siper / Ölü gençler

7/31/2019 Siper / l Genler

1/44

SPER

l genler

YAZAN

Metin KILI

[email protected]

1.Yaym AUSTOS 2003

2.Yaym UBAT 2010
mailto:[email protected]:[email protected]


2/44

GR:

Yeri:

Paralel evrenlerden biri...

Zaman:

Vensn douundan sonra... Yl 11035.

Mevki:

Zaklara ait CANZELA topraklar kylar

Amalar:

Zaklar iin: Vatan savunmas. Kle olarak yaamaktansa lmle tanmak.

Traklar iin: Cander ehrini ele geirmek. Bylece zak topraklarn kknden ynetmek.

10 Gencin diliyle anlatlan lmleri:

lenlerin bazlar, tek bir mermi bile skmadan ldler. lenlerin bazlar, yukardan sizebakarlar. Sessiz kalmanz karl olarak sava meydanlarnda len genlerin arasndaolmay dleyin. Kan kokusunu ve paralanm bedenleri hissedin. Tamam,CANZELA(Kan-zile) siperlerinde can verenlerdir. Annelerinden uzakta lmeyenilenlerdir. Traklarn igal etmek istedii zaklara ait topraklarda vukuu bulan bir sipersavadr anlatlanlar. lmn tadld son gn yazlmtr.,

Traklar:

Tarihin iine skm bir millet. Yeni doan bir bebek gibi alayarak millet olabilen birtoplum. Smrldkleri yllarn izini tayan bir insan topluluu. Baka milletlerinamalar uruna genlerini lme yollayanlar.

Zaklar:

Yllarn birikimi ile oluan bir nar aac. Kkleri salam bir millet. Uruna cannverdikleri topraklarn gerek deerini bilmeyenler. Hakkn veremedikleri topraklarnsahipleri.


3/44

Traklarn l genleri

T&01

SERG KOFDER

(YEN KALEVONYA,19)

Gemilerden ineli bir hafta olmutu. Geri grevlerden usanmtk. lenlerigmmekten baka bir i yapmayan bir bln sradan bir askeri olarak yzmdeki

umutsuzluk, itahm alm gtrmt. Gnein douunu takip eden dakikalardauyandrldk. avuumuz, bizleri arkasna alacan ve savamaya gtreceini syledi.Sevinmekle zlmek arasnda bocalayan yzlerin arasnda kaldm. Acaba ben hangitarafta olmalydm! Ksa sren bir toparlanmann ardndan bulunduumuz yerdenayrldk. Sabahn erken saatlerinde, orada olmay istemeyenlerle dolu bir ukura; siperegirdik. Bizden ancak bir gn nce o ukura giren askerlerin derin baklar altnda, grevliolduumuz mevziiye doru yrdk. Kimisi eilmi, eline ald kanl toprakla oynuyor,kimisi ise anlamsz baklaryla biz yeni gelenlerin yzlerine bakyordu. Onlar iin biz,uzaydan den gktalar gibiydik. Bize dokunmaya korkan insanlar arasndan getik.nmzdeki gbekli avu, terleyen ban cebinden kard slak mendili ile silmek iinduraksad. Silahlarmz yedeimize alm halde onun yorgunluktan akan gz bebekleriniizledik. Gne henz domu olsa da scakln ulatrmt. Neden sonra fark ettim:Siperlerin nnde yatan l askerlerden bize ulaan o korkun koku, burnumuzaulamt. Arkamda yryen aniden kustu. Arka paalarm kirlenmiti. avu, gz ucuyla

bakt. Ama alk olduunu belli eden glmsemesi ile yrmesine yeniden balad.

Scaktan baylanlar, yedikleri yznden kusanlar arasndan yrdkten sonra,itahmz aacak yere gelmitik. Buras, zaklardan ele geirilmi, nispeten temiz ve ennemlisi; hemen nnde bir elma aac olan bir siperdi. Yaknmzda kokusunu

ulatracak l askerler yoktu. Biz gelmeden bir gn nce yaplan ksa bir atekessrasnda bu blge temizlenmiti. Nefesi kokan biri yanmdan gemeseydi burann tadnkarmaya devam edecektim. Ama olmad. Yzm ekittim. Bunu fark ettiinde yzyze gelmitik bile. Yz yze geldiim kii bir yzbayd. Bizi arkadan takip etmiti. Azkokusunun nedenini aklama ihtiyac hissetmi olmalyd:

ocuk... Buras evin kadar gvenli deil. Evin kadar temiz de deil. Ama sabrszlanma...Azmn kokusu arayacaksn. Dleyeceksin. Benimle bu an yeniden yaamakisteyeceksin.

Yksek sesle konuan subaylarn aksine, sesi kslm ve umutsuzdu. Geriye dnd,

avula bir eyler konuup aramzdan ayrld. Topallyordu. Yanmdaki, onun blndensa kurtulan tek kii olduunu syledi. Siperden kma annda ayandan ald mermi


4/44

yaras ile ukura yuvarlanm ve o kymdan kurtulabilmiti. Kurtulabilmiti... O ankendimi dndm. Vurulmay ve bu cehennemden kurtulmay istedim. obanlkyaptm gemiimde mutsuzdum. Mutsuz olduumdan gnll asker oldum. Buradaoluumun sorumlusu yine bendim. Tanmadm insanlarla, bilmediim topraklarda,savan iine girmitim.

Sipere yerleeli ok olmamt. meldiim yerden kalkmadan yanmdakinden biraacak istedim. Ackmtm. Torbamda tadm o ar konservelerden birini amaniyetindeydim. Onlar evimden buralara kadar tamtm. imdi onlarn tadna bakmazamanyd. Benim dmda kimsede yeme drts grememitim. Ya ben midesinedkn bir oburdum, ya da dierleri kaan itahlarn unutamam ylece oturuyorlard.Midemin kaznts gemeyecek gibiydi. Dierlerine aldrmadan konservemi atm. Scanetkisi ile o ar ya kokusu, ekilmez bir koku oluvermiti. Hzla tketmem gerekiyordu.evremdeki merakl gzler, bana da versene diyen baklar ile beni kendilerine esiralmlard.

Midemin dolmas ile derin bir uyku hali ba gstermiti. Uzun aralarla patlayan topmermilerinin grlts dnda uykumu elimden alabilecek bir grlt yoktu. Kapanangzlerime esir olmadan nce yaptm son i; bolca su imek olmutu. avuun benigremeyecei bir yere uzandm. Silahm bedenimin altna alarak gvenceye aldm. Ksasrecek o uykumun tadn size anlatmam mmkn deil. Orada olmanz ve bunlar

benimle yaamanz gerekiyor.

Uykumun en derin noktasndan beni gerek dnyaya dndren o patlama ileuyandm. Kulaklar sar eden ilk patlamann arkasndan yenileri gelmeye balad. Bizi

hedef alan bu atlardan kurtulmak iin zerime ullanan arkadalarmn arl altndaezildim. ektiim acy dindiren gvende oluumdu. zerimde, beni o paralayan topmermilerinden koruyan gnlller vard. Gnll askerler... Ne ac ki artk hibiri gnlldeil. Ama geriye dnemeyecekleri ukurlara girmilerdi. lerinden birinin de ben oluu,ne kadar byk bir aptallk ettiimin gstergesiydi. nsan bile bile lme gider mi? te

bizim halimiz buydu.

Saatlerce srdn sandmz atlarn sonu geldiinde iimizden sadeceavuun sesini duyabilmitim. Kimsenin lmemesi byk bir anst. avu tozlananniformasn silkeleyip bizi avutmaya koyuldu: Korkmayn ocuklar, geti. Bizi buradan

atamazlar. Bu szlerle bizi kandrmaya alyordu. Ayaa dorulup ona gz ucuylabaktm. Yzndeki endieyi saklayamamt. Ayn ans, tekrar etmezdi. kincibombalamada iimizden bazlar lecekti ve bunlardan biri olmay o anda hiistememitim.

Bitmeyen gnn ortasndaydk. Gerilerden gelen st rtbeli subaylarn grnmesiile siperde bir hareketlilik balamt. Bu, sonumuzun hazrland bir plann yaplmaktaolduunu gsteriyordu.

Bana yalnzlm unutturmayan o kalabalk iindeki can skntm hangikelimelerle dile getirsem... Beni seven yaknlarmn uzandaydm. Elinde ddkleri ileyanmzdan geen subaylarn kendinden emin admlar altnda ezilmitim sanki. Yerdedolanan bir bcek gibiydik. Bize her an ezilebilecek bir bcek gibi davranmaktaydlar.


5/44

avuun yanna vardklarnda sessizlik iinde konuulanlar duymaya altk.Yaknlarda, duymamz engelleyecek bir patlama olmayna armtm. aknlmlaurarken keskin nianclardan kan bir mermi ile vurulan bir askerin kt aatandn grmtm. Siperin hemen dndaki elmalara dadanan bir arkadamzncansz bedeni yere dmt. Bandan vurulmutu. Bandan geriye ne kaldysa!

Bu sese ramen aralarndaki uzun konumay kesmeyen subaylarla avuumuz,ellerinde dolandrdklar haritalara dikkatle bakmaktaydlar. Sona eren konumalarnnardndan yanmzda elinde dd ile sadece bir subay kalmt. Dier subaylar aynhmla yanmzda geerek uzaklat. Bizlerle gz gze gelmemek iin yere bakan busubaylardan nefret etmitim. Koyunlarn kendilerini kesecek olan obanlarn sevmesivarken bizim bu nefretimiz haksz deildi.

avu, siperin bir ucuna gidip dier uca doru yava admlarla yrmeyebalamt. Getii yerdeki askerlere ksa bir eyler syleyip hemen yan tarafna geiyordu.Sra bizim bulunduumuz yere geldi. avu ksk sesiyle; Birazdan saldr emri geleceksngleri takn ve hazr olun. Korkunun balamas bize garip gelmemiti. Yz kzaran

bir ka dnda kimse alamamt ve geriye dnp kamamt. Snglerimizi taktk.Siperin dnda ne olabilecei konusunda bir fikrimiz yoktu. Biraz nce vurulan oburarkadamzn dt duruma dmek istemiyordum.

Hazrlklarmz tamamlam ve siper iinde ayn hizada, ayakta bekler olmutuk.Subay, inatla bekliyordu. Doru zaman koklayan burnu ile gkyzne bakt. Arkalardangelen yeni blklerin postal sesleri ile rahatlamtk. Subayn yzndeki glmseme,

bizim iin kt eyler planladn gsteriyordu. phelerimiz iinde gidip gelirken. Yeni

gelenleri, avular arkamza sra yaptlar. Kesime gnderilen hayvanlardan bir farkmznolmadn dndm.

Zaman gelmiti. inde beklemekten skldmz... ama dier yandan da lmeyaknl nedeniyle korktuumuz anlard. Subayn azna giden dd uzaktangrebilmitim. Gz saatinde olan subayn cierlerine hzla ald, o barut kokusu ile doluhava, ddn iinde gemi ve bizlere kma anmz bildirmiti. Siper iinde, en n saftaolmann kt taraf: arkanzdan itilerek yukar kmak zorunda kalnzd. Daha karkensiper iine yuvarlanan cansz bedenler, etrafmz sarmt. Vzldayan mermiler, tmekteolan bir kuun azndan kan sesler gibiydi. Ne olup bittiini anlamak iin bir sre

gemesi gerekmiti. Benden hzl davranp siperden karak komaya balayanlar hemennmdeydi. Onlarn arkasnda kalm olsam da koanlara katlmtm. Arkama dnpbakamadm. nmde, dman ateiyle birer birer den arkadalarmn yere yklmalarbeynimi bulandrmt. Bizden ne istiyorlard? Peki biz onlardan ne istemitik?...Karmzdaki dzlk sanldndan daha uzun kmt. Yaklak elli metrelik bir koununardndan yorulmu ve hzm kesmitim. Hzm kesmemle en nde olduumu farkedebildim. nmde gidenlerin hepsi arkamda kalm, cansz uzanyorlard. Attm biradmn, beni yere yuvarlayacak bir taa denk gelmesi byk bir anst. Zira yere derdmez sa aprazmzdan tm bl katledecek youn bir makineli at balamt.

Kendini yere atmaya alanlarn ou, yere sa olarak ulaamamt. Yere yapp oldrc atlardan kurtulanlar ise, bilmediimiz bir yerde-allarda ya da aalardagizlenen keskin nianclar tarafndan tek tek vurulmaktayd. Btn bunlar olurken, en


6/44

nde aresiz yatmakta olan ben, ald dd ile bizi lme gnderen o sevimsiz subaydnmt. Acaba iinde kald o gvenli siperinde, temmuz scanda komakzorunda kalan ve ou len bl hakknda ne dnmekteydi? Madem bu blnkomutanyd, neden bizimle lme koma cesareti gsterememiti?

kinci bir ddk sesiyle irkildim. ncesinden daha kalabalk bir topluluk

siperlerden km bizim bln yapamadn yapmaya kalkmt. Sonucu ncedentahmin edebilmitim. Taze llerin saysn arttrmaktan baka bir ie yaramamt buklar. Ancak cesaretleri ile benim vgm hak etmilerdi. kan blklerin bir ksm,

bizim bln ulat son noktay (ki bu benim uzanmakta olduum yerdi) gemi vekar siperlere yaklaabilmilerdi. Tabi bunu lerek baardklarn da hatrlatmakgerekiyor. Bou bouna len bu genlerden biri de ben olabilirdim. Artk nmde de l

bedenler vard ve bu bedenler, yatmakta olduum yere dman atlarnn ulamasnengelleyebiliyordu. Birka makineli atndan sonra ksa bir sessizlik olmutu. Belli kizaklar, sa kalmay baarm olanlarn hareket etmelerini bekliyorlard. Samdan geriye

doru hareketlenen iki asker, kalkmaya frsat bulamadan vuruldular. Onlar arkamdanduyulan bir vurulma sesi( ki buna inleme sesi de diyebiliriz) eklenmiti. Gn batmakzereydi ve havann scakl, ksa sre iinde tm bu llerin kokmas demekti. Geceninserinlii bile bu kokuyu bastrmaya yetmeyecekti. Buradan nasl sa kacamnhesabndan nce bu kokuya nasl dayanabileceimi dndm. Gnn bitmeye yztutmas ve karanlk iinde kolaylaacak kamla avundum o anlarda.

Gn , yerini karanla brakmt. Gecenin derinlii ile evrelenmitim. Metalsesinin geldii yne bakma ihtiyac hissettim. Sesin geldii ynde, karanl delen iki gz

bana bakmaktayd. Barut kokusu ile bulanm yzmn parlamakta olduunu neden

sonra fark edebilmitim. Bana doru gelen mermilerin sesleri, mermilerden nce gelmiti.Hzla yere yaptm. zerimden akan delicilerden kurtulmutum. Yere yapmtm ama...yerle btnletiim yerde arkadalarmn cansz bedenleri dalmt. nmdekilereisabet eden mermiler, onlarn ilerinden geerek topraa saplanmlard. Srnerekoradan uzaklamay akl edemeyerek ylece donup kaldm. Zaklarn atlar kesilmiti.Sa kalan olup olmadn anlamak iin bam biraz yukarya aldmda yeniden atlar

balad. lm olduumu onlara inandrana kadar susmayacaklard. Hemen solumdaparalanm yznden geriye kalan ne varsa, bana dnk vcudu ile avu yatmaktayd.Kolay hedef olmu ve birden fazla mermi yaras ile lmt. Yeni len arkadalarmn

arasna kendimi gmm gibi yere yapmay srdrdm. Gn madan buradanuzaklamalydm. Siperden kmadan nceki o tarif edilmez korkuyu unutmutum.Gerein tadna baknca aklm ikna olmutu. lm kanlmazd. Sa kalmak isemucizeydi. Geriye dnp arkamdakilerle gz gze gelmeye altysam da baaramadm.Zira ufak hareketlerim dahi kar taraftan grlebilirdi. Savarken lmek istiyordum.Yerde srnrken vurulmak merte bir lm deildi. Bana kahraman diyecekleringerekleri bilmeleri gerekirdi. Umudumun tkendii bir anda sis perdesi zaklarla aramagirdi. Ufak bir fslt ile benden baka sa kalan olup olmadn anlamaya altm.Yaknlardan ses kmad. Ama uzakta gremediim bir yerde yardm isteyen bir yaralnn

inleme sesi iitiliyordu. Her inleyiinde yaknlarna birka mermi dyordu.Biliyordum. Soluk alm duyabiliyorlard. Hemen nmdeki siperlerden kafasn


7/44

kaldran birini grdm. Gecenin karanlnda grlmediimi sanmtm. Oysa ay arkamaalmtm. Bakan gzlerimin ltsn grm olacak ki gz gze geldik. Siperden kankafasndan sonra elleri ve o ellerin tad silah da kmt. Sonumun geldiinidndm. O an, tm hayatm gzlerimin nnden geti. O an, burada bulunuumun nekadar da byk bir hata olduunu anladm. Silahn bana dorultmakla megul iki gzn

hapsinde donakalmtm. Kamay ya da yuvarlanarak hedef artmay dnememitim.Silahn atelemesi ile gzlerimi kapamam neredeyse ayn ana denk gelmiti. Birka saniyegetiinde yara acsn almadm anlamtm. Yoksa lm mydm. ok garip bir ruhhaliydi bu yaadklarm. Siz orada bunlar okuyarak benim yaadklarmhissedebileceinizi mi sandnz? Mermi yaknmdan geerek hayli arkamda kalan vesrnerek kamaya alan o yaralya ynelmiti. Hedefini bulan merminin sahibi,yznde ince bir mutlulukla ban tekrar siperine sokmutu. Ya panie kaplp kamayakalksaydm? Bazen insann iindeki biri engelliyor, yapmak istediklerini. Kader bu olsagerek.

Gecenin bitmesine yakn uyuyakalmm. Gnein tepeme kmasna aldrmadanyatan bedenim, keskin kokusu ile insan ldrtan, ryen cesetlerin etkisi ile beniuyarmt. Uyumu olan sa elimi kmldatamamtm. Korku ile sa elime baktm. Neyseki bir eyi yoktu. imeye balayan bu cesetler daha dn sabah benimle kahvaltetmilerdi. Kimisi ile kavga etmitim nedensiz yere. Ama imdi onlar burada rm veimi halde uzanmaktaydlar. Benim de sonum bunlara benzeyecekti. Sonunun nereyevaracan inceden inceye dnmeden hareket ediimin cezasyd. zerime geirdikleri oniformaya kanm ve buralara srklenmitim. Hak ettiim lmn beni bu kadar

bekletmesine canm skld o anda. Tm bunlar grmeden ve hatam anlamadan

vurulmam istememilerdi sanki. Yaknlarmdan geen mermiler adreslerine yol alrlarkenbeni es gemilerdi. O dzlkte o andan benden baka canl olmadna kanaatgetirmitim ki arkamdan o ince ses kulama ulat: Hey... Sen... Bana yardm et.Arkamdan gelen bu sese bam dnp bakmay ok istemitim. Ama bu hareketimigrecek birisinin hedefi olmaktan korktum. le vakti, o scan altnda pr pr terlemive stne ackmtm. Berbat lm kokusu ile cierlerim doymu olabilirdi ama sorunmidemdeydi. i boalm ve guruldamaktayd. Alm bana unutturan yine ayn sesinsahibi olmutu: Hey... Duymadn m? Yardm et... Sesimi iyice ksarak, Kimsin?diyebildim. Cevab vermekte gecikmiti. Belli ki ac ekiyordu. Ar bir yara alm

olduunu tahmin edebiliyordum. Yaram ar. Buradan gitmem gerek demesi dncemidoru karmt. En azndan yaral olmadma sevindim. Atm ve terlemekteydim amaacm bunlarla snrlyd. Benden beter durumda olanlardan biri hemen arkamdayd.Cevap vermeyiime kzm olacak ki bir sre sustu. Ksa bir sessizlikten sonra tanryayakar kulaklarma gelmeye balad. Annesi ve babas iin dua ediyordu. Gnahlarnn

balanmas iin yalvarmaktayd. Bam yerde, onun dualarn dinledim. Tozu dumanakatan bir rzgarn sesi araya girmeseydi son szlerini de duymu olacaktm. Amarzgarn sesi ile aramza giren perde yeniden aldnda sesi kesilmiti. lm olabileceiaklma gelmemiti. Israrla, Hey... Orada msn? diye defalarca sordum. Ya cevap

veremiyordu ya da artk beni duymas imkanszd.Dn iinden ktm siperlere uzaklm dndm. Keke o kadar hzl

komasaymm diye kafamda bir kurgu olutu. Ama o zaman da yan ata maruz


8/44

kalrdm. Ne dnyordum! Hala sa olduuma sevinmek yerine sipere yakn olmaydlemitim. Nasl olsa bir yerde bir ekilde lecektim. Siperin yan banda yada u anyatmakta olduum yerde. Srnerek geriye dnmeye karar verdim. Acaba bunu

baarabilecek miydim? Ne dersiniz?

Hayatnzn geri kalan ksmnn ok az nnzdeyse eer, yapacak bir ey

kalmam demektir. lme yaknlm her geen saniye artmaktayd. Hareketsiz kalmnedeniyle ou yerim uyumutu. Kaslarm altrmak iin biraz egzersiz yapmamgerekti. Bam usulce yukar kaldrdm. Geriye dnmek iin uygun an kollamaktaydm.Kalp atlarm, siperden ilk k annda olduu gibi atmaktayd. Nereden geldiini

bilmediiniz bir mermi tarafndan ldrlmekti tasanz. zerinden tam bir gn getiisava alannda sadece bizim tarafn lleri yatmaktayd. Tek bir mermi bile atamadan yereylan yzlerce gencin kokan bedenleri arasnda bir tek ben kalmtm. Elli metre kadargeride braktm siperlere geri dnmek iin neler vermezdim ki! Sa olduum srece kleolurdum bu olana tanyana. Esir olmay aklmn ucundan bile geiremedim. Zira burada

bakalarna ait bir topra ele geirmek iin bulunmaktaydk. Bizim vatanmz dnyannte yakasndayken onlarn vatan, hemen altmda bulunmaktayd. Esirlere o kadar da incedavranmayacaklar belliydi. Bam kaldrmn zerinden geen o ksa anda tm bunlaraklmdan gemiti. Gzlerimle dikkatlice zak tarafn gzetledim. Pek hareket yoktu.Birka uyuklayan gzetleyici dnda birilerini grememitim. Hzl bir hareketle sessiz vederinden dnm gerekletirdim. Ancak geriye dndmde tam bir hayal krklyaamtm. nmde yatan bir l yn yolumu kapatmt. Hedefimdeki siperlereparalel gitmem gerekecekti. Bu ise mutlak bir lm olacakt. Denemeye kalklmayacakkadar lgnca bir giriim olacakt. Ne yapmalydm... Kendi siperlerimizi gremiyordum

bile. Bu kadar ok kiinin bu dzlkte serili olduunu bu dnmden ncebilememitim. Arkamda ne kadar da ok len brakmtm yle! Bo yere lenler arasndanhzla kurtulmam gerekiyordu. Hareketsizliimi tekrar bozup siperlere paralel srnmeye

baladm. Srnrken en nemli yeriniz poponuzdur. Banz yere gmerken istem dbir hareketle bacaklar, o narin blgenizi hedef tahtas yapmaktayd. Gece yapmamgerekenleri gnn ortasnda yapmam tabi ki bir aptallkt. Ancak bekleyecek gcmkalmamt. Ya bugn lmeliydim, ya da bugn kurtulmalydm buradan. Birka metrelikzorlu ilerleyiim ardndan yeniden bam zak tarafna evirdim. Oradan bana doru

bakan tek bir asker gzkmyordu. Bu savmn bana verdii gvenle srnme hzm

arttrdm. Srnmem nedeniyle topraktan kan sesler ykselmiti. Birka metre dahailerlemitim. llerin oluturduu duvar kenardan geecek kadar yana kaydrmtmkendimi. Zaklara arkam dnerek srnmeye devam edecektim. Beni hedef alan ilk atnsesini duydum. Sesin hemen ardndan mermi bana ulamt. ok yaknmdan geenmerminin sekme sesi kulam trmalamt. ylece donup kaldm. Belki de l taklidiyaptm. O an insan ne yaptn bilemiyor. Ama buna kanmayan askerin ikinci mermisesini de duymu oldum. Bu mermi ensemden kibarca girmi ve gzlerimi yerinden alaraktopraa yaptrmt. lmn tadld an o and. Artk bir lydm. O gn lenlerinsonuncusu olmam dnda bir ayrcalm olmamt. Bedenimi rmek zere o dzlkte

brakp yukar alndm...


9/44

T&02

WARDS OLSEROD

(YEN KALEVONYA,17)

Doluturulduumuz sipere son giren grup iindeydim. Elimizdeki silahlarn iinimermi ile doldurmamz emretti bir avu. Genie alm siperde sra halinde, ayakta

bulunabiliyorduk. Sanki byle durmamz iin bu kadar derin ve geni amlard. Arkasraya denk geliime sevinmitim. ndeki srada olanlardan sonra siperden kacaktm.Tozu dumana kadar bir rzgar kmasayd daha erken kacaktk. avu, kendisini yannaaran blk komutanna gitmiti. Bundan istifade edenlerden bir ka siperden kafasnkarp neler olup bittiine bakmak istediler. lk kan kafalardan birine ait beyin paralarhemen arkasndakilerin yzlerine yapncaya kadar kimse olayn ciddiyetinianlayamamt. ylece yere ylmt. lm bylesine ani yakalyordu. Buras, hayatn

ksald topraklard. ukurlar mezar, dzlkler ise orakla toplanan hasatlarartrmt bana. Bir kiinin lm, bize komutanlk etmi, hepimizi bir sradatutmutu. Bunu avuun kendisi bile bu kadar mkemmel yapamazd.

Rzgarn kesildii ilk anlarda avu yeniden yanmza geldi. Sng takmamzistedi. Kendisine ise bir drbnl tfek verilmiti. Siperden kmadan at yaplabilen butfekle bizimle gelmeyeceini syler gibiydi. Arka sradan olup biteni daha iyianlayabilirdiniz: En ndekilerin titreyilerini, aladn belli etmemek iin burnu akyortaklidi yapanlar, silahn elinde tutmakta zorluk ekeni... Bana bakanlar ne dnecekti?Onlar gibi nde olsaydm bu kadar rahat olamazdm herhalde. Bizim topularn sis

bombalarn atmalarnn hemen ardndan ilk sraya k emri verildi. Neredeyse hi kaypvermeden klarn bitirmilerdi. Siper dndan duyulan birka el silah sesi dnda birhengame duyulmamt. Hedef olarak verilen elli metre tedeki dere yatana vardklarndnmtm. Ksa bir sessizlikten sonra ikinci sraya k emri verildi. Sis dalmadan

bizim de k yapmamz gerekiyordu. imdi son sradakiler titriyordu. ansn kimdenyana olduu konusunda yanl bir tespitte bulunmutum. kinci sradan ok az kannda vurularak siperlere dt. ounluk ilerleyiini srdrd. Kulaklarmzlaiittiklerimize gre yorum yapyorduk. Sadece avu olup biteni elindeki drbnl ilegrebilmiti. Ne bir sz ne bir mimik ile grdklerini bize anlatmyordu. kinci grup

ilerlerken yanklanan brme sesleri, bir ksmnn vurulduunu hissettirmiti bana.inden bulunduumuz siperi sarsan yaknlktaki patlamalar, onlarn dman topularnahedef olduunu sylyordu. Sis dalm olduu halde bize, son sraya k emriniverecekti avuumuz. Siper klarn yaklatk. Bir elimizde sngsyle tfeimiz, dierelimizle tuttuumuz siper klarndaki tahtalara dayal olan merdivenler. Hepsi birhayal miydi? Yaananlarn rya olmadn anlamak iin o ryadan uyanmak m gerekir?Hangisi doruydu; buraya geliimiz mi, geri dnemeyecek oluumuz mu?

avuun ddk sesi, biz kmadan zaklara hazr olun mesaj verir gibiydi. Hermerdivenin ban en az be kii tutmutu. Sesi duyar duymaz klarmz balad.ncekilerine acyan mermiler, bize kar merhametsizdiler. Bizim merdivenden kan ilkiki kii, geriye dt. nc srada ben vardm. Yzlerine bakmaya frsat bulamadan


10/44

kafam siperden karabildim. Merdivenden ancak iki basamak kabilmitim. Ve o zamandilimi donmutu benim iin. En ileride ulatklarn sandmz ilk sra, girdikleri dereyatanda dman askerleri ile sngleiyorlard. kinci sra ise iki grup arasndadalmlar. Kimileri vurularak yere ylm, kimileri atlan top mermileri ileparalanm, kimileri ise son bir aba ile bu cehennemden kurtulmaya alyorlard.

Zamann donduu bu ann ne kadar srd konusunda size ne syleyebilirim ki? Ya dasiz buna inanr mydnz? Merdivenlerin sonuna gelip tm bedenimle dar frlayacakkenkarnmn geriye doru gittiini fark ettim. Bu bir mermiydi. Karnma isabet edip beni desiperin iine atmt. Senin yerin buras diyen bu mermiyi dierleri takip edemedi. nsan

boyu derinliindeki bir sipere, stelik yara alarak dmeyi hibirinize tavsiye etmem. Oanda aklnza her ey geliyor. Vurulduunuzu deil ayanzn kayarak burayadtnz sanyorsunuz nce. Benden sonra kanlarn akbetini dnecek durumumkalmamt. Ksa bir baygnln ardndan gzm amtm. avu ve yanndaki askerleridnda siperde, ayakta durabilen kimse yoktu. Her admda bir l ya da yaral ilen dolan

siperimizden uzaklamak ve bir daha geri gelmemeyi istedim. Yarama kendi gzlerimlebakmaya alrken, hemen yaknmda blk komutan ile konuan avuu fark ettim.Hepsi ldler demesi ilginti. indeki znty m saklayabilmiti? Yoksa insanlaraacnmayacak bir yer miydi buras?

ryen dilerimin szs, yaramn acsn bana unutturamamt. evremde banaglen garip yzlerin basksna ramen alamamtm. Midesinden vurulan ilk asker bendeildim. Bunu bana syleyen avuun yzndeki endieyi de sezecek kadar byktm.Asl sorun beni kyya ulatracak gvenli bir yolun bulunmasyd. Zira evremiz keskinnianclarla doluydu.

Beni yatrlm olduum sedyede brakp bir sre yalnz braktlar. Benim dnda vebenden daha ar yarallar da vard. Onlarn yanma dizilmeleri beni lgna evirmiti.Samdaki ya da solumdakilerin ektii aclarn feryad olan lklarn duymakdayanlmazd. Onlarca yaral yan yana dizilmi, gtrlmeyi bekliyorduk. Kimisi bunu dagremeyecekti. Ar yarallar bekletildikleri yerde (ki o yer benim hemen yan bamd)teker teker lyorlard. lk yardm yapacak bir shhiye bulmamz imkanszd. Tam aradakalmtk. Shhiyeleri ikiye blmlerdi. Bir blm en arkadaki yer alan toplanma

blgelerindeki adrlarda grevliydiler. Dier blm ise sayca az olmalarna ramenblklere, subaylara yakn olacak ekilde datlmt. Yaral bir subay, bizden daha

deerliydi. Kim iin burada olduum sorusunu kendime sormada ge kalmtm. Kekediyebildim sadece. Bizi buraya getiren gemiye binmemeye keke dedim. Geriye gitmeimkan olsayd da o an tekrar yaayabilseydim. Sizin de byle anlarnz olmad m? Ama

benimki hayatm zerine sylenen bir keke. lmn erken gelmesine ben nedenolmutum. Beni midemden vuran o merminin bir kabahati yoktu. Sadece onun yoluzerinde durmakt hatam. nleyenler arasnda kendi dnyama dalmtm. Avaz avaz

baran ve barsaklar dar km bir yaral yanmdan gemiti. Askerler onu yerebrakmadan lmeyi baarabilmiti. Zaten o haliyle daha fazla yaamasna gerek yoktu.Tedavi imkanlarnn bu kadar kstl olduunu bilseydiler, buradaki askerlerin ka

gnll olurdu. Kendi vatanlarndan uzak llerdi onlar. Yalnz kalm veunutulmulard. Hafif yarama sevinmitim. Be yz metre ileride devam eden atmannsesleri nihayet kesilmiti. Tahminimce yine kazanan tarafn olmad ve yzlerce l


11/44

verildii bir siper sava daha olmutu. Birka saat sonra yanmza kalabalk bir askertopluluu geldi. Hepsi yeniydi. Elbiseleri bile tozlanmamt. Ellerine silah yerine bizlerivereceklerdi. Buraya yeni gelen bir asker iin yaplacak en zor iti: lmek zere olanyarallar tamak. Bir shhiye askerini nihayet grebilmitim. Elimi kaldrp yanmaarmak istedim. Ama o benim iin gelmemiti. Yan yana dizilen yarallardan ayr bir

yere braklan yksek rtbeli bir subayn yan bana yapt. Onun elinden tutmu onamoral veriyordu. Bizim deerimiz zerimizdeki rtbelerden ibaretmi. Birer birer alndk.Eimi yksek ve dolambal bir patikadan aalara gtrldk. Bam hafifekaldrabildim. Grdm manzaray anlatamam. Burada olmadnz iin o kadaranslsnz ki! Yzlerce yaral, ak bir dzle, sahilin hemen yanna yatrlmt.evrelerindeki adrlar ise yaral olmayanlar iin barnakt.Vurulanlar sadece salnkaybetmiyorlard anlalan. Bir yaralnn dierlerinde daha aada olmas iin miydi yere

braklmamz? Pimanlm ve bo yere vurulmuluumu unutmaya altm. Patikadanilerlerken arka taraflardan bir patlama sesi duydum. Yaknlarmza bir top mermisi

dmt. Patikann orasnda byke bir gedik amt. Den top mermisine denk gelenyarallarn aaya indirilmelerine gerek kalmamt. Olan onlar tayan salam askereolmutu. Korkuya kaplan yeni askerleri bize aaya indirmede acele edince yaras arolanlarn feryatlar da artm oldu. Kan kaybettiimin farkna o zaman varabilmitim.Sedyenin bir yannda usulce duran sol kolumun zerine midemden kan boalyordu.Hzlanan askerlerin dikkatleri yarallardan kendilerine ynelmiti. Beni tayan iki askerinadmlar, bana tuvalete yetimeye alan insanlarn admlarn hatrlatmt. Acabahepsinin de tuvalet ihtiyalar m gelmiti?

Sarsc bir iniin sonunda sahile ulamtk. Hafif yarallar ile ar yarallar ayr yere

konuyordu. Bir doktorun n muayenesi ile buna karar veriliyordu. Sra bana geldiine isedoktorla gz gze gelmitim. Gzlerim iine bakt. Sonra yaram eliyle yoklad. Kankaybettiimi sylemeye frsat vermeden yzn ekiterek ar yaral dedi. Der demez

beni tamaktan bkm iki askerin hzla kaldrmas ile o tehlikeyi blgeye gtrldm.Etrafnzda inleyenler varsa buna pek sevinemezsiniz. Benim arkamdan gelenlerle iyicekalabalk bir topluluk olmutuk. Hafif yarallarn blmne kafam kaldrp bakmakistemitim. Ama bam kaldracak gc kendimde bulamadm. in garibi ilk vurulmaanndaki o acy artk hissetmiyordum. nleme ihtiyac hissetmeden sessizce

bekleyebilmitim. Bir de kulaklarm sar olabilseydi daha iyi olacakt. Neyse ki bu

arzumda tanr tarafndan hemen kabul edilmiti. Keke o an baka bir ey isteseymiim.Hafif yaral olmalar ile vndklerini dndm askerlerin yatrld yere gzel birtop mermisi dmt. Gzel diyorum. nk gelii srasnda kard slk sesi, beni mestetmiti. Acsn sonra duydum. Kulaklarm, hemen yanmdaki o patlayn yanks ile birsre sesleri iitmez olmutu. Hafif yarallarn ou artk yaral bile deildi. stelikgmlecek bir paralarn bulacak kadar ansl deillerdi. Bir anda yok olmulard. kanpanikte birka kii tarafndan ezilmitim. Yarama basmay akl edemeyen bu salamaskerlerin gittikleri yer, snak olarak kullandklar ve sahil ile kayalk tabakann birletiiyerdeki maaraya benzeyen korunaklard. Panik havas dalnca her ey eskisine

dnmt. lenler, alan bir ukura topluca gmld. Tm bunlar izlemek benimdehouma gitmiyordu. Baka bir ansm olmadndan yana aldm bamn banagsterdikleriydi grdklerim. Ar yarallardan bazlarn aramzdan almak zere o


12/44

taraftan birka askerin geldiini grdm. Bir samdan bir arkamdan, inlemesini kesmihuzura kavutuunu dndm l askerler alnyordu. Gz ucuyla, onlar yerindenalan askere baktm. Yzlerinde ne bir acma ne de bir znt yoktu. Yaptklar ie mialmlard yoksa akllar baka bir yerde miydi...?

Etrafmda uzananlarn says azaldka lm korkum artmt. Alamayacama sz

vermitim. Ama yapamadm. imdi annem yanmda olsayd, yanamdan kanl sedyeyedklen gz yalarm silerdi. O da benimle beraber alard. Zaklarn karnmda atklar odelik, beni buralara kadar srklemiti. Aramzdaki lleri almaya gelenlerin sonukesilmiti. Cephede ksa sreli bir atekes ilan edilmi olmalyd. Arkamzdan yaral geliiolmamt. Gelenler de kendi hallerinde beklemekteydi. Yaram temizleyecek birisini

bulmak lde yamur yamasn beklemek gibiydi. aresizliimi alayarak ifade ettim.Kendimle konumaktan baka arem de kalmamt. Bylece tm gecenin gemesini

bekleyecektim.

Gecenin alacakaranl son bulmu ve gnee teslim olmak zere karanlk yznbakmakta olduum gkyznden ekmiti. Gn aydnl etrafm sarmken yine o lgmclere benzettiim birka kii aramzda dolamaya balad yeniden. Tarladan hasatalr gibi almlard bazlarn. kisi yanma gelince ardm. Yaramn hafif olduunuanlam olmalydlar diye dndm. Sedyeyle birlikte beni yaptrdklar zemindenkaldrdlar. Nedense geldikleri yne gtrmeye balamlar. Oysa oras gmclerinyeriydi. yorum dedim yukardakilere. Yatmakta olduum yerden, yeni doangnein ilk klarn gremiyordum. Beni sedyemde ylece braktlar. ldm o ananlayamamtm. Sadece biri yanmda kalmt. Bilmediim bir dilde dualar okuyordu.Balanmam iin yalvaran sadece bir kiiydi. Onu da tanmyordum. Nerede kald

akrabalarm? Nerede kald arkadalarm? Buraya bunun iin mi geldik?

T&03

ELFRWOKLE

(YEN KALEVONYA,38)

Meslek olarak askerlik hayat, ekilen ilenin arl asndan yksek sabr isteyen

bir iti. Aslnda buna bir meslekten ziyade bir arzu diyebilirsiniz. lmle kucaklamakiin ile ekilmesi garip geldiyse okumayn bu yazdrdklarmz. Bizlerin varolmadmz m dndnz? Hayal olduumuzu, sadece yazann hayal gc ilesayfalara dkldmz m? Ne kadar da basitsiniz! Sadece sizin yaadnz evrenyasalarn dnerek kendinizi kstlamasaydnz ya. Neyse bunlar benim sizinle tartmakonusu yapmayacam bir boyuttu. Asl nemli olan; Canzela kylarna varm vehayatmn son gnn sizinle paylamalym. Yoksa yazann ellerini bouna yormuolacaz.

Bir astsubay olmann ne kadar ezici olduunu bilemedim. Bilseydim, ne yapar edersubay olurdum. Ne kadar ykselirseniz ykselin hemen zerinizde gen bir subaynemrine verilirdiniz. Size, gbeiniz olmasa da gbekli bir avu gzyle bakan askerler


13/44

arasnda silinir giderdiniz. Hele bir de gten kuvvetten dren bir hastalayakalandysanz sava meydannda yeni yetmelerin alay konusu olurdunuz.

Elime aldm bir tabanca ile emrime verilen bir takm askerle ileri mevzilereyerleme talimatn yerine getirmek zere kydan yukarlara giden bir patika yola girdim.Arkamda bana kuyruk olmu onlarca askerle birlikte uzun ve zorlu bir yrye

balamtk. Dier avularla aramzda daha nce bunu konumutuk. leri mevziiyegitmek demek geri dnmemekti. Kyya bir gemiden atldmz filikalarla ulam ve

burada yaklak bir ay beklemitik. Yarallara yaplan bakm ve levazm ileri ile gnlerimgemekteydi. imdi ise rampa yukar kmaktaydm. Ayaklarma geirdiim botlar yeniolsa da kaymam engellemiyordu. Temmuz scanda anan patika yol kayganlamt.Toz kaldracak rzgarlarn elik ettii yolculuumuz planladmdan daha uzunsrmt. leri mevzileri uzaktan gren bir dinlenme ukuruna dolutuk. Acemi olanlarmataralarndaki tm suyu orackta imeye kalktlar. Ellerindeki sular toplayarak iimizdeen gl grnen birine emanet ettim. Onlara suyun byle havalarda yudum yudum ve

sayl iilmesi gerektiini syledim. Daha nce bir l savanda yer almtm. Oradasavaamadan len askerlerim olmutu. Hepsinin kabahati, enerjilerini savamaya deil suaramaya yneltmeleriydi. Sabr, ite burada hayat kurtaran nemli bir faktr oluyordu.Ayn sabr burada gsteremeyenler yine lme atlacaklard.

Dinlenmeyi ksa keserek yola tekrar girdik. Bana yalakalk yapan ya da benimhakkmda deiik sorular soran biri olmamt. Onlarn benim kadar tedirgin olduklar veumutlarn kyda tkettiklerini biliyordum. Yaral olarak gelen askerlerin yzlerindensiperlerdeki sava grebilmilerdi. lenlerin ounu gmmler ya da paralarn kendielleri ile toplayarak ukurlara doldurmulard. Dman gremeden ondan bu ekilde

korkan ya da nefret edenler arasndaydm. Benim iin durum farklyd. Asker mertesavamalyd. lm gze alarak bana saldran bir dman askeri, benim saflarmdasavarken cepheden kaan askerimden daha deerliydi. Eer benim tarafmdan birilerisiperlerde lmlerse bunun iki yn olabilirdi. lki kendi aptallklar sonucu lmlerdi.Gerek buysa onlar iin sz sylenmeye ve adlarn anmaya gerek yoktu. Ama ikincidurum zeldi: Savarken lmek. leriye adm atacak cesareti olan ve erkek oluunukantlayanlarn lmleri kutsal saylmalyd. Bir ama iin buraya gelmi ve o amauruna cann ortaya koymulard. Hayatta kalmay baaramamalar onlarn suu deildi.Onlar, lmeye deil dman yok etmeye gitmiler ve bu uurda can vermilerdi. Buna biz

Temiz lm derdik. Sava meydanlarnda avularn dostu olmaz. Subaynz sizibeceriksizlikle sulard. Askeriniz sizi kendisine benzetir ve arkanza saklanmaya alrd.Birliklerin yetkisiz sorumlusu olurduk.

Sesini duyarken kulaklarmzn titredii ve yeri sarsan patlamalar yaklamtk.Bizim siperleri zaklar bombalamakla meguldler. Oraya ulatmzda sa kalmay

baaranlarla ksa bir tanma sreci yaayp onlara benzeyecektik. Siperden kma emrigelirse de lme koacaktk. Siperde en st rtbeli asker kalrd. ansmn olmadn

bildiimden bunu dnmek bile istemedim. Zaten bu temiz bir lm olmazd. Siperdekorkuyla beklerken sizi bulan bir mermi veya bir arapnel parasnn at yara ile yere

yklmak son arzumdu. Esir dmek, bana gre bundan daha yceydi.

Patika gvenli bir yol olmaktan kmt. lk kaybmz bu yolda vereceimden


14/44

emindim. Ve bu ngrm gerekleti. Keskin nianc menziline giriimizin bir dlolarak ortalardan bir asker kafasndan vurularak ldrlmt. Keskin nianclar... Kafaavclar... Onlar hi sevmezdim. Karma kp gcyle savamayanlar da sevmezdim.Uzaktan bomba atp beni yok etmeye almak, iin kolayna kamakt. Yere ylan buaskerin yaknndakileri yzlerine srayan kanlardan rpererek dzeni bozdular.

Admlar, koar adma dnm ve patikadan karak yere yatmlard. Bilmedikleri okey vard. Bir keskin nianc yerinin tespit edilmemesi iin asla ikinci at ayn yereyapmazd. Onun iin tek at tek lm demekti.

Panik havas ortadan kalknca yere yatanlar kaldrdm. Benim bu kadar soukkanloluum onlar zerinde tesirini gstermi ve emre itaat konusunda pheleri kalmamt.Sa olarak dnmeleri iin bilenin yanndan ve sznden ayrlmamak gerekiyordu.Yaknl iyice artan hedefteki siperlere bizi ulatracak aktarma siperine girdik. Gnll

bir askeri nme alarak bu ince geitte eilerek ilerledik. Boyca yarmz rten buukurdan geerken acele etmeliydik. Yavalama yeni bir lm demekti. Aktarma siperini

ap asl mevziiye ulamamzla problemler sarpa sarmt. Daha biz siperlere girmitik kizaklar, kar taarruza balamlard. Siperlerde ate etmekten elleri uyulmu eskiler, sklaskla tfeklerini gelen hedeflerine yneltiyor ve onlar teker teker vuruyorlard. Yanmdagetirdiim ufak birlii, siperin bo yerlerine datp serbest at emri verdim. Elimdekitabanca ile onlarn yakna gelmelerini bekledim. Kafam siperden gz ucuyla karp olan

biteni seyretmekten baka bir yol bulamamtm. Biz, siperin iine bir kayp veriyorsakonlar onlarca lye sahip oluyorlard. Taarruza kalkanlarn sonuncular da vurulmu vesuskunluk an balamt. Bu suskunluk, sa kalanlarn kalbini ve gzlerini yerindenoynatacak derecede gl patlamalarla kesilmiti. Siperlerin iine yatarak bu tehlikeden

uzak kalmaya altm. Yere yatmay akl edemeyen, daha dorusu donup kalanlar,balarna isabet eden ve isabet ettii yeri bedenden koparan arapnel paralar ile ldler.Dman yakndan gremeden lmek istemedim. stm bam kan olmutu. Beraberimdegetirdiklerimden ounu o bombalamada kaybetmitim. Sa kalanlarn bir ksmyarallara ilk yardm yapmaktayd. Bir ksm da yere melip olup bitenin gemesini

beklediler. Sadece biri sinirlerine hakim olamad. Eline ald tfei ile siperden karakdmana doru kkreyen bir aslan gibi saldrd. Vurulduunda kard ses, bir kediyeaitti. Dokuz cann da tek mermi ile almlard. Sabr dedim size. Sabr nemlidir.

Geriye kalanlar denetime aldm gecikmeden. Kamaya alan bir askeri kendi

tabancamdan kan mermi vurmutu. Vuran ben deildim. Tabancayd. Tabancy tutaneller ise emir erimdi. Verilen emir, geriye koanlar vurmakt. Siperden k tek taraflyd.Dmana doru koanlar, askerdi. Ama geriye koanlarn hakk srtlarndan yediklerikurunda saklyd. Yere ylp kalan o askerin arkasndan kimse zlmemiti. Onun l

bedeni iin kendilerini tehlikeye atacak birisi de bulunmazd. Gmlemeden kurda kuayem olmak buydu ite. Ayn gn iine bu kadar ok olay sktrabildiiniz tek yer savameydandr. Yaadklarm buna ahittir. Sizlerin ne dnd benim iin nemli deil.Kendim iin varm.

imden bir ses dinlen demiti. Siperde bulduum bir sedyeye uzandm. Yarm saat

kadar uyumuum. Gn ortasnda bunu yapabilmek, sessizlii yakalamann mucizeolduu siperlerde bir baar saylmalyd. Beni uyandran bir askerin szleri ise gerekten


15/44

dramatikti: avu... Sng taarruzuna baladlar. Ne yapalm?. Yerimden hopladmgibi asl mevziiye ulatm. Elimden gelenin en iyisini yapmann zamanyd. Siperden

bam kaldrp ileriye baktmda kabusun yeni baladn anladm. Binlerce zak, bizedoru taarruz etmekteydi. Aramzdaki mesafe ksalm yz elli metreye inmiti.Savunmay hazrlamak iin yeterliydi. Sayca stnlkleri ise mutlak bir lmn haberini

getirmiti. Gren gzlerin yalan syleyemediini bilen biri olarak soukkanl halimikorumak zorundaydm. Makineliyi korunakl bir yere aldrdm. Elimizdeki tek makineliyiapraz atee tutacaktk. En az makinelim olmalyd. abuk bozulmalar ile nlenenmarkalar tercih eden ordumun hatasn buradaki genler ekecekti. Snglerini karptakmalarn emrettim. Keskin nianclarmzn atlarna balamasn emrettim. Bizeyaklamadan vurabildiklerimiz kar olacakt. Toplu at iin dzeni kurduumda, mesafeyiyz metreye indiren zaklarn haykran sesleri duyulmaktayd. Kendi vatanlarn korumakiin yaptklar bu direni, kayda deerdi. Tm kuvvetleri ile saldrmalar ise tam bircesaretti. Yz metrenin altna inmeleri ile salkl vurularn salanabileceini

bildiklerinden hzlarn bu mesafeden sonra arttrmlard. Tm gleri ile bize,siperlerimize ynelmilerdi. Kalbim yerinden kacakt. Onun buradan kamakisteyeceini aklmn ucundan geirmezdim. O kadar hzla atmt ki pompalad kanyznden yzm kpkrmz olmutu. Solgun bakl askerlerin, dman eleri tetikte

beklemesinin yannda benim bu durumum onlara itici gelebilirdi. Kendimi toplayarakonlarn yanna dizildim. Emir erim, yine arkamzda bekleyecekti. Kamaya tenezzledenleri vurmak zere grevliydi. Seri atlarn sesi arasnda yere yklan zaklar grmekmutluluk vericiydi. Saylarnn ok olmas, kolay hedef yapyordu kendilerini. Hatlarnnarkasn gremeyecek kadar oktular. Elli metreden daha yakna gelmeye baarmlard.Tek el at yapmadan bize doru gelmeleri ilginti. Sng sava yapmak iin onca yolukat etmeleri ne byk bir cesaretti! Burada olup bu manzaray grmeliydiniz.

Elimde tabanca olduu halde bekledim. Hi kayp vermeden onlardan yzlercesinildrebilmitik. Tkr tkr alan makinelimiz sorunsuzdu. Sorunun onu kullananaskerlerde olacan sonradan grdk. Tek havan mermisi, iini bitirmiti. Sesi kesilensilahn ardndan bir sel gibi siperlerimize akmlard. Her yanm zaklarla dolmutu.Tabanca ile hangisini vuracam aracak kadar deiik ve hareketliydiler. Sngleri ilenlerine gelenleri eziyorlard. O an dondurabilseydim bir yalboya tabloya konuederdim, bu olanlar. Hzla geen zaman, sona ulamt. Tek bir mermi skamadan bir

sngnn mideme giriini hissetmitim. Gzlerime taklan, sngnn iimdekisoukluu deildi, en son snglenen oluum deildi, emir erimin kamakta olduu dadeildi. Gzlerim, onun gzlerine kitlenmiti. Alan azm, o harfini alm ve ksk birses karmt. Sngnn sahibi, sngsn ekmeden nce yana kaydrarak ldrcdarbeyi indirmiti. Onun gzlerinde okuduklarm size anlatsam inanr mydnz?

Yere yklan son kiiydim. Siperlere doluan zaklar, zaferin sarholuunakaplmam ve daha ilerisine gitmeden buraya konaklamlard. Bense atmakta zorlanankalbimin son rpnlar altnda nefessiz kalmtm. Benim zerimden geen bir dmanaskerinin altnda kalm, ezilmitim. lrken zldm tek ey, ldremeden lmekti.

Beni ldren ansl askerin gzlerindeki ifade, ruhumun hafzasna alnmt. Maherzaman gelinceye kadar o bakla oyalanacaktm. Buraya neden geldiniz, buras bize aitdiyen baklar her yerde bulamazsnz.


16/44


17/44

yudumu alm ve siperin iine yeniden melmitim. Dnmeye frsat vermeyen mermisesleri ve patlamalarn sarst topran iine sinmi kan kokusu, beynimin ilerinde dahance hi gitmediim kabus dolu yollara gtrmt beni. Uyumadan ryalara dalpkarabasanlar grmeye balamtm.

Yanmdaki tanmadm bir mez, sessizliimi bozmama neden olmutu.

Gzlerimin iine bakan rahatsz edici baklarnn ardnda yatan gerek nedeni sormakihtiyac hissetmitim:

Ne var?... Bana deil zaklara bak.

mez, benim gibi melmiti. Elleriyle siperin iinden bulduu ufak ta paralarile doldurduu eli yukar kaldrp benimle konumaya balad. Bana sadece onu dinlemekkalmt.

Ben yeniyim diye kimse sevmiyor. stenmiyorum. Sizden sadece iki hafta sonra burayageldim diye. Blnzdeki en yeni benim diye. lmeyi en ok ben mi hak ediyorum?...

Ben senin annen deilim. Derdini ona anlat dedim.

Bana alayarak cevap verdi. Ac olan, onunla beraber alayamaymd. O ikihaftalk fark, sava meydannda yirmi yl gibi gelmiti bana. Onun ektii acy, ben dekatlanyordum. Sa kalmay baarmtm. Hala ayaktaydm. Umudum, okuduumdualard. Buradan tek para halinde dnmek istedim. Ya l ya diri. Kolu ya da bacakesilip gemilerle sevdiklerine yollanan mutsuz yzleri grdkten sonra bu kararvermitim. Ya lmeliydim ya da tek bir yara almadan geriye dnebilmeliydim. Yanmdaalayan o mez umurumda deildi. Bana ynelmi bir merminin nne onu rahatlkla

alabilirdim. Acmasz olanlarn ve hayata skca balananlarn hayatta kalabildii udarack ukurlarda baka trl sa kalamazdm.

Gz yalarn eliyle silen mezi, blk subay ismiyle yanna ard Baarlmasimkansz grlen grevleri en deneyimsiz olan alnrd.. lme gitmeden nceki songrm oldu diye dnmeme sebep buydu. Ne iin arldn bilmeyen mezingidiindeki hza bakarak glmsedim. nemsenmenin vermi olduu gururla subaynnnde esasl bir selam verdi. Uzaktan onu seyreden bln askerlerini arkasna alm

bir avu edasyla verilen emri dinlemeye balamt. Subayn onunla konumas uzamt.Detayl konuma iinde ara sra arkasna dnm ve eliyle beni iaret etmiti. Merak

ediim henz balamt ki koarak benim yanma geldi. Bana Blk subay seni deistiyor dedi. Yanna beni de alm, bir ocuk gibi sevinmiti. Subayn yannda ikimizselamlarmz verdik. Subayn baklarnda bir gariplik vard. lme gnderecei kiilere

bakt gibi bakmt. Gnll olmanza sevindim dedi. Ne gnlls dedim iimden.mezin bir halt iledii muhakkakt. Subayn konumas devam ettike beni ne kadartehlikeli bir grevin iine srklemi olduunu grdm.

Subay: kinizi zor bir grev bekliyor. Ama unutmayn ki cesaretiniz ilelmszleeceksiniz. Verilen emri yerine getirmeniz halinde size cesaret madalyasverilmesi iin elimden geleni yapacam. l ya da sa. Buradan bir madalya ile

dneceksiniz.

Madalya kimin umurunda, diyememitim. Yzmde bir kzarklk belirmiti. Beni


18/44

kendisiyle lmn kucana atan o mezi i i yemek istedim. Subayn konumasdevam etmi ve bizi baarlmas imkansz grnen bir grev vermiti. kimize zakniformas giydirilecekti. Esir gibi grnp kamay baaracaktk. Bizi, kendilerine dorukoarken gren zaklar, grnecek ve bylece yerlerini belli edecekti. Plan ilerse bir saldryaplacakt. Yerleri belirlenen blgeye yaplacak havan at desteinde saldrlacakt. Bu

aamadan sonra bizim ne yapacamz ise kimse sylememiti.Bir anda zak oluvermitik. mezin yannda koyun gibi bekledim. Subayn emri ile

zak siperlerine yakn bir yere gtrldk. Orada bize yksek sesle hakaret edildi. Dipikvurmaya kadar her trl ikenceyi grmtk. Madalya uruna bu samalakatlanamazdm. Yere drlmekle kurtulamamtm. Yerde uzanm bedenime tekmeleratlmt. Bundan zevk alan birka askerin dayandan kurtulmak iin ikimizin kam gibiyaparak zak siperlerine doru komas gerekecekti. zerimize evrilen silahlarnglgesinde yaplacak bu kou hayatmn en zor anyd.

Subayn gzyle verdii talimatla bizi serbest braktlar. kimizi arkadan itenaskerlerin akn baklar altnda siperden ktk. Sesimizi karmadan sadece kotuk.Yirmi metre kadar ilerledikten sonra yere dmtm. mez, arkasna dnp bakmadankomaya devam etti. Ona yetimek iin yeniden ayaa kalkmaya altm. Dizimdenyaralanmtm. Kanayan yaramn zerini elimle bastrdm. Topallayarak yrdm.Aramzdaki mesafe giderek almt. mez, nmde zaklarla arama girmiti. Zaklarngizlenmi mevzilerini ortaya karan gelime vuku buldu. mezi doru tarafaynlendirmek iin kendi yanlarna armaktaydlar. Seslenmelerini yakndanduymaktaydm. Yrmekte zorlanm nedeniyle mezi yalnz brakmtm. Yerleri belliolan zaklarn zerene yaacak havan atlarnn o ilk sesleri duyulmaya baland anda

oktan yere yatm ve kafam iki elimin altna almtm. mezin cesaretine am vehavan atnn bitmesini beklemitim. Hemen ardndan balayabilecek bir saldrda benisngleyebilecek arkadalarmn beni tanmas iin dua ettim.

Zaklarn zerine yaan havan mermileri, lmn sesini beraberinde getirdi.Paralanan bedenlerden kan o son sesler kulaklarmn iine ulatnda aladm. Vahihayvanlardan daha vahi olan insanlarn u yaptklarna bir bakn! O lenlerin anne ve

babalar olduunu biliyordum. Hepsinin bir seveni vard. Ama onlar lm tatm veburadan gitmilerdi. Aslnda kurtulmulard. Topraa gmdm kafamn iindengeenleri unutup tekrar geree dndm. Havan atlarndan birka yaknma dmama bana zarar verememiti. Cesaretimi toplayp kafam kaldrdm. lerimde olup bitene

bakmak istedim. Toz duman iindeki zak siperlerinden kopan kol ve bacaklar grebildim.mez, ortalarda grnmyordu.

Havan at kesildi. Ksa bir sessizlik sonrasnda zaklar, hi bombalanmam gibitaarruza getiler. Bunu grdmde glme krizine girdim. Beni ldrmeyeceklerini

biliyordum. Ben bir zak askeri olmutum. Yerde uzanm halimi bozmadan zerimdengemelerini bekledim. Gz ucuyla onlara baktm. Birka dnda kimse varlma dikkatetmemiti. Gz gze gelebildiim biri dnda hibirini tanmyordum. Onlar bizimkileri

ldrmeye doru koarken bizimkilerde kendi siperlerinden kmlard. Boazlanmazamanyd. Siperlerinden km yzlerce gencin sng ular kana bulanmt.

Gz gze geldiim zak askeri yanma geldi. Bu mezdi. Glme krizime anlam


19/44

veremeyen baklar altnda iken zerime bir l zak askeri dt. Dibimizdesnglenenler varken onunla bu komik durumu konuacak deildim. Ama hangitaraftaydm. zerimdeki niforma ile bir zak askerini ldremezdim. Bu bana mantk dgelmiti. mez, benim kalkmama frsat vermeden yere yld. l numaras yapmasngaripsemitim.

Nereden geldiini bilmediim bir mermi bacama sapland. Acs ile kvranmayafrsat bulamadan bir mermiyi omzumdan yedim. Sonradan anladm ki zak tarafndanalan bir makineli atna hedef olmutuk. Ayrm gzetmeden ayakta kalabilmi tmaskerleri hedef alan bu merilerin bir ka da bana gelmiti. l taklidi yapan mez, taklityapmay brakm ve olayn gereini tatmt. Buras neresiydi byle. Bir tiyatrodakikomedi sahnesindeydim. Aptallklarla dolu u dakikalar iinde tm gariplikleriyaamtm. Vurulmu olduuma aldrmadan kafam kaldrdm. evremde olup bitenlerigrmek isteyen merakl baklarmla etraf szdm. Kendi siperlerine kouan korkaktavuklar izledim. Sa kaldklarna inanamayan askerlerin kalarna da gldm.

Hafif yaralarmla bark uzanma devam ettim. ki mermi yarasna ramenbilincimi kaybetmemitim. Ama bu uzun srmeyecekti. Kan kayb sonucu lme ihtimaliaklma geldi. Kaanlarn peine taklp bir tarafa gitmeliydim. Ama hangi tarafa? Buikilemden kmama yeniden balayan havan atlar engel olmutu. evremde patlayanmermilerin yanks yznden kulaklarm duymaz oldu.

lmn geldii and. Kafam karm halde yattm yerde beklerken beniparalayan havan mermisinin gvdeme saplann hissedememitim. Bir anda deiikyerlere frlayan paralarmn peinde alamakl gzlerle de bakamadm. Kollarm ve

bacaklarmdan ne kaldysa etrafa dalmt. Gvdemin iinde dolanan kanmn akmayafrsat bulamadan topraa yapmasn da garipseyemedim. Salam kalan tek para olankafam, iindeki beyni dalmaktan kurtarm olsa da bir top gibi uzaklara frlamaktankendini koruyamamt. Kafamn bizim taraftaki subayn nne dm olmasn diledim.lm tatm yzmn o ince glmsemesi ile gz gze gelmesini istedim. Tm bunlarolurken ben oktan lm ve sava seyreden l genlere katlmtm. Ne yazk kiseyrediim ksa srecekti. Zira lm melei elimden tutmu ve hayatmn hesabn vermekzere beni yukar ekmiti.

T&05

DERMT ODSED

(YEN KALEVONYA,18)

Yamur bulutlarnn altndaydm. iselemeye alan yamur damlalar, siperlerinde birserinlik bekleyen biz askerlere ulaamadan buharlayordu. Aldm her nefeste kokusunusalm topra iime ektim. Gnlerdir ayn yerdeydik. Kafamz karamayacak ekildeate altndaydk. Temmuz scaklar baladndan bu yana ykanamamtm. Bitlerledostluumuz o zamandan yadigard. Salarn ksack kestirebilenler ve elbiseleriniyedikleri reellerden uzak tutabilenler dnda kimse bu beladan kaamad. Bitlenmemeyi


20/44

baarabilen az saydaki askerlerden biriydim. Bunun asl nedeni, o kalabalk siperukurlarnn en solunda siperin sol kanat makinelisini kullanyor olmamd. Bulunduumkorunakl mevzi, apraz at imkan olan ve bitlilerle arama on metre kadar bir mesafekoyan bir yerdi. Yanmdaki silah ile gnlerimi sklmadan geirebiliyordum. Cannskmadan bu kanl srtlarda yaayabilen az saydaki askerlerden ikisiydik.

Adamdan saylmadm, yz denizi grmeyen bir kalevonya ehrindedomutum. ksz ve yetimdim. Soyum sopum belli deildi. Onsekizime geldiimdendevletin tm imkanlarndan dlanmtm. Beni bir trl kabullenmeyen Yeni KalevonyaHkmeti, ald sava karar ile taze genleri ihtiyac olduunu duyurmutu. Kimisiparas, kimisi havas iin orduya katld. Benim amacm onlardan farklyd. Ben, adamdansaylmak ve insan topluluu iinde saygn bir yer edinmek istiyordum. u elimin altmaaldm makineli ile yzlerce zak yere sermi biri olarak saygnlm artmt. Blkkomutanm bir madalya sz vermiti. Onca uzun yoldan gemilerle gelerek buradagnleri ldrmemin karl olarak bir madalya benim hakkmd.

lmemeye almak gerekiyordu. Siper taarruzlarnda kullanlan taze askerlerdenolmayarak ilk doru karar vermitim. Savunma amal oluturulan mevzilere asker seen

bir avua kuyruk olup buraya gelmitim. Dmana ait topraklara geleli neredeyse iki ayolmutu. Bu sre iinde binlerce l grmtm. Paralanan bedenlere acyacak deildim.Bu riski gze alarak buraya gelmilerdi. Onlarn sorunlar saf olmalaryd. Komutanlarnnemriyle dnmeden lme koma aptalln gstermilerdi. Ana kuzularyd onlar.Benim gibi olanlarn bu yanl yapacaklarn sanmyordum. Yanma verdikleri anakuzusunu eitinceye kadar da canm kmt. Benden iki ya byk olmasna ramenufack bir ocuktu. Annesinin biricik oluymu. Onunla gurur duyanlar varm falan. Bo

szler bunlar. Sen ldkten sonra bunlarn ne nemi var?

Glgesi altnda dinlendiimiz yamur ykl bulutlar, denize doruuzaklamlard. Gnein yakc yz ile ba baa kalmtk. apkalar altnda bekleyentaze askerlerle aramdaki o on metrelik mesafe benim iin ok nemliydi. Her gnonlarcasnn gzmn nnde vurulmalarna almtm. Anlam veremediim, onlar bulmle sonulanacak k yapmalarn emreden subaylard. Gece baskn yapmak varkengn ortasnda saldr ne kadar baarl olabilir ki?

Bitlenmi bir askerin elindeki gda ykl tenekeyle yanmza gelmesi gnn

sradanln deitiren bir gelime olmutu. Bitlerini bize bulatrmayacak bir mesafeyekadar yaklamasna izin vermitik. Yeni geldii her halinden belli olan tazeciin getirdiitenekeden peksimetler ve reel kutusu kmt. Sineklerin akn ettii tatl maddelerdenhzla kurtulmalydk. Kutuyu aar amaz katksz midemize boalttk. Normalde onaskere datlan bu reelden bylesine byk pay almamzda daha nce devirdiimizdman askerlerinin etkisi bykt. Levazm avuuna zel emirle ve bizim admzapaket hazrlanrd. Reeller iimizi baym olsa da bu o kadar nemli deildi. zerinekuru kuruya peksimetleri yedik. Yedeimizde tuttuum su tankndan bolca su imeansmzda vard. Biz, ikimiz, buradaki en ansl askerlerdik. Konumaya sevmeyen ana

kuzusuyla karnmz doyurduktan sonra dinlenme safhas gelmiti.htiyalarmz karladmz siperimiz, dierlerininkine gre bir otel lksne

sahipti. Tuvaleti olan ve uzanarak dinlenebileceimiz bir genilie sahip siperimizin iinde


21/44

yemeklerimizi yedik. Hafif bir ekerleme yapma imkan yakalayan ana kuzusunauzanmas iin izin verdim. zin verdim diyorum, nk ondan yedi gn kdemliydim.Burada bir saniye nce gelen kdemli oluyordu. Yanzn hibir nemi yok.

Onu uykusundan uyandran ben olmadm. Yanmzda patlayan bir bomba, uykuyadalm tm siper kularn uyandrmt. Silahm elime aldm. Bu grltnn ardndan

yapacaklar olas bir saldr ncesinde tetikte olmalydm. Kendine gelmeye alan anakuzusunu elimle ensesinden tutarak yanma ektim. Mermi kutularn yanma getirmesinisyledim. Patlayan top mermilerinden korkan baklar ile hemen diyebildi sadece. Lkssiperimizin hemen dnda, bizi o adi ve lmcl siperlerle balayan geie ynelenarkadamn geri dnemeyeceini bilemezdim. Makineli iine yerletirdiim mermilerinsays, bir taarruza kar koyacak lde deildi. Subaylarn emir beklemeksizin atyapma ncelii salamas bizim iin iyi olmutu. Birden ullanan dmanlarnsnglerinden baka trl kurtulamazdk. Gzlerimin, daha dorusu baklarmnesaretindeki ileri dzlkte, dman siperlerinden frlam birileri yoktu. Patlamalarnn

ard henz kesilmemiti. Topu atnn grltsnden rahatsz olmutum. Kulaklarnzndibinde bir lk atlmas gibidir. Tekrarlanan lklarn sonunda duymaz olursunuz birsre iin. te yle bir anda lmcl bir yaknla ulam bir havan mermisinin tokad ileyere savrulmutum. Bu top atndan deildi. Mevziiyi hedef alan bu havan atnndevamnn geleceini bildiimden yere yaptm. ansma gvenerek mermilerinin

bitmesini bekleyecektim. Kesik kesik atlan havanlar, neredeyse beni parampara edecekti.Derinletirdiimiz siperimizin en gvenli yerinde aresizliimin gemesini bekledim. Buatlarn sonunda yapmam gereken ise belliydi: Mevzi deitirmek.

Top atlarnn bittiini belli eden ddk sesinin ardndan dmanlarn delice

saldrlar balamt. Bana verilen askeri eitim gerei, mevzi deitirmem gerekiyordu.Buradan at yapmam benim iin tehlike olurdu. sabet ettirecekleri bir havan mermisi ilelebilirdim. Makineliyi tek bama yanma almam mmkn deildi. Beraberindekilerinarlklarn benimle paylaacak ana kuzusunu bekledim. Dakikada iki havan dtndikkate alrsak bu yaamak iin yksek bir ans saylrd. Gz ucuyla bakabildiim karsiperlerde, dman askerleri anlamadm dillerinde sama sapan szleri, yksek seslesyleyerek motive oluyorlard. Bizimkilerin, aralarndan birkan yere devirmelerinealdrmayan bu kalabalk, dalga dalga bize yaklamaktayd. Yerimden dorulma cesaretinitoplayp arkadam aradm. Gei blgesinde, mermi kutularnn yl olduu yerde

cansz bedeni ile yatmaktayd. Onu bu halde grdme zlmtm. Yanlanlalmasn. Onun lm deildi beni zen, tek bama kalma zlmtm. Yardmedecek biri olmadan buradan gitmem imkanszd. Hayatnzn yle anlar vardr ki, buanlarda hzl kararlar verirsiniz. O verilen kararlarn doruluu zerinde dnecek tek

bir saniyeniz bile yoktur. te byle bir karar vermitim ben de. Kamay gururumayediremedim. Makineliye sarldm. Seriden tek ata aldm silahmla dmana karkoyacaktm. Daha ncekilerden farkl olan, iimdeki garip hislerdi. lmn yaknln vekaderimi hissettim. nden giden llere katlma vakti gelmiti belki de. Ana kuzumuncansz bedeni yanndan aldm iki kutu mermiyle ve dmanla tek bama savaacaktm.

En yaknmdaki dost kuvvetlere yaknlm on metreydi. Bu siperinde olanlar iin okuzak bir mesafeydi. On metre tedekilerle aramda asrlarca gidilerek ulaabileceim birmesafe olduunu dndm. Havan mermisi, isabet ettii bir insan yere ivilerdi. Yere


22/44

ivilenmi arkadam iin tetii basmaya baladm. Yirmi metre yaknla kadar gelenleritek tek vurmaktaydm. evremi sarabilecekleri kukusu ile bir saa bir sola ateediyordum. Bu bana vakit kaybettirmiti. Gvenliimi ve sa kalma drtm bir kenara

brakamamtm. Ne de olsa bir can tayordum. Soukkanl biriydim. Bu benim lgnlkyapp lme atlamam engelliyordu. Mantkl karar verenlerin sa kaldklarn daha nce

grmtm.Mesafe on metreye inmiti. ylesine geni bir siperde srtm dayayabileceim bir

arkada olmadan tek bana savayor olmak bana ac vermiti. Yanmda uzun uzadyagiden dz bir hat olarak grlen dman askerlerine zak demilerdi. Buraya yabanctopraklardan gelen bizdik. Ama onlar buray bizden daha ok sevmi olmallard ki lmpahasna, geri dnmeden ve saylarnn azalmasna aldrmadan bizim siperlere ulatlar.Sngy takmay unutmu ou askerin lm l atarak ldn duydum. Sra banagelmemiti. Benim nmdeki hatt temizlemitim. nce arkama baktm. Elimde, snmmakinely brakmak istemeyen tetik parmam olduu halde tfeime uzandm.

Sngsn bularak taktm. Yakn sava deneyimi olmayan biri olarak bunu kelimeleredkmek zor. O anda ne dn ne de yarn nemsemiyorsunuz. Sa kalmak dnda birseenekle iim de olmazd.

Vcudumu saran niformann iinde terlemitim. Terli terli sng savanagirdim. Glmeyin. Doruyu syledim. On metre tedeki kanl arpmadan uzak kalmaansm kullanmamtm. O an ne olduysa beni oraya ekmiti. Bazen verdiiniz kararlarnkarar vericisi olamyorsunuz. Sanki baka bir g, beni oraya itmiti. Ayaa kalktm.Yanmdan geen mermileri aldrmadm. Bu ne cesaret? diye sordum kendime.

On metrelik kou sonunda savan hzland yere ulatm. Siper iinde veyaknlarnda snglenenlerin lklar arasnda birka kiiyi yere devirdim. Sngmnucundan kan damlyordu. Mermilerimle uzaktan ldrdm onca askerden sonra buekilde ldrmek irenti. Onun yz ve son rpn ile ba baa kalnan o ksack anlar

bana dayanlmaz gelmiti. Saymzn giderek azaldn anlamtm. Sayca bizden stnduruma gelmilerdi. Kar siperlerinden kan her yeni zak askeri durumu aleyhimizeevirmiti. Ayakta kalmay baaran az saydaki arkadamla siperin bir ucunda skmtk.Eski yerime doluan zaklardan birkann benim makinelimle uratklarn grdm.Namluyu zerimize evirmeleri an meselesiydi. Bizi koruyacak ya da destekleyecek bir

birlik grnrde yoktu. Saymzn tek haneye inmesi ile panik balamt. Kimisi esirolmak istemi ve silahn brakmt. Onlar kendi ellerimle vurdum. Giydii niformayaihanet edenin cezas buydu. Arkam salama alm halde yarm saat kadar dayanabildim.Makinelimi altrmakta zorlanan zaklarn yanna gitmeyi ve onlar da snglemeyiistemitim. Bunu yapacak gcm kalmamt. Yorulan kollarmn tad tfeim elimdenkayp yere dt. Siperin iinde sa kalabilmi birka traktan biri olarak kendi cesaretimeiimden vgler yadrm ve lm bu halimle karlamtm. ki yanmdan iime girensnglerin acs ile bir lk attm. Sngler girdikleri yerden karken canm daalmlard. Hayatmn bu son gn bylece sona ermiti. Benim lmmden sonra geridekar koyan bir trak kalmamt. Esir aldklar trak askerini orackta snglemilerdi.

Onlardan biri olmadm iin l halimle krettim. lm cesaretiyle tadanlardanolmutum.


23/44

Zaklarn l genleri

Z&01

BELK ODLER

(CANZELA,23)

nsan, kendinden daha gen olanlar lme yollarken pimanlk duyuyor. Subayolduunuz blklerin arkasndan bakmann acsn hibir kelime ifade edemez. Kenditopraklarmzda savayor olmamza ramen isteksiz gelmitim n saflara. Sonunun ac

bir lm olacan bilerek trenlere alnmtk. Bizden sadece bir hafta nce gidenlerin lmhaberleri birliklerimize ulamken o yola k hazrlklar daha da ac vermiti. Subayoluumun verdii avantajla konforlu bir vagona alnmtk. Cepheden yeni dnenhabercilerle ayn blme alnmtk. Blm ise birka vagon arkadaki yerlerinialmlard.

Raylarn son bulduu ve barut kokusunu hissedebilecek kadar savaa yakn biryere gelmitik. Vagonlarmz birer birer ilerindeki ykleri karmaktayd. nden kmam

nedeniyle benden sonra kanlar ve toplanma blgesinde gelenlerin yrylerinikenardan seyredebilmitim. Yere bakan yzlerde, umutsuzluk ve kadere yenik dmeninvermi olduu o derin yara vard. stsubaylardan alm olduum emir gereince

blm topladm ve elimdeki haritada iaretlediim tepeye doru yol almaya baladm.Arkama taktm yzlerce gencin lmne neden olacam ok iyi biliyordum.phelerim ilerledike artt. Hedefteki tepe grnrde yoktu. Yanl bir yoldan mgidiyorduk? Blgeyi tanyan bir askeri yanma alarak keif yapmaya karar verdim. nsaflardaki siperlere hemen ulamalydk. Uzaklardan duyulan at seslerine yaklamay

baaramamtk. Blm gvenli bir tepenin srtna sakladktan sonra emrimdekiaskerle, temmuz scanda yola koyulduk. Birka tepe atmzda denizin kokusunualabilmitik. Denizi grmemizi engelleyen tepelerden zerimize mermiler sklmaya

baland. Menzil d olduumuzu bilemeyen asker yere yatt. Heyecann bastrdktansonra hafif bir pimanlkla yeniden ayaa kalkt. Ona, Korkma... Bizi bu mesafedenvuramazlar dedim. Cevap vermeden usulen kafasn sallad. Peki demiti kendince.

Sa aprazmzda yer alan siperlerimizi grmem zaman almt. Yanmdaki askerigeriye, bln bekledii yere gnderdim. Kendim de tek bama siperlere yneldim.Dikkatli olmam gerekiyordu. Yaklatka seken bir mermiye hedef olma ansykseliyordu. Buraya bu ekilde lmeye gelmemitim. En azndan savarken lmeliydi

bir asker. Beni uzaktan gren siper sakinleri zerimdeki niformadan kolaycatanmlard. Ama yine de ilerinde bir phe olmas kanlmazd. lerinden sesi grkan birisi nledi: Hey... Kimsin? Benim sesim onun kadar gr deildi. Defalarca


24/44

seslenmeme ramen sesimi duyuramamtm. El iareti ile haberlemeye alyordum kiyaknma bir bomba dt. Bu bomba hayatm kurtarmt. Zira yere yatmamla traklarnkar taarruzu ayn ana denk gelmiti. Yz metre kadar nmdeki siperlerde lmnemevzilerini koruyan askerlerimizi grdm. Gururlanmtm. Onlarn lmleri ne kadar daerefliydi. Traklar, dalga dalga yaklayordu. Siperlerin arkasnda ise sadece ben ve

blm vard. Cesaretimi topladm. Youn at altndaki siperlere doru komayabaladm. Kendimi siperlere sa salim ulatrdmda ise yzm aknlkla kasld.Siperin iin kan iindeydi. Drt yz kiilik bir taburdan geriye ancak ellisi kalmt. lenarkadalar ise ayn zamanda mezarlar olan siperlere ylmlard. Yere bakmaktanyaklaan traklar fark edememitim. Siperlere girecek kadar yaklamlar. Siperdekilerinat gleri kesilmiti. Tuhaf olan ise kimse lmekten korkmuyordu. Umursamadklarhayatlarnn onlar iin ne denli nemli olduunu ancak savatan sa kncaanlayabileceklerdi. Elimde sadece ksa menzilli bir tabanca bulunmaktayd. Yerde yatanl askerlerimizin elindeki silahlar ise alamamtm. Sk skya tuttuklar silahlar l

bedenleri bile brakmyordu. Yenilginin ad yazlmak zere iken arkadan yetienblmn atlarn duydum. Blmdeki on kadar keskin nianc tek atlar ilendeki traklar indiriyorlard. Yzlercesinden ok az geriye, ktklar siperlerinednebilmiti. Ayn trajedi kendi siperlerimizde de mevcuttu. Sa kalanlar, hem sayca azhem de savaamayacak kadar yorgundular. Taze blmn geliine ben kadar onlar dasevinmiti. Bir tepenin srtna dizilmi boncuklar gibi yerlerimizi almtk. Yeni bir basknakar koyacak yeni bir blk vard. O bln banda ise ben vardm. Gururlanm okgrmeyin. Siz de burada olabilseydiniz ayn duygular hissedecektiniz. Gururum ksasrecekti. Ayn gnn sonunda tm blm siperlerin hemen nnde lmgrecektim. Buna ne derseniz deyin; ister pimanlk, ister emre itaat.

Girdiimiz siperde savamadan ancak bir gn kalabilmitik. Geriden gelen birhabercinin elime tututurduu saldr emri tm birliimi korkutmutu. Kefi yaplmamve elimde haritas bile olmayan bir bilinmezlie doru saldracaktk. Saldr iin nceden

bir top destei de olmayacakt. Cebimdeki dd aradm nce. Bulamadm. Yanmaalmay unutmutum. Saldrya gei ann, haykrm belirleyecekti. Her subayn yaptn

ben de yapacaktm. Elimdeki drbnle lme attklarmn akbetini seyredecektim. Saldrsaatine yaklarken arkamzdan kalkan duman fark ettik. Tm birlik dmana arkasndnm gelenlere bakmaktayd. Gelenler, ellerindeki ar makineli ve orta menzilli toplar

ile mevziileneceklerdi. Dmanla kar karya olduumuz iki tepe arasndaki ukurdayatan llerin kokusu olmasayd iimiz biraz daha kolay olabilirdi. Kokuya alknolmayan yeni birlik, daha dn gelen biz eskilere korkarak bakmlard. Siperlerimizdenkaramadmz llerimizi, yine ayn siperlerden alan gediklere gmmtk.Kimisinin eli, kimisinin ise ayaklar darda kalmt. Bize doal gelen bu grnt,yenilerden bir kann midesini bulandrmt. Yz bembeyaz kesilen biri, orackta

baylvermiti. Yeniler, arlklar ile sipere ve hemen arkasna kazdklar ukurlarayerletiler. Kendi kazdklar ukurlar, bizim iin bir otel lksne sahipti. Kan kokusununsinmedii taze topra olan ve birinci elden kullanma ak siperleri olmutu. Ellerindeki

derin kazclar bunun iin getirmilerdi. Dman saflarndan alan birka at ise isabetliolamamt. Dmanla aramzdaki mesafe neredeyse yz metreydi. Bu mesafedenisabet ettirmek zordu.


25/44

Yeni gelenlerin komutan, rtbece stm olan subay grnd gzme. El iareti ilebeni yanna ard. Koarak gittim. nce bir selam verdikten sonra ksa bir deerlendirmeyaptk. Elimdeki saldr emrini yrtmam syledi. Buna nce itiraz ettim. Bana, lmegnderecein askerlin bana lazm dedi. ini bilen birine benziyordu. Benim gibi deneyimiolmayan biri deildi. Yzndeki arapnel yaras, bir niane olarak tanmaktayd

kendisince. Sava meydannda bir liderin aklna gelebilecek tm ihtiyalar yanndayd.Emirler yadrd avular ve haber erleri, evresinde dolanmaktaydlar. Disiplini elden

brakmad gibi onlar bunaltmyordu da. Sanki okayan bir baba ve dediim dedik birocuk arasnda gidip gelen karakterini sergiliyordu.

Kendi askerlerime dnp tm bu olanlar anlattm. Onlarn gelii ile umudumuzartm ve bir nee gelmiti. Yanlarnda getirdikleri yiyecekler, bizimkilerin yannda kralsofrasna aitmi gibi grnyordu. Bir hayal myd bunlar? Ryamdan uyanmayunutmu bir asker gibiydim belki de. Gnein yakan yz ile bunalm olan askerlerimetaze meyveler iyi gelmiti. Yeni bir emir vard elimde: Saldr emri. Ama ayn emri

yrtmam isteyen bir stsubayn yanndaydm. Hangisini yapmam gerektii konusundaikiye blnmtm. Askerlerim siperde kalmann daha gvenli olduunu sylemilerdi

bana. lerinden sadece, hayat umursamayan ve traklarn canna okumak isteyenlersaldr emrinin uygulanmasn istemilerdi. Buraya lmeye geldiklerini defalarca yanmdatekrarlayacak kadar cesurdular. Onlarn cesurluklarnn, aslnda tam bir aptallkolduunu, sonradan yanmza gelen stsubay sylemiti. O kadar iyi bir hatipti ki, biraznce bana kar koyan o cesur askerler, lmn aptalca kabul edilmemesi gerektiikonusunda onunla hemfikir olmulard.

Gn bitimine doru planlarmz yapmtk. Benim beceriksiz olduum ve bu sava

oyunun bilenler tarafndan yaplmas gerektii ortaya kmt. Bizi komuta eden bu kii,stn yetenekleri olan kurnaz biriydi. Bize, karanla brnerek ve ufak gruplar halindesaldrmamz gerektiini sylemiti. stelik bu saldr gruplarndan birine de kendisi

bizzat nderlik edecekti. Askerlerin ona ball imdi daha iyi anlalyordu. Ona adnsoran bir askere, Benim kim olduum deil, kim olmadm nemli demiti. nce veanlaml bir cevapt. Ardndan cevabn pekitirdi: Ben, sizi bo yere lme atan bir subaydeilim, bu topraklar ele geirmek isteyen traklardan da deilim. Hele siz burada vataniin arprken, evinde einin yannda uyuklayan bir zak hi deilim. Askerlerinparldayan gzleri, bylendiklerini dndrmt bana. Onun her dediini yapacak

kadar derinden etkilenmilerdi. Zira onlardan bir farkmn olmadn ben de biliyordum.Ben de etkilenmitim. Onun gibi birisi ile burada bulunmann anlamn her geen saatdaha iyi anlayabilmitim. Bir amac olan ve bu ama uruna planlar yapan, akl dolu birstsubayn yanndaydk.

Gece bastrm, planlar yaplmt. Yedi baskn grubu oluturulmutu. Her grupiinde bir lider ve on alt vurucu vard. ki kii ise art olarak emniyeti salayacakt. Banaverilen grev ise tam istediim cinstendi. Geride, yani siperde kalp geriye ekilme anndadnenleri atlarmz ile koruyacaktk. Ne bir top at ne de ar makinelikullanlmayacakt. Dmann bu silahlarn geldiini bir ekilde grdn dnerek

byle bir taktik oluturmutuk. Baskn, basannd. Baskn, plan yapannd. O planlaryapan taraf bizdik. Bizleri siperlerimizde gzetleyen gzc traklarn dikkatini baka yne


26/44

ekmek iin gnll olmu yemleri kullandk. Siperden koarak kan be kii, aprazkou yaparak lmlerine gittiler. Birazdan onlar vuran mermilerin seslerini duyacaktk.Ama bu arada baskn gruplar siperin karanlk yzn kullanarak iki tepe arasndakidzlkte srnmeye baladlar. Onlarn klarn grememilerdi. Bana verilen emrigereince siperde kalan az saydaki askerden hibiri kafasn karmayacakt. Silah

seslerini duyuncaya kadar ne olup bittiinden habersiz ylece bekleyecektik. in kolaybuydu. Zoru ise darda vukuu bulacakt.

Beklediimiz an gelmiti. Gecenin sessizliini bozan barmalar, uzakta olan bizsiper sakinleri iin rperticiydi. Kimin kimi ldrdn bilmeden bekledik. Silah sesleriduyulmaya balad. ki siper arasndaki uzun mesafe nedeniyle seslerin kimden kt yada ne anlama geldiini anlayamyordum. Yarm saat sren hengame sonunda oluangizemi zecek bir gnlly siperin dna gnderdim. Aradan geen on dakika iindeheyecanla ne olduunu zmeye altm. Eer bizimkiler geriye kam olsaydlar, bir

barma ya da silah sesi duyulmalyd. Eer gidenlerin hepsi ldyse traklar yerinde

durmayp bizlerin zerine saldrmalydlar. Ne olup bittii konusunda en ufak bir fikrimolmadan bekledim. Bam siperden karamamtm. Benimle ayn siperi paylaanlarn

benden farkl olduklarn da sanmyordum. Zaten darya bakmanz bir eydeitirmezdi. Karanln derinliinde ne olduunu gremeyecektiniz.

On dakika sonra sipere dnen gnll, sipere girmeden ayakta olduu halde benistsubayn ardn sylemiti. armak buymu dedim iimden. Blgenintemizlendii ve kar siperin ele geirildiinin bildirmiti. Elime aldm uzun namlulutfek ve iki askerle siperden ktm. Arkama aldm iki asker ve yanmda yryengnll askerle metrelerce yolu getik. Bir zamanlar dmanla dolu olan siperlerin o sra

d stsubayn askerlerince ele geirilmi olduunu grmenin aknlna dalmtm.Oraya varm kimse nemsememiti. Saldr srasnda vurulan arkadalarnn sal

benim geliimden daha nemli olmalyd. Ar yarallar geriye tamaya hazrlananlar velenleri hemen gmmeye alanlarn arasndan geip hattn en nnde nbet tutanstsubayn yanna gittim.

Gzlerini alamad dman hatlarna bakarak glmsedi. Zafer bizim olacakdedi. Ne zaman demeye frsat bulamadan ok yaknda dedi. Gizemi iinde kaybolan veimkansz baaran bu liderin yannda bulunmann tarif edilemeyen bir holuu vard.Kendinizi onu yannda lmsz sanyordunuz. Yanndan ayrlp geride braktmaskerlerime ynelmek istedim. Daha ilk admmda ele geirdiimiz tepeyi hedefleyen topmermilerinin, uzaklardan atelendiini grdm. Karanln iinde yeni yaklm mumlargibi parlayan top namlular, yaknmza decek mermilerin sahibiydi. Kendimi engvenli yere atmam takip eden ilk saniyelerde tepe cehenneme dnmt. Her yanmdapatlayan top mermileri iinde skmtm. Sa kalmaya alanlarn ounu havayautuklarn ve ldklerini grdm. Geride braktm askerlerin yerinde olmak iin tmservetimi verebilirdim.

Bir saat sren bombalamann ardndan sa kalmay baaranlarn ayaa kalklarn

grdm. O sa kalanlardan biri de bendim. stm elimle yoklayarak yara alpalmadm anlamaya altm. Vcudumda bir yara yoktu. Tam yrmek iin admatacaktm ki yere yuvarlandm. Dengemi kaybediimin nedenini anlayamamtm. Yanma


27/44

koan bir askerin arkadana haykrmas ile gerei anladm: Tampon getir, yara ar,beyin darda. Kafam kenarndan gtren mermi paras, bunu bana ac ektirmedenyapmt. Yaramn acsn hisseden yine beynimdi. Onun bu acy alacak hali kalmamtanlalan. lmn souk nefesi zerimde dolamaya balamt. Bamn ak blmngetirilen tamponlarla ile kapatan askerin arkasndan stsubay belirmiti. Bana zgn bir

ifadeyle bakt. O da kolundan yaralanmt. Ar bir kayp verdii yznden okunuyordu.Ama gzlerini iindeki umudu yerindeydi. Umudunu kaybetmeyen bir askerin kolundakiyarann ne nemi olabilirdi ki!

ki askerin beni tamas ile n hattan gerideki sipere tandm. Bilincim ak halde,rahatszlk veren bu yolculuun sonunda ar yarallarn arasnda yatrlmtm.Susamtm. Yanma gelen birine seslenmek istedim. Sesim kmad. Elimle iaret yapmakistedim. Elim kalkmad. Tm gcm gitmiti. Belki de beynim kontrol kaybediyordu.Mezar kazclar yanma geldi. Onlara henz lmediimi sylemek iin azm amakistedim. Azm amaya gcm yetmedi. Beni gmmek iin atklar ukura kibarca

uzatmalar ile gerei anlamtm. lmtm, ama bunu kabul etmeyen bedenim, benibrakmak istememiti anlalan.

Z&02

ALSER GRDO

(CANZELA,18)

Sabahn erken saatlerinde, kk bir kasaba yaknlarnda yer alan birka evdenoluan iftlikten almlard beni. Babama bile sormadan. lkenin igal edilmek istendiinive bu nedenle genlere ihtiyalar olduunu sylemiler ve kasaba yaknlarndaki tmgenleri toplamlard. Hayatnn tamamn bu kasabada geirenler iin uzaklara ilk defagitmek rktc grnmekteydi. Yanmza yeterli az alma frsatn anca bulabilmitim.evremde benim gibi, ne olduundan habersiz, akn genler dolanmaktayd. Kasabayakilometrelerce uzakla bir tren istasyonuna kadar yaln ayak yrmtk. Sizin imdiayaklarnza geirdiiniz o eyler bizde yoktu. ien ayaklarmzn zerinde bekletildik.Ulatmz istasyonda trenin gelmesini beklemekteydik. Ne hikmetse subaylar

oturmamza izin vermiyordu. Sanki tren hemen gelecekmi gibi hazr ktabeklemekteydik. imizden birka baygnlk geirmeseydi belki bu samalk devamedebilecekti. Acma duygunuzu unutmamz gerektiini haykran gaddar bir avunmzde dolanp durdu. Gn bitimine az kala trenin sesini duyabildik. Neyesevineceimize ve neye zleceimize karar veremedik. Kimisi uzaklamann vermiolduu hzn, kimisi de ayakta beklemenin bitmesine dair sevinci yaamaktayd. Treninarka vagonlarndan birka askerin ellerindeki uvallar yanmza tand. Bunlar bizimgiysilerimizdi. Hemen asker oluverdik. Gcr gcr botlar ve tertemiz niformalar. Pek deyakmt bize. stmze bamza eki dzen verelim derken arkadan ndeki vagonlara

itelendik. Gitme vakti olduunu syleyen ince sesli bir subayn haykrmasyd bu. Aolduumuzu, tren iine yerletikten sonra anlayabilmitik. Bizi gtrenlerin bir ksmsylev verdi, bir ksm karnmz doyurmak zere kuru ekmek datt. Buna da kr


28/44

diyebildik. Vatan savunmasnn kutsall anlatlmaktayd. Ne bir okul ne de bir bilgegrmeyen biz kasaba genleri aval aval sylenenlere bakmaktaydk. Bizleri deniz kylarnkorumak iin cepheye gnderdiklerini sylediler. Elimizde bir silah olmadan bunuyapabilecek miydik? Korkmaya ite o anda balamtm. Aklmn ucundan bile gemeyenlm, imdi yan bama dikilmiti. Trenin hareketi ile konumalar son bulmutu. imizi

kemiren sessizliin arasnda sadece trenin kendine has sesi girebilmekteydi. nsan sesleriya kmyordu, ya da duyacak kadar yksek seste deillerdi. Kimse kimsenin yzne

bakamad. Yere bakan ounluk iinde ben de vardm. Nereye gittiimizi bilemedenalnmtk doup bydmz yerlerden. O anda lkemizi igale gelenleri dndm.Neden bizim topraklarmz istemilerdi? Onlar iin bu topraklar bu kadar nemli ise

bizim o topraklara daha sk sarlmamz gerekir diye dndm. Sra sra aalarnarasnda ilerleyen tren, bizleri ertesi gnn sonlarna doru hedefteki ehre; Canderegetirmiti.

Cander, lkenin en byk ehriydi. Bu kadar ok insan bir arada gremeyeceimi

sanrdm. Yanlmm. Denizin kenarnda byk bir ehirdi. imizden biri, bakasndanduyduklarn bilgilik taslayarak bize aktard: Buradan uzaktaym, sava. Gidenler gerigelmemi imdiye kadar. Yaral olarak dnenler bile azm. Bizi yeniden trenleredolduracaklarm. Bize burada silah vereceklermi. At eitimini orada alacakmz...Herkesi etrafna toplayan bu tipleri hi sevmezdim. Bir kenara ekilip ehrin kokusunucierlerime ektim. ehrin havas deiik gelmiti.

Bekleyiimiz uzun srmedi. Bizi nce vapurlara doldurdular. Ksa bir denizyolculuundan sonra sarp kayalarla Canderden ayrlan askeri limana yanatk. Trenvagonlar azn am bizi bekliyorlard. Am ve doymak istermi gibi duman karan

trenlere dolutuk. Bizim kasabadan olanlar ile baka yerlerden gelenler karmt.Kimseyi tanmyordum. Ayn dili konuuyorduk. Ama hepsi bana yabancyd. Aynlkenin insanlarydk. Ayn cepheye giden yabanclar... Garip gelmiti. Oysa karsndasavamamz gerekenler de bize yabanc deil miydi?

Bindiimiz trenler vakit kaybetmeden hareket ettiler. Top atlarnn duyulduumesafeye kadar yaklaabilmilerdi. Bizler, henz tek bir mermi bile skmadan burayagetirilmitik. Eitim, siperin iinde olacakm. Bunu, en yetkili azdan, bize blkkomutanl yapacan syleyen bir subaydan duymutuk.

Trenin varabildii yerde inmek zere bindirildiimiz vagonlarn kaplar dardanald. Ne olduunu anlamaya alan yzlerin sahipleri olarak getirildiimiz yerinyabancsydk. Etrafa hakim bir tepenin bize bakan yamacnda kurulmu bir askeri

birlikten bize bakan ok sayda gz grdm. Meraklar bizim kim olduumuz deildi.Sanrm saymza bakyorlard. Yamacn biraz altnda eitim alan diye dndm biryerde birka grup, ortalarna aldklar subayn konumalarn dinliyorlard. Ara sra gelentop sesi, yeni gelenleri korkutmaktayd. Yere basan ayaklarmzn altnda oynama oldukaendieye kaplyorduk. Bu halde dnmeye devam edecek ve kendimce hayalleredalacaktm. Zira indirildiimiz trenin yannda ayakta bekletilmeye balanmtk. Bizi

almak iin gelecek bir stsubay beklememiz gerektii aramzda fsldand.ok gemeden beklediimiz stsubay yanmza geldi. Etrafnda, beraberinde

gezdirdii bir kalabalk vard. Ayakta beklemekten sklm halde onun ksa srecek


29/44

konumasn dinleyecektik: Savaa ho geldiniz. ounuzun aklndan gemeyenyerdesiniz. Size bir gnlk silah eitimi vereceiz. Benim emrimde oluturulan 17.SiperAlaynn askerleri olacaksnz. Eitimden bir gn sonra sizlere, siper kazmanz iinsalam krek ve kazma vereceiz. Buradan bir hafta nce cepheye gidenarkadalarnzdan ok az sa kalabildi. Onlar tkenmeden orada olmanz gerekecek.

lmekten korkmayn. Sa kalmak korkun. Buradan sa kurtulanlarnz bu gnleriunutamayacak.

Konumas etkileyici ve znde sarscyd. Onun arkasnda dikilen subaylar bizeabucak gruplara bldler. Bir saat iinde elimizde bo silahlarla kendimizi eitimalannda eitilir bulmutuk. Soru sormaya frsat vermeyen bu hzl eitimde savan pfnoktalar, savan iinden sa kmay bilenler tarafndan anlatlmaktayd. Bize densubayn yznde derin bir arapnel yaras vard. Taze yarann zeri yeni yeni kapanmaya

balamt. Yarasna dikkatle bakanlara aldrmadan kendisine verilen grevi yerine getirensubaymz, bizlerin bir blk ad altnda toplandn ve kendisinin bize komutan

olduunu syledi. Bo sandmz silahlarn ise azna kadar mermi ile dolu olduunueitim sonunda azndan kard. Belki de karmad...

Her an ate etmeye msait silahlarmz yanmza alp bir blk havasna girmitik.Tek el at yapmadan savaa gidiyorduk. Tm birliklerin arlklar ile topland yamacn,tepenin zirvesine yakn yerinde gn bitimine yakn toplandk. Akam olmak zereydi.Kararmakta olan gkyznde yldzlar belli belirsiz grnmeye balamt. Kafasnkaldrp bu gzellii seyretmek isteyenlerin says, ben de dahil olmak zere birkakiiydi. Etrafmdakilerin ou, ellerinde silahlar heyecanla sahiplenmilerdi. Daha ncetarm aletlerini kullanan eller, hayatlarnda ilk kez ldren bir alet tutmulard. Yol

boyunca verilen vaazlarn etkisinde kalanlar, daha imdiden sorgusuz lme koacakkvama gelmilerdi. Ne kadar basit, yle deil mi? Erkek olmann, aptal olunmayacasonucu kmyor ite. O tepenin orasnda, burasnda uyumaya dalan bizlerin, sadece birgn mr kalmt. Sylenti; eskilerin tutmaya altklar siperlerin gerisinde yeni siperkazacak oluumuzdu.

Erken yatrlmamzn nedeni sabah olmadan uyandrlmamzla ortaya kt.Subaymz yanmza gelip iki saatlik yol alp siper kazacaz dedi. Elimize dndatlm kazma ve kreklerin arl, silahn arlna eklendiinizde, bu yrynzor gemesi muhakkakt. nili kl tepelerle dolu bir blgede yrdk. nleyenler ve

bkknlk gsterenler, arkamzda yava admlarla bizi takip ediyorlard. Subaymzn,arkada kalanlara bak hi ho deildi. Onlardan nefret edii, tarafmca doalkarlanmt. Yzndeki yaray, o arkada kalanlarn aileleri iin almam myd?Kendisini lme atan biri olarak askerlerinde cesaret ve azim istemesi normaldi. nlerdekendime yer bulduum insan konvoyu, iki saatin sonunda, savamaktan bitkin dmaskerlerimizle dolu siperlerin gerisindeki ilk tepeye ulamt. Onlarn bizi grmeye halleri

bile yoktu. Aramzdaki yz metre, lmle hayat arasnda gidip gelenlerin kaderinigrmemize yetiyordu. Onlara yardm edemeyeceimizi bildikleri halde ellerindekimevziiyi brakmyorlard. Yz metreyi ap onlara ulamaymzn nedenini subaymz

sonradan syledi. Byle bir ey yapmaya kalkarsak bizi, traklarn makinelileri biebilirdi.

Vakit kaybetmeden subaymzn gsterdii yerlere siper kazmaya baladk. Gn


30/44

ortalamken zerimize yaan arapnel at ile karlatk. Siper kazmada hzl olanlargvenli derinliklere ban sokabilmiken tembel olanlar bu atlarn hedefi olmutu.Saymzn byle bir anda azalmaya balamas moralleri bozmutu. arapnel atkesildiinde aramzdan yedi kiinin paralanm bedenlerini topladk. Bizimzntmzn yannda subaymz sevinmiti. Ucuz atlattk dediini duyanlar buna

anlam verememiti. Sa kalanlar, siperlerini bitirip hafif yaral olup siper kazmay yarmbrakanlarn ilerini yapmaya koyuldular. Gn iinde, bizi hedef alan baka bir atolmamt. Silahlarmz ve beraberimizde tadmz mermilerimizle savaa hazrdk.Korkumuzu geride brakmtk. Ya da benim korkum uup gitmiti. Gece olmadanyerlemi ve dman beklemeye balamtk. Yz metre nmzde ne olduunu

bilmeden karanln iinde kalacaktk. Bu heyecan vericiydi. Hayatmda ilk kez bir insanvuracaktm.

Gnein batn seyrediyordum. Boyumun derinliinde kazdmz siperimdemutluydum. len yedi kiiden biri olmadm iin ansl ve hrslydm. nmzde

siperlerde traklarn olas basknn bekleyen, sa kalmay baarm yirmi kadar askerimizvard. Biz onlar, onlar da bizi grebiliyordu. Sesleniimiz ise mermi sesleri arasndakayboluyordu. lerinden biri bile geri dnmeye almamt. Yz metrelik aralktavurulmu bir askerimiz yoktu. lenler, yine siperlerin iinde olmalyd. Gece karanliyice bastrncaya kadar onlar seyrettik. Bu onlar son grmz olacakt. Nereden ateettikleri ve saldrdklarn bilmediimiz traklarn atlar ve bombalar altnda daha fazladayanamazlard. zerinde bulunduumuz tepeden traklarn bir askerini bile gremedik.ukur blgeden kp tepelere saldrabilecek kadar cesur bir dmanla savaacak oluumhouma gitmiti. Nefret edilmesi gerekeni sevmek byle bir ey olsa gerek!

Gece karanl ile evrelendik. Azalan mermi atlar kukularmz arttrmt.Kimsenin o anlarda uykuyu dndn sanmyorum. Hepimiz ilerimizde nelerolduunu ya da olacan grmeye alyordu. Sessiz bekleyi, insan ldrtacak dzeyde

bir gerginlie neden oluyordu. Tm birlik, siperin iinde ve elleri tetikte bekleyen aresizyirmi askeri nlerine alm halde bekliyordu. Umutsuzlua kaplmadklarndndm n cepheye yaplacak bir saldrda onlar koruyacak bir ate gcmz yoktu.imizde keskin nianc olmayna zlen subaymz iinden sylediklerini dudaklararasndan karmaya balamt. Sylenmesi doald. Doal olmayan, ald emirlerinsamaln sylemesiydi. Ona tepeyi tutmasn ve hatt korumasn sylemilerdi.

nmzdeki aresizlere bir el uzatmak ya da gecenin derinliinde onlarn yanna gitmekgibi bir zm bulamyordu.

lm lklarnn ykselmesi ile yerimizden dorulduk. Bir ksm uykuya yenikdm blkten kim varsa ileriye bakmaya balad. Ate eden namlu etrafndakiaydnln dnda bir lt yoktu. Havann bulutlu olmas nedeniyle zifiri karanlkiindeydik. Traklarn gece bakn balamt. Siperlerinin bir kesine sktrlanaskerlerimizin zerine lm pahasna atlayan dmanlarn lm lklar...

Yere yklma sesleri ve snglenen askerlerimizin iniltileri arasnda skm bir

subayn haykrmas ile canlanacaktk. Ald emri bir kenara atp sng takmamzemretti. inden ne zaman ktm bilmediim siperimden hzla uzaklap nmgremediim, ama patlamalarnn olduu yere gtren bir yolda komaya baladm.


31/44

Samda solumda, nefes nefese koan arkadalarmn istekleri beni de coturmutu.Yabanc olduumuz savan iine girmi ve birka gnde bu uurda lme koar

bulmutuk kendimizi. in asln anladm an, o and. Vatan dedikleri topraklarn nekadar nemli olduunu ve urunda lnmesi gerektiini kendi gzlerimizle grmtk.O kouda aklmdan tm hayatm ve yaptklarm geti. Kendimi sorgulam olmann

verdii huzurla sava meydanna bizden nce gelen ve lmek zere olanlara yardmetmeye doru kotum. Metrelerin almas srasnda iimizden birka yere dt. ncevurulduklarn sandm. Ama arkamzdan koan subayn tabancasndan kan mermilerleyattklar yerde vurulduklarn iittim. Arkama baktm o ksa anda, korkunun gerekanlamda ne demek olduunu anladm. lmnzden kaamazdnz. Kader denen eysizi kuattnda sonunuz gelmitir. Ama lmn eklinin siz tayin ediyordunuz. Yereyatp savan bitmesini beklerken subaynz tarafndan vurulmak ta bir lmd, dmanakar koarken vurulmak ta bir lmd.

inde keye sktrldklar siperlerin yan bana ulaan hzl koucular, tereddt

etmeden dmann zerine atladlar. Snglerinin ucuna taktklar birkan ldrdktensonra ounlukta olan traklar tarafndan vuruldular. Bln ounluu siperin yannavardnda tfeklerimizden kan youn at sayesinde len arkadalarmzn intikamnhemen alm olduk. Siperin iine atladk. Ayamn altnda yeni lm cesetler vard.Siperin tabanndaki bu garip duruma alamamtm. En alta kokan bayat ller vezerinde grnen taze ller. Yirmi kii olduklarn sandmz askerlerimizin aslnda ellikadar olduklarn grdk. Onlarn byle dayankl ve ylmaz savalar oluu bizi decesaretlendirmiti. Onurunu korumular ve geriye kamamlard. Gn aydnlanmadangeriye dnmek ile orada kalmak arasnda bir seim yapmalydk. Zira bulunduumuz

yeni yerde ata ak bir alandaydk. Subaymzn verdii kararla iimizden setiimiz bekiiyi geriye gnderdik. Onlarn grevi, son durum bilgisini stsubaylara ulatrp destekalmakt.

Emre uymad gerekesi ile askeri mahkemeye kacan mrldanan subaymznyanmzdan getiini grdm. Siperin iini temizlemek iin elimizden geleni yaptmzhalde bize barmaya balad. Sinirini bizden karyordu. l taklidi yapan be kiininacsn bize yanstyordu. Ksa srede temizlenmi bir sipere sahip olmutuk. Kana

bulanm siper kenarlarna bakarak dman bekleme zaman gelmiti. Savamaktanyorulmu elli askeri gecenin karanlndan yararlanp bizim gerideki temiz siperlere

gnderdik. lerinden sadece ikisi yanmzda kald. kisini buraya ivileyen yaralaryd.Yrmeleri imkanszd. Birinin aya paralanm, dieri ise grme duyusunukaybetmiti.

Gn doumuyla birlikte saldracaklarn umduumuz traklarn planlarn merakediyordum. Kalabalk gruplar halinde saldrmalar nedeniyle korkuya kaplmamzgerektiini syleyen subaymzn yznde bile bu endie bulunmaktayd. Ya

baaramazsak! Ya ate gcmzn stnde bir kuvvetle saldrya geerlerse! diyednyor olmalyd.

Gnn erken saatleriydi. Domadan ulatrd kla aydnlanm ufkun tesindegnein domasn bekledik. Gnn karanla henz teslim olmayan bat yanndan bizedoru koan bir haberciyi gren subaymzn heyecanna tank olduk. Bu, geriye


32/44

gnderdiimiz be askerden biriydi. Birka mermi, traklara ait namlulardan haberciyivurmak zere yola kmt. Onu vurmada baarl olmayan mermilerin skalad haberci,iinde bekletiimiz kanl sipere girdi. Nefes nefese kalmt. Ona dinlenmesi iin izinverdik. Konumasn heyecanla bekliyorduk. Birimizin matarasndan azna ald su ilekuruyan daman slatt. Subaymzn onu gzleri ile konumak zorunda brakn

grdm. Su iiinin yarm brakp tad haberi aktarmaya balad. Destek geliyor. Emreuymamanz nedeniyle hakknzda ilem yaplacan ve komutann sizden alnacan

bildirdiler. Bu sre iinde siperi elde tutmak ya da geriye ekilmek konusunda karar sizverecekmisiniz efendim dedi. Siperin iinde fsldamalar olmutu. Subayn gzlerindekihiddeti fark eden haberci szlerine kald yerden devam etmek ihtiyac hissetmiti.Yutkunarak azndaki asl gerek bilgiyi syleyecekti. Belki de korkuyordu bunusylemekten. Duyulacaklarn oradakilerin houna gitmeyeceini bilen, o anda bir tekoydu. Efendim... Traklar samzdaki ve solumuzdaki siperleri dn gece yaptklar

basknla ele geirmiler. ok sayda kayp varm. stsubaymz size bunu da iletmemi

syledi dedi. Haberciyi dinlenmek zere siperin gvenli bir yerine gnderen subaymznyznde anlamsz ifadelere vard. Ne dndn ve ne yapabileceini hibirimizbilmiyorduk. Traklarn bizi grdne ve gelen haberci ile bilgilendirildiimizibildiklerine emindim.

yandan dmanla evrelenmitik. lmn kokusuydu bu. zerimizdekibulutlar aalara inmi ve sis olmulard. Bu arada doan gnein farkna varanolmamt. Hatta aramzdan birinin bandan vurulduunu tm bu konumalar bittiktensonra anlayabilmitik. Ard arkas kesilmeyen mermi seslerine o kadar almtk ki lmtadanlarn yere yklmalarn nemsemiyorduk. Siperin iine skmtk. Siper, ate etme

imkan snrl olan bir yerdeydi. Kafamz karttmz anda vurulacamz biliyorduk.Geriye gitmek, oumuzun lm demekti. Dmann zerine saldrrken vurulmamz,

bize daha merte geliyordu. Ayn fikirdeki subaymz, geri ekilmeme karar aldnsyledi. Saymz, bir taburu pskrtecek kadar oktu. Ama daha fazlasnn karsndatutunacak gcmz yoktu. imizde kamaya yeltenebilecekleri dn saldr annda yereyatarken grmtk. Onlarn iini bitiren de yine subaymz olmutu.

Gne tepemize kmaya frsat bulamadan bize glgesini veren bulutlar tarafndanistila edildik. Sisin derinliinde gz gz grmyor

siper / Ölü gençler

Documents