TÌM HIỂUTÌM HIỂU

Triết học Tây Âu Triết học Tây Âu

thời Phục hưng và Cận đạithời Phục hưng và Cận đại

Thành viênThành viên

• Trịnh Thị Mai HạnhTrịnh Thị Mai Hạnh

• Nguyễn Hoàng AnNguyễn Hoàng An

• Thái Thị Như QuỳnhThái Thị Như Quỳnh

• Nguyễn Thị Như QuỳnhNguyễn Thị Như Quỳnh

• Hồ Hạnh NgọcHồ Hạnh Ngọc

• Phạm Kiều LinhPhạm Kiều Linh

• Đồng Thị Hằng (MC)Đồng Thị Hằng (MC)

TRIÊT HOC TÂY ÂU PHUC HƯNG VA CÂN ĐAITRIÊT HOC TÂY ÂU PHUC HƯNG VA CÂN ĐAI

ĐĐây là thơi kỳ hinh thành PTSX TBCN vơi 2 giai ây là thơi kỳ hinh thành PTSX TBCN vơi 2 giai đoạn:đoạn:

• Giai đoạn phuc hưng (hinh thành CNTB: XV-Giai đoạn phuc hưng (hinh thành CNTB: XV-XVI)XVI)

• Giai đoạn cân đại (hinh thành các quôc gia Giai đoạn cân đại (hinh thành các quôc gia dân tôc TS: XVII-XVIII).dân tôc TS: XVII-XVIII).

BỐ CUCBỐ CUC

1.1. TRIÊT HOC THƠI PHUC HƯNGTRIÊT HOC THƠI PHUC HƯNG

2.2. TRIÊT HOC THƠI CÂN ĐAITRIÊT HOC THƠI CÂN ĐAI

Những điều kiện, tiền đềNhững điều kiện, tiền đề

• Điều kiện kinh tếĐiều kiện kinh tế

• Điều kiện xã hôiĐiều kiện xã hôi

• Điều kiện Văn hóa – Tư tưởngĐiều kiện Văn hóa – Tư tưởng

Môt sô đặc điểm, nôi dung Môt sô đặc điểm, nôi dung chínhchính

• Nhân thức luânNhân thức luân

• Phương pháp luânPhương pháp luân

1. Triết học thời Phục hưng1. Triết học thời Phục hưng

ĐĐiều kiện ra đơi: iều kiện ra đơi: Sư hinh thành PTSX Sư hinh thành PTSX

TBCNTBCN Những phát kiến địa lyNhững phát kiến địa ly Phân hóa giai câp và Phân hóa giai câp và

vai tro ngày càng tăng vai tro ngày càng tăng cua gc tscua gc ts

Khoa học, nghệ thuât Khoa học, nghệ thuât phát triển ( COPERNIC, phát triển ( COPERNIC, BRUNO, GALILEI)BRUNO, GALILEI)

Môt sô nôi dung:Môt sô nôi dung:

Tư tưởng triết Tư tưởng triết học về tư nhiênhọc về tư nhiên

Tư tưởng triết Tư tưởng triết học về con ngươihọc về con ngươi

Tư tưởng triết Tư tưởng triết học về chính trị học về chính trị và xã hôivà xã hôi

Tư tưởng TH về tư nhiênTư tưởng TH về tư nhiênKhôi phuc di san cô đại, Khôi phuc di san cô đại,

nhât là khoa học tư nhiên nhât là khoa học tư nhiên tạo nên khuynh hương tạo nên khuynh hương phan kinh viện (N. phan kinh viện (N. KUZAN, N. COPERNIC, J. KUZAN, N. COPERNIC, J. BRUNO)BRUNO)

KUZAN (1401-1464): trái KUZAN (1401-1464): trái đât không phai là trung đât không phai là trung tâm mà cung là môt vi tâm mà cung là môt vi sao chuyển đông.sao chuyển đông.

COPERNIC: (1473-1543): COPERNIC: (1473-1543): Đưa ra thuyết nhât tâm.Đưa ra thuyết nhât tâm.

BRUNO (1548-1600).BRUNO (1548-1600).

N.COPERNIC

Mặc du con nhiều Mặc du con nhiều hạn chế, song sư hạn chế, song sư phát triển cua triết phát triển cua triết học tư nhiên thơi học tư nhiên thơi kỳ này có nhiều kỳ này có nhiều đóng góp tích cưc đóng góp tích cưc trong cuôc đâu trong cuôc đâu tranh vi chân ly tranh vi chân ly khoa học, đồng thơi khoa học, đồng thơi đó cung là sư chiến đó cung là sư chiến thăng cua thế giơi thăng cua thế giơi quan duy vât trươc quan duy vât trươc thế lưc duy tâm tôn thế lưc duy tâm tôn giáo.giáo.

Tư tưởng TH về con ngươiTư tưởng TH về con ngươi

Đây là thơi kỳ đâu tiên phát hiện ra con Đây là thơi kỳ đâu tiên phát hiện ra con ngươi trong thế giơi và thế giơi trong ngươi trong thế giơi và thế giơi trong con ngươi.con ngươi.

Là thơi kỳ xuât hiện các thuyết về lịch sư Là thơi kỳ xuât hiện các thuyết về lịch sư con ngươi, về chu nghia nhân đạo, về con ngươi, về chu nghia nhân đạo, về sư giai phóng cá nhân khoi các tín điều sư giai phóng cá nhân khoi các tín điều cô hu, phi nhân tính và phi khoa học.cô hu, phi nhân tính và phi khoa học.

Chu nghia nhân đạo thơi này chu trương Chu nghia nhân đạo thơi này chu trương tư do cá nhân, khăng định quyền đươc tư do cá nhân, khăng định quyền đươc hưởng lạc và thoa mãn các nhu câu hưởng lạc và thoa mãn các nhu câu trân thế cua cá nhân. trân thế cua cá nhân.

Tư tưởng TH về chính trị, xã hôiTư tưởng TH về chính trị, xã hôi

Do sư phát triển về kinh tế - xã hôi, xuât Do sư phát triển về kinh tế - xã hôi, xuât hiện quan điểm coi xã hôi là tông sô hiện quan điểm coi xã hôi là tông sô những cá nhân riêng le. Quan điểm này những cá nhân riêng le. Quan điểm này phan ánh sư phát triển cua CN cá phan ánh sư phát triển cua CN cá nhân.nhân.

Ngoài ra, xuât hiện môt sô tư tưởng Ngoài ra, xuât hiện môt sô tư tưởng CSCN không tưởng về sư xã hôi hóa tài CSCN không tưởng về sư xã hôi hóa tài sansan

2. TRIÊT HOC THƠI CÂN ĐAI2. TRIÊT HOC THƠI CÂN ĐAI

Điều kiện ra đơi: Điều kiện ra đơi: PTSX TBCN lơn mạnh. Cách mạng TS PTSX TBCN lơn mạnh. Cách mạng TS

Hà Lan(1560-1570), cách mạng TS Anh Hà Lan(1560-1570), cách mạng TS Anh (1642-1648), cách mạng TS Pháp (1642-1648), cách mạng TS Pháp (1789-1794)…(1789-1794)…

KHTN, KH thưc nghiệm phát triển KHTN, KH thưc nghiệm phát triển mạnh me. Chính điều này cung quy mạnh me. Chính điều này cung quy định sư phát triển cua phương pháp tư định sư phát triển cua phương pháp tư duy siêu hinh, máy móc.duy siêu hinh, máy móc.

Môt sô nôi dung:Môt sô nôi dung:

Tư tưởng về ban thể và ban tính thế giơiTư tưởng về ban thể và ban tính thế giơi Ly luân nhân thứcLy luân nhân thức Tư tưởng về con ngươi và ban tính con Tư tưởng về con ngươi và ban tính con

ngươingươi Tư tưởng về đạo đứcTư tưởng về đạo đức

Môt sô nôi dungMôt sô nôi dung

Tư tưởng về ban thể, ban tính thế Tư tưởng về ban thể, ban tính thế giơigiơi

Nếu triết học tư nhiên thơi cô đại mang Nếu triết học tư nhiên thơi cô đại mang đâm tinh thân biện chứng tư phát thi TH đâm tinh thân biện chứng tư phát thi TH thơi này, do găn chặt vơi KHTN đương thơi này, do găn chặt vơi KHTN đương thơi, cho nên mang nặng tính siêu hinh thơi, cho nên mang nặng tính siêu hinh trong việc giai thích thế giơi:trong việc giai thích thế giơi:

Vân đông: là sư di chuyển vị trí do sư Vân đông: là sư di chuyển vị trí do sư tác đông cua lưc cơ học (lưc hâp dân và tác đông cua lưc cơ học (lưc hâp dân và lưc đây cua các phân tư)lưc đây cua các phân tư)

Tư đó, đồng nhât vât chât vơi khôi Tư đó, đồng nhât vât chât vơi khôi lương. Coi nguyên tư là nho nhât, bât lương. Coi nguyên tư là nho nhât, bât biến. biến.

Các nhà duy vât Pháp XVIII có công phát Các nhà duy vât Pháp XVIII có công phát triển TGQ DV:triển TGQ DV:

Lamettrie (1709-1751): thế giơi là vât Lamettrie (1709-1751): thế giơi là vât chât, bao gồm ca con ngươi.chât, bao gồm ca con ngươi.

Didrot (1713-1784): vât chât tồn tại khách Didrot (1713-1784): vât chât tồn tại khách quan, vinh viễn. Vân đông là ban tính cô quan, vinh viễn. Vân đông là ban tính cô hữu cua vât chât. Vân đông bao hàm ca sư hữu cua vât chât. Vân đông bao hàm ca sư đứng im.đứng im.

Henvetius (1715-1771): tư tưởng con Henvetius (1715-1771): tư tưởng con ngươi là do vât chât sinh ra. Cam giác là ngươi là do vât chât sinh ra. Cam giác là kết qua tác đông sư vât vào giác quan.kết qua tác đông sư vât vào giác quan.

Honbach (1723-1789): vât chât là tât ca Honbach (1723-1789): vât chât là tât ca những cái tác đông vào giác quan tạo nên những cái tác đông vào giác quan tạo nên cam giác. Vât chât bao gồm các nguyên tư cam giác. Vât chât bao gồm các nguyên tư không thể phân chia.không thể phân chia.

Vê ly luận nhận thưcVê ly luận nhận thưcĐây chính là môt nhiệm vu trọng tâm cua triết Đây chính là môt nhiệm vu trọng tâm cua triết

học thơi này. Xuât hiện hai phương pháp học thơi này. Xuât hiện hai phương pháp nhân thức:nhân thức:

PP quy nạp (F. Bacon: 1561-1626): dưa vào PP quy nạp (F. Bacon: 1561-1626): dưa vào

kinh nghiệm cam tính. “không có gi trong kinh nghiệm cam tính. “không có gi trong nhân thức mà trươc đó không do cam giác nhân thức mà trươc đó không do cam giác thu nhân”. Tâm hồn, trí tuệ luc đâu như cái thu nhân”. Tâm hồn, trí tuệ luc đâu như cái bang trăng, thuân khiết, không có tri thức. Tri bang trăng, thuân khiết, không có tri thức. Tri thức phai đi tư cái cu thể, kinh nghiệm (thưc thức phai đi tư cái cu thể, kinh nghiệm (thưc nghiệm) đến sư khái quát để ra ly thuyết. nghiệm) đến sư khái quát để ra ly thuyết. {Mác coi Bacon là ông tô cua CNDV Anh và {Mác coi Bacon là ông tô cua CNDV Anh và KH thưc nghiệm hiện đại}KH thưc nghiệm hiện đại}

PP diễn dịch (R.DESCARTES: 1569-PP diễn dịch (R.DESCARTES: 1569-1654):1654):

Tri thức kinh nghiệm, cam giác chưa thât Tri thức kinh nghiệm, cam giác chưa thât đáng tin. Trong ly tính, tâm hồn chứa đáng tin. Trong ly tính, tâm hồn chứa đưng những tư tưởng (có trươc và đôc đưng những tư tưởng (có trươc và đôc lâp vơi cam giác) ro net môt cách trưc lâp vơi cam giác) ro net môt cách trưc giác. Tri thức chân thưc là kết qua cua giác. Tri thức chân thưc là kết qua cua sư kết hơp giữa kinh nghiệm và ly tính sư kết hơp giữa kinh nghiệm và ly tính trưc giác. Do đó, phai tim cơ sở cua trưc giác. Do đó, phai tim cơ sở cua phương pháp chính xác trong trí tuệ.phương pháp chính xác trong trí tuệ.

Tư tương vê con người và ban tinh con ngườiTư tương vê con người và ban tinh con người

Biểu hiện trong tư tưởng các nhà Khai sáng Pháp:Biểu hiện trong tư tưởng các nhà Khai sáng Pháp: Ly tính có vai tro to lơn trong việc cai tạo cuôc Ly tính có vai tro to lơn trong việc cai tạo cuôc

sông.sông. Nhiệm vu là đâu tranh vơi quan điểm tôn giáo Nhiệm vu là đâu tranh vơi quan điểm tôn giáo

và các học thuyết siêu hinh học cua Decartes vi và các học thuyết siêu hinh học cua Decartes vi nó khăng định cơ sở niềm tin cua tôn giáo.nó khăng định cơ sở niềm tin cua tôn giáo.

Con ngươi là bô phân cua tư nhiên, là đông vât Con ngươi là bô phân cua tư nhiên, là đông vât và chịu sư tác đông cua môi trương sông tư và chịu sư tác đông cua môi trương sông tư nhiên. Linh hồn là biểu hiện tâm ly, phu thuôc nhiên. Linh hồn là biểu hiện tâm ly, phu thuôc vào thể xácvào thể xác

Con ngươi con là san phâm cua hoàn canh lịch Con ngươi con là san phâm cua hoàn canh lịch sư. Để thay đôi con ngươi, cân thay đôi hoàn sư. Để thay đôi con ngươi, cân thay đôi hoàn canh.canh.

Cơ sở cua cuôc sông là ly tính. Do đó cân đâu Cơ sở cua cuôc sông là ly tính. Do đó cân đâu tranh cho ánh sáng trí tuệ.tranh cho ánh sáng trí tuệ.

Tư tưởng về đạo đứcTư tưởng về đạo đức

Có xu hương quay về đạo đức cô đại Hy Có xu hương quay về đạo đức cô đại Hy lạp. Làm sông lại đạo đức học cua lạp. Làm sông lại đạo đức học cua Epicure.Epicure.

Muc đích cua cuôc sông là sư khoan Muc đích cua cuôc sông là sư khoan khoái trong đó sư khoan khoái tinh khoái trong đó sư khoan khoái tinh thân là trung tâm.thân là trung tâm.

Sư ích ky là đặc điểm phô biến cua con Sư ích ky là đặc điểm phô biến cua con ngươi. Do đó cân phai chuyển tư trạng ngươi. Do đó cân phai chuyển tư trạng thái tư nhiên sang trạng thái xã hôi thái tư nhiên sang trạng thái xã hôi (nhà nươc).(nhà nươc).

Tài liệu tham khaoTài liệu tham khao

• Lịch sư triết học. Nguyễn Hữu Vui Lịch sư triết học. Nguyễn Hữu Vui (cbiên). Nxb ĐH QG. 2004.(cbiên). Nxb ĐH QG. 2004.

• Lịch sư triết học. Bui Thanh Quât Lịch sư triết học. Bui Thanh Quât (cbiên). Nxb GD. (cbiên). Nxb GD.

• Đại cương lịch sư triết học phương Đại cương lịch sư triết học phương Tây. Đỗ Minh Hơp, Đỗ Anh, Nguyễn Tây. Đỗ Minh Hơp, Đỗ Anh, Nguyễn Anh Tuân, Nxb Tông hơp TP HCM. Anh Tuân, Nxb Tông hơp TP HCM. 2005.2005.

Xin cảm ơn Xin cảm ơn

sự quan tâm và lắng nghe của các sự quan tâm và lắng nghe của các bạn!bạn!