevawe za vistinitosta ili adekvatnosta na prethodno dobienite podatoci za identitetot na klientot.

^len 9

(1) Procedurata za analiza na klientot od ~lenot 8 na ovoj zakon klu~uva:

a) identifikacija na klientot i potvrduvawe na negoviot identitet; b) identifikacija na opolnomo{tuva~ot i potvrduvawe na negoviot identitet i

identifikacija na krajniot sopstvenik, negovata sopstveni~ka i upravuva~ka struktura

i potvrduvawe na negoviot identitet; v) obezbeduvawe na informacii za celta i namerata na delovniot odnos i

g) postojano sledewe na delovniot odnos.

(2) Subjektite ja primenuvaat sekoja merka predvidena vo stavot (1) na ovoj ~len, no mo`e da go opredelat nejziniot obem vo zavisnost od procenkata na rizikot na klien-tot, delovniot odnos, produktot ili transakcijata.

(3) Subjektite vr{at procena na rizikot vrz osnova na interna procedura za analiza na rizik koja e sostaven del na programata, kako i vrz osnova na indikatorite izgotveni od Upravata vo sorabotka so subjektite i organite na nadzor koi po svojata sodr`ina soodvetstvuvaat na potrebata na subjektot.

(4) Subjektite se dol`ni da im gi napravat dostapni na Upravata i organite na nad-zor dokumentite za procena na rizikot od stavot (2) na ovoj ~len za da potvrdat deka obemot na prezemenite merki e vo soglasnost so utvrdeniot rizik od perewe pari i fi-nansirawe na terorizam.

Identifikuvawe i potvrduvawe na  identitetot na klientot 

 ^len 10

(1) Koga klientot e fizi~ko lice se identifikuva i se potvrduva negoviot identitet so podnesuvawe na originalen i va`e~ki dokument, li~na karta ili paso{ ili kopija od li~na karta ili paso{ zaverena kaj notar.

(2) Koga klientot e stransko fizi~ko lice se identifikuva i se potvrduva negoviot identitet vrz osnova na podatocite navedeni vo negoviot va`e~ki dokument za identifikacija, li~na karta ili paso{, vo original ili kopija od dokumentot za identifikacija zaverena kaj notar ili ovlastena institucija vo domicilnata dr`ava.

(3) Od dokumentot od stavovite (1) i (2) na ovoj ~len se utvrduva ime, prezime, data i mesto na ra|awe, mesto i adresa na `iveali{te ili prestojuvali{te, edinstven mati~en broj ili broj za identifikacija i broj na li~na karta ili paso{, organot {to ja izdal i data na va`ewe na li~nata karta ili paso{ot.

(4) Ako od dokumentot za identifikacija, li~na karta ili paso{, vo original ili kopija od dokumentot za identifikacija zaverena kaj notar ili ovlastena institucija na domicilnata dr`ava ne mo`e da se utvrdi nekoj od podatocite od stavot (3) na ovoj ~len, subjektot mo`e da pobara druga javna isprava ili zaverena izjava od klientot za baraniot podatok i negovata to~nost.

(5) Koga klientot e doma{no pravno lice se identifikuva i se potvrduva negoviot identitet so podnesuvawe na original ili kopija na registracija od centralen registar zaverena kaj notar.

Page 11: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 11

(6) Od dokumentot od stavot (5) na ovoj ~len se utvrduva nazivot, sedi{teto, dano~niot broj na pravnoto lice, osnova~ot/ite i zakonskiot zastapnik.

(7) Koga klientot e stransko pravno lice se identifikuva i se potvrduva negoviot identitet so dokument za registracija izdaden od nadle`en organ, vo original ili kopija zaverena kaj notar ili ovlastena institucija vo domicilnata dr`ava.

(8) Vo slu~aj liceto od stavot (7) na ovoj ~len da ne podle`i na registracija od nadle`en organ za registracija, utvrduvaweto na identitetot se vr{i so obezbeduvawe na original ili kopija zaverena kaj notar ili ovlastena institucija vo domicilnata dr`ava od dokumentot za negovo osnovawe donesen od organot na upravuvawe ili upis na imeto, odnosno nazivot, adresata ili sedi{teto i dejnosta.

(9) Organot na upravuvawe i pretstavnicite na klientot od stavovite (5) i (7) na ovoj ~len opolnomo{teni za vleguvawe vo deloven odnos vo ime na klientot gi prilo`uvaat dokumentite navedeni vo stavovite (1), (2) i (5) na ovoj ~len, kako i dokumentite koi go potvrduvaat identitetot i adresata na opolnomo{tuva~ot ili krajniot sopstvenik.

(10) Od dokumentite od stavovite (1), (2), (5), (7), (8) i (9) na ovoj ~len subjektite zadol`itelno zadr`uvaat kopija.

(11) Subjektite mo`at vrz osnova na interni akti da pobaraat i drugi podatoci potrebni za identifikacija i potvrduvawe na identitetot na klientot ili krajniot sopstvenik.

Identifikuvawe i potvrduvawe na identitetot

na krajniot sopstvenik

^len 11

(1) Subjektot e dol`en da go identifikuva krajniot sopstvenik i vrz osnova na procena na rizikot da go potvrdi negoviot identitet soglasno so ~lenot 10 od ovoj zakon.

(2) Koga subjektot ne mo`e da go identifikuva krajniot sopstvenik soglasno so stavot (1) od ovoj ~len, zema izjava od klientot, a potvrduvaweto na identitetot go vr{i vrz osnova na podatoci od nezavisni i sigurni izvori.

Identifikuvawe i potvrduvawe na identitetot

na opolnomo{tuva~ot

^len 12

(1) Dokolku transakcijata se vr{i vo ime i za smetka na treto lice, subjektite vo slu~aite vo koi zakonot propi{uva takva obvrska, se dol`ni da go identifikuvaat i da go potvrdat identitetot na liceto koe ja vr{i transakcijata (opolnomo{tenik), nositelot na pravata (opolnomo{tuva~ot) i polnomo{noto.

(2) Dokolku ne e sigurno dali klientot dejstvuva vo svoe ime i smetka ili vo ime i smetka na treto lice, subjektot e dol`en da pobara od nego informacija za utvrduvawe na identitetot na nositelot na pravata (opolnomo{tuva~ot) i polnomo{noto, odnosno zavereniot dogovor me|u opolnomo{tuva~ot i opolnomo{tenikot.

Page 12: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

12 Rafajlovski konsalting

Potvrduvawe na identitetot na klientot,

krajniot sopstvenik i opolnomo{tuva~ot

^len 12-a

(1) Potvrduvaweto na identitetot na klientot, krajniot sopstvenik ili opolnomo{tuva~ot subjektite se dol`ni da go izvr{at pred da vospostavat deloven odnos ili pred da ja izvr{at transakcijata za klienti so koi subjektot nema vospostaveno deloven odnos.

(2) Po isklu~ok od stavot (1) na ovoj ~len, subjektite mo`e da go potvrdat identitetot na klientot, krajniot sopstvenik ili opolnomo{tuva~ot vo tekot na vospostavuvawe na delovniot odnos, za da ne se naru{i vodeweto na delovniot odnos i koga postoi pomal rizik od perewe pari i finansirawe na terorizam.

(3) Po isklu~ok od stavovite (1) i (2) na ovoj ~len, vo rabotite povrzani so osiguruvawe na `ivot, dozvoleno e potvrduvaweto na identitetot na klientot i na krajniot sopstvenik na polisata da se izvr{i otkako delovniot odnos e vospostaven. Vo ovoj slu~aj potvrduvaweto na identitetot treba da se izvr{i pred ili za vreme na ispla}aweto na polisata ili pred ili koga korisnikot ima namera da gi izvr{i pravata koi proizleguvaat od polisata.

(4) Pri vr{ewe raboti na osiguruvawe na `ivot, dru{tvata za osiguruvawe se dol`ni da go identifikuvaat i potvrdat identitetot na klientot vo slu~aite kade {to iznosot na poedine~nata ili nekolku rati na premijata koja treba da se plati vo period od edna godina nadminuva 1.000 evra vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na isplata ili koga pla}aweto na edinstvenata premija go nadminuva iznosot od 2.500 evra vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na isplata.

Postojano sledewe na deloven odnos

^len 12-b

(1) Subjektite se dol`ni da gi sledat transakciite koi se vr{at vo ramkite na delovniot odnos so klientot, so cel da se potvrdi deka tie transakcii se vr{at vo soglasnost so celta i namerata na delovniot odnos, rizi~niot profil na klientot, negovata finansiskata sostojba i, dokolku e neophodno, na negovite izvori na finansirawe.

(2) Subjektite se dol`ni da vr{at redovno a`urirawe na dokumentite i podatocite za klientot pribaveni pri sproveduvawe na aktivnostite od ~lenot 9 stav (1) to~ki a), b) i v) na ovoj zakon.

^len 12-v

(1) Subjektite se dol`ni da posvetat posebno vnimanie na slo`enite, nevoobi~aeno golemi transakcii ili transakcii koi se izvr{eni na nevoobi~aen na~in, koi nemaat o~igledna ekonomska opravdanost ili vidliva pravna cel.

(2) Subjektite se dol`ni da posvetat posebno vnimanie na delovnite odnosi i transakciite so fizi~ki ili pravni lica od dr`avi koi ne gi implementirale ili nedovolno gi implementirale merkite za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam, najmalku vo obem i na na~in predviden so ovoj zakon.

(3) Ministerot za finansii, na predlog na Upravata, ja utvrduva listata na dr`avite od stavot (2) na ovoj ~len.

(4) Subjektite se dol`ni da posvetat posebno vnimanie na zakanite od perewe pari i finansirawe na terorizam koi proizleguvaat od upotrebata na novite tehnologii ili

Page 13: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 13

tehnologiite vo razvoj i da spre~at istite da se upotrebat za perewe pari ili finansirwe na terorizam.

(5) Subjektite se dol`ni da izvr{at analiza na celta i namerata na transakciite od stavovite (1) i (2) na ovoj ~len i da izrabotat pismen izve{taj za izvr{enata analiza.

^len 12-g

(1) Finansiskite institucii se dol`ni pri uplata na iznos nad 1.000 evra vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na uplata, zaradi bezgotovinski transfer preku me|unarodniot platen promet, da obezbedat podatoci za nalogodava~ot i toa imeto i prezimeto, odnosno nazivot na nalogodava~ot, adresata i brojot na smetkata. Dokolku podatokot za adresata nedostasuva ili ne mo`e da se utvrdi, finansiskata institucija mo`e istiot da go zameni so datumot i mestoto na ra|awe ili edinstveniot mati~en broj na klientot ili identifikaciskiot, odnosno referentniot broj na transakcijata.

(2) Finansiskite institucii se dol`ni pri uplata na iznos nad 1.000 evra vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na uplata, zaradi bezgotovinski transfer preku doma{niot platen promet, da gi obezbedat podatocite od stavot (1) na ovoj ~len. Dokolku poradi tehni~ki pri~ini, obezbedenite podatoci ne mo`at da gi prosledat, se prosleduva samo podatokot za brojot na smetkata ili edinstveniot identifikaciski broj.

(3) Finansiskite institucii od stavot (2) na ovoj ~len, po barawe na finansiskata institucija koja treba da ja izvr{i isplatata, ili na nadle`nite organi, se dol`ni podatocite od stavot (1) na ovoj ~len da gi stavat na raspolagawe najdocna vo rok od tri rabotni dena od dostavuvaweto na baraweto.

(4) Finansiskite institucii koi se javuvaat kako posrednici vo bezgotovinskiot transfer za iznosi nad 1.000 evra vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na transferot, vo me|unarodniot platen promet, se dol`ni da gi prosledat podatocite za nalogodava~ot od stavot (1) na ovoj ~len do finansiskata institucija koja{to }e ja vr{i isplatata na transferot.

(5) Pri vr{eweto na isplati na bezgotovinski transferi vo iznos nad 1.000 evra vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na isplata, finansiskite institucii se dol`ni vo ramkite na svoite interni akti da go utvrdat na~inot na koj }e utvrdat dali nedostasuva del od podatocite od stavovite (1), (2) i (4) na ovoj ~len i na~inot na postapuvawe so takvite transferi. Subjektite treba da gi pobaraat podatocite koi nedostigaat ili da go odbijat izvr{uvaweto na transferot.

(6) Finansiskite institucii od stavot (5) na ovoj ~len mo`at da go ograni~at ili prekinat delovniot odnos so finansiskite institucii koi{to ne gi obezbeduvaat, odnosno prosleduvaat podatocite predvideni so stavovite (1), (2) i (4) od ovoj ~len.

(7) Odredbite od ovoj ~len ne se odnesuvaat na slednive vidovi na transferi:

- koristewe karti~ki za povlekuvawe sredstva od smetka vo banka ili preku posterminali i pla}awe vo trgovijata na malo i

- transferi i poramnuvawa kaj koi i nalogodava~ot i prima~ot se banki koi{to transferot go vr{at vo svoe ime i za svoja smetka.

Page 14: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

14 Rafajlovski konsalting

Poednostavena analiza na klientite

^len 13

(1) Subjektite ne se dol`ni da gi ispolnuvaat barawata za analiza od ~lenovite 8 stav (1) to~ki a), b) i g), 9,10 i 11 na ovoj zakon, koga klientot e banka:

- vo Republika Makedonija koja ima dozvola za osnovawe i rabotewe izdadena od gu-vernerot na Narodnata banka i ima vospostaveno adekvatni merki za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam,

- od zemja ~lenka na Evropskata unija koja e osnovana i raboti vo soglasnost so prav-nite propisi na Evropskata unija i

- od treti zemji vo koi propisite predviduvaat najmalku isti barawa za prezemawe merki za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam, kako barawata utvr-deni so ovoj zakon.

(2) Ministerot za finansii ja utvrduva listata na dr`avite koi gi ispolnuvaat ba-rawata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam od stavot (1) alineja 3 na ovoj ~len.

(3) Subjektite se dol`ni da obezbedat soodvetna dokumentacija vrz osnova na koja }e mo`e da se potvrdi deka e dozvolena primena na poednostavena analiza od stavot (1) na ovoj ~len, kako i da ja napravat dostapna taa dokumentacija na Upravata i organite na nadzor.

(4) Subjektite ne se dol`ni da gi ispolnuvaat barawata za analiza od ~lenovite 8 stav (1) to~ki a), b) i g), 9,10 i 11 na ovoj zakon, koga:

a) polisite za osiguruvawe na `ivot kaj koi {to godi{nata premija ne e pogolema od 1.000 evra vo denarska protivvrednost ili poedine~nata premija ne e pogolema od 2.500 evra vo denarska protivvrednost i

b) polisite za osiguruvawe za penzija kade {to nema uslov za predavawe i polisata ne mo`e da se upotrebi kako zalog.

Zasilena analiza na klientot

^len 14

(1) Subjektite vo slu~aj koga postoi povisok rizik od perewe pari ili finansirawe na terorizam utvrden vrz osnova na analiza na rizikot treba da primenuvaat zasilena analiza na klientot kako dopolnuvawe na merkite opredeleni vo ~lenovite 8, 9,10 i 11 od ovoj zakon, a osobeno vo slu~aite opredeleni vo stavovite (2), (3) i (4) na ovoj ~len.

(2) Koga klientot ne e fizi~ki prisuten za celite na identifikacija, subjektite tre-ba da prezemat edna ili pove}e od slednive merki:

a) identitetot na klientot da go utvrdat so dopolnitelni dokumenti, podatoci ili informacii;

b) dopolnitelni merki so koi gi potvrduvaat obezbedenite dokumenti ili da baraat dokumentite da gi potvrdi druga finansiska institucija od Republika Makedonija, od zemja ~lenka na Evropskata unija ili od zemja vo koja propisite predviduvaat pribli`no isti kriteriumi i standardi za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam, kako barawata predvideni so ovoj zakon i

v) prvoto pla}awe da se izvr{i preku smetka na klientot vo banka vo Republika Ma-kedonija.

(3) Koga bankite vospostavuvaat korespodentski bankarski odnosi so banki za koi ne edozvolena poednostavena analiza soglasno so ~lenot 13 od ovoj zakon, se dol`ni:

Page 15: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 15

a) da priberat dovolni podatoci za korespodentnata banka za potpolno da ja utvrdat nejzinata dejnost i da ja opredelat nejzinata reputacija i kvalitetot na supervizijata;

b) da pobaraat informacii i vrz baza na istite da go ocenat sistemot na za{tita od perewe pari i finansirawe na terorizam na korespodentnata banka;

v) da obezbedat odobrenie od upravniot odbor za vospostavuvawe na nov korespo-dentski odnos;

g) precizno da gi propi{at me|usebnite prava i obvrski i

d) da utvrdat dali korespodentskata banka gi vr{i aktivnostite od ~lenot 9 stav (1) to~ki a), b) i v) na ovoj zakon na licata koi imaat direkten pristap do nejzinite korespodentski smetki kaj bankite vo Republika Makedonija, najmalku vo obem i na na~in opredelen so ovoj zakon, kako i da utvrdat dali korespodentskata banka e spremna da gi obezbedi podatocite za identifikuvawe i potvrduvawe na identitetot na klientot, i da gi dostavi na bankata po nejzino barawe.

(4) Koga subjektite vr{at transakcii ili stapuvaat vo deloven odnos so nositeli na javni funkcii se dol`ni:

a) vrz osnova na prethodno utvrdena procedura za procena na rizikot da utvrdat dali klientot e nositel na javna funkcija ili dokolku toa ne e mo`no da obezbedat negova izjava;

b) da obezbedat odobrenie za vospostavuvawe deloven odnos so klientot donesena od rakovodnite strukturi na subjektot, kako i da obezbedat odluka za prodol`uvawe na delovniot odnos so postoe~ki klient koj stanal nositel na javna funkcija, donesena od rakovodnite strukturi na subjektot;

v) da prezemat soodvetni merki za da go utvrdat izvorot na sredstvata na klientot koj{to e nositel na javna funkcija i

g) da vr{at zasileno sledewe na delovniot odnos so klientot koj e nositel na javna funkcija.

Odbivawe da se izvr{i ili zadr`uvawe na transakcijata

^len 15

(1) Vo slu~aite koga subjektot ne mo`e da gi izvr{i aktivnostite od ~lenot 9 stav (1) to~ki a), b) i v) na ovoj zakon, subjektot e dol`en da go odbie izvr{uvaweto na transak-cijata ili delovniot ili drug odnos ili pravnata rabota, ili ako e vo tek da ja zadr`i i vedna{ pismeno da ja izvesti Upravata za zadr`uvaweto, odnosno odbivaweto da se iz-vr{i transakcijata.

(2) So izvestuvaweto od stavot (1) na ovoj ~len subjektot dostavuva do Upravata po-datoci za vidot na transakcijata, delovniot ili drug odnos ili pravnata rabota i site drugi podatoci i soznanija so koi raspolaga, zaradi identifikacija na klientot, odnos-no transakcijata.

(3) Zadr`uvaweto mo`e da trae se dodeka ne bide indentifikuvan klientot, odnos-no transakcijata, ili ne bidat odredeni merki predvideni za somnitelna transakcija utvrdeni vo ~lenovite 36, 37, 38 i 39 od ovoj zakon.

^len 16

(1) Koga postojat osnovi na somnevawe deka transakcijata, klientot ili krajniot sopstvenik se povrzani so perewe pari, pokraj aktivnostite od ~lenot 9 stav (1) to~ki

Page 16: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

16 Rafajlovski konsalting

a) i b), subjektot treba, dokolku e mo`no da pobara informacii za tekot na transakcija-ta, nejzinata cel, krajnata destinacija na parite i za site u~esnici vo transakcijata.

(2) Koga subjektot osnovite na somnevawe od stavot (1) na ovoj ~len gi soznal pred iz-vr{uvawe na transakcijata vedna{ ja izvestuva Upravata i ja zadr`uva transakcijata najdolgo do 2 ~asa od izvestuvaweto na Upravata.

(3) Koga subjektot osnovite na somnevawe od stavot (1) na ovoj ~len gi soznal vo te-kot na izvr{uvawe na transakcijata vedna{ ja izvestuva Upravata i ja zadr`uva trans-akcijata najdolgo do 4 ~asa od izvestuvaweto na Upravata.

(4) Koga subjektot osnovite na somnevawe od stavot (1) na ovoj ~len gi soznal po izvr-{uvawe na transakcijata najdolgo vo rok od 24 ~asa ja izvestuva Upravata.

(5) Ako Upravata ne go izvesti subjektot za natamo{nite aktivnosti vo rokovite opredeleni vo stavovite (2) i (3) na ovoj ~len, subjektot ja izvr{uva transakcijata.

(6) Vo rokovite od stavovite (2), (3) i (4) na ovoj ~len, subjektot dostavuva do Upravata pismen izve{taj koj gi sodr`i site relevantni informacii vo vrska so transakcijata i identitetot na klientite i drugite u~esnici vo transakcijata.

^len 17

(1) Koga postojat osnovi na somnevawe deka transakcijata ili klientot se povrzani so teroristi~ka aktivnost ili deka parite ili imotot {to se predmet na transakcijata se nameneti za finansirawe na terorizam, pokraj aktivnostite od ~lenot 9 stav (1) to~ki a) i b), subjektot treba, dokolku e mo`no da pobara informacii za tekot na trans-akcijata, nejzinata cel, krajnata destinacija na parite i za site u~esnici vo transakci-jata.

(2) Subjektot vo slu~aite od stavot (1) na ovoj ~len pred izvr{uvawe na transakcija-ta ja izvestuva Upravata, a pismen izve{taj koj gi sodr`i site relevantni informacii vo vrska so transakcijata i identitetot na klientite i drugite u~esnici vo transakci-jata do Upravata dostavuva najdocna vo rok od 24 ~asa od soznanieto za somnitelnosta na transakcijata.

^len 18

(1) Osnovite na somnevawe od ~lenovite 16 i 17 na ovoj zakon, subjektot gi utvrduva vrz osnova na neposredni soznanija, listata na indikatori za prepoznavawe na somni-telni transakcii utvrdeni od Upravata, subjektite i nadzornite organi i me|unarodnite listi na teroristi i teroristi~ki organizacii.

(2) Upravata ima obvrska na godi{no nivo da gi a`urira listite na indikatori od stavot (1) na ovoj ~len.

Carinska uprava

^len 19

(1) Carinskata uprava zadol`itelno go evidentira sekoe vnesuvawe i iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost preku carinskata linija na Republika Makedonija, ako iznosot na parite ili na hartiite od vrednost na donositel go nadminuva so zakon ili drug propis dozvoleniot maksimum.

(2) Pri evidentiraweto od stavot (1) na ovoj ~len Carinskata uprava zadol`itelno pribira podatoci za:

Page 17: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 17

- identitetot na liceto koe za sebe ili za drug vr{i vnesuvawe ili iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel vklu~uvaj}i podatoci za imeto i pre-zimeto, datum i mesto na ra|awe, broj na patna isprava i nacionalnost,

- identitetot na sopstvenikot na gotovi pari ili hartii od vrednost,

- identitetot na krajniot sopstvenik,

- iznosot i valutata na gotovite pari ili hartii od vrednost na donositel koj se vnesuva ili iznesuva preku carinskata linija,

- izjava za potekloto na gotovite pari ili hartii od vrednost potpi{ana od liceto koe vr{i vnesuvawe ili iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost na donosi-tel,

- namerata za vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovite pari ili hartiite od vred-nost na donositel i

- mestoto i vremeto na preminuvawe na carinskata linija.

(3) Carinskata uprava zadol`itelno po elektronski pat ili preku telekomunikacio-nite sredstva (telefon, telefaks), a vo slu~aj koga toa ne e mo`no, so drugi pi{ani sredstva go prijavuva do Upravata vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel nad 10.000 evra vo denarska protivvrednost, najdocna vo rok od tri rabotni dena, od evidentiraweto.

(4) Carinskata uprava zadol`itelno pismeno go prijavuva do Upravata vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel bez ogled na iz-nosot, sekoga{ koga postoi osnova za somnevawe za perewe pari ili finansirawe na te-rorizam najdocna vo rok od 24 ~asa od soznanieto za somnitelnosta na vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost.

Menuva~ki raboti

^len 20

(1) Subjektite koi vo ramkite na svoeto zanimawe ili profesija vr{at menuva~ki raboti, pokraj drugite merki propi{ani so ovoj zakon, se dol`ni da go utvrdat identi-tetot na klientot soglasno so ~lenot 10 od ovoj zakon pred sekoja transakcija koja vklu-~uva suma pogolema od 500 evra vo denarska protivvrednost.

(2) Subjektite od stavot (1) na ovoj ~len se dol`ni podatocite opredeleni vo ~lenot 10 od ovoj zakon da gi zabele`uvaat po hronolo{ki redosled vo numeriran registar pot-pi{an od ovlastenoto lice ili drugo lice so ovlastuvawe da go potpi{uva registarot dadeno od rakovodno lice soglasno so aktite na subjektite.

(3) Formata i sodr`inata na numeriraniot registar od stavot (2) na ovoj ~len, na

predlog na Upravata, ja propi{uva ministerot za finansii.

Brz transfer na pari

^len 21

(1) Subjektite koi vo ramkite na svoeto zanimawe ili profesija vr{at brz transfer na pari, pokraj drugite merki propi{ani so ovoj zakon, se dol`ni da go utvrdat identitetot na klientot, ispra}a~ot, odnosno prima~ot soglasno so ~lenovite 10 i 12-g od ovoj zakon pred sekoja transakcija pogolema od 1.000 evra ili druga valuta vo protivvrednost na 1.000 evra.

Page 18: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

18 Rafajlovski konsalting

(2) Subjektite od stavot (1) na ovoj ~len od ovoj zakon se dol`ni podatocite oprede-leni vo ~lenot 10 od ovoj zakon da gi zabele`uvaat po hronolo{ki redosled vo numeri-ran registar potpi{an od ovlastenoto lice ili drugo lice so ovlastuvawe da go potpi{uva registarot dadeno od rakovodno lice soglasno so aktite na subjektite.

(3) Formata i sodr`inata na numeriraniot registar od stavot (2) na ovoj ~len, na

predlog na Upravata, ja propi{uva ministerot za finansii.

Prireduva~i na igri na sre}a vo igra~nica (kazino)

^len 22

(1) Prireduva~i na igri na sre}a vo igra~nica (kazino), pokraj drugite merki propi-{ani so ovoj zakon, se dol`ni da go identifikuvaat klientot soglasno so ~lenot 10 od ovoj zakon vedna{ po vleguvaweto vo kazinoto i pri kupuvawe ili pri ispla}awe na ~ipovi vo iznos nad 2.000 evra vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na kupuvawe, odnosno ispla}awe.

(2) Podatocite od stavot (1) na ovoj ~len se vodat vo numeriran registar potpi{an od ovlastenoto lice na prireduva~ot na igrata na sre}a vo igra~nica (kazino).

(3) Formata i sodr`inata na numeriraniot registar od stavot (2) na ovoj ~len, na

predlog na Upravata ja propi{uva ministerot za finansii.

Brokerski ku}i i banki so dozvola za rabota so hartii od vrednost

^len 23

(1) Brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od vrednost, pokraj drugite merki propi{ani so ovoj zakon, se dol`ni da go identifikuvaat klientot, opol-nomo{tuva~ot i krajniot korisnik od trguvaweto na hartii od vrednost ~ij vkupen iznos e pogolem od 15.000 evra vo denarska protivvrednost.

(2) Brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od vrednost podatocite od stavot (1) na ovoj ~len se dol`ni da gi vodat vo numeriran registar potpi{an od ovlastenoto lice ili drugo lice so ovlastuvawe da go potpi{uva registarot dadeno od rakovodno lice soglasno so aktite na brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od vrednost.

(3) Formata i sodr`inata na numeriraniot registar od stavot (2) na ovoj ~len, na

predlog na Upravata, ja propi{uva ministerot za finansii.

Zabrani

^len 24

(1) Se zabranuva vr{ewe na gotovinski pla}awa, odnosno isplata ili primawe na go-tovi pari vo iznos od 15.000 evra ili pove}e vo denarska protivvrednost vo vid na ed-na ili pove}e povrzani transakcii, {to ne e izvr{eno preku banka ili {tedilnica.

(2) Subjektite {to so zakon se ovlasteni za registracija na hartii od vrednost, drug imot ili pravni raboti, ili za prijavuvawe ili vr{ewe na prenos na pari, hartii od vrednost ili drug imot, mo`at da izvr{at takva registracija ili prenos samo ako kli-entot podnese dokaz deka prenosot na parite nad iznosot od stavot (1) na ovoj ~len e iz-vr{en preku banka.

Page 19: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 19

^len 25

(1) Se zabranuva finansiskite institucii da vleguvaat ili da go prodol`at delov-niot odnos so Shell bankite (bankite {kolki) i da zapo~nat ili prodol`at korespo-dentski deloven odnos so banka za koja znaat deka dozvoluva otvorawe i raboteweso smetki na Shell bankite (bankite {kolki).

(2) Se zabranuva banki {kolki na koj bilo na~in da vr{at finansiski aktivnosti vo Republika Makedonija.

^len 26

Se zabranuva bankite da otvoraat i ~uvaat anonimni smetki.

^len 26-a

(1) Finansiskite institucii koi imaat svoi podru`nici, ili filijali vo stranstvo treba da obezbedat primena na merkite za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam vo podru`nicite, ili filijalite.

(2) Vo slu~aj koga zakonite na dr`avata vo koja podru`nicite, ili filijalite od stavot (1) na ovoj ~len imaat sedi{te, ne dozvoluvaat primena na merkite od stavot (1) na ovoj ~len, finansiskite institucii treba vedna{ da go informiraat soodvetniot organ na nadzor, soglasno so ~lenot 46 od ovoj zakon.

^uvawe na podatoci

^len 27

(1) Subjektite se dol`ni kopiite od dokumentite so koi go potvrduvaat identitetot na klientot ili krajniot sopstvenik, za sprovedenite proceduri za analiza na klientot ili krajniot sopstvenik i za realiziranite transakcii ili transakciite vo obid, klientskoto dosie i delovnata korespondencija, da gi ~uvaat najmalku deset godini po izvr{enata transakcija, smetano od poslednata transakcija koga se raboti za pove}e transakcii koi so~inuvaat edna celina.

(2) Subjektite se dol`ni da ~uvaat kopii od izvr{enata analiza soglasno so ~lenot 12-v stav (5) od ovoj zakon, najmalku deset godini od poslednata transakcija.

(3) Subjektite se dol`ni podatocite, na na~inot na koj gi dostavile do Upravata, da gi ~uvaat najmalku deset godini od denot na dostavuvaweto.

(4) Podatoci za klientot so koj e vospostaven podolgotraen deloven odnos, vo smis-la na ovoj zakon se ~uvaat najmalku deset godini od denot na prestanokot na delovniot odnos.

(5) Carinskata uprava e dol`na da gi ~uva site podatoci za vnesuvawe ili iznesu-vawe na gotovi pari ili hartii od vrednost, preku carinskata linija najmalku deset go-dini od denot na izvr{eniot prenos.

(6) Registarot od ~lenovite 20, 21, 22 i 23 na ovoj zakon zadol`itelno se ~uva naj-malku deset godini od posledniot zaveden podatok.

Page 20: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

20 Rafajlovski konsalting

(7) Vo slu~aj na prestanok na postoeweto na subjektot, obvrskata za ~uvawe na poda-tocite vo rokot opredelen vo stavot (1) na ovoj ~len se prenesuva vrz pravnite nasled-nici na subjektot.

(8) Ako nema pravni naslednici na pravnoto lice, obvrskata za ~uvawe na podatoci-te od stavot (1) na ovoj ~len se prenesuva vrz negovite osnova~i.

(9) Subjektite se dol`ni dokumentite od stavot (1) na ovoj ~len da gi stavat na raspolagawe po barawe na Upravata ili organite na nadzor od ~lenovite 46 i 47 na ovoj zakon.

Doverlivost na podatocite

^len 28

(1) Podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon se doverlivi i mo`at da se kori-stat edinstveno za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam.

(2) Ne se smeta za odavawe na delovna tajna dostavuvaweto na podatocite od stavot (1) na ovoj ~len na Upravata i do organite na nadzor ili nadle`nite organi za sprove-duvawe na zakonite.

(3) Subjektite, licata koi upravuvaat so subjektite i nivnite vraboteni ne smeat da go izvestat klientot ili treto lice za dostavuvaweto na podatocite do Upravata ili za drugi merki i dejstvija prezemeni vrz osnova na ovoj zakon.

(4) Zabranata od stavot (3) na ovoj ~len se odnesuva i na slu~aite koga se dostavuva-at podatoci do organite na nadzor ili nadle`nite organi za sproveduvawe na zakonot.

(5) Vrabotenite vo subjektite i licata koi upravuvaat so subjektite, koi imaat obvr-ska da prezemaat merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari, soglasno so ovoj zakon, ne smeat da gi koristat li~nite podatoci od dosijeata na klientite za drugi celi, osven za sproveduvawe na aktivnostite nameneti za otkrivawe i spre~uva-we na perewe pari i finansirawe na terorizam.

V. DOSTAVUVAWE NA PODATOCI DO UPRAVATA

^len 29

(1) Subjektite se dol`ni sobranite podatoci, informacii i dokumenti da gi dostavat do Upravata vo slednive slu~ai:

a) koga se somnevaat ili imaat osnovi za somnevawe deka bilo ili e izvr{eno perewe pari ili finansirawe na terorizam ili e napraven obid ili se pravi obid za perewe pari ili za finansirawe na terorizam:

b) vo slu~aj na gotovinska transakcija vo iznos od 15.000 evra vo denarska protiv-vrednost ili pove}e i

v) vo slu~aj na nekolku povrzani gotovinski transakcii vo iznos od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e.

(2) Subjektite za somnevaweto od stavot (1) to~ka a) na ovoj ~len se dol`ni vedna{ da ja izvestat Upravata, a podatocite, informaciite i dokumentite se dol`ni da gi do-stavat do Upravata najdocna vo rok od 24 ~asa od izvestuvaweto na Upravata vo forma na izve{taj.

Page 21: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 21

(3) Dokolku dostavenite podatoci po ocena na Upravata se nedovolni, toa mo`e da pobara dopolnitelni informacii. Dokolku Upravata itno bara dopolnitelni podatoci subjektite se dol`ni vedna{ da go informiraat i vo rok od 4 ~asa da gi dostavat poba-ranite podatoci na na~in opredelen vo ~lenot 31 od ovoj zakon i dokumentacija od subjektite.

(4) Subjektite se dol`ni vo pismena forma da go izvestat nadle`niot organ za nadzor od ~lenovite 46 i 47 na ovoj zakon deka go dostavile izve{tajot od stavot (2) na ovoj ~len do Upravata vo rok od tri dena od dostavuvaweto na izve{tajot.

(5) Subjektite sobranite podatoci, informacii i dokumenti za izvr{enite transak-cii od stavot (1) to~ki b) i v) na ovoj ~len se dol`ni da gi dostavat do Upravata najdoc-na vo rok od tri rabotni dena od izvr{enata transakcija vo forma na izve{taj.

(6) Ministerot za finansii, na predlog na Upravata, ja utvrduva listata na potencijalno rizi~ni dr`avi od stavot (1) to~ka g) na ovoj ~len.

^len 29-a

(1) Notarite sobranite podatoci za sostaveni notarski akti, potvrdeni privatni ispravi i zavereni potpisi na dogovori so koi se steknuva imot vo vrednost od 15.000 evra, ili pove}e, vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot koga se sostaveni notarskite akti, potvrdeni privatnite ispravi i zavereni potpisite navedeni vo dogovorot, gi dostavuvaat do Upravata na krajot na denot vo elektronska forma.

(2) Bankite sobranite podatoci za isplateni krediti vo vrednost od 15.000 evra, ili pove}e, vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot koga kreditot e isplaten gi dostavuvaat do Upravata na krajot na mesecot vo elektronska forma.

(3) Osiguritelnite dru{tva sobranite podatoci za sklu~eni polisi za osiguruvawe vo vrednost od 15.000 evra, ili pove}e, vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot koga e sklu~ena polisata za osiguruvawe, gi dostavuvaat do Upravata na krajot na denot vo elektronska forma.

(4) Pravnite i fizi~kite lica ~ija dejnost e kupoproda`ba na vozila sobranite podatoci za sklu~enite dogovori za kupoproda`ba na novi vozila vo vrednost od 15.000 evra ili pove}e, vo denarska protivvrednost spored sredniot kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija na denot koga e sklu~en dogovorot, gi dostavuvaat do Upravata na krajot na denot vo elektronska forma.

(5) Ministerot za finansii, na predlog na Upravata, gi propi{uva sodr`inata i formata na podatocite od stavovite (1), (2), (3) i (4) na ovoj ~len i na~inot na elektronsko dostavuvawe do Upravata.

^len 30

izbri{an

^len 31

(1) Izve{taite za transakciite od ~lenot 29 na ovoj zakon se dostavuvaat do Upra-vata po elektronski pat ili preku telekomunikacionite sredstva (telefon, telefaks), a vo slu~aj koga toa ne e mo`no, so drugi pi{ani sredstva..

(2) Izve{taite dostaveni po telefon treba da bidat potvrdeni so telefaks, ele-ktronski ili drug pi{an dokument najdocna vo rok od tri dena od denot na nivnoto do-stavuvawe.

Page 22: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

22 Rafajlovski konsalting

(3) Upravata ne smee da go otkrie identitetot na vraboteniot vo subjektot koj go do-stavuva izve{tajot, osven vo slu~aite koga postoi somnevawe deka vraboteniot ili sub-jektot izvr{il kaznivo delo perewe pari ili finansirawe na terorizam, na pismeno barawe na nadle`niot sud koga e neophodno da se utvrdat fakti vo tekot na krivi~nata postapka.

(4) Ministerot za finansii ja propi{uva sodr`inata na izve{taite od stavot (1) na ovoj ~len.

Izvestuvawe po priem na podatoci

^len 32

(1) Upravata e dol`na vedna{ da go izvesti subjektot za priemot na izve{tajot od ~lenot 29 stav (1) to~ka a) na ovoj zakon i najmalku edna{ godi{no da gi izvestuva subjektite za izvr{enite proverki na podatocite primeni vrz osnova na ~lenot 29 na ovoj zakon.

(2) Upravata e dol`na da objavuva na svojata oficijalna veb stranica informacii vo soodveten obem za aktuelnite tehniki, metodi i trendovi za perewe pari i finansirawe na terorizam, primeri na otkrieni slu~ai na perewe pari i finansirawe na terorizam unificiran kvartalen pregled za izvr{eni kontroli, kvartalen pregled za sprovedena edukacija i drugi akti koi proizleguvaat od ovoj zakon ili od ~lenstvoto vo me|unarodni tela i organizacii.

(3) Nadle`nite dr`avni organi se dol`ni da ja izvestat Upravata za sekoja pokrenata postapka za krivi~no delo perewe pari i finansirawe na terorizam.

(4) Javnoto obvinitelstvo e dol`no da ja informira Upravata za sekoja podnesena krivi~na prijava protiv storitelite na krivi~ni dela za koi e utvrdena kazna zatvor od najmalku ~etiri godini i za koi postoi somnevawe deka se steknale so imotna korist.

(5) Javnoto obvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal i korupcija e dol`no da ja informira Upravata za sekoja podnesena krivi~na prijava, obvinitelen akt i pravosilna presuda za krivi~nite dela perewe pari i finansirawe na terorizmot na sekoi tri meseci.

^len 33

(1) Podatocite i izve{taite {to gi prima, analizira i obrabotuva Upravata se doverlivi i nejzinite slu`benici ne mo`at da gi iskoristat za drugi celi osven za ce-lite utvrdeni so ovoj zakon.

(2) Upravata e dol`na da gi ~uva podatocite ili izve{taite {to se odnesuvaat na konkretna transakcija, odnosno klient, najmalku deset godini od nivniot priem i po istekot na ovoj period mo`e da gi uni{ti.

Pristap i razmena na informacii

^len 34

(1) Zaradi izvr{uvawe na svoite nadle`nosti, Upravata mo`e da bara podatoci i dokumentacija od dr`avnite organi, finansiskite institucii ili drugi pravni ili fi-zi~ki lica.

(2) Zaradi izvr{uvawe na svoite nadle`nosti, Upravata dobiva podatoci za poseduvawe na transakciska smetka od klirin{kata ku}a opredelena od Ministerstvoto za finansii {to go vodi edinstveniot registar na transakciski smetki.

Page 23: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 23

(3) Dr`avnite organi, finansiskite institucii ili drugite pravni ili fizi~ki lica od stavot (1) na ovoj ~len se dol`ni vo rok od deset rabotni dena od denot na priemot na baraweto da i gi dostavat na Upravata baranite podatoci po elektronski pat ili preku telekomunikacionite sredstva (telefon, telefaks), a vo slu~aj koga toa ne e mo`no, so drugi pi{ani sredstva. Baranite informacii soop{teni po telefon, subjektite vo ovoj rok se dol`ni da gi potvrdat so telefaks , elektronski ili so drug pi{an dokument.

(4) Ovlastenite lica od bankite me|u sebe mo`at da razmenuvaat podatoci i informacii za celite na spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam vrz osnova na multilateralen protokol za sorabotka potpi{an od bankite, a podgotven od Zdru`enieto za bankarstvo.

(5) Upravata mo`e da razmenuva informacii so nadle`nite organi za sproveduvawe na istraga i so organite na nadzor, zaradi spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam.

^len 34-a

(1) Za celite na podetalno ureduvawe na me|uinstitucionalnata sorabotka Upravata mo`e da potpi{e memorandum ili protokoli za sorabotka so nadle`nite dr`avni organi.

(2) Za unapreduvawe na me|uinstitucionalnata sorabotka soglasno so celite na ovoj zakon Vladata na Republika Makedonija na predlog na ministerot za finansii formira Sovet za borba protiv perewe pari i finansirawe na terorizam (vo natamo{niot tekst: Sovetot).

(3) Rabotata na Sovetot od stavot (2) na ovoj ~len ja vodi direktorot na Upravata, a negovi ~lenovi se rakovodni i odgovorni lica od Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, Ministerstvoto za pravda, Ministerstvoto za finansii, Osnovnoto javno obvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal i korupcija, Upravata za finansiska policija, Carinskata uprava, Upravata za javni prihodi, Narodnata banka na Republika Makedonija, Komisijata za hartii od vrednost, Agencijata za supervizija na osiguruvawe, Agencijata za supervizija na kapitalno finansirano penzisko osiguruvawe, Agencijata za po{ti, kako i pretstavnici na Advokatskata komora i Notarskata komora.

^len 35

(1) Sekoga{ koga postojat osnovi na somnevawe za storeno krivi~no delo perewe pa-ri ili finansirawe na terorizam, Upravata vedna{ izgotvuva i podnesuva izve{taj do nadle`nite dr`avni organi koi odlu~uvaat za natamo{nite dejstvija.

(2) Izve{tajot od stavot (1) na ovoj ~len sodr`i podatoci za liceto i dejstvijata za koi postoi somnevawe deka se povrzani so perewe pari ili finansirawe na terorizam.

(3) Koga postojat osnovi na somnevawe za storeno drugo krivi~no delo osven perewe pari ili finansirawe na terorizam, Upravata izgotvuva i podnesuva pismeno izvestuvawe do nadle`nite dr`avni organi.

Page 24: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

24 Rafajlovski konsalting

Nalog za sledewe na deloven odnos

^len 35-a

(1) Koga postoi somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam, Upravata mo`e da podnese do subjektot nalog vo pismena forma za sledewe na delovniot odnos na klientot.

(2) Za transakciite koi vo ramkite na delovniot odnos se vr{at ili treba da se izvr{at, subjektot ja izvestuva Upravata soglasno so upatstvata dadeni vo nalogot.

(3) Vo nalogot od stavot (1) na ovoj ~len, Upravata gi opredeluva rokovite vo koi subjektot e dol`en da gi dostavi podatocite za transakciite od stavot (2) na ovoj ~len.

(4) Dokolku subjektot poradi objektivni okolnosti ne mo`e da ja izvesti Upravata vo rokovite od stavot (3) na ovoj ~len, e dol`en vedna{ po otstranuvaweto na okolnostite da ja izvesti Upravata i da ja obrazlo`i pri~inata poradi koja ne go dostavil izvestuvaweto vo opredeleniot rok.

(5) Sledeweto na delovniot odnos od stavot (1) na ovoj ~len mo`e da trae najdolgo tri meseci, a vo opravdani slu~ai traeweto na merkata mo`e da se prodol`i za eden mesec, so toa {to sledeweto na delovniot odnos mo`e da trae najdolgo {est meseci.

Privremeni merki

^len 36

(1) Pri postoewe na somnevawe za krivi~no delo perewe pari ili finansirawe na terorizam, Upravata mo`e da podnese do nadle`niot javen obvinitel barawe za podnesuvawe predlog za opredeluvawe na privremeni merki.

(2) Upravata bez odlagawe dostavuva do subjektot pismen nalog za privremeno zadr`uvawe na transakcijata.

(3) Zadr`uvaweto na transakcijata trae do donesuvaweto na sudska odluka po pred-logot, a najdolgo 72 ~asa od zadr`uvaweto na transakcijata.

^len 37

Baraweto za podnesuvawe predlog za opredeluvawe na privremeni merki od ~lenot 36 od ovoj zakon, sodr`i podatoci za krivi~noto delo za koe se bara privremenata merka, faktite i okolnostite koi ja opravduvaat potrebata od privremenata merka, podatoci za fizi~koto ili pravnoto lice koe ja vr{i transakcijata, za subjektot kaj kogo se vr{i transakcijata i iznosot na parite ili vidot na imotot.

^len 38

(1) Nadle`niot javen obvinitel go razgleduva baraweto za podnesuvawe predlog za opredeluvawe na privremeni merki od ~lenot 36 stav (1) na ovoj zakon i dokolku utvrdi deka e osnovano, bez nikakvo odlagawe, a najdocna vo rok od 24 ~asa od priemot na barawe-to dostavuva predlog za opredeluvawe na privremeni merki do sudijata na nadle`niot osnoven sud.

(2) Ako nadle`niot javen obvinitel utvrdi deka baraweto za podnesuvawe na pred-log za opredeluvawe na privremeni merki od ~lenot 36 stav (1) na ovoj zakon e neosno-vano, e dol`en bez odlagawe da ja izvesti Upravata deka baraweto e odbieno. Po prie-mot na izvestuvaweto od javniot obvinitel Upravata bez odlagawe go izvestuva subje-ktot deka transakcijata mo`e da prodol`i.

Page 25: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 25

^len 39

(1) Sudijata na nadle`niot osnoven sud e dol`en vo rok od 24 ~asa od priemot na predlogot od ~lenot 38 stav (1) na ovoj zakon da donese re{enie za primena na privre-mena merka ili za odbivawe na predlogot na javniot obvinitel re{enieto da go dostavi do nadle`niot javen obvinitel, subjektot i klientot.

(2) Ako so odlukata se primeneti privremeni merki vo istiot rok sudijata e dol`en re{enieto da go dostavi do subjektot i klientot.

(3)Nadle`niot javen obvinitel e dol`en za donesenata odluka na sudijata od stavot (1) na ovoj ~len vedna{ da ja izvesti Upravata.

(4) Protiv re{enieto na sudijata od stavot (1) na ovoj ~len, nadle`niot javen obvi-nitel i klientot imaat pravo na `alba do krivi~niot sovet na nadle`niot osnoven sud vo rok od tri dena od priemot na re{enieto, koja ne go odlaga izvr{uvaweto na re{eni-eto.

Programi

^len 40

(1) Subjektite se dol`ni da gi izgotvat programite od ~lenot 6 alineja 4 na ovoj zakon koi sodr`at i obezbeduvaat:

- proceduri za prifa}awe na klienti,

- procedura za analiza na klientot,

- proceduri za analiza na rizik i indikatori za analiza na rizik,

- proceduri za procena na rizikot na nositel na javna funkcija,

- proceduri za prepoznavawe na nevoobi~aeni transakcii i somnevawe na perewe pari i finansirawe na terorizam,

- proceduri za ~uvawe na podatocite i dokumentite i za dostavuvawe na izve{tai do Upravata,

- plan za postojana obuka na vrabotenite vo subjektot od oblasta na spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam koja obezbeduva realizacija na najmalku dve obuki vo tekot na godinata,

- imenuvawe na ovlasteno lice,

- na~in na sorabotka so Upravata i

- procedura i plan na vr{ewe na vnatre{na kontrola i revizija na sproveduvawe na merkite i dejstvija.

(2) Subjektite se dol`ni podgotvenite programi od stavot (1) na ovoj ~len najdocna vo rok od eden mesec od vleguvaweto vo sila na ovoj zakon da gi dostavat na uvid i mislewe na Upravata.

(3) Subjektite se dol`ni najmalku edna{ godi{no da gi a`uriraat programite i naj-docna vo rok od eden mesec od a`uriraweto ili revidiraweto da gi dostavat na uvid na Upravata.

(4) Bankite se dol`ni da stavat vo upotreba ili da go nadgradat softverot za avtomatska obrabotka na podatocite soglasno so Pravilnikot za karakteristikite na softverot za avtomatska obrabotka na podatocite, donesen od strana na ministerot za finansii, na predlog na Upravata.

Page 26: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

26 Rafajlovski konsalting

Oddel za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam

^len 40-a

(1) Dokolku vo subjektot se vraboteni pove}e od 50 lica, istiot treba vo ramkite na svoeto rabotewe da formira poseben oddel koj }e se gri`i za sproveduvaweto na programata i za odredbite od ovoj zakon za {to pismeno se izvestuva Upravata.

(2) Vo oddelot treba da bidat vraboteni najmalku tri lica, a brojkata na vraboteni vo oddelot treba da se zgolemuva proporcionalno za po edno lice na sekoi 200 vraboteni.

(3) Vrabotenite od stavot (2) na ovoj ~len treba da ispolnuvaat visoki profesionalni standardi.

(4) So raboteweto na oddelot od stavot (1) na ovoj ~len rakovodi ovlasteno lice.

(5) Zaradi efikasno rabotewe na ovlastenoto lice, odnosno na oddelot, subjektot e dol`en da obezbedi ispolnuvawe najmalku na slednive uslovi:

- izdvoenost na aktivnostite na ovlastenoto lice, odnosno na oddelot, od drugite delovni aktivnosti na subjektot, koi{to ne se povrzani so aktivnostite na spre~uvaweto na perewe pari i finansirawe na terorizmot i kontrola na usoglasenosta na raboteweto so propisite,

- pravo na direkten pristap do elektronskite bazi na podatoci i navremen pristap do site informacii potrebni za nepre~eno sproveduvawe na programata i odredbite na ovoj zakon i

- vospostavuvawe direktna komunikacija so organite na upravuvawe na subjektot i drugo.

^len 41

Obvrskite koi proizleguvaat od ovoj zakon ne se odnesuvaat na advokatite koga vr-{at funkcija na odbrana i zastapuvawe vo sudska postapka.

Izzemawe od odgovornost za izvestuvawe i zadr`uvawe

^len 42

(1) Nema da se pokrene postapka za utvrduvawe na odgovornost za odavawe na delov-na tajna protiv licata ili rabotovodniot organ i vrabotenite vo subjektite koi dosta-vile informacii ili izve{tai vo vrska so somnitelni transakcii do Upravata.

(2) Ne mo`e da se pokrene postapka za gra|anska ili krivi~na odogovornost protiv slu`benite ili odgovornite lica, rabotovodniot organ ili vrabotenite vo subjektite koi dostavile informacii ili izve{tai spored odredbite od ovoj zakon, duri i vo slu-~aj koga postapkata po dadenite informacii i izve{tai ne dovela do utvrduvawe na od-govornost, odnosno osuda so pravosilna presuda.

(3) Ne mo`e da se pokrene postapka za gra|anska ili krivi~na odgovornost protiv slu`benite ili odgovornite lica, rabotovodniot organ i vrabotenite vo subjektite, za-radi nastanata materijalna ili nematerijalna {teta kako posledica od zadr`uvawe na transakciite spored odredbite na ovoj zakon, osven ako so takvoto zadr`uvawe ne se ispolneti obele`jata na nekoe krivi~no delo.

Page 27: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 27

Delovna tajna

^len 43

Povikuvaweto na delovna tajna ne mo`e da se prifati kako osnova za odbivawe da se dostavi informacija spored ovoj zakon.

VI. ME\UNARODNA SORABOTKA

^len 44

(1) Upravata mo`e da sklu~uva dogovori za sorabotka so ovlasteni tela na drugi dr-`avi, kako i so me|unarodni organizacii vklu~eni vo borba protiv perewe pari i fi-nansirawe na terorizam.

(2) Upravata vo ramkite na me|unarodnata sorabotka mo`e da bara podatoci i poda-tocite dobieni vrz osnova na ovoj zakon da gi dostavi po sopstvena inicijativa ili po nivno barawe i pod uslov na reciprocitet do ovlastenite tela i organizacii na drugi dr`avi, kako i do me|unarodni organizacii koi se zanimavaat so spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam.

(3) Baraweto za razmena na podatoci od telata i organizaciite od stavot (2) na ovoj ~len treba da bide obrazlo`eno so soodvetnite poznati fakti koi uka`uvaat na pere-we pari ili finansirawe na terorizam i celta za koja }e se koristat baranite podato-ci i informacii.

(4) Upravata e dol`na po dobienoto barawe od stavot (3) na ovoj ~len da gi obezbedi site soodvetni podatoci i informacii vo soglasnost so nadle`nostite opredeleni so ovoj zakon.

(5) Upravata mo`e da go odbie baraweto za razmena na podatoci od stavot (2) na ovoj ~len dokolku toa e sprotivno na ovoj zakon ili }e go popre~i vodeweto na istragata na drug nadle`en dr`aven organ ili krivi~nata postapka protiv liceto za koe se baraat podatoci. Upravata e dol`na da gi obrazlo`i pri~inite poradi koi go odbilo baraweto.

(6) Upravata e dol`na podatocite i informaciite obezbedeni od strana na ovlaste-ni tela na drugi dr`avi da gi koristi za celite utvrdeni so ovoj zakon i pod uslovite koi gi opredelil organot koj gi dostavil.

(7) Upravata mo`e informaciite i podatocite od ovlasteni tela na drugi dr`avi da gi razmenuva so organite nadle`ni za sproveduvawe na istraga za perewe pari i finansirawe na terorizam, otkako }e obezbedi nivna prethodna soglasnost.

(8) Podatocite i informaciite obezbedeni vrz osnova na ovoj ~len se doverlivi soglasno so zakon.

(9) Upravata mo`e da pobara informacija od ovlastenite tela na drugi dr`avi za toa kako se iskoristeni podatocite koi gi dostavilo soglasno so ovoj ~len.

^len 45

(1) Odredbite na ~lenovite 36, 37, 38 i 39 od ovoj zakon }e se primenuvaat koga nad-le`en organ za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam na druga dr`a-va }e pobara odbivawe ili odlagawe na transakcijata.

(2) Baraweto od stavot (1) na ovoj ~len treba da bide obrazlo`eno i da se odnesuva za transakcija povrzana so perewe pari ili finansirawe na terorizam i odbivaweto

Page 28: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

28 Rafajlovski konsalting

ili odlagaweto bi se realiziralo dokolku transakcijata e predmet na doma{en izve-{taj za somnitelna transakcija.

VII. NADZOR

^len 46

(1) Nadzorot nad primenata na merkite i dejstvijata utvrdeni so ovoj zakon go vr{at:

- Narodnata banka na Republika Makedonija vrz bankite, {tedilnicite, menuva~nicite i davatelite na uslugi brz transfer na pari,

- Agencija za supervizija na osiguruvawe vrz dru{tvata za osiguruvawe, osiguritelnite brokerski dru{tva, dru{tvata za zastapuvawe vo osiguruvaweto, osiguritelnite brokeri i zastapnicite vo osiguruvaweto,

- Komisijata za hartii od vrednost na Republika Makedonija vrz brokerskite dru{tva, licata koi davaat uslugi na investiciski sovetnici i dru{tvata za upravuvawe so investiciskite fondovi

- Agencijata za supervizija na kapitalno finansirano penzisko osiguruvawe vrz dru{tvata koi upravuvaat so dobrovolni penziski fondovi,

- Upravata za javni prihodi vrz prireduva~ite na igri na sre}a vo igra~nica (kazino), kako i vrz pravnite i fizi~kite lica koi gi vr{at slednive uslugi: promet so nedvi`nosti, revizorski i smetkovodstveni uslugi, davawe soveti od oblasta na danocite ili davawe na konsultantski uslugi, pravnite lica koi primaat vo zalog podvi`ni predmeti i nedvi`nosti i zdru`enija na gra|ani i fondacii i

- Agencijata za po{ti vrz po{tata i pravnite lica koi izvr{uvaat telegrafski prenosi ili dostava na vrednosni pratki.

(2) Vo sorabotka so organite od stavot (1) na ovoj ~len i komisiite od ~lenot 47 na ovoj zakon ili samostojno Upravata vr{i nadzor nad primenata na merkite i dejstvijata opredeleni so ovoj zakon vrz subjektite.

(3) Upravata so organite od stavot (1) na ovoj ~len i komisiite od ~lenot 47 na ovoj

zakon se dol`ni me|usebno da se informiraat za naodite od izvr{eniot nadzor nad

sproveduvaweto na merkite i dejstvijata opredeleni so ovoj zakon i dokolku e

potrebno, da gi koordiniraat aktivnostite pri sproveduvawe nadzor nad subjektite od

~lenot 5 na ovoj zakon.

(4) Upravata, organite od stavot (1) na ovoj ~len i komisiite od ~lenot 47 na ovoj zakon, se dol`ni da izgotvat planovi za vr{ewe nadzor za primenata na merkite i dejstvijata opredeleni so ovoj zakon.

(5) Organite od stavovite (1) i (2) na ovoj ~len mo`at da propi{at na~in i postapka za adekvatno vospostavuvawe i primena na programite za spre~uvawe na perewe pari za subjektite za ~ij nadzor se odgovorni.

(6) Organite od stavot (1) na ovoj ~len i komisiite od ~lenot 47 na ovoj zakon, dokolku pri vr{eweto na nadzor utvrdat somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam, kako i prekr{uvawe na odredbite na ovoj zakon, za toa vedna{ ja izvestuvaat Upravata.

^len 46-a

Page 29: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 29

(1) Nadzorot koj go sproveduva Upravata mo`e da trae najdolgo 15 rabotni dena so mo`nost da se prodol`i, no ne podolgo od 30 rabotni dena.

(2) Ministerot za finansii gi propi{uva formata i sodr`inata na nalogot za vr{ewe nadzor od strana na Upravata.

(3) Direktorot na Upravata donesuva godi{na programa za vr{ewe nadzor najdocna do 31 dekemvri vo tekovnata godina za narednata godina.

^len 46-b

Nadzorot koj samostojno go sproveduva Upravata go vr{at inspektori, vraboteni vo Upravata koi gi ispolnuvaat op{tite uslovi utvrdeni so Zakonot za dr`avnite slu`benici i uslovite utvrdeni so aktot za sistematizacija na rabotnite mesta vo Upravata.

^len 46-v

(1) Pri vr{eweto na nadzorot koj go sproveduva Upravata, inspektorot ima obvrska:

1) da postapi po nalogot za vr{ewe nadzor;

2) da prezeme podgotvitelni aktivnosti za vr{ewe nadzor;

3) da gi izvesti odgovornoto i ovlastenoto lice na subjektot za po~etokot na vr{eweto na nadzorot zakonskiot osnov, celta i obemot na nadzorot, osven vo slu~aj na vonreden i kontrolen nadzor;

4) da se legitimira pred subjektot, odnosno pred ovlastenoto lice na subjektot;

5) da ja ~uva tajnosta na podatocite;

6) da postapuva zakonito, navremeno i vo soglasnost so Eti~kiot kodeks na dr`avnite slu`benici i Eti~kiot kodeks na Upravata;

7) da sostavi zapisnik za izvr{eniot nadzor;

8) da donese zaklu~ok;

9) da donese re{enie soglasno so ~lenot 48-a od ovoj zakon;

10) da predlo`i postapka za poramnuvawe i

11) da podnese barawe za poveduvawe na prekr{o~na postapka.

(2) Pokraj obvrskite od stavot (1) na ovoj ~len, inspektorot za sprovedeniot nadzor e dol`en izgotvenata inspektorska dokumentacija da ja podredi vo dosie po sledniov redosled:

1) dokumenti pribrani vo podgotovkata na nadzorot;

2) barawe od oddelenijata vo Upravata, drug organ ili institucija, dokolku nadzorot se izvr{il po nivno barewe;

3) nalog za nadzor;

4) zapisnik za izvr{en nadzor;

5) zaklu~ok;

6) re{enie;

7) predlog za poramnuvawe;

8) zapisnik od izvr{eno poramnuvawe;

Page 30: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

30 Rafajlovski konsalting

9) platen nalog;

10) barawe za pokrenuvawe na prekr{o~na postapka i

11) pravosilni i izvr{ni re{enija od sudska postapka.

^len 46-g

(1) Pri vr{ewe na nadzorot koj go sproveduva Upravata, inspektorot e ovlasten:

1) da proveruva op{ti i poedine~ni akti, fajlovi, dokumenti, dokazi i informacii vo obem spored predmetot na nadzorot, kako i da pobara da podgotvat potrebni kopii i dokumenti;

2) da bara od subjektot da mu bidat obezbedeni kancelariski uslovi za rabota vo delovnite prostorii na subjektot i lice koe }e prisustvuva za vreme na nadzorot zaradi navremeno obezbeduvawe na dokumentacija i informacii vo vrska so predmetot na nadzor;

3) da vleguva i vr{i proverka vo delovnite prostorii na subjektot;

4) da proveruva identifikaciski dokumenti na lica poradi potvrduvawe na nivniot identitet vo soglasnost so zakon;

5) da bara od subjektot ili od negovite vraboteni pismeno ili usno objasnuvawe vo vrska so pra{awa od delokrugot na nadzorot;

6) da bara stru~no mislewe koga toa e potrebno za nadzorot;

7) da gi kontrolira aktivnostite na subjektot;

8) da vr{i popis na zateknati dokumenti vo delovniot objekt i

9) da obezbedi drugi potrebni dokazi.

(2) Identi~nosta na kopijata so originalot na fajlovite, dokumentite, dokazite I informaciite od stavot (1) na ovoj ~len ja potvrduva subjektot so svoj pe~at i potpis na ovlastenoto lice.

(3) Inspektorot e ovlasten da pokrene postapka za poramnuvawe i prekr{o~na postapka vo soglasnost so zakon.

^len 46-d

Pri vr{ewe na nadzorot koj go sproveduva Upravata, inspektorot zaradi otstranuvawe na utvrdenite nepravilnosti, ima pravo i obvrska na subjektot:

1) da mu uka`e na utvrdenite nepravilnosti;

2) da mu uka`e na utvrdenite nepravilnosti i da opredeli rok za nivno otstranuvawe i da mu vra~i pokana za sproveduvawe na edukacija soglasno so ~lenot 48-a od ovoj zakon;

3) da mu predlo`i postapka za poramnuvawe i

4) da mu podnese barawe za poveduvawe na prekr{o~na postapka ili da povede druga soodvetna postapka.

^len 46-|

Po `alba protiv re{enieto na inspektorot vo Upravata odlu~uva posebna komisija od tri ~lena imenuvani od ministerot za finansii, pri {to pretsedatelot na

Page 31: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 31

komisijata se opredeluva od redot na rakovodnite dr`avni slu`benici vo Upravata koi ne se vklu~eni vo vr{eweto na inspekciskiot nadzor.

^len 47

(1) Komorite na advokatite i komorite na notarite, vo ramkite na svoite nadle`no-

sti formiraat komisii za vr{ewe na nadzor nad primenata na odredbite od ovoj zakon

vrz raboteweto na nivnite ~lenovi.

(2) ^lenovite na komisiite od stavot (1) na ovoj ~len se imenuvaat so mandat od ~e-

tiri godini bez pravo na povtoren izbor.

(3) Za imenuvaweto i sostavot na komisiite, komorite ja izvestuvaat Upravata.

^len 48

(1) Organite i instituciite od ~len 46 i komisiite od ~lenot 47 na ovoj zakon se

dol`ni da ja izvestat Upravata za podnesenoto barawe za pokrenuvawe na prekr{o~na

postapka za storen prekr{ok od ~lenovite 49, 50, 51 i 52 na ovoj zakon od strana na sub-

jektite nad koi vr{at nadzor, za povedenite postapki za poramnuvawe i za ishodot od

ovie postapki.

(2) Organite i instituciite od ~lenot 46 i komisiite od ~lenot 47 na ovoj zakon se

dol`ni bez odlagawe periodi~no, a najmalku dva pati godi{no da ja izvestat Upravata

za izvr{eniot nadzor nad subjektite i za naodite od izvr{eniot nadzor.

Postapka za edukacija

^len 48-a

(1) Dokolku pri vr{eweto na nadzor, koj go sproveduva Upravata, inspektorot utvrdi deka e storena nepravilnost od ~lenovite 50-a i 51 na ovoj zakon, e dol`en da sostavi zapisnik vo koj }e ja utvrdi storenata nepravilnost i da donese re{enie so uka`uvawe za otstranuvawe na utvrdenata nepravilnost vo rok od osum dena i istovremeno da vra~i pokana za sproveduvawe na edukacija na liceto ili subjektot kaj kogo e utvrdena nepravilnosta pri vr{eweto na nadzorot.

(2) Formata i sodr`inata na pokanata za edukacija, kako i na~inot na sproveduvawe na edukacijata gi propi{uva ministerot za finansii na predlog na Upravata.

(3) Edukacijata ja organizira i sproveduva Upravata, vo rok ne podolg od osum dena od denot na sproveduvawe na nadzorot.

(4) Edukacijata mo`e da se sprovede za pove}e utvrdeni isti ili istorodni nepravilnosti za eden ili za pove}e subjekti.

(5) Dokolku vo zaka`aniot termin liceto ili subjektot od stavot (1) na ovoj ~len, nad koj se sproveduva edukacija, ne se javi na edukacijata, }e se smeta deka edukacijata e sprovedena.

(6) Dokolku liceto ili subjektot od stavot (1) na ovoj ~len, nad koj se sproveduva edukacija, se javi na zaka`anata edukacija i istata ja zavr{i, }e se smeta deka e educiran po odnos na utvrdenata nepravilnost.

(7) Dokolku inspektorot na Upravata, pri sproveduvaweto na kontrolniot nadzor, utvrdi deka se otstraneti utvrdenite nepravilnosti od stavot (1) na ovoj ~len, donesuva zaklu~ok so koj ja zapira postapkata na inspekciskiot nadzor.

Page 32: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

32 Rafajlovski konsalting

(8) Dokolku inspektorot na Upravata, pri sproveduvaweto na kontrolniot nadzor, utvrdi deka ne se otstraneti utvrdenite nepravilnosti od stavot (1) na ovoj ~len, predlaga postapka za poramnuvawe.

(9) Upravata, vodi evidencija za sprovedenata edukacija na na~in propi{an od ministerot za finansii, na predlog na Upravata.

VIII. PREKR[O^NI ODREDBI

^len 49

(1) Globa vo iznos od 80.000 do 100.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok na pravnoto lice, ako:

- ne go odbie izvr{uvaweto na transakcijata ili delovniot ili drug odnos ili pravnata rabota, ili ako e vo tek da ja zadr`i i vedna{ pismeno da ja izvesti Upravata za zadr`uvaweto, odnosno odbivaweto da se izvr{i transakcijata soglasno so ~lenot 15 stav (1) od ovoj zakon,

- ne dostavi do Upravata podatoci soglasno so ~lenot 15 stav (2) od ovoj zakon,

- ne ja zadr`i transakcijata, delovniot ili drug odnos ili pravnata rabota soglasno so ~lenot 15 stav (3) od ovoj zakon,

- isplati ili primi gotovi pari vo iznos od 15.000 evra, ili pove}e, vo denarska protivvrednost vo vid na edna ili pove}e povrzani transakcii soglasno so ~lenot 24 stav (1) od ovoj zakon,

- izvr{i registracija ili prenos na hartii od vrednost, drug imot ili pravni raboti ako klientot ne podnese dokaz deka prenosot na parite e izvr{en preku banka sprotivno na ~lenot 24 stav (2) od ovoj zakon,

- vleze ili prodol`i deloven odnos so shell bank (banki {kolki) i zapo~ne ili prodol`i korespondentski deloven odnos so banka za koja znaat deka dozvoluva otvorawe i rabotewe so smetki na banki {kolki sprotivno na ~lenot 25 stav (1) od ovoj zakon,

- shell bank (banki {kolki) vr{i finansiski aktivnosti vo Republika Makedonija sprotivno na ~lenot 25 stav (2) od ovoj zakon,

- otvori ili ~uva anonimni smetki sprotivno na ~lenot 26 od ovoj zakon,

- ne gi ~uva podatocite i dokumentite najmalku deset godini soglasno so ~lenot 27 stavovi (3) i (4) od ovoj zakon,

- ne gi stavi dokumentite na raspolagawe soglasno so ~lenot 27 stav (9) od ovoj zakon,

- go izvesti klientot ili treto lice za dostavuvaweto na podatocite do Upravata ili za drugi merki i dejstvija prezemeni vrz osnova na ovoj zakon soglasno so ~lenot 28 stav (3) od ovoj zakon,

- go izvesti klientot ili treto lice za dostavuvaweto na podatocite sprotivno na ~lenot 28 stav (4) od ovoj zakon,

- ne dostavi do Upravata podatoci, informacii i dokumenti koga se somnevaat ili ima osnov za somnevawe deka bilo ili e izvr{eno perewe pari ili finansirawe na terorizam ili e napraven obid ili se pravi obid za perewe pari ili za finansirawe na terorizam soglasno so ~lenot 29 stav (1) to~ka a) od ovoj zakon,

Page 33: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 33

- ne gi dostavi site barani dopolnitelni informacii i dokumentacija, dostavi neto~ni informacii ili ne ja informira vedna{ Upravata soglasno so ~lenot 29 stav (3) od ovoj zakon,

- ne gi dostavi sobranite podatoci, informacii i dokumenti za izvr{enite transakcii vo rokot i formata opredeleni so ~lenot 29 stav (4) od ovoj zakon,

- ne gi dostavi pobaranite podatoci, neto~no gi odgovori pobaranite podatoci ili ne gi odgovori vo forma i rok od deset rabotni dena soglasno so ~lenot 34 stav (2) od ovoj zakon i

- ne ja zadr`uva transakcijata vrz osnova na izdadeniot nalog ili najdolgo 72 ~asa od zadr`uvaweto na transakcijata soglasno so ~lenot 36 stavovi (2) i (3) od ovoj zakon.

(2) Pokraj globata za storeni dejstvija od stavot (1) na ovoj ~len na pravnoto lice mu se izrekuva i prekr{o~na sankcija zabrana za vr{ewe na oddelna dejnost od dve do pet godini soglasno so zakon.

(3) Globa vo iznos od 5.000 do 10.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok i na odgovornoto lice vo pravnoto lice za dejstvijata od stavot (1) na ovoj ~len.

(4) Na odgovornoto lice za dejstvijata od stavot (1) na ovoj ~len pokraj globata mu se izrekuva i prekr{o~na sankcija zabrana za vr{ewe na dol`nost od edna do dve godini soglasno so zakon.

^len 49-a

(1) Globa vo iznos od 80.000 do 100.000 evra vo denarska protivvrednost }e i se izre~e za prekr{ok na bankata ako ne stavi vo upotreba ili ne go nadgradi softverot za avtomatska obrabotka na podatocite soglasno so ~lenot 40 stav (4) od ovoj zakon.

(2) Globa vo iznos od 5.000 do 10.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok i na odgovornoto lice vo bankata za dejstvijata od stavot (1) na ovoj ~len.

^len 50

(1) Globa vo iznos od 30.000 do 40.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok na pravnoto lice, ako:

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga se vospostavuva deloven odnos (~len 8 to~ka a)),

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga se izvr{uvaat edna ili nekolku povrzani transakcii vo iznos od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 8 to~ka b)),

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga postoi somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam, bez ogled na kakov bilo isklu~ok ili iznos na sredstva (~len 8 to~ka v)),

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga postoi somnevawe za vistinitosta ili adekvatnosta na prethodno dobienite podatoci za identitetot na klientot (~len 8 to~ka g)),

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot spored izvr{enata procena na rizikot na klientot, delovniot odnos, produktot ili transakcijata (~len 9 stav (2)),

- ne vr{i procena na rizik na klientot vrz osnova na procedura za analiza na rizik (~len 9 stav (3)),

Page 34: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

34 Rafajlovski konsalting

- ne obezbeduva pristap do dokumentite za procena na rizikot (~len 9 stav (4)),

- ne vr{i detalen pregled na transakciite koi se prezemaat vo ramkite na delovniot odnos so cel da se potvrdi deka transakcijata se vr{i vo soglasnost so namerata, delovniot odnos, rizi~niot profil i finansiskata sostojba na klientot (~len 12-b stav (1)),

- ne napravi analiza za osnovot i celta na slo`enite, nevoobi~aeno golemite transakcii ili transakcii koi se izvr{eni na nevoobi~aen na~in, koi nemaat o~igledna ekonomska opravdanost ili vidliva pravna cel ili na delovnite odnosi i transakciite so fizi~ki ili pravni lica, finansiski institucii od dr`avi koi ne gi implementirale ili nedovolno gi implementirale merkite za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam (~len 12-v stavovi (1), (2) i (5)),

- ne posveti posebno vnimanie na zakanite od perewe pari i finansirawe na terorizam vo novite tehnologii ili tehnologiite vo razvoj i da prezeme merki istite da ne se upotrebat za celite na perewe pari ili finansirwe na terorizam (~len 12-v stav (4)),

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na ispra}a~ot ili ne obezbedat podatoci (~len 12-g stav (1)),

- ne obezbedi podatoci (~len 12-g stav (2)),

- ne gi stava na raspolagawe obezbedenite podatoci na finansiskata institucija koja treba da ja izvr{i isplatata, ili na nadle`nite organi (~len 12-g stav (3)),

- ne gi prosledi podatocite za upla}a~ot do finansiskata institucija prima~ (~len 12-g stav (4)),

- ne ja ograni~i ili prekine delovnata sorabotka so finansiskite institucii (~len 12-g stav (5)),

- ne gi ispolnuva barawata za analiza na klientot (~len 13 stav (1)),

- ne obezbedi soodvetna dokumentacija (~len 13 stav (3)),

- ne gi ispolnuva barawata za analiza na klientot (~len 13 stav (4)),

- ne primeni zasilena analiza na klientot vo slu~aj koga postoi povisok rizik od perewe pari ili finansirawe na terorizam (~len 14 stav (1)),

- ne primeni merki na zasilena analiza na klientot koga ne e fizi~ki prisuten za celite na identifikacija (~len 14 stav (2)),

- ne primeni merki na zasilena analiza na klientot koga vospostavuva korespodentski bankarski odnosi so banki (~len 14 stav (3)),

- ne primeni merki na zasilena analiza na klientot koga vr{i transakcii ili stapuva vo deloven odnos so nositeli na javni funkcii (~len 14 stav (4)),

- ne pobara informacii (~len 16 stav (1)),

- ne ja izvestat Upravata soglasno so ~lenot 16 stavovi (2), (3) i/ ili (4) od ovoj zakon,

- ne dostavi izve{taj do Upravata soglasno so ~lenot 16 stav (6) od ovoj zakon,

- podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon se koristat sprotivno na ~lenot 28 stav (1) od ovoj zakon,

- vrabotenite vo subjektite koi imaat obvrska da prezemaat merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam, gi koristat li~nite podatoci od dosiejata na klientite sprotivno na ~lenot 28 stav (5) od ovoj zakon,

Page 35: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 35

- ne dostavi do Upravata podatoci, informacii i dokumenti za gotovinska transakcija vo iznos od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 29 stav (1) to~ka b)),

- ne dostavi do Upravata podatoci, informacii i dokumenti za nekolku povrzani gotovinski transakcii vo iznos od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 29 stav (1) to~ka v))

- ne ja izvesti Upravata (~len 29 stav (2)),

- ne dostavi podatoci za isplateni krediti vo vrednost od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 29-a stav (2)),

- ne dostavi podatoci za sklu~eni polisi za osiguruvawe vo vrednost od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 29-a stav (3)),

- ne dostavi podatoci za sklu~enite dogovori za kupoproda`ba na vozila vo vrednost od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 29-a stav (4)),

- ne ja izvesti Upravata soglasno so ~lenot 35-a stavovi (2) i (4) od ovoj zakon,

- ne izgotvi programi ili programite ne sodr`at i ne obezbeduvaat proceduri (~len 40 stav (1)),

- ne gi dostavi podgotvenite programi na uvid i mislewe na Upravata (~len 40 stav (2)),

- ne formira poseben oddel koj }e se gri`i za sproveduvaweto na programata (~len 40-a stav (1))

- ne imenuva ovlasteno lice koe rakovodi so raboteweto na oddelot (~len 40-a stav (4)),

- vrabotenite vo oddelot nemaat pristap do bazite na podatoci sprotivno na ~lenot 40-a stav (5) od ovoj zakon i

(2) Globa vo iznos od 2.000 do 5.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok i na odgovornoto lice vo pravnoto lice za dejstvijata od stavot (1) na ovoj ~len.

^len 50-a

(1) Globa vo iznos od 5.000 do 10.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok na pravnoto lice, ako:

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na fizi~koto lice so originalna i va`e~ka li~na karta ili paso{ ili zaverena kopija (~len 10 stavovi (1) i (2)),

- ne go utvrdi imeto, prezimeto, datata i mestoto na ra|awe, mesto i adresa na `iveali{te ili prebivali{te, edinstven mati~en broj ili broj na li~nata karta ili paso{ot, organot {to ja izdal i data na va`ewe na li~nata karta ili paso{ot (~len 10 stav (3) ili (4)),

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na pravnoto lice so original ili zaverena kopija na registracija od centralen registar ili so dokumentot za negovo osnovawe (~len 10 stav (5) ili (7) ili (8)),

- ne go utvrdi nazivot, sedi{teto, dano~niot broj na pravnoto lice, osnova~ot/ite i zakonskiot zastapnik (~len 10 stav (6)),

- ne go identifikuva organot na upravuvawe i pretstavnicite na pravnoto lice (~len 10 stav (9)),

Page 36: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

36 Rafajlovski konsalting

- ne zadr`i kopija od dokumentite za identifikacija (~len 10 stav (10)),

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na krajniot sopstvenik (~len 11),

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na liceto koe ja vr{i transakcijata (opolnomo{tenik), nositelot na pravata (opolnomo{tuva~ot) i polnomo{noto (~len 12),

- ne go verifikuva identitetot na klientot, opolnomo{tuva~ot ili na krajniot sopstvenik i pred da vospostavi deloven odnos ili pred da ja izvr{i transakcijata (~len 12-a stav (1)),

- ne go potvrdi identitetot na klientot ili na krajniot sopstvenik i ne go potvrdi negoviot identitet pred ili za vreme na ispla}aweto na polisata ili pred ili koga korisnikot ima namera da gi izvr{i pravata koi proizleguvaat od polisata (~len 12-a stav (3)),

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na klientot pri vr{ewe na raboti na osiguruvawe na `ivot (~len 12-a stav (4)),

- ne gi pregleduva i a`urira dokumentite i podatocite na klientot vo ramkite na delovniot odnos (~len 12-b stav (2)),

- ne pobara informacii (~len 17 stav (1)),

- ne ja izvesti Upravata soglasno so ~lenot 17 stav (2) od ovoj zakon,

- ne gi utvrdi osnovite za somnevawe (~len 18 stav (1)),

- ne go utvrdi identitetot na klientot pred sekoja transakcija koja vklu~uva suma pogolema od 500 evra vo denarska protivvrednost (~len 20 stav (1)),

- ne gi zabele`i podatocite po hronolo{ki redosled vo numeriran registar (~len 20 stav (2)),

- ne go utvrdi identitetot na klientot pred sekoja transakcija koja vklu~uva suma pogolema od 1.000 evra vo denarska protivvrednost (~len 21 stav (1)),

- ne gi zabele`i podatocite po hronolo{ki redosled vo numeriran registar (~len 21 stav (2)),

- ne go utvrdi identitetot na klientot pred vleguvawe vo kazinoto i pri kupuvawe ili pri ispla}awe na ~ipovi vo iznos nad 2.000 evra vo denarska protivvrednost (~len 22 stav (1)),

- ne gi zabele`i podatocite po hronolo{ki redosled vo numeriran registar (~len 22 stav (2)),

- ne go identifikuva klientot, opolnomo{tuva~ot i krajniot korisnik od trguvaweto na hartii (~len 23 stav (1)),

- ne gi zabele`i podatocite vo numeriran registar (~len 23 stav (2)),

- ne obezbedi primena na merkite za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam vo podru`nicite i filijalite (~len 26-a stav (1)),

- ne go informira organot na nadzor (~len 26-a stav (2)),

- ne ~uva kopii od dokumentite koi go potvrduvaat identitetot na klientot ili krajniot sopstvenik, za sprovedenite proceduri za analiza na klientot ili krajniot sopstvenik i za realiziranite transakcii ili transakciite vo obid, od klientskoto dosie i delovnata korespodencija (~len 27 stav (1)),

- ne ~uva kopii soglasno so ~lenot 27 stav (2) od ovoj zakon,

Page 37: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 37

- ne go ~uva numeriran registar od ~lenovite 20, 21, 22 i 23 soglasno so ~lenot 27 stav (6) od ovoj zakon,

- pravnite naslednici ili osnova~ite na subjektot ne gi ~uva podatocite soglasno so ~lenot 27 stavovi (7) i (8) od ovoj zakon,

- ne gi dostavi podatocite, informaciite i dokumentite (~len 29 stav (5)),

- ne go potvrdi izve{tajot dostaven po telefon, telefaks, elektronski ili so drug pi{an dokument (~len 31 stav (2)),

- ne gi a`urira programite i/ili ne gi dostavi podgotvenite programi na uvid i mislewe na Upravata (~len 40 stav (3)),

- vo oddelot ne se vraboteni lica soglasno so ~lenot 40-a stav (2) od ovoj zakon,

- vrabotenite vo oddelot ne gi ispolnuvaat visokite profesionalni standardi (~len 40-a stav (3)) i

- ne go potvrdi identitetot na postoe~kite klienti i ne gi a`urira nivnite podatoci (~len 56-v).

(2) Globa vo iznos od 1.200 do 2.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok i na odgovornoto lice vo pravnoto lice za dejstvijata od stavot (1) na ovoj ~len.

^len 51

Globa vo iznos od 2.500 do 5.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok na fizi~koto lice od ~lenot 5 stav (1) to~ka 2 od ovoj zakon, ako vo ramkite na svoeto rabotewe:

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga vospostavuva deloven odnos (~len 8 to~ka a)),

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga se izvr{uvaat edna ili nekolku povrzani transakcii vo iznos od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 8 to~ka b)),

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga postoi somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam, bez ogled na kakov bilo isklu~ok ili iznos na sredstva (~len 8 to~ka v)),

- ne sproveduva procedura na analiza na klientot koga postoi somnevawe za vistinitosta ili adekvatnosta na prethodno dobienite podatoci za identitetot na klientot (~len 8 to~ka g)),

- ne sproveduvaat procedura na analiza na klientot spored izvr{enata procena na rizikot na klientot, delovniot odnos, produktot ili transakcijata (~len 9 stav (2)),

- ne vr{i procena na rizikot na klientot vrz osnova na procedura za analiza na rizik (~len 9 stav (3)),

- ne go identifikuva i potvrduva identitetot na fizi~koto lice so originalna i va`e~ka li~na karta ili paso{ ili zaverena kopija (~len 10 stavovi (1) i (2)),

- ne go utvrdi imeto, prezimeto, datata i mestoto na ra|awe, mesto i adresa na `iveali{te ili prestojuvali{te, edinstven mati~en broj ili broj za identifikacija i broj na li~nata karta ili paso{ot, organot {to ja izdal i data na va`ewe na li~nata karta ili paso{ot (~len 10 stav (3) ili (4)),

Page 38: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

38 Rafajlovski konsalting

- ne go identifikuva i verifikuva identitetot na pravnoto lice so original ili zaverena kopija na registracija od Centralniot registar ili dokumentot za negovo osnovawe (~len 10 stav (5) ili (7) ili (8)),

- ne go utvrdi nazivot, sedi{teto, dano~niot broj na pravnoto lice, osnova~ot/ite i zakonskiot zastapnik (~len 10 stav (6)),

- ne go identifikuva organot na upravuvawe i pretstavnicite na pravnoto lice (~len 10 stav (9)),

- ne zadr`i kopija od dokumentite za identifikacija (~len 10 stav (10)),

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na krajniot sopstvenik (~len 11),

- ne go identifikuva i potvrdi identitetot na liceto koe ja vr{i transakcijata (opolnomo{tenik), nositelot na pravata (opolnomo{tuva~ot) i polnomo{noto (~len 12),

- ne go verifikuva identitetot na klientot, opolnomo{tuva~ot ili na krajniot sopstvenik i pred da vospostavi deloven odnos ili pred da ja izvr{i transakcijata (~len 12-a stav (1)),

- ne gi sledi transakciite (~len 12-b stav (1)),

- ne gi pregleduva i a`urira dokumentite i podatocite na klientot vo ramkite na delovniot odnos (~len 12-b stav (2)),

- ne pravi analiza za osnovot i celta na slo`enite, nevoobi~aeno golemite transakcii ili transakcii koi se izvr{eni na nevoobi~aen na~in, koi nemaat o~igledna ekonomska opravdanost ili vidliva pravna cel ili na delovnite odnosi i transakciite so fizi~ki ili pravni lica, finansiski institucii od dr`avi koi ne gi implementirale ili nedovolno gi implementirale merkite za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam (~len 12-v stavovi (1), (2) i (5)),

- ne gi ispolnuva barawata za analiza na klientot (~len 13 stav (1)),

- ne obezbedi soodvetna dokumentacija (~len 13 stav (3)),

- ne primeni zasilena analiza na klientot vo slu~aj koga postoi povisok rizik od perewe pari ili finansirawe na terorizam (~len 14 stav (1)),

- ne primeni merki na zasilena analiza na klientot koga ne e fizi~ki prisuten za celite na identifikacija (~len 14 stav (2)),

- ne primeni merki na zasilena analiza na klientot koga vr{i transakcii ili stapuva vo deloven odnos so nositeli na javni funkcii (~len 14 stav (4)),

- ne dostavi do Upravata podatoci (~len 15 stav (1)),

- ne dostavi do Upravata podatoci (~len 15 stav (2)),

- ne ja zadr`i transakcijata, delovniot ili drug odnos ili pravnata rabota (~len 15 stav (3)),

- ne pobara informacii soglasno so ~lenot 16 stav (1) od ovoj zakon,

- ne ja izvesti Upravata (~len 16 stavovi (2), (3) ili (4),

- ne dostavi izve{taj do Upravata (~len 16 stav (6)),

- ne pobara informacii soglasno so ~lenot 17 stav (1) od ovoj zakon,

- ne ja izvesti Upravata (~len 17 stav (2)),

- ne gi utvrdi osnovite za somnevawe (~len 18 stav (1)),

Page 39: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 39

- isplati ili primi gotovi pari vo iznos od 15.000 evra ili pove}e vo denarska protivvrednost vo vid na edna ili pove}e povrzani transakcii (~len 24 stav (1)),

- izvr{i registracija ili prenos na hartii od vrednost, drug imot ili pravni raboti ako klientot ne podnese dokaz deka prenosot na parite e izvr{en preku banka sprotivno na ~lenot 24 stav (2) od ovoj zakon,

- ne ~uva kopii od dokumentite koi go potvrduvaat identitetot na klientot ili krajniot sopstvenik, za sprovedenite proceduri za analiza na klientot ili krajniot sopstvenik i za realiziranite transakcii ili transakciite vo obid, od klientskoto dosie i delovnata korespodencija (~len 27 stav (1)),

- ne ~uva kopii soglasno so ~lenot 27 stav (2) od ovoj zakon,

- ne gi ~uva podatocite i dokumentite najmalku deset godini (~len 27 stavovi (3) i (4)),

- ne gi stavi dokumentite na raspolagawe (~len 27 stav (9)),

- podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon gi koristat sprotivno na ~lenot 28 stav (1) od ovoj zakon,

- ne ja izvesti Upravata (~len 28 stav (2)),

- go izvesti klientot ili treto lice za dostavuvaweto na podatocite do Upravata ili za drugi merki i dejstvija prezemeni vrz osnova na ~lenot 28 stav (3) od ovoj zakon,

- go izvesti klientot ili treto lice za dostavuvaweto na podatocite sprotivno na ~lenot 28 stav (4) od ovoj zakon,

- gi koristi li~nite podatoci od dosiejata na klientite sprotivno na ~lenot 28 stav (5) od ovoj zakon,

- ne dostavi do Upravata podatoci, informacii i dokumenti koga se somneva ili ima osnova za somnevawe deka bilo ili e izvr{eno perewe pari ili finansirawe na terorizam ili e napraven obid ili se pravi obid za perewe pari ili za finansirawe na terorizam (~len 29 stav (1) to~ka a)),

- ne ja izvesti Upravata soglasno so ~lenot 29 stav (2) od ovoj zakon,

- ne dostavi dopolnitelni informacii i dokumentacija ili vedna{ ne ja informiraat Upravata (~len 29 stav (3)),

- ne gi dostavi sobranite podatoci, informacii i dokumenti za izvr{enite transakcii vo rokot i formata opredeleni vo ~lenot 29 stav (4) od ovoj zakon,

- ne ja izvesti Upravata soglasno so ~lenot 29 stav (5) od ovoj zakon,

- ne dostavi podatoci za zavereni dogovori so koi se steknuva imot vo vrednost od 15.000 evra vo denarska protivvrednost ili pove}e (~len 29-a stav (1)),

- ne go potvrdi izve{tajot dostaven po telefon (~len 31 stav (2)),

- ne gi dostavi pobaranite podatoci vo rok od deset rabotni dena (~len 34 stav (2)),

- ne ja izvesti Upravata soglasno so ~lenot 35-a stavovi (2) i (4) od ovoj zakon,

- ne ja zadr`i transakcijata vrz osnova na izdadeniot nalog ili najdolgo 72 ~asa od zadr`uvaweto na transakcijata (~len 36 stavovi (2) i (3)),

- ne izgotvi programa ili programata ne sodr`i i ne obezbeduva i proceduri (~len 40 stav (1)),

- ne ja dostavi podgotvenata programa na uvid i mislewe na Upravata (~len 40 stav (2)),

Page 40: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

40 Rafajlovski konsalting

- ne ja a`urira programata i/ili ne ja dostavi podgotvenata programa na uvid i mislewe na Upravata (~len 40 stav (3)),

- ne go potvrdi identitetot na postoe~kite klienti i ne gi a`urira nivnite podatoci (~len 56-v).

(2) Na fizi~koto lice za dejstvijata od stavot (1) alinei 24, 25, 26, 33, 34, 37, 38, 41, 42, 44, 46, 47, 51 i 53 na ovoj ~len pokraj globata mu se izrekuva i prekr{o~na sankcija zabrana za vr{ewe na dejnost od edna do dve godini.

^len 51-a

Globa vo iznos od 2.500 do 5.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok na ste~ajniot upravnik ako ne prezema merki i dejstvija vo slu~aj koga subjektot e vo postapka na ste~aj i likvidacija soglasno so ~lenot 7 od ovoj zakon.

^len 52

Globa vo iznos od 1.200 do 2.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu se izre~e za prekr{ok na ovlasteno slu`beno lice ili lica koi vr{at javno ovlastuvawe, ako:

- ne go evidentira sekoe vnesuvawe i iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost preku carinskata linija na Republika Makedonija soglasno so ~lenot 19 stav (1) od ovoj zakon,

- ne gi pribira podatocite soglasno so ~lenot 19 stav (2) od ovoj zakon,

- ne go prijavuva do Upravata vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel nad 10.000 evra vo denarska protivvrednost soglasno so ~lenot 19 stav (3) od ovoj zakon,

- ne go prijavuva do Upravata, somnevaweto za perewe pari ili finansirawe na terorizam soglasno so ~lenot 19 stav (4) od ovoj zakon,

- ne gi ~uva site podatoci za vnesuvawe ili iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost, preku carinskata linija, najmalku deset godini od denot na izvr{eniot prenos soglasno so ~lenot 27 stav (5) od ovoj zakon,

- ne ja izvesti Upravata za sekoja pokrenata postapka za krivi~no delo perewe pari i finansirawe na terorizam soglasno so ~lenot 32 stav (3) od ovoj zakon,

- ne ja informira Upravata za sekoja podnesena krivi~na prijava soglasno so ~lenot 32 stav (4) od ovoj zakon,

- ne ja informira Upravata za sekoja podnesena krivi~na prijava, obvinitelen akt i prvostepena presuda za krivi~nite dela perewe pari i finansirawe na terorizmot soglasno so ~lenot 32 stav (5) od ovoj zakon,

- ne gi dostavi baranite podatoci soglasno so ~lenot 34 stav (2) od ovoj zakon,

- ne izgotvi godi{ni planovi za vr{ewe nadzor nad primenata na merkite i dejstvijata soglasno so ~lenot 46 stav (4) od ovoj zakon,

- ne ja izvesti Upravata koga }e utvrdi somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam kako i prekr{uvawe na odredbite na ovoj zakon soglasno so ~lenot 46 stav (6) od ovoj zakon,

- ne formira komisii za vr{ewe na nadzor soglasno so ~lenot 47 stav (1) od ovoj zakon,

Page 41: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 41

- ne ja izvesti Upravata soglasno so ~lenot 47 stav (3) od ovoj zakon,

- ne ja izvesti Upravata za podnesenoto barawe za pokrenuvawe na prekr{o~na postapka soglasno so ~lenot 48 stav (1) od ovoj zakon i

- ne ja izvesti Upravata za izvr{eniot nadzor nad subjektite i za naodite od izvr{eniot nadzor soglasno so ~lenot 48 stav (2) od ovoj zakon.

Poramnuvawe

^len 53

(1) Za prekr{ocite od ~lenovite 49, 50, 50-a, 51 i 52 na ovoj zakon organite i insti-tuciite od ~lenot 46 i komisiite od ~lenot 47 na ovoj zakon se dol`ni na storitelot na prekr{okot da mu predlo`at postapka za poramnuvawe pred da podnesat barawe za pre-kr{o~na postapka.

(2) Koga storitelot na prekr{okot e soglasen za poveduvawe na postapka za poramnu-vawe, organot i institucijata od ~lenot 46 i komisijata od ~lenot 47 na ovoj zakon so-stavuva zapisnik vo koj se zabele`uvaat bitnite elementi na prekr{okot, vremeto, me-stoto i na~inot na storuvawe na prekr{okot, opisot na dejstvieto na prekr{okot i li-cata koi se vklu~eni.

(3) Vo zapisnikot se utvrduva na~inot na koj }e se nadminat posledicite od storuva-we na prekr{okot.

(4) Organot i institucijata od ~lenot 46 i komisijata od ~lenot 47 na ovoj zakon mo`e vo postapka na poramnuvawe na storitelot na prekr{okot da mu dadat platen nalog.

(5) Dokolku storitelot go primi platniot nalog, e dol`en istiot da go potpi{e. Pri-maweto na platniot nalog se zapi{uva vo zapisnikot.

(6) Organot i institucijata od ~lenot 46 i komisijata od ~lenot 47 na ovoj zakon e dol`en da vodi evidencija za pokrenatite postapki za poramnuvawe i za nivniot ishod.

^len 53-a

Prekr{o~na postapka za storen prekr{ok od ~lenovite 49, 50, 50-a, 51 i 52 na ovoj zakon ne mo`e da se povede ili vodi ako pominat pove}e od pet godini od denot koga e storen prekr{okot.

^len 54

Za prekr{ocite propi{ani vo ~lenovite 49, 50, 51 i 52 od ovoj zakon odlu~uva nad-le`niot sud vo postapka propi{ana so zakon.

IX PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI

^len 55

Komorite, od ~lenot 47 na ovoj zakon se dol`ni da gi formiraat komisiite od ~le-not 47 na ovoj zakon najdocna vo rok od 90 dena od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

Page 42: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

42 Rafajlovski konsalting

^len 56

Listite na indikatori za analiza na rizikot od ~lenot 9 stav (3) na ovoj zakon i za prepoznavawe na somnitelni transakcii od ~lenot 18 na ovoj zakon, Upravata vo sora-botka so subjektite i organite koi vr{at nadzor vrz nivnoto rabotewe }e gi utvrdi naj-docna vo rok od 18 meseca od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

^len 56-a

Sovetot za borba protiv perewe pari i finansirawe na terorizam }e se formira vo rok od {est meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

^len 56-b

(1) Podzakonskite akti koi proizleguvaat od Zakonot za spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo i finansirawe na terorizam („Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 4/2008) ostanuvaat vo sila do donesuvawe na novi.

(2) Podzakonskite akti koi proizleguvaat od ovoj zakon ministerot za finansii gi donesuva vo rok od 12 meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

Verifikuvawe na identitetot na postoe~kite klienti ^len 56-v

Subjektite se dol`ni da go potvrdat identitetot na postoe~kite klienti vrz osnova na procedura za analiza na rizik i da gi a`uriraat podatocite za nivniot identitet vo rok od 24 meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

^len 57

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, Direkcijata za spre~uvawe na pere-we pari prodol`uva da raboti kako Uprava za spre~uvawe na perewe pari i finansira-we na terorizam.

^len 58

Direktorot na Direkcijata za spre~uvawe na perewe pari prodol`uva da ja vr{i funkcijata direktor na Upravata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na te-rorizam do istekot na mandatot za koj e imenuvan.

^len 59

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon vrabotenite, opremata, inventarot, arhivata, dokumentacijata, sredstvata za rabota i drugite sredstva od Direkcijata za spre~uvawe na perewe pari gi prezema Upravata za spre~uvawe na perewe pari i fi-nansirawe na terorizam.

^len 60

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, prestanuva da va`i Zakonot za spre-~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 46/2004).

Page 43: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

Rafajlovski konsalting 43

^len 61

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".

******

Od Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na zakonot za spre~uvawe

na perewe na pari i drugi prinosi od kaznivo delo i

finansirawe na terorizam("Slu`ben vesnik na RM", broj 57/10) ^len 49

Odredbite od ~lenovite 17, 18 i 29-a na ovoj zakon }e zapo~nat da se primenuvaat po 30 dena od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

Odredbata od ~lenot 40 stav (4) na ovoj zakon }e se primenuva od 1 januari 2011 godina.

^len 50

Po ~lenot 56 se dodavaat tri novi ~lena 56-a, 56-b i 56-v, koi glasat:

^len 51

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo „Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".

******

Od Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na zakonot za spre~uvawena

perewe na pari i drugi prinosi od kaznivo delo

finansirawe na terorizam("Slu`ben vesnik na RM", broj 35/11)

^len 33

Podzakonskite akti koi proizleguvaat od ovoj zakon, }e se donesat vo rok od 15 dena od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

^len 34

Se ovlastuva Zakonodavno-pravnata komisija na Sobranieto na Republika Makedonija da utvrdi pre~isten tekst na Zakonot za spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo i finansirawe na terorizam.

^len 35

Odredbite od ~lenovite 46-a, 46-b, 46-v, 46-g, 46-d i 46-| na ovoj zakon }e za~nat da se primenuvaat so zapo~nuvaweto na primenata na Zakonot za inspekciski nadzor.

^len 36

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo „Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".

Page 44: SODR@INA ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE … za sprecuvanje perenje... · zakon za spre^uvawe na perewe pari... rafajlovski konsalting 3 zakon za spre^uvawe na perewe pari i drugi prinosi

ZAKON ZA SPRE^UVAWE NA PEREWE PARI...

44 Rafajlovski konsalting

******

Od Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na zakonot za spre~uvawena

perewe na pari i drugi prinosi od kaznivo delo

finansirawe na terorizam("Slu`ben vesnik na RM", broj 44/12)

^len 16

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, Upravata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam prodol`uva da raboti kako Uprava za finansisko razuznavawe.

^len 17

Direktorot na Upravata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam prodol`uva da ja vr{i funkcijata direktor na Upravata za finansisko razuznavawe do istekot na mandatot za koj e imenuvan.

^len 18

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon vrabotenite, opremata, inventarot, arhivata, dokumentacijata, sredstvata za rabota i drugite sredstva od Upravata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam gi prezema Upravata za finansisko razuznavawe.

^len 19

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo „Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".