Sınıf Yönetimi Yaklaşımları

Dr. Berna BridgeDokuz Eylül Üniversitesi

Eğitim Fakültesi

Araştırma Temelli Deneysel Yaklaşım-Kounin

Etkili bir sınıfta kurallar açık ve yerleşmiştir.

Öğretmenin öğrenci davranışlarına ilişkin olumlu veya olumsuz tutumu öğrenciler üzerinde dalga etkisi yaratmakta ve kalıcı etki bırakabilmektedir.

(Kızgınlık, yumuşaklık, cezalandırma…)

Öğrenciler öğretmenlerini sever ve sayarlarsa daha olumlu davranışlar sergilerler.

Yargılayıcı bir tutum doğru değildir.

Öğretmen sınıfta olup bitenin farkında olmalıdır. Serbest bırakılan öğrenci istenmeyen davranışlar sergiler.

Eşzamanlılık

Öğretmen bir etkinlik esnasında bireysel gereksinmeleri de ayrımsamalı, yanıt verebilmeli, göz teması kurabilmeli, istenmeyen davranışları engelleyebilmeli, öğrencilerin dersten kopmamalarını sağlayabilmelidir.

Aynı anda bunları yapabilmelidir.

Zamanlama ve geçişler

Zamanlama öğrencinin bir etkinliğe başlama zamanıdır.

Öğrenci davranışlarında zamanlama ve geçişler çok etkilidir.

Ev ödevleri

Önemlidir.

İlginç olmalı,

Güçlük seviyesi uygun ve mantıklı olmalıdır.

Matematik ve fen bilgisinde ödev sürekli verilmelidir.

Demokratik yaklaşım (Dreikurs)

Öğrenciler kendilerini demokratik ortamlarda ait olma ve bağlılık açısından olumlu bir noktada hissederler.

Otokratik ve başıboş öğretime göre demokratik yaklaşım çok daha profesyonel bir yaklaşımdır.

Demokratik öğretimde içdisiplin ve özmotivasyon vardır.

Otokratik öğretimde ceza vardır.

Başıboş öğretimde ise öğretmen öğrencilerin kuralları çiğnemelerine izin verir.

Övgü ve cesaretlendirme yerine göre kullanılmalıdır.

Özdisiplin

Cezaya dayalı (güce dayalı) disipline karşı istenen bir hedeftir.

Öğrenciler güce dayalı disipline karşı olumsuz tepki gösterirler.

Pozitif disiplin öğrenciye özgürlük, sorumluluk deneyimi verir, işbirliği geliştirir.

Tanınma

Öğrencinin sınıfta ve sosyal grupta ait olma gereksinmesi vardır, karşılamaya çalışırlar.

Bazı öğrenciler tanınmak için olumsuz davranışları sergilerler.

Öğretmen öğrencinin tanınma gereksinmesini karşılamalıdır.

Cesaretlendirme

Öğretmen öğrencilerini cesaretlendirip onlara değerli oldukları duygusunu vermelidir.

Öğrencilerin zayıf yönleri yerine güçlü yönleri vurgulanmalıdır.

Yanlışlar öğrenmek için bir olanaktır.

Öğrencide mükemmellik aranmamalıdır.

İçdisiplin için

Sene başında sınıf kuralları açıklıkla belirlenmelidir.

Kısıtlamalar da sene başında olmalıdır.

Saygı, güven ve düşüncelilik gibi değerler dengelenmelidir.

Olumsuz davranışa uygun tepki verilmelidir.

Olumsuz davranan öğrenciye de saygılı davranılmalıdır.

Affedici olmalı, geçmişteki hatalar unutulmalıdır.

Öğretmen sabırlı olmalı, etik değerlere sahip olmalıdır.

Çok sayıda kural olmamalıdır.

Kurallar net ve anlaşılır olmalıdır.

Bu kurallar gerçekçi, uygulanabilir,öğrencilerin isteklerine uygun olup, öğrenci ve öğretmen tarafından uygulanmalıdır.

Olumlu Kabul

Sınıftaki bazı sorunların çözümüne yardım eder.

Samimi, gerçek övgü, , aileyle kurulacak olumlu ilişki, olumlu bir sınıf iklimi, öğrencilerin öğretmenin beklentisini bilmesi, öğretmenin sınıf içinde dolaşması….

Sosyal Öğrenme

İnsan, benlik kavramı çevre tarafından etkilenir ve çevreyi etkiler.

Kendini yeterli gören bireyin öğrenmesi de daha kolay olur. Duygular öğrenmeyi etkiler.

Çevreden öğrenmeye gözlemsel öğrenme, modelleme, başkalarını taklit etme denir.

H. Ginott (1971)

Öğretmen öğrenciyi etiketlemekten, stigmatizasyondan kaçınmalıdır.

Emir vermemeli, işbirliği yapmalı, alay etmemeli, öfkeli yaklaşmamalı, öğrenciyi anlamaya çalışmalı, kişiliklerini asla değerlendirmemelidir.

Onların kişisel dokunulmazlık alanlarına girmemelidir.

T. Gordon (1989)

Otoriter veya başıboş olunmamalıdır.

Özdisiplin, içdisiplin…

Öğretmenin sorunlu öğrenciye yaklaşım tarzı:Yardım edici (sorun öğretmenin)Önleyici (sorun öğrencinin)Yüzleştirici (sorun ne öğretmenin, ne

öğrencinin)

Yardım edici

Pasif dinleme

Kabul etme

Açık kapı

Etkin dinleme

Önleyici Davranış

Sorunun belirlenmesiSeçeneklerin üretilmesiSeçeneklerin değerlendirilmesiKarar vermeUygulamaDeğerlendirme

Davranışsal Yaklaşım

Pavlov (koşullandırma)Skinner (olumlu pekiştireç, öğrenmenin

kalıcılığının artması)Cezadan çok ödül

Çevresel (ekolojik) Yaklaşım

Sınıfta oturma düzeni (öğrencinin sınıfta oturma biçimi ve yeri öğrenmeyi etkiler)

Öndekiler, arkadakiler

Gürültülü, sıcak sınıf

Sınıftaki öğrenci sayısı

Öğretmenin beklentileri (düşük, yüksek, cinsiyete göre…)

Sınıfta öğrenme ve davranış

Ödül, ceza sistemi, okulun disiplin politikalarıÖğrencilerin inanç, tutum ve beklentileriÖğretmenin inanç, tutum ve beklentileriOkulun etik kurallarıÖğretmenin yönetim biçimiSosyal, kültürel ve ekonomik faktörlerÖğretim teknik ve yöntemleriUlusal program

Fiziksel çevreVelilerin inaç, tutum ve deneyimleri

Disiplin ve öğretim birbirinden ayrı kavramlar değildir.

Disiplin ve bilginin kaynağı öğretmendir.

Mantıklı disiplin, öğrencilerin özgürlük, adalet ve eşitlik haklarını kapsamaktadır.