ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

អាស័យដ្ឋាន៖ ផ្ទះលេខ៩៣ ផ្លូវលេខ៥៩០ សង្កាត់បឹងកក់២ ខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ ទូរស័ព្ទ៖ (៨៥៥-២៣) ៨៨០ ១៩៤ សារអេឡិចតេូនិច៖ pcu@yrdp.org គេហទំព័រ៖ www.yrdp.org

អនាគតនៃបៃទៃសជាតិយើង ពឹងផ្អៃកលើគុណភាពនៃការគិតរបស់យើង

ពៃឹត្តិបតៃ សង្គម និង ការពិតSociety and Reality

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣

ការបេើបេស់អក្ខរាវិរុទ្ធខុស នៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុក ....................................................................... ០១

លេបី ខាងចម្លង ............................................................................................................................ ០៣

យុវជន និងយុទ្ធនាការបោះឆ្នាត ................................................................................................... ០៦

វិធីសាសេ្តបង្កើនការចងចាំ (តពីលេខមុន)....................................................................................... ០៨

សំណើច៖ ខ្មោចបី ...................................................................................................................... ១០

កំណាពេយ៖ បេភេទមិត្ត ................................................................................................................. ១០

មាតិកា

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

អ្នកត្រួតពិនិត្រយ៖ លោក ជាង សុខាលោក រាម រដ្ឋាមុនីកញ្ញា គឹម សំអាតលោក គង់ ឧត្តម

អ្នកនិពន្ធ និងអ្នកស្រវជ្រវ៖កញ្ញា សារឿន ដលីសលោក នេន សេនលោក គង់ ឧត្តម

ការីកុំព្រយូទ័រ និងរចនាក្រប៖លោក គង់ ឧត្តម

អាស័យដ្ឋានទំនាក់ទំនង៖បេអប់សំបុតេលេខ៖ ៤៦២ ភ្នំពេញទូរស័ព្ទលេខ៖ (៨៥៥-២៣)-៨៨០-១៩៤សារអេឡិចតេូនិច៖ pcu@yrdp.org គេហទំព័រ៖ www.yrdp.org ហ្វេសប៊ុក៖ www.facebook.com/ yrdpcambodiapageទ្វីតទ័រ៖ www.twitter.com/yrdpcambodiaយូធូប៖ www.youtube.com/ yrdpcambodiatube

សង្គម និង ការពិត សង្គម និង ការពិត ជាពេឹត្តិបតេមួយដេលកើតឡើងដោយសារគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់និសេសិតស្ម័គេចិត្ត នៅអង្គការកម្ម វិធីអភិវឌេឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP) សហការជាមួយ YRDP

កេមការឧបត្ថម្ភថវិកាពីម្ចាស់ជំនួយរបស់ YRDP ដូចជា៖ CCFD, MISEREOR, ICCO, N&A, D&P, HBF និងAJWS។ គោលបំណងសំខាន់របស់ សង្គម និង ការពិត គឺចេក រំលេកនូវបទពិសោធន៍សកម្មភាពរបស់យុុវជន ក្នុងការអភិវឌេឍ សង្គម និងបង្ហាញពីពេឹត្តិការណ៍ និងសកម្មភាពជាក់ស្តេង ដេលកើតឡើងក្នុងសង្គម ដើមេបីឆ្លុះបញ្ចាំងនូវសា្ថានភាពសង្គម កម្ពជុានាពេលបច្ចបុេបន្ន។ ជាពិសេសពេតឹ្តបិតេនេះ គឺផ្តល់ឱកាស ឱេយយុវនិសេសិតទូទៅ បានចូលរួមបញ្ចេញមតិក្នុងការសា្ថាបនា សង្គមជាតិ។ សង្គម និង ការពិត សូមសា្វាគមន៍នូវរាល់គំនិត ទសេសន មតិយោបល់ និងសា្នាដេនិពន្ធនានារបស់មិត្តអ្នកអាន ដេលចង់ ផេសព្វផេសាយក្នងុគោលបំណង រួមចំណេកអភិវឌេឍធនធានយុវជន កសាងសន្តិភាព លទ្ធិបេជាធិបតេយេយ យុត្តិធម៌ និងការអភិវឌេឍ បេទេសជាតិ។ យើងខ្ញុំសូមថ្លេងអំណរគុណយ៉ាងជេលជេ ដល់មិត្ត អ្នកអាន ដេលបានយកចិត្តទុកដក់ក្នុងការតាមដន និងគំទេ ពេឹត្តិបតេនេះ ពេមទាំងទទួលដោយរីករាយនូវរាល់ការទិតៀន សា្ថាបនាពីគេប់ទិសទី៕

មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាយុវជនYouth learning Center (YLC)

YLC បើកបម្រើជូនយុវជន ជាពិស្រសនិស្រសិតសិក្រសា និងស្រវជ្រវមកពីគ្រប់មជ្រឈដ្ឋានទាំងអស់

YLC មនឯកសារគេប់បេភេទទាក់ទងនឹងការគិតពិចារណាសុីជមេ ការអភិវឌេឍខ្លួនឯង បេវត្តិសាសេ្ត

សេដ្ឋកិច្ច ការអភិវឌេឍសង្គម លទ្ធិបេជាធិបតេយេយ អភិបាលកិច្ចល្អ សិទ្ធិមនុសេស ការកសាងសន្តិភាព

ភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងភាពជាអ្នកគេប់គេងបរិសា្ថាន ធនធានធម្មជាតិ វិស័យឧសេសាហកម្ម និសេសារណកម្ម

និងការបេបេួលអាកាសធាតុ និងឯកសារសេវជេវជាចេើនទៀត។

ជាពិសេស YLC មន Internet ដើមេបីសិកេសាសេវជេវដោយឥតគិតថ្លេ ពេមទាំងមនបំពាក់ទូរទសេសន៍

សមេប់ឱេយនិសេសិតសិកេសាឈ្វេងយល់ វិភាគពិចារណាពីព័ត៌មនជាតិ និងអន្តរជាតិទាក់ទិននឹងវិស័យឧសេសាហកម្ម

និសេសារណកម្មនិងការបេបេួលអាកាសធាតុ។

YLC ក៏មនសាលបេជុំដេលអាចផ្ទុកមនុសេសដល់ទៅ១៥០នាក់ សមេប់ជួលផងដេរ៕

ម៉ាងធ្វើការ (ច័ន្ទ - សុកេ)

- ពេឹក៖ ចាប់ពីម៉ាង ៨:០០ ដល់ម៉ាង ១២:០០ រសៀល

- រសៀល៖ ចាប់ពីម៉ាង ១៣:៣០ ដល់ម៉ាង ១៧:០០ ល្ងាច

ទំនាក់ទំនងស្នើសុំពេឹត្តិបតេបេចាំខេ តាមបេព័ន្ធសារអេឡិចតេូនិច សូមទាក់ទងមកកាន់ oudam@yrdp.org

សម្រប់មតិយោបល់ផ្រស្រងៗ សូមផ្តល់តាមរយៈ

pcu@yrdp.org

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ១រូបភាពពីគេហទំព័រហ្វេសប៊ុក។

ការបៃើបៃស់អក្ខរាវិរុទ្ធខុស នៅលើគៃហទំព័រហ្វៃសប៊ុកបេព័ន្ធទំនាក់ទំនងសង្គមហ្វេសប៊ុក(FaceBook) គឺជាឧប-

ករណ៍សមេប់ចេករំលេកព័ត៌មាន បានយ៉ាងមានបេសិទ្ធភាព

ជាទីបំផុតសមេប់បេទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងេ។ យើងអាចចំណាយ

ពេលវេលាតេឹមតេ៥ទៅ១០វិនាទីប៉ុណ្ណោះ (ទៅតាមលេបឿន

អុីនធឺណេត) ដើមេបីចេករំលេកព័ត៌មានទៅកាន់បុគ្គលគោល-

ដៅរបស់យើងបានយ៉ាងងយសេួល និងឆប់រហ័ស ប៉ុន្តេពេល

ខ្លះ អ្នកចេករំលេកបានធ្វេសបេហេសក្នុងការតេួតពិនិតេយនូវសារ

និងអក្ខរាវិរុទ្ធជាភាសាខ្មេរ ដេលជាភាសាដើមកំណើតរបស់ខ្លួន

នោះ ឱេយបានចេបាស់លាស់មុននឹងសមេចចិត្តបញ្ជូនចេញទៅ។

តើការចេករំលេកនូវព័ត៌មាន ដេលបានសេបនូវអក្ខរាវិរុទ្ធ

ខុសទៅកាន់អ្នកបេើបេស់ហ្វេសប៊ុកនោះ នឹងផ្តល់ផលជា

អវិជ្ជមានអ្វីខ្លះ ចំពោះអនាគតអកេសរសាសេ្តខ្មេរ និងយុវជន

ខ្មេរ?

និសេសិតបរិញ្ញាបតេទសេសនវិជា្ជា នេពុទ្ធិកសាកលវិទេយាល័យ

ពេះសីហនុរាជ លោក ឡេង សុភក្តិ បាននិយយថា៖ ពេលខ្លះ

ពេលឃើញនូវការសរសេរអក្ខរាវិរុទ្ធខុសក្នុងហ្វេសប៊ុក ខ្ញុំពិតជា

មិនចង់មើល ធា្លាក់ទឹកចិត្ត ពេះវាប៉ះពាល់ដល់ជាតិសាសន៍

ខ្មេរ ពលរដ្ឋមានភាពខ្វះចនោ្លាះលើការអភិរកេសអកេសរសាសេ្ត ដូច

ពាកេយ ខ្ញុំ បេរជាសព្វថ្ងេគេនិយមសរសេរ ញ៉ុម ទៅវិញ បំលេង

អកេសរសាសេ្តឱេយខុស ធ្វើឱេយខុសទេង់ទេយដើម វានាំឱេយបាត់បង់

អត្តសញ្ញាណជាតិ។

និសេសិតបរិញ្ញាបតេអកេសរសាសេ្តខ្មេរ នេសាកលវិទេយាល័យ

ភូមិន្ទភ្នំពេញ លោក សន ឧត្តម្ភ បាននិយយថា៖ សព្វថ្ងេការ

ចេករំលេកព័ត៌មាននៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុក ពិតជាមាន

ឥទ្ធិពល ខា្លាំងមេនទេន ពីពេះព័ត៌មាននីមួយៗអាច ចេក រំលេក

បានយ៉ាងលឿននិងរហ័សជាទីបំផុត។ ពិតណាស់ រាល់ព័ត៌មាន

ដេលបានបង្ហោះផេសាយនៅក្នងុហ្វេសបុ៊ក ពិតជាមានការសរសេរ

អក្ខរាវិរុទ្ធខុសពិតមេន តាមដេលខ្ញុំធា្លាប់ជួបកន្លងមក។ យុវជន

ហាក់បីដូចជាមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ ទៅលើផ្នេកអក្ខរាវិរុទ្ធជា

សំខាន់ទេ គាត់ភាគចេើនគិតតេពីគោលដៅរបស់គាត់ តើគាត់

តេូវធ្វើអ្វីសមេប់ផេសព្វផេសាយនិងចេករំលេកតេប៉ុណ្ណោះ ដេល

ជះឥទ្ធិពលអាកេក់មេន ចំពោះអក្ខរាវិរុទ្ធខ្មេរ។ វានឹងបន្តប៉ះ

ពាល់ទៅដល់ក្មេងជំនាន់កេយ ពិសេសគឺយុវជននេះឯង។

អ្វីដេលយើងគួរតេធ្វើ គឺតេូវចាប់ផ្តើមពីខ្លួនយើងជាមុនសិន។

យើងអាចផ្តល់យោបល់ កេតមេូវទំងអត្ថន័យ និងអក្ខរាវិរុទ្ធ

ពីពេះខ្មេរយើង មានភាសាជាតិរបស់ខ្លួនសមេប់បេើបេស់

វាល្អជាងជាតិសាសន៍ដទេទៀត ដេលពុំមានភាសាជាតិរបស់

ខ្លួនបេើបេស់នោះ។

សាសេ្តាចារេយអកេសរសាសេ្តខ្មេរ នេសាកលវិទេយាល័យភូមិន្ទ

ភ្នំពេញ លោក ទូច ថារា៉ា បានបញ្ចេញទសេសនថា៖ មូលហេតុ

ដេលបណា្តាលឱេយមានការបញ្ជូននូវព័ត៌មាន ដេលមានអក្ខរា-

វិរុទ្ធខុសតាមហ្វេសប៊ុកនោះ ពីពេះតេរឿងបុគ្គល។ អ្នកបញ្ជូន

ព័ត៌មានទំងនោះមិនមានចំណេះដឹងគេប់គេន់ ឬអាចនិយយ

ថាសំណេរខេសាយ។ អ្នកបេើបេស់ហ្វេសប៊ុកភាគចេើនជា

យុវជន ដេលកំពុងសិកេសានៅតាមវិទេយាល័យ និងអនុវិទេយាល័យ

ពេលខ្លះនិសេសិតសាកលវិទេយាល័យហ្នឹងក៏សរសេរខុសដេរ។ វា

អាចបណា្តាលមកពីបេព័ន្ធផេសព្វផេសាយសព្វថ្ងេ ដូចជា ទូរទសេសន៍

កាសេត ទសេសនាវដ្តីជាដើម បានផេសព្វផេសាយនូវអក្ខរាវិរុទ្ធខុស

គា្មោនអ្នកតេួតពិនិតេយ ពិសេសគឺស្មេរ សរសេរតាមតេខ្លួនឯង។

ទង្វើបេបនេះនឹងមានឥទ្ធពិលអាកេក់

ណាស់ចំពោះអនាគតអកេសរ

សាសេ្តខ្មេរ ជួនកាល

ខ្លួនឯងសរសេរតេូវ

តេនៅ ពេលឃើញគេ

ផេសាយមកចេើន ក៏

សរសេរតាមគេ

ដេលខុសនោះ

តេម្តង ដូច្នេះ

បេព័ន្ធផេសព្វ-

ផេសាយនេះ មាន

ឥទ្ធិពលខា្លាំង

ណាស់ វានាំ

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ២ ទំព័រទី៖ ៣

មនុសេសចេើនសរសេរពាកេយខុស។ ខ្ញុំគិតថា អ្នកដេលសរសេរ

សារខ្លួនឯង តេូវមានចំណេះដឹងផ្នេកអកេសរសាសេ្តឱេយបានចេបាស់

លាស់ បើសិនជាយើងមិនសូវចេបាស់ យើងអាចពិនិតេយអក្ខរាវិរុទ្ធ

ជាមួយនឹងវចនានុកេមអកេសរសាសេ្តខ្មេរបាន។ អ្នកខ្លះចេះ

ភាសាបរទេសចេបាស់ តេភាសាជាតិខ្លួនបេរមិនសូវចេះ

ទៅវិញ។ ការបេើបេស់អកេសរសាសេ្តខ្មេរ ហាក់បីដូចជា

កំពុងតេបេើបេស់បេបអាណាធិបតេយេយ នៅក្នុងសង្គម

ខ្មេរ។ យើងតេូវតេពងេឹងនូវមុខវិជា្ជាអកេសរសាសេ្តខ្មេរ

ឱេយបានចេបាស់លាស់ ចាប់ពីថា្នាក់បឋមរហូតដល់ថា្នាក់

វិទេយាល័យ ឬមហាវិទេយាល័យផង ជាពិសេសចំពោះ

មេរៀនសរសេរតាមអាន ដេលបានបងេៀននូវពាកេយ

ពេចន៍បាលីពិបាកៗ ឱេយកូនសិសេសចេះតាំងពីថា្នាក់តូចៗ។

អ្នកឯកទេសភាសាខ្មេរ គួរតេពិនិតេយទៅលើការផេសព្វផេសាយ

អក្ខរាវិរុទ្ធនៅតាមបណា្តាបេព័ន្ធផេសព្វផេសាយផេសេងៗ។

ការផេសព្វផេសាយ និងចេករំលេកនូវអក្ខរាវិរុទ្ធខុសតាម

រយៈបេព័ន្ធផេសព្វផេសាយសង្គមហ្វេសបុ៊កទំងនេះ អាចសមា្លាប់

អកេសរសាសេ្តជាត ិនងិឈានទៅរកការបាតប់ងជ់ាកជ់ាមនិ

ខាន ហើយវាក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងដេរថា ការអប់រំរបស់យើង

នៅខេសាយ មនុសេសគា្មោនសមត្ថភាព ពេះសូមេបីតេភាសាជាតិក៏

សរសេរមិនតេវូ។

ដូច្នេះ ក្នុងនាមយើងដេលមានឈ្មោះថាជាខ្មេរនោះ គួរតេ

ចាប់ផ្តើមសេឡាញ់ និងអនុវត្តនូវការសរសេរអក្ខរាវិរុទ្ធឱេយបាន

ចេបាស់តេឹមតេូវ មុននឹងធ្វើការផេសព្វផេសាយ ឬចេករំលេកនូវឃ្លា

ឬអត្ថបទនោះចេញដេលមានដូចជា៖

១-ចំពោះអ្នកផ្សព្វផ្សាយនៅលើគ្ហទំព័រហ្វស្បុ៊ក៖

o តេូវតេចេបាស់ដោយខ្លួនឯង នូវអក្ខរាវិរុទ្ធខ្មេរ បើមិន

ចេបាស់ សូមសួរអ្នកអកេសរសាសេ្ត ឬមើលផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយ

វចនានុកេមសម្តេចសងេឃរាជជួន ណាត

o គួរតេមានវចនានុកេមសម្តេចសងេឃរាជ ជួន ណាត

សមេប់ពិនិតេយ ផ្ទៀងផ្ទាត់នូវអក្ខរាវិរុទ្ធខ្មេរ

o ពិនិតេយអក្ខរាវិរុទ្ធឱេយបានចេបាស់ ថាពិតជាតេឹមតេូវមុន

នឹងបញ្ចេញនូវព័ត៌មាន

២-ចពំោះអន្កដែលទទលួបាននវូពត័ម៌ានផស្ពវ្ផស្ាយ

នៅ លើគ្ហទំព័រហ្វ្សប៊ុក៖

o គួរតេពិនិតេយ និងវិនិច្ឆ័យនូវអក្ខរាវិរុទ្ធឱេយបានចេបាស់ថា

អក្ខរាវិរុទ្ធនោះពិតជាតេមឹតេវូមុននឹងចេករំលេកព័ត៌មាននោះបន្ត

(ជៀសវាងចេករំលេកនូវឃ្លា ឬលេបះណាដេលមានអក្ខរាវិរុទ្ធខុស)

o ជួយកេតមេូវពាកេយ ឬអត្ថបទណាដេលមានអក្ខរាវិរុទ្ធ

ខុស (កេសមេូលអក្ខរាវិរុទ្ធថ្មី ដោយរកេសានូវឈ្មោះមា្ចាស់ដើម)

យើងដឹងយ៉ាងបេកដថា ជាកូនខ្មេរ បេកដជាមិនចង់ឃើញ

អកេសរសាសេ្តខ្មេរ តេូវបានយើងបេើបេស់បេបអណាធិបតេយេយ

និងគា្មោនសណា្តាប់ធា្នាប់នៅក្នុងហ្វេសប៊ុកដូចសព្វថ្ងេនេះទេ ដេល

នឹងឈានធ្វើឱេយអនាគតកូនក្មេងជំនាន់កេយ សរសេរនូវអក្ខរា-

វិរុទ្ធខ្មេរខុសសោះឡើយ។

ដូច្នេះ ចូររួមគា្នាថេរកេសា លើកតម្កើង និងកេតមេូវនូវអក្ខរាវិរុទ្ធ

ដេលខុស ឱេយមកតេឹមតេូវតាមកេបួនខា្នាតដើមឡើងវិញ ជៀសវាង

ការបាត់បង់នាថ្ងេខាងមុខ៕

ដោយ៖ គង់ ឧត្តម

រូបភាពពីគេហទំព័រហ្វេសប៊ុក។

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ២ ទំព័រទី៖ ៣

លៃបី ខាងចម្លងកាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០១០ មានករណីរិះគន់លើការថតចម្លង

បទចមេៀងពីសំណាក់ផលិតកម្ម SM Entertainmentរបស់

បេទេសកូរ៉េខាងតេបូង ដោយបានគំរាមប្តឹងផលិតកម្មក្នុងសេុក

ខ្មេរពីបទលួចចម្លងបទ Ring Ding Dong របស់កេុមតារាបេុស

កូរ៉េខាងតេបូង SHINee ម្តងរួចមកហើយ បនា្ទាប់មក ព័ត៌មានក៏

តេូវបានស្ងប់សា្ងាត់ទៅវិញ ដោយមិនសូវមានមតិបេតិកម្ម ឬដឹង

ឮពីសំណាក់បេជាពលរដ្ឋខ្មេរទេ ពេះពុំមានសារព័ត៌មានក្នុង

សេុកណាមួយបានបញ្ចេញនូវព័ត៌មានជាទូទៅ ដល់បេជា-

ពលរដ្ឋទេ។ យ៉ាងណាមុិញ ករណីដូចគា្នានេះ ក៏តេូវបានផ្ទុះ

ឡើងវិញក្នុងឆ្នាំ២០១៣នេះ។ បេទេសកូរ៉េខាងតេបូងបានរិះគន់

សារជាថ្មី បនា្ទាប់ពីតារាចមេៀងក្នុងសេុកមួួយរូបបានបង្ហោញខ្លួន

នៅក្នុងទូរទសេសន៍របស់បេទេសកូរ៉េខាងតេបូង។ មិនយូរប៉ុនា្មោនក៏

បានលេចចេញនូវវីដេអូចមេៀងដេលមានរយៈពេល ៧នាទី

៤៨វិនាទី(១) ដេលតេូវបានគេកាត់តបេៀបធៀបរវាងការ

សម្តេងរបស់តារាចមេៀងខ្មេរ និងមា្ខាងទៀតគឺពីភាគីចិន ដេល

បង្ហោញថា គេប់ឈុតគេប់ឆកទំងអស់នេការសម្តេង ហាក់បី

ដូចជាចម្លងពីគេទំងដុលតេម្តង។

រំលងផុតពីការរិះគន់លើការ ចម្លងកេបាច់រាំពីសំណាក់កូរ៉េខាង

តេបូង និងចម្លងទំនុកភ្លេង ការសម្តេងពីសំណាក់ចិន និងបកបេ

អត្ថន័យចមេៀងរបស់គេផងដេរនោះ ឥឡូវចូលមកដល់វៀត-

ណាមវិញម្តង។ ក្នុងពាក់កណា្តាលខេឧសភា ឆ្នាំ២០១៣

កន្លងទៅនេះ (២)យោងតាមគេហទំព័រក្នុងសេុកមួយបាន

បង្ហោញព័ត៌មានថា មានគេហទំព័រក្នុងសេុកពេញ និយមមួយ

របស់វៀតណាម (http://vn.the gioisao.yahoo.com/)

បានចុះផេសាយពីការថតចម្លងបទ ចមេៀងវៀតណាមពីសំណាក់

បេទេសកម្ពុជា។ ក្នុងនោះយើងឃើញថា ស្ទើរគេប់ផលិតកម្ម

ក្នងុសេកុរបស់កម្ពជុា បានថតចម្លងបទចមេៀងពីវៀតណាម។

មានគណនីយូធូប(YouTube) មួយរបស់ បេជាជនវៀតណាម

ដេលមា្ចាស់គណនីមានឈ្មោះAndreVpop បានបន្តកត់សមា្គាល់

និងដក់បញ្ចូលនូវបទចមេៀងជាវីដេអូណាដេល ភាគីកម្ពុជា

បានចម្លងពីវៀតណាម ដោយបានដក់ចំណងជើងខាងមុខជា

ភាសាអង់គ្លេសថា [Cambodia ver].... ។ ចង់ដឹងថាកម្ពុជាបាន

ចម្លងនូវបទចមេៀងរបស់វៀតណាមណាខ្លះ និងមានផលិតកម្ម

ក្នងុសេកុណាខ្លះជាអ្នកចម្លងពីវៀតណាម សូមចូលទៅកាន់

គណនីរបស់ AndreVpop តាមរយៈ http://www. youtube.

com/user/AndreVpop។

តេឡបម់កមើលគេហទពំរ័ ក្នងុសេកុវៀតណាមដេលបាន ចុះ

ផេសាយអត្ថបទពីការថតចម្លងនោះវិញ មានបេជាជនវៀតណាម

បានចូលទៅកាន់គេហទំព័រនោះ ដោយបានធ្វើការបញ្ចេញមតិ

រិះគន់ ដៀលត្មះមកលើកម្ពជុា ហើយអ្វីដេលគួរឱេយកត់សមា្គាល់

ខា្លាំងមេនទេននោះគឺ បេជាជនវៀតណាមបានសំណូមពរឱេយ

ខាងកេុមហ៊ុន និងតារាចមេៀងផ្ទាល់របស់វៀតណាម ដក់

ពាកេយបណ្តឹងប្តឹងតារាចមេៀងកម្ពុជា ដេលបានលួចចម្លងបទ

ចមេៀងពួកគេដោយខុសចេបាប់ ពេមទំងប្តឹងដល់កេុមហ៊ុនដូច

គា្នាផងដេរ។

សមេប់កម្ពុជាវិញ អ្វីដេលគួរឱេយអាមា៉ាស់មុខបំផុតសមេប់

(១) http://www.youtube.com/watch?v=60NwuVtYRSk&feature=player_embedded(២) http://camnews.com.kh/News/Detail/94037/vietnam-news-posted-some-songs-that-khmer-copied

រូបភាពវីដេអូបេៀបធៀប ដេលបង្ហោញពីការថតចម្លងការសម្តេងរវាងកម្ពុជា និងចិន

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ៤ ទំព័រទី៖ ៥

តនេ្តីករខ្មេរនោះ គឺខ្លួនបានយកចម្លងបទភ្លេងគេ រួចបេរជាដក់

ថានិពន្ធដោយខ្លួនឯងទៀត មិនដឹងជាយកមុខទៅទុកនៅ

ឯណាទេ បើចម្លងគេ ដក់ថាចម្លងទៅ គេន់តេដូរដក់ពាកេយ

ថាកេសមេលួបទភ្លេងដោយទៅ វាសេចបាត់ទៅហើយ។ តើតនេ្តី

ករទំងនោះមានអារម្មណ៍ដូចម្តេច បើបេជាជនស្ទើរពេញផ្ទេ

បេទេសបានដឹងទៅហើយថា ខ្លួនបានថតចម្លងបទភ្លេងពីគេ

នោះ? អ្វីដេលសំខាន់គឺមា្ចាស់បទចមេៀងដើមរបស់គេបាន ដឹង

ទៅហើយថា ខ្មេរជាអ្នកលួចចម្លងគេ។ តារាចមេៀងខ្មេរដេល

មានឈ្មោះលេបីតាមរយៈការលួចចម្លងបទចមេៀង និងកេបច់រាំ

ក្នងុសេទប់យុវវ័យ អាចនឹងកំពុងតេសំងំបិទបំាងនូវក្តអីាមា៉ាស់

ដ៏ធំនេះហើយមើលទៅ រីឯមា្ចាស់ផលិតកម្មបេហេលជាកំពុង

តេដេកភ័យពេួយខា្លាច តេូវបានគេប្តឹងពីបទ លួចចម្លងកម្មសិទ្ធិ

បញ្ញាខុសចេបាប់ រីឯបេជាជនខ្មេរបេហេលជាកំពុងតេបន្តស្តី

បនោ្ទាសទៅកាន់តារាចមេៀង ពិសេសមា្ចាស់ផលិតកម្មក្នុងសេុក

ហើយបេរជារំឭក នឹកសរសើរទៅដល់សម័យអធិរាជសំឡេង

មាសលោកតា សុីន សុីសាមុត ដេលសុទ្ធសឹងតេជាបទចមេៀង

និពន្ធដោយសា្នាដេកូនខ្មេរពិតៗ បើចម្លងគឺតេូវបានកេសមេួល

ឱេយទៅជាចរិតខ្មេរ ពេលខ្លះក៏ពីរោះជាងសំនៀងមា្ចាស់ដើមថេម

ទៀតផង រីឯកេសួងវិចិតេសិលេបៈ បេហេលជាកំពុងតេភ័យពេួយ

ផងដេរ ពេះខា្លាចគេចោទថា កេសួងពុករលួយ មិនគិតពីផល

បេយោជន៍ជាតិជាធំ ពេះខ្លួនបានចេញទិដ្ឋាការទៅលើគមេប

សមេបកថាសចមេៀង ដេលសុទ្ធសឹងតេជាបទចម្លងគេទំងសេងុ

សោះ គា្មោនអ្វីលើកតម្កើង គា្មោនអ្វីដេលជារបស់ខ្មេរ សូមេបីតេបន្តិច

នោះ អូ! មានដេរ គឺរូបភាពនេតារាចមេៀងខ្មេរ តេទំងទំនុក

ចេៀង ទំនុកភ្លេង ចរិតសិលេបៈ និងការសម្តេង សំលៀកបំពាក់

សុទ្ធតេចម្លងពីគេទំងអស់។ តើនៅមានអ្វដីេលជារបស់ខ្មេរខ្លះ?

កិត្តិយសនេសិលេបខ្មេរតេូវបានអាប់ឱនជាបន្តបនា្ទាប់ ដោយសារ

តេគំនិតដ៏អាតា្មោនិយមបំផុត គា្មោនឧត្តមគតិ ជាហេតុធ្វើឱេយសកម្ម

ភាពថតចម្លងនេះ ចេញជារូបរាងឡើង។ តើអ្វីជាមុខមាត់របស់

ពេះរាជាណាចកេអច្ឆរិយនោះ?

ធា្លាប់ឮបេជាជនខ្មេរចំណាស់ៗភាគចេើន ដូចជាលោក កង

កន្ធលុ ហៅតន់ គេបូណ្តះុបណា្តាលសិលេបតនេ្តសីម័យជាដើម

ធា្លាប់មានបេសាសន៍ថា៖ គាត់មិនសូវខា្វាយខ្វល់ ឬសា្តាប់បទ

ចមេៀងសម័យនេះទេ ពេះវាគា្មោនអត្ថន័យ គា្មោនអត្ថរស និង

អត្ថរូប។ ការនិពន្ធក៏គា្មោនយកតាមកេបួនខា្នាតនេកំណាពេយខ្មេរ។

សា្តាប់ទៅ គា្មោនអ្វីដេលបង្ហោញពីអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មេរទល់តេ

សោះ ពេះយើងចេះតេចម្លងពីគេ មានន័យថា យើងជួយផេសព្វ-

ផេសាយពីវបេបធម៌ និងចរិតជាតិសាសន៍របស់គេ។ ដោយសារតេ

សព្វថ្ងេ បេព័ន្ធបច្ចេកវិទេយាជឿនលឿនក្នុងសេុកខ្មេរផងដេរនោះ

បេជាជនចំណាស់ៗទំងនោះបានរកេសាទុកនូវបទចមេៀងដេល

សល់ពីជំនាន់ដើម ដើមេបីទុកសា្តាប់កមេសាន្ត តាមរយៈថាសចមេៀង

ឬតេូវបានដក់ទុកនៅក្នុងទូរស័ព្ទដេតេម្តង។ ទំងនេះវាបាន

បង្ហោញយ៉ាងចេបាស់នូវពាកេយមួយឃ្លាថា អ្វីជាមា្ចាស់សា្លាប់មុនបទ

និងបទសា្លាប់មុនមា្ចាស់ យ៉ាងពិតបេកដជាក់ស្តេងតេម្តង។

លោកកង កន្ធុល បានមានបេសាសន៍ថា ការយកបទ

ចមេៀងគេមកចេៀង មានន័យថា យើងបមេើទីផេសារឱេយគេ។ បើ

និយយឱេយចំ ពាកេយថាចម្លងមានន័យថា យើងអត់រៀនខ្លួនឯង

យើងអត់ចេះ ថាតេតាមគេ គា្មោនគំនិតឆ្នេបេឌិត។

រីឯលោក សឿ សុីដេត គេូបណ្តុះបណា្តាលសិលេបតនេ្តីសម័យ

និងជាអ្នកនិពន្ធទំនុកភ្លេងនៅក្នុងកេុមចមេៀងមួយផងដេរនោះ

បានមានបេសាសន៍ថា ការថតចម្លងទំងនេះ នឹងធ្វើឱេយប៉ះពាល់

ដល់វបេបធម៌ និងសីលធម៌ខ្មេរ។ បទបរទេសខ្លះ បានបងេៀន

យុវជនឱេយភ្លើតភ្លើន បាត់បង់សីលធម៌ក្នុងខ្លួន។

នេះបើយោងតាមទសេសនខាងលើ គឺពិតជាបានបង្ហោញនូវ

ភាពជាអវិជ្ជមាន ពីការថតចម្លងបទចមេៀងបរទេសពិតបេកដ

មេន ដូចសព្វថ្ងេដេលយើងបានឃើញសេប់នេះ អ្វីដេលយើង

ខា្មោសគេខា្លាំងនោះគឺថា ហេតុអ្វីខ្មេរ១៤លាននាក់ គា្មោនសមត្ថភាព

ក្នុងការធ្វើអ្វីដេលជារបស់ខ្មេរ? មិនតេឹមតេបង្កើតមិនបាន តេ

ថេមទំងបំផ្លាញរបស់ចាស់ៗដេលជាកេរ្តិ៍មរតកពីដូនតា ធ្វើឱេយ

ក្មេងជំនាន់កេយលេងសា្គាល់អ្វីជារបស់ខ្មេរ ដូចជាយកបទ

លោកតាសុីន សុីសាមុត មកថត ចេៀងឡើងវិញ ដូច្នេះ

ហាក់បីដូចជា យើងមិនបានគោរពដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធលោក

និងបេមាថ ដល់កេុមគេួសារលោក ដេលនៅរស់រានមានជីវិត។

មួយវិញទៀត យើងដឹងថា ចមេៀងកេពីសមា្គាល់អត្ត-

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ៤ ទំព័រទី៖ ៥

សញ្ញាណជាតិហើយ វាក៏មានឥទ្ធិពលអប់រំដល់ផ្នត់គំនិត

ខ្មេរដេរ ចមេៀងខ្មេរជាជីវិតខ្មេរ ចាប់តាំងពីកើត នឿយហត់

និងការធ្វើបដិវត្តសង្គម សុទ្ធតេគេបេើជាមធេយាបាយចមេៀង

នេះ ដូចជានៅសម័យ លន់ នុល មានបទលាម៉េទៅចេបាំង

ឯសម័យខ្មេរកេហម មានបទ ឈាមដបបេឹថពីជាដើម។ យើង

មិនអាចបដិសេដថា អសីលធម៌សង្គមនេះបណា្តាលមកពី

ចមេៀងដេលថតចម្លងនេះទេ ពេះថា បទណាមួយ

ក៏បង្ហោញតេពីការបណ្តើរគូសងេសារចូលសណា្ឋាគារ

បេកបាក់ស្នេហា ធ្វើអត្តឃត ដូរដេគូសងេសារ ពីមួយ

ទៅមួយ ចូលបារ រាំកមេសាន្តសបេបាយ ដើរវាយបេហារ

គា្នាជាដើម។ល។

យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា ក្នុងដំណាក់កាលនេះ

បេទេសកម្ពុជាកំពុងជាប់ឈ្មោះជាបេទេស ដេល

លួចចម្លងបទចមេៀងបរទេស ជាឈា្នាន់ដើមេបីផេសព្វ

ផេសាយវបេបធម៌ដទេយ៉ាងពិតបេកដ និងកំពុងតេឈាន

ទៅដល់ការបាត់បង់នូវអត្តសញ្ញាណជាតិ។ កូនខ្មេរ

សព្វថ្ងេ កំពុងតេឈានទៅរកការអាប់បេជា្ញា សា្មោរតី

កប់គំនិត ជាពិសេសកាលៈទេសៈនេះបាន ធ្វើឱេយខ្មេរ

លេងឱេយតម្លេទៅលើខ្មេរគា្នាឯង ពេះតេឥទ្ធិពលអាកេក់

នេការលួចចម្លងទំងនេះ ពិតណាស់អ្នកជំនាន់កេយ

បេកដជាដៀលត្មះអ្នកនៅក្នុងជំនាន់នេះជាមិនខាន។

ដូច្នេះ ដើមេបីរួមគា្នាសា្តាមុខមាត់ខ្មេរឡើងវិញ ជៀសវាង

ការបនេសល់នូវកេរ្តិ៍អសោចន៍ដល់អ្នកជំនាន់កេយ ស្មេរ

សុំស្នើជាយោបល់ ដោយលើកជាកតា្តាចមេបងៗ ដេលយើងអាច

នាំគា្នាគួរយកចិត្តទុកដក់រួមមាន៖

១- រដ្ឋាភិបាលតេូវតេពងេឹងនូវការអនុវត្តចេបាប់កម្មសិទ្ធិបញ្ញា

ជាបេញាប់ ជាពិសេសតេូវលុបបំបាត់ការថតចម្លងខុសចេបាប់ជា

បនា្ទាន់។

២- តេូវតេលើកតម្កើននូវគំនិតឆ្នេបេឌិតនិយម ការនិពន្ធបទ

ថ្មី ឬរបកគំហើញថ្មីជាពិសេស។

៣- បង្កើត និងបង្កើននូវកម្មវិធីថា្នាក់ជាតិពីការតេងនិពន្ធបទ

ភ្លេង និងទំនុកចេៀងថ្មីៗឱេយបានចេើនតាមតេអាចធ្វើទៅបាន។

៤- រដ្ឋាភិបាលគួរតេផ្តល់សិទ្ធដិល់អ្នកនិពន្ធឱេយបានចេើនដោយ

ចិត្តធម៌ ពិសេសបំផុតនោះគឺសេរីភាពផ្នេកនិពន្ធនេះតេម្តង។

៥- រឹតបន្តឹងទិដ្ឋការ (ចេញតេបទណាដេលជារបស់ខ្លួន

និពន្ធថ្មី)។

៦- កេុមហ៊ុន គួរជេើសរីសអ្នកមានសមត្ថភាព និងហា៊ាន ចំ

ណាយថវិកាក្នុងការផលិតអ្វីដេលថ្មី ពេះយើងជឿជាក់ថា

ក្នុងចំណមមនុសេស១៤លាននាក់ បេកដជាមានអ្នកមាន

សមត្ថភាព ជាចេើននឹងបញ្ចេញនូវសា្នាដេរបស់គេជាមិនខាន

មេយា៉ាងទៀត ក៏គួរតេលក់វាក្នុងតម្លេថោកសមរមេយផងដេរ។

៧- ពលរដ្ឋខ្មេរ តេូវតេមានផ្នត់គំនិតបេើរបស់ខ្មេរ ដេលនិពន្ធ

ថ្មី ពហិការមិនមើល ឬទិញនូវអ្វីដេលជារបស់ចម្លង ដេលជាផ្នេក

លើកទឹកចិត្តដល់អ្នកនិពន្ធដេរ។

យើងមានមោទនភាពដេលកើតជាខ្មេរ ប៉ុន្តេយើងមិនមាន

មោទនភាពទល់តេសោះ ដេលខ្មេរទៅលួចចម្លងនូវវបេបធម៌

បរទេសមកផេសព្វផេសាយបេបនេះ៕

ដោយ៖ គង់ ឧត្តម

(៣) រូបភាពវីដេអូបេៀបធៀប បង្ហោញពីការចម្លងទំងបទចមេៀង និងរចនាបទ រវាងវៀតណាម និងកម្ពុជា

(៣) http://vn.thegioisao.yahoo.com

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ៦ ទំព័រទី៖ ៧

យុវជន និងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតដំណើរវិលចុះវិលឡើងឥតឈប់ឈរនេផេនដី បានធ្វើឱេយពេល

វេលានេការបោះឆ្នាតជេើសតាំងតំណាងរាសេ្ត នឹងខិតជិតមក

ដល់ នាថ្ងេទី២៨ ខេកក្កដ ឆ្នា២ំ០១៣ ខាងមុខនេះ។

ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបយើងសង្កេតឃើញថា ការឃោសនា

បោះឆ្នាតបានកំពុងធ្វើឡើងទៅតាមគេប់រូបភាព ក្នុងគោល

បំណងតេមួយគត់ គឺដើមេបីទញយកសំឡេងអ្នកគាំទេទៅលើ

បកេសរបស់ខ្លួន។ យ៉ាងណាមុិញ ក៏មានបេជាជននិងយុវជនមួយ

ចំនួនបានបញ្ចេញនូវទសេសនរបស់ខ្លួន ទក់ទងនឹងការឃោសនា

បោះឆ្នាតនេះផងដេរ។

កញ្ញា ស៊ន សុខឃៀង និសេសិតគេប់គេងទេសចរណ៍ និង

សណា្ឋាគារនៅសាកល-

វិទេយាល័យអាសីុអឺរុប បាន

បញ្ចេញទសេសនថា៖ ចំពោះ

គណបកេសនយោបាយ

នីមួយៗមានលក្ខណៈ

លម្អៀង មិនតេបុ៉ណ្ណោះ

មានទំងការលាក់លៀម

ជាមួយនឹងរឿងផ្ទេក្នងុ និងខាងកេដោយពំុហា៊ានបើកចំហនូវ

ព័ត៌មានឱេយបានទូលំទូលាយ មួយវិញទៀត តាមរយៈការ

មើលឃើញ និងតាមដន អង្កេតគោលនយោបាយ

ហាក់បីដូចជា មានភាពចមេូងចមេសគា្នា ពេលខ្លះពិបាក

នឹងទទួលយកនិងទទួលសា្គាល់។ ទក់ទងជាមួយនឹងការ

ឃោសនាបោះឆ្នាតក៏ពុំសូវមានតមា្លាភាព។ ជាសំណូមពរ

ចង់ឱេយរាល់គណបកេសនីមួយៗ សូមឱេយមានកេមសីលធម៌

ក្នុងការនិយយស្តី កុំឱេយមានការជេរបេមាថគា្នា ហើយបើ

គណបកេសណាដេលទទួលបានជ័យជំនះ សូមឆ្លើយតប

នឹងសំណើររបស់បេជាជន និងអង្កការកេរដ្ឋាភិបាល

មួយវិញទៀតកា្លាហាន ហា៊ានទទួលយកនូវការរិះគន់ទូទៅ

និងហេតុផលណាមួយ។

អ្នកសេី កុល ហៀវ ជាសេ្តីមេផ្ទះមា្នាក់ ក៏បានបង្ហោញពីអារម្មណ៍

របស់គាត់ផងដេរថា៖ វាជារឿងរបស់អ្នកនយោបាយ និងបកេស

នមីយួៗដេលគេតេវូតេធ្វើ ដើមេបរីកសឡំេងអ្នកគាទំេ សន្លកឹឆ្នាត

តេទោះជាយ៉ាងណា ជួនកាលសកម្មភាពមួយចំនួន និងការ

និយយស្តីមួយចំនួន ហាក់ដូចជាពុំសូវមានសុជីវធម៌។

មិនខុសពីគា្នានេះដេរ

លោក សេម ហាក់ និសេសិត

ចេបាប់នេសាកលវិទេយាល័យ

ភូមិន្ទនីតិសាស្តេ និងវិទេយា-

សាស្តេសេដ្ឋកិច្ច ក៏បាន

និយយផងដេរថា៖ រាល់

បកេសនីមួយៗតេងមានការ

បេកួតបេជេងគា្នា ដើមេបីស្វេងរកអ្នកគាំទេយកសន្លឹកឆ្នាត

ធ្វើការឃោសនាគេប់សកម្មភាព ទៅតាមវិធីសាស្តេ ដេល

បានរៀបចំទុក តេពេលខ្លះវាហាក់បីដូចជាមានចំណុច

ពិបាកក្នុងការទទួលយក វាមានការបេហារពាកេយសម្តីគា្នាទៅ

វិញទៅមក ពេមជាមួយនឹងពាកេយមិនពីរោះសា្តាប់ និងគិតតេទៅ

លើគោលជំហររៀងៗខ្លួន។ ខ្ញុំចង់សំណូមពរឱេយរាល់គណបកេស

នយោបាយ សូមមានការអធេយាសេ័យគា្នា មានសហការគា្នា

កុំបេមាថ មើលងយគា្នាដោយបេការណាមួយ ពេះវាជាគំរូ

អាកេក់ដល់អ្នកនយោបាយជំនាន់កេយៗ។

ការមិនគោរពគា្នា ការមិនចេះអត់់ឱនឱេយគា្នា ការបេើពាកេយសម្តី

មិនមានសីលធម៌ ការមិនសហការគា្នា ការចង់ឈ្នះដោយមិន

បានចាប់អារម្មណ៍ និងមិនសូវខ្វល់ខា្វាយពីបញ្ហោខាងមុខ តើនឹង

មានបញ្ហោអ្វីកើតឡើងនាពេលអនាគត? តើការទទួលបាន

ជ័យជំនះដោយគា្មោនសីលធម៌នាំមកនូវមោទនភាព ឬ

យ៉ាងណា? យ៉ាងណាមុិញ សំនួរទំងនេះទុកឱេយមិត្តអ្នកអាន

ជាអ្នកវិនិច្ឆ័យដោយខ្លួនឯងចុះ មេយា៉ាងទៀតការឃោសនា គួរតេ

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ៦ ទំព័រទី៖ ៧

បេកបដោយភាពចេះដឹង ដោយផ្តាតលើបញ្ហោនិងដំណះ

សេយជាយុទ្ធសាសេ្ត ជាជាងការបេមាថដោយបេើពាកេយសម្តី

ឬយករឿងបុគ្គលទៅវាយបេហារជាដើម។

កេឡេកមកមើលពីការបោះឆ្នាតវិញម្តង។ បុគ្គលមា្នាក់ៗ

តេងមានកាតព្វកិច្ចក្នុងជីវិតរៀងៗខ្លួន ក៏ប៉ុន្តេយើងអាចទុក

ការងរទំងនោះមួយអន្លើសិន ដើមេបីទៅចូលរួមក្នុងការបោះ-

ឆ្នាត ពីពេះរយៈពេលបេំឆ្នាំមានតេម្តងប៉ុណ្ណោះ សមេប់ការ

បោះឆ្នាតជាតិជាសកល។ អ្នកតេូវសមេចចិត្តដោយបេើបេស់

ការពិចារណាឱេយបានតេឹមតេូវ កុំបារម្ភ ពេះគា្មោនការបង្ខិតបង្ខំ

និងគំរាមកំហេង ឬធ្វើទរុណកម្មនោះទេ កុំបោះបង់សិទ្ធិក្នុងការ

សមេចចិត្ត បោះបង់ក្តីរំពឹងទុកនៅក្នុងចិត្ត និងបំពេញភាពជា

ពលរដ្ឋសកម្មក្នុងសង្គមបេជាធិបតេយេយ។ ជាលទ្ធផលនេការ

សមេចជោគវាសនារបស់បេទេសជាតិ គឺមានការអភិវឌេឍពិត

និងការអភិវឌេឍមិនពិត។

សូមផ្តល់ឱកាសដល់យុវជន ឱេយបានជួបជាមួយអ្នកតំណាង

រាសេ្តនេបកេសនីមួយៗ ដើមេបីបង្ហោញនូវក្តីកង្វល់របស់ពួកគេ និង

សួរសំណួរទៅដល់តំណាងរាសេ្តទំងនោះផងដេរ ដូចទៅនឹង

អ្វីដេលYRDPធា្លាប់បានធ្វើ។

ជោគវាសនារបស់អ្នក ស្ថិតនៅលើសន្លឹកឆ្នាតរបស់អ្នក។

សង្គមមួយមិនល្អទៅបានទេ បេសិនបើគា្មោនវត្តមានអ្នកក្នុង

ការចូលរួមចំណេកកសាងសង្គមនោះឱេយល្អ។ យើងខ្ញុំសងេឃឹម

ថា អ្នកទំងអស់គា្នានឹងនាំគា្នាចូលរួមបោះឆ្នាត បេកបដោយ

បញ្ញាញាណ និងពុំមានភាពភិតភ័យ ពេះជាការបោះឆ្នាត

ដោយសមា្ងាត់ មេយា៉ាងទៀតក៏សងេឃឹមផងដេរ ទៅលើគេប់គណបកេស

នយោបាយសព្វថ្ងេ ឈប់បេើបេស់ពាកេយពេចន៍គា្មោនសុជីវធម៌

ដើមេបីវាយបេហារគា្នា ពីពេះថាគណបកេសណាក៏ដូចជាគណ-

បកេសណាដេរ គឺសុទ្ធតេមានគោលដៅអភិវឌេឍជាតិ តេមួយដូចគា្នា

ពិសេសគឺមានឈាមជ័រជាខ្មេរដូចគា្នា ដូច្នេះ អ្វីដេលតេូវធ្វើពី

ពេលនេះនិងទៅអនាគត គឺតេូវរួបរួមគា្នាកសាងសង្គមជាតិទើប

ជាអំពើដ៏បេពេ។

មនុសេសទំងអស់ ជាធាតុនៅក្នុងកោសិកានេសង្គមមួយ ជា

គេឿងផេសំធ្វើឱេយសង្គមនោះបេសើរឡើង ដូច្នេះ តេូវធ្វើយ៉ាងណា

ឱេយយើងអាចរួបរួមគា្នាជាធ្លុងមួយ ទំងគណបកេសកាន់អំណាច

គណបកេសជំទស់ និងសា្ថាប័នសង្គមសុីវិល។ សម្លមួយឆ្នាំងមិន

អាចថាឆ្ងាញដ់ោយសារ តេតេមួីយមខុនោះទេ គេបស់ារធាតទុងំ

អស់ដេលបានដក់ចូលរួម ទំងភាពបុិនបេសប់នេចុងភៅផង

ទើបធ្វើឱេយវាមានឱជារសឆ្ងាញ់ពិសារបាន។ សូមអ្នកនយោ-

បាយគួរដើរជាគំរូ ឯបណ្ឌិតបញ្ញវន្តគួរជាអ្នកគិតគូរបេកបដោយ

ភាពសុចរិត នោះទើបសង្គមយើងដើរទៅមុខទន់គេ។

សូមឱេយការបោះឆ្នាត បេកបដោយភាពរលូន តេឹមតេូវ

យុត្តធិម៌ សន្តភិាព និងនំាមកនូវវិបុលភាពសមេប់ជាតិមាតុភូមិ៕

ដោយ៖ សារឿន ដលីសលោក យនិ គមឹហា៊ាង ចោទជាសំណរួទៅដលវ់ាគ្មនិ មកពគីណបកេសនយោបាយ ក្នុងវេទិកាយុវជនស្តីពី សារសំខាន់របស់យុវជន ក្នុងការចូលរួមបោះឆ្នាត ជេើសរីសតំណាងរាសេ្តឆ្នាំ២០១៣ កាលពីថ្ងេទី១៥ ខេមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣។

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ៨ ទំព័រទី៖ ៩

វិធីសាសៃ្តបង្កើនការចងចាំ (តពីលេខមុន)ញុំាអូមៃហ្គា៣ ជាបៃចាំ៖

តេី ខា្លាញ់តេី អាចជួយការពារនូវការចងចាំរបស់អ្នក នៅពេល

ដេលវ័យរបស់អ្នកវិវដ្តទៅមុខ។ ការសិកេសាមួយបានបង្ហោញថា

អ្នកដេលបានញុំាតេីអាំង ឬតេីដុត ដេលមានជាតិខា្លាញ់ខ្ពស់

យ៉ាងហោចណាស់៣ដងក្នុងមួយសបា្តាហ៍ វាជួយកាត់បន្ថយ

គេះថា្នាក់នេការបាត់បង់ការចងចាំបាន២៥%។

គួរបញ្ជាក់ថា អាហារមានជាតិ Omega3 មានដូចជា បេភេទ

តេី សាច់មាន់ និងញាំបន្លេ។

ការសិកេសាពីលើកមុន បាន

បង្ហោញផងដេរថា បេជាជនដេល

កំពុងរស់នៅតំបន់ សមុទេមេឌី-

ទេរា៉ានេ ដេលទទួលទនអាហារ

មានជាតិខា្លាញ់ អាសុីតOmega-

3 មានបេយោជន៍ចេើនសមេប់

ជីវិតពួកគេ ដូចជា មានអាយុវេង និងមានការបេឈមមុខតិច

តួចនឹងជំងឺបេះដូង ធាត់ដុះកេបាលពោះ ទឹកនោមផ្អេម មហារីក

និងជំងឺបាត់បង់ការចងចាំជាដើម។

ការសំណៃះសំណាល៖

ពេលអ្នករំឭកថា តើអ្នកបានបេរព្ធនវូកម្មវិធថី្លេងអំណរគណុ

ដូចម្តេចកាលពីអ្នកនៅពីក្មេងទៅដល់ឪពុកមា្តាយ ឬធ្វើទៅដល់

គេួសារជាទីសេឡាញ់របស់អ្នកក្នុងពេលវិសេសមកាល នោះអ្នក

អាចនឹងធ្វើឱេយកើតមានឡើងនូវការចងចាំដទេៗទៀត។

រស់នៅក្នុងភាពវិជ្ជមាន៖

សេចក្តីក្តីសងេឃឹម និងភាពសុទិដ្ឋិនិយម អាចជួយរកេសាសុខ

ភាពខួរកេបាលឱេយចងចាំបានល្អ ហើយថេមទំងធ្វើឱេយអ្នកមាន

អាយុវេងទៀតផង។

បរិភោគនូវបន្លៃផ្លៃឈើឱៃយបានចៃើន៖

បន្លេ ផ្លេឈើទំងនោះ ពោរពេញទៅដោយសារជាតិបំប៉ន

ជាចេើន ដេលអាចជួយរកេសាសុខភាពខួរកេបាលរបស់អ្នក ហើយ

នឹងបញ្ចុះនូវហានិភ័យនេការបាត់បង់ការចងចាំ។

ដើរជារៀងរាល់ថ្ងៃ៖

គេន់តេចំណាយពេលដើរជាបេចាំរយៈពេល៦ខេ ដើមេបី

បង្កើននូវសតិការ ពងេឹងសា្មោរតី និងដើមេបីធ្វើឱេយការគិតរបស់

អ្នកមានភាពបេសើរឡើង។ ក្នុងមួយសបា្តាហ៍ បើអ្នកដើរពី១៦

ទៅ២៤គីឡូម៉េតេ នោះអ្នកនឹងទទួលបាននូវអត្ថបេយោជន៍

ជាចេើន។ (វាស្មើនឹងលំហាត់បេណ១ថ្ងេ១មោ៉ាង រយៈពេល៥

ទៅ៦ថ្ងេក្នុងមួយសបា្តាហ៍)។

ប៉ុន្តេ បេសិនបើអ្នកមិនធា្លាប់

ធ្វើលំហាត់បេណ ទេនោះ កុំ

បារម្ភ។ អ្នកអាចចាប់ផ្តើមទញ

យកអត្ថបេយោជន៍ ពីការដើរតេឹម

តេ១១គីឡូម៉េតេ ក្នងុមួយ សបា្តាហ៍។

ដោយដើរ ក្នុងលេបឿនលឿន៣០

នាទីក្នុងមួយថ្ងេ តេឹមតេ៤ថ្ងេក្នុង

មួយសបា្តាហ៍។

បង្កើននូវកមៃិតជាតិខា្លាញ់ក្លលៃសស្ទើរ៉ល

(HDL)៖

ជាតិខា្លាញ់ក្លលេសស្ទើរ៉លក្នុងខ្លួនមនុសេស មានពីរបេភេទ

បេភេទទីមួយជាបេភេទខា្លាញ់ល្អដេលគេហៅថា HDL ឯមួយ

ទៀត ជាបេភេទជាតិខា្លាញ់មិនល្អ តេូវបានគេហៅថា LDL។ បើ

សិនកមេិតជាតិខា្លាញ់ក្លលេសស្ទើរ៉ល HDLទប ជាហេតុអាច

ធ្វើឱេយកើតមានឡើងនូវជំងឺបេះដូង និងជំងឺវិកលចរិក (មាន

បញ្ហោខាងខួរកេបាល)។ ដើមេបីទទួលបាននូវ HDL អ្នកតេូវហាត់

បេណជាបេចាំ រកេសានូវទម្ងន់

របស់អ្នក ជាពិសេសគឺ

ជៀសវាង នូវការឡើង

ទម្ងន់។

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

ទំព័រទី៖ ៨ ទំព័រទី៖ ៩

ទទួលយកនូវការសមៃកឱៃយបានសមសៃប៖

អ្នកដេលអស់កមា្លាំង ឬក៏ងងុយគេង ពិតជាមិនអាចផ្តាត

អារម្មណ៍ទៅលើអ្វីមួយបានទេ ហើយការចងចាំរបស់គេក៏មាន

បញ្ហោផងដេរ។ អ្នកតេូវកំណត់គោលដៅគេងឱេយបាន៧ទៅ៨

មោ៉ាងក្នុងមួយយប់។ សូមកុំពេយាយមកាត់បន្ថយការគេងរបស់

អ្នកឱេយសោះ។

ចាប់យកនូវការតុបតៃងគៃហដ្ឋាន៖

ការលាបផ្ទះ ការតុបតេងផ្ទះ ដក់តាំងនូវរូបថតគេួសារ

ឬវត្ថុអនុសេសាវរីយ៍ផេសេងៗ។ តុបតេងផ្ទះរបស់អ្នកនៅ

ពេលសមេកចុងសបា្តាហ៍។ រៀបចំទុកដក់សៀវភៅ

នៅក្នុងបន្ទប់របស់អ្នក ថាសចមេៀង ឬថាសវីដេអូ

ជាដើម រួចមក អ្នកអាចរីករាយ អាន សា្តាប់ និង

មើលនូវវីដេអូទំងនោះ។

បង្ហាញនូវអ្វីដៃលអ្នកមាន៖

ការសិកេសាមួយ បានរកឃើញថា ជំនាញ

នេការសរសេរ គឺជាវិធីសាសេ្តបង្ហោញបេប់

ឱេយដឹងថា ការចងចាំរបស់អ្នកនឹងរកេសាបាន

ដល់ទីណា ពេលណា? តើអ្នកអាចនឹង

មានបញ្ហោខួរកេបាលយ៉ាងដូចម្តេច។ បើសិនជាអ្នកអាចដក់

បញ្ចូលនូវគំនិតទៅក្នុងបេយោគ ឬអត្ថបទរបស់អ្នកកាន់តេ

ចេើននោះវាបង្ហោញថា កមេិតនេការបេឈមមុខនឹងការបាត់-

បង់ការចងចាំរបស់អ្នកក៏កាន់តេតិច។

ធ្វើការចៃករំលៃក៖

បើសិនជាអ្នកនិយយបេប់ទៅកាន់អ្នកដទេ តាមរយៈការ

ចងចំារបស់អ្នក ឬនិយយពីហេតុការណ៍អ្វីមួយនោះ មានន័យ

ថា អ្នកកំពុងតេពេយាយមតភា្ជាប់នូវព័ត៌មានយ៉ាងរឹងមាំ នៅក្នុង

ចិត្តគំនិតរបស់អ្នក។

រំឭក៖

រំឭកនូវអ្វីដេលអ្នកបានរៀនថ្មីៗ វានឹងជួយគាស់រំលើងនូវការ

ចងចាំរបស់អ្នក បេៀបដូចជាអ្នកខំបេឹងរំឭកមេរៀនមុនពេល

បេឡងដូចោ្នាះដេរ។ ដើមេបីចងចាំដ៏ល្អឥតខ្ចាះ គឺអ្នកគួររំឭក

ក្នុងរយៈពេល២០នាទី បនា្ទាប់មកគឺរយៈពេល១មោ៉ាង បនា្ទាប់

មកទៀតមួយថ្ងេក្នុងមួយសបា្តាហ៍ និងមួយដងក្នុងមួយខេ នោះ

អ្នកនឹងចងចាំវារហូត។ បនា្ទាប់ពីរំឭកជារៀងរាល់ឆ្នាំក្នុងរយៈ

ពេល៣-៤ឆ្នាំទៅ ព័ត៌មានរបស់អ្នកនឹងស្ថិតនៅក្នុងការចងចាំ

របស់អ្នកជារៀងដរាប។

ការពារកៃបាលរបស់អ្នក៖

ការប៉ះទង្គិតផ្នេកកេបាល វានឹងធ្វើឱេយកើនឡើងនូវហានិភ័យ

នេការបាត់បង់ការចងចាំ។ ពាក់មួកសុវត្ថិភាពជានិច្ច

នៅពេល ដេលអ្នកកំពុង

ចរាចរនៅលើផ្លូវ ដូចជា ជិះម៉ូតូ ជិះកង់ ឬជិះស្គីជាដើម

ជាពិសេសតេូវពាក់ខេសេ កេវាត់ការពារ នៅពេលអ្នកកំពុងបើកបរ

រថយន្ត។

ការបៃុងសា្មារតី!៖

បេសិនបើអ្នកភ្លេចនូវការបេើបេស់ទូរស័ព្ទ ឬក៏ភ្លេចនូវផ្លូវ

ឆ្ពោះទៅរកផ្ទះរបស់អ្នក នោះវាបេហេលជាសញ្ញាបង្ហោញពី

បញ្ហោនេការចងចាំ។ ការបាត់បង់ការចងចាំវាអាចបណា្តាលមក

ពីកតា្តាមួយចំនួនដូចជា ជំងឺផ្នេកខួរកេបាល ជំងឺតប់បេមល់ ជំងឺ

ធា្លាក់ទឹកចិត្ត ភាពសោកសៅ ការប៉ះទង្គិចផ្នេកកេបាលដេលធ្វើ

ឱេយមានសា្នាមរបួស ការមានបញ្ហោជាមួយនឹងកេពេញទីរ៉ូអុីដ ឬ

ការបេើបេស់ថា្នាំពេទេយខុសបេកេតី។ បេសិនបើអ្នកជួបនូវបញ្ហោ

ទំងអស់ខាងលើ ហើយបានធ្វើឱេយអ្នកបាត់បង់ការចងចាំ នោះ

អ្នកតេូវបេញាប់ទៅពិគេះជាមួយនឹងគេូពេទេយ៕

បកបេ និងកេសមេួលដោយ៖

គង់ ឧត្តម

វិធីសាសេ្តបង្កើនការចងចាំ បេភពពី៖ http://secure.khnetwork.org/healthoutreach/pdf/wc/memory.pdf

ឆ្នាំទី១២ លេខ០២ ខេមេសា-មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សង្គម និង ការពិត

សំណើច កំណាពេយបៃភៃទមិត្ត - បទពាក្យ៦

បើអ្នកសេពគប់មិត្តល្អ បវរខ្លួនរីកចមេើន

ចរិយសមេបត្តិកើន មិត្តចេើនៗរាប់អានអ្នក។

បើសិនរាប់អានអ្នកលេង ទោះក្មេងក៏មិនរាក់ទក់

លេងបៀរលេបេងគំនិតរាក់ ដើរកាប់ចាក់សេកឡូឡា។

បើសិនរាប់អ្នកលេងខ្លួន សូមស្ងួនចាំចុះជីវា៉ា

ក្នុងខ្លួននិងលើភក្តាេ នេតេពេញគេឿងលម្អ។

បើសិនរាប់អ្នកដើរលេង ពុំគេងយប់ថ្ងេនេះក៏

តេងឃើញទេសភាពថ្មីល្អ អកេសរមិនសូវជាចេះ។

បើដើរនឹងអ្នកផឹកសេ សុរាផ្តល់នូវចំណេះ

ចេះក្អួតចង្អោរឡោះឡេះ របេះមាត់មុខស្ពឹកកេស់។

បើរាប់អ្នកដើរចង់សេី ទោះថ្ងេយប់សំបូរណាស់

សំបូរពាកេយចេើនបេផ្លាស់ ថ្មីចាស់ប្តូរចេះសាវា។

បើដើរនឹងជនភូតភរ ចេះយក៍ល្អប្តូរខ្លឹមសារ

បើដើរនឹងអ្នកកីឡា សង្ហោរាងសុខភាពមាំ។

បើរាប់ជនកាចសាហាវ កាន់ដវកាប់វាយឈាមជាំ

គា្មោនគិតកម្មពៀពាំ រទំទើសដឹងតេសា្លាប់។

បើរាប់ជនលួចឆក់ប្លន់ គេស្អប់ដេញប៉ូលីសចាប់

ចេះលួចឆក់ប្លន់គេចឆប់ ស្ទើរសា្លាប់ភ័យភិតមហា។

បើដើរនឹងជនឆបោក ចេះបោកបេស់មនុសេសា

បើសេពជនមានបេជា្ញា អក្ខរាចេះគំនិតចាស់។

បើដើរនឹងជនហ្មត់ចត់ សូមសេបថការងរល្អណាស់

គា្មោនអ្វីនៅចនោ្លាះខ្វះ ទោះចាស់ក្មេងចង់រាប់អាន។

បើដើរនឹងជនខ្ជីខា្ជា ការងរធ្វើតេងមិនបាន

ការងរតិចតូចប៉ុនា្មោន មិនបានសូមេបីបន្តិច។

បើដើរនឹងជនកតញ្ញូ គុណគេូមា្តាយមិនដេលភ្លេច

តេងតេដឹងគុណជានិច្ច ពាកេយពេចន៍ល្អតេងតេងតេប់។

បើដើរនឹងអ្នកសូតេរៀន តេងមានចិត្តគំនិតសេប់

នឹងឃើញអនាគតឆប់ មិនសា្លាប់ពេលមានបញ្ហោ។

អក្ខរាដេលបានចារនេះ តំរិះមិនគេប់សោះណា

តេឹមបង្ហោញជនមហា ឱេយបានដឹងបេភេទមិត្ត។

ខ្លួនយើងជាអ្នកគេប់គេង បំណងខ្លួនតេូវតេគិត

គេប់គេងទៅលើជីវិត មានមិត្តតេូវយល់ឱេយចេបាស់៕

និពន្ធដោយ៖ គង់ ឧត្តម

ខ្មាចបីនៅយប់មួយ មោ៉ាងបេមាណ១២យប់ មានខ្មោច៣នាក់

បានជួបពិភាកេសាគា្នា។

ខ្មោចនៅខាងឆ្វេង៖ នេ! អាខ្មោចដេលឈរនៅខាងសា្តាំ

តើឯងសា្លាប់ដោយសារអ្វី?

ខ្មោចនៅខាងសា្តាំ៖ យើងវេទនាណាស់ គឺយើងសា្លាប់

ដោយសារគេប្លន់ គឺគេបាញ់គា្នាចំនួន៣គេប់ តេង់កេបាល

ដើមទេូង និងជើង ដូច្នេះហើយ ទើបឥឡូវយើងពុំអាច

ដើរទៅផឹកកាហ្វេអី ឯណាបាន។ រួចចុះឯងសា្លាប់ដោយសារ

អ្វីដេរ?

ខ្មោចនៅខាងឆ្វេង៖ យើងក៏មិនខុសពីឯងដេរ គឺយើង

សា្លាប់ដោយសារឡានបុក វេទនាខា្លាំងណាស់វុីយ។ ហុឺ គា្នា

កំពុងតេជិះម៉ូតូសុខៗ ក៏មានឡានមួយគេឿងមិនដឹងជា

ជិះមកពីណាទេ សងេស័យតេអ្នកបើកឡាននោះ សេវឹងសេ

ផងក៏មិនដឹង សេប់តេមកបុកគា្នា ពេញមួយទំហឹងចំពី

កេយតេម្តង ធ្វើឱេយគា្នាមិនបានមាត់កអីមួយមា៉ាត់ផង ក៏

សា្លាប់ដច់ខេយល់តេម្តងទៅ។

ខ្មោចខាងសា្តាំ៖ ចុះឯងម៉េចបានដឹងថា អ្នកបើកឡាន

នោះសេវឹងសេ?

ខ្មោចខាងឆ្វេង៖ ហុឺ! គា្នាចេះតេថាទេ ពេះអីសេុកខ្មេរ

យើងឥឡូវសមេបូរណាស់អ្នកដើរផឹកសុី ពិសេសទូរទសេសន៍

សព្វថ្ងេហ្នឹងក៏ផេសព្វផេសាយបងេៀនឱេយផឹកសុីដេរ។

បនា្ទាប់ពីខ្មោចទំងពីរឆ្លើយឆ្លងបេប់គា្នារួចហើយ ខ្មោច

ទំងពីរក៏សួរទៅខ្មោចដេលឈរនៅកណា្តាលវិញ៖ ចុះឯង

សា្លាប់ដោយសារអ្វីដេរ?

ខ្មោចទំងសងខាងបាននឹកគិតថា បេហេលជាវាកមេសត់

ជាងខ្លួនទៀតមើលទៅ ហើយក៏បេប់ទៅទៀតថា៖ ឯងកុំ

យំអី បេប់គា្នាមក ចាំគា្នាជួយរំលេកទុក្ខឯង។

ពេលឮហើយ អ្នកដេលឈរនៅកណា្តាលឆ្លើយទំងញ័រ

មាត់ថា៖ ខ្ញុំអត់មានសា្លាប់ដោយសារអីទេ!..... ហើយខ្ញុំក៏ពុំ

ទន់សា្លាប់ដេរ... ពេលនេះ គឺខ្ញុំមកបត់ជើងធំតេប៉ុណ្ណោះ៕

រៀបរៀងដោយ៖ គង់ ឧត្តម