Wydawnictwo Helion

ul. Chopina 6

44-100 Gliwice

tel. (32)230-98-63

e-mail: helion@helion.pl

PRZYK£ADOWY ROZDZIA£PRZYK£ADOWY ROZDZIA£

IDZ DOIDZ DO

ZAMÓW DRUKOWANY KATALOGZAMÓW DRUKOWANY KATALOG

KATALOG KSI¥¯EKKATALOG KSI¥¯EK

TWÓJ KOSZYKTWÓJ KOSZYK

CENNIK I INFORMACJECENNIK I INFORMACJE

ZAMÓW INFORMACJEO NOWO�CIACH

ZAMÓW INFORMACJEO NOWO�CIACH

ZAMÓW CENNIKZAMÓW CENNIK

CZYTELNIACZYTELNIA

FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINEFRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE

SPIS TRE�CISPIS TRE�CI

DODAJ DO KOSZYKADODAJ DO KOSZYKA

KATALOG ONLINEKATALOG ONLINE

Skanowanie i drukowanie.

Jak to zrobiæ?

Autorzy: Sandee Cohen, Robin Williams

T³umaczenie: Marcin Samodulski

ISBN: 83-7361-235-1

Tytu³ orygina³u: The Non-Designer's Scan and Print Book

Format: B5, stron: 264

Wiedza potrzebna do przygotowania publikacji do druku jest bardzo szeroka.

Trzeba nie tylko poznaæ dok³adnie oprogramowanie DTP, nauczyæ siê obróbki grafiki,

skanowania zdjêæ, ale tak¿e zaznajomiæ siê z podstawowymi zasadami poligrafii,

poznaæ ró¿ne metody druku, wreszcie nauczyæ siê specyficznego drukarskiego jêzyka,

by móc porozumieæ siê z drukarni¹. I to nie wszystko: proces przygotowania do druku

obejmuje tak¿e planowanie zadañ oraz kontrolowanie bud¿etu.

Ksi¹¿ka „Skanowanie i drukowanie. Jak to zrobiæ?” przekazuje projektantom

i kierownikom studiów graficznych ca³¹ wiedzê niezbêdn¹ by profesjonalnie, szybko

i bez wydawania zbêdnych �rodków przygotowaæ do druku ka¿d¹ publikacjê.

Jej autorzy w przystêpny sposób wprowadzaj¹ w �wiat DTP, przedstawiaj¹c zarówno

podstawowe informacje, jak i bardziej zaawansowane niuanse, które czêsto decyduj¹

o powodzeniu projektu.

Poznasz:

• Tryby kolorów

• Dobór w³a�ciwej rozdzielczo�ci

• Pracê z grafikami wektorowymi

• Formaty plików

• Druk w kolorze, kolory procesowe, duotony i kolory specjalne

• Zagadnienia zwi¹zane z obrazami cyfrowymi

• Aparaty cyfrowe

• Fotografiê stokow¹ i kliparty

• Zagadnienia zwi¹zane ze skanowaniem

• Metody sprawdzania, czy projekt jest prawid³owo przygotowany do druku

• Sposoby na unikniêcie zbêdnych wydatków

• Rodzaje papieru stosowane w druku

• Próby, w tym próby cyfrowe

Sprawdzianem Twoich umiejêtno�ci mog¹ byæ quizy, którymi koñcz¹ siê poszczególne

rozdzia³y tej ksi¹¿ki. Po ich pomy�lnym rozwi¹zaniu mo¿esz byæ pewien, ¿e �wiat

skanowania i drukowania nie bêdzie mia³ dla Ciebie tajemnic.

PIS REŚCIWprowadzenie ........................................................................................................................................... 15

I ZACZNIJ OD KOŃCA............................................ 171. MUSISZ WIEDZIEĆ, DOKĄD ZMIERZASZ ..................................................................19

Pytania ....................................................................................................................................................... 20Kiedy zadawać pytania? ................................................................................................................... 20

Z jakiego rodzaju pracą mamy do czynienia?........................................................................................21Jaki rozmiar papieru?................................................................................................................................21Ile arkuszy papieru?...................................................................................................................................21

W oparciu o arkusze drukarskie ..................................................................................................... 22Impozycja ...........................................................................................................................................23

Ile złamów? ................................................................................................................................................ 24Ile kopii? .....................................................................................................................................................25Ile kolorów? ................................................................................................................................................25Czy w projekcie występują elementy graficzne? ................................................................................... 26Na jakim rodzaju papieru ma zostać wydrukowany projekt? ............................................................ 27

Kolor .................................................................................................................................................. 27Powłoka.............................................................................................................................................. 27Wykończenie papieru ...................................................................................................................... 28Gramatura ......................................................................................................................................... 28Inne parametry papieru................................................................................................................... 28

Co trzyma to wszystko razem? ............................................................................................................... 29Biurowe sposoby oprawy dokumentów i publikacji ................................................................... 29Profesjonalne oprawy....................................................................................................................... 29

Kto będzie zajmował się drukowaniem? ................................................................................................30Czy opracowana przez Ciebie reklama drukowana jest przez wydawcę gazety lub czasopisma?...... 30Lista celów .................................................................................................................................................. 31Informacje dotyczące drukowania..........................................................................................................32

2. PODSTAWOWE INFORMACJE O DRUKOWANIU W DOMU LUB W BIURZE ................33Ogólne rozważania na temat drukarek ..................................................................................................34

Rozdzielczość.....................................................................................................................................34Rozmiar papieru................................................................................................................................34Obszar zadruku .................................................................................................................................35Wydajność ..........................................................................................................................................35Koszty eksploatacji............................................................................................................................36Czcionki .............................................................................................................................................36Pamięć RAM ......................................................................................................................................36Karta sieciowa ....................................................................................................................................36

6 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

A co z postscriptem? .................................................................................................................................37Drukarki postscriptowe....................................................................................................................37Drukarki niepostscriptowe ..............................................................................................................37Kiedy potrzebujesz postscriptu?......................................................................................................37Drukowanie czcionek i rysunków postscriptowych na drukarkach niepostscriptowych.......37

Drukarki atramentowe .............................................................................................................................38Czym jest drukarka atramentowa?..................................................................................................38Rozdzielczość drukarek atramentowych .......................................................................................38Monochromatyczne drukarki atramentowe .................................................................................38Kolorowe drukarki atramentowe ....................................................................................................39Zalety drukarek atramentowych .....................................................................................................39Wady drukarek atramentowych ..................................................................................................... 40Wysokiej klasy drukarki atramentowe .......................................................................................... 40

Drukarki laserowe .....................................................................................................................................41Czym jest drukarka laserowa? ..........................................................................................................41Rozdzielczość drukarek laserowych ...............................................................................................41Monochromatyczne drukarki laserowe .........................................................................................41Kolorowe drukarki laserowe ............................................................................................................41Wielofunkcyjne drukarki laserowe ................................................................................................ 42Zalety drukarek laserowych............................................................................................................. 42Wady drukarek laserowych ............................................................................................................. 42Wysokiej klasy drukarki cyfrowe — druk cyfrowy ...................................................................... 42

Drukarki laserowe a naświetlarki ............................................................................................................43W jaki sposób używać drukarki laserowej w roli naświetlarki? ...................................................43

Drukarki termosublimacyjne ................................................................................................................. 44Czym jest drukarka termosublimacyjna?...................................................................................... 44Rozdzielczość drukarek termosublimacyjnych ........................................................................... 44Zalety drukarek termosublimacyjnych ......................................................................................... 44Wady drukarek termosublimacyjnych .......................................................................................... 44Dla kogo drukarka termosublimacyjna?....................................................................................... 44

Termiczne drukarki woskowe..................................................................................................................45Rozdzielczość termicznych drukarek woskowych........................................................................45Zalety termicznych drukarek woskowych......................................................................................45Wady termicznych drukarek woskowych ......................................................................................45

Drukarki do zadań specjalnych...............................................................................................................45Faksy........................................................................................................................................................... 46

Czym jest faks? .................................................................................................................................. 46Faksy komputerowe ......................................................................................................................... 46Projektowanie korespondencji do faksowania............................................................................. 46

3. PODSTAWY PROFESJONALNEGO DRUKU.................................................................47Profesjonalne punkty usług poligraficznych ....................................................................................... 48Małe drukarnie ......................................................................................................................................... 48Profesjonalne drukarnie o zasięgu krajowym ...................................................................................... 48Kopiować czy drukować? ........................................................................................................................ 49

Maszyna drukarska .......................................................................................................................... 49Kserokopiarka................................................................................................................................... 49

S P I S T R E Ś C I 7

Różne techniki drukowania.....................................................................................................................50Typografia ..........................................................................................................................................50Fleksografia ........................................................................................................................................50Technika wklęsłodrukowa — rotograwiura .................................................................................. 51Staloryt ................................................................................................................................................ 51Termografia........................................................................................................................................ 51Offset................................................................................................................................................... 51Sitodruk ..............................................................................................................................................52Światłodruk ........................................................................................................................................52Kolorowy druk cyfrowy....................................................................................................................52Metoda bezpośredniego naświetlania formy drukowej ...............................................................52

Jak znaleźć drukarnię? ..............................................................................................................................53Co przynieść na spotkanie?..............................................................................................................53

Jeśli budżet jest niski .................................................................................................................................54

II CO ROBI TEN KOMPUTER? .................................. 554. RÓŻNE TYPY APLIKACJI DO TWORZENIA PUBLIKACJI ..............................................57

Wybierz odpowiednie oprogramowanie................................................................................................58Aplikacje do przetwarzania tekstów .......................................................................................................58Arkusze kalkulacyjne ............................................................................................................................... 60Programy do tworzenia prezentacji ........................................................................................................61Programy do obróbki obrazów .............................................................................................................. 62Wektorowe programy graficzne ............................................................................................................. 64Programy do komputerowego składu tekstu.........................................................................................66

Funkcje związane z edycją tekstu.....................................................................................................66Funkcje graficzne...............................................................................................................................66

Czcionki .................................................................................................................................................... 68

5. TRYBY KOLORÓW ..................................................................................................69Głębokość bitowa ..................................................................................................................................... 70

Jeśli chcesz poznać matematyczne podstawy opisywanych tutaj zagadnień,kontynuuj lekturę (jeśli nie, pomiń tę część) .............................................................................71

Głębokość bitowa a objętość pliku .................................................................................................71Tryb bitmapowy ....................................................................................................................................... 72

Poziomy ............................................................................................................................................. 72Tryb skala szarości.....................................................................................................................................73

Co skanować w skali szarości? .........................................................................................................73Tryb RGB................................................................................................................................................... 74

Wybór koloru w modelu RGB.........................................................................................................75Tryb CMYK............................................................................................................................................... 76

Wybór kolorów w modelu CMYK................................................................................................. 77Jaki tryb wybrać do skanowania i pracy nad projektem? .................................................................... 78Tryb indeksowany .................................................................................................................................... 79Przewodnik po trybach koloru............................................................................................................... 80Tryby kolorów i głębokości bitowe........................................................................................................ 80

8 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

6. OBRAZY RASTROWE I ROZDZIELCZOŚCI.................................................................81Na początek istotne informacje ............................................................................................................. 82

Rozdzielczość monitora a rozdzielczość drukarki ...................................................................... 82Obraz rastrowy (kropki) a obraz wektorowy (linie) .....................................................................83Kwestia rozdzielczości a drukarki atramentowe...........................................................................83Kwestia rozdzielczości a inne drukarki niebędące drukarkami laserowymi.............................83

Zgłębianie pojęcia piksela ....................................................................................................................... 84Piksele i głębokość bitowa ............................................................................................................... 84Piksele a rozdzielczość druku ......................................................................................................... 84Piksele, cale i monitor .......................................................................................................................85

Zalecana rozdzielczość druku dla obrazów 1-bitowych...................................................................... 86Zalecana rozdzielczość obrazów 1-bitowych przeznaczonych do wydruku

na drukarkach laserowych........................................................................................................... 86Zalecana rozdzielczość obrazów 1-bitowych przeznaczonych

do wydruku na naświetlarkach ................................................................................................... 86Rozdzielczość druku dla obrazów w skali szarości i obrazów kolorowych ..................................... 87

Liniatura rastra (lpi) ......................................................................................................................... 87Parametry rastra................................................................................................................................ 88Liniatura rastra a rozdzielczość...................................................................................................... 88Czy jesteś zakłopotany? ................................................................................................................... 88Łamanie zasady proporcjonalności rozdzielczości i liniatury rastra........................................ 89Jak ustalić wartość liniatury rastra?................................................................................................ 90Tabelka wartości liniatur i rozdzielczości......................................................................................91

Obraz półtonowy ..................................................................................................................................... 92Zmiana domyślnego obrazu półtonowego................................................................................... 92Rodzaje wzorców półtonowych.......................................................................................................93

Zmiana rozdzielczości............................................................................................................................. 94Rozciąganie pikseli........................................................................................................................... 94Piksele z powietrza.............................................................................................................................95Powiększanie obrazów rastrowych................................................................................................. 96Zmniejszanie obrazów rastrowych................................................................................................. 97Zachowanie wymiarów przy zmniejszaniu rozdzielczości......................................................... 97

Czy rozdzielczość może być za duża?.................................................................................................... 97Symbole zastępcze niskiej rozdzielczości.............................................................................................. 98

Dlaczego używamy obrazów w niskiej rozdzielczości? ............................................................... 98Dlaczego 75 ppi? ............................................................................................................................... 98

7. OBRAZY WEKTOROWE ..........................................................................................99Rodzaje obrazów wektorowych.............................................................................................................100Zalety obrazów wektorowych ................................................................................................................ 101

Rozdzielczość................................................................................................................................... 101Łatwość modyfikacji ....................................................................................................................... 101Mniejsze objętości plików .............................................................................................................. 101

Ograniczenia obrazów wektorowych ...................................................................................................102Podgląd ekranowy ...........................................................................................................................102Drukowanie obrazów wektorowych na drukarkach niepostscriptowych...............................102Panować nad krzywymi ..................................................................................................................102Ograniczenia w zakresie fotorealizmu obrazów wektorowych.................................................103Przeźroczyste i nieprzeźroczyste kształty na obrazach wektorowych ......................................103

S P I S T R E Ś C I 9

8. FORMATY PLIKÓW ................................................................................................105Wewnętrzne formaty plików .................................................................................................................106Formaty zewnętrzne................................................................................................................................107

Eksportowanie lub zapisywanie plików w formatach zewnętrznych.......................................107Importowanie i otwieranie plików zewnętrznych ......................................................................107

Pliki TIFF..................................................................................................................................................108Skanowanie obrazów do formatu TIFF........................................................................................108Parametr określający porządek bajtów (byte order)....................................................................108Kompresja LZW ..............................................................................................................................108

Pliki EPS (wersja wektorowa) .................................................................................................................109Pliki EPS (wersja rastrowa) ..................................................................................................................... 110

Opcja podglądu „Preview”............................................................................................................. 110Kodowanie w EPS.............................................................................................................................111Obraz półtonowy .............................................................................................................................111Funkcja przeniesienia (transfer function).....................................................................................111

Pliki DCS...................................................................................................................................................111Pliki PICT (Macintosh) .......................................................................................................................... 112

PICT a Photoshop ........................................................................................................................... 112Pliki BMP (Windows) ............................................................................................................................. 112Pliki WMF (Windows)............................................................................................................................ 113Pliki GIF ................................................................................................................................................... 113Pliki PNG ................................................................................................................................................. 113Pliki JPEG................................................................................................................................................. 114

Kompresja JPEG.............................................................................................................................. 114Pliki PDF .................................................................................................................................................. 115Pliki postscriptowe lub wydruki do pliku............................................................................................ 116Który format wybrać? ............................................................................................................................. 116

III ŚWIAT KOLORU...............................................1179. DRUKOWANIE W PROCESIE CZTEROKOLOROWYM ...............................................119

Co to są kolory rozbarwień? ..................................................................................................................120Wykres kolorów rozbarwień..................................................................................................................120Definiowanie kolorów rozbarwień....................................................................................................... 121

Kolory CMYK tylko w projektach CMYK! ................................................................................. 121Co to jest separacja?.................................................................................................................................122

Kanały a formy.................................................................................................................................123Jakiego koloru są rozbarwienia? ....................................................................................................123Zrób to sam! .....................................................................................................................................123

Rastry koloru ...........................................................................................................................................124Efekt mory........................................................................................................................................124Unikaj efektu mory .........................................................................................................................124

Ustawianie kątów rastra..........................................................................................................................125Odcienie kolorów rozbarwień...............................................................................................................126Sumowanie farb.......................................................................................................................................127Kolor znaków pasowania (paserów) .....................................................................................................127Technologia Multi-inks..........................................................................................................................128

1 0 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

10. KOLORY SPECJALNE I DUOTONY ........................................................................129Czym są kolory specjalne?......................................................................................................................130

Oszczędność pieniędzy...................................................................................................................130Dopasowanie kolorów....................................................................................................................130Efekty metaliczne ............................................................................................................................ 131Efekty druku fluorescencyjnego.................................................................................................... 131Lakierowanie .................................................................................................................................... 131

Czym jest Pantone? .................................................................................................................................132Dawno, dawno temu…...................................................................................................................132Dobieranie kolorów........................................................................................................................132Systemy kolorów specjalnych innych firm..................................................................................132

Próbniki kolorów specjalnych............................................................................................................... 133Używaj próbnika, a nie monitora ................................................................................................. 133

Efekty, które można uzyskać dzięki kolorom specjalnym ................................................................134Odcienie — tinty.............................................................................................................................134Mieszanie kolorów specjalnych przez nadrukowywanie ........................................................... 135Kolorowanie zdjęć........................................................................................................................... 136

Rozpoznawanie kolorów specjalnych ..................................................................................................137Kąty rastra dla kolorów specjalnych.....................................................................................................137Duotony ...................................................................................................................................................138

Duotony w programie Adobe Photoshop ...................................................................................138Sztuczne duotony............................................................................................................................139

Spójrzmy, jak to przebiega .....................................................................................................................140Definiowanie koloru specjalnego .................................................................................................140Ujednolicanie kolorów specjalnych.............................................................................................. 141Ostateczny wybór koloru ...............................................................................................................142

11. USTALENIE LICZBY KOLORÓW............................................................................143Liczba kolorów w druku.........................................................................................................................144

Drukowanie w jednym kolorze .....................................................................................................144Druk dwukolorowy.........................................................................................................................144Druk trójkolorowy ..........................................................................................................................145Druk pełnokolorowy ......................................................................................................................145Druk sześciokolorowy ....................................................................................................................145Druk wysokiej jakości .....................................................................................................................146

Separacja barwna .....................................................................................................................................146

IV WPROWADZANIE DANYCH DO KOMPUTERA ..14712. SKANERY I SKANOWANIE....................................................................................149

Zasady działania skanerów.....................................................................................................................150Skanery pracują w systemie RGB...................................................................................................150Skanowane materiały ......................................................................................................................150Głębokość bitowa ............................................................................................................................ 151Rozdzielczość skanera .................................................................................................................... 151

S P I S T R E Ś C I 1 1

Rodzaje skanerów....................................................................................................................................152Skanery ręczne lub skanery szczelinowe.......................................................................................152Skanery płaskie.................................................................................................................................152Skanery do slajdów.......................................................................................................................... 153Skanery bębnowe ............................................................................................................................. 153Oprogramowanie OCR do rozpoznawania tekstów.................................................................. 153

Przygotowania do skanowania ..............................................................................................................154Oprogramowanie do obsługi skanera .................................................................................................. 155

Ustawianie rozdzielczości .............................................................................................................. 156Tryb koloru ......................................................................................................................................157Skalowanie podczas skanowania...................................................................................................157Wyostrzanie......................................................................................................................................157Ustawianie kontrastu i kolorów ....................................................................................................158

Skanowanie obrazów drukowanych .....................................................................................................159Skanowanie drukowanych obrazów kreskowych........................................................................160Skanowanie barwionej grafiki kreskowej ..................................................................................... 161Skanowanie wydrukowanych obrazów w skali szarości.............................................................162Skanowanie wydrukowanych obrazów kolorowych ..................................................................162Usuwanie wzoru rastra z wydrukowanych obrazów................................................................... 163

O skanowaniu w świetle prawa..............................................................................................................164

13. APARATY CYFROWE I STANDARD KODAK PHOTOCD........................................165Typy aparatów cyfrowych ......................................................................................................................166

Matryce liniowe lub statyczne .......................................................................................................166Cyfrowe wkładki do aparatów studyjnych...................................................................................167Jednoobiektywowe lustrzanki cyfrowe .........................................................................................167Popularne cyfrowe aparaty kompaktowe.....................................................................................167

Rozdzielczość aparatów cyfrowych ......................................................................................................168Rozdzielczość aparatów studyjnych .............................................................................................168Rozdzielczość profesjonalnych aparatów cyfrowych.................................................................168Rozdzielczości popularnych aparatów cyfrowych .....................................................................168

Kolor .........................................................................................................................................................169Formaty pliku i kompresja.....................................................................................................................170Kilka słów na temat formatu FlashPix ................................................................................................. 171Korzystanie z popularnych aparatów cyfrowych ............................................................................... 171Kodak Photo CD.....................................................................................................................................172

Jak utworzyć Photo CD?.................................................................................................................172Rozdzielczość obrazów na płytach Photo CD ............................................................................172

14. BANKI FOTOGRAFII I KLIPARTÓW .......................................................................173Historia banków fotografii tematycznych i klipartów ......................................................................174Jak je dostać?.............................................................................................................................................175Zdjęcia do celów prezentacji ..................................................................................................................175Formaty zdjęć z banków zdjęć ...............................................................................................................176

Jaki rodzaj skanu? ............................................................................................................................176Rozdzielczość obrazu .....................................................................................................................176Jaki tryb koloru? ..............................................................................................................................177Fotografie w kolorze indeksowanym............................................................................................177Fotografie w formacie CMYK .......................................................................................................177Ścieżki obcinania.............................................................................................................................178

1 2 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

Kliparty.....................................................................................................................................................179Formaty rysunków ..........................................................................................................................179Kompozycje złożone — obrazy kompletne ................................................................................179Grupy zagnieżdżone .......................................................................................................................179

Regulacje prawne.....................................................................................................................................180Umowa dotycząca praw autorskich ..............................................................................................180Autoryzacja zdjęcia .........................................................................................................................180

15. CZCIONKI I KSZTAŁTY........................................................................................181Formaty czcionek ....................................................................................................................................182

Czcionki typu PostScript Type 1 ...................................................................................................182Czcionki TrueType .........................................................................................................................182

Adobe Type Manager (ATM) ................................................................................................................183Technologia Multiple Masters ......................................................................................................183

Stylizowanie czcionek.............................................................................................................................184Dlaczego stylizacja czcionek nie zawsze działa?..........................................................................184Mamy zatem do czynienia z metodą prób i błędów...................................................................185

Styl cienia i obwiedni..............................................................................................................................186Nie koloruj małych napisów..................................................................................................................186Linie włosowe...........................................................................................................................................187Skalowanie linii wektorowych...............................................................................................................188Wypełnianie linii.....................................................................................................................................188Przekształcanie tekstu w krzywe ............................................................................................................189Oto reguła swobody ................................................................................................................................190

Lecz…................................................................................................................................................190

V DRUKOWANIE PROJEKTU..................................19116. WYDRUK W WYSOKIEJ ROZDZIELCZOŚCI ..........................................................193

Czym jest studio graficzne (naświetlarnia) lub punkt usług poligraficznych?...............................194Koordynacja działań na linii studio graficzne — drukarnia ....................................................195Specyfikacja wydruku .....................................................................................................................195Jak znaleźć odpowiednią naświetlarnię? ......................................................................................195

Co wysyłać do naświetlarni? ..................................................................................................................196Funkcja automatycznego przygotowywania projektu dla naświetlarni ..................................197Na jakim nośniku zanieść projekt do naświetlarni?...................................................................198

Pułapkowanie, czyli zakładki.................................................................................................................199Impozycja ................................................................................................................................................ 200Plan pracy .................................................................................................................................................201

Jak mogą postępować prace nad projektem: dwie możliwości..................................................201Wysyłanie plików typu Acrobat (PDF) do naświetlarni ................................................................... 202Wysyłanie projektu reklamy ................................................................................................................. 202

17. SPECYFIKACJA WYDRUKU ...................................................................................203Wypełnianie formularza ....................................................................................................................... 204

Informacje o kliencie ..................................................................................................................... 204Informacje związane ze sposobem dostarczenia pracy ............................................................. 205

S P I S T R E Ś C I 1 3

Informacje o plikach i nośnikach ................................................................................................ 205Obrót informacji ............................................................................................................................ 205Informacje o użytych czcionkach ................................................................................................ 206Zakres stron (nie zapomnij wydrukować wszystkich stron)..................................................... 207Rodzaj wydruku.............................................................................................................................. 207

Parametry kliszy...................................................................................................................................... 208Negatyw czy pozytyw?.................................................................................................................... 208Emulsja: na dole czy na górze?...................................................................................................... 208

Znaki drukarskie .................................................................................................................................... 209Znacznik cięcia ............................................................................................................................... 209Pasery................................................................................................................................................ 209Pasek kalibracji kolorów................................................................................................................ 209

Rozdzielczość (dpi) .................................................................................................................................210Liniatura rastra (lpi) ................................................................................................................................210Formy drukowe dla rozbarwień ............................................................................................................210Próby kolorów .........................................................................................................................................210Inne informacje .......................................................................................................................................210Informacje dotyczące przedruków........................................................................................................210

18. ZAKŁADKI ..........................................................................................................211Co to jest i dlaczego to robimy? ............................................................................................................212Wybijanie, czyli eliminacja koloru .......................................................................................................212Zakładki ....................................................................................................................................................213

Zakładki wpuszczone i wypuszczone ...........................................................................................213Który sposób wybrać? .....................................................................................................................213

Unikaj pułapkowania .............................................................................................................................214Trzymaj kolory z daleka .................................................................................................................214Przebitka czyli nadruk ....................................................................................................................215Stosuj druk czterokolorowy ...........................................................................................................216

Czy powinieneś stosować pułapkowanie?............................................................................................216

19. PRÓBY ................................................................................................................217Sprawdzanie na monitorze ....................................................................................................................218Próby druku tekstu i obrazów wektorowych.......................................................................................218Separacja na papierze ..............................................................................................................................218Cyfrowe próby koloru ............................................................................................................................219Próba nakładkowa ...................................................................................................................................219Próba zdjęciowa ...................................................................................................................................... 220Próby kliszowe ........................................................................................................................................ 220Rzeczywisty druk próbny w drukarni ..................................................................................................221Próby w procesie bezpośredniego naświetlania form drukarskich ..................................................221Korygowanie klisz i form drukowych ................................................................................................. 222A jeśli publikacja zostanie wydrukowana?.......................................................................................... 222

20. CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCE..............................................................................223Raporty o dokumentach ....................................................................................................................... 224Oprogramowanie do testowania projektu.......................................................................................... 224Lista czynności sprawdzających ........................................................................................................... 224Materiały do wysłania ............................................................................................................................ 225

1 4 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

Plik z układem strony ............................................................................................................................ 225Kolory ...................................................................................................................................................... 226Obrazy umieszczone lub wstawione.................................................................................................... 226Tekst i czcionki ....................................................................................................................................... 227Wymagania opcjonalne......................................................................................................................... 227A teraz do drukarni!............................................................................................................................... 228

21. TESTY WIEDZY I PROJEKTY..................................................................................229Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 2.:

Podstawowe informacje o drukowaniu w domu lub w biurze..................................................... 230Projekty na podstawie rozdziału 3.: Podstawy profesjonalnego druku ...........................................231Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 4.:

Różne typy aplikacji do tworzenia publikacji ................................................................................ 232Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 5.: Tryby kolorów .........................................233Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 6.: Obrazy rastrowe i rozdzielczość .......... 234Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 8.: Formaty plików.......................................235Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 9.: Druk w procesie czterokolorowym ......236Projekty na podstawie rozdziału 10.: Drukowanie przy użyciu kolorów specjalnych.................. 237Projekty na podstawie rozdziału 11.: Ustalenie liczby kolorów ....................................................... 238Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 12.: Skanery i skanowanie........................... 239Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 13.:

Aparaty cyfrowe i standard Kodak Photo CD ............................................................................... 240Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 14.: Banki fotografii i klipartów.................241Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 15.: Czcionki i kontury............................... 242Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 16.: Wydruki w wysokiej rozdzielczości ... 243Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 18.: Zakładki................................................. 244Test ze znajomości materiału zawartego w rozdziale 19.: Próby...................................................... 244

DODATKI .............................................................245A ODPOWIEDZI........................................................................................................247

SKOROWIDZ .............................................................................................................251

ODSTAWY

ROFESJONALNEGO

RUKU

Drukowanie jest wielokrotnym powielaniem obrazów. Utworzenie obrazu lub ry-sunku jest sztuką, reprodukcja obrazu w wielu egzemplarzach jest drukowaniem.

Ludzkość zna druk od wieków. Chociaż Gutenberg skonstruował pierwsze ruchomeczcionki w roku 1440, Chińczycy i Koreańczycy drukowali za pomocą bloków jużw 1041 roku.

W książce tej używamy terminu „profesjonalne drukowanie” w celu opisaniawszystkich czynności związanych z drukiem, a realizowanych w specjalistycznychpunktach usługowych lub drukarniach. Nie chodzi tutaj o punkty usług kserogra-ficznych ani o biurowe kserokopiarki.

4 8 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

Profesjonalne punkty usług poligraficznychSieci poligraficznych zakładów usługowych powstały z niewielkich punktów usługowych i labora-toriów poligraficznych i oferują każdą możliwą usługę druku. Dla wielu małych firm takie profe-sjonalne punkty usługowe oferują możliwości, które dotychczas posiadały jedynie specjalne działyodpowiedzialne za publikacje i reklamę w wielkich korporacjach.

Większość punktów usługowych posiada niesłychanie zaawansowane urządzenia, w tym wysoko-wydajne kserokopiarki mogące segregować i zszywać obszerne publikacje w bardzo krótkim czasie.Znajdziemy tam również kolorowe kserokopiarki, kserokopiarki wielkoformatowe i urządzeniado okładania i bindowania dokumentów.

Niektóre punkty wynajmują klientom komputery i drukarki na godziny, na miejscu można wtedywydrukować swoje prace na znajdujących się tam zwykłych drukarkach biurowych, a także nadrukarkach wysokiej klasy oraz naświetlarkach.

Wiele firm uświadomiło sobie, że to, co kiedyś drukowane było w małych drukarniach, może byćz powodzeniem wydrukowane w punkcie usług poligraficznych. W miarę, gdy małe drukarniemiały coraz mniej pracy i zleceń, w ich ofercie obok tradycyjnego druku pojawiło się równieżkopiowanie lub całkowicie zmieniły swoją ofertę na usługi druku cyfrowego. Jednak nadal musi-my znać różnicę między drukiem a kserowaniem.

Małe drukarnieMałe drukarnie specjalizują się w obsłudze lokalnych firm oraz przedsiębiorstw, w związku z czymdrukują gazety, broszury, zaproszenia, papeterie, etykiety, koperty, karty menu, druki, formularze,wizytówki, naklejki, katalogi itd. Po inwazji sieci punktów usługowych małe drukarnie odpowie-działy na atak, dlatego większość z nich oferuje usługi druku cyfrowego lub usługi kserograficzne.

Profesjonalne drukarnie o zasięgu krajowymProfesjonalne, duże drukarnie są ogromnymi przedsiębiorstwami drukującymi gazety ogólnokra-jowe, książki, opakowania, oferty handlowe lub roczne raporty dla głównych korporacji z całegoświata. Większość tych drukarni zajmuje się wyłącznie tradycyjnym drukowaniem lub drukowa-niem cyfrowym na dużych maszynach.

3 : P O D S T A W Y P R O F E S J O N A L N E G O D R U K U 4 9

Kopiować czy drukować?W miarę, gdy kserokopiarki, zwłaszcza kolorowe, stają się coraz bardziej zaawansowane, wybórmiędzy tradycyjnym drukiem a kopiowaniem jest coraz trudniejszy. Decyzja nie jest prosta. Istnie-je wiele kryteriów, które musimy wziąć pod uwagę. Oto pewne wskazówki.

Kryterium Maszyna drukarska Kserokopiarka

Jakość

Istnieje oczywista różnica między wyglądemdokumentu kserowanego a dokumentudrukowanego. Jeśli chcesz najwyższej jakości,idź do drukarni.

� Duże obszary jednego koloru są bardziejjednolite na wydrukach z maszynydrukarskiej.

� Drukowanie rozpoczyna się od oryginału,który zwykle uzyskujemy za pomocąnaświetlarek o wysokiej rozdzielczości,przez co czcionki i linie są wyraźniejszei ostrzejsze.

� Większość kserokopiarek nieodwzorowuje zbyt dobrze fotografiii obrazów o małym kontraście.

� Toner wykorzystywany przezkserokopiarki może odklejać sięod papieru znacznie łatwiej niż farbadrukarska używana w drukarniach.

Względy ekonomiczne

Koszty kopiowania i drukowania zależąw największym stopniu od liczby kopii.

� Drukowanie w drukarni wiąże sięz wysokimi kosztami przygotowaniadzieła i maszyny drukarskiej, leczim większy nakład, tym mniejszy kosztwydruku jednej kopii.

� Drukowanie w drukarniach jest bardziejekonomiczne przy nakładach większychniż 1 000 sztuk.

� Druk cyfrowy jest doskonałymrozwiązaniem przy nakładzieod 500 do 1 000 kopii.

� Koszty kserowania są zwykle ściśleokreślone i niezmienne — jedna stronakosztuje tyle samo, niezależnie od tego,czy wykonujesz dziesięć, czy sto kopii.

� Opłacalność kserowania jest najwyższaprzy nakładach do 500 kopii.

Czas

Istnieją ogromne różnice czasowe międzycałkowitym czasem wykonania dzieław drukarni i w punkcie ksero.

� W drukarni przygotowanie dziełado druku i przygotowanie samych maszynzajmuje więcej czasu.

� Druk cyfrowy natomiast jest znacznieszybszy niż tradycyjne drukowanie.

� Kserowanie może się rozpocząć jużw chwili dostarczenia materiałów.

Materiały

Kserokopiarki mogą drukować naniewielkiej gamie papierów i materiałów.W przypadku maszyny drukarskiej mamyo wiele większy wybór.

� Możemy drukować na tworzywach,foliach winylowych i wielu innychspecjalnych materiałach.

� Kserokopiarki nie zadrukowują dobrzepapierów fakturowanych oraz nie mogąw ogóle drukować na tworzywachczy foliach winylowych.

5 0 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

Różne techniki drukowaniaWybór określonej techniki druku Twojego projektu nie jest czynnością, którą musisz wykonaćsamodzielnie. Nawet zawodowi projektanci o wieloletnim doświadczeniu mogą nie znać różnicymiędzy drukiem offsetowym a rotograwiurą. Gdy zdecydujesz się zlecić druk profesjonalnejdrukarni, najbezpieczniej będzie, jak tam pójdziesz i zapytasz, która technika byłaby najlepszaw przypadku Twojego zlecenia. Mimo to, jednak omawiamy większość technik druku wraz z krót-kim wyjaśnieniem, dlaczego w drukarni mogą zasugerować tę technikę, a nie inną.

TypografiaTypografia jest najstarszą techniką druku i często jest też tym, co większość ludzi ma na myśli, gdyusłyszy słowo drukowanie. W typografii wykorzystuje się metalową płytę, zwaną formą drukową,zawiera ona obraz, który ma zostać przeniesiony na papier lub inny materiał. Czasami zamiastjednej dużej formy wykorzystuje się kompozycję mniejszych form lub zgrupowanych pojedyn-czych czcionek wykonanych z metalu, drewna lub gipsu. Powierzchnia elementów drukującychznajduje się nad powierzchnią pozostałej części płyty, dlatego technikę tę zalicza się do grupytechnik wypukłych. Wypukłe powierzchnie pokrywane są farbą drukarską za pomocą specjalnychwałków. Następnie do formy drukowej przyciskany jest papier.

Druki uzyskane w tej technice mogą być bardzo wyraźne i ostre. To wspaniały, namacalny rodzajdruku, ponieważ na papierze możemy wyczuć wgłębienia powstałe na skutek nacisku metalowychczcionek. Jeżeli jednak dostatecznie dobrze przyjrzymy się krawędziom na wydruku typograficznym,spostrzeżemy obwódkę wokół poszczególnych fragmentów obrazu, gdzie farba jest gęściej nałożona.

Chociaż przez lata była to najbardziej popularna (i przez lata jedyna) technika drukowania, dzisiajtypografia jest niezwykle rzadko wykorzystywana w przemyśle drukarskim. Stała się raczej pewnąpiękną formą sztuki praktykowaną przez pasjonatów typografów i drukarzy.

FleksografiaZasada drukowania w technice fleksograficznej jest taka sama jak drukowania typograficznego,czyli elementy drukujące znajdują się powyżej powierzchni płyty drukarskiej i elementów niedru-kujących. W technice tej, jak można wywnioskować na podstawie nazwy, płyta drukowa wykonanajest z gumy lub elastycznego tworzywa sztucznego, dzięki czemu jej powierzchnia może dostoso-wywać się do nierówności zadrukowywanego materiału. Czyni to technikę fleksograficzną bardzoużytecznym procesem drukarskim. Pierwotnie technika fleksograficzna wykorzystywana była dodrukowania na papierowych torbach, kartonowych pudłach i innych materiałach pakowych, leczdzięki szybko schnącej farbie idealnie nadaje się do zadruku śliskich i gładkich powierzchni, jakfoliowe torby na zakupy, kartony na mleko, a nawet zasłony prysznicowe. Gdy fleksografia osią-gnęła odpowiedni poziom zaawansowania technologicznego, zaczęto ją wykorzystywać do druko-wania gazet i czasopism.

Ostatnimi czasy druk fleksograficzny stał się jeszcze bardziej popularny z powodów ekologicz-nych: inaczej niż farby wykorzystywane w innych technika drukarskich, we fleksografii wykorzy-stywane są przyjazne dla środowiska farby wodne niezawierające szkodliwych rozpuszczalników.

3 : P O D S T A W Y P R O F E S J O N A L N E G O D R U K U 5 1

Technika wklęsłodrukowa — rotograwiuraW technice wklęsłodrukowej, odwrotnie niż w typograficznej, elementy drukujące znajdują sięponiżej powierzchni formy drukowej. Forma drukowa to wykonany z miedzi cylinder, w którymwytrawia się określony obraz. Farba drukarska utrzymuje się w zagłębieniach formy. Gdy do formydrukowej zostanie przyciśnięty papier, przechodzi na niego farba znajdująca się w zagłębieniach.

Technika wklęsłodrukowa doskonale nadaje się drukowania fotografii. Jednak czas i koszt wyko-nania cylindra sprawiają, że druk tą techniką jest opłacalny w przypadku dużych nakładów. Tech-niką rotograwiury drukuje się wiele katalogów, czasopism i dodatków do gazet.

StalorytStaloryt jest odmianą techniki wklęsłodrukowej, w której wilgotny papier przyciskany jest do formydrukowej z zagłębieniami. Powstałe w ten sposób ciśnienie powoduje, że znajdująca się w zagłębie-niach farba drukarska przywiera do papieru. Ciśnienie to powoduje również, że papier na zadru-kowanych fragmentach nieznacznie się uwypukla, tak jak na eleganckich zaproszeniach, certyfika-tach, papeteriach i banknotach.

TermografiaW procesie termograficznym możemy uzyskać jeszcze wyraźniejszy efekt wypukłego druku, a do-datkowo jest to proces szybszy i tańszy, nazywany rotograwiurą dla ubogich. W termografii do na-łożonej na papier jeszcze wilgotnej farby drukarskiej dodaje się specjalny proszek. Następnie mie-szaninę proszku i farby poddaje się działaniu wysokiej temperatury, skąd właśnie pochodzi nazwatermografia. Pod działaniem ciepła proszek i farba łączą się i zwiększają swoją objętość, tworzącefekt wypukłego druku. Wiele zakładów poligraficznych produkujących firmową papeterię orazwizytówki ma możliwość druku w technice termograficznej.

OffsetTo najbardziej popularna technika drukowania występująca czasami pod nazwą litografii. W techniceoffsetowej wykorzystywane jest zjawisko chemiczne — drukujące obszary formy drukowej są od-powiednio przygotowywane, aby przyjmowały oleistą farbę, natomiast niedrukujące obszary przy-ciągają wodę. Jeden z wałków pokrywa niedrukujące obszary wodą, a drugi pokrywa obszary dru-kujące farbą na bazie oleju. Ponieważ woda i olej trudno się mieszają, farba zatrzymywana jest naobszarach drukujących, a następnie przenoszona na papier.

Offset jest najbardziej popularną techniką druku. Większość małych poligraficznych punktów usłu-gowych dysponuje maszyną offsetową. Wydruki offsetowe można rozpoznać głównie po gładkichkrawędziach tekstu i rysunków oraz po braku wgłębień i wypukłości zadrukowanych obszarów.

5 2 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

SitodrukW sitodruku wykorzystujemy drobną siatkę ze stali nierdzewnej lub materiału, takiego jak jedwablub poliester, którą montujemy na ramie. Pewne obszary sita są uszczelnione woskiem lub parafiną.Po powierzchni sita rozprowadza się farbę, natomiast materiał, na którym ma zostać wykonanywydruk, umieszcza się tuż pod sitem. Farba przepychana jest przez otwarte obszary sita za pomocąspecjalnej wycieraczki.Ogromną zaletą sitodruku jest fakt, że techniki tej można używać do drukowania praktycznie nakażdym materiale i powierzchni, co czyni ją szczególnie przydatną do drukowania banerów, pla-katów, wykonywania nadruków na koszulkach, płytach CD itd. Sitodruk niezbyt nadaje się dodrukowania fotografii i małych napisów, ponieważ podczas przechodzenia farby przez sito zatra-ceniu ulegają szczegóły obrazu. Jeśli mówimy o sitodruku jako jednej z technik artystycznych,nazywamy go wtedy serigrafią.

ŚwiatłodrukWe wszystkich uprzednio wymienionych technikach drukowania do odwzorowywania fotografii,rysunków lub kolorów wykorzystuje się wzory rastrowe. Rastry są to zbiory punktów o różnychwielkościach, ułożonych w określony wzór, odwzorowujące odcienie danego koloru — jaśniejszei ciemniejsze (więcej informacji na temat rastra — patrz rozdział 6.). W światłodruku wykorzystu-jemy specjalne arkusze pokryte światłoczułą galaretą. Zastosowanie materiałów światłoczułychpozwala na uzyskanie obrazu bez rastra, mającego ciągłą charakterystykę i zbliżonego do fotografii.Światłodruk umożliwia lepszą reprodukcję odcieni, przejść tonalnych i kolorów na fotografiach.Światłodruk jest procesem kosztownym i wolnym, z tego powodu wykorzystuje się go do produkcjiwydruków w krótkich seriach, na przykład specjalnych plakatów.

Kolorowy druk cyfrowyJedną z nowości w dziedzinie druku i poligrafii jest druk cyfrowy. Niektóre drukarki cyfrowewykorzystują tę samą technologię, która stosowana jest w kserokopiarkach, w innych promienielaserów naświetlają formy drukowe wykonane z blachy offsetowej, które następnie wykorzystywanesą w tradycyjnym procesie offsetowym.Druk cyfrowy jest idealnym rozwiązaniem dla prac niskonakładowych w pełnym kolorze, któremuszą być wykonane szybko. Druk cyfrowy to także możliwość szybkiej zmiany elementów pro-jektu. Na przykład broszura może zawierać adres regionalnej placówki i dla każdego regionu łatwowydrukować pewną liczbę broszur z odpowiednim adresem. Jednak to, co zyskujesz na szybkościi elastyczności druku cyfrowego, tracisz na szczegółowości małych elementów obrazu. Dodatkowokoszty druku cyfrowego są zbliżone do kosztów usług ksero i wyliczane w podobny sposób (jed-nostkowe koszty nie spadają wraz ze wzrostem nakładu), dlatego większe nakłady opłaca się bar-dziej wykonywać w tradycyjny sposób.

Metoda bezpośredniego naświetlania formy drukowejMetoda bezpośredniego naświetlania formy drukowej nie jest tak naprawdę osobną techniką druko-wania — to sposób uproszczenia i przyspieszenia procesu tradycyjnego. W większości metod trzebaprzygotować określony typ formy drukowej, którą w procesie drukowania pokrywa się farbą przenosząnastępnie na papier lub inny materiał. Jednak jeszcze niedawno przed utworzeniem formy drukowejtrzeba było naświetlić pracę lub umieścić jej strony na filmie negatywowym. W metodzie bezpośred-niego naświetlania formy drukowej omijamy film i przechodzimy bezpośrednio do formy drukowej.Podstawowe zalety takiego rozwiązania to oszczędność pieniędzy oraz oszczędność czasu.

3 : P O D S T A W Y P R O F E S J O N A L N E G O D R U K U 5 3

Jak znaleźć drukarnię?Drukarnię nietrudno znaleźć. Większość z nich znajduje się w książce telefonicznej. Zadzwoń donich i poproś o rozmowę z przedstawicielem handlowym, umów się na spotkanie i omów sprawęTwojego projektu.

Jak wspomniano wcześniej, szczegóły projektu, który wykonujesz, powinieneś omówić z pracownikiemdrukarni, zanim włożysz w projekt zbyt wiele pracy. Przedstawiciel handlowy drukarni z przyjem-nością poczyni pewne sugestie i pokaże Ci różne próbki papieru, kolory farb lub rodzaje oprawy.W ten sposób łatwiej bez przeszkód ukończysz projekt.

Co przynieść na spotkanie?Jeśli odpowiednio przygotujesz się na spotkanie z przedstawicielem handlowym drukarni, rozmowamoże być bardziej owocna. Oto kilka informacji na temat projektu, które musisz znać.

� Jaki ma być nakład? Czy potrzebujesz na teraz część nakładu, a resztę na później?Możesz zapytać, czy możliwe jest wydrukowanie całego nakładu za jednym razemi przechowywanie kopii, których użyjesz później.

� Na kiedy potrzebujesz projekt? Czy jest to termin elastyczny? Możesz oszczędzićpieniądze, jeśli powiedz drukarzowi, że chętnie poczekasz do momentu, aż drukarnianie będzie obłożona pracą.

� Jak zamierzasz dostarczyć projekt i materiały niezbędne do jego wydrukowania?Czy przyniesiesz oryginał wydrukowany na folii za pomocą drukarki laserowej,czy film z naświetlarki?

� Czy masz zamiar dostarczyć dysk twardy? Jeśli tak, upewnij się, że drukarniabędzie mogła podłączyć Twój dysk do swoich komputerów i czy posiada to samooprogramowanie. Może się okazać, że projekty utworzone w niektórych tanichprogramach do użytku domowego lub edytorach tekstu, nie mogą być otworzonei wydrukowane w drukarni.

� Czy w projekcie użyłeś kolorów specjalnych? Na przykład, czy do prawidłowegoi wiernego odwzorowania logo klienta wymagany jest ściśle określony kolor?A może chciałbyś użyć koloru złotego lub srebrnego?

� Opisz projekt. Jeśli to prosta ulotka, która będzie rozsyłana pocztą, w drukarni mogądoradzić określoną gramaturę papieru, tak aby zmniejszyć koszty wysyłki ulotki.Jeśli jednak ulotka będzie rozdawana na ulicy lub na targach, w drukarni mogązasugerować użycie grubszego papieru.

� Miej świadomość wysokości swojego budżetu. Jeśli cena wydruku po wycenie w drukarniwydaje się za wysoka, zapytaj, czy istnieje jakiś sposób na obniżenie kosztów, na przykładużycie innego rodzaju papieru, zastosowanie mniejszej liczby kolorów i farb, mniejkopii itd.

5 4 S K A N O W A N I E I D R U K O W A N I E . J A K T O Z R O B I Ć ?

Jeśli budżet jest niskiProfesjonalne wydruki nie muszą dużo kosztować. Oto kilka rad dotyczących procesu tworzeniapublikacji, dzięki którym zaoszczędzisz pieniądze.

� Druk jednokolorowy jest najtańszy. Jednak fakt użycia jednego koloru nie oznaczawcale, że ma to być kolor czarny. Również papier nie musi być biały.

Jeśli zdecydujesz się użyć innego niż czarny koloru farby, drukarnia może obciążyć Ciędodatkowymi, niewielkimi kosztami wyczyszczenia czarnej farby z maszyny przedrozpoczęciem druku Twojego projektu.

� Druk dwukolorowy kosztuje mniej niż czterokolorowy.

� Jeśli używasz więcej niż jednego koloru farby i pewne kolory stykają się ze sobą,na przykład niebieskie obramowanie wokół złotego kółka, to koszty druku mogąwyższe. Sytuacja, gdy dwa lub więcej kolorów styka się na wydruku, nosi nazwę ciasnegopasowania. Prawidłowe wykonanie wydruku z ciasnym pasowaniem wymaga więcejczasu i uwagi. Jeśli kolory oddalone są od siebie o więcej niż ćwierć cala, wydruk będziekosztował mniej.

� Drukowanie obrazów na spad kosztuje więcej.

� Drukowanie w pełnym kolorze na jednej stronie arkusza papieru i drukowaniew jednym kolorze na drugiej stronie tego samego arkusza, może oszczędzić trochępieniędzy.

� Jeśli pozwolisz, aby w drukarni, zamiast wybranego przez Ciebie papieru, użyli tańszegopapieru lub pozostałości papieru po drukowaniu publikacji innego klienta, możeszoszczędzić pieniądze.

� Poszukaj drukarni reklamujących się w internecie, zlokalizowanych poza wielkimimiastami lub centrami miast. Wiele tych drukarni po odebraniu Twoich plikówwydrukuje je razem z innymi pracami. Nie będziesz mógł dokonywać korektna poszczególnych etapach pracy drukarni, lecz oszczędzisz pieniądze.