sivil toplum kuruluşları ve - İstanbul...

Sivil Toplum Kuruluşları veSosyal Sorumluluk Yönetimi

STK ProfesyonelleriKurumsal İletişimcilerKamu Personeli

Bu program sizin için

Tezsiz Yüksek Lisans

3

Program Hakkında

Bireylerin toplumsal sorunların çözümüne yönelik faaliyetlere gönüllü olarak katılmaları modern toplumun en önemli gelişmişlik göstergelerinden biridir. Gönüllü hizmetler, kar amacı gütmeyen Si-vil Toplum Kuruluşları (STK) üzerinden yürütülmektedir. Ayrıca bazı kamu ve özel sektör kuruluşları da, başta kendi çalışma alanları olmak üzere, herhangi bir maddi beklentileri olmadan, sosyal sorum-luluk projeleriyle toplumsal fayda güden projeler üretmekte ve topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmektedirler.

Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinde sivil toplumun güçlendirilmesi önemli bir yer tutmaktadır. Av-rupa Komisyonu 2014 İlerleme Raporunda sivil toplumun önemine şu ifadelere dikkat çekilmiştir: Türkiye’de, politika yapma süreçlerinde ve yönetimde vatandaşın öncelikli olması ve temel haklardan yararlanmanın kanun ile güvence altına alınması için ısrarcı olan, hak-temelli ve büyüyen bir sivil toplum mevcuttur. Hükümet-sivil toplum ve Meclis-sivil toplum ilişkileri, özellikle yasama sürecinin bir parçası olarak, sistematik, kalıcı ve yapılandırılmış istişare mekanizmaları aracılığıyla politika düzeyinde geliştirilmelidir. Sivil topluma yönelik yasal, mali ve idari çerçeve, aktif vatandaşlığı teşvik ederek açık toplumu daha iyi desteklemelidir.

Yetişmiş personel ve finansal kaynak ihtiyaçları ile birlikte, yürütülecek projeleri için ihtiyaç duyulan gönüllüleri bulmak, faaliyetlere toplumun ilgi ve desteğini çekebilmek için doğru ve etkili bir iletişim yönetimi uygulamak da bir bilgi birikimi gerektirmektedir. STK Yönetimi ve Sosyal Sorumluluk konularının bir uzmanlık alanı olarak tanımlanabilmesine ihti-yaç duyulmaktadır. Oldukça geniş bir hizmet ağı ve yetişmiş insan kaynağı açığı var iken, uzmanlaş-maya yönelik çabalar çok yetersiz, yok denecek kadar azdır.

Bu programı başarı ile tamamlayanların, Türkiye toplumumun sosyolojik altyapısını daha yakından ta-nıyarak, görev alacakları sosyal projelerin kurgulanmasından yürütülmesine, fon bulunmasından ra-porlanmasına kadar her aşamada bilimsel metotları kullanabilme becerisi kazanması hedeflenmektedir.

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Sosyoloji Anabilim Dalı altında bir bilim dalı ola-rak Sivil Toplum Kuruluşları ve Sosyal Sorumluluk Yönetimi İkinci Öğretim Tezsiz Yüksek Lisans Programını açılmasının temel amacı, hem STK’ların ihtiyaç duyduğu nitelikli uzman/ yönetici ihti-yacının karşılanması ve özel şirketlerin sosyal sorumluluk projelerini yürütebilecek profesyonellerin yetiştirilmesidir.

Ayrıca, ulusal veya uluslararası STK’larda çalışanlar, resmi ve özel kurumların halkla ilişkiler, müşteri ilişkileri, sosyal sorumluluk projelerinde çalışanlar, siyasi partiler ve baskı gruplarının yöneticileri, resmi kurumların (kalkınma ajansları, bakanlıklar, valilikler, belediye) proje birimlerinin yöneticileri bu programın öncelikli hedef kitlesi olacaktır. Bu program ayrıca STK’larda gönüllü veya profesyo-nel olarak çalışmak isteyen veya sosyal sorumluluk alanında kariyer yapmak isteyen gençler için de önemli olacaktır.


4

• NGOs and Development, (London School of Economics & Political Science) LSE, İngiltere

• International Centre for Corporate Social Responsibility (ICCSR), Nottingham University Business School, İngiltere

• NGO Management - City University, Londra, İngiltere• Civil Society, NGO and Nonprofit Studies – Kent University, Kent, İngiltere• Nonprofit Management, Johns Hopkins University, Washington, ABD• Nonprofit Organizations, University of Georgia, ABD• Social Enterprise, American University, Mashington DC, ABD

Yurtdışı Örnekleri

Sivil Toplum Kuruluşları ve Sosyal Sorumluluk Yönetimi İkinci Öğretim Tezsiz Yüksek Lisans Programı, en az 4 yıllık lisans programlarından mezun olmuş her öğ-renciye açıktır. Aşağıda belirtilen koşullara göre başvuran adaylarla mülakat yapılacak ve başarılı olanlar İstanbul Üniversitesi Senatosu’nun belirlemiş olduğu genel kabul ko-şullarını da sağlamak şartıyla bu programa kayıt yaptırabileceklerdir.

• Başvuru için 4 yıllık herhangi bir lisans programından mezun olmak yeterlidir.• ALES şartı aranmamaktadır.• Yabancı Dil (YDS veya eşdeğeri) şartı aranmamaktadır.• Lisans not ortalaması 100 üzerinden en az 50 (elli)’dir.• Programa kabulde, lisans mezuniyet not ortalamasının % 50’si ve• mülakat sınavının % 50’si esas alınacaktır. Programa kabul notu en az 60 (altmış)’tır.• Lisans eğitimlerini yurtdışında yapmış olan adayların YÖK’ten denklik belgesi al-

maları zorunludur.

Başvuru ve Kabul Koşulları


5

Yüksek lisans derecesi almak için öğrencilerin en az 30 kredilik ders almaları ve proje hazırlayıp sun-maları gerekmektedir.

Dersin Adı Zorunlu / Seçmeli Kredisi AKTS Öğretim Üyesi / Görevlisi

1 Sivil Toplum Kuramı Zorunlu 3 7 Yrd. Doç. Dr. Lutfi Sunar

2 İletişim ve Savunuculuk Stratejileri Zorunlu 3 8 Doç. Dr. Yusuf Adıgüzel

3 Gönüllülük ve Gönüllü Yönetimi Zorunlu 3 8 Hülya Denizalp

4 STK’larda Mali Mevzuat Seçmeli 3 7 Dr. Zeynel Koç

5 Sosyal İnovasyon Seçmeli 3 8 Yrd. Doç. Dr. Gamze Sart

1. DÖNEM (DERS DÖNEMİ)

Dersin Adı Zorunlu / Seçmeli Kredisi AKTS Öğretim Üyesi/ Görevlisi

1 Sosyal Sorumluluk Yönetimi Zorunlu 3 8 Fugen Toksu

2 Sosyal Girişimcilik Zorunlu 3 8 Hülya Denizalp

3 Devlet - Toplum İlişkileri Seçmeli 3 7 Prof. Dr. İsmail Coşkun

4 STK’lar ve Yeni Toplumsal Hareketler Seçmeli 3 7 Yrd. Doç. Dr. Aynur Erdoğan

5 Türkiye’de STK Uygulamaları Seçmeli 3 8 Doç. Dr. Yusuf Adıgüzel


Dersin Adı Zorunlu / Seçmeli Kredisi AKTS Öğretim Üyesi/ Görevlisi

1 Proje Geliştirme, Yazma ve Yönetme Seçmeli 3 7 Yrd. Doç. Dr. Murat Şentürk

2 STK’larda Finansal Kaynak Oluşturma Zorunlu 3 7 Yrd. Doç. Dr. Gamze Sart

3 Bitirme Projesi Zorunlu 24



6

DERS İÇERİKLERİ I. DÖNEM

1. SİVİL TOPLUM KURAMI

Sivil toplum kavramı batı siyaset düşüncesinin ayırt edici kavramlarından birisidir. İlk kez Platon ve Aristo’da ortaya çıkan kavram devlet kavramıyla birlikte düşünülmektedir. Sivil kavramı vatandaşlık ve şehirlilikle ilişkili olmakla birlikte, medenilik ve medeniyetle de yakın anlamlar içermektedir. Or-taçağda tüm antik kavramlarda olduğu gibi çivil kavramının da anlamları değişim göstermiştir. Ancak aydınlanma düşüncesinde uygarlık (civilization) kavramına temel olan kavram modernitenin önemli ayırt edici bir unsuru haline gelmiş ve esas mahiyetini kazanmıştır. Bu bağlamda modernitenin ana-lizinde kavramın önemli bir yeri mevcuttur. Öte yandan günümüzde sivil toplum Akuruluşları tanım-lamasına temel olan kavramın bir de pratik bir kullanımı bulunmaktadır. Bu pratik kullanım yönetime katılma ve vatandaşlık sistemi ile de yakından ilişkilidir. Bu derste sivil toplum kuramı antikiteden başlayarak, modern döneme odaklı bir biçimde ele alınacaktır.

Haftalık Ders Planı

1. Giriş ve temel kavramlar2. Antikite’de sivil toplum kavramının doğuşu3. Sivil toplum ve doğal hukuk geleneği4. Aydınlanma ve sivil toplum5. Sivil toplum ve sosyal sözleşmeci gelenek6. Bir ahlak kuramı olarak sivil toplum: İskoç Aydınlanması7. Hume: Sivil toplumun doğası8. Ferguson: Medenilik olarak sivil toplum9. Smith: Piyasa kuramı olarak sivil toplum10. Hegel: Devlet olarak sivil toplum11. Hegel: Devlet olarak sivil toplum (dvm.)12. Marx ve sivil toplum eleştirisi13. 20. Yüzyılda sivil toplum tartışmaları: Gramsci ve Sonrası14. Güncel sivil toplum tartışmaları

Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar


7

2. İLETİŞİM VE SAVUNUCULUK STRATEJİLERİ

Bütün toplumun ve/veya toplumdaki dezavantajlı grupların hayatını doğrudan etkileyen sorunlara dikkat çekmek; yerel, ulusal ve uluslararası karar vericileri/yöneticileri sorunların çözümüne zorlam-ak ve kamu politikalarını etkilemek için STK’ların etkili bir savunuculuk stratejileri geliştirmesine ve güçlü bir iletişim yönetimine ihtiyacı bulunmaktadır. Bu derste ilk olarak stratejik iletişim yöneti-mi konusunda temel bilgiler ele alınacaktır. Sonrasında ise STK’larda savunuculuk stratejisinin nasıl geliştirilebileceği teorik bilgilerin yanı sıra Türkiye ve dünyadan örneklerle anlatılacaktır.


1. Giriş ve temel kavramlar2. STK’lar için iletişim 3. Kurumlarda iç ve dış iletişim 4. Stratejik iletişim ve kampanya yönetimi5. Medya ve kamuoyu oluşumu6. Kamuoyu oluşturma yöntemleri7. Savunuculuk kavramı8. Savunuculuk yöntemleri ve biçimleri9. Katılımcı demokrasi ve parlamento denetimi10. Savunuculuk stratejisi geliştirme, 11. Sorun analizi ve çözümleme12. Savunuculuk için SWOT analizi13. Türkiye’den ve dünyadan savunuculuk örnekleri14. Örnek savunuculuk stratejisi hazırlama

Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Adıgüzel


8

3. GÖNÜLLÜLÜK VE GÖNÜLLÜ YÖNETİMİ

Bu dersin amacı, sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerinde gönüllü kişilere nasıl erişecekleri, motive edecekleri, eğitecekleri ve yönetecekleri konusunda çeşitli bilgiler kazandırmaktır. Ayrıca derste Türki-ye’de bu alanda önemli çalışmaları bulunan STK’ların da incelenmesi planlanmaktadır. Gönüllülüğün bireylere ve STK’lara yüklediği sorumluluklar da ders kapsamında işlenecek konular arasındadır.


1. Gönüllülüğe Giriş: Gönüllülüğün Toplumsal Bağlamı 2. STK’ların Organizasyon Yapısı ve Gönüllülük3. Gönüllü Kimdir? Gönüllülerin Toplumsal Arka Planı, Psikolojik Özellikleri ve Gönüllü Olma

Nedenleri4. Gönüllülük Programları Tasarlamak ve Yönetmek5. Gönüllüler İçin Organizasyonu Hazırlamak: İletişim Süreçlerini Yapılandırılması 6. Gönüllülerin Motivasyonlarına Yönelik İş Eşleştirmeleri Yapmak 7. Gönüllü Yönetim Pratikleri: Oryantasyon, Gözetim, Eğitim ve İletişim 8. Gönüllü Katılımını Sürdürmek: Takdir Etmek ve İlişkileri Korumak, Ölçme ve Değerlendirme9. Gönüllüler ve Kurum Çalışanları10. Gönüllülük ve Etik Problemler 11. Gönüllü Yönetiminde Riskler12. Gönüllülükte Yeni Trendler13. Gönüllülük ve Sürdürülebilirlik14. Genel Değerlendirme ve Sunumlar

Öğretim Görevlisi Hülya Denizalp


9

4. STK’LARDA MALİ MEVZUAT

STK’lar (vakıflar ve dernekler) tarafından yürütülen her faaliyetin bir mali yönü bulunmaktadır. STK’lar gelir elde ederler ve harcama yaparlar. Gerek vakıfların gerekse derneklerin gelir toplama ve harcama usulleri ilgili mevzuat ile belirlenmiştir. STK yöneticileri daha çok faaliyetlerin başarısına yoğunlaştıklarından, harcama usulleri ve belge düzeni konusunda gerekli hassasiyeti gösteremeye-bilmektedirler. Harcama vakıf/dernek amaçlarına uygun olsa dahi, harcama usulünde ilgili mevzuata uyulmamış olması yöneticileri sorumlu duruma düşürebilmektedir. Diğer taraftan bu kurumların “ik-tisadi faaliyetleri” aynı zamanda vergi mevzuatının konusuna girmektedir. Bu derste ilk olarak vakıf veya derneklerin hukuki yapıları konusu ele alınacak sonrasında ise STK’lardaki iktisadi faaliyetler ve yükümlülükler genel esasları ile verilecektir.


1. Giriş ve temel kavramlar, tanımlar2. Şeffaflık ve Hesap verebilirlik3. STK’ların Hukuki yapıları4. Mali mevzuat ve genel vergi mevzuatı5. STK gelirleri ve harcama usulleri6. Bağışlar ve diğer gelir getirici faaliyetler 7. Kamu ve özel fonların kullanımı8. STK yöneticilerin mali ve hukuki sorumlulukları9. Denetleme usulleri10. Dernekler Kanunu’nda yer alan mali düzenlemeler 11. Vakıflar Kanunu’nda yer alan mali düzenlemeler12. Vergi mevzuatı karşısında vakıflar ve derneklerin durumu13. Mali mevzuatın örnek STK’lar üzerinden incelenmesi14. Mali mevzuatta iyi örnekler

Öğretim Görevlisi Dr. Zeynel Koç


10

5. SOSYAL İNOVASYON

Sosyal inovasyon, insan ve toplum için sürdürülebilir bir yaşam sağlamak üzere, var olan toplumsal, kültürel, sosyal, ekonomik, ekolojik sorunlar ve çevresel sorunlara yenilikçi çözümler üretmek ve bunları hayata geçirmektir. Bazen işgücü kaynağı, organizasyon yapısı, süreç, politika ya da kaynak geliştirme ve iletişim çalışması, sosyal inovatif süreçlerin gerçekleştirilebileceği yöntemler de olabili-yor. Sosyal inovatif süreçlerin geliştirilebilmesi için empati ve yaratıcı düşünce önemli bir yer arz et-mektedir. Empati ile bireylerarası duygusal, düşünsel anlayış ve iletişim sağlanarak takım çalışması kolaylaşmakta ve sosyal inovasyonun önü açılmaktadır. Yaratıcı düşünce, sosyal inovasyonun hayata geçirilmesindeki itici fikirsel gücü yani yakıtı oluşturmaktadır. Yaratıcı düşüncenin kıvılcımı ve bu kıvılcımın yorumlanıp bir fikre yani “idea” ya dönüşmesi, deneyimlenip gelişiminin incelenmesi olar-ak görülebilir. Bu derste ilk olarak temel kavramlar öğretilip, Dünyada ve Türkiye’de sosyal inovasyon kavramlarını ele alınacak, daha sonra ise toplumsal sorunlarının çözümünde inovasyonun ne kadar etkili olduğunu ve yaratıcı ve inovatif düşünme işlenecektir.


1. Yaratıcı ve İnovatif Düşünme2. Sosyal İnovasyon Süreçleri3. Sosyal İnovasyon Süreçleri4. Toplumsal Sorunlar5. Toplumsal Yenileşme6. Sosyal Girişimciler7. Sosyal Girişimciler 8. Dünyada İnovasyon Kavramı9. Türkiye’de İnovasyon Kavramı10. Sosyal İnovasyon Projeleri Oluşturma11. Sosyal İnovasyon Projeleri Oluşturma12. Sosyal İnovasyon Projeleri Oluşturma13. Sosyal İnovasyon Projeleri Yönetme14. Sosyal İnovasyon Projeleri Yönetme

Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gamze Sart


11

DERS İÇERİKLERİ II. DÖNEM

1. TÜRKİYE’DE DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ

Modern Toplum ve devlet örgütlenmesi ile birlikte geleneksel toplumlarda devlet – toplum ilişkil-eri dönüşmüş, yeni bir mahiyet kazanmıştır. Modern toplumla birlikte yeni toplumsal grupların or-taya çıkışı kamu, daha özelde devlet karşısında yeni konumlanmaları ve ilişki biçimlerini getirmiştir. Modern tecrübe ya da Batı deneyimi bugün yaygın bir model olarak karşımıza çıkarken, batı-dışı coğrafyalarda, özelde devlet – toplum ilişkileri bir mahiyet dönüşümüne uğramakla birlikte, modern deneyiminden farklı özellikler göstermektedir. Bu anlamda Türkiye de sivil toplum tartışmalarına Türkiye’nin yakın dönem siyasi ve toplumsal tarihini merkeze alınarak, sivil toplum dinamiklerinin gelişme eksenleri ele alınacaktır.


1. Modern öncesi dönem devlet toplum ilişkileri2. Modern dönemde, bir Avrupa tecrübesi olarak devlet toplum ilişkileri3. Doğu toplumlarında özelde Osmanlı İmparatorluk tecrübesinde devlet – Toplum

ilişkileri, devletin konumu4. Osmanlı Modernleşmesi5. Modernleşme uygulamaları ile birlikte devlet – toplum ilişkilerinde değişim / dönüşüm6. Meşrutiyet – İT İktidarı – İmparatorluğun Kaybı: 7. Erken Cumhuriyet: Modernleşmede radikal uygulamalar8. Demokrasi mi Bürokrasi mi? “Zigana Dağı’nın Üzerine Portakal Dikilmez”9. Devlet – Toplum İlişkilerinin hasarlanması: meşruiyet krizi10. 1946 Siyasetin yeniden yapılanması: Birazcık Demokrasi 11. 1960 Devletin ve toplumsal alanın yeniden yapılandırılması12. 1980 Siyasetin Bir kez daha yeniden yapılanması: 13. Yeni Sivillikler – İnşa Edilmiş Sivillikler?14. Türkiye’de Devlet Toplum ilişkilerinde süreklilik ve değişim

Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Coşkun


12

2. SOSYAL GİRİŞİMCİLİK

Bir sosyal girişimin ne olduğunu ve sosyal girişimcilik çalışmalarının ulusal ve küresel anlamda önemine dikkat çekilecektir. Dünya’da birçok farklı sorunları vardır. Bunlar temel olarak; çevresel, toplumsal, bireysel olarak 3 ana grupta toplanabilir. Bu sorunlar, bugüne kadar varolan yöntemler ile çözülemediği için olaylara farklı bir bakış açısından bakmak gerekmektedir. Ve sadece bireysel ka-zanımlar ile değil, herkesin sorumluluk alıp paylaştığı ve katılımcı olabileceği yöntemlerle yaklaşmak gerekmektedir. Bunu sağlamak için teorinin yanı sıra uygulamalı çalışmalar da yürütülecek ve örnek sosyal girişim vakaları incelenecektir.


1. Dersin Tanıtımı: İçerik, yöntem, proje2. Sosyal Girişimcilik : Anlamı, önemi, tarihsel geçmişi, ticari girişimden farkları3. Dünya Perkspektifi: Temel Sosyal Sorunlar ve iyi uygulama örnekleri 4. Türkiye perspektifi: Türkiye’deki sorunlar ve çözümleri 5. Proje uygulama çalışmaları 6. Ekip oluşturma 7. İş planı oluşturma ve geliştirme8. Proje maliyet hesaplama ve fon yaratma9. SWOT analizi10. Sosyal işletmenin etik değerlerini belirleme11. Projenin pazarlama ve iletişim kanallarını belirleme12. Sosyal işletme ziyareti13. Proje ön sunumları ve tartışmalar14. Sosyal işletme sunumları

Öğretim Görevlisi Hülya Denizalp


13

3. SOSYAL SORUMLULUK YÖNETİMİ

Dünyada eğitim, bilim, teknoloji alanında yaşanan gelişmeler dünyanın sınırlı mekânlarındaki az sayıdaki nüfusun kaliteli bir yaşam sürmesini sağlarken geriye kalan önemli bir alan ve nüfus toplu-luğu hâlâ birçok ciddi sorunla karşı karşıyadır. Her kurumsal yapı kendisi dışındaki alanda toplumsal bir sorumluluğa sahiptir. Belirli sorunların çözümünü gerçekleştirmek, kalkınmayı sağlamak, toplu-lukların gelişimine katkıda bulunmak kamu kurum ve kuruluşlarının temel görevleri olmakla bera-ber özel sektörün ve STK’ların da bu konuda önemli görevler üstlenmesi gerekmektedir. Hatta bu üç farklı sektörün, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve kamu işbirliğinin sağlanarak sosyal sorumlu-luk alanının genişletilmesi gelecekte güçlü, kalkınmayı ve refahı sağlayan, sürdürülebilir toplumsal yapıların ve ilişkilerin oluşması için elzemdir. Bu dersin amacı da giderek ülkemiz için de çok önemli hâle gelen bu alanda çalışacak STK çalışanlarına ve özel sektör temsilcilerine sosyal sorumluluk pro-jeleri geliştirme ve yönetme becerilerini aktarmaktır.


1. Giriş: Sosyal Sorumluluğu Almak2. Sosyal Sorumluluk ve Ekonomik Sektörler3. Topluma Kâr Amaçsız Katkı Olarak Sosyal Sorumluluk4. Sosyal Sorumluluğun Fon Stratejilerini Anlamak5. Kurumsal Ortaklıklar ve Stratejiler6. Stratejik Ortaklıkların Geliştirilmesi, Yenilikler ve Toplumsal Etki7. Sosyal Sorumluluk Kampanyası Hazırlamak I8. Sosyal Sorumluluk Kampanyası Hazırlamak II9. Sosyal Sorumluluk Yönetiminde İletişim10. Sürdürülebilirlik Stratejileri11. Sosyal Sorumluluk Etik12. Sosyal Sorumluluk Örnekleri I13. Grup Sunumları I14. Grup Sunumları II

Öğretim Görevlisi Fügen Toksü


14

4. STK’LAR VE YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

İkinci Dünya Savaşı sonrasında siyasi ve sosyal değişimi ve dönüşümü amaçlayan toplumsal hareketlerde karakteristik farklılaşmaların meydana geldiği gözlenmektedir. Yeni toplumsal hareketler (YTH), ekonomik kalkınma gibi makro-siyasi meselelerden çok insan haklarıyla ilgili sorunlara odaklanmaktadır. Bu dersin konusu, daha çok toplumsal ve kültürel eksende faaliyet gösteren yeni toplumsal hareketlerin özelliklerinin değerlendirilmesinden ve bu hareketlerin günümüz modern toplumundaki etkilerinin analiz edilmesinden ibarettir. Bu bağlamda yeni toplumsal hareketlerin klasik toplumsal hareketlerden farkı tespit edilmeye çalışılırken günümüz toplumundaki çeşitli faali-yet alanları incelenecektir.


1. Klasik toplumsal hareketler2. İkinci Dünya Savaşı sonrası toplumsal hareketler3. Toplumsal değişme kuramları4. YTH’nin kavramsal çerçevesi5. YTH’nin faaliyet alanları6. YTH’nin sosyal kökenleri 7. YTH’nin örgütlenme biçimleri8. Eylemlilik platformu olarak STK’lar9. YTH ve kimlik10. Küresel YTH’ler ve küreselleşme11. Küreselleşme karşıtı hareket12. Savaş karşıtı hareket13. Feminist Hareket ve Çevre Hareketi14. YTH’ye karşı eleştirel söylem

Öğretim Üyesi Yrd. Doç.Dr. Aynur Erdoğan


15

5. TÜRKİYE’DE STK UYGULAMALARI

Bu derste kuruluş amaçlarına göre farklı Sivil Toplum Kuruluşları (STK) örnekleri ele alınacaktır. Türkiye’de engelliler, yaşlılar, çocuklar, göçmenler gibi dezavantajlı gruplar için çalışan STK’lar, hak te-melli savunuculuk yapan kuruluşlar, çevre kuruluşları, insani yardım kuruluşları, hemşehri dernekleri, sendikalar ve meslek kuruluşları gibi çok geniş bir yelpazede hizmet üreten sivil girişimler bulunmak-tadır. Türkiye’de STK Uygulamaları dersinde teorik bilgiler ile birlikte, farklı alanlarda hizmet veren sivil girişimlerden en iyi örneklerin sözcülerinin veya yöneticilerinin kendi STK’larını sunma imkânı verilecektir.


1. Türkiye’de STK’ların Tarihi2. STK’ların yoğunlaştıkları alanlar3. Vakıflar ve Dernekler4. Sendikalar ve Meslek Kuruluşları5. Hak Temelli Sivil Girişimler6. Dezavantajlı Gruplar 7. İç Göç Kaynaklı Sivil Kuruluşlar8. Göçmen ve Sığınmacılar İçin STK’lar9. Sağlık STK’ları 10. Çevre Savunuculuğu İçin STK’lar 11. Kadınlara Yönelik STK’lar 12. Çocuk Kuruluşları 13. Kent ve Kentleşme Odaklı Kuruluşlar14. Uluslararası STK’lar ve Türkiye

Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Adıgüzel


16

DERS İÇERİKLERİ III. DÖNEM

1. PROJE GELİŞTİRME, YAZMA VE YÖNETME

STK’ların giderek proje bazlı fonlara erişiminin yaygınlaşması birçok STK’nın proje hazırlamak, yaz-mak ve yönetmek konusunda ihtiyacının oluşmasına neden olmuştur. Gerek yerel gerekse uluslararası fonlardan yararlanma oranının düşük olmasının en önemli nedenlerinden biri proje hazırlama ve yönetme konusundaki yetersiz deneyimlerdir. Bu dersin amacı proje geliştirme, yazma ve yönetme sürecini ele alarak katılımcılara bir fikri nasıl proje hâline getirebileceklerini göstermek, proje yazma ve yönetmenin temel ilkelerini katılımcılarla paylaşmaktır. Bu dersin temelde üç bileşeni olacaktır: (1) Bir fikri proje hâline getirme, (2) proje basamaklarının/içeriklerinin yazılması ve (3) projelerin yönetilmesi. Bu derste projelerin nasıl geliştirilebileceğine ilişkin teorik bilgilerin yanı sıra katılım-cılardan dönem sonuna kadar bir proje geliştirmeleri de istenecektir..


1. Proje nedir, ne değildir?2. Bir Fikri Projelendirmek3. Projelerin Yazım Aşamaları 4. Projenin Amaçlarını ve Hedeflerini Yazmak5. Projenin Uygulama Adımları ve Riskler6. Zaman Planı Hazırlamak7. Proje Ekibini Oluşturmak8. Projenin Sonuçları, Yaygınlaştırılması ve Sürdürülebilirlik9. Proje Bütçesi Hazırlamak10. Proje İzleme ve Değerlendirme11. Proje Döngüsü Yönetimi12. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı13. Proje Yönetimi14. İyi proje örnekleri

Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Murat Şentürk


17

2. STK’LARDA FİNANSAL KAYNAK OLUŞTURMA

STK’ların finansal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için kaynağa ihtiyacı vardır. Bir sivil toplum kuru-luşunun finansal sürdürülebilirliği, finansal planlama ve yönetim, kendi kendini finanse etme dahil tüm kaynak oluşturma ve tanıtım faaliyetleri sayesinde sağlanır. Bu derste ilk olarak finansal yönetim ve kaynak oluşturma ile ilgili temel kavramlar ele alınacaktır. Sonrasında STK’ların gelir kaynakları ve kaynak oluşturma stratejisinin nasıl geliştirilebileceğine dair teorik bilgi ve örneklerle anlatılacaktır.


1. Finansal kavram ve kuramlar2. Finansal yönetim ve tanıtım faaliyetleri3. Finansal Kapasite4. Finansal Kapasite artırma5. Kaynak Oluşturma Süreci6. Finansal Kaynak Oluşturma Stratejileri7. Finansal Kaynak Oluşturma Stratejileri8. Planlama ve Bütçeleme9. Finansal Sürdürülebilirlik10. STK’ların Gelir Kaynakları11. Ulusal Kaynaklar12. Uluslararası Kaynaklar13. Örnek Proje İncelemeleri14. Örnek Proje İncelemeleri

Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gamze Sart


18

BİTİRME PROJESİ

Sivil Toplum Kuruluşları ve Sosyal Sorumluluk İkinci Öğretim Tezsiz Yüksek Lisans Programından mezun olabilmek için, 3. Dönem sonunda 30 kredilik dersleri tamamlayarak bir bitirme projesi sun-malıdırlar. Proje hazırlama süreci ile, bir danışman öğretim üyesi gözetiminde öğrencilere, nicel ve/veya nitel araştırma metotlarını kullanarak sahada uygulama deneyimi kazanma, STK’lar veya bir so-syal sorumluluk alanında öğrendikleri teorik ve pratik bilgileri bitirme projesi ile sunmaları istenece-ktir. Bitirme projeleri STK ve sosyal sorumluluk alanlarındaki bir konuya açıklık getirmek, uygulama farklılıklarını ortaya koymak veya bir örnek olay üzerinden analiz yaparak problem alanlarını tanım-lamak ve çözüm öneri sunmak biçiminde uygulanabilir.


19

ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ veÖĞRETİM ÜYELERİ

Doç. Dr. Yusuf Adıgüzel Yusuf Adıgüzel, 1973’te Adana Kozan’da doğdu. 1995’te Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakül-tesi, Basım ve Yayımcılık Bölümü’nü bitirdi. 1998’de Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisansını, 2004 yılında doktorasını tamamladı. 2012’de Sosyal ve Beşeri Bilimler alanında Doçent oldu. 2012 yılından bu yana İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakülte-si Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Ayrıca İstanbul Üniversitesi Sosyal Sorumluluk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcılığı ve Yeşilay Bağımlılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyeliği görevleri bulunmaktadır. İletişim, Göç, Yurtdışındaki Türkler, Kent, Sivil Toplum ve Gönüllük alanlarında akademik çalışmalarını sürdürmektedir. Yayıml-anmış 3 kitabı bulunan Adıgüzel, evli ve üç çocuk babasıdır.

Yrd. Doç. Dr. Aynur ErdoğanAynur Erdoğan lisansını 2006 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji ve Tarih alanlarında tamam-lamıştır. 2009 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı’nda Yük-sek Lisansını, 2013 yılında doktorasını tamamladı. 2013 yılından bu yana İstanbul Üniversitesi Edebi-yat Fakültesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

Prof. Dr. İsmail Coşkunİsmail Coşkun lisansını 1981 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji alanında tamamlamıştır. 1987 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yüksek lisansını, 1991 yılında ise dokto-rasını tamamlamıştır. 2011 yılından itibaren bölüm başkanı olarak görevini devam ettirmektedir.


20

Yrd. Doç Dr. Lütfi Sunar Lütfi Sunar lisans eğitimini 2002 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Ekonomi bölümlerinde tamamladı. 2010 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde “Karl Marx ve Max Weber’in Doğu Toplumlarına Yaklaşımları” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Sosyolojik teori, sosyoloji tarihi, şarkiyatçılık alanın¬da çalışmalarda bulunan Lütfi Sunar, hâlen İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Sunar’ın Marx ve Weber’de Doğu Toplum-ları ve Türkiye’de İş Ortaklıkları, Marx an Weber on Oriental Societies adlı yayımlanmış üç telif kitabı ve çok sayıda editörlüğünü yaptığı kitap bulunmaktadır.

Yrd. Doç. Dr. Gamze SartGamze Sart lisansını 1992 yılında Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset bölümünde tamamlamıştır. Yüksek lisanslarını 2007 yılında İstanbul Ticaret Üniversitesi-Harvard Üniversitesi’nde Uygulamalı Psikoloji ve 2008 yılında Boğaziçi Üniversitesi Yetişkin Eğitimi alanlarında tamamlamıştır. 2013 yılında Boğaziçi Üniversitesi-Stanford Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Eğitim Bilimlerinde doktorasını tamamlamıştır. 1024 yılında Stanford Üniversitesi’nde Post-doktora programını tamam-lamıştır. Halen çeşitli üniversitelerde doktora eğitimleri devam etmektedir. 2014’den bu yana İstan-bul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünde yardımcı doçentlik, ÜAK’da Eğitim Yönetimi, Teftiş Planlaması ve Ekonomisi/Yetişkin Eğitimi alanında doçen-tlik görevini yürütmektedir.

Yrd. Doç. Dr. Murat ŞentürkMurat Şentürk Lisans eğitimini 2004’te İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde, yüksek lisansını İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde “Yoksulların Yaşam Stratejileri: Küçük Mustafa Paşa ve Balat Örnekleri” adlı çalışmasıyla 2008 yılında tamamladı. Yine aynı bölüm-de “Kentsel Müdahaleler Açısından İstanbul” başlıklı teziyle doktora çalışmasını 2011 yılında bitir-di. Hâlen İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışan Şentürk’ün akademik ilgi alanlarını kent, yoksulluk, medya, iş, aile ve yaşlılık oluşturmaktadır.


21

Dr. Zeynel Koç Zeynel Koç, 1987 yılında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu. Uzun yıllar başta Maliye Bakanlığı, Maliye Müfettişliği olmak üzere Defterdar Yardım-cılığı, Milli Emlak Dairesi Başkanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığı ve TRT Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. 2007 yılında Marmara Üniversitesi; sosyal Bilimler En-stitüsü, Mali Hukuk Anabilim Dalı’nda doktorasını tamamladı. 1996-1997 yıllarında Üniversity of Akron, USA’de Denetim Standartları konusunda; 2001 yılında University of Westminister, UK’de Ul-uslararası İlişkiler konusunda çalışmalar yaptı. Türk Hava Kurumu Üniversitesi’nde Yardımcı Doçent Dr. olarak çalıştı. Gazi Üniversitesi, Kırklareli Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi’nde öğretim görev-lisi olarak küreselleşme, iletişim, vergi hukuku ve sivil toplum kuruluşlarında mali mevzuat konu-larında dersler verdi. “Taşınmaz Kültürel Miras Yönetimi ve Mali Teşvikler” adlı yayımlanmış bir kitabı çeşitli dergilerde yayımlanmış mali konulara dair makaleleri bulunmaktadır.

Sosyal Girişimci Hülya Denizalp Hülya Denizalp Üniversitede endüstri tasarımı okurken uluslararası gönüllü çalışma kampları katıldı ve dünyası değişti. 1976 yılında Gönüllü Hizmetler Derneği’nde başlayan sivil hayatı 4 senelik Diyar-bakır ve Şanlıurfa daki vekil öğretmenlik deneyiminden sonra kurucularından biri olduğu GENÇTUR ile 2000 yılına kadar devam etti. Avrupa Gönüllü Kuruluşlar Birliği’nin 4 yıl başkan yardımcısı olar-ak görev aldı. Bu dönemde Avrupa’da ilk defa “STK’larda Yönetişim Eğitimi” nin yapılmasına önay-ak oldu.1999 yazında çocuk yaz okullarında gönüllü danışmanlık yaptığı TEGV (Eğitim Gönüllüleri Vakfı) de deprem sonrası Gönüllü Koordinasyon Merkezi’ni kurdu. Son 3 yıldan beri Non-formal ve İnformal Eğitim konusunda çalışmalarını teorik ve pratik olarak sürdürmektedir ve Avrupa Gönüllü Kuruluşlar Birliği’nin eğitimcilerinden birisidir. 8 yıldır Açık Radyo’da “ Gönüllülük ve Sosyal Sorum-luluk” programını yapan Hülya Denizalp bir yıldan beri de “ Sosyal Girişimcilik” konusunu işleme-ktedir. Evli ve bir çocuk sahibidir.

İletişim Uzmanı Fügen Toksü Fügen Toksu Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden sonra İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İkti-sadı Enstitüsü’nde MBA yaptı. MESS İşveren Sendikası’nda Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü görevinde bulundu. Toksü ve Chase Halkla İlişkiler Şirketi’ni kurdu. İnternet yayıncılığına da başlayar-ak “Altın Örümcek” ödüllü www.otoalsat.com otomotiv portalını ve www.halklailiskiler.com iletişim portalını kurdu. Türkiye Halkla İlişkiler Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyor. Tür-kiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Medya ve İletişim Meclisi Başkan Yardımcılığı ve İnternet Me-dyası Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı ve KALDER Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini de üstlenmiş bulunuyor. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Ekonomi Gazetecileri Derneği Üyesi ve sarı basın kartı sahibi. 2007 yılından itibaren uluslararası alanda faaliyet gösteren Web Marketing Associa-tion The WebAward Jüri Üyeliği’ne devam ediyor. İletişim sektörü adına gazete ve televizyonlarda çok sayıda programlara katılarak görüş bildirdi. Makaleleri/görüşleri ulusal ve uluslararası sektör yayın-larında yer aldı. Çok sayıda yarışmada jüri başkanı ve jüri üyesi oldu. Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yayınlanmış iki ders kitabı ve bir uluslararası tebliği bulunmaktadır.


22

Önemli Tarihler

Başvuru Dönemi 19 Aralık 2016 – 10 Ocak 2017

Mulakat Dönemi 16-17 Ocak 2017

Değerlendirme Sonuçlarının İlanı 23 Ocak 2017

Kesin Kayıt Dönemi 27 Ocak – 1 Şubat 2017

Ders Alma Dönemi (Yeni Kayıt) 27 Ocak – 12 Şubat 2017

Ders Alma Dönemi (Kayıtlı Öğrenci) 7-15 Şubat 2017

Ders Dönemi 13 Şubat – 18 Mayıs 2017

Yarıyıl Sonu Sınav (Final) Dönemi 22 Mayıs – 2 Haziran 2017


23

Program 3 dönemden oluşmaktadır.

Program Ücreti *

Ders Yuku Ücret (TL) İndirimli Ücret (TL)**

1. Dönem 4 ders (12 kredi) 4,200 3,000

2. Dönem 4 ders (12 kredi) 4,200 3,000

3. Dönem 2 ders (6 kredi) + Proje 2,100 1,500

Toplam 10 ders (30 kredi) + Proje 10,500 7,500

*

** İndirimli ücret İstanbul Üniversitesi personeli, eşleri ve çocukları (emekliler ve işçi statüsünde çalışanlar hariç) için geçerlidir. Bu kişiler, durumlarını kayıt esnasında belgelendirerek indirim-den yararlanabilirler. Saat başına ders kredi ücreti 350 TL, indirimli 250 TL’dir.

Ödemeler, Halk Bankası’na Aksis Öğrenci Otomasyon Sistemi’nden alınacak referans numarası ile yapılacaktır.

sivil toplum kuruluşları ve - İstanbul...

Documents