CHẤN THƯƠNG BỤNG KÍN

(TỔN THƯƠNG TẠNG ĐẶC)

BS TRƯƠNG THỊ THANH THỦY

NỘI DUNG

1.TỔNG QUÁT

2.VAI TRÒ CỦA CĐHA

3.TRÀN MÁU PHÚC MẠC

4.CHẤN THƯƠNG GAN

5.CHẤN THƯƠNG LÁCH

6.CHẤN THƯƠNG TỤY

7.CHẤN THƯƠNG THẬN

TỔNG QUÁT

- Là nguyên nhân thứ tư gây chết người - Nguyên nhân chết hàng đầu dưới 45 tuổi - Cơ chế : đè ép ,thắng gấp - Khám LS khó khăn : - 30% có tổn thương nhiều tạng - 85% có kết hợp tổn thương vùng khác(LN ,SN) - 66% có vỡ lách

VAI TRÒ CỦA CĐHA

1. Siêu âm bụng :

- Tìm tràn dịch: quanh gan, quanh lách, rãnh cạnh đại tràng, Douglas.

- Độ nhạy 94%, độ đặc hiệu 98%.

- Khó khăn: béo, bụng chướng hơi, tràn khí dưới da.

-Tùy thuộc ổn định huyết động :tìm tổn thương tạng

2.Cắt lớp vi tính

CLVT đa lát:

- Bệnh nhân ổn định về mặt huyết động

- Tiêm 120ml (Omnipaque 300mg ) 2.5 –3ml/sec

- Từ cơ hoành đến chậu

- Thời điểm ĐM : 30s ,thời điểm nhu mô :70 –80s sau IV

TRÀN MÁU PHÚC MẠC

- Tỉ trọng 30/40 UH ,giảm sau 48h

- Máu cục quanh cơ quan

- Số lượng

. Ít (10-200ml ) ,một khoang

. Vừa (250-500ml), hai khoang

. Nhiều trên 500ml, từ ba khoang

- Xuất huyết chủ động : thoát mạch

CHẤN THƯƠNG LÁCH

- 66% - Gãy xương sườn trái kết hợp (45%) - Máu tụ (dưới bao ,trong nhu mô lách ) - Rách : .Vỡ bao . Đụng dập . Mảnh vỡ nhu mô . Tổn thương mạch máu rốn lách

1.Siêu âm :

-Tràn máu 73%

-Tổn thương lách

.Nhu mô không đồng âm +đụng dập tăng âm

.Máu tụ (rỗng âm ,giới hạn không rõ )

.Máu tụ dưới bao (thấu kính giảm âm ) 2.CLVT :

-Rách , đường nứt ,vỡ ,giảm tỉ trọng

-Máu tụ : trước IV :tăng tỉ trọng ,sau IV :đồng ,giảm tỉ trọng

PHÂN ĐỘ :

I : Máu tụ dưới bao hoặc trong lách

II : Vỡ bao hay vết rạn nhu mô <1cm

III :Vết rạn sâu (>1cm) không đến rốn

IV :Vết rạn tổn thương rốn lách

V :Vỡ nhiều mảnh

PHÂN ĐỘ II

I .Khối máu tụ dưới bao <10% hoặc đường rách trong nhu mô <1cm độ sâu

II .Khối máu tụ dưới bao 10-50% ,trong nhu mô đk <5cm hoặc đường rách từ 1-3cm độ sâu không ngang qua cuống mạch

III .Khối máu tụ trong nhu mô đk >5cm hoặc đường rách sâu >3cm và tổn thương mạch

IV . Đường rách đến rốn lách

V .Vỡ lách thành nhiều mảnh

I .Tổn thương dập trong nhu mô lách

II .Khối máu tụ trong nhu mô đk <5cm

II .Máu tụ trong nhu mô lách <5cm

II . Đường rách trong nhu mô lách sâu # 3cm

II .Máu tụ dưới bao tạo hình thấu kính chiếm <50% bề mặt

I I.Máu tụ trong nhu mô lách đk <5cm

II .Khối máu tụ trong nhu mô lách (đk<5cm)

III .Vết rạn sâu >3cm không đến rốn