Aprecjacja wzrost wartoci waluty wywoany zmiana popytu/poday na rynku (siy rynkowe).

Aktywna polityka fiskalna polega na wykorzystaniu istnienia tych dochodw i wydatkw publicznych, ktre nie reaguj, w sposb automatyczny na zakcenia w gospodarce. Podstawowe narzdzia aktywnej polityki fiskalnej: zmiany stawek podatkowych uruchamianie programw wydatkw publicznych nakierowanych na zwikszanie zatrudnienia gwarancje i porczenia finansowe. Analiza makroekonomiczna - koncentruje si gwnie na ocenie aktualnego rozwoju gospodarczego ifinansowego oraz na powizanych krtko- iredniookresowych zagroeniach dla stabilnoci cen. Zmienne gospodarcze ifinansowe, ktre podlegaj analizie, to: popyt zagregowany ijego skadniki, polityka fiskalna, warunki na rynku kapitaowym irynku pracy, szeroka gama wskanikw cen ikosztw; zmiany kursw wymiany walut, zmiany wgospodarce jako caoci i wbilansie patniczym; rynki finansowe oraz wyniki bilansowe sektorw strefy euro. Wszystkie te czynniki pomagaj oceni dynamik realnej dziaalnoci gospodarczej iprawdopodobny rozwj cen zperspektywy wspzalenoci midzy popytem a poda na rynkach towarw, usug iprodukcji wkrtszej perspektywie czasu.

Analiza monetarna - Spord zestawu wybranych kluczowych wskanikw, ktre EBC monitoruje ianalizuje, szczeglne znaczenie przypisywane jest masie pienidza wobiegu. Podstaw takiej decyzji jest uznanie cisego zwizku pomidzy wzrostem poday pienidza iinflacj wperspektywie rednio- idugoterminowej. Zaleno ta jest powszechnie przyjmowana izapewnia polityce pieninej trwa iwiarygodn kotwic nominaln wokresie wykraczajcym poza konwencjonalnie przyjte ramy czasowe stosowane przy opracowywaniu prognoz inflacji. Podejmowanie decyzji dotyczcych polityki iocena ich skutkw nie tylko na podstawie krtkoterminowych wskanikw wynikajcych zanalizy warunkw gospodarczych ifinansowych, ale rwnie na podstawie rozwaa na temat pienidza ipynnoci, umoliwia bankowi centralnemu przyjcie szerszej perspektywy, wykraczajcej poza przejciowy wpyw rnych wstrzsw gospodarczych, iuniknicie sytuacji, wktrych przyjmowano by nazbyt aktywne stanowisko.Aby wyznaczy punkt odniesienia dla oceny sytuacji pieninej, EBC ogosi warto referencyjn dla agregatu pieninego M3. Warto ta odnosi si do rocznej stopy wzrostu M3, ktr uwaa si za kompatybiln ze stabilnoci cen wperspektywie rednioterminowej iktra od pocztku istnienia UGW wynosi 4,5%.

automatyczne stabilizatory koniunktury - Pasywna polityka fiskalna polega na wykorzystaniu istnienia tych rodzajw dochodw i wydatkw publicznych, ktre samoczynnie reaguj na zakcenia w gospodarce. S to tzw. automatyczne stabilizatory koniunktury. Stabilizatory te charakteryzuje wysoka wraliwo na zmiany poziomu PKB i bezrobocia. Automatyzm ich dziaania wynika z faktu, i po ich wprowadzeniu do systemu fiskalnego nie wymagaj one wdraania specjalnych procedur do ich stosowania. Najbardziej znane automatyczne stabilizatory koniunktury: podatki od dochodw osobistych i od dochodw osb prawnych (spek) podatki porednie (VAT i akcyza) zapomogi dla bezrobotnych i inne wiadczenia spoeczne programy stabilizacji dochodw w rolnictwie (w tym dopaty unijne)

np. kryzys gospodarczy wzrost bezrobocia = wzrost wydatkw. Pogorszenie salda budetowego miao charakter niezaleny od od decyzji ministra finansw.

Balassa Samuelson Zgodnie z prawem jednej ceny, takie sametowarypowinny mie rwncenw kraju i za granic (wyraon wwaluciektrego z krajw). Efekt SamuelsonaBalassy natomiast stoi w sprzecznoci z wyej opisan teori. Efekt ten sprawia, e (wyraony w jednej walucie) poziom cen wielu dbr w krajach o duej produkcyjnocipracyjest wyszy ni poziom cen takich samych dbr w krajach o maej produkcyjnoci pracy (w szczeglnoci chodzi tu o dobra niehandlowe). W efekcie, realny kurs walutowy w krajach bogatych jest zwykle wyszy ni 1. Inaczej mwic, kraje te s drosze ni kraje biedne, a ich waluty s przewartociowane.

CDS to instrument pochodny, podobny do ubezpieczenia. Polega na zabezpieczeniu dugu za pomoc transakcji midzy dwoma podmiotami, z ktrych jeden jest wacicielem obligacji, a drugi zobowizuje si do spaty wartoci nominalnej obligacji w sytuacji bankructwa strony trzeciej, czyli emitenta obligacji.

Czysta inflacja- wzrostcenwszystkich dbr i czynnikw produkcji w jednakowym tempie.

Deprecjacja Spadek wartoci waluty wywoany siami rynkowymi.

DEFICYT STRUKTURALNY - Deficyt budetowy skorygowany o wahania cykliczne. Hipotetyczny deficyt, ktry wystpiby gdyby nie byo zjawisk tworzcych cykl koniunkturalny.

Dewaluacja administracyjne (BC i/lub Rzd) obnienie wartoci waluty.

Dochd narodowy(ekon.) inna nazwa dla Produktu Narodowego Netto, jest tosumadochodwwszystkich obywateli oraz osb prawnych z siedzib w danym kraju, uzyskanych z wykorzystania czynnikw produkcji (ziemia,praca,kapita), rwna cakowitej wartoci wytworzonych dbr iusug, pomniejszona o koszty amortyzacji (czyli koszty zuycia czynnikw produkcyjnych).

Dumping kursowy zastosowanie dewaluacji, deprecjacji dla poprawy konkurencyjnoci w kraju dotknitym szokiem wewntrznym.

Ecofin(Rada do spraw gospodarczych i finansowych,ang.Economic and Financial Affairs Council) jeden z moliwych skadw w jakich pracujeRada Unii Europejskiej[1]. W skad Ecofin wchodz ministrowie ds. gospodarczych i ministrowie finanswpastw czonkowskich Unii Europejskiej[1]. Obok Rady ds. Oglnych i Rady ds. Rolnictwa stanowi jedn z najstarszych konfiguracji tego organu[1]. Domen dziaa Ecofin jest m.in.budet UE, finanse publiczne,Unia Gospodarcza i Walutowa, rynki finansowe, przepywy kapitau oraz relacje finansowe z krajami trzecimi[1].

EFEKT GRANICY (BORDER EFFECT) Wsplny pienidz pozwala na obnienie lub nawet usunicie barier (jzykowych, kulturowych, obyczajowych itp.) przez co moe wpywa na wielko i kierunek handlu zagranicznego.

Efekt sieci - uyteczno zastosowania danej waluty wynika gwnie z jej wykorzystania przez wiele podmiotw. Im wicej uytkownikw konkretnej waluty, tym wikszy dla nich wszystkich poytej z jej zastosowania. Efekt siecima miejsce wwczas, gdy wartoproduktulub usugi dla uytkownika jest zdeterminowana przez to, ilukonsumentwkorzysta z tego produktu/usugi. Jednym ze skutkw wystpowania tego efektu jest to, e kady dodatkowy uytkownik sieci przynosi korzyci dotychczasowym jej uczestnikom (Begg, Fisher, Dornbush 2007, s.437). Innymi sowy, efekt sieci sprawia, e warto produktu lub usugi jest kreowana przez uytkownikw, a nie przez producenta.

Elastycznej Linii Kredytowej (FCL). FCL jest instrumentem MFW przeznaczonym dla pastw o silnych fundamentach gospodarczych. Wg MFW dostp do FCL ma by uytecznym instrumentem zapobiegania kryzysowi walutowemu. Pastwa, ktre uzyskaj dostp do FCL bd mogy w razie potrzebo otrzyma od MFW poyczk bez koniecznoci spenienia warunkw typowych dla tradycyjnych programw oferowanych przez MFW.

Euroizacja- jednostronne przyjcieeuroprzez dane pastwo w miejsce waluty krajowej. Krok ten jest jednak niezgodny z koncepcjUnii Gospodarczej i Walutowej, aEuropejski Bank Centralnystoi na stanowisku, e wejcie dostrefy europowinno by zwieczeniem procesukonwergencji[1]. Jednostronna euroizacja oznaczade factozgod na rezygnacj z wpywu napolityk monetarn, gdy nie wie si z wprowadzeniem swych przedstawicieli do organw funkcjonujcych w ramachEuropejskiego Systemu Bankw Centralnych[2].

Federalizm Fiskalnypolega na przekazywaniu kompetencji w zakresiepolityki fiskalnejodrzducentralnego do niszych poziomw rzdu. Takadecentralizacjama na celu wzrost efektywnoci w alokacji zasobw,redystrybucj dochodwi stabilizowaniegospodarki, dziki umoliwieniu podmiotom lokalnym podejmowania decyzji w obszarach, o ktrych dysponuj wiksz iloci wiedzy na temat lokalnych problemw i potrzeb ni poziom rzdowy.

Fundusz Kohezyjny(Cohesion Fund), inaczejfundusz spjnoci, fundusz utworzony na podstawie traktatu zMaastricht wcelu wsparcia finansowego tych krajw Unii Europejskiej, ktrych produkt narodowy brutto (PKB) wynosi mniej ni 90% redniego PKB wszystkich krajw Unii. Gwnym jego zamiarem jest zblienie warunkw ycia ludnoci mniej rozwinitych krajw czonkowskich UE do redniej wsplnotowej oraz rozwj infrastruktury transportowej ikomunikacyjnej. Ponadto finansowane s zfunduszu projekty dotyczce ochrony rodowiska.+ Pastwa kohezyjne

Harmonizacja podatkw porednich to proces majcy na celu koordynacj polityki podatkowej, dotyczcej podatkw porednich, pastw czonkowskich, oraz zblianie do siebie wysokoci stawek tych podatkw. Do podatkw porednich zaliczamy gwnie: VAT, oraz Akcyz. Harmonizacja polityki podatkowej krajw czonkowskich ma docelowo dotyczy zarwno podatkw bezporednich jak i podatkw porednich. Do tej pory jednak, proces harmonizacji w wikszym stopniu dotkn podatkw porednich. VAT: w minimalnej wysokoci stawki podstawowej (15%) oraz obnionej (5%, jednak moliwo zastosowania tej stawki ograniczona jest tylko do niektrych artykuw) Akcyza: minimalnych stawek na okrelone towary (w zalenoci od towaru, przykadowo benzyna bezoowiowa 421 EUR/hl, wino 0 EUR/hl, papierosy 57% ceny detalicznej jednak nie mniej ni 60 EUR/1000 sztuk).

HICP(inflacja bazowa HICP, ang.Harmonised Index of Consumer Proces) - zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych wprowadzony przez Komisj Europejsk. Zgodnie z traktatem z Maastricht, wskanik HICP jest podstaw do oceny wzrostu cen w krajach Unii.Wskanik HICP obliczany jest jednakowo we wszystkich krajach Unii. Obliczany jest na podstawie obserwacji zmiancen konsumpcyjnychodpowiednich reprezentantw towarw i usug oraz przy zastosowaniu systemu wag, zgodnie ze struktur spoycia indywidualnego w gospodarstwach domowych wedug danych sprzed 2 lat.

HOME BIAS (skrzywienie krajowe), ktre mwi, e inwestorzy s bardziej skonni trzyma aktywa emitowane przez przedsibiorstwa z ich kraju. HOME BIAS AT HOME (USA) inwestorzy instytucjonalni nabywajcy aktywa finansowe czciej kupowali papiery emitowane przez podmioty z ich regionu. Motywem tego postpowania jest denie do eliminacji kosztw transakcyjnych.

Interwencje walutowe- narzdziepolityki pieninejwykorzystywane przez banki centralne w celu agodzenia zmian inflacji powstaych w wyniku wahakursu walutowego. Poprzez interwencje walutowebank centralnymoe kontrolowa poziomstp procentowychnarynkui zapobiega nadmiernym wahaniom kursu. interwencja walutowa banku centralnego ma miejsce, kiedy bank centralny kupuje lub sprzedaje walut na rynku walutowym w celu podwyszenia lub obnienia jej kursu wymiany.

Kana kredytowy - Dostp do duego i gbokiego rynku kredytowego umoliwia zacignicie kredytu i wygadzenie profilu konsumpcji i inwestycji.

Kana oszczdnociowy dywersyfikacja rde dochodu (ubezpieczenia ex ante). Zwizane z zakupem aktyww zagranicznych. agodzenie waha poprzez nabycie przynoszcych dochd aktyww zagranicznych (dywidend, odsetki, opaty czynszowe z innych krajw). Pozwala to na zagodzenie tymczasowych jak i trwaych szokw.

Kurs konwersji kurs zmiany zotego na euro. niedowartociowany ( dobra krajowe tasze ni zagraniczne, przegrzanie gospodarki, presja na wzrost cen, mniejszy import nowych technologii). Przewartociowany (dobra krajowe drosze ni zagraniczne, spadek konkurencyjnoci gospodarki, wzrost importu i spadek eksportu, pogorszenie bilansu handlowego).

Kurs walutowy:- Stay okrelany rwnie kursem stabilnym. Wystpuje wwczas, gdykursy walutzmieniaj si pod wpywempopytuipoday, lecz tylko w pewnych granicach. Granice te mog by okrelone przez wadze finansowe danego kraju lub mog wynika z porozumie midzynarodowych. Jeeli kurswalutyodchyla si znacznie lub zbyt gwatownie od uzgodnionego poziomu, tak e zachodzi obawa przekroczenia wyznaczonej granicy waha, to nastpuje interwencja wadz finansowych danego pastwa.Pynny kurs walutowykurs walutowybdcy wynikiem gry si rynku, a wic ustalany przez relacje popytu i poday. Zmiany popytu i poday danej waluty powoduj odpowiednie, tzn. rwnowace zmiany poziomu kursu walutowego zachodzce nieustannie z dnia na dzie, a nawet z godziny na godzin. Zjawisko obniania si kursu pynnego danej waluty okrela si jakodeprecjacj, a wzrostu kursu jakoaprecjacj.Sztywny kurs walutowykurs walutowyustalany przez rzdy pastw i niezmienny w duszych okresach. Okrela tzw. dopuszczalny korytarz waha waluty wok kursu centralnego (parytetu). Jeeli nadwyka poday lub popytu na dan walut powoduje wiksze od dopuszczalnego odchylenia kursu walutowego od parytetu to bank centralny interweniuje, a jeeli brak jest do tego rodkw to bank centralny ogasza oficjaln dewaluacj waluty wasnej.

Kryteria konwergencji(rwniekryteria konwergencji nominalnej,kryteria zbienoci,kryteria z Maastricht) - s to wprowadzone przezTraktat o Unii Europejskiejwskaniki ekonomiczne i zasady, jakie powinno spenia pastwo aspirujce do penego uczestnictwa wUnii Gospodarczej i Walutowej.

Kryteria kopenhaskie zbir kryteriw, ktre musz speni nowo wstpujce doUnii Europejskiejpastwa, by zosta przyjtymi. Kryteria te uchwaliaRada Europejskana szczycie wKopenhadzewczerwcu1993roku. Dzielimy je na kryteria polityczne i ekonomiczne. Kryteria polityczne: istnienie instytucji gwarantujcych stabilndemokracj; rzdy prawa; poszanowaniepraw czowieka; poszanowanie prawmniejszoci.Kryteria ekonomiczne: istnieniegospodarki rynkowejgotowej sprosta konkurencji i wolnemu rynkowi; zdolno do przyjciaacquis communautaire; zdolno sprostania unii politycznej,gospodarczej i walutowej.

Luka inflacyjna- nadwyka zagregowanegopopytunad zagregowanpodaprzy penym wykorzystaniu czynnikw produkcji (produkcja potencjalna= produkcja faktyczna). Poniewa produkcjanie moe si zwikszy, aby zaspokoi popyt, rwnowag przywraca si przez wzrost przecitnego poziomu cen (inflacj).

Martwy kapita wysokie bariery wejcia, firmy si nie rejestruj, dziaaj w ramach gospodarki nieformalnej w zwizku czym posiadaj nieformalny majtek, ktry nie moe by zabezpieczeniem kredytu.

MODEL BANKOWY (kontynentalnoekrupejski) - Banki jako porednicy. Transformacja otrzymanych od podmiotw oszczdnoci w rnego rodzaju kredyty. System ten charakteryzuje si du zdolnoci do zbierania danych i informacji o firmach, co wspomaga optymalna alokacj kapitau. W systemie tym mamy mniejsz skonno do podejmowania ryzyka, preferuje si bezpieczestwo przy niszej stopie zwrotu. Powierzonych funduszy W systemie bankowym chroni Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Model rynkowy (anglosaski) - Podmiotami transformujcymi akumulowane rodki gospodarstw domowych i przedsibiorstw s gwnie instytucje wsplnego inwestowania m.in. fundusze emerytalne, ubezpieczeniowe i inwestycyjne. Model anglosaski nazywany jest systemem o mobilnym kapitale. Cech rynku kapitaowego jest wiksze ryzyko (nie ma porednika, ktry je przejmuje w modelu bankowym jest nim bank). W systemie tym powierzonych rodkw nie chroni aden system zabezpiecze

MTO element czesci prewencyjnej Paktu Stabilnosci i Wzrostu (PSW). MTO zaley m.in. od wysokoci dugu oraz przewidywanego wzrostu kosztw zwizanych ze starzeniem si ludnoci. Jego realizacja powinna rwnoczenie minimalizowa ryzyko przekroczenia przez deficyt sektora finansw publicznych traktatowego progu 3 proc. PKB. Dla Polski MTO odpowiada deficytowi sektora w wysokoci 1 proc. PKB. Przyczyna ustanowienia saldo finansw publicznych powinno by zbilansowane w dugim okresie.

neutralnoci pienidza, wystpuje wwczas, gdy zmiany jegopodayprowadz wycznie do proporcjonalnego dostosowania si wielkoci nominalnych i nie wpywaj na realne zmienne ekonomiczne, jak produkcja,bezrobocie, czy realnykurs walutowy.

Nominalny kurs walutowy - Kurs walutowy nominalny to taki do obliczenia, ktrego nie uwzgldnia si stopy inflacji. Nominalny kurs walutowy definiuje si cen waluty krajowej wyraonej w walucie obcej.

Operacje otwartego rynku- jedno z narzdzibanku centralnegosucych kontrolowaniupoday pienidza. Polega na sprzeday lub zakupiepapierw wartociowych, przewanie pastwowych, na otwartym rynku. Jest to najczciej stosowane, elastyczne oraz skuteczne narzdzie polityki pieninej.

Pakt fiskalny to umowa midzynarodowa podpisana przez 25 pastw UE (bez Wielkiej Brytanii i Czech). Okrela nowe zasady wzmacniania dyscypliny finansowej we Wsplnocie, ktre maj zapobiec powtrce kryzysu zaduenia z jakim Unia walczya w 2011 roku i walczy do dzi. Zasady paktu maj zosta wdroone na mocy umowy midzyrzdowej pastw "17" oraz chtnych spoza strefy euro.GWNE ZAOENENIA PAKTU FISKALNEGO- utrzymywanie przez pastwa deficytu budetowego poniej trzech proc. PKB i dugu publicznego poniej 60 proc. PKB, - zwikszona kontrola Brukseli nad pilnowaniem dyscypliny finansowej,- na kraje, ktre nie przestrzegaj dyscypliny budetowej maj by nakadane automatycznie kary,- o wysokoci kar do 0,1 proc. PKB kraju ma orzeka Trybuna Sprawiedliwoci UE.

Pakt stabilnoci i wzrostu (Stability and Growth Pact) zbiorowa nazwa dwch rozporzdzeRady Europejskiejoraz uchway o charakterze prewencyjnym i represyjnym, ktre zostay ratyfikowane na szczycie w Amsterdamie 17 czerwca 1997 roku. Dokument ten zakada, i kryteria fiskalne zMaastrichts nie tylko warunkiem przyjcia doEuropejskiej Unii Monetarnej, lecz bd obowizywa kraje czonkowskie ju po przyjciu do unii walutowej. PSW oparte na reguach rozwizanie instytucjonalne majce na celu unikniecie nadmiernych deficytw i zapewnienie zdrowej sytuacji finansw publicznych w UGW: czesc prewencyjna: m.in. ocena polityki fiskalnej w relacji do MTO, czesc korekcyjna: procedura nadmiernego deficytu (excessive deficit procedure EDP)Deficyt sektora GG_ 3%PKBDug sektora GG _ 60%PKBsektor GG (general government) sektor instytucji rzadowychi samorzdowych brak procedury nadmiernego deficytu jednym z kryteriw przyjecia euro

Pastwa kohezyjne te pastwa, ktre korzystaj z funduszu spjnoci Od dnia 1 stycznia 2004 r. do otrzymywania wsparcia z Funduszu Spjnoci przestaa si kwalifikowaIrlandia, natomiast beneficjentami z dniem przystpienia doUnii Europejskiej stay si Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, otwa, Malta, Polska,Sowacja,SoweniaiWgry. W latach 2007-2013 beneficjentami s takeBugariaiRumunia, natomiastHiszpania, ktra przestaa spenia kryterium odnoszce si do PNB, uzyskuje wsparcie na zasadach przejciowych.

PKB wielko produkcji wytworzona przez czynniki wytwrcze zlokalizowane na terenie danego kraju, bez znaczenia kto jest ich wacicielem. PKN produkt krajowy brutto pomniejszony o warto amortyzacji rodkw trwaychPKN =PKBamortyzacja

PNB wielko produkcji wytworzona przez obywateli danego kraju niezalenie od miejscaPNB = PKB + dochody netto z tytuu wasnoci za granic

K- konsumpcja I- inwestycje G- wydatki rzdowe En- eksport netto, czyli eksport-import Dn- dochd netto obywateli za granic

PNN - miara efektw rocznej dziaalnoci gospodarki, rozumiany jako rnicaproduktu narodowego bruttooraz wartociamortyzacjikapitau trwaego.

PNN = PNB amortyzacja

policy mix jako najwaciwszej kombinacji polityki fiskalnej i polityki pieninej jest trudny ze wzgldu na odmienne bezporednie cele obu polityk. Jeli jednak w polityce fiskalnej bdzie przestrzegana zasada zapewniania stabilnoci finansw publicznych, to uzgodnienie obu polityk nie powinno sprawia trudnoci. Stabilno finansw publicznych bdzie zapewniona wtedy, gdy deficyty bd utrzymywane w takich granicach, by generowany przez nie przyrost dugu publicznego nie powodowa w nastpnym roku takiego przyrostu kosztw obsugi dugu, ktry prowadziby do zwikszenia relacji caych kosztw obsugi do dochodw publicznych. W polskich warunkach jest to deficyt na poziomie nie przekraczajcym 2% PKB, cho korzystniej byoby orientowa polityk fiskalna na deficyt 1,5% PKB. Deficyt taki ze wzgldu na struktur wydatkw publicznych (udzia wydatkw zagranicznych i wydatkw wpywajcych na wzrost oszczdnoci prywatnych) nie powodowaby dodatniego efektu popytowego

Polityka fiskalna polega na wykorzystaniu wydatkw budetowych i podatkw w celu stabilizacji sytuacji gospodarczej oraz realizacji innych celw spoeczno-ekonomicznych (Krajewska, 2006: 329). W zalenoci od kierunku zmian wydatkw pastwa i podatkw moemy wyrni: ekspansywn polityk fiskaln i restrykcyjn polityk fiskaln. Ekspansywna polityka fiskalna polega na zwikszaniu wydatkw pastwa i/lub ograniczaniu podatkw. Celem ekspansywnej polityki fiskalnej jest poprawa koniunktury gospodarczej, a w szczeglnoci wzrost dochodu narodowego i zatrudnienia. Restrykcyjna polityka fiskalna polega na zmniejszaniu wydatkw pastwa i/lub podnoszeniu podatkw. Celem restrykcyjnej polityki fiskalnej moe by redukcja deficytu budetowego dugu publicznego. Restrykcyjna polityka fiskalna moe by wykorzystywana rwnie do chodzenia koniunktury gospodarczej. Instrumenty : makroekonomiczne dochody budetu pastwa wydatki budetu pastwa deficyti nadwyki budetowe dug publiczny mikroekonomiczne podatek opata co dotacja subwencja bon skarbowy obligacja skarbowa porczenia i gwarancje rzdowe

Polityka pienina(inaczejpolityka monetarna) systematyczne dziaania majce na celu zapewnienie stabilnocicen. Polityk pieninpastwaprowadzibank centralnylub inna instytucja rzdowa upowaniona do realizacji tej funkcji. Oddziauje ona na poziompoday pienidzaoraz nakursy walutowe. Dziaania banku centralnego w ramach celw operacyjnych mona podzieli na: Polityk restrykcyjn (tward), ktrej celem jest zmniejszanie poday pienidza poprzez sprzeda papierw wartociowych na otwartym rynku, podwyszanie stp procentowych, zmianypoziomu rezerw obowizkowych jest topolityka antyinflacyjna. Polityk ekspansywn (mikk), ktrej celem jest zwikszanie poday pienidza poprzez zakup papierw wartociowych na otwartym rynku, obnianie stp procentowych, obnianie poziomu rezerw obowizkowych.Polityka pienina polega natomiast na zmianie poday pienidza. W zalenoci od kierunku zmian iloci pienidza moemy wyrni: ekspansywn polityk pienin i restrykcyjn polityk pienin. Ekspansywna polityka pienina polega na zwikszaniu iloci pienidza w obiegu przez bank centralny. Celem ekspansywnej polityki pieninej jest poprawa koniunktury w gospodarce. Restrykcyjna polityka pienina polega na zmniejszaniu iloci pienidza w obiegu przez bank centralny Celem restrykcyjnej polityki pieninej jest za ograniczanie inflacji. Inflacja to stay i nieodwracalny wzrost oglnego poziomu cen w gospodarce.

Procedura Nadmiernego Deficytu- procedura wszczynana na szczebluUnii Europejskiejw przypadku przekroczenia przez pastwo czonkowskie dopuszczalnegodeficytu, tj. 3% PKB. Nie wszczyna si jej jednak, gdy przekroczenie tego progu przez instytucje rzdowe i samorzdowe jest uwaane za przejciowe i wyjtkowe. Procedura ta zostaa okrelona w przepisach ustawodawczychPaktu Stabilnoci i Wzrostui okrela kryteria, harmonogramy i terminy, ktre stosuje Rada przy podejmowaniu decyzji dotyczcych nadmiernego deficytu. Pastwo, ktrego deficyt zosta uznany za nadmierny, musi podj odpowiednie dziaania korygujce. Jeli nie zastosuje si do zalece Rady, moe zosta obcione sankcjami finansowymi.

PRZEWODNICZCY1. Komisji Europejskiej - najwaniejsze stanowiskoUnii Europejskiej. Nominuje onkomisarzyspord czonkw Komisji, moe te w razie potrzeby ich przenosi bd zwalnia. Determinuje porzdek obrad KE, tylko on jest rwnie upowaniony do zgoszenia nowegoprawa wsplnotowego. Obecne prawo przewiduje picioletni kadencj z moliwoci jednorazowego powtrzenia. Jos Manuel Barroso,

2. Rada Unii Europejskiej - Prezydencja Rady Unii Europejskiej okres, w ktrym danepastwo czonkowskieprzewodniczy posiedzeniomRady Unii Europejskiej. Reprezentuje take Rad na arenie midzynarodowej. Prezydencja jest peniona przez okres proczny, rotacyjnie przez wszystkich czonkwUnii Europejskiejw ustalonej wczeniej kolejnoci.

Teraz Dania, od lipca Cypr

3. Parlament Unii Europejskiej - przewodniczy obradom i dziaalnoci Parlamentu Europejskiego. Jego zadaniem jest rwnie reprezentowaParlament Europejskina wiecie. Z racji maych uprawnie jest to funkcja gwnie symboliczna.

By Buzek, teraz Martin Schulz4. Rada Europejska - PrzewodniczcyRady Europejskiejjest wybierany przez Rad Europejsk wikszoci kwalifikowan na okres 2,5 roku z jednokrotn moliwoci odnowienia kadencji. Nowym uprawnieniem przewodniczcego jest reprezentowanie Unii na zewntrz w sprawach dotyczcych wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa[1]. bywa potocznie nazywane stanowiskiem "Prezydenta Unii Europejskiej". Obecnie przewodniczcym Rady Europejskiej nie moe by osoba, ktra sprawuje krajow funkcj publiczn.

Realny kurs walutowy - nominalnykurs walutowyuwzgldniajcy ceny krajowe i zagraniczne. Innym sowy miara kursu skorygowanego tak, aby uwzgldni rnice poziomw cen pomidzy krajem a zagranic

Recesja zjawiskomakroekonomicznepolegajce na znacznym zahamowaniu tempawzrostu gospodarczego, skutkujce nawet spadkiemproduktu krajowego brutto. W znaczeniu technicznym recesja definiowana jest jako spadek PKB przez co najmniej dwa kolejne kwartay

Rewaluacja administracyjne (BC i/lub Rzd) podniesienie wartoci waluty.

Rezerwa obowizkowa cz rezerw pieninych, co do utrzymywania ktrychbankis zobligowaneprawem. Obejmuje cz rezerw zdeponowan wbanku centralnymoraz rezerwy w skarbcach wasnych. Jako instrument wpywania na pynno bankow, kontrola poziomu rezerw obowizkowych jest instrumentempolityki pieninej. Suy ograniczaniu nadpynnoci bankw.

Risk sharing podzia ryzyka jest to porozumienie np. midzy producentem leku a patnikiem dotyczce iloci, ceny lub innych warunkw dostarczenia terapii, jeli nie ma pewnoci co do efektw dziaania terapii a system nagrd/kar jest powizany z kocowym wynikiem terapii. (M. Drummond

Rogoffa ocena Obsuga dugu na poziomie ok. 100% PKB wywouje negatywne konsekwencje dla wzrostu gospodarczego, tempo wzrostu gospodarczego jest wtedy zredukowane o ok. 1% w porwnaniu ze stanem, gdy pastwo nie jest zaduone.SDR - Specjalne prawa cignienia(ang.Special Drawing Rights,SDR, kodISO 4217: XDR) midzynarodowajednostka rozrachunkowa, umownajednostka monetarna, majca charakterpienidzabezgotwkowego, czyli istniejcego wycznie w postaci zapisw ksigowych nabankowychrachunkach depozytowych. SDR zostaa utworzona w celu stabilizacji midzynarodowego systemu walutowego przezMidzynarodowy Fundusz Walutowyw1967roku, uywana jest od1970. Pocztkowo warto jednostki SDR bya wyznaczana jako czystegozota(zwana bya czasem papierowym zotem), od1974roku jest wyznaczana na podstawiekoszyka walutowego, skadajcego si obecnie zeuro, japoskiegojena,funta szterlingaidolara amerykaskiego, w proporcjach zalenych od wagi danej waluty w midzynarodowych transakcjach finansowych.

Stagflacja(ang.stagflation,stagnacja + inflacja) zjawiskomakroekonomiczne, polegajce na jednoczesnym wystpowaniu w gospodarce pastwa zarwno znaczcejinflacji, jak istagnacji gospodarczej. Przyczyn tego zjawiska upatruje si w negatywnym szoku podaowym, ktry powoduje zarwno wzrost cen, jak te i ograniczenie produkcji.

Stagnacja gospodarcza- stan gospodarki, w ktrym, w duszym okresie, rozmiaryprodukcji, dochody podmiotw gospodarczych, nakady inwestycyjne i obroty handlowe utrzymuj si na wzgldnie staym, zwykle stosunkowo niskim poziomie, czemu towarzyszy przewanie wysoki poziombezrobocia. Stagnacja moe dotyczy caosci gospodarki, jak i jednego wskanika (np.inwestycji,eksportu,popytu,konsumpcji).

Stopa depozytowaokrelaoprocentowaniejednodniowychdepozytwskadanych przezbankikomercyjne wbanku centralnym.

Stopa lombardowa(kredyt lombardowy) okrela cen, po ktrejbank centralnyudzielabankomkomercyjnympoyczekpodzastawpapierw wartociowych. Kwota kredytu nie moe przekroczy rwnowartoci 85% (tzw. haircut wynosi 15%) papierw wartociowych obcionych zastawem.

Stopa redyskontowa(stopa redyskontowa weksli, s.r.w.) okrela cen, po jakiejbank centralnyudzielakredytwbankomkomercyjnym (kupujeweksleodbankwkomercyjnych).

Stopa referencyjna(stopa interwencyjna,repo) okrela minimaln cen, po jakiejbank centralnyorganizujeoperacje otwartego rynkumidzybankowego polegajce na zakupie (repo) bd sprzeday (reverse repo) przez bank centralny krtkoterminowychpapierw wartociowychw celu przywrceniarwnowagi na rynku.

Strategia Carry Trade strategia inwestycyjna inwestorw krtkoterminowych, takich jak fundusze arbitraowe, polegajca na poyczaniu rodkw w walucie nisko oprocentowanej i lokowaniu ich na rynkach oferujcych wysokie stopy zwrotu. Zwikszenie jak i zmniejszenie skali Carry Trade moe utrudni wypenienie kursowego kryterium konwergencji. Moe nastpi albo nadmierna aprecjacja kursu lub jego deprecjacja. Utrzymanie kursu w pamie +- 15% moe by wtedy trudne.

Szara strefa(ang.grey market) finansowyobszar zdrowejgospodarkipastwa, ktrego dochody osigane z produkcji niezakazanej przezprawo, s ukrywane w caoci lub w czci przed organami administracji pastwowej, podatkowej,celnejitp. Jest nielegalnym obrotem legalnymi towarami i usugami. Nie naley jej myli zczarnym rynkiem, ktry obejmuje nielegalne towary i usugi[1].

Terms of trade, warunki wymiany, wskanik stosowany w ocenie opacalnocihandlu zagranicznego, wyraajcy relacj zachodzcych w badanym okresie zmian cen towarw eksportowanych do zmian cen towarw importowanych. Wikszy od jednoci poziom terms of trade oznacza popraw efektywnoci handlu zagranicznego, mniejszy od jednoci - jej pogorszenie.Zmiany tego wskanika przedstawiaj ksztatowanie si korzyci krajw prowadzcych wymian. Poprawa TOT nastpuje gdy ceny dbr eksportowanych w okresie danego roku rosn szybciej ni ceny dbr importowanych . Oznacza to, e danepastwozapaci mniej za produkty importowane, innymi sowy musi mniej wyeksportowa aby zrwnowaybilans handlowy. Jeeli sytuacja jest odwrotna - relacja jest odwrotna - za eksport mona kupi mniej.Na ksztatowanie si wskanikaterms of tradedecydujcy wpyw majcenyna rynkach wiatowych.

Tezauryzacja gromadzenie i przechowywanie majtku: zapaswzota,pienidzy kruszcowych,pienidzy papierowych, walorw, wierzytelnoci lub innych dbr materialnych o duej wartoci (nieruchomoci,dzie sztuki,antykw,biuterii). Tezauryzacja prowadzi do wycofania wartoci z obiegu gospodarczego lub pieninego, wskutek czego nie przynosz one korzyci ani ich posiadaczowi, ani gospodarce

waluta referencyjna - waluta, wobec ktrej mog by stabilizowane kursy innych walut

Wstrzs asymetryczny przykad Niemcy i Holandia. Eksport jednego kraju maleje czyli maleje poda a w drugim kraju ronie popyt na rodzime produkty czyli poda ronie. Dzielimy je na popytowe (wahania popytu krajowego i zewntrznego) i podaowe (zmiany klimatyczne, zmiany wydajnoci wynikajce z postpu technicznego, zmiany cen surowcw). Zmiana popytu dotyka jedno pastwo lub kilka w wikszym stopniu ni inne. Jeeli mamy wstrzs symetryczny popytu to mog one by neutralizowane przez wspln polityk pienin. Jeli wstrzs asymetryczny to wykorzystanie wsplnej polityki monetarnej nie ma uzasadnienia. Amortyzacja negatywnych skutkw wstrzsu asymetrycznego musi nastpi za pomoc: polityki fiskalnej, rynku pracy, dbr i usug, elastyczno pac i mobilnoci siy roboczej.

Wstrzs symetryczny dotyka w podobnym stopniu wszystkie kraje UM wic EBC podejmie dziaania majce na celu zagodzenie jego skutkw i obniy stopy %.