sky102 muhasebe ii 14 - acikders.ankara.edu.tr

SKY102 MUHASEBE-II DERS NOTU

18.02.2017

Öğr. Gör. Pınar DOĞANAY PAYZİNER 1

GENELMUHASEBE

SKY 102 MUHASEBE-II

GELİR TABLOSU

14. Hafta Ders İçeriği

• Gelir Tablosunun Tanımı ve Kapsamı

• Gelir Hesapları

• Gider Hesapları

• Gelir Tablosu’nun Kar/Zarar İle İlgili Hesapları

• Gelir Tablosu Örnekler

• Genel Tekrara İlişkin Örnekler


18.02.2017


3

• Temel finansal tablolardan ikincisi “Gelir Tablosu”dur.

• “Gelir ve Gider Tablosu” veya “Kar ve Zarar Tablosu”da denir.

• Gelir Tablosu: Bir işletmenin belli bir dönemine ait

faaliyet sonuçlarını (kar/zararını) gösteren tablodur.

• Gelir Tablosu ise dinamiktir ve işletmenin belli birdönemine ilişkin filmini gösterir.

4


18.02.2017


• Gelir Tablosu, o dönemin gelir ve gider kalemleriniayrıntılı olarak göstererek yöneticilere ve diğerfinansal tablo kullanıcılarına karar vermede yardımcıolur.

• Gelir Tablosu’nun kapsamını “Gelirler” ve “Giderler”oluşturur.

5

• Gelir Tablosu, bir işletmenin belli bir dönemine ilişkingelirlerini ve giderlerini raporlar.

• GELİRLER – GİDERLER = KAR veya ZARAR

�Gelirler > Giderler ise KAR

�Giderler > Gelirler ise ZARAR

• Ülkemizde “Rapor Tipi Gelir Tablosu” kullanılır.

6


18.02.2017


7

THPKodu

A İŞLETMESİ 2015 YILI GELİR TABLOSU(000 TL)

60 A. BRÜT SATIŞLAR

61 B. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)

C. NET SATIŞLAR

62 D. SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ (-)

BRÜT SATIŞ KARI (ZARARI)

63 E. FAALİYET GİDERLERİ (-)

630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri

631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri

632 Genel Yönetim Giderleri

FAALİYET KARI (ZARARI)

64 F. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR

65 G. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-)

66 H. FİNANSMAN GİDERLERİ (-)

OLAĞAN KAR

67 I. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR

68 İ. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-)

690 DÖNEM KARI (ZARARI)

691 J. DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KARŞ.(-)

692 DÖNEM NET KARI (ZARARI)

• Gelir tablosu hesapları, Tek Düzen HesapPlanı’nda 6 kodu ile başlayan hesaplardır.

• Gelir tablosunda bulunan gelir hesapları ortayaçıktığında alacaklandırılır.

• Gelir tablosunda bulunan gider hesapları ortayaçıktığında borçlandırılır

• Dönem sonunda 6 ile başlayan bütün hesaplar(Gelir Tablosu hesapları) 690 Dönem Karı veyaZararı Hesabına devredilerek kapatılır.

8


18.02.2017


GELİR HESAPLARI

• Gelir hesaplarında, aynı pasif hesaplardaki gibi, ilk kayıtalacak tarafına yapılır. Artışlar alacağa; düzeltmelerveya azalışlar borca kaydedilir.

• Dönem sonunda bu hesaplar alacak bakiyesi verirler.

• Dönem sonu bakiyeleri, borç kaydedilmek suretiyle,“Dönem Kar/Zararı” hesabına (690 no’lu hesaba)aktarılır.

• Dolayısıyla Dönem K/Z hesabının alacak toplamı,dönemin gelir ve karlarını gösterir.

9

10

THPKodu




C. NET SATIŞLAR











OLAĞAN KAR







18.02.2017


GELİR HESAPLARI

• Gelir Tablosunda yer alan gelir hesapları; hasılat (satışgelirleri), diğer olağan gelir ve karlar ve diğer olağandışıgelir ve karlardan oluşur.

11

60. BRÜT SATIŞLAR

• İşletmelerin ana faaliyetleri ile ilgili mal ya da hizmetsatışlarından elde ettiği gelirlerin kaydedildiği hesapgrubudur.

• İşletmenin esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal yada hizmetler karşılığında alınan yada tahakkuk ettirilentoplam değerleri kapsar.

• Satılan mal ve hizmetlerle ilgili sübvansiyonlar, satıştarihindeki vade farkları, dönem içinde ortaya çıkan kurfarkları brüt satışlar içinde gösterilir.

• Brüt Satışlara Katma Değer Vergisi dâhil edilmez.

12


18.02.2017


60. BRÜT SATIŞLAR

13

600 YURTİÇİ SATIŞLAR

ÖR 1.

14


18.02.2017


64. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR

• İşletmelerin ana faaliyetleri dışındaki iş ve işlemlerinedeniyle elde ettiği ve sürekli olarak her yıl karşılaştığıgelirlerinin izlendiği hesap grubudur.

• İşletmenin esas faaliyeti dışında iştiraklerden ve bağlıortaklıklardan elde edilen temettü geliri ile faiz ve diğertemettü gelirleri, temerrüt faizleri, kambiyo kârları, kiragelirleri, menkul kıymet satış kârları gibi diğerfaaliyetlerden elde edilen olağan gelir ve kârlardanoluşur.

• 64 nolu grupta bulunan hesaplarda artış meydanageldiğinde hesabın alacak tarafına, azalış meydanageldiğinde hesabın borç tarafına kayıt yapılır. 15


16


18.02.2017



ÖRNEKLER

17

67. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR

• İşletmenin ana faaliyetleri dışındaki iş ve işlemlerindenve arızî olarak, arada sırada, birkaç yılda bir elde edilengelirleri ile önceki dönem gelir ve karlarının izlendiğihesap grubudur.

• İşletmenin olağan faaliyetlerinden bağımsız olan ve bunedenle arızi nitelik taşıyan, duran varlıklarınsatışlarından elde edilen kârlar ile olağan dışı olay vegelişmeler nedeniyle ortaya çıkan gelir ve kârların yeraldığı hesap grubudur.

18


18.02.2017



19


ÖRNEKLER

20


18.02.2017


GELİR HESAPLARI

21

ÖRNEK

GİDER HESAPLARI

• İşletmelerin faaliyetlerinde kullandıkları varlıkları eldeedebilmek için katlanmak zorunda oldukları unsurlaragider, bu unsurların izlendiği hesaplara da giderhesapları denir. Örneğin, işçilere ödenen ücretler,telefon, elektrik gibi giderler, faiz giderleri, komisyongiderleri vb.

• Giderler, işletmenin öz kaynaklarını azaltıcı nitelikteolup, bir gelirin elde edilmesi için katlanılan fedakarlıklarıve faydası tükenmiş maliyetleri ifade ederler.

22


18.02.2017


GİDER HESAPLARI

• Gider hesapları, gelir hesapları ile birlikte tekdüzenhesap planının 6. grubunda yer alır.

• İşletmeler faaliyet giderlerini ve finansman giderlerinidönem içerisinde 7 ile başlayan ilgili maliyet (gider)hesaplarında takip ederler ve dönem sonlarında 6 ilebaşlayan ilgili gelir tablosu hesaplarına, yansıtmahesapları aracılığıyla devrederler.

23

GİDER HESAPLARI

• Gider hesaplarında ilk kayıt borç tarafına yapılır.

• Artışlar borca; düzeltmeler veya azalışlar alacağakaydedilir.

• Dönem sonunda bu hesaplar borç bakiyesi verirler.

• Dönem sonu bakiyeleri, alacak kaydedilmek suretiyle,dönem Kar/Zararı hesabına (690 nolu hesaba) aktarılır.

• Dolayısıyla Dönem K/Z hesabının borç toplamı, döneminmaliyet, gider ve zararlarının toplamını gösterir.

24


18.02.2017


25

THPKodu




C. NET SATIŞLAR











OLAĞAN KAR






GİDER HESAPLARI

• Gelir Tablosunda yer alan gider hesapları

26


18.02.2017


61. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)

• İşletmelerde net satış tutarına ulaşmak için, brüt satışhâsılatından indirilmesi gereken giderler satış indirimleriolarak adlandırılmaktadır.

• Net satış hâsılatına ulaşabilmek için brüt satışlardanindirilmesi gereken değerleri kapsar.

• Satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerşeklinde bölümlenir.

• Satışlardan herhangi bir indirim söz konusu olduğuzaman bu hesap borçlandırılır.

27


28


18.02.2017


62. SATIŞLARIN MALİYETİ (-)

29

• Satış sonucu gerçekleşen maliyetlerin izlendiği hesapgrubudur.

• İşletmenin dönem içindeki stok hareketleri ile satılanmamul, yarı mamul, ilk madde ve malzeme ile ticarimal gibi maddelerin ve satılan hizmetlerin maliyetinikapsar. Başka bir ifadeyle dönem içinde alıcılarasatılan ya da devredilen mal ve hizmetlerin üretimi(imalatı) ya da satın alınması için yapılan tümgiderleri içerir.

• İşletmelerde, net satışlardan indirilerek brüt satışkârına ulaşmayı sağlayan maliyet giderlerinin yeraldığı gruptur.


30

• Yapılan maliyetler bir gider olduğu için bu gruptakitüm hesapların açılış kaydı borç taraflıdır.

• Satışların maliyeti hesaplarının işleyişinde artışmeydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalışmeydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıtyapılır.


18.02.2017



ÖRNEKLER

31


32

• Satışların maliyeti grubunda yer alan hesaplar,stokların izlenmesinde kullanılan yöntemlere göre yasatış anında ya da dönem sonunda kayda alınır.

• Eğer işletme sürekli envanter yöntemi izliyorsa satışınhemen arkasından maliyet kaydı yapılır. Eğer aralıklıenvanter yöntemi kullanılıyorsa dönem sonundahesaplanarak maliyet kaydı yapılır.


18.02.2017



33


34

ÖRNEKLER


18.02.2017


63. FAALİYET GİDERLERİ (-)

35

• İşletmelerde brüt satış kârından indirilerek faaliyetkarına ulaşmayı sağlayan faaliyet giderlerinin yeraldığı gruptur.

• Dönem sonunda maliyet hesaplarındaki ilgili giderleringelir tablosuna aktarılması için kullanılır.

• İşletmenin esas faaliyeti ile ilgili bulunan ve üretimmaliyetlerine yüklenmeyen araştırma ve geliştirmegiderleri, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri vegenel yönetim giderlerinden oluşan hesap grubudur.


36

• Gider hesapları olduğu için açılış kayıtları daima borçtaraflıdır.

• “63 Faaliyet Giderleri” grubunda yer alan hesaplara yıliçinde kayıt yapılmaz. Tekdüzen Hesap Planı (THP)deyer alan 7 nolu “Maliyet Hesapları” grubuna dönemiçinde kayıt yapılır.

• THP’de 7.inci grupta izlenen esas faaliyet dönemgiderleri, yansıtma hesapları alacağı ile dönemsonlarında bu grupta yer alan hesaplara(borçlandırılarak) devredilir.

• Dönem sonunda “690 Dönem Karı veya Zararı”hesabına devredilerek kapatılırlar.


18.02.2017



37


38

ÖRNEKLER


18.02.2017


65. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-)

39

• İşletmenin esas faaliyetleri dışında kalan olağanfaaliyetlerle ilgili gider ve zararları içerir.

• İşletmenin ana faaliyetleri dışındaki iş ve işlemlerinedeniyle oluşan ve süreklilik arz edecek şekilde heryıl karşılaşılan giderlerin yer aldığı gruptur.

• Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlarhesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğindehesabın borç tarafına kayıt yapılır.

• Dönem sonunda “690 Dönem Karı veya Zararı”hesabına devredilerek kapatılırlar.


40


18.02.2017



41

ÖRNEKLER

GİDER HESAPLARI

42

ÖRNEK 1.


18.02.2017


66. FİNANSMAN GİDERLERİ(-)

• İşletmenin borçlandığı yabancı kaynak tutarlarınedeniyle katlandığı faiz ve benzeri giderlerin yeraldığı gruptur.

• Her türlü faiz giderinin vade sonunda maliyethesaplarından gelir tablosuna aktarılması içinkullanılır.

• İşletmenin borçlandığı tutarlarla ilgili olarak katlanılanve varlıkların maliyetine eklenmemiş bulunan faiz,kur farkları, kredi komisyonları ve benzeri diğergiderleri kapsar.

43


• 66 Grubunda yer alan hesaplara yıl içinde kayıtyapılamaz.

• 7/A seçeneğini kullanan işletmeler, yıl içerisinde“780 Finansman Giderleri” hesabına kayıt yapar.

• 7/B seçeneğini kullanan işletmeler, yıl içerisinde “797Finansman Giderleri” hesabına kayıt yapar.

• Yıl sonunda bu hesaplar, 781 veya 798 noluhesaplar aracılığıyla 66 nolu gruba yansıtılarakkapatılır.

• Finansman giderleri hesaplarının işleyişinde artışmeydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalışmeydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıtyapılır.

44


18.02.2017



45


ÖRNEKLER

46


18.02.2017


68. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR(-)

• İşletmenin olağan faaliyetlerinden bağımsız olan vebu nedenle sık sık ve düzenli olarak ortaya çıkmasıbeklenmeyen işlem ve olaylardan kaynaklanan giderve zararların yer aldığı hesap grubudur.

• Olağan dışı gider ve zararlar hesaplarının işleyişindeartış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına,azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafınakayıt yapılır.

47


48


18.02.2017



ÖRNEKLER

49

GİDER HESAPLARI

50

ÖRNEK 2. Derin İşletmesi’nin yukarıdaki giderhesaplarına ilişkin dönem sonu kapatma kaydınıyapınız.


18.02.2017


KAR/ZARAR İLE İLGİLİ HESAPLAR

• Dönem sonunda gelir hesapları ile gider hesaplarıkarşılaştırılarak dönemin faaliyet sonucu olan kara veyazarara ulaşılır.

• Tüm gelir ve giderler gelir tablosuna kaydedildiktensonra ilk ulaşılan “Dönem Kar veya Zararı” sonucudur.Bu tutar brüt tutardır diğer bir ifadeyle vergi henüziçerisinden kesilmemiştir.

• Eğer işletme dönemi kar ile kapatmış ise döenmkarından vergi kesintisi yapılır.

• Vergi kesildikten sonra ulaşılan kara “Dönem Net Karı”denir.

• Zarar ile sonuçlanmış ise vergi söz konusuolmayacağından “dönem zararı” aynı zamanda “DönemNet Zararı”dır. 51

52

THPKodu




C. NET SATIŞLAR











OLAĞAN KAR







18.02.2017


53

ÖR 1.

ÖR 2.

ÖR 3.

KAR/ZARAR İLE İLGİLİ HESAPLAR

GELİR TABLOSU HESAPLARI İLE İLGİLİ ÖRNEKLER

54


18.02.2017


SON

55

sky102 muhasebe ii 14 - acikders.ankara.edu.tr

Documents