sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016

www.al-tax.org

Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në Shqipëri, 2016

1

Sistemi tatimor dhe

stimujt për investimet

në Shqipëri, 2016 Një përmbledhje që përshkruan organizimin e biznesit në Shqipëri sipas ligjit të

shoqërive tregtare, si dhe sistemi tatimor i vitit 2016 bashkë me risitë e politikës

fiskale në funksion të nxitjes së investimeve në vend

©ALTAX Studime Fiskale 2016/05/06 www.al-tax.org [email protected] Date 19.10.2016 Tirana, ALBANIA

ALTAX

STUDIME FISKALE SHQIPTARE

http://www.al-tax.org/


mailto:[email protected]

www.al-tax.org


2

ALTAX

STUDIME FISKALE SHQIPTARE

Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në

Shqipëri, 2016

Një përmbledhje që përshkruan organizimin e biznesit në Shqipëri sipas ligjit të shoqërive tregtare, si dhe

sistemi tatimor i vitit 2016 bashkë me risitë e politikës fiskale në funksion të nxitjes së investimeve në vend

Qendra ALTAX është një nismë studiuesish shqiptarë me synimin e një qasje të re në gjuhën shqipe në ndihmë të politikës fiskale dhe ekonomike evropiane. Qëllimi kryesor është që të promovojë edukimin me tatimet, të ndihmojë tatimpaguesit dhe palët e interesuara (studentët, ekspertët në terren, nëpunësit civilë) nëpërmjet ekspertizës të jenë të informuar mbi ambjentin fiskal dhe klimën ekonomike. Nga ana tjetër bashkëpunimi me akademikë dhe ekspertë fiskale ndihmon për të zgjeruar dhe për të krijuar një audiencë të plotë në ndihmë të rritjes së kapaciteteve fiskale në Shqipëri dhe Kosovë. NE JU NDIHMOJMË TË PAGUANI TAKSAT. NE JU NDIHMOJMË TË MOS PAGUANI BAKSHISH PËR TAKSAT!

www.al-tax.org [email protected] Tetor 2016 Tiranë, Shqipëri Ky dokument është përgatitur nga ekspertët e nismës ALTAX, në serinë e përmbledhjeve tematike, me synimin që të kthehet në një burim diskutimi për gjithë të interesuarit, ose për ta përdorur në funksion të diskutimeve dhe analizave të politikave për shpërndarjen e barrës tatimore dhe zbatimin në praktikë në kuadër të politikës decentralizimit dhe forcimit të financave lokale. Autorësia është e ©ALTAX. Cilido që do të përdorë të dhëna apo pjesë nga ky botim, është i detyruar të shënojë autorësinë si referencë në publikimet që do të përdorë. Dokumenti gjendet te faqja në internet www.al-tax.org Nëse keni kërkesa apo pyetje dërgojini te [email protected]

Dokumenti është i disponueshëm edhe te faqja www.al-tax.org Nëse keni kërkesa dhe pyetje shkruani tek [email protected]








www.al-tax.org


3

© ALTAX

Studime Fiskale

Tetor 2016

Pregatitja dhe shpërndarja

A. GJOKUTAJ, Drejtuese ALTAX Center


Parathënie

ALTAX Center (Albanian Taxation Center) ka pregatitur një përmbledhje që përshkruan strukturimin e biznesit shqiptar sipas tipit të modeleve të përcaktuara nga ligji për tregtarët dhe shoqëritë tregtare. Nga ana tjetër duke dashur të theksojë se kush janë tatimet dhe taksat kryesore që mbajnë sistemin tatimor është paraqitur një përshkrim për secilën nga taksat, duke u renditur sipas peshës dhe rëndësisë që mbajnë në buxhetin e vendit. Sistemi tatimor që u hartua si paketë për vitin 2016 ka ardhur me të vecantat e tij që e bëjnë të jetë në funksion të mbështetjes së biznesit, konsumatorit dhe buxhetit. Tatimet dhe taksat janë kategorizuar në ato që konsiderohen si tatime direkte dhe indirekte. a) tatime direkte (tatimi mbi fitimin, tatimi mbi biznesin e vogël dhe taksat) b) tatime indirekte (tatimi mbi qarkullimin (zëvendësuar nga TVSH), akciza dhe taksat doganore). Vitet e fundit, politika fiskale e mbledhjes së të ardhurave të buxhetit është mbështetur mbi nivelet e administrimit në: -nivel qendror me dy agjencitë kryesore që janë: administrata tatimore qendrore dhe administrata doganore dhe; -nivel lokal me rrjetin e administratave tatimore vendore. Synimi i politikës është në paraqitjen e një autoriteti fiskal, i cili për arritjen e sfidave të brendshme dhe ndërkombëtare, beson se përmbushja e obligimeve të tatimpaguesve mund të arrihet vullnetarisht nga ata dhe me rritjen e rolit të administratës, si bashkëpunëtorja më e ngushtë e tyre.

Fjalëkyç: sistem tatimor, investime, tatime, taksa, pushtet vendor, nxitje, Shqiperi


www.al-tax.org


4

Struktura e biznesit shqiptar

Subjektet tregtare kryesore të cilat kryejnë biznes në Shqipëri janë (i) shoqëri kolektive; (Ii)

ortakëri e kufizuar; (Iii) kompani me përgjegjësi të kufizuar (Sh.p.k.); (Iv) shoqëri aksionare

(sh.a.); v) një degë; dhe vi) një zyrë përfaqësimi. Çdo investim i bërë me anë të bashkimit

dhe blerjes, përthithjes dhe çdo formë investimi në Shqipëri është i trajtuar dhe orientuar të

organizohet sipas Ligjit Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare, 2008.

Degët

Shoqëritë dhe bizneset e huaja mund të regjistrohen si degë në Republikën e Shqipërisë.

Degët janë të regjistruar në Regjistrin Tregtar në Qendrën e Biznesit Kombëtar (QKB). Edhe

pse pjesë e një kompanie të huaj, degët janë konsideruar të pavarura në formën juridike të

tyre në Shqipëri dhe për këtë arsye duhet të mbajnë libra të ndara të llogarive dhe të

përgatisin pasqyra financiare vjetore sipas standarteve kombëtare të kontabilitetit dhe ligjit

të tatimit mbi të ardhurat. Megjithatë, nuk është i nevojshëm regjistrim kapitali për krijimin

e një dege.

Regjistri është një bazë të dhënash unike, i ndarë në dosje të veçanta elektronike për secilin

subjekt që ka detyrimin e regjistrimit, sipas dispozitave ligjore për QKB. Në vijim janë

subjektet që mundet të jenë pjesë e Regjistrit Tregtar:

subjektet tregtare;

shoqëritë e thjeshta, sipas dispozitave të Kodit Civil;

personat fizikë, sipas kuptimit të Kodit Civil, që nuk kanë cilësinë e tregtarit, që

ushtrojnë veprimtari ekonomike apo një profesion të pavarur;

zyrat e përfaqësimit të shoqërive shqiptare dhe të shoqërive të huaja;

shoqëritë dhe unionet e kursim-kreditit;

shoqëritë e bashkëpunimit të ndërsjellë;

çdo subjekt tjetër, i cili me ligj detyrohet të regjistrohet pranë QKR-së


www.al-tax.org


5

QKB ka autoritetin për të marrë të gjitha aplikimet e regjistrimit dhe për të mbajtur të gjitha

dokumentet që përmbajnë informacion në lidhje me bizneset, aktivitetin, ndryshimet

statutore, organizimin e bizneseve dhe përfaqësuesve ligjorë. QKB-ja siguron qasje të plotë

elektronike në regjistrin tregtar, informacion për publikun e gjerë, për investitorët e huaj

dhe institucionet qeveritare nëpërmjet internetit.

Ajo ofron një 'one-stop-shop' për regjistrimin e biznesit. Rregjistrimi në Regjistrin Tregtar

është i njëkohshëm me regjistrimin te autoritetet tatimore, sistemin e sigurimeve shoqërore

dhe shëndetësore dhe në Inspektoratin e Punësimit. QKB shërben si një 'dritare' e vetme

për të gjitha llojet e organizimeve të biznesit në të gjithë Shqipërinë për të kryer dhe

aplikuar për të gjitha proceset e regjistrimit të lidhura me bërjen biznes.

Çdo individ, i cili është një partner në një shoqëri tregtare, është përgjegjës për detyrimet

tatimore të kompanisë ndaj administratës tatimore, dhe institucioneve të tjera apo të tretë,

në përputhje me dispozitat e statutit të shoqërisë.

Sipas regjistrit tregtar të administruar nga QKB, mbi 98 për qind e aktiviteteve janë shoqëri

me përgjegjësi të kufizuar. Pjesa tjetër janë shoqëri aksionere, ortakëri dhe më pak se 0.5

për qind janë shoqëri komandite e kolektive. Periudha tatimore fillon më 1 janar dhe

mbaron më 31 dhjetor të çdo viti kalendarik.

Organizatat jofitimprurëse (OJF) regjistrohen në administratën tatimore, pasi kanë kryer më

parë regjistrimin, në përputhje me legjislacionin e fushës. Regjistrimi në administratën

tatimore të organizatave jofitimprurëse bëhet pas depozitimit në administratën tatimore të

formularit të kërkesës, së bashku me dokumentacionin, që i bashkëlidhet formularit.

Administrata tatimore mban një regjistër elektronik të veçantë për organizatat

jofitimprurëse.


www.al-tax.org


6

Në regjistrin e organizatave jofitimprurëse regjistrohen këto të dhëna:

-emri;

-kohëzgjatja, nëse kjo është e përcaktuar;

-objekti i veprimtarisë;

-vendi i ushtrimit të veprimtarisë;

-të dhënat vetjake të drejtuesit dhe të përfaqësuesit ligjor të organizatës;

-dokumenti që vërteton kompetencat e përfaqësimit dhe afatet e emërimeve të tyre;

-specimenë të përfaqësuesve të organizatës, në raport me të tretët;

-numri i të punësuarve

Në momentin pasi një shoqëri/tregtar është i regjistruar dhe fillon aktivitetin ekonomik, ajo

është përgjegjëse për:

Llogaritjen e TVSH-së dhe deklarimin në kohë dhe pagesës ( me kushtin që të

përmbushë kriteret ligjore për regjistrimin në skemën e TVSH sipas Ligjit të TVSH

dhe VKM për pragun e qarkullimit);

Pagesën e kësteve paradhënie për tatimin mbi fitimin që duhet të paguajë çdo tre

muaj;

Llogaritjen, deklarimin në kohë dhe pagesën e tatimi mbi të ardhurat nga

punësimi për punëdhënësit dhe punonjësit;

Llogaritjen, deklarimin në kohë dhe pagesën e kontributeve shoqërore dhe

shëndetësore;

Mbajtjen dhe pagesën e tatimit të mbajtur në burim, në bazë të detyrimit të ligjit

'Për tatimin mbi të Ardhurat';

Llogaritjen, deklarimin në kohë dhe pagesën e tatimeve sipas aktivitetit të

veçantë (ata që kryejnë të tilla), për lojrat e fatit;

Llogaritjen, deklarimin në kohë dhe pagesën e akcizës sipas ligjit të veçantë 'për

akcizat' për kompanitë që kanë të bëjnë me këtë taksë;

Llogaritjen, deklarimin në kohë dhe pagesën e taksave kombëtare dhe taksave

vendore.

Me qëllim që të llogariten taksat, tatimpaguesit të cilët janë subjekt i TVSH-së (edhe OJF)

ose tatimit mbi fitimin do të mbajnë regjistra financiarë, regjistrime kontabël, librat dhe


www.al-tax.org


7

informacion financiar, në përputhje me ligjin e procedurave tatimore, të TVSH dhe VKM,

udhëzimet dhe rregulloret në zbatim të tyre. Tatimpaguesit mbajnë llogaritë e tyre në

përputhje me dispozitat e ligjit 'Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare' dhe duhet të

veprojnë në përputhje me këtë ligj, i cili është përshtatur parimeve të raportimit sipas SNRF.

Rregjistrimi i transaksioneve ekonomike që lidhen me llogaritjen dhe pagesën e tatimeve

dhe taksave është i nevojshëm për gjithë tatimpaguesit, përfshirë edhe OJF-të duhet të

përdorin gjithashtu edhe librat, regjistrat ose dokumentet e specifikuara në ligjet e veçanta

tatimore dhe dispozitat rregulluese përkatëse. Tatimpaguesit janë të detyruar të përdorin

dokumentacionin bazë, përfshirë faturën tatimore dhe kuponin tatimor, në përputhje me

legjislacionin tatimor dhe dispozitat përkatëse ligjore.

Sistemi tatimor

Tatimet dhe taksat në Shqipëri janë grupuar në tre kategori kryesore (a) tatimet indirekte

(TVSH, akcizë, lojra fati dhe taksa te tjera indirekte), tatimet direkte (tatimi mbi fitimin,

tatimi mbi të ardhurat personale, tatimi mbi kapitalin e tatime të tjera në burim); (b) taksat

lokale dhe tarifat, dhe (c) kontributet e sigurimeve shoqërore e shëndetësore.

Tatimet, taksat dhe tarifat tatimore, administrohen nga Administrata Tatimore Qendrore,

Drejtoritë e taksave Vendore të njësive vendore dhe nga Administrata Doganore.

Në mënyrë të detajuar sipas kategorive më lart, në sistemin tatimor përfshihen këto tatime,

taksa dhe tarifa tatimore:

A. Tatime Indirekte

1. TVSH;

2. Akcizë (nga viti 2012 administrohet nga Doganat);

3. Tatimi mbi lojërat e fatit;

B. Tatimet Direkte

3. Tatimi mbi fitimin;


www.al-tax.org


8

4. Tatimi mbi të ardhurat personale dhe ai në burim;

5. Taksat kombëtare;

6. Taksa të tjera të përcaktuara me ligje të vecanta, dhe

7. Taksat doganore.

C. Sigurimet shoqërore dhe shëndetësore, sipas përcaktimit të ligjit për sigurimet

D. Taksat Vendore dhe tarifat e shërbimeve, që përfshijnë:

8. Tatimi i thjeshtuar mbi biznesin e vogël

9. Tatimi mbi pasurinë e paluajtshme (përbëhet nga taksën mbi ndërtesat, taksën mbi

tokën bujqësore, taksën mbi truallin);

10. Taksat e fjetjes në hotel;

11. Taksa e ndikimit në infrastrukturë nga ndërtimet e reja;

12. Tatimi mbi kalimin e të drejtës së transferimit të pasurisë së paluajtshme;

13. Taksa vjetore e regjistrimit të automjeteve;

14. Taksë për tabelën (reklamat);

15. Taksa të përkohshme;

16. Tarifë regjistrimi për aktivitete dhe shërbime;

17. Tarifë për infrastrukturën e edukimit;

18. Tarifë për parkim automjetesh;

19. Tarifë shërbimesh

Tatimi mbi Vlerën e Shtuar

Pjesa më e madhe e mallrave dhe shërbimeve janë subjekt i TVSH-së dhe tatohen me një

normë standarte prej 20 për qind, edhe pse zbatohen përjashtime të caktuara (të tilla si:

shërbimet financiare, shërbimet postare, furnizimet për reklamat e medias elektronike dhe

të shkruar, furnizimet e shërbimeve në lojrat e fatit, shitja e gazetave, revistave dhe

shërbimet e reklamave në to, si dhe operacionet kërkimore te hidrokarbureve).

Në vitin 2014 është miratuar nga Kuvendi i Shqipërisë një Ligj i ri i TVSH-së, i cili ka hyrë në

fuqi dhe zbatohet nga janari 2015. Të gjithë personat e tatueshëm që kryejnë veprimtari të

pavarur ekonomike janë të detyruar të aplikojnë për një regjistrim të detyrueshëm të TVSH-

së, me kushtin që qarkullimi i tyre i tatueshëm i kalon 5 milion Lekë[3] për një vit kalendarik.


www.al-tax.org


9

Çdo person, që kryen veprimtari import-eksporti dhe çdo profesionist i lirë, referuar listës së

profesioneve që përcaktohen në një VKM të vecantë janë të detyruar që të regjistrohen për

qëllime të TVSH-së, pavarësisht nga qarkullimi vjetor që realizojnë.

Ligji i ri parashikon krijimin e mjedisit tatimor të përshtatshëm dhe tërheqës, sigurinë për

sipërmarrjen që operon në Shqipëri, qëndrueshmëri ligjore fiskale, rregulla të mirë

përcaktuara për të siguruar:

- uniformitet në zbatimin e TVSH-së, dhe si rrjedhojë një sistem të unifikuar taksimi në

përputhje me atë të vendeve të BE-së;

- konkurrencë të drejtë dhe kushte të barabarta, duke eliminuar faktorët që ndikojnë në

këto kushte,

- promovimin e qarkullimit të mallrave e shërbimeve, duke e bërë biznesin shqiptar edhe më

konkurrues me vendet e tjera.

Sipas Ligjit të TVSH-së (92/2014), stimujt më të rëndësishëm për investitorët që vijnë në

Shqipëri janë si më poshtë

kreditim të TVSH-së në masën 100 për qind, për importuesit e makinerive dhe

pajisjeve të cilat do të shërbejnë tërësisht aktivitetin e tyre të tatueshme

ekonomik;

TVSH zero përqind për eksportin e mallrave dhe shërbimeve;

sistem automatik rimbursimi i TVSH nga thesari, bazuar në menaxhimin e riskut.

Regjimi tatimor i eksportit mund të konsiderohet një lloj nxitje e investimeve për të dy

kategopritë e nacionaliteteve të sipërmarrësve, të huaj dhe vendas. Ai është i zbatueshëm

për të gjitha produktet shqiptare të destinuara për eksport jashtë territorit doganor

shqiptar.

Norma e TVSH-së së eksportit është 0 për qind. Eksportuesit mund të përfitojnë nga

kreditimi i TVSH-së për blerjet e bëra për llogari dhe në funksion të eksporteve të tyre.

Në përgjithësi, në qoftë se kredia tatimore për një periudhë tatimore është më e lartë se

TVSH –ja e shitjeve, tatimpaguesit kanë të drejtë ta përdorin dhe mbartin tepricën e kredisë


www.al-tax.org


10

së TVSH-së për periudhën tatimore në vijim. Personat e tatueshëm kanë të drejtë të

kërkojnë një rimbursim të tepricës së kredisë, kur ata kanë një sasi krediti të TVSH-së

përgjatë tre muajve radhazi dhe që është me vlerë mbi 400.000 lekë.

Siç përmendet më lart, nisur nga statusi i eksportuesit, investitorët kanë të drejtë të

përfitojnë rimbursimin e TVSH-së për blerjen e mallrave ose të lëndëve të para brenda

vendit, kur ato janë bërë për qëllime të prodhimit [4].

Tatimi mbi Fitimin

Një shoqëri konsiderohet rezidente fiskale në Shqipëri, në qoftë se ajo ka selinë e saj ligjore

ose vendin e menaxhimit efektiv të aktivitetit në Shqipëri. Më tej, partneritetet dhe

personat juridikë me një seli të përhershme në Shqipëri do të konsiderohen tatimpaguesë

rezidentë shqiptarë. Rezidentët fiskalë duhet të regjistrohen në Qendrën Kombëtare të

Biznesit.

Rezidentët fiskalë tatohen mbi të ardhurat e tyre në mbarë botën; Jorezidentët tatohen

vetëm për të ardhurat e tyre me burim në territorin shqiptar.

Të ardhurat e tatueshme të rezidentëve përfshijnë fitimet prej aktiviteteve, si dhe

dividentët, interesat dhe fitimet kapitale të realizuara përgjatë vitit fiskal. Fitimi i tatueshëm

është diferenca midis fitimit bruto dhe shpenzimeve të lidhura me aktivitetin. Përcaktimi i

fitimit të tatueshëm është i bazuar në fitimet e prezantuara në pasqyrat financiare.

Nga Janari 2014 norma e tatimit mbi fitimin është 15%.

Të ardhurat nga dividendët janë të konsideruar si të ardhura të tatueshme, përveç rasteve

kur zbatohet me përparësi përjashtimi i pagimit të tyre sipas dispozitave specifike të

Marrëveshjes së eleminimit të taksimit të dyfishtë.

Dividendët janë të përjashtuar nga fitimi i tatueshëm i një rezidenti fiskal, kur dividentët

shpërndahen nga kompanitë rezidente apo partneritete, të cilat janë subjekt i tatimit mbi


www.al-tax.org


11

fitimin, pavarësisht nga kuota e pjesëmarrjes në vlerë ose në numër, të kapitalit aksionar, të

së drejtës për të votuar, ose pjesëmarrjes në kapitalin fillestar të përfituesit të dividentit.

Nuk ka përjashtim në rastin kur dividenti shpërndahet nga kompani jorezidente. Si rrjedhojë,

dividentët e marrë nga kompanitë e huaja do të përfshihen në të ardhurat e tatueshme.

Tatimi mbi dividentët i paguar ndaj jorezidentëve

Shpërndarja e dividentit për një jorezident i nënshtrohet aplikimit të mbajtjes së tatimit në

burim nga shoqëria që realizon shpërndarjen në normën tatimore prej 15%, përveç faktit

kur një Marrëveshje e eleminimit të taksimit të dyfishtë parashikon një normë më të ulët se

norma tatimore që aplikohet në Shqipëri.

Fitimet kapitale të realizuara konsiderohen si të ardhura të tatueshme dhe tatohen së

bashku me të ardhura të tjera, me normën tatimore 15% sipas të ardhurave neto.

Humbja tatimore mund të mbulohet nga fitimet e realizuara në tri vitet e ardhshme fiskale,

sipas parimit '' humbja e parë më përpara se ajo e fundit “. Humbja tatimore nuk mund të

mbartet, në qoftë se pronësia e aksioneve të kapitalit ose e drejta e votimit në shoqëri

ndryshon me më shumë se 50% në vlerë ose në numër.

Taksimi i dyfishtë shmanget me anë të Marrëveshjeve tatimore. Kur një Marrëveshje e tillë

është në fuqi ndërmjet Shqipërisë dhe një shteti tjetër, dispozitat e saj mbizotërojnë mbi

ligjet tatimore shqiptare. Efektet e Marrëveshjeve janë në fuqi me vendet më poshtë, që

nga viti pasardhës, pas datës nënshkrimit.

Romania (1995), Malaysia (1995), Poland (1995), Hungary (1996), Turkey (1997), Czech Republic (1997),

Russian Federation (1998), F.Y.R.O. Macedonia (1999), Croatia (1999), Italy (2000), Bulgaria (2000),

Norway (2000), Sweden (2000), Greece (2001), Malta (2001), Switzerland (2001), Moldova (2004),

Belgium (2005), France (2006), China (2006), Egypt (2006), Kosovo (2006), Netherlands (2006), Serbia

and Montenegro (2006), South Korea (2009), Austria (2009), Bosnia and Herzegovina (2009), Latvia

(2009), Slovenia (2010), Spain (2011), Germany (2012), Ireland (2012), Singapore (2012), Qatar (2013),

Kuwait (2014), U.K. (2014), E.B.A (2014), Icelande (2017)


www.al-tax.org


12

Shqipëria aktualisht ka nënshkruar 41 Marrëveshje tatimore me shtete të tjera, nga të cilat

38 prej tyre janë në fuqi zbatimi apo pritet te hyjne ne fuqi ne 2017 (Islanda) në rastin e

taksimit të të ardhurave të jorezidentëve dhe rezidentëve fiskalë.

Marrëveshjet janë të bazuara në parimet e Modelit të Konventës Tatimore mbi të Ardhurat

dhe Kapitalin, të OECD-së. Në vitin 2013, Shqipëria ratifikoi Konventën mbi ndihmën e

ndërsjellë administrative në çështjet e taksave, një marrëveshje shumëpalëshe e zhvilluar

bashkërisht nga Këshilli i Evropës dhe OECD.

Nxitjet tatimore

Çdo përjashtim ose stimulim tatimor jepet vetëm me ligj. Stimujt e taksave jepen në forma

të ndryshme të zbatuara sipas ligjeve që i përcaktojnë ato, të tilla si:

norma të ulëta tatimore (15%) pa parakushte,

Skemë e veçantë për fermerët,

sektorë ekonomikë të përjashtuar nga TVSH (media, kërkimi hidrokarbureve),

kontributet e paguara nga punëdhënësi për të siguruar shëndetin dhe jetën e

punonjësit

kreditimi i TVSH-së së investimit (investime të të gjitha llojeve),

humbje tatimore të mbartura për 3 vite,

norma të përshpejtuara amortizimi

Nëse norma e tatimit për tatimin mbi të ardhurat mund të krahasohet me vendet fqinje me

Shqipërinë, mund të vërehet se kjo normë është ndër më konkurrueset dhe nxitëse për

investitorët. Norma e tatimit mbi të ardhurat dhe nmbi fitimin zbatohet në mënyrë të

barabartë për të gjithë tatimpaguesit pa dallim vendndodhje, sektorit ekonomik ose llojit të

aktivitetit.


www.al-tax.org


13

Aktivitetet dhe sektorët që përjashtohen nga tatimet jepen për projekte të përzgjedhura,

rast pas rasti dhe për çdo biznes, që specifikisht referohen te:

neni 18 të ligjit të tatimit mbi të ardhurat;

nenet 53, 54 dhe 56 të ligjit të TVSH-së, duke përfshirë skemën e veçantë të

përjashtimit nga TVSH-së për vlerën e investimeve mbi 360,000 €;

nenet 10-12 të ligjit për mallrat me akcizë; dhe

neni 9 i ligjit për taksat kombëtare.

Projektet e investimeve mund të përfshijnë investime që janë të orientuara në shërbimet

publike, projekte të infrastrukturës, si dhe në turizëm dhe hidrokarbure.

Investitorët e huaj mund të transferojnë lirisht apo mund të blejnë dhe të transferojnë

valutë të huaj jashtë vendit, pasi të jenë likujduar të gjitha tatimet. Si tatimin mbi fitimin dhe

tatimin mbi dividentin, duke përfshirë edhe tatimet e mbajtura në burim, të cilat duhet të

paguhen në mënyrat e përcaktuara në rregullat përkatëse.

Pronarët e kompanive të mund të transferojnë jashtë vendit:

- Të ardhurat e gjeneruara përmes një investimi;

- kompensimet për shpronësime të investimeve për nevoja të investimeve prej shtetit

- Likuidim të kapitalit të investuar me përfundimin e investimit;

- të ardhurat e mbetura nga shitja e një investimi;

- shumat e marra, si rezultat i procedurave të ekzekutimit përmbarimor dhe zbatimit të

masave shtërnguese për debitorët ndaj shoqërisë dhe investitorëve.

Kjo e drejtë mund të ushtrohet nga persona të huaj, që kanë marrë një leje qëndrimi të

përhershme dhe janë të regjistruar si tregtarë të vetëm ose marrin pjesë në një ortakëri apo

shoqëri të përbashkët, pasi të kenë paguar të gjithë detyrimet tatimore të pagueshme.


www.al-tax.org


14

Përjashtimet tatimore dhe mosdiskriminimi

Regjimi i taksave në Shqipëri është konsideruar që në fillimet e tij, si një nga stimujt më të

rëndësishëm për investimet e huaja. Si i tillë, sistemi tatimor nuk diskriminon dhe nuk

vepron si një mekanizëm kundër apo në favor të investitorëve të huaj.

Gjithashtu, legjislacioni në lidhje me procesin e prokurimit publik nuk bën dallim mes

kompanive të huaja dhe vendase, duke e testuar këtë koment nga faktet e kërkesave të

shumë aktiviteteve të huaja që kërkojnë licencim, treg dhe mundësi investimi brenda

territorit shqiptar.

Procedurat për marrjen e një licence, janë të njëjta për kompanitë vendase dhe të huaja.

Qeveria deri më tani nuk ka shfaqur asnjë diferecim dhe trajtim ndryshe për investimet e

huaja në politikën e taksimit, stimujt e veçantë financiarë apo të tjera instrumente nxitëse

për investimet, si ato strategjike dhe të tjera investime.

Tatimi në burim

Tatimi në burim është i aplikueshëm për dividentin, interesat, dhe të ardhurat nga pasuria

fizike dhe intelektuale, kapitali, si dhe lloje të tjera të të ardhurave me burim në territorin

shqiptar që realizohen prej jorezidentëve (shih të detajuar më poshtë).

Dividentët i nënshtrohen detyrimit të një norme tatimore në burim me 15%, përveçse kur

norma është më e ulët sipas Marrëveshjes Tatimore, e detyrueshme për zbatim nga

administrata tatimore. Interesi tatohet me një normë prej 15%, të mbajtur si tatim në burim

nga bankat apo institucionet e ngajshme me to, përveçse kur norma është më e ulët sipas

Marrëveshjes Tatimore, e detyrueshme për zbatim. Honoraret janë subjekt i një normë

tatimore në burim me 15%, përveçse kur norma është më e ulët sipas Marrëveshjes

Tatimore.

Tatimi në burim duhet të paguhet jo më vonë se në ditën e 20të të muajit pasardhës të

muajit të pagesës. Paguesi i shumave është i detyruar të mbajë regjistrime për llogaritjen


www.al-tax.org


15

dhe mbajtjen e tatimit në burim për çdo përfitues të ardhurash dhe t’i vërë ato në

dispozicion të organeve tatimore dhe të personit përfitues të të ardhurave, për të cilin është

bërë pagesa.

Tatimi në burim prej 15% aplikohet mbi shumën bruto të pagesës për:

dividendët;

ndarjet e fitimit;

interesat;

pagesat për të drejtat e autorit dhe për pronësinë intelektuale;

pagesat për shërbimet teknike, shërbimet e menaxhimit, shërbimet financiare

dhe ato të sigurimit; dh) pagesat për menaxhimin dhe pjesëmarrjen në këshillat

drejtues;

pagesat për ndërtimin, instalimin, montimin ose për punë mbikqyrëse që lidhen

me to;

pagesat për qeratë;

pagesat për shfaqjet e aktorëve, të muzikantëve ose sportistëve, përfshirë pagesa

të tilla që u bëhen personave, të cilët punësojnë artistë ose sportistë apo

ndërmjetësojnë për shfaqjet e tyre.

të ardhurat e individëve nga lojërat e fatit dhe kazinotë.

Të ardhurat në formë monetare për shtimin e kapitalit me burime nga jashtë shoqërisë të pa

tatuara më përpara, me kushtin që kanë qenë objekt i tatimit, të cilat nuk janë të

shoqëruara me dokumente zyrtare që vërtetojnë origjinën e tyre janë të tatueshme në

burim me 15% si të ardhura personale.

Për të drejtën e transferimit të letrave me vlerë nuk ka asnjë tatim mbi transferimin.

Tatimi mbi pagën

Për punëdhënësit rezidentë kërkohet të mbajnë në burim tatimin mbi të ardhurat personale

për pagat e punonjësve dhe të dërgojnë tek zyrat tatimore listëpagesat mbi baza mujore në


www.al-tax.org


16

formatin deklarues online. Pragu i pagës jo të tatueshme është 30.000 lekë në muaj (€ 215

në muaj). Në Shqipëri, që nga viti 2014 është duke u aplikuar norma progresive e taksimit të

pagës, duke u bazuar në tre kategori të të ardhurave nga marëdhënia e punësimit.

Kontributet e sigurimeve

Punëdhënësit duhet të llogaritin si duhet kontributet e sigurimeve shoqërore dhe

shëndetësore dhe duhet të paguajnë jo më vonë se data 20 e muajit që pason muajin e

llogaritjes shumë përkatëse për secilin punëmarrës që ka një kontratë me punëdhënësin.

Kontributi gjithsej i sigurimeve shoqërore dhe shëdnetësore është në nivelin e 27.9 për qind

të pagës mujore bruto.

Kontributet e sigurimeve shoqërore dhe sigurimeve shëndetësore janë një detyrim që

rezulton nga (a) detyrimi për të paguar në nivelin e 16.7% të pagës bruto të punëmarrësit

nga vetë punëdhënësi, si dhe (b) detyrimi për ta paguar në nivelin e 11.2% të pagës bruto, e

cila mbahet në burim nga punëdhënësi.

Pagesa, që ka detyrim të paguajë punëdhënësi është shuma e të dy kontributeve si më lart

dhe paguhet jo më vonë se data 20 e muajit që pason muajin që deklarohet. Pagesa bëhet

nëpërmjet llogarisë së shoqërisë për llogari të kontributeve të sigurimeve shoqërore si dhe

atyre shëndetësore, në emër të cdo punonjësi që është object I pagesës dhe përfitimeve të

ardhme.

Përfitimet për punonëjsit paguhen sipas ligjit për sihurimet shoqërore dhe atij për sigurimet

shëndetësore nga shoqëria për nje periudhë të kufizuar dhe për degë të caktuara

përfitimesh paguhen nga buxheti i shtetit, nëpërmjet institucioneve juridike publike

përkatëse për Sigurimet Shoqërore dhe për Kujdesin Shëndetësor.


www.al-tax.org


17

Taksat vendore

Në bazë të Ligjit për Sistemin e Taksave Vendore, një gamë e gjerë e taksave vendore

aplikohet në çdo aktivitet biznesi. Shumica e tyre vendosen si vlera të përcaktuara, të cilat

ndryshojnë nga vendndodhja e aktivitetit të biznesit në territorin e Shqipërisë.

Bashkitë i ushtrojnë të drejtat dhe përgjegjësitë e tyre fiskale për taksat vendore, në

përputhje me ligjin e procedurave tatimore, si dhe çdo akt tjetër detyrues për sistemin

tatimor, vetëm nëse nuk bien ndesh ligjin për organizimin dhe funksionimin e qeverisjes

vendore. Zyrat e taksave të bashkive vendosin detyrimet e zbatojnë të pavarura cdo shkelje

të procedurave e të detyrimeve fiskale vendore.

Çdo bashki administron një regjistër për taksat vendore dhe tatimpaguesit vendorë.

Taksat vendore janë të bazuara në vendimet e Këshillit Bashkiak, kryesisht me variacione të

vlerave dhe përqindjeve sipas kategorive të Bashkive.

Tatimi i thjeshtuar mbi biznesin e vogël

Sipërmarrësit individualë ose personat juridikë, që ushtrojnë aktivitet biznesi në Shqipëri

(shitje me pakicë apo sasi të kufizuara shitje me shumicë, prodhime artistike, artizanale, etj.,

shërbime, profesione të lira) dhe kanë një xhiro vjetore prej më pak se 8 milionë lekë janë

subjekt i tatimit të thjeshtuar mbi biznesin e vogël (taksa vendore). Prej vitit 2016, bizneset

e vogla që kanë një qarkullim vjetor prej më pak se 2 milionë lekë nuk janë më subjekt i

detyrimit tatimor të përcaktuar në shumën ALL 25,000 (rreth 180 euro) në vit, i cili ishte në

fuqi deri në vitin 2015.

Norma tatimore mbi fitimin e tatueshëm, për tatimpaguesit që i nënshtrohen tatimit të

thjeshtuar mbi fitimin e biznesit të vogël, me qarkullim vjetor nga 5 (pesë) deri në 8 (tetë)

milionë lekë, është 5 për qind.


www.al-tax.org


18

Tatimi i thjeshtuar mbi fitimin, për tatimpaguesit me qarkullim vjetor nga 0 (zero) deri në 5

(pesë) milionë lekë është 0 (zero) lekë në vit

Kategoria që ka detyrim këtë tatim parapaguan, në llogarinë e zyrës së tatimeve, këstet

tremujore brenda datës 20 prill (për tremujorin e parë), brenda datës 20 korrik (për

tremujorin e dytë), brenda datës 20 tetor (për tremujorinj e tretë), brenda datës 20 dhjetor

(për tremujorin e katërt).

Taksa mbi pasurinë e paluajtshme

Taksa mbi pasurinë e paluajtshme përfshin (a) Taksën mbi ndërtesat, (b) Taksën mbi tokën

bujqësore, (c) Taksën mbi truallin.

Taksën mbi pasurinë e paluajtshme e paguajnë të gjithë personat fizikë ose juridikë, vendas

ose të huaj, pronarë apo përdorues të pasurive të mësipërme, pavarësisht nga niveli i

shfrytëzimit të pasurisë.

Taksat llogariten si detyrim vjetor i taksapaguesit

Taksa mbi ndërtesat

Baza e taksës mbi ndërtesat është sipërfaqja e ndërtimit në metër katror e ndërtesës ose e

pjesës së saj, mbi dhe nën nivelin e tokës dhe për çdo kat. Niveli i taksës caktohet në lekë

për metër katror.

Taksa mbi ndërtesat është mes 5 te 30 lekë për m² në vit për banim dhe nga 40 te 400 lekë

për m² në vit për bizneset dhe banuesit e fshatrave turistike.

Taksa mbi ndërtesat, që përdoren për qëllime biznesi varion nga 5 deri në 30 lekë për m²,

ndërsa taksa mbi ndërtesat në pronësi të biznesit varion nga 200 lekë në 400 lekë për m².

Ndryshimi i nivelit të taksës varet sipas kategorive të Bashkive.

Tatimpaguesit që kanë në pronësi më shumë se një banesë, për shtëpinë ku kanë banimin e

zakonshëm paguajnë taksën e ndërtesës, si më lart. Ndërsa, për të gjitha shtëpitë e tjera,


www.al-tax.org


19

taksa e ndërtesës është sa dyfishi i taksës së ndërtesës, që zbatohet në zonën ku ndodhet

kjo ndërtesë

Taksa mbi tokën bujqësore

Baza e taksës mbi tokën bujqësore është sipërfaqja e tokës bujqësore, në hektar, në pronësi

në përdorim të taksapaguesit. Niveli i taksës caktohet në lekë për hektar.

Detyrimi i taksës llogaritet si shumëzim i nivelit të taksës me bazën e tatueshme dhe kjo

taksë varion nga 700 te 5,600 lekë për hektar. Një lehtësim prej 50% të taksës aplikohet për

projekte specifike në zonat bujqësore.

Taksa mbi truallin

Për herë të parë në historinë e taksave vendore të Shqipërisë, prej vitit 2016 do të taksohen

gjithashtu edhe pronarët dhe përdoruesit e truallit.

Baza e taksës mbi truallin është sipërfaqja e truallit, në metër katror, në pronësi apo

përdorim të taksapaguesit. Niveli i taksës caktohet në lekë për metër katror.

Detyrimi i taksës llogaritet si shumëzim i nivelit të taksës me bazën e tatueshme dhe kjo

taksë varion nga 0.14 te 0.56 lekë për m² për individët dhe nga 12 te 20 lekë për m² për

bizneset.

Taksa e ndikimit në infrastrukturë

Baza e taksës është vlera në lekë për metër katror e çmimit të shitjes së njësive të shërbimit

apo ndërtesave për qëllime banimi. Çmimi i shitjes për metër katror bazohet në vlerën

referuese të vlerës së tregut, sipas përcaktimeve në udhëzimin e Këshillit të Ministrave, “Për

miratimin e kostos mesatare të ndërtimit të banesave nga Enti Kombëtar i Banesave”, që

miratohet çdo vit. Detyrimi për pagesën e taksës i takon investitorit.

Klasifikimi si investim i ri përcaktohet në përputhje me legjislacionin në fuqi për dhënien e

lejes së ndërtimit.

Në rastin e ndërtimeve për qëllime banimi apo njësi shërbimi nga shoqëritë e ndërtimit, të

cilat nuk destinohen për përdorim në sektorin e turizmit, industrisë apo përdorim publik,

taksa e ndikimit në infrastrukturë është në masën 4 për qind deri 8 për qind të çmimit të

shitjes për metër katror.


www.al-tax.org


20

Në rastin e ndërtimeve të ndryshme nga ato më lart, niveli i taksës shprehet si përqindje e

vlerës së investimit dhe është 1 deri në 3 për qind e kësaj vlere, ndërsa për Bashkinë e

Tiranës është 2 deri 4 për qind e saj.

Për projektet e infrastrukturës, për ndërtimin e rrugëve kombëtare, të porteve,

aeroporteve, tuneleve, digave, ndërtimit të infrastrukturës në energji, përfshirë makineritë

dhe pajisjet për këto projekte, taksa e ndikimit në infrastrukturë të ndërtimeve të reja është

0,1 për qind e vlerës së investimit, por jo më pak se kostoja e rehabilitimit të infrastrukturës

së dëmtuar, kur kjo kosto nuk është përfshirë në preventivin e investimit.

Për ndërtesat, të cilat janë në proces legalizimi, taksa e ndikimit në infrastrukturë e

ndërtimeve të reja është 0,5 për qind e vlerës së investimit. 4. Këshilli bashkiak miraton

kategori dhe nënkategori për klasifikimin e investimeve, të cilat mund të përdoren për

vendosjen e nivelit të taksës

Taksa e fjetjes në hotel

Detyrimi për taksën i takon klientit që strehohet në hotel, detyrim i cili mbahet nga hoteli

për llogari të bashkisë, në territorin e së cilës ndodhet hoteli. Në faturën e hotelit shënohet

çmimi i fjetjes dhe mbi të vlera e taksës.

Në vitin 2016 kjo taksë ka ndryshuar dhe nuk është më 5 për qind e çmimit të akomodimit,

por në vend të kësaj ajo është Euro 1 nate per person.

Taksa mbi kalimin e së drejtës së pronësisë për pasuritë e paluajtshme

Taksa mbi kalimin e të drejtës së pronësisë për pasuritë e paluajtshme vendoset për

ndërtesat dhe të gjitha pasuritë e paluajtshme në çastin e kalimit të së drejtës së pronësisë

mbi to. Taksa paguhet nga personi, që kalon të drejtën e pronësisë mbi pasurinë e

paluajtshme, para kryerjes së regjistrimit, në përputhje me aktet ligjore në fuqi.


www.al-tax.org


21

Niveli i taksës caktohet në lekë për metër katror të bazës së taksës. Detyrimi tatimor

llogaritet si shumëzim i nivelit të taksës me bazën e tij.

Taksa minimale për banim është 100 lekë / m² në vit dhe me një maksimum prej 1.000

lekë/m². Taksa minimale për ndërtime komerciale është 300 lekë / m² në vit dhe me një

maksimum prej 2.000 lekë / m². Megjithatë, kjo taksë mund të kreditohet në fitimet kapitale

për qëllime të tatimit mbi fitimin.

Në vitin 2016, taksa e pastrimit në Bashkinë Tirnë është zëvendësuar me tatimin mbi

infrastrukturën e arsimit, e cila është € 1.05 / muaj për çdo familje.

Baza e taksës së tabelës, mund të jetë sipërfaqja e saj, ose tabela e standardizuar, ku si bazë

shërben numri i tyre. Baza dhe niveli i taksës së tabelës caktohet nga Këshilli bashkiak.

Këshilli bashkiak, kur e gjykon të domosdoshme, vendos taksa me karakter të përkohshëm,

në interes të përgjithshëm të komunitetit, në territorin brenda juridiksionit të tij.

Taksa vjetore e mjeteve të përdorura është taksë e ndarë (share tax) me buxhetin qendror.

Tarifat vendore vendosen dhe administrohen në përputhje me ligjin Për organizimin dhe

funksionimin e qeverisjes vendore. Këshilli bashkiak vendos për llojet e tarifave, nivelin,

rregullat bazë për administrimin dhe mbledhjen e tyre, si dhe përcaktojnë nëse tarifat do të

mblidhen nga vetë strukturat bashkiake apo nga një agjent. Nuk konsiderohen tarifa,

pagesat për zënie hapësire prej antenave të telefonisë celulare, si dhe të çdo lloj antene

tjetër transmetimi.

Taksat kombëtare

Taksat kombëtare vendosen me ligj të veçantë, i cili është ndryshuar për vitin 2016 për taksa

specifike. Ka një shumëllojshmëri të taksave kombëtare dhe tarifave. Këto përfshijnë tarifat

portuale, tarifat konsullore, taksa për TV dhe taksat telefonike, taksa e qarkullimit, taksa mbi

ulje-ngritjet aeroportuale, taksa mbi ambalazhet plastike dhe qelqit. Renta minerare do të


www.al-tax.org


22

shpallet brenda afateve të përcaktuara në Ligjin për Taksat Kombëtare nëpërmjet një

deklarate të caktuar tatimore.

Taksa mbi mallrat e luksit

Për herë të parë në historinë e taksave kombëtare të Shqipërisë në vitin 2016 hyn në fuqi

taksa mbi mallrat e luksit, që quhet taksa për makinat luksoze me motor mbi 3000 cm³ apo

me një vlerë të barabartë ose më shumë se 50,000 €. Taksa e regjistrimit për herë të parë

për makinat, që janë importuar është 70 mijë lekë në vit. Taksa vjetore është 21 mijë lekë.

Rregulllat kundër shmangies tatimore

Shqipëria aplikon parimin e kontrollit mbi palët e lidhura në transaksione. Që prej vitit 2014

në Shqipëri janë në fuqi udhëzimet e transferimit të çmimit. Udhëzimet tatimore shqiptare i

referohen udhëzimeve të transferimit të çmimeve të OECD, 2010 për zbatimin e parimeve të

transferimit të çmimit.

Raporti i financimit me kapitalet e veta (thin capitalization)

Nëse gjatë periudhës tatimore, huaja dhe parapagimi tejkalojnë mesatarisht katër herë

shumën e kapitaleve të veta, interesi i paguar për shumën e tejkaluar nuk njihet si shpenzim

i zbritshëm.

Ky kufizim nuk zbatohet për bankat dhe shoqëritë e sigurimeve dhe kompanitë e leasing-ut.

Interesat e paguara, të cilat tejkalojnë normën mesatare të interesit 12 mujor të kredisë për

tregun bankar, sipas publikimit zyrtar të Bankës së Shqipërisë


www.al-tax.org


23

Akciza

Akcizat vendosen mbi mallra të caktuara vendase ose të importuara, të tilla si: pijet

alkoolike, pije energjike, birrë, verë, cigare, kafe, produkte energjetike, duhan, goma,

fishekzjarre, pilat dhe baterite, llampat, etj. Personat e tatueshëm përgjegjës për akcizat

janë prodhuesit e licencuar dhe importuesit e mallrave. Mallrat e akcizës në Republikën e

Shqipërisë dhe normat relative tatimore janë paraqitur në lidhjen e ligjit te akcizave.

Taksat doganore

Taksat doganore aplikohen në importin e mallrave në Shqipëri në normat e përcaktuara në

tarifat doganore. Detyrimet e importit dhe eksportit bazohen në Tarifën Doganore të

Republikës së Shqipërisë.

Ekzistojnë tri kategori të detyrimeve doganore të përdorura në Shqipëri:

1. Taksa mbi vlerën, e llogaritur si një përqindje e vlerës së mallrave që do të

tatohen,

2. Taksa specifike, që llogariten si një shumë fikse për artikujt e mallrat që do të

taksohen;

3. Taksat e kombinuara, që përbëhen nga dy kategoritë më lart të detyrimeve

doganore.

Në raste të veçanta, për të përforcuar ose për të zëvendësuar detyrimet doganore, mund të

përdoren përkohësisht:

detyrimet e veçanta doganore, kur mallrat e importuara janë të dëmshme për

prodhuesit kombëtare të të njëjtave mallra;

taksat antidumping kur mallrat importohen me një çmim shumë më të ulët se

ato, që janë të shitur në vendin eksportues; dhe


www.al-tax.org


24

taksat e balancuara, kur mallrat e importuara shkaktojnë ngadalësimin ose

ndalimin e prodhimit të mallrave të njëjta në Shqipëri.

Kodi i ri Doganor, u miratua nga Kuvendi i Shqipërisë në vitin 2014. Kodi i ri parashikon

regjime të ndryshme për qarkullimin e mallrave brenda Shqipërisë. Kodi Doganor është në

përputhje me Rregulloren e re të Komisionit Europian me nr. 952/2013, datë 09 Tetor 2013

'Union Customs Code ', e cila tani është një pjesë integrale e Kodit të ri Doganor.

©ALTAX

TETOR 2016


www.al-tax.org


25

ALTAX Studime Fiskale


www.al-tax.org

[email protected]

Tetor 2016

Tirana, Albania




sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016

Economy & Finance