shtËpia botuese mësuesimuzikor...

SH

TË

PI

A

BO

TU

ES

E

EdukimMuzikormësuesi1,2,3,4,5

Libër Violeta Shamku, Majlinda Hala Teksti shoqerohet me CD

KLIKONI KËTU

www.mediaprint.al

5

TEKSTI I MËSUESIT

EDUKIM MUZIKOR

KLASA I -- V HYRJE

I. Natyra e lëndës “Edukimi muzikor”Ç’është muzika?Edukimi muzikor është pjesë përbërëse dhe shumë e rëndësishme e kurrikulës, e cila

lidhet ngushtë me zhvillimin intelektual, social, kulturor dhe afektiv të nxënësve. Duke punuar me kurrikulën e re të muzikës, mësuesit u japin mundësi nxënësve të përftojnë aftësinë për të zhvilluar, jo vetëm krijimtarinë e tyre dhe shpirtin kritik, por dhe aftësinë për të punuar indi-vidualisht ose në grupe. Muzika është pjesë e jetës sonë të përditshme dhe një formë joverbale e komunikimit dhe e transmetimit të ideve përmes tingujve dhe simboleve muzikore. Edukimi i veshit muzikor, dëgjimi, mësimi i notave, praktika vokale dhe instrumentale, shprehja dhe krijimi zhvillohen të ndërthurura së bashku. Kjo lëndë mundëson kombinimin e njohurive muzikore dhe teknikave, duke i përdorur ato për t’u frymëzuar, për të imagjinuar, për të gjetur dhe për të shprehur ndjenjat.

Përmes të mësuarit të muzikës në këtë moshë synohet:

Respektimi dhe këndimi i “Himnin e Flamurit”;Këndimi i këngëve didaktike për fëmijë, me tematikë të larmishme për atdheun, natyrën, familjen, shoqërinë, të huaja etj.;Këndimi në intonacion dhe me emocion;Njohja dhe krijimi i modeleve të thjeshta ritmike në 2/4, 3/4, 4/4; Shoqërimi i këngëve me instrumente të thjeshta ritmike ose melodike, si: trian-golo, tambur, zilka, ksilofon, ORF etj.;Dëgjimi i pjesëve muzikore të thjeshta, vokale dhe instrumentale;Edukimi i aftësive dëgjimore, duke rinjohur dhe komentuar me fjalë të thjeshta pjesë të ndryshme muzikore;Përjetimi i muzikës, duke shprehur dhe përdorur një terminologji muzikore për këtë nivel.

II. Aftësitë që zhvillojnë nxënësit përmes mësimit të muzikësKjo kurrikul organizohet në mënyrë të tillë, ku veprimtaritë muzikore i ftojnë nxënësit

të këndojnë, të luajnë, të dëgjojnë muzikën e vet ose të të tjerëve, duke e vlerësuar atë në

aspekt tjetër i kësaj kurrikule. Koordinimi i trupit me mendjen arrihet përmes të kënduarit të këngëve, luajtjes apo shoqërimit të tyre dhe lojërave muzikore, rrahjes së ritmeve të ndryshme,

6

kombinimit të lëvizjeve trupore me muzikën, ku, në të njëjtën kohë, ndiqen udhëzimet e më-suesit dhe njëkohësisht, dëgjohen edhe të tjerët.

Zhvillimi i aftësive për të kënduar në klasën e parë nxitet përmes punës me tingujt vokalë dhe të kënduarit: duke kënduar ninulla apo këngë me rimë të caktuar, duke eksperimentuar tingujt zanorë dhe bash-këtingëllorë, duke mësuar të respektojnë rregullat e frymëmarrjes etj. Edhe më pas, gjatë këtij cikli, ata mësojnë të respektojnë rregullat e të kënduarit, të frymëmarrjes, të qëndrimit etj. Më pas zhvillimi i të kënduarit bëhet përmes këngëve me tematikë të larmishme, me kërkesa më të larta, që kërkojnë inter-pretim. Zhvillimi i aftësive për të kënduar, shkon më tej kur nxënësit këndojnë saktë dhe të intonuar këngën, duke respektuar të gjitha rregullat, si dhe më-sojnë të mbajnë një qëndrim kritik ndaj tekstit të këngëve.

Zhvillimi i aftësisë për të dëgjuar muzikë është, gjithashtu,

tingujve apo zhurmave, dallimit dhe përcaktimit të tingujve në natyrë, duke zhvilluar më pas përqendrimin në dëgjimin e pjesëve muzikore. Në klasën e parë të CF, fëmijët njihen me disa rregulla: si duhet të edukohen për të dëgjuar muzikë, të çdo lloji, si duhet të edukohen për seleksionimin e muzikës, si duhet të zhvillojnë nga klasa në klasë, aftësinë për të rinjohur dhe përcaktuar llojin e muzikës, që ata dëgjojnë.

Zhvillimi i ndjeshmërisë ritmikebëhet përmes zhvillimit të aftësive

imituese të fjalëve të shkurtra dhe fjalëve të gjata (me 2 dhe më shumë rrokje). Veprimtaritë muzikore mund të jenë të tilla, si: dëgjimi dhe imitimi i ekos, goditja e ritmeve të shkurtra dhe të gjata etj. Në kurrikulën e edukimit muzikor, rrugët dhe mundësitë për zhvillimin dhe zgjimin e imagjinatës artistike bëhen përmes familjarizimit të krijimeve të ndryshme muzikore

sipas lartësisë apo gjatësisë së tingujve, si dhe duke shprehur ndjenjat dhe emocionet përmes muzikës.

Zhvillimi i aftësisë për të luajtur dhe shoqëruar muzikën përmesinstrumenteve ORF dhe me goditje. Luajtja me instrumente do t’i

aftësojë nxënësit për të njohur dhe luajtur me instrumentet ritmike dhe me goditje, ORF dhe muzikoren CF. Përmes njohjes dhe luajtjes me to, nxënësit bëhen të aftë për të shoqëruar këngët dhe lojërat dhe pjesë të ndryshme muzikore. Në edukimin muzikor të nxënësve krahas zërit, një rol të rëndësishëm luan dhe loja në in-strument. Njohja me instrumentet rrit njohuritë muzikore dhe krijon mundësi për të hyrë në marrëdhënie të drejtpërdrejta me të gjitha etapat e mësimit. Gjithashtu ajo zhvillon ndjenjën ritmike, melodike dhe harmonike, krijon koncepte të qarta për çështje teorike e praktike të muzikës.

Zhvillimi i aftësisë për të krijuar dhe shprehur emocionet edhe përmes arteve të tjera do të zhvillojë më tej aftësitë krijuese,

qëndrimin e nxënësve ndaj muzikës, si dhe përjetimin e muzikës, duke e shprehur atë nëpërm-jet arteve të tjera. Përjetimi muzikor, sigurisht, do të udhëhiqet nga mësuesi, por do të jetë individual për të shprehur më qartë personalitetin dhe identitetin e secilit nxënës në punën e tij artistike.

Shprehje dhe krijim muzikor” nxënësit do të imitojnë tinguj e zhurma të ndryshme, do të ndërtojnë dhe luajnë me instrumente të thjeshta O.R.F. e

7

do të shprehen për këngët që këndojnë dhe dëgjojnë, duke i përjetuar apo duke i kombinuar ato me lëvizjet trupore. Kjo linjë i jep mundësi integrimit të kësaj lënde me lëndë të tjera, si:

muzikë dhe të krijojnë edhe përmes tyre. Kështu, pasi bëhet një paraqitje e një pjese muzikore, mësuesi bashkë me nxënësit merr vendimin se si do të shprehen ata rreth këtij momenti muz-ikor. Në këtë rast ata ndahen në grupe dhe punojnë për realizimin e detyrës.

IV. Parimet që janë mbajtur për hartimin e tekstit “Edukim muzikor 1-5 ”

Teksti i Edukimit muzikor 1-5:

aftëson nxënësit për të kuptuar dhe u futur në marrëdhënie me muzikën duke krijuar përmes saj.inkurajon dhe nxit nxënësit për të zhvilluar më tej modelet ritmike dhe melodike.mëson konceptet e para muzikore.zhvillon dhe edukon shprehitë e të kënduarit, të dëgjuarit, të luajturit me instrument, të krijuarit përmes muzikës.përfshin nxënësit në procesin e të nxënit nëpërmjet veprimtarive që kërkojnë bash-këpunim në grup ose në çift.inkurajon punën e pavarur të nxënësit përmes tekstit dhe CD që shoqëron tekstin.nxit aftësitë krijuese të nxënësve përmes aktiviteteve artistike.mëson përmes tekstit të këngëve vlera si: dashuria për vendin, dashuria dhe respekti për familjen shokët dhe shoqet, mësuesen etj.mundëson respektin për punën e shokut, e dhënë kjo përmes pyetjeve të aparatit peda-gogjik.mëson se si të komunikojnë dhe komentojnë një pjesë muzikore, duke përdorur një fjalor të thjeshtë artistik.edukon kënaqësinë e të bërit të muzikës.zhvillon aftësitë për të kuptuar muzikën dhe për të mbajtur qëndrim ndaj saj.krijon një atmosferë të këndshme në klasë, duke vënë theksin në parimin kryesor të mësim-dhënies se: mësimi duhet të jetë kënaqësi, ku fëmijët duhet të mësojnë përmes lojës dhe pa stres.

V. Parimet që u ndoqën në hartimin e tekstit sipas programit mësimorTeksti:

Respekton kërkesat e programit mësimor, përkatësisht të klasave 1-5.Përfshin informacion e duhur, duke ndjekur një metodë në përputhje me moshën e fëmijëve 10- 11 vjeç.Është i ndarë në njësi (tema) mësimore sipas linjave të programit mësimor, duke realizuar objektivat e programit.Është tërheqës dhe i kuptueshëm për këto mosha.Prezanton veprimtari që nxisin dëshirat e nxënësve për të kënduar, luajtur me instrumente dhe krijuar muzikë.Paraqet një aparat pedagogjik për çdo temë mësimore, që shoqërojnë tekstin nga

VI. Programi mësimor , elementet e tij dhe zbatimi përmes planit tematik

8

Kurrikula e edukimit muzikor shtrihet përgjatë 9 viteve shkollore dhe është e ndarë

pesë lin-jave bazë dhe elementeve muzikore.

a. Mjetet dhe instrumentet për realizimin e programit të edukimit muzikor.

Minimumi i mjeteve në përdorim. Zbatimi i kurrikulës së edukimit muzikor në shkollë kërkon një numër të domosdoshëm mjetesh dhe materialesh didaktike e muzikore. Kështu në ciklin

-qërojnë këngët dhe lojërat muzikore.

-monikë ose organo.

b. Të nxënit e integruarTërheqja e nxënësve në veprimtaritë muzikore dhe integrimi i muzikës me lëndë të tjera, sig-urisht, kërkon realizimin e objektivave jo vetëm në muzikë, por edhe nga lëndë të tjera. Kjo është një mënyrë efektive e të mësuarit dhe një nga parimet më të rëndësishme që ka kurrikula e edukimit muzikor.Temat e integruara kanë një motivim dhe kënaqësi të lartë për nxënësit. Ndërthurja e linjave me njëra tjetrën apo e njohurive në lëndë të ndryshme brenda një niveli, ndihmon në për-forcimin më të mirë të njohurive të nxënësit dhe i bën veprimtaritë e kësaj lënde të këndshme dhe të dashura. Për shembull, mësuesit duhet të kenë parasysh që gjatë zhvillimit të linjës së BAM, njohuritë e kësaj linje, mund të lidhen shumë mirë me linjën e dëgjimit, ku nxënësit

Integrimi me artet dhe lëndë të fushave të tjera. Disa aspekte të shprehjes dhe imagjinatës nga fusha të tjera të arteve, lidhen edhe me muzikën. P.sh. koncepti i ritmit (harmonia) apo i formës

Linjat e programit mësimor

Të kënduarit & lojërat muzikore Bazat e arsimimit muzikorDëgjimi muzikorLuajtja me instrumentShprehje dhe krijim muzikor

Elementet muzikore që mësohen përmes pro-gramit

- Ritmi- Melodia - Vetitë e tingullit: gjatësia, lartësia, intensiteti,

timbri - Notat - Ritmet e thjeshta me dy, tri dhe katër goditje - Tempi - Termat dinamike dhe shenjat e ngjyrimit

Mjetet më të domosdoshme për realizimin e procesit mësimor në lëndën e edu-kimit muzikor janë:

- mangetofon- Cd/CD- instrumente me goditje, ORF- Firzamonika/organo

9

mund të transmetojë ose të përçojë imazhe të ndryshme nga nxënës të ndryshëm, duke ilus-truar ose krijuar imazhet apo krijimet e tyre në linjën SHKM ose DM. Tematika e programit në edukimin muzikor, veçanërisht në linjën SHKM, mund të realizohet jo vetëm përmes edukimit

etj. Kështu, veprimtaritë që kërkojnë “nxehje”, si vendosjes së një muzike të njohur popullore apo të muzikës bashkëkohore.

Integrimi me gjuhën amtare. Në të gjitha nivelet, kurrikula e edukimit muzikor, ka si qëllim që nxënësit të dëgjojnë dhe t’i përgjigjen muzikës në rrugë të ndryshme.Këngët sigurojnë te nxënësit një të kënduar të rrjedhshëm dhe të saktë të tyre. Gjithashtu ato kërkojnë të zhvillojnë më tej gjuhën amtare që ata mësojnë çdo ditë. Gjatë mësimit të këngëve

theksi në gjuhën e folur dhe muzikë ose koha e theksuar, e pa theksuar. Këto mund të demonstrohen pasi një këngë është mësuar shumë mirë, duke u kërkuar nxënësve të gjejnë fjalë dyrrokëshe, trerrokëshe dhe katërrokëshe. Duke gjetur këto fjalë, nxënësit mësojnë të vënë theksin aty ku duhet.

Shembull integrimi me gjuhën amtare: Theksi në muzikë dhe gjuhën e folur.

> -Mo – lla 1 2

> - -

eks – kur - sion

1 2 3

> - - - Ta –vo – li - na 1 2 3 4

Shenja > quhet theks i fortë shenja - quhet theks i butë

c. Mësimdhënia dhe metodat në klasëNë këtë pjesë është shumë i rëndësishëm përdorimi i rrugëve dhe metodologjive për të forcuar njohuritë muzikore. Disa nga teknikat e mëposhtme janë dhënë për të plotësuar më mirë ob-jektivat e orës së mësimit, duke i integruar ato me elementet dhe njohuritë muzikore të kësaj

Cilado qoftë rruga e ndjekur për mësimdhënie, ajo duhet:- të edukojë kënaqësinë e të bërit të muzikës,- të zhvillojë aftësitë për të kuptuar muzikën dhe për të mbajtur qëndrim ndaj saj,- të zhvillojë aftësitë krijuese të çdo nxënësi.

Brainstorming (stuhi mendimesh)

Përcaktimi. Brainstorming ose “stuhia e mendimeve” është një teknikë, që u kërkon nxënësve të tregojnë gjithçka që dinë rreth një teme ose ideje të veçantë, e cila nis t’u rikujtojë atyre njohuritë që kanë. Nxënësit nuk mendohen nëse idetë që u vijnë në mendje janë të drejta ose të gabuara.

10

VIII. Ndërtimi i korit dhe puna për zhvillimin e talenteve Qëndrimi i nxënësve gjatë të kënduarit, duhet të përbëjë një nga shqetësimet e para

të mësuesit. Pozicioni më i përshtatshëm gjatë të kënduarit, është qëndrimi në këmbë dhe me duar të lëshuara poshtë. Në klasë mund të qëndrojë edhe ulur me duart të mbështetura në gjunjë dhe trupin drejt. Koka dhe qafa mbahen lirshëm, ndërsa gjoksi nxirret pak përpara, me qëllim që frymëmarrja të bëhet sa më e lirshme. Nuk lejohen shtrëngimet në fytyrë dhe lëviz-jet e gojës; ato duhet të jenë të lirshme dhe elastike, pasi ngurtësimi i buzës dhe i gjuhës nuk ndikon për mirë në cilësinë e tingullit.

Përqendrimi te mësuesi gjatë drejtimit ose e thënë në gjuhën e muzikës dirigjimi. Për të realizuar këtë, një rol të rëndësishëm luan mësuesi/ja, që mund të jetë, njëkohësisht edhe drejtuesi i korit. Koristët (nxënës) duhet të njohin dhe të kuptojnë, domosdoshmërisht çdo shenjë të drejtuesit, që në këtë mënyrë të realizohet një ekzekutim harmonik dhe artistik i këngëve.

Interpretim do të thotë përqendrimi i solistit apo korit te dirigjenti/ja ose mësuesi/ja

dhe përcjellja e emocioneve të këngës përmes zërit.

Mënyra e zbatimit. duke i hedhur të gjitha idetë që kanë e më pas, duke i shkëmbyer me shokun ose anëtarët e tjerë të grupit. Mësuesi i hedh të gjitha idetë në dërrasën e zezë. Duke dëgjuar mendimet e të tjerëve, nxënësve mund t’u kujtohen gjëra të tjera ose mund t’u shtohet informacion i ri në kujtesën e tyre.

Komente. Kjo teknikë përdoret, kur nxënësit kanë njohuri rreth një teme të caktuar. Është një

Kllasteri (Pema e mendimit)

Përcaktimi. Kllasteri ose grupimi i mendimeve, që ndonjëherë në literaturë emërtohet “harta e mendi-meve” ose edhe “pema e mendjes”, është një teknikë, që i nxit nxënësit të mendojnë lirshëm dhe hapur

e tillë.

Mënyra e zbatimit - Hapat për realizimin e kllasterit janë të thjeshtë dhe të lehtë për t’u zbatuar:

shkruhet). 2. Shkruhen fjalë apo fraza, që vijnë në mend rreth kësaj fjale apo teme të zgjedhur, pa gjykuar rreth tyre.

4. Shkrimi i ideve ndërpritet vetëm kur mbaron koha e caktuar. Ndërkohë, nxënësit nuk duhet të shqetësohen për sforcime në shkrim apo shqiptim.

Komente. Përvoja e zbatimit të kllasterit ka treguar se kjo teknikë mund të përdoret në fazën

për kllasterin duhet të zgjidhet e tillë, që i gjithë grupi të ketë mundësi të punojë për të, si për shembull: trupi i njeriut, një personazh, atdheu, profesionet etj.

11

Shprehitë korale. Zotërimi i shprehive vokale, kushtëzon në një masë të konsid-erueshme tingëllimin e mirë koral. Të kënduarit bukur dhe në harmoni i një grupi koral, varet nga zbatimi i shprehive vokale (frymëmarrja, intonizimi i tingujve, diksioni) prej çdo nxënësi. Mësuesi/ja përpiqet që synimi i të kënduarit të jetë uniteti tingëllues përmes pjesëmarrësve të korit në klasë.

Frymëmarrja. Procesi i frymëmarrjes përbëhet prej dy momentesh kryesore: marrjes dhe nxjerrjes së frymës, që duhet të jenë aktivë dhe të organizuar. Nxënësit duhet të mësohen

një kohë sa më të gjatë dhe pa e dobësuar intensitetin. Dallohen dy tip frymëmarrjesh:

1. Frymëmarrje me kraharor, që siguron një frymëmarrje mjaft të plotë.2. Frymëmarrje diafragmatike, që siguron një frymëmarrje më të thellë.

Në një këngë të shpejtë, të gjallë e të gëzuar përdoret frymëmarrja me kraharor, ndërsa në një këngë të ngadalshme, të shtruar, të lidhur, melodioze ose përpara një fraze të gjatë do të merret frymë thellë (diafragmatike).

Intonacioni. Të këndosh me saktësi do të thotë të nxjerrësh zërin me një lehtësi të cak-tuar sipas diapazonit, dhe të kontrollosh e të bashkosh zërin me atë të koristëve të tjerë, si në rastin e këngës korale. Për këtë, rol të madh luan zhvillimi i veshit muzikor, i shijes muzikore, të cilat i bëjnë të aftë fëmijët që të kontrollojnë zërin në mënyrë të vazhdueshme. Për të reali-

njëri tjetri. Mësuesi duhet të gjejë tinguj primarë të zërit, që nxënësit i këndojnë me saktësi dhe t’i stërvitë të këndojnë tinguj më të afërt me të, duke zgjeruar gradualisht diapazonin e tyre.Të kënduarit e disa ushtrimeve të shkurtra të përbëra prej dy tre tingujsh të akordit melodik, apo si dhe të kënduarit e melodisë me gojë të mbyllur ose me rrokje të hapura (la, la,), ndih-mojnë për t’u intonuar saktë, sepse në këto raste e gjithë vëmendja përqendrohet në këtë gjë. Rëndësi të madhe në intonacion ka edhe gjendja emocionale, qëndrimi aktiv i tyre ndaj këngës që mësojnë e këndojnë dhe shkalla e interesimit të tyre. Intonimi i saktë i intervaleve, ndihmon në zhvillimin e mëtejshëm të një të kënduari të saktë në kor.

Diksioni. Në muzikën vokale një diksion i mirë është po aq i domosdoshëm, sa edhe të intornuarit saktë. Mësuesi/ja duhet të ketë parasysh t’u kërkojë nxënësve të këndojnë qartë e kuptueshëm fjalët, në mënyrë që dëgjuesit t’i kuptojnë ato pa vështirësi.

Faktorët kryesorë janë: a) Shqiptimi i qartë i tingujve muzikorë e bashkëtingëlloreve të fjalëve b) Theksimi i drejtë i tyre.a) Shqiptimi i saktë i tingujve është i kushtëzuar nga një artikulim i drejtë, domethënë

nga një lëvizje e përshtatshme e buzëve, gjuhës, nofullës së poshtme, me pjesëmarrjen e të cilave formohen zanoret dhe bashkëtingëlloret. Lëvizja e buzëve varet nga karakteri i këngës që do të këndohet. Kujtoni që rrokjet e nënvizuara këndohen butë.

b) Shqiptimi i drejtë, korrekt e letrar i fjalëve të tekstit të këngëve, duhet të jetë në qendër të vëmendjes të mësuesit/es. Duhet të vihen në dukje si rrokjet e theksuara, ashtu dhe fjalët mbi të cilat bie theksi logjik.

12

Mësuesit duhet të kenë parasysh që në përzgjedhjen e repertorit të këngëve, të ketë këngë që imponojnë një interpretim të ëmbël, të këndshëm e pa sforcim. Në këtë mënyrë do të sigurojnë zhvillimin harmonik të zërit, veshit dhe shijes muzikore të fëmijëve.

IX. Njësitë mësimore të tekstit sipas kërkesave të programit mësimor dhe plani tematik i edukimit muzikor 1-5.

Teksti i edukimit muzikor përbëhet nga 22 tema ose njësi mësimore. Çdo temë mësimore zhvillohet në një numër të caktuar orësh mësimore. 1. Këndimi ose K përbëhet nga 19 orë mësimore, të cilat janë të shpërndara përgjatë gjithë planit tematik në mënyrë të ndërthurur me linjat e tjera. Kështu, në linjën e këndimit janë rreth 8 - 9 këngë që duhet të mësohen, të cilat kanë një shtrirje brenda oktavës. Secila nga këngët mësohet në 2 orë dhe në disa raste në 3 orë, kur është e vështirë. Këngët janë të thjeshta dhe me tematikë të larmishme nga shoqëria, familja, natyra, shkolla, popullore, patriotike etj.Njohuri dhe aftësi kryesore: ritmi, intonacioni, frymëmarrja, diksioni, interpretimi, kën-dimi solo dhe në grup,frymëmarrja e rregullt, intonacioni i saktë, interpretimi me ndjenjë i këngëve.

2. Bazat e arsimimit muzikor ose BAM është linja ku nxënësit do të zhvillojnë ndjenjën rit-mike dhe melodike te këngë ose pjesë të ndryshme muzikore. Njohuri dhe aftësi kryesore: ritmet e thjeshta 2/4, 3/4, 4/4, vetitë e tingullit, timbri, krijimi i modeleve të ndryshme në kohët e thjeshta, dallimi dhe zbatimi i vetive të tingullit në shembuj të ndryshëm, përcaktimi i timbrit të zërave apo instrumenteve.

3. Luajtje me instrumente ose LI: nxënësit do të mësojnë të lidhin njohuritë muzikore me luajtjen në instrument. Gjatë luajtjes me instrument, ata duhet të kuptojnë dhe manipulojnë ritmet e thjeshta muzikore. Njohuri dhe aftësi kryesore: veglat ritmike dhe ORF, luajtja e ritmeve të thjeshta, shoqërimi me instrumente ritmike dhe ORF.

4. Dëgjim muzikor ose DM: nxënësit do të vazhdojnë të aftësohen për të dëgjuar muzikë. Njohuri dhe aftësi kryesore: cilësitë e zërit, timbri, dëgjimi me vëmendje i fragmenteve ose pjesëve muzikore.

5. Shprehje dhe krijim muzikor ose SHKM Njohuri dhe aftësi kryesore: karakteret muzikore (të dhimbshme, të gëzuara, të qeta, marshe, aftësia për t’u shprehur rreth një muzike të caktuar, me fjalë ose nëpërmjet arteve të tjera).

Fjalori Fjalori është sjellë në tekstin e edukimit muzikor për të ndihmuar nxënësit në kuptimin e termave të reja të panjohura më parë për ta.

Programi mësimor i edukimit muzikor klasa e 1-5 ndërtohet sipas 5 linjave dhe kanë një

13

Cikli i ulët nga klasa e parë në të pestën zhvillohet sipas skemës së mëposhtme:35 javë mësimore x 1 orë = 35 orë

Këndimi (K)

Dëgjimi muzikor (DM) Luajtje në instrument (LI) Shprehje dhe krijim muzikor (SHKM) Orë të lira

X. Orët e liraQëllimi i orëve të lira (deri në 15% e sasisë totale të orëve) është krijimi i hapësirave të nevojshme për iniciativën dhe krijimtarinë e shkollës dhe të mësuesit, për të përmbushur sa më mirë nevojat dhe interesat e nxënësve, në përputhje me objektivat e programit zyrtar të

e lëndë dhe 2/3 për zbatimin e kurrikulës së lirë.-

me material mësimor është lënë në dorë të mësuesit, në bashkëpunim edhe me mësuesit e tjerë të shkollës.Për mbushjen e tyre me material mësimor, mund të përdoren burime të ndryshme, por gjith-monë të bëhet kujdes të punohet për arritjen e kërkesave të programit.

e lëndëve të tjera, duke hartuar paraprakisht një plan të përbashkët disa orësh që shfrytëzon lidhjet konceptuale ndërlëndore dhe aspektet kroskurrikulare. Shpërndarja dhe shumëllojsh-mëria e veprimtarive, duke u gjetur vendin e duhur përgjatë vitit mësimor, është një element i rëndësishëm i zbatimit me sukses të rubrikës të orëve të lira. Kujdes duhet bërë që orët e lira të mos shpërdorohen, duke i shfrytëzuar për qëllime rutinë të cilat nuk sjellin risi të reja në kurrikulën shkollore.

Fazat për realizimin e orëve të lira në veprimtari të ndryshme artistike janë si më poshtë:

Faza I:

1. Objektivat e përgjithshëm të kësaj veprimtarie. Përmes kësaj veprimtarie, nxënësit do të zhvillojnë:

kërkuar në internet;karakteristikat

dhe jashtë vendit.të krijuar -

torike etj. 2. Objektivat speci ke për secilën lëndë (çfarë do të realizojnë ata brenda një ose më shumë orëve për këtë veprimtari, në lëndët e tyre).

14

3. Ndarja e detyrave.

Faza II: Rrugët për zhvillimin e OL

Përcaktimi i burimeve për zhvillimin e veprimtarisë;Përcaktimi i bazës materiale;Përcaktimi i metodave mësimore;Përcaktimi i periudhës dhe orëve që duhen për këtë veprimtari.

Kënd me fakte dhe dokumente Koncert Ekspozitë

Faza 4: Vlerësimi i veprimtarisë 1. Nxjerrja e problemeve dhe vështirësive të hasura për arritjen e objektivave të vendo-

2. Vlerësimi i nxënësve (që kanë bërë krijimin më të mirë, këndimin më të mirë etj)

Objektivat e përgjithshme sipas niveleve

Në fund të orës nxënësi është i aftë:

Linja 1: Këndimi. Të këndojë vetëm dhe në grup këngë të kulturave të ndryshme, për atdheun, shkollën, natyrën, shoqërinë, mjedisin etj. Linja 2: Bazat e arsimit muzikor. Të njihet me konceptet muzikore dhe të aftësohet për të përjetuar e për të ekzekutuar pjesë të ndryshme muzikore.Linja 3: Luajtja në instrument. Të luajë vetëm dhe me të tjerë, në instrumente të ndryshme ORF.Linja 4: Dëgjim muzikor. Të dëgjojë muzikë të ndryshme, duke e përshkruar dhe vlerësuar atë.Linja 5: Shprehje dhe krijim muzikor. Të krijojë dhe të shprehë emocionet e veta nëpërmjet arteve të tjera.

1

2

3

Niveli BazëTë zbatojë rregullat e frymëmarrjes dhe teknikat e të kënduarit.Të këndojë duke shqiptuar fjalët e këngës.Të respektojë ritmin Të transmetojë ide e dëshira duke mbajtur një qëndrim në zgjedhjen e këngëve që pëlqen.Të dallojë ndryshimet ritmike apo melodike në këngë a melodi të ndryshme.Të përshkruaj karakterin dhe tempin e një pjese të thjeshtë muzikore.Të dallojë vetitë e tingullit. Të përshkruajë vetitë e tingullit në ndonjë pjesë muzikore (nina nana, këngë për fëmijë etj.)Të shoqërojë këngë apo lojëra të thjeshta ritmike.Të ekzekutojë ritmin, duke e shoqëruar me duartrokitje, triangolo apo instrumente me

1

15

goditje.Të dallojë konceptet muzikore, forma të ndryshme muzikore, grupimet e shprehitë vokale të zërave dhe grupimet e instrumenteve në muzikën e dëgjuar.Të përdorë një terminologji të thjeshtë muzikore.

artet e tjera.

Të kombinojë lëvizjet e trupit me muzikën.

Niveli mesatarTë këndojë melodinë dhe tekstin e këngës. Të zbatojë, rregullat e frymëmarrjes, teknikat e të kënduarit, ritmin, intonacionin.Të zhvillojë ndjenjën ritmike dhe melodike duke respektuar rregullat e të kënduarit.Të transmetojë ide e dëshira, duke mbajtur shpesh herë një qëndrim aktiv në zgjedhjen e këngëve që pëlqen.Të dallojë çdo këngë apo melodi në ritëm dhe në intonacion.Të zbatojë vetitë e tingullit.Të përshkruajë vetitë e tingullit në një pjesë muzikore (nina nana etj).Të shoqërojë këngë apo lojëra të thjeshta ritmike.Të kontrollojë gjatë ekzekutimit ritmin dhe të ekzekutojë duke shoqëruar me duar-trokitje, triangolo dhe me instrumente me goditje.Të përshkruajë koncepte muzikore, forma të ndryshme muzikore, grupimet e shpre-hitë vokale të zërave dhe grupimet e instrumenteve, në muzikën e dëgjuar.Të përdorë një terminologji të thjeshtë muzikore.Të përdorë ndryshimet dhe ngjashmëritë e temave të përdorura në muzikë dhe në arte të tjera.

jep muzika.

Të kombinojë me harmoni lëvizjet e trupit me muzikën.

Niveli i lartë:Të interpretojë me ndjenjë e me emocion këngën.Të zbatojë teknikat e të kënduarit.Të transmetojë ide e dëshira duke mbajtur një qëndrim aktiv në zgjedhjen e këngëve që pëlqen.Të këndojë dhe shoqërojë duke krijuar kombinime me lëvizje trupore.Të zhvillojë çdo këngë apo melodi, në ritëm dhe në intonacion.Të përshkruajë dhe të vlerësojë karakterin e një pjese të thjeshtë muzikore. Të krijojë të gjitha vetitë e tingullit.Të përshkruajë dhe shpjegojë vetitë e tingullit në një pjesë muzikore.Të shoqërojë çdo këngë apo lojë të thjeshtë ritmike.Të ekzekutojë duke shoqëruar me duartrokitje, triangolo dhe instrumente me goditje.Të përshkruajë në mënyrë të pavarur të gjitha konceptet muzikore, format e ndryshme muzikore.Të dallojë dhe të përdorë çdo ndryshim dhe ngjashmëri të temave të përdorura në muzikë dhe në arte të tjera.Të përjetojë dhe shprehë muzikën përmes arteve të tjera.Të shpjegojë çdo ndjesi që i ngjall muzika, në raport me artet e tjera.

2

3

16

Rubrikat kryesore mbi të cilat zhvillohen temat mësimore

1.Objektivat – përcaktojnë se çfarë elementesh muzikore, shprehish dhe qëndrimesh duhet të arrijë nxënësi në fund të çdo ore mësimore. Në disa raste janë formuluar edhe objektivat socialë. 2. Mjetet mësimore/didaktike – synojnë ta bëjnë konkrete orën mësimore. Mësuesi i familjarizon me to duke i aftësuar ata në përdorimin e tyre. Të tillë janë Cd me materialet didaktike (këngë, lojëra muzikore, pjesë të ndryshme për dëgjim, shembuj të llojeve të tingujve ose të zhurmae. Gjithashtu, me vlerë janë edhe mjetet rrethanore dhe si dhe ato me përdorim kolektiv:magnetofon, postera dhe veglat me goditje (shkopinj, gurë, lugë, zilka) etj. 3.Metoda mësimore – teknikat dhe metodat e përdorura në këtë manual janë: breinstorming, klaster, diagrami i Venit (metoda që nxisin mendimin kritik), dhe (metoda me në qendër nxënësin) puna në grup, loja në role.

4.Informacioni për mësuesin - kjo rubrikë do të ndihmojë mësuesin për të njohur koncepte dhe elemente të ndryshme muzikore, që ai nuk i ka ndeshur më parë. Në këtë manual jepet çdo infomacion është përzgjedhur me kujdes dhe është shprehur me një gjuhë të thjeshtë. 5.Rubrika “Zhvillimi i mësimit” - thekson hapat dhe veprimtaritë që mund të ndiqen nga mësuesi gjatë mësimit. Kësaj rubrike i kushtohet pjesa më e madhe e kohës mësimore (rreth 30’-35’).

6. Integrimi me lëndë të tjera – synon të bëjë integrojë lëndën e muzikës me lëndë tjera. Nxënësit do të mësojnë të zbulojnë lidhjet midis muzikës dhe edukimit

si burim kënaqësie.

Pas dhënies së programit analitik të edukimit muzikor, bëhet shpjegimi i metodave të dhe teknikave të ndryshme, të shpjeguara në mënyrë më të zgjeruar.

17

7. Vlerësimi synon të përcjellë te nxënësit, rezultatet e punës së tij në veprimtaritë praktike, d.m.th. përmes të kënduarit, të luajturit, etj. Vlerësimi bëhet në atë çka nxënësi ka përvetësuar. Gjatë vlerësimit nxënësit mund të nxiten të vlerësojnë njëri – tjetrin.

Si mund të përdoret manuali?

Modeli i mësimeve në këtë libër është zhvilluar në përputhje me një sërë kriteresh që përdoren për hartimin e manualeve të mësuesit dhe në përputhje me kërkesat e programit të lëndës.

Çdo temë mësimore është ndërtuar sipas skemës së mësipërme dhe përmbledh të gjithë veprimtarinë mësimore që i duhet mësuesit për të përmbushur detyrat mësimore. Këto mësime aftësojnë dhe edukojnë nxënësit për këndimin, dëgjimin, përjetimin, krijimin dhe vlerësimin e muzikës. Procedimet metodike të përdorura gjatë zhvillimit të mësimeve model, motivojnë nxënësit për të qenë krijues gjatë orës. Teknikat dhe metodat e sugjeruara do ta ndihmonin mësuesit në arritjen e objektivave mësimore. Mësuesit i duhet të demonstrojë dhe të përdorë gjatë orës mjete mësimore dhe didaktike të cilat janë: Cd, foto ose postera, vegla me goditje ( lugët, shkopinjtë, zilka, gurë etj).

E rëndësishme është që mësuesit të krijojnë një mjedis mësimi, i cili do të nxisë dhe do t’i ndihmojë mësuesit, për të zbuluar dhe për të zhvilluar aftësitë dhe prirjet e tyre muzikore. Mësuesit duhet të organizojnë veprimtari praktike sa të jetë e mundur, pasi shumë aftësi të përcaktuara në program duhet të arrihen nëpërmjet tyre.

Zbatimi i modeleve të ndryshme ritmike apo melodike, dallimi i tingujve të muzikës dhe zhurmave të realitetit natyral, të instrumentit muzikor apo edhe objekteve të tjera, janë pjesë e mësimeve që paraqiten në këtë libër.

Të gjithë shembujt muzikorë do të renditen në Cd sipas radhës së temave mësimore.Cd që shoqëron këtë libër përmban:

- këngët e përfshira në program;- pjesët e dëgjimit muzikor;- shembuj të ndryshëm didaktikë për tema të ndryshme;- këngë për fëmijë, popullore, të huaja etj.

Gjatë manualit do të vini re disa simbole, përmbajtja e të cilave është si vijon:

tregon përdorimin e Cd. Mësuesi do ta vendosë atë sa herë ta shikojë të nevojshme. Një ndihmë të madhe manuali do t’i japë mësuesit edhe për tekstet e këngëve, të cilat do të jenë të plota dhe të shoqëruara me vijë melodike. Edhe në këtë

rast mësuesi do të shikojë shenjën dalluese . sugjeron se duhet të keni kujdes gjatë procedurës që do të kryeni.

Në manual ka edhe foto ose ilustrime të cilat ju ndihmojnë për të ndërtuar dhe konkretizuar orët mësimore.

18

Të dashur kolegë!

Modelet që ofrohen në këtë manual, nuk janë as të detyrueshme dhe as të mundshme për t’u zbatuar. Realiteti në klasën tënde, mund të të sugjerojë modele të tjera mësimi, për tema të caktuara. Me modelet që ofrojmë, vetëm synojmë t’Ju nxisim dhe t’Ju bëjmë sa më kreativë në punën tuaj në zbatimin e programit të edukimit muzikor.

AUTORËT

20

PËRMBAJTJA

Tema : Këngë të ndryshme. ........................................................................... 21Tema 2: Lojë muzikore “Roza - rozina” ....................................................... 23Tema: Këngë dhe pjesë muzikore .................................................................. 25Tema 4: Kënga “Ëndrra” ................................................................................ 27Tema: Veglat ritmike , mjetet trupore dhe me goditje. ................................... 32Tema : Loja muzikore “Hapa – dollapa” ....................................................... 34Tema : Të shprehim emocionet tona .............................................................. 36Tema: Këndojmë e luajmë “Loja e shqiponjave” .......................................... 37Tema: Kënga “Tik-tak, një- dy”. .................................................................... 40Tema: Ritmi .................................................................................................. 42Tema: Kënga “Ja na erdhi Viti i Ri” .............................................................. 44Tema: Kënga “Qengji i vogël” ....................................................................... 46Tema: Kënga: “Moj bubrrec” ........................................................................ 49Tema: Të shprehësh dhe të vlerësosh. ............................................................ 51Tema: Këngë “Festa e Abetares” ................................................................... 52Tema: Këngë –“Këngë të ndryshme”............................................................. 54Tema: Pjesë të thjeshta ................................................................................... 55Tema: Këngë”Himni Kombëtar” ................................................................... 56Tema: Shprehje dhe vlerësim ......................................................................... 59Tema: Këngë ”Pa shikoni duart tona” ............................................................ 60Tema: Muzika ose kënga që më pëlqen. ........................................................ 62Tema: Këngët më të bukura. .......................................................................... 63Programi tematik klasa I ................................................................................ 65

21

Linja: Këndim Tema : Këngë të ndryshme.ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të: - rikujtojë disa nga këngët që di;- shoqërojë këngët, duke rrahur shuplakat dhe duke kryer lëvizje të thjeshta trupore;- shprehë mendime të thjeshta për muzikën që ai pëlqen më shumë.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd, postera, foto të ndryshme me këngëtarë nga veprimtari të ndryshme për fëmijë.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, shoqërimi i këngës me shuplaka.Metoda e përdorur: veprimtari njohëse/emotive.

Informacion për mësuesin

Qëndrimi gjatë të kënduaritQëndrimi ose pozicioni i nxënësve gjatë të kënduarit përbën një nga çështjet kryesore për të siguruar cilësi. Pozicioni më i përshtatshëm është të qëndruarit në këmbë, me duar të lëshuara poshtë. Në praktikën e punës mësimore, për të shmangur lodhjen, lejohet edhe pozicioni ndenjur me duar të lëshuara lirshëm mbi gjunjë. Koka dhe trupi mbahen drejt, qafa e lirë, ndërsa gjoksi nxirret përpara me qëllim që marrja dhe nxjerrja e ajrit nga mushkëritë të bëhen sa më lirshëm. Nuk lejohen shtrembërimet në fytyrë dhe lëvizjet e gojës duhet të jenë të lira. Ngurtësimi i buzëve dhe i gjuhës ndikon për keq në cilësinë e tingullit. Realizimi i kërkesave të mësipërme arrihet kryesisht me përqendrimin e tendosjen e vullnetshme të nxënësve gjatë kohës që ata këndojnë. Ky qëndrim ndikon pozitivisht në gjendjen e përgjithshme të muskujve që sigurojnë tingullin e mirë dhe cilësinë gjatë të kënduarit. Pozicioni i të kënduarit Puna me të kënduarit ndërtohet mbi parimet e njohura të pedagogjisë vokale.Pë këtë duhet që mësuesi të njohë karakteristika të ndryshme të zërit të fëmijëve. Gjatë të kënduarit duhet të edukohet një tingëllim i natyrshëm, i lehtë dhe i pastër, pa sforcim të pejzave zanore, duke shmangur sforcimin dhe mbingarkesën

MESIMI 1

22

e tingullit. Një ndikim jo të mirë ka spostimi i zërit nga regjistri i gjoksit në regjistrin e lartë, i cili shkakton zë të çjerrë, duke ndikuar në dobësimin dhe lodhjen e aparatit zanor.

DiksioniDiksioni është shqiptimi i drejtë i tekstit të këngës që do të thotë shqiptimi i qartë i tingujve zanorë në të gjitha kombinimet e mundshme. Kërkesat për një diksion të

nuk zotërojnë ende një ligjëratë të drejtë. Diksioni është kusht për të siguruar cilësi gjatë të kënduarit.Rregullat e frymëmarrjes gjatë të kënduaritFrymëmarrja është një nga kërkesat e rëndësishme për të kënduar me cilësi këngën. Pa një frymëmarrje të edukuar mirë zëri humbet forcën e bukurinë, dobësohet dhe shuhet. Kjo do të ndikonte në copëzimin e linjës melodike e të vargut poetik. Procesi i frymëmarrjes kryhet përmes marrjes dhe nxjerrjes së ajrit nga mushkëritë. Frymëmarrja me mushkëri është e organizuar dhe aktive. Pika kyçe qëndron në lidhjen reciproke midis tipit të frymëmarrjes dhe karakterit të këngës. Si mund të marrim frymë? Disa nga tipet e të marrurit frymë: - me pjesën e sipërme të kraharorit- me gjoks (i përdorshëm për fëmijët e klasave 1-5)- me diafragmë.- Frymëmarrja e ngadaltë ul cilësinë e tingullit, fshin timbrin dhe dobëson dinamikën

e tij.- Nuk lejohet të marrësh frymë me shpejtësi, duke ulur dhe ngritur shpatullat e

gjoksin.

Kujdes!- Fëmijët nuk duhet të marrin frymë shumë thellë, sepse dëmtojnë aparatin vokal,

zëri merr një ngjyresë jo të bukur, dhe të kënduarit vështirësohet dhe bëhet jo i saktë.

Ndiqen këto rregulla:

- Në asnjë rast nuk lejohet frymëmarrja në mes të fjalës.Zhvillimi i mësimit- Ekspozohen foto nga veprimtari të ndryshme muzikore.

qytetit ose të një veprimtarie tjetër për fëmijë.- Kërkojuni të thonë, me fjalët e tyre, qëndrimin që kanë këngëtarët gjatë këndimit(ulur,

drejt).

Ulur Në këmbë

23

- Kërkojuni nxënësve të veçojnë, nga fotot, këngëtarin në pozicionin e duhur.- Kërkojuni fëmijëve të këndojnë disa nga këngët e mësuara në arsimin parashkollor.- Shoqërojini ata gjatë këndimit të këngëve. - Vendosni në magnetofon këngën që ata dinë më mirë. - Nxitini fëmijët të shoqërojnë këngët me lëvizje trupore ose me shuplaka.- Kërkojuni të tregojnë nëse kanë qenë pjesëmarrës në një shfaqje muzikore.- Kërkojuni të shprehin me fjalë të thjeshta, përshtypjet nga këto veprimtari.- Përcaktoni karakteristikat e zërave të tyre.

Terma kyçDiksioni – shqiptimi.

Vlerësimi: mësuesi bën vlerësimin për nxënësin me zërin më të bukur.

MESIMI 2

Linja: Këndim dhe lojëra muzikore

Tema 2: Lojë muzikore “Roza - rozina”Objektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- këndojë lojën muzikore duke luajtur në formë rrethi;- të demonstrojë diksion të saktë të tekstit të këngës;

24

- kombinojë muzikën dhe tekstin me lëvizjet trupore.

Mjetet mësimore -didaktike: magnetofon, Cd, lapsa.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, rrahja e shuplakave duke kënduar.Metoda e përdorur: veprimtari aplikuese – demostruese, lojë në role.


Lojërat muzikore janë pjesë e rëndësishme e edukimit muzikor të fëmijëve në ciklin e mesëm të ulët. Ato zhvillojnë aftësinë për të kënduar një këngë dhe njëkohësisht për të luajtur lojën duke ndërthurur edhe elemente të tjera. Disa elemente që përbëjnë një lojë muzikore, janë: vija melodike, teksti, dramatizimi apo loja në role, të gjitha këto të shoqëruara me emocione. Ashtu si dhe këngët ose një pjesë muzikore, edhe loja muzikore përbëhet nga ritmi, tingujt, karakteri. Këto do të zhvillohen dhe realizohen nëpërmjet kësaj loje dhe lojërave të tjera që do të vijnë më pas.

një lojë, duke kombinuar lëvizjet trupore dhe duke i ekzekutuar ato, në përputhje me tekstin dhe melodinë.

Roza – rozina

I

Roza, rozina na sjell trëndelina bashk’me zambakun edhe lule tjera. Sillu, sillu rrumbullak Me një tuf’ me lule.

Zhvillimi i mësimit- Ju u keni kërkuar paraprakisht nxënësve

të përmendin këngët-lojë që ata dinë. Titujt e tyre i shkruani në dërrasë të zezë.

Ro za,- ro - zi - na na sjell trë - nde - li - na bashk' me zam - ba - kun

e - dhe lu - le tje - ra si - llu, si - llu rrum - bu - llak me një tuf' me lu - le.

25

- Mësojuni melodinë dhe tekstin e këngës nxënësve në mënyrë të saktë.- Vendosini në formë rrethi nxënësit gjatë këndimit.- Kërkojuni nxënësve të shoqërojnë këngën-lojë me duartrokitje në dy kohë. Ro za ro zi na, na sjell trë nde li na 2/4 1 1-2 1 -2 1 - 2 1 - 2 1 - 2- Ndihmojini nxënësit gjatë numërimit ritmik.- Nxitini nxënësit të shoqërojnë këngën edhe me lëvizje trupore.- Nxitini ata të shprehin emocionet që ndiejnë pas mësimit të kësaj loje.

Terma kyçNumërim ritmik -numërim me gojë ose me goditje (shuplaka, shkopinj).

Vlerësimi: vlerësoni nxënësit në grup. Veçoni ata që ishin më aktivë në lojën muzikore. Vlerësimi në këtë mësim bëhet për interpretimin e lojës muzikore.

MESIMI 3

Linja: Dëgjim muzikor

Tema: Këngë dhe pjesë muzikoreObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- sjellë shembuj të tingujve dhe zhurmave nga mjedisi;- dallojë tingujt nga zhurmat;- jetë i aftë të dëgjojë pjesë të ndryshme muzikore;- dallojë karakterin e gëzuar, nina – nana, vallëzues;- demonstrojë aftësi për dëgjim muzikor dhe përqendrim.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd.Burimet: mund të shfrytëzohen tinguj dhe zhurma nga mjedisi, Cd me këngë për fëmijë (nina-nana apo vallëzuese).Metoda e përdorur: veprimtaritë njohëse dhe nxitëse, diagrami i Venit.

Informacion për mësuesinVibracionet ose dridhjet jo të rregullta (të izoluara, sporadike) prodhojnë zhurmën.Zhurmat janë tingujt që ne dëgjojmë në rrugë dhe që nuk janë aspak të këndshëm për veshin tonë. Ato kanë një frekuencë më të lartë se pragu i dëgjimit. Burimet që

lëshojnë zhurmë janë makinat, aeroplani kur ngrihet etj.

26

Tingujt dhe zhurmat prodhohen nga vibracione (dridhje) të ndryshme. Vibracionet (dridhjet) e rregullta (në kohë të njëjtë) prodhojnë tingull.

Tngulli është valë zanore, me frekuencë dhe gjatësi të caktuar. Burime që lëshojnë tinguj: pikat e shiut, zëri i njeriut, zilja e telefonit, zilka ose këmbora, sirena e alarmit

të makinës së policisë, ambulancës etj.

pikat e shiut zëri i njeriut

zilja e telefonit sirena e alarmit, makina e policisë

zilka ose këmbora sirena e alarmit e ambulancës

Karakteri i një pjese muzikore është një muzikë që ka karakter të gjallë, të ndritur dhe plot dritë. Nina-nana – është një muzikë e lehtë, e ëmbël, e ngadaltë. Vendoset pjesa “Nina- nana” e Franc Shubert, e cila është një pjesë e qetë dhe e ëmbël. Karakteri vallëzues – është një muzikë që të bën të vallëzosh, p.sh., një melodi

popullore e gëzuar, një vals etj. Demonstrimi i qartë i karakterit të një kënge apo pjese muzikore është shumë i rëndësishëm, sepse nxënësit do të mësohen ta dallojnë karakterin e saj. Diçka mbi jetën e Shubertit: Shubert lindi në Vjenë më 1797 dhe vdiq më 1828 në qytetin e lindjes. Shubert ishte fëmija i dymbëdhjetë nga të katërmbëdhjetë fëmijët që merrte mësime mbi muzikën. Ai studioi shumë mirë formën muzikore dhe për pianoforte, duke u mbështetur në tekstet e Shilerit, Gëtes etj.

Zhvillimi i mësimit- Kërkojuni nxënësve të sjellin shembuj të zhurmave dhe tingujve.Pas sjelljes së shembujve, nxënësit mund të krahasojnë tingujt dhe zhurmat duke gjetur të përbashkëtat e tyre.

27

- Kërkojuni të imitojnë tinguj nga natyra (zogun, erën etj).- Kërkojuni të sjellin shembuj të zhurmave duke i imituar ato.- Nxitini nxënësit të këndojnë këngë djepi, nina – nana, këngë që dinë më mirë. - Kërkojuni nxënësve të sjellin shembuj të ndonjë valleje me karakter vallëzues,

duke i demonstruar lëvizjet në klasë.- Kërkojuni të thonë, me fjalët e tyre, çfarë karakteri kanë pjesët që ata dëgjojnë në

magnetofon (i gëzuar, vallëzues, i qetë etj).- Nxitini nxënësit që për çdo pjesë që dëgjojnë, të japin një simbol (diellin – për

komunitet ose që kanë parë në TV, duke respektuar mendimin e njëri - tjetrit.

Terma kyçTingull,zhurmë,dridhje,karakteri: i gëzuar, nina-nana, vallëzues.

Vlerësimi: mësuesi vlerëson aftësinë e nxënësit për dallimin midis tingujve, zhurmave, dhe karakterit të një kënge ose të një pjese muzikore: e gëzuar, nina-nana, vallëzuese.

Detyrë: u kërkohet nxënësve të sjellin: a) shembuj të këngëve ose melodive me karakter të gëzuar, nina-nana, vallëzues, b)vizatim të bërë nga mbresat që u ka lënë një melodi e dëgjuar nga këto karaktere.

MESIMI 4

Linja: KëndimTema 4: Kënga “Ëndrra” Objektivat Në fund të dy orëve të mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- shqiptojë saktë tekstin e këngës;- këndojë në intonacion këngën;- mbajë pozicionin e duhur gjatë këndimit;- shprehë emocionet e tij rreth këngës.

28

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd, zilka, lapsa me ngjyra etj.,nëse është e mundur postera me pozicionin e të kënduarit.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, rrahje me shuplaka.

Ëndrra Teksti: Jorgo Papingji Muzika: Agim Rrëza

I II

un e shikoj. e të ngjitem lart në re.Duket sikur nisem, E të bëhem yll,

RefreniPor kur nis të udhëtoj,qiellit i afrohem.Sapo diellin e takoj, më del ëndrra e zgjohem.Unë do ngjitem lart në re,se e ndjej në zemër.

ta shikoj në ëndërr.

29

Zhvillimi i mësimit Diskutime:

emocionet që provojnë gjatë soditjes, etj.- Nxitini të tregojnë një ëndërr të bukur që ata kanë

parë.

Veprimtaria e orës I- Dëgjoni regjistrimin e këngës në

magnetofon, dhe mësoni tekstin e melodinë me fraza ose fjali.

- Nxitini nxënësit që të këndojnë të gjithë dhe në pozicionin e duhur.

- Nxitini nxënësit që të këndojnë këngën me dëshirë dhe ndjenjë.- Shoqëroni këngën me zilka (nëse keni).Veprimtaria e orës II- Rikujtoni me nxënësit fjalët e këngës dhe vijën melodike të saj.- Rikujtoni së bashku rregullat e frymëmarrjes dhe pozicionin e të

kënduarit.- Kërkojuni ta këndojnë këngën deri në fund, duke i motivuar ata që

kënduan më mirë.- Nxitini nxënësit të shprehin ndjenjat e tyre rreth këngës, duke sjellë

shembuj nga jeta e përditshme.- Vendosini nxënësit të shprehin përmes vizatimit ëndrrën e tyre më të

bukur.

Integrimi

të nxënësve.

Vlerësimi: vlerësoni nxënësin që demonstron këndimin e këngës bukur dhe me ndjenjë. Vini në dukje respektimin e ose jo të rregullave të frymëmarrjes si dhe pozicionin drejt gjatë këndimit.

30

MESIMI 5

Linja: Bazat e arsimimit muzikorTema: Vetitë e tingullitObjektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- përcaktojë tinguj të ndryshëm nga mjedisi i klasës;- dallojë tingujt: i gjatë - i shkurtër, i lartë - i ulët, i lehtë - i fortë;- gjejë në këngët që di, vetitë e tingullit: i gjatë - i shkurtër, i lehtë - i fortë, i lartë - i

ulët.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd.

Informacion për mësuesinVetitë ose karakteristikat e tingullit janë: 1. Gjatësia- është mbajtja gjatë pa shkëputje e tingullit të zërit apo instrumentit dhe mbajtja shumë shkurt e tingullit të zërit apo instrumentit.Refreni i këngës “Gjyshja dhe Petriti” ka tinguj të shkurtër dhe të gjatë. Pasi dëgjohet në magnetofon, veçohen këta tinguj, duke i kënduar ose i ligjëruar. Një paraqitje me

tingujt e shkurtër e të gjatë.

Dëgjohet pjesa: Ma - cja le të la - het E E E E Q Q (tinguj të shkurtër) (tinguj të gjatë)

pra - pë do të tha - het E E E E Q Q(tinguj të shkurtër) (tinguj të gjatë)

Katër tingujt e parë ma – cja le- të janë të shkurtër, ndërsa la – het janë të gjatë. 2. Lartësia- është tingëllimi i lartë apo i ulët i zërit apo i instrumentit.

- Dëgjohet refreni i këngës “Gabimi i Mirelës”. Mësuesi dhe nxënësit, duke kënduar së bashku, gjejnë tingujt e ulët e të lartë. Në dërrasë të zezë mësuesi bën një

kudo tingulli më i lartë shkon zi bu to au tingulli më i ulët

31

shkrepseje ose shkopinj të vegjël.

sipas lartësisë së tingujve si dhe shpjegon ngritjen e zërit deri te fjala kudo si nota më e lartë ose të ulët të

këngës. 3. Ngjyra- është këndimi apo luajtja, lehtë ose fortë i një tingulli nëpërmjet zërit ose instrumentit. Vendoset kënga “Nina - nana” në magnetofon. Te kjo këngë dalin qartë ndryshimet në ngjyrimin e këngës. Ndryshimet demonstrohen nëpërmjet dëgjimit në Cd dhe më pas këndimit nga vetë nxënësit. Merrni mendimin e nxënësve se ku duhet të këndojnë lehtë apo fort. Kur të këndoni këngën, gjeni së bashku ato fraza ku tingujt këndohen lehtë ose fort. Bëjuni pyetje nxënësve: Pse kjo këngë nuk mund të këndohet fort?4. Timbri- ndryshimi i zërit të shokëve dhe shoqeve, ose i tingujve të instrumenteve. Nxirrni në mes të klasës një nxënës. I mbyllni sytë atij dhe kërkojini pas çdo zëri të gjejë, emrin e shoqes apo shokut të klasës.

Vendosen në magnetofon instrumente të ndryshme, si: piano, violina, zëra të ndryshëm të shokëve apo shoqeve etj.

Zhvillimi i mësimit- Vendosni në magnetofon shembujt e sugjeruar në informacion, duke ua konkretizuar

më së miri nxënësve dhe duke folur njëkohësisht për to. Këndoni së bashku shembujt e dhënë (refrenin).

- Kërkojuni nxënësve ta paraqesin lartësinë e tingujve që dëgjojnë, në këngën që ata

- Nxitini nxënësit që përmes timbrit,të dallojnë zëra të shokëve dhe shoqeve, nga mjedisi i klasës.

Terma kyçVetitë e tingullit:gjatësi,lartësi,ngjyrë,timbër.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen nëse ata janë në gjendje të dallojnë vetitë e tingullit në këngë të ndryshme dhe dallimin e timbrit të zërave të shokëve dhe shoqeve të klasës.

32

MESIMI 6

Linja: Luajtje në instrumentTema: Veglat ritmike , mjetet trupore dhe me goditje.Objektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- njohë mjetet trupore dhe instrumentet me goditje;- këndojë dhe luajë në grup;- shoqërojë muzikën me ndonjë nga këto instrumente;- lidhë veprimet muzikore me ngjarje nga jeta e përditshme.

Mjetet mësimore-didaktike: instrumente me goditje (gurët, shkopinjtë, rraketakja, këmborët, poçi, lugët, qypi), magnetofon, Cd, poster.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, rrahja e shuplakave ose e këmbëve duke kënduar, gurë, zilka, etj. Informacion për mësuesinMjetet trupore i gjejmë të vendosura në trupin tonë. Ato janë shuplakat (goditja e tyre),

instrumenti më i përsosur dhe laringu është ai që luan rolin e instrumentit.

Trokitja e duarve Kërcitja e gishtave Duartrokitja

Llojet e shkëllimave

33

Instrumentet me goditje janë të shumëllojshme. Ato janë gurët, shkopinjtë, rraketakja, këmborët, poçi, lugët, qypi etj.

Poçi Gurë Lugët Qypi Këmborët

Kënga-lojë “Roza -rozina” tashmë njihet si këngë, ndaj luajtja me instrumentet trupore apo me goditje mund të zhvillohet si më poshtë:grupi I, këndon duke krijuar rrethin, grupi II, mban ritmin duke rrahur shuplakat (ose shkopinjtë).Gjatë këndimit,nxënësit do ta bëjnë hapin, duke ndjekur ritmin përmes rrahjes së shuplakave ose të shkopinjve, gjithmonë nën udhëheqjen e mësuesit. Rolet e grupeve mund të ndërrohen vetëm pasi ata të kenë përvetësuar shumë mirë rolin e grupit të parë dmth të këndimit. (Grupi i parë do të mbajë ritmin, pasi të jetë aftësuar për të kënduar, grupi i dytë do të ushtrohet të këndojë në rreth, pasi të jetë aftësuar pë të mbajtur ritmin. Kur kënga këndohet nga e gjithë klasa duke e shoqëruar me duartrokitje, drejtohet pyetja:Me sa goditje e shoqëruam këngën? Nxënësit përgjigjen: me dy goditje. Mësuesi e ndan klasën në dy grupe për të zhvilluar një shembull ritmik. Gjatë kohës që këndon grupi i parë, i përgjigjet grupi i dytë, duke goditur shuplakat.

Gjatë shembullit, bëni kujdes në numërimin ritmik dhe këndimin.

Zhvillimi i mësimit - Ftojini nxënësit për të zhvilluar lojën muzikore në dy grupe: njëri në formë rrethi

dhe tjetri që shoqëron me shuplaka ose shkopinj.- Udhëhiqini nxënësit për të zhvilluar bisedën muzikore, ku secili grup zhvillon

rolin e tij (si më lart). - Secili grup mund të zgjedhë instrumente të ndryshme me goditje, për shoqërim

(lugë, shkopinj, zilka etj.), duke i ndërruar ato me njëri -tjetrin.

34

- Kërkojuni fëmijëve të zhvillojnë shoqërimin ritmik duke rrahur shuplakat me goditje të qarta.

Terma kyçMjete trupore,instrumente me goditje.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për shoqërimin e këngës-lojë me mjete trupore dhe me vegla me goditje.

MESIMI 7

Linja: Këndim dhe lojëra muzikoreTema : Loja muzikore “Hapa – dollapa”ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- këndojë dhe luajë këngën saktë;- shoqërojë muzikën me lëvizjet trupore;- zhvillojë ndjenjën ritmike gjatë lojës;- përfshihet dhe të luajë në grup.

Mjetet mësimore-didaktike: magnetofon, Cd, vegla me goditje, etj.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, përplasjet e duarve duke kënduar.Metoda e përdorur: veprimtari njohëse/nxitëse, lojë në role.

Informacion për mësuesinTempi është shpejtësia që përshkojnë notat në një pjesë muzikore. Nëse do t’i referoheshim këngës “Hapa dollapa”, ajo këndohet në temp mesatar. Njohuritë për tempin mund të jepen në mëyrë spontane, duke krahasuar një këngë të shpejtë me një të ngadaltë. Kjo bën që nxënësit të kuptojnë shumë mirë, pa qenë nevoja për të pëdorur termin temp.Këngët që do të mësohen në këtë nivel, janë pothuajse moderato (shpejtësi mesatare).

Hapa dollapa

Muzika: Selim Ishmaku

35

I IIHapa dollapa, Hapa dollapakush ësht’fshehur mbrapa? te pema fshehur ti je,hopa, Albana të pash, të pash,dil se të kapa. dil, pra, Albana.

Refreni

Të gjith’ i gjeta, mungon Çiljeta.

Ja dhe Çiljeta, të gjith’ i gjeta. Kënga mund të shoqërohet me mjete trupore (shuplaka) ose instrumente me

goditje (shkopinj, zilka). Loja mund të ideohet edhe nga vetë nxënësit.

Zhvillimi i mësimit

- Dëgjoni këngën në magnetofon dhe mësojuani atë nxënësve.- Ndajeni klasën në grupe, duke i udhëzuar për të zhvilluar lojën muzikore në role.- Kërkojuni nxënësve të këndojnë gëzueshëm këngën-lojë . - Ndihmoni nxënësit për të mbajtur ritmin përmes rrahjeve me shuplaka.- Nxitini nxënësit të imitojnë bukur, individualisht ose si grup, duke e shoqëruar

këngën me lëvizje trupore.

Terma kyçTempi moderato.

36

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen në grupe dhe individualisht për një zhvillim të bukur dhe me ndjenjë të lojës/këngë, për shoqërimin e muzikës me lëvizje trupore ose me instrumente me goditje.

MESIMI 8

Linja: Shprehje dhe krijim muzikor

Tema : Të shprehim emocionet tonaObjektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- dëgjojë muzikë;- shprehë me fjalë të thjeshta emocionet për muzikën që dëgjon;- shprehë emocionet nëpërmjet arteve të tjera si vizatimi,vallëzimi, vjershat, lëvizjet

trupore etj.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofoni, Cd, lapsa me ngjyra, postera me peisazhe etj.

Informacion për mësuesinEdukimi i shijeve muzikore kërkon që kjo orë të zhvillohet me kujdes, sepse

të cilat janë të paqarta dhe jo të ndërgjegjshme. Më pas në njohjen e një kënge,

vetëdijshme, muzikën që dëgjojnë, duke vlerësuar atë me fjalë të thjeshta. Përmes dëgjimit të muzikës, mësuesi i orienton ata, duke u drejtuar pyetje të thjeshta, që i nxisin për t’u shprehur më mirë rreth saj. Gjithashtu, për t’iu përgjigjur muzikës dhe për të shprehur përjetimin që ata provojnë, përdorim artet e tjera si vizatimin, vallëzimin etj.

vendoset pjesa muzikore “Nina – nana” (Brams) në magnetofon, për të ngacmuar fantazinë e fëmijëve, duke i lënë ata të lirë në përjetimin e muzikës. Më pas drejtohet pyetja:Çfarë ju sjell ndërmend ose çfarë emocioni ju shkakton kjo melodi?Kjo pyetje i bën nxënësit të bëhen më të ndërgjegjshëm për pjesën dhe ta dëgjojnë atë me shumë vëmendje. Mendimet që ata shprehin, rreth pjesës “Nina-nana” të Bramsit, mund të shkruhen në dërrasë.

37

Dëgjimi me ndalesaMësuesi bën tre ndalesa gjatë dëgjimit, duke përgatitur për secilën ndalesë nga një pyetje të thjeshtë dhe diskuton me nxënësit:A e keni dëgjuar më parë këtë pjesë? Po/jo/ një herë.Si është melodia që po dëgjoni: e shpejtë apo e ngadaltë? Ajo është e ngadaltë.Çfarë ndieni kur e dëgjoni atë: gëzim, qetësi, frikë? Ndiej gëzim/qetësi.

Diçka për jetën e Johan Brams. Ai lindi në Hamburg më 1833 dhe vdiq në Vjenë më 1897. Rridhte nga një familje muzikantësh dhe luante në orkestrat e vendit të tij si pianist. Ishte mik i ngushtë i muzikantit të madh Robert Shuman. Brams ka shkruar veprat: “Muzikë vokale dhe instrumentale”, “Simfonia e parë, e dytë dhe e tretë”, “Uvertura tragjike” etj.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për mënyrën se si ata do të shprehin emocionet e tyre nëpërmjet arteve të tjera.Veçoni nxënësit që shprehen më bukur emocionalisht dhe nxënësit të cilët demonstruan dëgjim aktiv të pjesës muzikore.

MESIMI 9


Tema: Këndojmë e luajmë “Loja e shqiponjave”Objektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- këndojë duke luajtur këngën-lojë në ritmin e duhur;- zhvillojë lojën muzikore në role;- luajë lojën muzikore duke kombinuar muzikën me lëvizjen.

Mjetet mësimore didaktike: magnetofoni, Cd, (shqiponjë foto)vegla me goditje shkopinj, zilka etj.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, shoqërimi me vegla ritmike duke kënduar.Metoda e përdorur: veprimtari nxitëse – demonstruese.

38

Informacion për mësuesinKënga -lojë zbavit fëmijët dhe i nxit ata për t’u aftësuar jo vetëm në të kënduar dhe në kombinimin e lëvizjeve trupore me muzikën, por edhe në zhvillimin e ndjenjës ritmike. Fëmijët aftësohen në interpretimin e këngës -lojë, në shoqërimin e saj me vegla me goditje, duke përplasur shuplakat dhe kombinimin e lëvizjeve trupore me muzikën, duke kërcyer në ritme të thjeshta etj., gjithmonë nën udhëheqjen e mësuesit. Provoni të këndoni këngën -lojë, të ndarë në dy grupe. Recitativi është pjesë që nuk këndohet, por ligjërohet. Në këtë rast ajo ligjërohet nga të gjithë së bashku.

Loja e shqiponjave Muzika: Zef Çoba

I IIGr. I - Ne jemi shqiponja. Të gjith’, si shqiponjat,

Çfar doni ju shqiponja? ne me gjokset tona, Rum ti, rum ti, rum ti, rum la. Atdheun do ta mbrojmë. Ne duam më të shpejtën, Jemi t’mir, jemi t’sjellshëm. Rum ti rum ti rum ti rum la, Të gjith’ jemi shqiponja. më të mirën dhe më trimen. Rum ti rum ti rum ti rum la. Cila ësht’ m’e mira Rum ti rum ti rum ti rum la. m’e mira ësht Albana (Altini, e me radhë). Rum ti rum ti rum ti rum la.

Recitativi Ti je trime, ti punëtore, po shqiponjë ësht Albana!

39

Zhvillimi i mësimitDiskutime:- Ç’dini ju për shqiponjën?- Ku jeton?- Pse është simboli i vendit tonë?

grupi I, duke lëvizur përpara dhe pastaj përgjigjet grupi II.

Veprimtaria e orës - Diskutoni me nxënësit për karakteristikat e shqiponjës: e madhe, e zezë, krenare

etj.- Kërkojuni fëmijëve të tregojnë, ose të recitojnë diçka për shqiponjën.- Mësojuni tekstin dhe melodinë e këngës.- Vendosini përballë të dy grupet duke i udhëzuar rreth veprimeve muzikore që ata

do të kryejnë.- Kërkojuni të respektojnë lëvizjet në grup (të gjithë nxënësit duhet të jenë dorë për

dore ose me duart krahëqafë dhe të ecin në të njëjtën kohë duke kënduar).- Kërkojuni të respektojnë ritmin dhe karakterin e këngës.- Ndihmojini fëmijët të jenë të saktë në shoqërimin e këngës/lojë dhe në lëvizjet

trupore.

Integrimi:Edukimi qytetar: shpjegoni fjalët simbol i amurit, atdheu.

Terma kyçritmet e thjeshta - 2/4, 3/4, 4/4.recitativi

Vlerësimi: nxënësit do të vlerësohen për interpretimin e lojës bukur dhe me ndjenjë.

40

MESIMI 10

Linja: KëndimTema: Kënga “Tik-tak, një- dy”.Objektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- demonstrojë ndjenjën ritmike në këngën e mësuar;- këndojë ritmikisht dhe saktë këngën; - këndojë solo dhe në grup;- shoqërojë këngën me instrumentet me goditje ose shuplaka.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd, instrumente me goditje.Veprime muzikore: lëvizje trupore, përplasja e shuplakave ose instrumenteve, ecje marsh duke kënduar etj.Metoda e përdorur: breinstorming.

Informacion për mësuesinRitëm pa muzikë ka, ndërsa muzikë pa ritëm NUK KA. Ritmi dhe tingujt janë ato që përbëjnë atë që quhet muzikë. Ritmi ngacmon më gjallërisht veshin tonë. Atë e ndeshim në natyrë, në jetën e përditshme, në mjedisin ku jetojmë apo mësojmë. Ritmi gjendet kudo në hapin tonë, në rrahjet e zemrës, në tik - takun e orës, në fshirëset e xhamave të makinave etj.

muzikore ka brenda saj ritmin, e cila, duke i bashkëngjitur gjallërinë dhe gëzimin e saj bëhet shumë e dashur për fëmijët. Refreni i kësaj kënge është një shembull didaktik shumë i mirë për të kuptuar ritmin. Pyetje: Sa goditje ka kënga? Përgjigje: Nxënësit thonë (dy) dhe rrahin dorën, duke ligjëruar 1 -2. Realizoni gjatë këndimit me nxënësit karakterin e saj të gëzueshëm.

Tik – tak

Teksti dhe muzika: Agron Xhunga

41

I RefreniBabi të lutem dua dhe un’, Tik – tak, tik – tak bjen ajo,një or’ të vogël ta var në mur. dhe un’ zgjohem me gëzim.

kur bie zilja un’ ta dëgjoj. gjimnastikën babi im.


Hapi i ushtarëveDiskutime

- Kërkojuni të tregojnë sa rrahje ka ora; si ecin ushtarët.Veprimtaria e orës I- Silluni shembuj të ritmit nga tik-taku i orës, hapi i ushtarëve dhe diskutoni me

nxënësit se sa goditje dëgjojnë ata.- Kërkojuni nxënësve që të ligjërojnë 1 – 2, bashkë me tik-takun e orës.- Ligjëroni shembuj me bazë ritmike 2/4 ( ma –ce, ma – mi, ba – bi, o – ra, etj.).- Filloni mësimin e tekstit dhe melodinë e këngës.

42

- Përsëriteni së bashku këngën disa herë deri në përvetësimin e saj.- Ndihmojini nxënësit në mbajtjen e ritmit dhe për një intonacion të saktë.

Veprimtaria e orës II- Rikujtojuni nxënësve fjalët e këngës dhe vijën melodike të saj. A e mbajnë mend

ata këngën.- Kërkojuni të respektojnë ritmin gjatë këndimit të këngës, duke i ndihmuar nëpërmjet

dirizhimit me dorë.- Kërkojuni ta këndojnë këngën, duke zhvilluar veprime muzikore, si: përplasja e

shuplakave, ecje marsh, shoqërim me lëvizje trupore etj.- Nxitini të këndojnë me ndjenjë dhe emocion.

Terma kyçRitmi

Integrimi

Vlerësimi: zbatoni vlerësimin paralel nxënës – nxënës. Kërkoni nga nxënësit që të vlerësojnë shokët e tyre që dallohen për mbajtjen saktë të ritmit dhe shoqërimit të këngës me shuplaka ose vegla me goditje.

MESIMI 11

Linja: Bazat e arsiminit muzikorTema: Ritmi Objektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- gjejë shembuj ritmikë në klasë dhe mjedise të tjera;- krijojë modele të thjeshta ritmike;- zhvillojë ndjenjën ritmike në këngë të ndryshme;- respektojë ritmin në këngët që këndon.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd, instrumente me goditje.Burimet: për këtë orë mësimi mësuesi mund të përdorë objekte të ndryshme, si: orë, këmbana, fshirëset e xhamave të makinës, treni etj., ku, përmes goditjeve që dëgjohen, krijohen ritme të thjeshta si (2/4).


43

Edukimi i ndjenjës ritmike të nxënësve kërkon herë pas here ushtrime dhe forma pune të përshtatshme, me qëllim që nxënësit të arrijnë të dallojnë rrahjet, d.m.th. numërimin ritmik në një këngë ose shembull muzikor. Këshillohet gërshetimi i shembujve të ndryshëm me elemente ritmike që shoqërojnë ligjërimet dhe lojrat e ndryshme

ose duke shkruar në dërrasë numrat 1 – 2 të shoqëruara me shigjetat poshtë dhe lart duke ligjëruar fjalët dy rrokëshe: ma-mi, ba-bi, o-ra, etj., do të ndihmojë në kuptimin e ndjenjës ritmike dhe numërimit të saj.

Shembull:

Bëni pyetjet:- Me sa goditje shoqërohen rrokjet?- Përdorni shigjetat për të treguar lëvizjet e dorësposhtë dhe lart.

Zhvillimi i mësimitDiskutimeMësuesi u kërkon nxënësve të sjellin shembuj të ndryshëm nga mjedisi ose për objektet e mëposhtme u kërkon të thonë sesi rrahin ato, duke zhvilluar kështu një numërim ritmik. - Zemra. Tik-tak.- Ora. Tik-tak.- Treni. Çaf –çuf.- Fshirëset. Tak – tak.- Topi. 1 –2 etj.- Ndajeni klasën në dy grupe, me qëllim që grupi i parë të këndojë këngën “Tik-tak,

një -dy”, dhe grupi i dytë të mbajë ritmin me shuplaka.

poshtë dhe lart.

këngës.- Improvizoni disa modele ritmike me goditje në dy kohë duke rrahur shuplakat

- Rikujtoni duke shoqëruar këngët/lojë “Roza rozina”, “Hapa dollapa” me instrumente me goditje ose shuplaka.

44

IntegrimiAbetare: shkrim- Ora bën tik-tak.

Vlerësimi: Mund të kërkoni që vlerësimin ta bëjnë grupet për njëri -tjetrin.

Detyrë shtëpie: gjeni objekte shkollore që krijojnë ritmin.

MESIMI 12

Linja: Këndim

Tema: Kënga “Ja na erdhi Viti i Ri”Objektivat Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- këndojë këngën me ndjenjë;- këndojë solo dhe në grup;- listojë disa nga festat që ai ka përjetuar.

Mjetet mësimore -didaktike: magnetofoni, Cd, foto me pemën e Vitit të Ri apo qytetit të zbukuruar për festën, lapsa me ngjyra, instrumente me goditje.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, rrahja e shuplakave ose instrumentet me goditje.Metoda e përdorur: klaster.

Informacion për mësuesinEvokimi (klaster)Shkruhet në tabelë fjala Viti i Ri, duke nxitur fëmijët të shprehin mendimet rreth kësaj feste: - Çfarë ju sjell ndërmend festa e “Vitit të Ri”? - Përse e festojmë Vitin e Ri? - Si e prisni ju festën e Vitit të Ri?

45

Ja na erdhi Viti i RiMuzika: Baki Kongoli

Ja na er - dhi Vi - ti Ri sa jam i gë - zu - ar

Por - si u - në çdo fë - mi pres për ta fes - tu - ar.

Ref:

Bo - ra zbardhi tej për - tej fu - sha e - dhe ma - le

Vi - ti i Ri do të na gjej me këng e me va - lle.

I IIJa na erdhi Viti i Ri, Bora zbardhi tej për tej,sa jam i gëzuar, fusha edhe male.porsi unë çdo fëmijë, Viti i Ri do të na gjej, pret për ta festuar. me këng e me valle.

III IVE stolisa bredhin tim, Plot dhurata përsëri, me lodra me yje, do të sjellë për mua,era jashtë le të fryjë, babagjysh i Vitit t’ Rile të fryjë ndër pyje. o sa fort të dua!

Zhvillimi i mësimitDiskutime

- Pyetini cila është data që festohet Viti i Ri.- Nxitini të tregojnë për përgatitjet e festës së Vitit të Ri në familjet e tyre dhe si

do të argëtohen.Veprimtaria e orës I- Drejtojuni pyetje nxënësve rreth festës.- Kërkojuni nëse dinë këngë të tjera për festën e Vitit të Ri.

46

- Përsëritni ato momente, që janë të pasakta në intonacion dhe ritëm.

- Inkurajoni të këndojnë, duke e shoqëruar këngën me lëvizje trupore.

Veprimtaria e orës së II- Rikujtoni me nxënësit këngën.- Nxitini nxënësit të këndojnë këngën me

ndjenjë, solo dhe në grup.

Integrimi

Edukatë qytetare: sillni shembuj (dhuratat që mund të bëhen për Vitin e Ri).

Vlerësimi: vlerësimi në këtë orë mësimi bëhet për këndimin me ndjenjë të këngës. Realizoni vlerësimin në grup ose individualisht.

MESIMI 13

Linja: KëndimTema: Kënga “Qengji i vogël”ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- shoqërojë me lëvizje trupore këngën;- këndojë vetëm dhe në grup;- këndojë me ndjenjë këngën;- shprehë emocionet për këngën e mësuar.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd, veglat me goditje, postera me qingja, lapsa me ngjyra.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, përplasja e shuplakave, instrumente me goditje.Metoda e përdorur: klaster.

Qengji i vogël

Teksti dhe muzika: Zef Leka

47

I IIQingji i vogël pse mendushëm? Un’ i vetëm u mërzita,Bee, bee, baa. tring, tring, tring.

Bee, bee, baa. tring, tring, tring.

III IVBaba tash më ka premtue, Do të jem bareshë e fshatit, qingji im, Tring, tring, tring.në kooperativ me t’çue, Do kullos gjith’ gërxhet e shpatit, qengji im. tring, tring, tring.

Zhvillimi i mësimitDiskutime - Ç’dini ju për qengjin?- Çfarë ngjyre ka qengji?- Me çfarë ushqehet qengji?- Pse fëmijët shpesh i krahasojmë me qengjat e vegjël?- A ndiheni mirë nga ky krahasim?

Nxënësit mund të thonë disa veprimet e qengjit.

48

Veprimtaria e orës I- Njihini nxënësit me tekstin e këngës duke bërë koment për strofat.- Shpjegojuni fjalët e vështira që fëmijët nuk i kuptojnë, si: gërxhe, kooperativë.- Këndojeni këngën bukur dhe lehtë.- Punojeni në fraza këngën deri në përvetësimin e plotë të saj.- Punoni me kujdes çastet që krijojnë probleme intonacioni.

Veprimtaria e orës II- Rikujtoni këngën së bashku.- Kërkojuni nxënësve një shqiptim të tekstit dhe intonacion të saktë.- Nxitini nxënësit ta interpretojnë këngën, duke iu përshtatur tekstit të saj.- Shoqërojeni këngën me instrumente të thjeshta: zilka, lugë, etj.- Kërkojuni nxënësve të këndojnë këngën me ndjenjë dhe emocion.

Terma kyçGërxh – pjesë e ngritur,Kooperativë.

Integrimi

Vlerësimi Nxënësit vlerësohen për një këndim të saktë dhe me ndjenjë të këngës.Veçoni nxënësit që këndojnë solo këngën, duke komentuar cilësitë e të kënduarit.

49

MESIMI 14

Linja: Këndim Tema: Kënga: “Moj bubrrec”Objektivat Në përfundim të këtij mësimi nxënësi duhet të jetë i aftë të:- këndojë në intonacionin dhe ritëm;- gjejë tingujt e gjatë e të shkurtër në këngë;- këndojë me ndjenjë këngën.

Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd, lapsa me ngjyra, instrumente me goditje.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, rrahja e shuplakave, shoqërimi me instrumenta duke kënduar.Metoda e përdorur: breinstorming.

Informacion për mësuesin:Kjo këngë është mjaft e përshtatshme për të përjetuar dhe kuptuar tingujt e shkurtër me një goditje dhe tingujt e gjatë me dy goditje.

Moj bubrrec Teksti: Te k Gjyli

Muzika: Leonard Deda

50

I IIMoj bubrrec, moj bubrrec Moj bubrrec po fryn murrla,ti gjith ditën ec e ec. një barr grurë ma jep hua.Mblidh e mblidh e grumbullon se ta jap porsa t’vijë veraPa më thuaj pse punon Për një barrë t’jap dy të tjera. Zhvillimi i mësimit

Diskutime:

foto.- Nxitini të tregojnë çfarë dinë ata për bubrrecin.

Veprimtaria e orës I- Dëgjojeni këngën dhe mësojuni nxënësve tekstin dhe melodinë e saj.- Ndalojini fëmijët te tingulli i gjatë dhe i shkurtër (ti gjith ditën rri tuj e-ec). - Përsëritini tingujt e shkurtër dhe të gjatë, duke rrahur shuplakat ose duke goditur

bankën për të kuptuar më mirë ata.- Kujdesuni për intonacionin, ritmin e diksionin gjatë këndimit.

Veprimtaria e orës II- Rikujtojuni nxënësve fjalët e këngës dhe vijën melodike të saj.- Kërkojuni atyre të gjejnë tingullin e gjatë - të shkurtër dhe ta paraqesin nëpërmjet

- Kërkojuni të këndojnë këngën deri në fund, duke veçuar ato shkronja e rrokje që kanë mësuar (B-C-E).

- Këndojeni këngën bashkë me nxënësit, duke u kërkuar të këndojnë me ndjenjë.

Integrimi:Abetare: shkruhen shkronja, rrokje, ose fjali që kanë mësuar duke i gjetur në tekstin e këngës.

(të gjatë – të shkurtër, të lartë – të ulët), vizatim i buburrecit. Terma kyçTingulli i gjatë - i shkurtër,i lartë - i ulët.

Vlerësimi: vlerësimi bëhet për këndimin e këngës me ndjenjë, në pozicionin e duhur, si dhe për nxënësit që dallojnë tingujt e shkurtër dhe të gjatë.

51

MESIMI 15

Linja: Shprehje dhe krijim muzikorTema: Të shprehësh dhe të vlerësosh.ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- demonstrojë aftësi për të dëgjuar muzikë me karakter vallëzues ;- krijojë lëvizje të ndryshme të trupit, duke vallëzuar;- shprehë me fjalë të thjeshta muzikën apo këngën që dëgjon;- vlerësojë muzikën, këngën ose vallen, duke mbajtur qëndrim për atë çfarë

dëgjon.

Mjetet mësimore didaktike: magnetofoni, Cd, instrument me goditje, lapsa me ngjyra.

Informacion për mësuesinOra e edukimit muzikor mundëson aftësimin e nxënësve për të riprodhuar atë që dëgjojnë, si edhe për të krijuar në mënyra të ndryshme, ua mundëson ora e edukimit muzikor. Çdo fëmijë shfaq prirje krijuese, ku ai shpreh botën e tij të brendshme, duke jetuar fuqinë krijuese të imagjinatës së tij. Krijimtaria muzikore pasqyrohet te fëmijët përmes prodhimit të ritmeve të gjalla, ku fëmijët në të njëjtën kohë këndojnë (ritmi, melodia, teksti), vallëzojnë (lëvizjet e trupit që përkojnë me ritmin dhe muzikën) dhe shpesh edhe e interpretojnë (dramatizojnë), duke u dhënë jetë të gjitha elementeve shprehëse. Lënia e lirë e tyre gjatë krijimit të lëvizjeve ose imitimit ka rëndësi të veçantë në këtë orë mësimore, për të mos ndrydhur imagjinatën. Të krijuarit, më shumë se kudo, këtu duhet të jetë nxitës dhe frymëzues. Lëvizjet e fëmijëve do të varen nga karakteri i muzikës që dëgjojnë. Kështu muzika me temp të shpejtë do t’i nxisë të bëjnë lëvizje të gjalla, të bëjnë një marsh, të bëjnë lëvizje të njëjta. Në vallet popullore lëvizjet e fëmijëve janë të lirshme. Një dëgjim i orientuar bën që nxënësit të përjetojnë sa më mirë muzikën.


vendosur muzikë të ndryshme, si: këngë, muzikë vallëzuese, valle popullore etj. Ai i ndihmon nxënësit ta përjetojnë muzikën

Mësuesi mund të vendosë pjesë që janë të gëzuara dhe ritmike, sipas mundësive.

52

dhe të shprehen me fjalë të thjeshta rreth muzikës që dëgjojnë. Me anë të pyetjeve mësuesi fton nxënësit të diskutojnë: Pse ju pëlqen muzika?A e dëgjoni atë me kënaqësi? A ju kujton ajo ndonjë festë?

Veprimtaria e orës së mësimit- Ftojini nxënësit për të dëgjuar muzikë të lehtë, vallëzuese, popullore, këngë për

fëmijë, sipas dëshirës. - Nxitini të bëjnë lëvizje të lira sipas muzikës.- Kërkojuni të thonë nga e dallojnë një muzikë për fëmijë nga ajo popullore. A është

e vërtetë se muzika popullore ka karakter vallëzues?- Kërkojuni të kombinojnë bukur lëvizjet trupore sipas muzikës.- Ndihmojini të bëjnë lëvizje të lira sipas ritmit.- Kërkojuni mendim se kush bëri lëvizjet më të bukura duke i stimuluar më të

mirët.- Nxitini të shprehen lirshëm dhe me fjalë të thjeshta për muzikën që dëgjojnë.

Integrimi

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për lëvizje të lira, të gjalla, të gëzueshme dhe për mënyrën e shprehjes së përjetimit të vetëdijshëm të emocioneve që u shkakton muzika.

MESIMI 16

Linja: KëndimTema: Këngë “Festa e Abetares”ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:- këndojë saktë melodinë e këngës;- shoqërojë këngën me shuplaka dhe instrumente me goditje;- këndojë këngën me ndjenjë dhe emocion.

Mjetet didaktike: magnetofon, Cd, foto të ndryshme me shkronja (nga abetarja), instrumentet me goditje, lapsa me ngjyra etj.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, instrumente me goditje.


53

Kjo këngë e bukur për fëmijët ka karakter të gëzuar dhe të gjallë. Duhet kujtuar se fëmijët kanë prirje për imitim, prandaj të kënduarit e këngës nga ana e mësuesit është një model nga ku fëmijët kanë se ç’të mësojnë. Gjithashtu, zhvillohet një bisedë rreth tekstit, ku nxënësit nxiten të tregojnë çfarë ata kanë mësuar nga abetarja dhe se si ata janë në gjendje të shkruajnë e të lexojnë. Biseda rreth tekstit të këngës, në mënyrë të thjeshtë dhe të qartë, do të sillte një këndim të bukur dhe me ndjenjë. Karakteri i gëzuar dhe i gjallë i këngës e bën të mundur këtë. Pasi kënga mësohet me të gjitha elementet e saj, nxënësit duhet ta këndojnë atë me ndjenjë, duke ndërthurur muzikën me lëvizje trupore, me ndjenjë dhe emocion.

Festa e Abetares

Muzika: Bardhyl Dani

I II

Abetaren mbaruam sot. abetaren s’do ta harrojmë.

Refreni Shkronj, shkronj,

Më në fund e mbaruam, çdo shkronj mir’ drejt’, Të gjithë i mësuam.


Diskutime:

- Kërkojuni të tregojnë shkronjat që ata kanë mësuar.

54

- Nxitini nxënësit të thonë alfabetin (nëse kanë mbaruar Abetaren) ose të recitojnë ndonjë vjershë të shkurtër.

Veprimtaria e orës I- Nxitini nxënësit të thonë se çfarë kanë mësuar ata nga abetarja? A i dinë ata të

gjitha shkronjat e alfabetit? - Kërkojuni të lexojnë tekstin e këngës duke i ndihmuar.- Dëgjoni me nxënësit, regjistrimin e këngës në magnetofon disa herë.- Mësojuni saktë fjalët dhe melodinë e këngës.- Përsëritini disa herë këngën deri sa të mësohet saktë ajo.- Kërkojuni vazhdimisht fëmijëve të këndojnë, duke respektuar karakterin e

këngës.

Veprimtaria e orës II- Rikujtoni tekstin dhe melodinë e këngës.- Këndojini disa herë ato fraza që kanë probleme me intonacionin.- Nxitini, duke nxjerrë para klasës, nxënësit që këndojnë më bukur.- Kërkojuni të thonë sesi ndihen kur ata këndojnë këtë këngë? Si ndiehen tani që

dinë të lexojnë dhe të shkruajnë?- Kërkojuni të sjellin shembuj të këngëve me karakter të gëzuar që ata dinë ose kanë

mësuar më parë.

IntegrimiAbetare: shkrimi i shkronjave dhe i fjalëve të ndryshme.

të ndryshme. Ngjyrosja e tyre.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për këndimin me emocion të këngës.

MESIMI 17

Linja: KëndimTema: Këngë –“Këngë të ndryshme”ObjektivatNë fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë të:- këndojë bukur dhe saktë këngët e mësuara;- zbatojë rregullat e frymëmarrjes, intonacionin, ritmin gjatë këndimit;- këndojë solo dhe në grup.Mjetet mësimore - didaktike: magnetofon, Cd, vegla me goditje.Veprime muzikore: lëvizje trupore.

55

Zhvillimi i mësimitVeprimtaria e orës- Kërkojuni nxënësve të mbajnë qëndrimin e duhur gjatë të kënduarit.- Kontrollojini që të zbatojnë drejt frymëmarrjen gjatë të kënduarit.- Dëgjojini këngët në magnetofon dhe këndojini bashkë me fëmijët.- Nxitini nxënësit të shoqërojnë këngët me lëvizje trupore.- Nxitini nxënësit të këndojnë këngët me ndjenjë dhe emocion.- Nxitini ata të shprehin emocionet e tyre për çdo këngë.

Integrimi Gjuhë shqipe - shkruajnë ato që ndiejnë për këngën që pëlqejnë më shumë, (një fjali) ose lidhin këngën me ndonjë vjershë që ata kanë mësuar në abetare.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për një këndim të saktë, me ndjenjë dhe në kor të këngëve.

MESIMI 18

Linja: Dëgjim muzikorTema: Pjesë të thjeshtaObjektivatNë fund të këtyre orëve mësimi nxënësi duhet të jetë i aftë të:- riprodhojë tingujt, zhurmat apo zërat që dëgjon;- dallojë zërat e fëmijëve nga zërat e të rriturve (muzika vokale);- dallojë zërat nga instrumentet (muzika instrumentale);- dëgjojë pjesë për piano, duke shprehur emocionet e tij përmes arteve të tjera.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd.

Informacion për mësuesinMuzika vokale është ajo pjesë muzikore ku vija melodike këndohet nga një ose më shumë zëra.

(Vendoset Cd me një fragment nga muzika vokale, një kor fëmijësh ose të rriturish).Muzika instrumentale është ajo pjesë muzikore ku vija melodike ekzekutohet nga një ose më shumë instrumenta.

Tonin Harapi- U lind në Shkodër, më 9 qershor 1928. Prirjen për muzikë e shfaqi që i vogël. Mësimet e para i mori nga dom Mikel Koliqi dhe në mënyrë autodidakte. Punoi si muzikant pranë katedrales së Shkodrës, si organist dhe dirigjent i korit. Në moshë të re u bë i njohur me këngët e tij për fëmijë. Më pas fama e tij si kompozitor u rrit shumë me operetat “Mësimi i pyllit” (1954)

56

dhe “Djali guximtar” (1956) të cilat patën shumë sukses. Ato, të mbështetura në muzikën popullore, karakterizoheshin nga një lirizëm i pastër dhe plot ndjenjë. Këto veti të krijimtarisë së tij i gjejmë edhe në veprat e tjera. Pasi mbaroi studimet e larta në konservatorin “Çajkovski” në Moskë dhe më vonë në konservatorin e Tiranës, u emërua si pedagog pranë Fakultetit të Muzikës. Në fushën e këngës për fëmijë mund të përmendim disa nga këngët e tij si: “Një fustan me lule”, “Nënë e dashur”, “Këngë për Nik Ndrekën” etj. Tonin Harapi mbetet një kompozitor lirik. Të tillë e bëjnë këngët dhe romancat, kantatat dhe rapsodia, kuarteti e deri opera e tij. Të gjitha veprat e tij mbajnë vulën e një kompozitori të shquar, plot gjallëri, origjinalitet dhe stil kombëtar. Për punën e tij krijuese ai mori titullin “Profesor “ si dhe “ Artist i Popullit”. Ai vdiq më 30 korrik 1992, pas një sëmundjeje të gjatë.

Zhvillimi i mësimit- Kërkojuni nxënësve të sjellin disa shembuj të tingujve nga mjedisi i tyre.- Dëgjoni zëra të ndryshëm dhe nxitini nxënësit të përcaktojnë zërat që dëgjojnë

(zërat e fëmijëve, grave, burrave, etj).- Pyetini fëmijët nëse njohin ndonjë nga instrumentet muzikore. I shkruani emrat e

disa instrumenteve në dërrasë.- Dëgjoni disa instrumente muzikore, duke orientuar nxënësit në përcaktim, sipas

timbrit emrin e tyre (p.sh. violina, piano, etj).

tastet të bardha e të zeza, pedalet, telat).

dëgjojmë këtë pjesë muzikore.- Nxitini ata të vizatojnë sipas asaj që ndiejnë gjatë dëgjimit.

Terma kyçPjesë vokale,pjesë instrumentale,pianoforte.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për dallimin e tingujve nga zhurmat, timbrit të zërit nga instrumenti si edhe për komentin që ata bëjnë rreth një pjese muzikore.

MESIMI 19

Linja: KëndimTema: Këngë”Himni Kombëtar”ObjektivatNë fund të këtyre orëve mësimi nxënësi duhet të jetë i aftë të:- mësojë tekstin dhe vijën melodike të saj;

57

- këndojë këngën ritmikisht dhe në intonacion;- këndojë atë me ndjenjë dhe emocion;- shprehë emocionet e tij, kur e këndon këngën.

Mjetet mësimore – didaktike: e Shqipërisë.Metoda e përdorur: breinstorming


1912 nga plaku i moçëm Ismail Qemali, u këndua kjo këngë dhe që nga ajo ditë ajo u

Himni Kombëtar këndohet në çdo ceremoni që zhvillohet për të përfaqësuar vendin,

Himni Kombëtar Teksti: Asdreni

Muzika:Hilë Mosi

58

I II

me një dëshirë e një qëllim. të mbrojmë atdheun në çdo kënd. Të gjithë atje duke u betuar, Të drejtat tona ne s’i ndajmë,të lidhim besën për shpëtim. këtu armiqtë s’kanë vend.Prej lufte veç ai largohet, Se zoti vetë e tha me gojë,që është lindur tradhëtor, Që kombet shuhen përmbi dhe, kush është burrë nuk frikohet, po Shqipëria do të rrojë’por vdes, por vdes si një dëshmor. Për të, për të luftojmë ne.


Flamuri ynë kombëtar ShqipëriaMbasi vendosen këto foto, nxiten nxënësit të sjellin ato fjalë që kanë lidhje me dy fjalët kyçe, duke i lidhur më pas ato me njëra -tjetrën.Fjalë kyçe: amuri, Shqipëria,me të cilat krijohet një brainstorming, shkruhen në dërrasë të zezë.

Veprimtaria e orës I- Dëgjoni në magnetofon këngën.- Kërkohuni nxënësve që gjatë dëgjimit të këngës të shkruajnë ato fjalë që dëgjojnë

nga teksti i këngës.- Filloni të mësoni së bashku këngën pa sforcime.- Punoni me nxënësit ato fraza që kanë probleme me intonacionin dhe ritmin, duke

demonstruar çdo fragment në magnetofon.

Veprimtaria e orës II- Rikujtoni me nxënësit tekstin dhe melodinë e këngës.

59

- Kërkohuni të ngrihen në këmbë kur këndojnë këngën.- Kërkojuni nxënësve të këndojnë këngën me ndjenjë.

atdheun.

- Nxitini ata të shprehin emocionet e tyre rreth këngës.

Terma kyçHimn Kombëtar,Ceremoni.Integrimi Gjuhë: kërkohuni nxënësve të thonë ndonjë vjershë të shkurtër për Shqipërinë ose

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për këndimin me ndjenjë të këngës “Himni Kombëtar”.

MESIMI 20

Linja: Shprehje dhe krijim muzikorTema: Shprehje dhe vlerësimObjektivatNë fund të kësaj ore mësimi nxënësi duhet të jetë i aftë të:- këndojë këngë për fëmijë, të krahinës, të huaja;- interpretojë këngë apo valle karakteristike shumë të thjeshta;- shprehë me fjalë të thjeshta një aktivitet në familje ose në qytet.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, foto nga veprimtari të ndryshme artistike.Metoda e përdorur: breinstorming

Informacion për mësuesin Diskutimi apo nxitja për të shprehur mendimet rreth një veprimtarie në klasë, në familje, duke e shprehur atë me mjete të arteve të tjera si: vizatimi, kërcimi, etj., zhvillon te fëmijët në mënyrë të shkallëzuar pavarësinë e mendimeve të tyre. Shembuj të ndryshëm të veprimtarive në shkollë mund të bëhen objekt diskutimi, ku nxënësit përshkruajnë, vlerësojnë situata dhe ngjarje të ndryshme, p.sh. veprimtaritë për 28 –29 Nëntorin, Festën e Abetares, Festën e mësuesit, Vitn e Ri, festat familjare: dasmë, ditëlindje te një shok i klasës etj. Gjithashtu, këndimi apo vizatimi i mbresave të lëna nga këto festa do të plotësonin më mirë qëllimin e kësaj ore.

60

Zhvillimi i mësimit Vendosni foto nga veprimtari të ndryshme të klasës suaj, shkollës ose festash

familjare.Diskutime- Ftohen nxënësit të shikojnë fotot nga festa ose veprimtari të ndryshme artistike apo

familjare.

klasë, në shkollë, në qytet, ose festa të ndryshme familjare.- Nxitini ata të shprehin me fjalët e tyre atmosferën e krijuar në këto veprimtari: Si

janë ndierë? Çfarë kanë bërë? A kanë kënduar dhe vallëzuar edhe ata?Veprimtaria e orës - Dëgjoni në magnetofon këngë të ndryshme për fëmijë, popullore dhe të huaja.- Nxitini nxënësit të shprehin emocionet që kanë përjetuar gjatë një feste apo

veprimtarie duke i drejtuar edhe pyetje, si:Pse ju pëlqeu kjo veprimtari ose festë?Si ndieheni ju në një festë me shokët?A mund ta përshkruani një festë edhe duke vizatuar për atë?

- Krijoni së bashku atmosferën e një feste në klasë.- Stimuloni tregimin, vizatimin, këngëtarin më të mirë gjatë kësaj ore.- Nxitini të shprehin idetë e tyre rreth organizimit të një feste.- Vlerësoni së bashku një nga veprimtaritë më të bukura të zhvilluara në shkollë.

Integrimi

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për mënyrën sesi ata shprehin mendimet e tyre rreth një feste ose veprimtarie.

MESIMI 21

Linja: Këndim

Tema: Këngë ”Pa shikoni duart tona”ObjektivatNë fund të këtyre orëve mësimi nxënësi duhet të jetë i aftë të:- mësojë tekstin dhe vijën melodike të këngës;- shoqërojë këngën me shuplaka dhe lëvizje trupore;- këndojë solo dhe në grup;- këndojë me ndjenjë dhe emocion.

61

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, foto të fëmijëve duke ndihmuar të tjerët.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, rrahje me shuplaka, instrumentet me goditje.

Pa shikoni duart tona

I RefreniPa shikoni duart tona, Duart tona punëtore,

Presin bukur me gërshërë,qepin me gjilpërë.


- Kërkohuni të thonë sa i ndihmojnë duart në punët që bëjnë.- Shkruajini në dërrasë disa nga mendimet e tyre .Veprimtaria e orës I- Kërkohuni nxënësve të tregojnë se çfarë janë në gjendje të bëjnë ata me duart e

tyre.- Dëgjoni në magnetofon këngën.- Mësoni së bashku tekstin dhe melodinë e këngës pa sforcime.- Punoni me ta, ato fraza që kanë probleme me intonacionin dhe ritmin, duke ua

demonstruar atë fragment në magnetofon.

62

e tyre me fjalë të thjeshta.Veprimtaria e orës II- Rikujtoni me nxënësit tekstin dhe melodinë e këngës.- Këndojeni këngën të ndarë në dy grupe duke stimuluar grupin më të mirë.- Shoqëroni këngën me shuplaka dhe lëvizje trupore, duke respektuar tempin e

këngës.- Kërkohuni nxënësve të këndojnë këngën me ndjenjë.- Nxitini ata të shprehin emocionet e tyre rreth këngës nëpërmjet arteve të tjera.

Integrimi Leximi: kërkohuni nxënësve të tregojnë për punë të ndryshme që bëjnë në familje.Mësim pune: nxitini nxënësit të qëndisin diçka me ndihmën e prindërve.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për këndimin me ndjenjë të këngës.

MESIMI 22


Tema: Muzika ose kënga që më pëlqen.ObjektivatNë fund të kësaj ore mësimi, nxënësi duhet të jetë i aftë të:- këndojë këngë të ndryshme për fëmijë, popullore, të huaja (që dinë);

- shprehë me fjalë të thjeshta ose arte të tjera, pse i pëlqen kjo lloj muzike.Mjete mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, lapsa me ngjyra, foto të ndryshme.

Informacion për mësuesin Këngët për fëmijë kanë tematikë të larmishme: patriotike, edukative dhe natyra. Kështu mësuesi mund të lidhë bukur këngët patriotike me ngjarje të shënuara historike dhe persona që lidhen me këto data. Gjithashtu, këngët për fëmijë trajtojnë tematikë sociale dhe morale. Në to dalin në pah probleme të ndryshme, që lidhen me njohuritë që fëmijët kanë marrë nëpërmjet edukimit qytetar. Teksti i nxit nxënësit për t’u shprehur dhe vlerësuar me fjalët e tyre këngën. Këngët popullore, veçanërisht ato me karakter lirik, ashtu si këngët për fëmijë, janë shumë të dashura për fëmijët. Të tilla janë këngët e dasmës, ku fëmijët kombinojnë shumë bukur muzikën me lëvizjet trupore.

63

Zhvillimi i mësimitVeprimtaria e orës - Ftohen nxënësit të sjellin dhe dëgjojnë këngë ose pjesë të ndryshme muzikore

(këngë popullore dasme, këngë për fëmijë, shqiptare ose të huaja).

(rreth preferencave të tyre).- Kërkohuni të thonë disa karakteristika të këngës popullore.- Nxitini nxënësit të shoqërojnë këto këngë me lëvizje trupore ose me instrumente

me goditje (zilka, shkopinj).- Inkurajoni nxënësit që këndojnë apo kërcejnë bukur.- Nxitini ata të japin mendimet e nxënësve rreth muzikës që dëgjojnë ose kërcejnë

duke e shprehur atë me fjalë të thjeshta (…”më pëlqen kjo muzikë se më bën të vallëzoj…”. “…më pëlqen kjo muzikë, se më kujton gjyshen…” etj.).

- Nxisni ata nxënës që nuk mund të shprehen me fjalë, të shprehen nëpërmjet vizatimit, vjershave, ose një tregimi shumë të shkurtër.

Integrimi

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për mënyrën e shprehjes së mendimeve të tyre përmes fjalës, vizatimit etj.

MESIMI 23

Linja: Këndim

Tema: Këngët më të bukura.ObjektivatNë fund të këtyre dy orëve mësimi nxënësi duhet të jetë i aftë të:- sjellë ide për koncertin e vitit;- shoqërojë këngët me lëvizje trupore dhe instrumente ritmike;- këndojë solo dhe në grup;- interpretojë bukur dhe me ndjenjë këngët e mësuara .

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd.Metoda e përdorur: punë në grup


64

- Ftoni nxënësit të diskutojnë rreth këngëve dhe këngëve -lojë të mësuara gjatë vitit.

- Respektoni idetë e njëri – tjetrit për organizimin e koncertit.- Përcaktoni radhën e veprimeve në koncert.

Veprimtaria e orës I- Ridëgjoni në magnetofon pjesë muzikore, këngë të ndryshme për fëmijë, shqiptare

ose të huaja.- Rikujtoni këngët e mësuara gjatë vitit.- Rikujtoni këngët - lojë.- Këndojini ato.Veprimtaria e orës II- Përcaktoni këngët më të bukura dhe që këndohen më saktë.- Përcaktoni poezitë më të bukura të mësuara gjatë vitit.- Përcaktoni muzikën vallëzuese dhe kërcimtarët.- Përcaktoni disa nga vizatimet më të bukura të krijuara gjatë përjetimeve muzikore,

duke i vendosur në këndin e piktorit të vogël në klasë.

- Nxitni idetë dhe mendimet e nxënësve rreth mënyrës së organizimit të këtij minikoncerti.

- Inkurajoni të gjithë nxënësit të ndjehen ideatorë dhe krijues të koncertit.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për mënyrën si përgatisin dhe krijojnë përmes ideve të tyre të përbashkëta një minikoncert.

65

PROGRAMI TEMATIK KLASA I

Orë gjithsej: 3535-javë X 1orë/javë = 35 orë

1- Këndim& 20 orë Lojëra muzikore 3 orë 2- Bazat e arsimit muzikor 2 orë 3- Dëgjim muzikor 2 orë4- Luajtje në instrument 1 orë5- Shprehje dhe krijim muzikor 4 orë6- Orë në dispozicion 3orë

SA II

66

Nr.

Linjat

Orët

pë

r lin

jë

Tema

t mës

i-mo

reOb

jektiv

i i pë

rgjith

-sh

ëm i p

rogr

amit

Mjete

t mës

imor

e did

aktik

e dhe

liter

atura

nd

ihmës

e

Vend

i i zh

vil-

limit t

ë mës

imit

Nive

li baz

ëNi

veli m

esata

rNi

veli i

lartë

1K

1Kë

ngë t

ë nd

ryshm

eTë

kënd

ojë kë

ngë

të nd

ryshm

e për

At

dheu

n, sh

kollë

n, fam

iljen,

ambie

ntin

etj.

Të kë

ndojë

kë

ngën

në in

-ton

acion

in e

duhu

r

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

so

lo dh

e në

grup

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e

mocio

n

Magn

etofon

, libr

i i

poste

ra

Kabin

eti

2.Kë

ndim

lojë

mu

zikor

e1

Lojë

muzik

ore

“Roz

a-ro

zina”

Të in

terpr

e-toj

ë nëp

ërmj

et loj

ës

këng

ë të n

drys

hme

Të k

ëndo

jë du

ke lu

ajtur

me

lëviz

je të

thjes

hta

Të k

ëndo

jë du

ke

krijua

r lëviz

je të

ndrys

hme

Të in

terpr

e-toj

ë lojë

n gja

të kë

ngës

me

ndjen

jë e

emoc

ion

Magn

etofon

i, pos

tera,

pune

Kabin

eti

3.DM

1Kë

ngë

dhe p

jesë

muzik

ore

Të dë

gjojë

duke

për-

caktu

ar ka

rakte

rin e

këng

ëve e

pjes

ëve

të nd

ryshm

e

këng

ët që

dë

gjon

Të d

allojë

kar

ak-

terin

e pjes

ëve q

ë dë

gjon

Të p

ërca

ktojë

kara

kterin

e kë

ngës

dhe

të pje

sës q

ë dë

gjon

Magn

etofon

i, pos

tera,

orga

no,

pune

Kabin

eti

4.K

2Kë

nga “

Ën-

drra

”Të

kënd

ojë k

ëngë

të

ndrys

hme p

ër atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqëri

në, fa

milje

n, am

bienti

n etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e

të kë

ndua

rit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

so

lo dh

e në

grup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

5.K

3Pu

nimi i

këng

ësTë

inter

preto

jë me

nd

jenjë

e emo

cion

këng

ën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar dh

e me

lëvizj

e tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe d

uke

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte O

RF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

du

ke in

terpr

e-tua

r me n

djenjë

e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

67

6.BA

M1

Vetitë

e tin

gullit

Të da

llojë

vetitë

e t

ingull

itTë

iden

ti-

tingu

llit

Të sh

pjego

jë me

fja

lë të

thjes

hta

mbi v

etitë

e tin

gullit

Të gj

ejë sh

embu

j të

ndrys

hëm

me ve

titë

e ting

ullit.

Magn

etofon

i, pos

tera,

pune

Kabin

eti

7.LI

1Ve

glat r

itmike

me

godit

je dh

e tru

pore

Të lu

ajë du

ke

shoq

ërua

r kën

gë

të thj

eshta

Të lu

ajë m

e ins

trume

ntin

që i p

ëlqen

Të lu

ajë so

lo dh

e në

grup

Të in

terpr

etojë

lojën

me

ndjen

jëMa

gneto

fon, in

stru-

mente

ORF

Kabin

eti

8.Kë

ndim

loj

ë mu

zikor

e

2Lo

ja mu

zikor

e: “H

apa

dolla

pa”

Të in

terpr

etojë

nëpë

rmjet

lojës

kë

ngë t

ë ndr

y-sh

me

Të k

ëndo

jë du

ke lu

ajtur

me

lëviz

je të

thjes

hta

Të k

ëndo

jë du

ke

krijua

r lëviz

je të

ndrys

hme

Të in

terpr

etojë

lojën

gja

të kë

ngës

me

ndjen

jë e e

mocio

n

Magn

etofon

i, pos

tera,

pune

Kabin

eti

9.SH

KM1

Të sh

preh

im em

ocio-

net to

na

Të kr

ijojë

me

ndjen

jë e

emoc

ion du

ke

dëgju

ar m

uzikë

Të kr

ijojë

një pi

kturë

, du

ke dë

gjuar

mu

zikë

Të ja

pë m

endim

e pë

r pun

ën në

kla

së

Të ko

mento

jë kri

jimin

e tij d

he të

sh

okëv

e

Magn

etofon

i, lap

sa m

e ngjy

ra, li

bri i

Kabin

eti

10.

Kënd

im

lojë

muzik

ore

3Kë

ndojm

ë dhe

luajm

ë: “lo

ja e s

hqipo

njave

”Të

inter

preto

jë në

përm

jet lo

jës

këng

ë të n

dry-

shme

Të k

ëndo

jë du

ke lu

ajtur

me

lëviz

je të

thjes

hta

Të k

ëndo

jë du

ke

krijua

r lëviz

je të

ndrys

hme

Të in

terpr

etojë

lojën

gja

të kë

ngës

me

ndjen

jë e e

mocio

n

Magn

etofon

i, pos

tera,

pune

Kabin

eti

11.

K4

Këng

a: “T

ik-tak

një,

dy

”Të

kën-

dojë

këng

ë të

ndrys

hme

për a

tdheu

n, sh

kollë

n sho

-që

rinë,

familje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

68

12.

K5

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

e-toj

ë me n

djenjë

e em

ocion

këng

ën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar dh

e me

lëviz

je tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe d

uke

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte O

RF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

13.

BAM

2Ri

tmi

Të p

ërdo

rë

ritmin

me an

ë të

godit

jeve

ritmin

me

godit

je

Të sh

oqër

ojë

melod

i e kë

ngë

me g

oditje

Të kr

ijojë

ritme m

e go

ditje

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

libri i

Ka

bineti

14.

K6

Këng

a: “ J

a na e

rdhi

viti i

ri”Të

kën-

dojë

këng

ë të

ndrys

hme

për a

tdheu

n, sh

kollë

n sho

-që

rinë,

familje

n, am

bienti

n etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

11.

K4

Këng

a: “T

ik-ta

k një,

dy

”Të

kën-

dojë

këng

ë të

ndr

yshm

e pë

r atd

heun

, sh

kollë

n sh

o-që

rinë,

fam

iljen,

am

bient

inet

j.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tu

ar rr

egull

at

e të

kënd

uarit

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe

melo

dinë

e kë

ngës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në

gru

pM

agne

tofo

ni, o

rgan

o,

pune

Kabin

eti

12.

K5

Punim

i i kë

ngës

Të in

terp

re-

tojë

me

ndjen

jë e

emoc

ion kë

ngën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar d

he

me

lëvizj

e tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe

duk

e e

shoq

ërua

r me

instru

men

te O

RF

shko

pinj, g

urë,

lug

ë et

j.

Të kë

ndojë

duk

e int

erpr

etua

r me

ndjen

jë e

emoc

ion

këng

ën

Orga

no, in

strum

ente

m

e go

ditje,

mag

neto

-fo

ni, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabin

eti

13.

BAM

2Ri

tmi

Të p

ërdo

rë

ritm

in m

e an

ë të

go

ditjev

erit

min

me

godit

je

Të sh

oqër

ojë

melo

di e

këng

ë m

e g

oditje

Të kr

ijojë

ritm

e m

e go

ditje

Orga

no, in

strum

ente

m

e go

ditje,

libri

i Ka

binet

i

69

14.

K6

Këng

a: “

Ja n

a er

dhi

viti i

ri”Të

kën-

dojë

këng

ë të

ndr

yshm

e pë

r atd

heun

, sh

kollë

n sh

o-që

rinë,

fam

iljen,

am

bient

in et

j.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tu

ar rr

egull

at

e të

kënd

uarit

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe

melo

dinë

e kë

ngës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në

gru

pM

agne

tofo

ni, o

rgan

o,

pune

Kabin

eti

15.

K7

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

e-toj

ë me n

djenjë

e em

ocion

këng

ën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar dh

e me

lëviz

je tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe d

uke

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte O

RF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

16.

K8

Këng

a: “Q

engji

i vo

gël”

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën,

sho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin

etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

17.

K9

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

e-toj

ë me n

djenjë

e em

ocion

këng

ën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar dh

e me

lëviz

je tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe d

uke

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte O

RF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

18.

K10

Këng

a: “M

oj bu

bur-

rec”

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën s

ho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin e

tj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

70

19.

K11

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

e-toj

ë me n

djenjë

e em

ocion

këng

ën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar dh

e me

lëviz

je tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe d

uke

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte O

RF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

20.

SHKM

2Të

shpr

ehes

h dhe

të

vlerë

sosh

Të sh

preh

ë me

anë t

ë arte

ve

të tje

ra dh

e me

fjalë

të thj

eshta

mu

zikën

që

dëgjo

n

muzik

ën që

dë

gjon

fjalë

të thj

eshta

pë

r muz

ikën q

ë dë

gjon

Të vl

erës

ojë

muzik

ën që

i pëlq

en

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

21.

K12

Këng

a: “F

esta

e AB

ETAR

ES”

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën,

sho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin

etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni, o

rgan

o,

pune

Kabin

eti

22.

K13

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

e-toj

ë me n

djenjë

e em

ocion

këng

ën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar dh

e me

lëviz

je tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe d

uke

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte O

RF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

23.

K14

Këng

ë të n

drys

hme

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën,

sho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin

etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

71

24.

DM2

Pjes

ë të t

hjesh

taTë

përca

ktojë

zëra

t e nj

erëz

ve

nga a

to të

instru

-me

nteve

zëra

t nga

ins

trume

ntet

muzik

or

Të d

allojë

zëra

t dh

e ins

trume

ntet

thjes

hta pë

r muz

ikën

që dë

gjon

Instru

mente

me

godit

je, or

gano

, libr

i i Ka

bineti

25.

K15

Këng

a: “ H

imni

i Fla

murit”

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën s

ho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin

etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

26.

SHKM

3Sh

preh

je dh

e vle

rësim

Të vl

erës

ojë m

e fja

lë të

thjes

hta

jetën

artis

tike n

ë mj

edisi

n që e

rre

thon

Të d

ëgjoj

ë kë

ngë t

ënd

ryshm

etë

thjes

hta pë

r jet

ën ar

tistik

e të

mjed

isit q

ë e

rretho

n

Të ko

mento

jë ng

jarje

të nd

ryshm

e ng

a jeta

artis

tike

e qen

drës

së tij

të

banim

it apo

mjed

isit

të sh

kollë

s.

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

27.

K16

Këng

a: “ P

a shik

oni

duar

t tona

”Të

kën-

dojë

këng

ë të

ndrys

hme

për a

tdheu

n, sh

kollë

n, sh

o-që

rinë,

familje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

28.

K17

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

e-toj

ë me n

djenjë

e em

ocion

këng

ën

Të kë

ndojë

du

ke e

sho-

qëru

ar dh

e me

lëviz

je tru

pore

Të kë

ndojë

në

grup

dhe d

uke

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte O

RF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

72

29.

SHKM

4Mu

zika a

po kë

nga q

ë më

pëlqe

nTë

përca

k-toj

ë kën

gën

apo m

uzikë

n që

pëlqe

n më

shum

ë

Të ja

pë

mend

im pë

r mu

zikën

që

pëlqe

n

Të kë

ndojë

apo

kërce

jë mu

zikën

që

pëlqe

n

Të vl

erës

ojë kë

ngën

ap

o muz

ikën q

ë pr

efero

jnë të

tjerë

t

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

30.

K18

Këng

ët më

të bu

kura

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën,

sho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin

etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në g

rup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

31.

K19

Këng

ë më t

ë buk

ura

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën,

sho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin

etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

-tua

r rre

gulla

t e t

ë kën

duar

it

Të kë

ndojë

teks

-tin

dhe m

elodin

ë e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni, o

rgan

o,

pune

Kabin

eti

32.

K20

Zhvil

limi v

eprim

-tar

isëTë

kënd

ojë

e vall

ëzojë

kë

ngë e

valle

të

ndrys

hme

për a

tdheu

n, sh

kollë

n, sh

o-që

rinë,

familje

n, am

bienti

netj

.

Të k

ëndo

jë e

vallë

zojë

në

grup

Të kë

ndojë

e va

llëzo

jë so

lo dh

e në

grup

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngët

apo v

allet

e zg

jedhu

ra

Magn

etofon

i, org

ano,

instru

mente

ORF

Kabin

eti

73

33LI

2Lu

ajmë m

e ins

tru-

mente

ORF

Të in

terpr

etojë

me in

strum

ente

ORF

këng

ë të

ndrys

hme

Të k

ëndo

jë du

ke lu

ajtur

ins

trume

nte të

thj

eshta

ORF

Të k

ëndo

jë du

ke

krijua

r ritm

e të

ndrys

hme

Të in

terpr

etojë

duke

shoq

ërua

r me

instru

mente

ORF

kë

ngën

me n

djenjë

e em

ocion

Magn

etofon

i, pos

tera,

pune

Kabin

eti

34K

18Pë

rsëritj

e e kë

ngëv

e të

mësu

ara

Të kë

n-do

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e pë

r atdh

eun,

shko

llën,

sho-

qërin

ë, fam

iljen,

ambie

ntin e

tj.

Të kë

ndojë

sa

ktë kë

ngët

e mës

uara

Të kë

ndojë

solo

dh

e në g

rup

Të in

terpr

etojë

më

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngët

e mës

uara

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

35OL

2

75

Përmbajtja:

Tema: Këndojmë së bashku ....................................................................... 76Tema: Kënga “Fjalët magjike” ................................................................... 77Tema: Lojë muzikore “Çova një letër mu në postë” .................................. 80Tema: “Vetitë e tingullit dhe tempi” .......................................................... 83Tema: Dallimi i zërave ............................................................................... 86Tema: Pjesë me karakter të qetë, të gëzuar, të dhimbshëm. ..................... 100Tema: “Tren o tren” ................................................................................. 101Tema: “Unë dhe kominoshet” .................................................................. 109Tema: Pjesë për instrumentet: lodër, fyell dhe çifteli .............................. 112Tema: Kënga “Mjeshtri i vogël” .............................................................. 113Tema: “Gjuha e kafshëve” ....................................................................... 115Tema: Kënga “Bilbili dhe gjinkalla” ........................................................ 118Programi analitik për klasën e dytë .......................................................... 123

76

MESIMI 1

Linja: KëndimTema: Këndojmë së bashkuObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të;

rikujtojë disa nga këngët e mësuara në klasën e parë;zbatojë duke rikujtuar rregullat e frymëmarrjes dhe pozicionin e të kënduarit;shoqërojë këngët me mjete trupore (shuplaka) dhe lëvizje trupore;shprehë emocionet rreth këngëve që këndon;

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, instrument (nëse mësuesi shoqëron me të), postera.Veprimet muzikore: lëvizje trupore dhe shoqërimi me mjete trupore (rrahja e shuplakave).

Informacion për mësuesinTë këndosh, është një veprim që gjithkush mund ta bëjë, por të këndosh ashtu si duhet bëhet vetëm kur di shumë mirë rregullat e të kënduarit. Transmetimi i këtyre rregullave saktë dhe zbatimi i tyre nga ana e nxënësve me korrektësi çon në një të kënduar të bukur dhe me ndjenjë.Le të rikujtojmë disa rregulla të të kënduarit të cilat në këtë manual janë më të zgjeruara.Për të kënduar bukur dhe korrekt, duhet t’u kërkoni vazhdimisht nxënësve:

1. pozicionin e trupit (drejt dhe jo i përkulur ose i mbledhur);2. këndim i lehtë (jo me të bërtitura) dhe pa sforcime;3. frymëmarrje në mënyrë të organizuar, (gjithmonë me shenjën e mësuesit)

duke eliminuar frymëmarrjen me diafragmë;4. vokaliza për ngrohjen e zërit. Goja duhet të mbahet e rrumbullakosur

gjatë këndimit. Nga 6 deri 9 vjeç nxënësit e të njëjtit seks ushtrohen vetëm në regjistrin e notave (si dhe sol). Vokalizat bëhen me zanoren “E” dhe “A” duke kërkuar që ato gjatë këndimit të këndohen jo të zbardhura por ndërmjet “Ë” dhe “O”;

77

5. diksion i qartë, ku fjalët të jenë të shqiptuara saktë.

Zhvillimi i mësimit- Demonstrojuni nxënësve disa nga rregullat e të kënduarit.- Kërkojuni të këndojnë këngët sipas këtyre rregullave.- Kërkojuni të këndojnë këngë solo ose në grup.- Nxitini nxënësit të shoqërojnë këngët me lëvizje trupore ose shuplaka.- Kërkojuni të shprehin me fjalë të thjeshta emocionet e tyre rreth këngëve që

ata pëlqejnë.- Përcaktoni zërat e nxënësve gjatë kohës që ata janë duke kënduar dhe kara-

kteristikat e tyre.

Terma kyçVokaliza – ushtrime që përdoren nga këngëtarët para këndimit, për të ngrohur zërin.

Vlerësimi: Mësuesi bën vlerësimin për nxënësin me zërin më të bukur.

MESIMI 2-3

Linja: KëndimTema: Kënga “Fjalët magjike”ObjektivatNë fund të dy orëve mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- shqiptojë saktë tekstin e këngës;- këndojë me ndjenjë këngën e mësuar;- respektojë rregullat e të kënduarit;- shoqërojë këngën me lëvizje trupore.

78

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, postera të ndryshme në funk-sion të këngës, etj.Veprimet muzikore: lëvizje trupore, rrahje me shuplaka ose instrumente rit-mike, zilka, etj.Metoda e përdorur: brainstorming.

Informacion për mësuesinShkruhet në tabelë fjala fjalë magjike,dhe të shprehin mendimin tyre rreth një sjelljeje të mirë. Drejtojuni këto py-etje.

Kur një person quhet i sjellshëm?A është i bukur një person që sillet keq?Cilat janë fjalët magjike që të gjithë fëmijët duhet të përdorin?

Fjalët magjike

FjaSa

lët-u

maçu -

- gjidi

ke-ta

nëkur-

gjusot

- hëngjith'

ton'di -

tëtën

bum'su

kur-sja-

flet.flet

FjaTi

lët-pse

maçu -

- gjidi

ke-tesh

takë- -

- nitë e

t'idi

the --gjith

mi mekush

një-nga

-neher'.

Ref:

KurKur

bëjdiç

--

mëka

gangu -

- biroj

me,-më,

tëti-

fashpejt

- lurfa -

tile -

kërnde -

- ko.ro

SiKur

trëfla

nda-sim-

- filmir'

ie

çebu

--

lurkur,

natë

rringjith'

k'tona

fjadu

lë-an-

n'buz.shum'

79

ISa u çudita,

fjalët magjike,

Ti pse çuditesh,këtë e di gjithkush nga ne,fjalët magjike,tani t’i themi menjëherë.

RefreniKur diçka ngurojmë,ti shpejt falëndero,kur bëjm’ gabime,të falur ti kërko.

IISa u çudita,

Fjalët magjike, ... etj.

RefreniKur diçka ngurojmë, ....etj.

Të gjith’na duan shumë,

Na rrin’k’to fjalët n’buz,Të lutem më fal, të falënderoj.Zhvillimi i mësimitDiskutime

- që ata duhet të thonë ose kryejnë, për të qenë fëmijë të sjellshëm.

- Kërkojuni atyre të thonë disa nga fjalët e sjellshme që ata përdorin gjatë ditës.

Të lu - tem më fal, Të fa - le - nde - roj.

80

- në kujtesë, nga vetja ose shokët.

Veprimtari e orës së parë- Dëgjoni këngën në magnetofon.- Mësoni tekstin e këngës dhe melodinë e saj me fraza ose fjali.- Këndoni së bashku me nxënësit këngën, duke ndihmuar ata gjatë kën-

dimit në intonim.-

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni tekstin dhe vijën melodike të këngës së bashku me nxënësit.- Kërkojuni nxënësve të rrinë drejt gjatë të kënduarit.- Kërkojuni nxënësve që të këndojnë këngën me ndjenjë.- Nxitini nxënësit të shoqërojnë këngën me shuplaka ose instrumente

ritmike.- Nxitini nxënësit të shprehin emocionet dhe mendimet e tyre rreth

këngës, duke përdorur një terminologji të thjeshtë.

IntegrimiEdukata qytetare – sjellja e mirë në familje dhe klasë.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për një këndim të saktë, të bukur dhe me ndjenjë, pa sforcime dhe të intonuar.

MESIMI 4

Linja: Këndim dhe lojëra muzikoreTema: Lojë muzikore “Çova një letër mu në postë”ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- këndojë përmes lojës muzikore;- kombinojë saktë muzikën, tekstin me lëvizjet trupore;- - interpretojë lojën muzikore me ndjenjë.

81

Mjetet mësimore: magnetofon, Cd, etj.Veprimet muzikore:

Informacion për mësuesinKëngët – lojë edhe në këtë vit mësimor do jetë pjesë përbërëse e edukimit muzikor. Këngët – lojë do të jenë ritmike, herë të shpejta e herë mesatare dhe kanë për qëllim që të zhvillojnë krahas të kënduarit, edhe aftësinë për të kom-binuar ritmin, melodinë dhe lëvizjet trupore. Lënia e lirë e tyre gjatë krijimit të lëvizjeve ose imitimit ka rëndësi të veçantë në këtë orë mësimore, për të mos ndrydhur imagjinatën e tyre. Të krijuarit, më shumë se kudo, këtu duhet të jetë nxitës dhe frymëzues. Lëvizjet e fëmijëve do të varen nga karakteri i muzikës që dëgjojnë. Kështu muzika me temp të shpejtë do t’i nxisë të bëjnë lëvizje të gjalla, një marsh lëvizje të njëjta ose në vallet popullore dhe fëminore lëvizjet janë të lirshme. Nëpërmjet tingujve (rrokjeve) të gjatë apo të shkurtër nxënësit rikujtojnë edhe gjatësinë e tingujve.

bashku. Më pas nxënësit vendosen në formë rrethi, të ulur ose në këmbë dhe një nxënës (solist) këndon duke ardhur rreth e qark. Kjo gjë përsëritet disa herë nga nxënës të ndryshëm, që e këndojnë këngën, duke u rrotulluar rrethit të krijuar.

82

Lojë muzikore: “Çova një letër mu në postë”Recitativi

RecitativiAj baj komisar,nia, mia kompania,se meraku tiki – taku,aj baj buf.

Me melodiÇova një letër mu në post’.tuj shku rrugës m’humbi,erdhi shoqja mbrapa meje,dhe në xhep ma vuri.

Angalupi la, la, la, laAngalupi la, la, la, la.

Rona – rona peperuna,bjerë shi në arat tona,të na rritet bereqeti,le të hajë gjith’mileti.

83

Zhvillimi i mësimit- Kujtojuni nxënësve rregullat e lojës/këngë.- mësojini saktë melodinë e këngës dhe këndojeni disa herë së bashku.- ndajeni klasën në dy grupe, ku secili grup/rreth këndon këngën.- kërkojuni nxënësve që gjatë këndimit të shoqërojnë këngën me shupla-

ka.- ndihmojini nxënësit gjatë ndërrimit të roleve.- nxitini të shprehin emocionet e tyre për lojën/këngë që zhvilluan.

Terma kyç-

ara.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit në grup. Veçohet solisti që këndoi dhe inter-pretoi këngën/lojë saktë.

MESIMI 5

Linja: Bazat e arsimimit muzikor

Tema: “Vetitë e tingullit dhe tempi”Tingujt më të gjatë – më të shkurtër; më të lartë, muzika më e shpejtë – më e ngadaltë”

ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- dallojë tingujt: më të gjatë – më të shkurtër; më të lartë – më të ulët- dallojë fragmente të pjesëve muzikore me temp më të shpejtë – në të

ngadaltë;- demonstrojë përmes këndimit karakteristikat e tingujve të mësipërm;- zbatojë karakteristikat e tingujve dhe tempin në këngët e mësuara.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, etj.


84

Në klasën e parë nxënësve u është folur për vetitë e tingujve dhe karakteristikat e tyre: gjatësia, lartësia dhe intensiteti, timbri si dhe për tempin. Por në muzikë ne dëgjojmë edhe tinguj më të gjatë – më të shkurtër; më të lartë – më të ulët dhe dallojmë fragmente të pjesëve muzikore me temp më të shpejtë – më të ngadaltë. Për të kuptuar edhe më mirë këto karakteristika mundet që mësuesi të përdorë edhe veglat ritmike si: shkopinjtë apo zilkat.Shembujt e mëposhtëm do t’u ndihmonin për të rikujtuar dhe konkretizuar më qartë temën mësimore.

Shembulli 1

Dëgjoni dhe këndoni me nxënësit këngën “Festa e abetares”. Nëse ju do ta

Gjatësia e tingujve

Duke bërë analizën e këtij fragmenti me nxënësit ata do të kuptojnë se të tingulli më i gjatë bie te fjala doot dhe tingulli më i shkurtër binte te fjalët kla – sa . Nëse ata do të kuptojnë shumë mirë gjatësinë e tingujve, nxënësit do të kenë më të lehtë në klasat e tjera për të kuptuar vlerat ritmike të notave.

Lartësia e tingujve-

gujve. Për shembull:

85

Shembulli 2Për sa i përket tempit, shembulli që po japim u qartëson nxënësve konceptin mbi tempin më i shpejtë dhe më i ngadaltë.

Mësuesi merr një grup prej 5 – 6 vetash, të cilët vendosen njëri pas tjetrit ku në krye qëndron mësuesi. Ai godet në sup nxënësin që ka afër ngadalë duke e udhëzuar që kjo goditje të pasohet te shoku i krahut me të njëjtin ritëm deri te i fundit i cili përplas shuplakat. Mësuesi çdo herë që kryen këtë goditje në supin e nxënësit ndryshon ritmin nga ai më i ngadalti deri tek ai më i shpejti. Pra kjo lojë do të bëjë që nxënësit të kuptojnë se si ndryshon tempi.

Gjithashtu, mësuesi së bashku me nxënësit mund të zgjedhin një këngë dhe ta këndojnë atë në shpejtësi të ndryshme. Kënga shoqërohet me shuplaka për të kuptuar më mirë se si ndryshon shpejtësia.

Dëgjoni dhe këndoni këngët “Pa shikoni duart tona” dhe “Ëndrra”.

Zhvillimi i mësimit- Vendosini këngët e sugjeruara në magnetofon, duke i konkretizuar kon-

ceptet gjatë shpjegimit.- Këndoni së bashku shembujt dhe shpjegojini ato.- Kërkojuni nxënësve të demonstrojnë atë që ata kanë kuptuar nga shpjegi-

mi.- Nxitini nxënësit të sjellin shembuj të vetive të tingujve dhe tempit, në

klasë.Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen nëse do të demonstrojnë saktë vetitë e tingullit dhe tempet e mësuara.

86

MESIMI 6

Linja: Dëgjim muzikorTema: Dallimi i zëraveObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- dallojë zërat e burrave, grave, fëmijëve gjatë dëgjimit;- diskutojë me fjalë të thjeshta mbi këto zëra;- dëgjojë dhe komentojë këngët që dëgjon.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, postera, etj.

Informacion për mësuesinEdhe zëri i njeriut është quajtur “instrument” dhe është instrumenti i parë, me të cilin njeriu ka shprehur gëzimet dhe hidhërimet, përmes të kënduarit. Ky in-

korda të cilat mundësojnë nxjerrjen e zërit tonë të trashë ose të hollë, të bukur ose të shëmtuar. Kordat vokale të burrave janë më të gjata se ato të grave, për shembull, zëri i babait është ndryshe nga ai i nënës, d.m.th më i trashë se zëri i nënës (i hollë). Për këtë arsye ata këndojnë shpesh nota të ulët,a por jo gjith-monë. Duhet të kihet parasysh që jo të gjithë zërat kanë tingujt më të ulët dhe kanë të njëjtën shtrirje. Zërat e fëmijëve e humbasin timbrin e tyre fëminorë dhe

në vitet e ardhshme). Ndarja e zërave të fëmijëve në vite të ndryshe.Nga mosha 4 deri 9 vjeç, zërat e fëmijëve janë zëra krejt të bardhë, dhe nuk


Vendosni për dëgjim fragmente këngësh të ndryshme: “Bashkë me fëmijët” – Luan Zhegu, “Kënga e gjyshes” – Vaçe Zela, “Këngë nga festivali i fëmijëve” – zëra fëmijësh.- Nxitini nxënësit të diskutojnë rreth zërave që dëgjuan nga këngët e më-

sipërme.- Kërkojini të sjellin tituj këngësh të kënduara nga këngëtarë burra, gra dhe

fëmijë.

87

- Nxitini nxënësit të përshkruajnë lartësinë e tingujve që dëgjojnë përmes

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përcaktimin e zërave të ndryshëm dhe për interpretimin rreth këtyre zërave.

MESIMI 7-8

Linja: Këndim

Tema: Kënga “Pse ashtu e pse kështu”ObjektivatNë fund të dy orëve mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- këndojë saktë dhe bukur këngën;- shoqërojë këngën me lëvizje trupore;- këndojë solo dhe në grup;- interpretojë me ndjenjë këngën.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, instrumente ritmike, zilka, etj.

Pse ashtu e pse kështuAlegro

Teksti: O. GrilloMuzika: Xh. Ymerig

Pse a - shtu e pse kësh - tu pse a - tje e pse kë - tu

pse kë - tu e pse a - tje pse, pse, pse pse.

ORKESTRA

Vaj - za i - me dhe dy dje - mtë nuk më lë - në

hiç të qet' për çdo gjë a - ta më py - e - sin

88

Sa që mby - tem krejt në djers pse, pse, pse, pse.

ORKESTRA

Për gjith - çka du - an të di - në

për thë - rri - men gji - thë - si - në për Sa - tur - nin e - dhe ble - tën

për le - vre - kun dhe ra - ke - tën

KORI

për dy këm - bët e pa - to - kut

për mus - ta - qet e ma - ço - kut

SOLISTI

për ba - no - rët e Sa - tur - nit

për pë - rra - llat pa - ra gju - mit

KORI

pse, pse, pse, pse

SOLISTI

dhe për bi - shtin e maj - mu - nit

KORI

dhe për bi - shtin e maj - mu - nit pse, pse, pse, pse.

D.C.

IPse ashtu e pse kështu,pse atje e pse këtu,pse këtu e pse atje,pse, pse, pse, pse.

Vajza ime dhe dy djemtë,nuk më lënë hiç të qet’,për çdo gjë ata më pyesin,sa që mbytem krejt në djers’pse, pse, pse, pse?

RefreniPër gjithçka duan të dinë,për thërrimet, gjithësinë,

89

për Saturnin dhe për bletën,për levrekun dhe raketën,për dy këmbët e patokut,për mustaqet e maçokut,për banorët e Saturnit,

IIPse ashtu e pse kështu,pse atje e pse këtu,pse këtu pse atje,pse, pse, pse, pse.

Seç i mblodha gjithë psetë,për Valbonën dhe dy djemtë,për të gjitha që them unë,ata ndoshta si pëlqen.Pse, pse, pse, pse?

Për përrallat para gjumit,pse, pse, pse, pse?Dhe për bishtin e majmunit,dhe për bishtin e majmunit.


- Ç’dini ju për kafshët?- Përshkruani disa ndodhi në familjen tuaj.- Pse fëmijët bëjnë shumë pyetje prindërve?

90

Veprimtaria e orës së parë- Mësojini tekstin dhe vijën melodike nxënësve me kujdes.- Demonstrojini gjatë këndimit tingujt më të shkurtër (pse, pse, pse, pse)

dhe më të gjatë (të qet).- Përsëritini këto tinguj me zë dhe me goditje (shuplaka ose mbi bangë).- Kujdesuni për antonimin, ritmin, diksionin.

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni këngën e mësuar.- Kërkojuni ta këndojnë atë me ndjenjë.- Kërkojuni nxënësve të përdorin lëvizjet trupore gjatë këndimit.

Vlerësimi: Nxënësit do të vlerësohen për këndimin e saktë dhe me ndjenjë të këngës.

MESIMI 9


Tema: “Përjetimi i emocioneve të muzikës, nëpërmjet arteve të tjera”ObjektivatNë fund të orës mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- Dëgjojë muzikë, duke e përjetuar atë në mënyra të ndryshme;- Shprehë emocionet e tij ndaj muzikës, nëpërmjet arteve të tjera.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, lapsa me ngjyra, postera, etj.

Metoda e përdorur: ERR

Informacion për mësuesinKjo orë e ndihmon mësuesin për të aftësuar nxënësit në përjetimin e muzikës dhe shprehjen e emocioneve që ata ndiejnë për të. Gjithashtu, është detyra e mësuesit për të edukuar tek ata shije të drejtë ndaj muzikës. Për të shprehur atë ç’ka ndien për muzikën, format dhe mënyrat janë nga më të ndryshmet, kështu nëse mësuesi do të zhvillojë dëshirën për t’u shprehur për muzikën ato janë: përmes vizatimit, fjalës, kërcimit etj. Nxitja që mund t’u bësh fantazisë

91

së nxënësve, arrihet përmes disa pyetjeve mjaft të thjeshta për shembull: Çfarë përfytyroni kur dëgjoni një muzikë popullore? Si mund të shprehni atë ç’ka ndien? Etj.


E Brainstorming 10’R Dëgjim me ndalesa 25’R Diskutime 10’

Vendoset Cd me pjesën muzikore “Pranvera” nga 4 stinë e A. Vivaldit. Ju mund të drejtoni pyetjet: Çfarë emocionesh ju zgjohen nga kjo muzikë? Men-dimet e tyre shkruajini në dërrasë dhe më pas komentojini ato.

Dëgjimi me ndalesaMësuesi bën ndalesa gjatë dëgjimit të kësaj pjese muzikore, duke zgjedhur për secilën ndalesë nga një pyetje të thjeshtë për diskutim.Ndalesa 1 – A e keni dëgjuar më parë këtë pjesë?

Përgjigja – Po – Jo – 1 herë

Ndalesa 2 – Cila është shpejtësia e muzikës që ju po dëgjoni e shpejtë, mesa-tare apo e ngadaltë?

Përgjigja – Ajo është e ngadaltë

Ndalesa 3 – Çfarë ndieni ju kur e dëgjoni atë: gëzim, qetësi, frikë apo mallëngjim?

Përgjigja – ndiej gëzim / qetësi

Integrimi

92

përmes ngjyrave.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për gjuhën e përdorur në shprehjen e emocio-neve, apo punët që mund të kenë bërë përmes arteve të tjera.

MESIMI 11-12

Linja: Këndim

Tema: Këngë “Dua Shqipërinë”

ObjektivatNë fund të dy orëve mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- këndojë këngën saktë dhe në intonacion;- respektojë ritmin e këngës;- shprehë emocionet e tij ndaj këngës me fjalë të thjeshta.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, postera etj.

Metoda e përdorur: brainstorming

Informacion për mësuesinKënga është zgjedhur që nxënësit të kuptojnë më mirë karakterin e gëzuar. Më-suesi mund të organizojë klasën në dy grupe dhe gjatë këndimit njëri grup mund të këndojë duke rrahur shuplakat dhe tjetri mund të tundë zilkat.

DUA MË SHUMË SHQIPËRINË

Muzika: Shuaip Kripa

93

I Un’e dua mamin,e dua edhe babin,motrën dhe mësuesen,lulet në lëndinë.

IIPor më shumë se çdo gjë,unë dua Shqipërinë,Shqipërinë dhe lirinë,që na sjellin lumturinë.


zezë.- Shkruajini të gjitha mendimet e tyre rreth fotos.

94

Veprimtaria e orës së parë- Dëgjojeni dhe mësojuni tekstin dhe vijën melodike nxënësve me ku-

jdes.- - Kujdesuni për antonimin, ritmin, diksionin gjatë përsëritjes së këngës.

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni këngën e mësuar.- Kërkojuni ta këndojnë atë me ndjenjë.- Kërkojuni nxënësve të këndojnë këngë të tjera për atdheun.- Nxitini të shprehin emocionet e tyre rreth këngës dhe vendit të tyre Shq-

ipërisë. A është melodia e këngës ashtu si vendi ynë?IntegrimiLexim – kërkoni të thuhen disa vjersha për atdheun.

-në.

Vlerësimi – nxënësit vlerësohen për këndimin e këngës saktë, bukur dhe me ndjenjë.

MESIMI 13

Linja: Luajtje në instrument

Tema: Lojë me instrumente ritmike dhe ORF

Objektivat Në fund të orës mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- njohë instrumentet ORF;- shoqërojë këngët e mësuara me instrumente të ndryshme ORF;- respektojë ritmin gjatë luajtjes në instrument.

Mjetet mësimore – didaktike: instrumentet me goditje si: lodër, triangolo, zilka, poçi, shkopinj etj.

95

Informacion për mësuesinInstrumentet ORF e kanë marrë emrin nga kompozitori gjerman dhe krijuesi i instrumenteve ritmike me goditje Karl Orf. Instrumentet që ai ka krijuar janë instrumente për orkestra por edhe për fëmijë.

Kënga “Dua Shqipërinë” mund t’ju shërbejë për të shoqëruar këngën me instru-mentet ORF (ritmike). Si mund të veprosh?Krijon dy grupe ku secili grup do të ketë në duar instrumentet përkatëse: njëri triangolo dhe tjetri lugë ose shkopinj.Pasi të keni formuar grupet, së pari përsëriteni këngën disa herë, pastaj secili grup shoqëron këngën me ndihmën e mësuesit. Pasi të dy grupet kanë përsëri-tur disa herë të kënduarin me shoqërim ata bashkohen duke formuar kështu një orkestër të vogël. Mësuesi duhet të kujdeset që nxënësit të mos luajnë shumë fort, por gjithmonë lehtë me instrumentet e tyre. Kënga shoqërohet me dy rrahje dhe pasi keni mbaruar këtë procedurë mësuesi u bën të qartë ose u kërkon nxë-nësve të thonë se me sa rrahje e shoqëruan ata këngën.

Zhvillimi i mësimit- Ndajini nxënësit në grupe duke u shpjeguar se çfarë ata duhet të bëjnë.- - Grupet zgjedhin instrumentet që dëshirojnë nga 4 instrumentet e përmen-

dura më sipër.- Kërkojuni nxënësve gjatë gjithë kohës së shoqërimit, të mbajnë saktë

ritmin.

96

Terma kyçInstrumentet ORF – instrumente të cilat morën emrin nga krijuesi i tyre Karl Orf.

Vlerësimi – Nxënësit vlerësohen për shoqërimin e saktë që i bëjnë këngës.

MESIMI 14-15

Linja: Këndim

Tema: “Dy fabulat”


- këndojë saktë këngën;- shoqërojë këngën me instrumente ORF;- këndojë solo dhe në grup;- interpretojë me emocion.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, postera të ndryshëm, instru-mentet ORF.

Dy fabulat

Teksti: Ferit LamajMuzika: Gazmend Mullai

97

INjë kunadhe në ballkon,Në ballkon,Sheh një pulë që çalon,Që çalon,Rrodhi buzët kësaj radhe,Nuk loz vendit zonj’ e madhe,E prêt pulën që ti shkoj në goj’.

IIKur një pulë se nga zbret,Se nga zbret;Fap kap pulën gjithë lezet,Gjithë lezet,Jam tër’ ditën e pangrënë,Të ha ty qenka e thënë.Do të pjek në drek,S’të çoj në diskotekë.

IIINjë plakush, një plakush hipopo-tam,pyet zebrën në dyqan në dyqan,a më thua shitësja mike,në ka letër higjenike.letër higjenike s’ka more xhaxha.

IVI thot’ zebra të japë un’ të jap un’,kryesorja mbaron pun’, mbaron pun’,nuk të shkonte kot paraja,më e mirë është zumparja.me këtë që të jap un’ mbaron punë.

Zhvillimi i temës- -

përvojë nga kafshët?- Shkruani disa nga opinionet e tyre në dërrasë.

Veprimtaria e orës së parë- Dëgjojeni këngën së bashku disa herë.- Filloni t’u mësoni nxënësve fjalët dhe vijën melodike të këngës, me

vargje.- Kujdesuni për intonacionin, ritmin dhe shqiptimin e saktë të fjalëve të

këngës.

98

- Përsëritni ato momente që nuk janë të saktë.

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni së bashku këngën e mësuar.- Këndojeni këngën në grupe si një bisedë muzikore.- Kërkojuni nxënësve të këndojnë këngën me ndjenjë, duke imituar kaf-

shët e pyllit.- Kërkojuni të sjellin këngë të tjera që u këndohet kafshëve.

Integrimi

Vlerësimisë kafshëve gjatë bisedës muzikore.

MESIMI 16


Tema: Timbri

ObjektivatNë fund të orës mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

dallojë zërin e shokëve dhe të të afërmve;gjejë saktë emrin e tingujve apo zhurmave të ndryshme që dëgjon;riprodhojë tinguj të objekteve të ndryshme.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, postera të ndryshëm, objekte të ndryshme etj.

Informacion për mësuesinTimbri ose ngjyra është dallimi ose përcaktimi që u bëjmë të gjitha tingujve të objekteve apo njerëzve. Ne mund të dallojmë pa parë, timbrin e një zëri nga një tjetër, të një instrumenti nga një tjetër, të një tingulli natyror nga një tjetër etj. Trupi është organi që prodhon zërin ose më saktë kordat vokale që ndodhen në pjesën e fytit. Çdo njeri e ka zërin të ndryshëm nga tjetri dhe kjo bën që ne

99

ta dallojmë atë edhe me sy mbyllur (një mënyrë e cila mund të përdoret për të gjetur emrin e shokut të klasës pa e parë atë). Por ne jemi në gjendje jo vetëm të dallojmë zërin e njeriut por edhe të qenieve dhe objekteve të ndryshme pa i parë ato. Nëpërmjet trupit ne mund të prodhojmë tinguj të ndryshëm.

p.sh., përplasja e thjeshtë e duarve do të japë një tingull të zymtë.përplasja e pëllëmbëve njëra kundra tjetrës, ku pëllëmbët janë në formë gjysmë të mbyllur, tingulli do të jetë më i qartë.duke përplasur gishtat e një dore me ato të dorës tjetër tingulli do të jetë më i dobët.

Shembull 1. Është dallimi i tingujve nëpërmjet timbrit është edhe mbyllja e syve të nxënësit dhe pastaj lëshimi ose trokitja mbi objekte të ndryshme si: gotën, topin, hekurin, dërrasën etj.Shembulli 2. Janë zërat e prindërve ku ndryshimi i zërit të nënës është i duk-shëm me atë të zërit të babait.Mësuesi i nxit me anë të pyetjeve të japin shembuj të ndryshëm rreth timbrit të zërit.Në këtë vit shkollor ata njihen më mirë me timbrin, dallimin e zërave të ndry-shëm, ose të tingujve që lëshojnë objektet apo fenomenet e ndryshme natyrore.


Vendoseni Cdn në magnetofon ku keni shembuj të zërave ose goditjeve mbi ob-jekte të ndryshme dhe tingullin që ato lëshojnë, duke e bërë kështu më konkrete orën e mësimit dhe kuptimin e konceptit timbër. Ato janë topi, makina, treni, aeroplani, lehja e qenit, mjaullima e maces, uji që rrjedh nga rubineti, zërat e njerëzve etj.

100

- -

së bashku rreth tyre duke bërë komente.- Nxitni nxënësit të sjellin shembuj të tjerë.- Vendosni një nxënës me sy të mbyllur dhe kërkojini të gjejë emrin e nxë-

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për dallimin e saktë të zërave të shokëve dhe objekteve të ndryshme që lëshojnë tinguj.

MESIMI 17

Linja: Dëgjim muzikorTema: Pjesë me karakter të qetë, të gëzuar, të dhimbshëm.


- dëgjojë pjesë të ndryshme muzikore;- dallojë karakteret të qetë, të gëzuar, të dhimbshëm;- gjejë pjesë të njohura që janë brenda këtyre karaktereve;- demonstrojë aftësi për dëgjim dhe përqendrim gjatë të dëgjuarit.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd.Burimet: Mund të shfrytëzohen edhe Cd të tjera që kanë pjesë muzikore në për-shtatje me moshën dhe qëllimin e temës.

Informacion për mësuesinNë librin e mësuesit të klasës së parë është prekur se ç’është karakteri, por në këtë klasë do të japim një shpjegim të qartë. Me karakter të qetë ju do të kuptoni të gjitha pjesët që këndohen ose luhen qetë, psh., Nina – nana e cila është bërë frymëzim për të gjitha kohërat.

Vendosni shembullin e Cd për të konkretizuar karakterin e qetë. Ky shem-bull i sjellë në Cd jep idenë e qetësisë, ëmbëlsisë.Ndërsa shembulli i dytë është një këngë e gëzueshme e cila të krijon idenë e

101

gëzimit, haresë e lumturisë fëminore. Ky shembull të bën të kërcesh, të mbash ritmin me pëllëmbë. Pra kjo këngë ka brenda shumë impuls, një ritëm të gjallë, të shpejtë e të gëzueshëm.Pyetini nxënësit se a do të ishte me vend vendosja e një nina – nane, në ditëlind-jen e një shokut tuaj? Duhet t’u rikujtoni nxënësve tingujt e shkurtër dhe të gjatë, të cilat do ti gjeni pikërisht në këto dy shembuj (nina – nana – të gjatë, kënga e gëzuar – të shkurtër).Shembulli i tretë na jep karakterin e dhimbshëm të një pjese apo kënge. Këto shembuj mund të jenë këngë vaji, kurbeti etj., edhe tingujt e muzikës melanko-like janë tinguj të gjatë.


- Kërkojuni nxënësve të dallojnë karakterin e shembujve që dëgjojnë në Cd.

- mendimin e tyre për secilën.

- Kërkojuni nxënësve të respektojnë mendimin e njëri – tjetrit.- Kërkojuni të dallojnë tingujt e shkurtër, të gjatë, më të gjatë.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për aftësimin në përcaktimin e saktë të karak-tereve muzikore gjatë dëgjimit të pjesëve të ndryshme.

Detyrë: U kërkohet nxënësve të sjellin shembuj të këngëve apo pjesëve të ndry-shme muzikore me karaktere të ndryshme.

MESIMI 18-19

Linja: KëndimTema: “Tren o tren”

Objektivat Në fund të dy orëve mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- këndojë në intonacion dhe në ritëm këngën;- shqiptojë saktë tekstin e këngës;

102

- shoqërojë këngën me instrumente ritmike ose lëvizje trupore;- interpretojë këngën me ndjenjë dhe emocion.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, postera, lapsa me ngjyra.

Veprimet muzikorefabulës së këngë.

Informacion për mësuesinKjo këngë përshkohet nga një karakter i gëzueshëm, e kapshme për fëmijët,

Kjo këngë nxit fëmijët rreth përvojave që ata kanë nga udhëtimet me tren, se si bën treni, sa i gjatë është ai, si quhen pjesët përbërëse të trenit: lokomotiva, vagonat, shinat, çaf – çuf etj. Një diskutim me nxënësit për trenin dhe udhëtimet

tekstit, muzikës dhe emocionet që ata provojnë gjatë mësimit të kësaj kënge.

Kujdes! Gjithmonë gjatë të kënduarit duhet t’u kërkoni nxënësve të shpre-hin emocionet e tyre rreth tekstit dhe melodisë së këngës. Kështu ju keni reali-zuar duke ndërthurur edhe me linjën e këndimit linjën tjetër SHKM.

Tren o tren

103

ITren o tren i gjatë shumë,ndale vrapin të vij un’,të shëtisim Shqipërin’,që nga Shkodra der’në Vlor’,të shikojmë bukurit’.

RefreniKëndon treni çaf e çuf,jan’ vagonat shqipëtar’o sa ndihemi krenar,çan përpara pa u ndal. (2 herë)

IITren o tren i bukur shum’.sa vjen dimri t’mendoj un’,kur shikoj Shqipërin,në një kopsht’ me trëndelina,rrëshqet treni nëpër shina,kënga jonë mori kthina.

Zhvillimi i mësimit- - Kërkojini të tregojnë çfarë dinë ata për trenat. A kanë parë ata trenat në

vende të tjera?- Nxitini nxënësit të imitojnë zhurmën e trenit.

Veprimtaria e orës së parë- Dëgjoni në magnetofon disa herë këngën.- Mësojuni nxënësve saktë tekstin dhe vijën melodike të këngës.- Përsëriteni këngën disa herë deri në përvetësimin e saj.- Kërkojuni nxënësve të respektojnë karakterin e këngës.

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni këngën e mësuar.- Përsëritni disa herë ato vende që kanë probleme intonative.- -

den).

104

- Kërkojuni nxënësve të këndojnë këngën me ndjenjë dhe emocion.

Integrimi – vizatoni një tren sipas imagjinatës së nxënësve.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për këndimin e këngës saktë dhe me ndjenjë.

MESIMI 20


Tema: Krijojmë përmes lëvizjeve trupore


- - Shoqërojë përmes tyre këngë të ndryshme;-

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd.

Veprimet muzikore:të ndryshme).

Informacion për mësuesinÇdo mësues do ta ketë shumë të lehtë për të zhvilluar këtë orë mësimore, sepse janë fëmijët që improvizojnë mbi një melodi apo këngë të cilën ata e njohin shumë mirë. E rëndësishme në këtë orë është që mësuesi të zgjojë dëshirën te nxënësit për të marrë të gjithë pjesë në krijimtari. Mësuesi mund të përdorë formën e konkursit, duke e ndarë klasën në grupe dhe ku secili grup do të sjellë muzikën me kombinimin e lëvizjeve trupore. Kjo gjë i bën fëmijët të ndihen të pavarur dhe njëkohësisht përgjegjës për krijimin që do të realizojnë. Gjatë ndarjes në grupe mësuesi duhet të bëjë një ndarje të drejtë të nxënësve për se-cilin grup. Edhe pse grupet zgjedhin muzikën dhe vendosin për lëvizjet trupore

rolin e tij në këtë proces, duke u qëndruar afër apo duke i udhëzuar ata.

105

Zhvillimi i mësimit- Ndajeni klasën në dy – tri grupe (sipas numrit të nxënësve).- Ndihmojini ata të zgjedhin muzikën e dëshiruar (në përputhje me moshën

e tyre).- Udhëzojini nxënësit se si duhet të punojnë duke u qëndruar mbi kokë.- Ndihmojini me ide gjatë punës së tyre.- Kërkojini të zhvillojnë gjithçka që ata kanë krijuar.- Vlerësoni së bashku grupin më të mirë.- Nxitini nxënësit të diskutojnë për grupin më të mirë.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për krijimin më të bukur përmes lëvizjeve trupore.

MESIMI 21


Tema: “Ti lëmë të vërtetat”

ObjektivaNë fund të orës mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- Këndojë dhe luajë këngën/lojë;- Shoqërojë këngën/lojë me lëvizje trupore;- Interpretojë këngën/lojë me ndjenjë dhe emocion në grup.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd.Veprimet muzikorefabulës së këngës/lojë.

Informacion për mësuesinKjo këngë/lojë është një këngë satirë, që duhet t’u bëhet e qartë nxënësve që

më poshtë:

106

Klasa ndahet në 4 grupe, ku çdo grup imiton qenin, topallin, memecin etj. Duke kombinuar lëvizjet trupore me muzikën dhe fjalët, nxënësit zhvillojnë ndjenjën ritmike dhe aftësitë për të interpretuar këngën/lojë.

T’i lëmë të vërtetat

IT’i lëmë të vërtetat,

xumtriala li a la,i verbri po kërkonte,gjilpërn nënë kashtë,xumtriala li a la.I shurdhri po dëgjonte, fjalimin e memecit,xumtriala li a la,

I çali po vraponte,makinës t’ia kalonte,xumtriala li a la.Ej kalamaja!ti lëmë të vërtetat,

(përsëritet nga e para).


Veprimtaria e orësDiskutime

- Si duhet t’i ndihmojmë të verbrit, çalamanët etj?- Pse duhet t’i respektojmë ata? Diskutoni rreth sjelljes së mirë dhe të keqe.- Pasi të keni mësuar këngën/lojë, vendosini grupet përballë njëri – tjetrit.

107

Secili grup këndon fjalët e këngës duke bërë edhe lëvizjet trupore sipas fjalëve të këngës.

- Mësojini nxënësve këngën/lojë nga ana ritmike dhe melodike.- Vendosini nxënësit përballë njëri tjetrit, duke i udhëzuar për veprimet

muzikore që do të kryejë gjatë këndimit.- Ndihmojini nxënësit të imitojnë bukur rolin që ai ka.- Kërkojini që ata të interpretojnë me ndjenjë.

Integrimi

Edukimi qytetar – ndihma dhe respekti për njerëzit e pafuqishëm dhe të sëmurë.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për interpretim të saktë dhe të bukur të këngë/lojë.

MESIMI 22


Tema: Ndërtimi i instrumenteve ORF


- Ndërtojë me mjete rrethanore instrumente të thjeshta ORF (triangolo, lugët, shkopinjtë, tambur);

- Shpjegojnë si i ndërtuan ato;- Luajnë me instrumentet e ndërtuara;

Mjetet mësimore – didaktike: postera.Burime: letër, karton, ngjyra, gërshërë, vinovil, shkopinj druri, gotë ose kuti në formë cilindrike etj.


108

Më poshtë do të gjeni hapat që duhet të ndiqni për të udhëzuar nxënësit në ndër-timin dhe përdorimin e këtyre instrumenteve.Shkopinjtë: Merrni 1 shkop të rrumbullakët rreth 30 cm dhe diametër jo më shumë se 2 cm. Priteni atë në dy segmente të barabarta prej 15 cm me të cilat ju do të krijoni dy shkopinj.Për të tingëlluar udhëzoni fëmijët që të mos i shtrëngojnë fort, për të mos “i bllokuar” vibracionet që ata krijojnë gjatë përplasjes me njëri – tjetrin.Njëri shkop mbahet i mbështetur ndërmjet pëllëmbës dhe gishtave të dorës së majtë në mënyrë që me dorën e djathtë të goditet shkopi tjetër.Kërkojuani ta bëjnë kështu fëmijëve dhe do të shikoni ndryshimin.Lugët: Merrni dy lugë të njëjta, jo shumë të rënda dhe mbajini një të mbështetur mbi gishtin e mesit dhe tjetrin mbi gishtin tregues, duke i mbërthyer mirë në mes të gishtave. Lugët duhet t’i mbani në mënyrë të tillë që ato të kenë distancë me njëra – tjetrën 2 cm. Kërkojuni fëmijëve të shtrohen në përdorimin e tyre deri sa të arrijnë t’i mbajnë dhe përdorin mirë ato gjatë shoqërimit të një pjese muzikore.Triangolo: Me një tub metalik të hollë, kthejini anët e tij duke krijuar një trekëndësh. Duke goditur me një shufër metali dhe rrahur brenda ose jashtë trekëndëshit do të dëgjoni tinguj të ëmbël.Tamburi: Merrni një gotë plastike të kosit dhe vendosni mbi të një copë tul-lumbace. Tendoseni mirë atë tek anët duke e lidhur me një spango ose duke e tendosur mirë me një skoç. Kërkojuni nxënësve të provojnë të godasin mbi të dhe dallojnë tingujt që ai do të nxjerrë.

Zhvillimi i mësimit- Grumbulloni së bashku të gjitha mjetet që ju duhen për të ndërtuar këto

instrumente.- Udhëzojini nxënësit se si duhet të punojnë duke u qëndruar mbi kokë.

109

- Kërkojuni nxënësve nëse njohin ata ndonjë nga këto instrumente që do të ndërtojnë.

- Vendosini instrumentet e krijuara para klasës dhe provojini tingujt e tyre.- Nxitini nxënësit të diskutojnë rreth tyre.

Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për ndërtimin e instrumentet saktë sipas udhëzi-meve të mësuesit.

MESIMI 23

Linja: KëndimTema: “Unë dhe kominoshet”


- Këndojë saktë dhe bukur këngën;- Shoqërojë këngën me instrumente ORF;- Këndojë solo dhe në grup;- Interpretojë këngën me emocione.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, postera.Metoda e përdorur: brainstorming.

Informacion për mësuesinDiskutime

- Ç’dini për minatorët?- Çfarë del nga miniera?- A keni qenë ndonjëherë në ndonjë minierë?- Në cilat qytete ka miniera? Dini ndonjë prej tyre?-

110

Unë dhe kominoshet

PorKo

--

simi -

bano

--

bishe

n'pun'pu -

dhene

uba

--

nëbi

domë

tëdhu -

shkojroi

vesht'bu -

mekra

koko

--

mimi -

- nono

--

sheshe ngjy - rë kal - të - ro - she

PisBa

--

tobi

- leim

- tënësht' mi

mban-

nëna - tor

dor'.

Un më - soj a - i pu - non

je - tën ton' e zbu - ku - rojm'.

Vesh me ko - mi - no - she ngjy - rë kal - të - ro - she.

Kominoshe pune babi më dhuroi,t’bukra kominoshe,ngjyrë kaltëroshe.Porsi babi në pun’ dhe un’ do t’shkoj,vesh me kominoshe,ngjyrë kaltëroshe.

RefreniBabi im është minator,pistoletën mban në dor’,un’mësoj ai punon,jetën ton’e zbukurojm’.Vesh me kominoshengjyrë kaltëroshe.

Zhvillimi i mësimitVeprimtaria e orës së parë

- Dëgjoni këngën disa herë në magnetofon.- Mësojuni nxënësve tekstin dhe melodinë e këngës me vargje.- - Kujdesuni që nxënësit të këndojnë në intonacion dhe në ritmin e duhur.

111

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni këngën e mësuar.- Kërkojuni nxënësve të këndojnë solo dhe në grup.- Stimuloni solistin dhe grupin.- Kërkojuni nxënësve të këndojnë këngën duke e interpretuar atë.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për këndimin e këngës bukur, saktë dhe me ndjenjë.

MESIMI 25


Tema: Karakteri në muzikë


- Dallojë karaktere të ndryshme të mësuara;- Shpjegojë llojet e karaktereve me fjalë shumë të thjeshta;- Gjejë shembuj të ndryshëm karakteresh muzikore.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd.Burimet: mund të shfrytëzohen edhe Cd të tjera që kanë pjesë muzikore në përshtatje me moshën dhe qëllimin e temës.Metoda e përdorur: diagrama e Venit.

Informacion për mësuesinNë shembujt e Cd që do të vendosni keni shembuj të tjerë të muzikës me kara-kter të qetë, gëzuar, dhimbshëm. Rikujtoni me nxënësit çfarë ju keni diskutuar rreth karakterit në muzikë dhe sillni së bashku disa shembuj të tjerë muzikorë.

Zhvillimi i mësimit- Kërkojuni nxënësve të sjellin shembuj të këngëve të ndryshme që ata

dinë me karakter të qetë, gëzueshëm, melankolik.- - Kërkojuni të dallojnë karakterin në pjesët që dëgjojnë nga magnetofoni.

112

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për shpjegimin e karakterit në muzikë me fjalë të thjeshta dhe saktë.

MESIMI 26

Linja: Dëgjim muzikorTema: Pjesë për instrumentet: lodër, fyell dhe çifteli


- Njohë timbrin e instrumenteve që dëgjon;- Dije në cilën krahinë përdoren këto instrumente popullore;- Shpjegojë me fjalë të thjeshta se si janë të ndërtuara këto instrumente.

Mjetet mësimore- didaktike: magnetofon, Cd, postera.

Informacion për mësuesinFyelli: është instrument popullor me frymë e përhapur në shumë krahina të vendit tonë. Ai është i njohur si instru-ment i barinjve. Fyelli është i ndërtuar nga druri por ka edhe fyej metalikë. Ata

113

kanë disa vrima sipër dhe një vrimë poshtë. Përdoret shumë edhe nga barinjtë e vegjël dhe lëshon një tingull të hollë, të ëmbël.Çiftelia: është instrument popullor që përdoret kryesisht në zonën veriore të Shqipërisë. Çiftelia ka 2 tela dhe kasa e saj është prej druri. Ky instrument luhet jo vetëm nga të rriturit por edhe nga fëmijët.Daullja ose lodra është instrument popullor që shërben për të mbajtur ritmin e këngëve dhe valleve popullore. Përbëhet nga kasa e drurit, në formë të rrum-bullakët dhe dy anët e mbuluara me lëkurë të tendosur. Goditet duke e mbajtur varur nga dy shkopinj, një i hollë (thupër) dhe një i trashë. Përdoret kryesisht në zonën veriore dhe verilindore të Shqipërisë. Është instrument që luhet edhe nga të rritur edhe fëmijët.

Zhvillimi i mësimit- Kërkojuni nxënësve të thonë disa emra instrumentesh popullore që ata

njohin më mirë.- - Shpjegojuni pjesët e këtyre instrumenteve.- Kërkojuni brenda mundësive) të sjellin në klasë ndonjë prej këtyre in-

strumenteve).- -

ment.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përcaktimin e timbrit të instrumenteve popullorë që dëgjojnë në magnetofon.

MESIMI 27-28

Linja: KëndimTema: Kënga “Mjeshtri i vogël”


- këndojë saktë këngën;- këndojë solo dhe në grup;- këndojë me ndjenjë dhe emocion.

114

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, poster.Metoda e përdorur: brainstorming.


në shtëpia. Kërkojuni të përmendin disa prej tyre. Më pas shkruani fjalën çekiç

saj në shtëpi, shkollë apo vende të tjera.Pyetja me të cilën ju mund të lidhni fjalën çekiç është: Kush e përdor atë? Pse përdoret ajo? Etj.

Mjeshtri i vogël

115

IÇak e çak, çak e çak e me çekiç,punon e këndon,porsi mjeshtër çak e çak,e stoli po mbaron.

RefreniÇik çik e çak, punon pa përtesë,çik e çak, çik e çak,çekiçi nuk pushon.


- Dëgjoni me kujdes këngën në magnetofon, së bashku me nxënësit.- Mësojuni nxënësve këngën me vargje.- Përsëritni disa herë ato momente që mund të kenë probleme me inton-

acionin apo ritmin.- Kërkojuni nxënësve që ta këndojnë këngën solo dhe në grup.

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni këngën së bashku.- Udhëzojini nxënësit si të shoqërojnë këngën me zilka ose shkopinj.- Nxitini nxënësit të këndojnë këngën me ndjenjë, duke e interpretuar atë.-

Integrimi

Vlerësimi – Nxënësit vlerësohen për këndimin e këngës saktë dhe me ndjenjë.

MESIMI 29


Tema: “Gjuha e kafshëve”ObjektivatNë fund të orës mësimore nxënësi duhet të jetë i aftë të:

- këndojë këngën/lojë, duke ndjekur ritmin dhe melodinë;- zhvillojë këngën/lojë me role;- këndojë këngën/lojë duke kombinuar muzikën dhe lëvizjet trupore.

116

Mjetet mësimore-didaktike: magnetofon, Cd, instrumente ORF si: zilja, shkopinj, lodër etj.

Informacion për mësuesinKënga/lojë ashtu si e kemi thënë edhe vitin e kaluar ka si qëllim jo vetëm mësimin dhe këndimin e këngës, por edhe kombinimin e saj me lëvizje trupore ose kri-

kënga/lojë.

Ndajeni klasën në aq grupe sa kafshë përmenden në këngë dhe secili grup ka so-listin e tij. Kënga/lojë zhvillohet në formën e një bisede muzikore ku secili grup i drejton pyetjen solistit, që mban emrin e kafshës si: zogut, deles, maces etj., dhe solisti ia kthen përgjigjen, duke u shoqëruar nga secili grup me rrahjen e shuplakave. Grupet ndërrojnë rolet e tyre dhe kjo bën që ata të provojnë të gjitha rolet e kafshëve. Më poshtë do të gjeni edhe skemën se si ju duhet të kombinoni muzikën me shoqërimin ritmik. Aty ku shikoni 1-2., kënga duhet shoqëruar me duartrokitje.

117

I

Ciu, ciu, ciu o zog i vogël, ciu, ciu, ciu, ciu, ciu.

qan apo këndon ciu, ciu nëna gjuhën ma kupton, ciu, ciu, ciu.


Diskutime- Ç’dini ju për kafshët?- Pse nëna edhe për kafshët është gjëja më e shtrenjtë?- Si bëjnë kafshët: zogu, delja, macja etj? Shkruajini ato në dërrasë.

Veprimtaria

-

118

- Vendosni grupet përballë njëri tjetrit, duke i udhëzuar rreth veprimtarive muzikore që ata do të kryejnë.

- Zbatoni me ta skemën e mësipërme të dhënë gjatë informacionit.- Ndihmojini nxënësit gjatë shoqërimit edhe me instrumente ORF.

Vlerësimi – Nxënësit vlerësohen për këndimin dhe interpretimin e këngës/lojë saktë dhe me ndjenjë.

MESIMI 30-31

Linja: KëndimTema: Kënga “Bilbili dhe gjinkalla”


- këndojë saktë këngën;- shoqërojë këngën me instrumente ORF;- këndojë solo dhe në grup;- këndojë me ndjenjë dhe emocion.

Mjetet mësimore – didaktike: magnetofon, Cd, poster.Veprimet muzikore: lëvizjet trupore, shoqërimi me shuplaka etj.

Informacion për mësuesinKjo këngë është zgjedhur me qëllim, për të përdorur apo shqiptuar mirë bash-këtingëlloret gjatë këndimit të këngëve. Duhet t’u bëhet e qartë nxënësve dhe t’u demonstrohet rëndësia e shqiptimit të bashkëtingëlloreve gjatë këndimit, për shembull bashkëtingëlloret t, sh, gj etj., të cilat duhet të shqiptohen fort sikur thuhen dy t, t; sh, sh; gj, gj; etj., kjo këngë ka shumë fjalë që duhen shqiptuar fort dhe saktë bashkëtingëllore si fjala gjinkalla, etj.

119

I IIDhe gjinkalla ia kish marrë, Në fund zogu për çudi,melodisë shtruar, përplas krahët pa pushim,

di,të zë halli do dëgjuar të pëlqen zëri im?

IIIDhe bilbili nxjerr dy fjal’,përplas krahët me sa mund,jo për këngën moj gjinkallë,po shyqyr që i dhe fund.

Zhvillimi mësimit

Veprimtaria e orës së parë- Dëgjoni me kujdes këngën në magnetofon, së bashku me nxënësit.- Mësojuni nxënësve këngën me vargje ose fraza.- Kërkojuni nxënësve që ata të shqiptojnë saktë bashkëtingëlloret.- Kujdesuni që ata të respektojnë dhe ritmin e këngës.- Kërkojuni të tregojnë një histori rreth gjinkallave.

120

Veprimtaria e orës së dytë- Rikujtoni këngën së bashku.- Këndoni së bashku me ta këngën duke u kujtuar atyre shqiptimin e fjalëve

me bashkëtingëllore.- Udhëzojini nxënësit si të shoqërojnë këngën me zilka ose shkopinj.- Nxitini nxënësit të këndojnë këngën me ndjenjë, duke e interpretuar atë.- Kërkojuni nxënësve që ta këndojnë këngën solo dhe në grup.

Integrimi

Vlerësimi – nxënësit vlerësohen për këndimin e këngës saktë dhe me ndjenjë, duke shqiptuar bukur edhe bashkëtingëlloret.

MESIMI 32


Tema: Përsëritje e lojërave të mësuara


- demonstrojë përvetësimin e këngës/lojë;- këndojë saktë këngët/lojë të mësuara deri tani;- këndojë këngët/lojë në grup;- zhvillojë lojën muzikore me role.

Mjetet mësimore – didaktike: instrumente ORF.

Zhvillimi i mësimit- Përsëritni së bashku me nxënësit këngët/lojë të mësuara gjatë vitit.- - Nxitni nxënësit të këndojnë dhe luajnë me ndjenjë këngët e mësuara.- Nxitini ata të shprehin mendimet e tyre për këngën/lojë më të bukur dhe

pse atyre u ka lënë shumë mbresa.- Kërkojuni interpretimin e këngëve/lojë me ndjenjë dhe emocion.

121

Vlerësimi – Nxënësit vlerësohen për këndimin e këngëve/lojë në grup. Vlerësimi mbështetet në përvetësimin e saktë të lojërave muzikore, interpretimin e melo-disë dhe me anë të lëvizjeve trupore dhe shoqërimeve me instrumente ORF.

MESIMI 33

Linja: Lojë në instrument

Tema: Luajmë me instrumentet ORF


- Shoqërojë me instrumente të thjeshta ORF këngë ose lojëra të mësuara deri tani;

- Improvizojë ritme të thjeshta me instrumentet;- Shoqërojë këngët solo dhe në grup;- Shpjegojë ndërtimin e një instrumenti;

Mjetet mësimore – didaktike: instrumente të ndryshme ORF.

Informacion për mësuesinShoqërimi mund të bëhet me instrumentet e ndryshme që keni folur dhe ndër-tuar me nxënësit deri tani. Nxënësit mund të zgjedhin instrumentin që pëlqejnë më shumë apo kanë mundësi të gjejnë. Më pas së bashku mund të zgjidhni një

-qërohen nga nxënësit solo ose në grup. Që të përfshihen të gjithë në veprim-tarinë mësimore duhet të krijoni grupet ku secili grup të shoqërojë duke luajtur një varg të këngës apo të lojës muzikore. Gjithashtu nxënësit mund të këmbejnë instrumentet ndërmjet tyre, duke provuar ndjesinë e shoqërimit me instrumente të ndryshme.

Zhvillimi i mësimit- Ftojini nxënësit të zgjedhin këngën dhe lojën muzikore që ata duan të

shoqërojnë.- Ndajeni klasën në grupe, ku çdo grup ka instrumentin e tij.- Kërkojuni nxënësve të shoqërojnë këngën, ku çdo grup shoqëron një

122

varg të këngës.- Improvizoni së bashku me nxënësit ritme të thjeshta.- Nxitini ata të shoqërojnë solo dhe në grup.

Vlerësimi – Nxënësit vlerësohen për shoqërim të saktë të këngës ose lojës në instrument me instrumente ORF.

MESIMI 34Linja: Këndim

Tema: Përsëritje e këngëve të mësuara


- këndojë saktë këngët e mësuara gjatë vitit;- këndojë këngët solo në grup;- interpretojë këngët me ndjenjë dhe emocion;- shoqërojë ato edhe me instrumente ORF.

Mjetet mësimore didaktike: magnetofon, Cd, instrumente ORF.


Veprimtaria e orës së parë- Ridëgjoni në magnetofon, disa nga këngët e mësuara gjatë vitit.- Rikujtoni rregullat e frymëmarrjes, shqiptimin e fjalëve etj.- Zbatoni gjatë të kënduarit të gjitha lëvizjet trupore të mësuara për sho-

qërim.- Shoqëroni ato me instrumente ORF.- Ndihmojini nxënësit për një intonim të saktë të këngëve.

Veprimtaria e orës së dytë- Përcaktoni së bashku këngët më të bukura.- Përcaktoni poezitë më të bukura të mësuara gjatë vitit.

123

- Përcaktoni dhe këngën/lojë më të bukur.- Hartoni së bashku me nxënësit një program të shkurtër artistik.- Zgjidhni recituesin më të mirë që do të prezantojë koncertin.- Bëni prova disa herë, deri në përvetësimin e duhur të repertorit. - Kërkojuni nxënësve të sjellin materiale të ndryshme për zbukurimin e

klasës (zbukurimet të kenë lidhje edhe me tematikën e koncertit).

PROGRAMI ANALITIK PËR KLASËN E DYTË

35 JAVË MËSIMORE X 1 ORË= 35 ORË

K 18 ORË

LOJËRA MUZIKORE 4 ORË

BAM 3 ORË

LI 2 ORË

DM 3 ORË

SHKM 3 ORË

OD 2 ORË

124

5.B

AM

1Ve

titë

e tin

gulli

t: m

ë i g

jatë

- m

ë i

shku

rtër,

më

i lar

të -

më

i ulë

t, m

ë e

ngad

altë

- m

ë e

shpe

-jtë

Të d

allo

jë v

etitë

e

tingu

jve

Të id

enti-

-lin

e g

jatë

e

të s

hkur

tër,

të la

rtë e

të

ulë

t, të

ng

adal

të e

të

shpe

jtë

Të s

hpje

gojë

m

e fja

lë të

th

jesh

ta m

bi

vetit

ë e

tingu

llit

Të g

jejë

she

m-

buj t

ë nd

ry-

shëm

me

vetit

ë e

tingu

llit.

Mag

neto

foni

, pos

-te

ra, l

ibri

i mës

uesi

t, Ka

bine

ti

6.D

M1

Dal

limi i

zë

rave

Të p

ërca

ktoj

ë zë

rat

e nj

erëz

ve n

ga a

to

të in

stru

men

teve

-jë

zër

at n

ga

inst

rum

ente

t m

uzik

or

Të d

allo

jë

zëra

t dhe

in-

stru

men

tet

fjalë

te th

jesh

ta

për m

uzik

ën

që d

ëgjo

n

Inst

rum

ente

me

godi

tje, o

rgan

o, li

bri

pune

Kabi

neti

7.K

4K

ënga

: “P

se

asht

u e

pse

kësh

tu”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën

shoq

ërin

ë, fa

milj

en,

ambi

entin

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

resp

e-kt

uar r

regu

llat

e të

kën

duar

it

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

gr

up

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

8.K

5P

unim

i i

këng

ësTë

inte

rpre

tojë

me

ndje

një

e em

ocio

n kë

ngën

Të k

ën-

dojë

duk

e e

shoq

ërua

r dh

e m

e lë

vizj

e tru

-po

re

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

ru-

men

te O

RF

shko

pinj

, gur

ë,

lugë

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

inte

rpre

t-ua

r me

ndje

një

e em

ocio

n kë

ngën

Org

ano,

inst

rum

ente

m

e go

ditje

, mag

ne-

tofo

ni, l

ibri

i më-

sues

it,

Kabi

neti

9.S

HK

M1

Për

jetim

i m

uzik

ës

nëpë

rmje

t ar

teve

të

tjera

Të k

rijoj

ë m

e nd

jen-

jë e

em

ocio

n du

ke

dëgj

uar m

uzik

ë

Të k

rijoj

ë nj

ë pi

ktur

ë,

duke

dëg

juar

m

uzik

ë

Të ja

pë

men

dim

e pë

r pu

nën

në k

lasë

Të k

omen

tojë

kr

ijim

in e

tij

dhe

të s

hokë

ve

Mag

neto

foni

, lap

sa

me

ngjy

ra, l

ibri

i më-

Kabi

neti

125

Nr.

Linj

atO

rët

për

linjë

Tem

at m

ësi-

mor

eO

bjek

tivi i

për

gjith

-sh

ëm i

prog

ram

itM

jete

t mës

imor

e di

dakt

ike

dhe

lit-

erat

ura

ndih

mës

e

Vend

i i

zhvi

l-lim

it të

m

ësim

itN

ivel

i baz

ëN

ivel

i mes

atar

Niv

eli i

lartë

1.K

1K

ëndo

jmë

së b

ashk

uTë

kën

dojë

kën

gë

të n

drys

hme

për

Atd

heun

, shk

ollë

n,

fam

iljen

, am

bien

tin,

etj.

Të k

ëndo

jë

këng

ën n

ë in

tona

cion

in

e du

hur

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

grup

duk

e in

terp

retu

ar m

e nd

jenj

ë dh

e em

ocio

n

Mag

neto

fon,

libr

i

pune

, pos

tera

Kabi

neti

2.K

2K

ënga

“F

jalë

t m

agjik

e”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r A

tdhe

un, s

hkol

lën,

fa

milj

en, a

mbi

entin

, et

j.

Të k

ëndo

jë

këng

ën n

ë in

tona

cion

in

e du

hur

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

grup

duk

e in

terp

retu

ar m

e nd

jenj

ë dh

e em

ocio

n

Mag

neto

fon,

libr

i

pune

, pos

tera

Kabi

neti

3.K

3P

unim

i i

këng

ësTë

inte

rpre

tojë

kë

ngën

Të k

ëndo

jë

duke

luaj

tur

me

lëvi

zje

të

thje

shta

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

grup

Të i

nter

pre-

tojë

kën

gës

me

ndje

një

e em

ocio

n

Mag

neto

foni

, po

ster

a, li

bri i

pune

Kabi

neti

4.K

ëndi

m

lojë

m

uzik

ore

1K

ënga

“Ç

ova

një

letë

r mu

në

post

ë”

Të in

terp

reto

jë

nëpë

rmje

t loj

ës

këng

ë të

ndr

yshm

e

Të k

ëndo

jë

duke

luaj

tur

me

lëvi

zje

të

thje

shta

Të k

ëndo

jë

duke

krij

uar

lëvi

zje

të n

dry-

shm

e

Të i

nter

pre-

tojë

lojë

n gj

atë

këng

ës

me

ndje

një

e em

ocio

n

Mag

neto

foni

, po

ster

a, li

bri i

pune

Kabi

neti

10.

OL

1

126

11.

K6

Kën

ga: “

E

dua

Shq

-ip

ërin

ë”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën

shoq

ërin

ë, fa

milj

en,

ambi

entin

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

resp

e-kt

uar r

regu

llat

e të

kën

duar

it

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

gr

up

Mag

neto

foni

, or

gano

, lib

ri i

pune

Kabi

neti

12.

K7

Pun

imi i

kë

ngës

Të in

terp

reto

jë m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Të k

ën-

dojë

duk

e e

shoq

ërua

r dh

e m

e lë

vizj

e tru

-po

re

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

ru-

men

te O

RF

shko

pinj

, gur

ë,

lugë

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

inte

rpre

t-ua

r me

ndje

një

e em

ocio

n kë

ngën

Org

ano,

inst

ru-

men

te m

e go

ditje

, m

agne

tofo

ni, l

ibri

i mës

uesi

t,

Kabi

neti

13.

LI1

Luaj

më

me

inst

rum

ente

rit

mik

e O

RF

Të p

ërdo

rë ri

tmin

m

e an

ë të

god

itjev

e-

jë ri

tmin

me

godi

tje

Të s

hoqë

rojë

m

elod

i e k

ëngë

m

e g

oditj

e

Të k

rijoj

ë rit

me

me

godi

tjeO

rgan

o, in

stru

-m

ente

me

godi

tje,

libri

i mës

uesi

t,

Kabi

neti

14.

K8

Kën

ga: “

Dy

fabu

lat”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën

shoq

ërin

ë, fa

milj

en,

ambi

entin

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

resp

e-kt

uar r

regu

llat

e të

kën

duar

it

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

gr

up

Mag

neto

foni

, or

gano

, lib

ri i

pune

Kabi

neti

15.

K9

Pun

imi i

kë

ngës

Të in

terp

reto

jë m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Të k

ën-

dojë

duk

e e

shoq

ërua

r dh

e m

e lë

vizj

e tru

-po

re

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

ru-

men

te O

RF

shko

pinj

, gur

ë,

lugë

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

inte

rpre

t-ua

r me

ndje

një

e em

ocio

n kë

ngën

Org

ano,

inst

ru-

men

te m

e go

ditje

, m

agne

tofo

ni, l

ibri

i mës

uesi

t,

Kabi

neti

127

16.

BA

M2

Tim

bri

Të d

allo

jë n

jë z

ë ng

a zë

tjet

ër, n

jë

inst

rum

ent n

ga n

jë

inst

rum

ent t

jetë

r

Të s

hpje

gojë

m

e fja

lë të

th

jesh

ta

timbr

in

Të d

allo

jë

zëra

t dhe

in-

stru

men

tet q

ë dë

gjon

Të p

rodh

ojë

tingu

j me

in-

stru

men

te të

nd

rysh

me

dhe

ti da

llojë

ato

ng

a nj

ëra

tjetra

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

17.

DM

2P

jesë

të

ndry

shm

e:

të q

eta,

të

gëzu

ara,

të

dhim

bshm

e

Të d

allo

jë k

arak

-te

rin e

muz

ikës

që

dëgj

on

Të id

enti-

e qe

të, e

gë

zues

hme,

e

dhim

bshm

e

fjalë

të th

jesh

ta

për m

uzik

ën

që d

ëgjo

n

Të g

jejë

pje

së

muz

ikor

e du

ke

përc

aktu

ar

kara

kter

in e

ty

re

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

18.

K10

Kën

ga:

“Tre

n o

tren”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën

shoq

ërin

ë, fa

milj

en,

ambi

entin

etj.

Të k

ëndo

jë

në in

tona

cio-

nin

e du

hur

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

gr

up

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

19.

K11

Pun

imi i

kë

ngës

Të in

terp

reto

jë m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Të k

ën-

dojë

duk

e e

shoq

ërua

r dh

e m

e lë

vizj

e tru

-po

re

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

ru-

men

te O

RF

shko

pinj

, gur

ë,

lugë

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

inte

rpre

t-ua

r me

ndje

një

e em

ocio

n kë

ngën

Org

ano,

inst

rum

ente

m

e go

ditje

, mag

ne-

tofo

ni, l

ibri

i më-

sues

it,

Kabi

neti

20.

SH

KM

2K

ëndo

jmë

nëpë

rmje

t lë

vizj

eve

trupo

re

Të s

hpre

hë m

e an

ë të

lëvi

zjev

e tru

pore

m

uzik

ën q

ë dë

gjon

Të v

allë

zojë

as

htu

siç

e m

endo

n m

e m

uzik

ën q

ë dë

gjon

Të k

ëndo

jë

duke

krij

uar

lëvi

zje

të

thje

shta

tru-

pore

nëp

ërm

jet

muz

ikës

që

dëgj

on

Të v

lerë

sojë

m

uzik

ën q

ë i

pëlq

en

Mag

neto

foni

, or

gano

, lib

ri i

pune

Kabi

neti

128

21.

Lojë

m

uzik

ore

2K

ënga

: “T’

i lë

më

të

vërte

tat”

Të in

terp

reto

jë

nëpë

rmje

t loj

ës

këng

ë të

ndr

yshm

e

Të k

ëndo

jë

duke

luaj

tur

me

lëvi

zje

të

thje

shta

Të k

ëndo

jë

duke

krij

uar

lëvi

zje

të n

dry-

shm

e

Të i

nter

pre-

tojë

lojë

n gj

atë

këng

ës

me

ndje

një

e em

ocio

n

Mag

neto

foni

, pos

-te

ra, l

ibri

i mës

uesi

t, Ka

bine

ti

22.

SH

KM

3N

dërti

mi i

n-st

rum

ente

ve

OR

F

Të in

terp

reto

jë m

e in

stru

men

tet q

ë nd

ërto

n kë

ngën

Të n

dër-

tojë

një

in

stru

men

t të

thje

shtë

OR

F

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

ru-

men

te O

RF

shko

pinj

, gur

ë,

lugë

etj.

Të v

lerë

sojë

pu

nën

e të

tje

rëve

për

in

stru

men

tet e

kr

ijuar

a

Org

ano,

inst

rum

ente

m

e go

ditje

, mag

ne-

tofo

ni, l

ibri

i më-

sues

it,

Kabi

neti

23.

K12

Kën

ga: “

Unë

i d

ua k

om-

inos

het”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën,

sh

oqër

inë,

fam

iljen

, am

bien

tinet

j.

Të k

ëndo

jë

duke

resp

e-kt

uar r

regu

llat

e të

kën

duar

it

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

gr

up

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

24.

K13

Pun

imi i

kë

ngës

Të in

terp

reto

jë m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Të k

ën-

dojë

duk

e e

shoq

ërua

r dh

e m

e lë

vizj

e tru

-po

re

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

ru-

men

te O

RF

shko

pinj

, gur

ë,

lugë

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

inte

rpre

t-ua

r me

ndje

një

e em

ocio

n kë

ngën

Org

ano,

inst

rum

ente

m

e go

ditje

, mag

ne-

tofo

ni, l

ibri

i më-

sues

it,

Kabi

neti

25.

BA

M3

Kar

akte

ri në

m

uzik

ëTë

dal

lojë

kar

ak-

terin

e m

uzik

ës q

ë dë

gjon

Të id

enti-

e qe

të, e

gë

zues

hme,

e

dhim

bshm

e

fjalë

të th

jesh

ta

për m

uzik

ën

që d

ëgjo

n

Të g

jejë

pje

së

muz

ikor

e du

ke

përc

aktu

ar

kara

kter

in e

ty

re

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

129

26.

DM

3P

jesë

me

inst

rum

ente

po

pullo

re

Të v

lerë

sojë

me

fjalë

të th

jesh

ta

inst

rum

ente

t pop

ul-

lore

Të d

ëgjo

jë

pjes

ë të

ndry

shm

e m

e in

stru

men

te

popu

llore

fjalë

të th

jesh

ta

për i

nstru

-m

ente

t që

njeh

Të g

jejë

in

stru

men

te

të n

drys

hme

popu

llore

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

27.

K14

Këng

a: “

Mje

shtri

i vo

gël”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën,

sh

oqër

inë,

fam

iljen,

am

bien

tinet

j.

Të k

ëndo

jë

duke

resp

e-kt

uar r

regu

llat

e të

kën

duar

it

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë s

olo

dhe

në g

rup

Mag

neto

foni

, org

ano,

pune

Kabi

neti

28.

K15

Puni

mi i

kë

ngës

Të in

terp

reto

jë m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Të k

ën-

dojë

duk

e e

shoq

ërua

r dh

e m

e lë

vizj

e tru

pore

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

rum

ente

O

RF

shko

pinj

, gu

rë, l

ugë

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

inte

rpre

-tu

ar m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Org

ano,

inst

rum

ente

m

e go

ditje

, mag

neto

-fo

ni, l

ibri

i mës

uesi

t,

Kabi

neti

29.

Lojë

m

uzik

ore

3Kë

nga:

“ G

juha

e

kafs

hëve

”

Të in

terp

reto

jë

nëpë

rmje

t loj

ës,

këng

ë të

ndr

yshm

e

Të k

ëndo

jë

duke

luaj

tur

me

lëvi

zje

të

thje

shta

Të k

ëndo

jë

duke

krij

uar

lëvi

zje

të n

dry-

shm

e

Të i

nter

pre-

tojë

lojë

n gj

atë

këng

ës m

e nd

jenj

ë e

emo-

cion

Mag

neto

foni

, pos

tera

,

pune

Kabi

neti

30.

K16

Kën

ga:

“Bilb

ili dh

e gj

inka

lla”

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën,

sh

oqër

inë,

fam

iljen,

am

bien

tin e

tj.

Të k

ëndo

jë

duke

resp

e-kt

uar r

regu

llat

e të

kën

duar

it

Të k

ëndo

jë

teks

tin d

he

mel

odin

ë e

këng

ës

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

gr

up

Mag

neto

foni

, org

ano,

pune

Kabi

neti

31.

K17

Puni

mi i

kë

ngës

Të in

terp

reto

jë m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Të k

ën-

dojë

duk

e e

shoq

ërua

r dh

e m

e lë

vizj

e tru

pore

Të k

ëndo

jë n

ë gr

up d

he d

uke

e sh

oqër

uar

me

inst

rum

ente

O

RF

shko

pinj

, gu

rë, l

ugë

etj.

Të k

ëndo

jë

duke

inte

rpre

-tu

ar m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

këng

ën

Org

ano,

inst

rum

ente

m

e go

ditje

, mag

neto

-fo

ni, l

ibri

i mës

uesi

t,

Kabi

neti

130

32.

Lojë

m

uzik

ore

4Lu

ajm

ë së

ba

shku

Të in

terp

reto

jë

nëpë

rmje

t loj

ës

këng

ë të

ndr

yshm

e

Të k

ëndo

jë

duke

luaj

tur

me

lëvi

zje

të

thje

shta

Të k

ëndo

jë

duke

krij

uar

lëvi

zje

të n

dry-

shm

e

Të i

nter

pre-

tojë

lojë

n gj

atë

këng

ës

me

ndje

një

e em

ocio

n

Mag

neto

foni

, pos

-te

ra, l

ibri

i mës

uesi

t, Ka

bine

ti

33.

LI2

Luaj

më

me

inst

rum

ente

O

RF

Të in

terp

reto

jë m

e in

stru

men

te O

RF

këng

ë të

ndr

yshm

e

Të k

ëndo

jë

duke

luaj

tur

inst

rum

ente

të

thj

esht

a O

RF

Të k

ëndo

jë

duke

krij

uar

ritm

e të

ndr

y-sh

me

Të i

nter

pre-

tojë

duk

e sh

oqër

uar m

e in

stru

men

te

OR

F k

ëngë

n m

e nd

jenj

ë e

emoc

ion

Mag

neto

foni

, pos

-te

ra, l

ibri

i mës

uesi

t, Ka

bine

ti

34.

K18

Për

sërit

je e

kë

ngëv

e të

m

ësua

ra

Të k

ëndo

jë k

ëngë

të

ndr

yshm

e pë

r at

dheu

n, s

hkol

lën,

sh

oqër

inë,

fam

iljen

, am

bien

tinet

j.

Të k

ëndo

jë

sakt

ë kë

ngët

e

mës

uara

Të k

ëndo

jë

solo

dhe

në

grup

Të in

terp

reto

jë

më

ndje

një

e em

ocio

n kë

ngët

e m

ë-su

ara

Mag

neto

foni

, org

a-no

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabi

neti

35.

OL

2

132

Përmbajtja:

................................. 133 ......................................................................... 135

........................................................... 139 ...................................................... 140

................................................... 142 ......................................... 145

...................................................... 147................ 150

....................................... 152 .............................................. 155

........................................................... 157 ................................................................... 159

............................ 161 ......................................... 162

............................................................ 166 ................................................................... 169

............................................................................ 170 .... 174

................................................... 176 ......... 177

......................................... 178 ....... 182

..................................................... 184

133

MËSIMI 1

Linja: KëndimTema: Këndojmë së bashku “Himnin e flamurit”

Objektivat:

Mjetet mësimore – didaktike:


-

HIMNI I FLAMURITTeksti: Asdreni

I

134

II

Veprimtaria e orës së parë

.

135

Veprimtaria e orës së dytë

Integrimi

Vlerësimi

MËSIMI 2

Linja: KëndimTema: Kënga “Atdheu”

Objektivat

Mjetet didaktike


-

I 2

136

-

Veprimtaria dhe jeta e kompozitorit

-

137

Ç'pa - mje t'bu kra

ATDHEU

- ka ven -

Muzika: Gaqo Avrazi

di im

Ma le- t'lar ta,- o me ble - rim.

Tra la- la, Tra la- la.

Oh sa bu - ku - ri.

I

II

III

138




dhe melodinë e saj.

Integrimi

Vlerësimi: -cion.

139

MËSIMI 4

Linja: LlTema: Luajmë me veglat O.R.F.Objektivat

Mjetet mësimore / didaktike -


-

Hapat që do të ndiqen për të zhvilluar këtë veprimtari.

Udhëhiqni nxënësit të shoqërojnë ritmin përmes këtyre veprimeve.

140


-

Integrimi

Vlerësimindjenjë.

MËSIMI 5

Linja: B A MTema: Regjistrimi grafik i tingujve.

MI 555555

141

Objektivat

lartë dhe të ulët.

Mjetet mësimore – didaktike

-

-

Shembulli 1

Këndojeni këngën duke vendosur shigjetën sipas lartësisë së zërit.Shembulli 2

142

-jetën sipas lartësisë që shkon zëri.

më i lartë më i ulët?


këndojnë.-

Vlerësimi

MËSIMI 6-7

Linja: KëndimTema: Kënga “Një maçok çamarrok”Objektivat


143

Për mësuesin

-ake.

Jeta dhe veprimtaria e kompozitorit

-

NJË MAÇOK, ÇAMAROK

Muzika: Robert Radoja

144

I

II

Refreni


-

saj.

145

Veprimtaria e orës së dytë-

qëndrimin, frymëmarrjen dhe diksionin, duke i

Integrimi

Vlerësimikëngës me ndjenjë dhe emocion.

MËSIMI 8

Linja: DMTema: Instrumentet: flaut, trombë, ksilofon.

Objektivat

Mjetet mësimore / didaktike


Flauti

I 88

146

Tromba

Ksilofoniksilofonit

-

-

Tromba Flaut

Ksilofon

Veprimtaria e orës së mësimit

147

MËSIMI 9-10

Linja: KëndimTema: Kënga “Lule Velo Partizani”

Objektivat

Të dallojë tingut e lartë dhe të ulët.

Mjetet mësimore didaktike -

Për mësuesin

Jeta dhe veprimtaria e kompozitorit

-

148

-

LULE VELO PARTIZANI

Muzika: Kujtim Laro

I

149

II

II

IV


-

e lartë dhe të ulët--

e saj.



këngës.

150


tingujt e lartë dhe të ulët.

këndojë

Integrimi

Edukata shoqërore:Gjuha amtare:

Vlerësimi

MËSIMI 11

Linja: SHKMTema: Muzika dhe përjetimi i saj (vizatim, poezi, vallëzim)

Objektivat

-jon.

-jon.


1111

151


- - -

Zhvillimi i orës së mësimit

Diskutime

-

152

Integrimi

Vlerësimi

MËSIMI 13-14

Linja: KëndimTema: Kënga “Rrotull pemës po vallëzojmë”

Objektivat


Metoda

Informacion për mësuesin- -

-144

153

- - -

Jeta dhe vepra e kompozitorit

--

RROTULL PEMËS PO VALLËZOJMËI

154

II

III

Muzika: Tonin Harapi

155




Integrimi

Vlerësimi

MËSIMI 15

Linja: BamTema: Tingujt – i theksuar / i patheksuarObjektivat

156

e theksuar të patheksuar.të theksuar dhe të pathek-

suar.të theksuar dhe të patheksuar.

e theksuar dhe të patheksuar


Informacion për mësuesin-

theksi ritmik. -e fortë dhe të butë.

-

shko lap ban pe dhe ki— lla ta — vo — li bi — çi — kle

theksi i fortë dhe në cilën theksi i butë.

-

-

157

Zhvillimi i mësimit-

fortë dhe të butë.

Integrimi

Vlerësimi -

MËSIMI 16

Linja: SHKMTema: Improvizim – ritme dhe melodi (këngë, valle, pjesë të vogla muzikore).

Objektivat



16666

158

- - - - -

-

-


-

Integrimi

Vlerësimi-

159

MËSIMI 17-18

Linja: Këndim Tema: Kënga “Shatërvani”

Objektivat



SHATËRVANITeksti: Adelina MamaqiMuzika: Arben Hysenaj

y j

7-188888

160

I

II



ShaHyj -

-nëtër

rreva

---zetni

mënë

-mesngjes

parhe-

-rëtkut

ngjypor

--ra,si

ngjylu

--

ralja

sie

ylza -

be-mba

--kut

rë.

Allegro moderato

Nuk ka ngjyr' nuk ka er' po rri çe - lur

di - mër ver' ngjy - ra, ngjy - ra plot a - ro - ma

rreth e qark me lu - le - e to na- lu - le - e to - na

1. 2. D.C.

161

Integrimi

Vlerësimi

MËSIMI 19

Linja: DMTema: Rinjohim muzikën vokale dhe instrumentale

Objektivat

-



-

Shënim: “Për më tepër sh eto librin e mësuesit klasa e parë mësimi 18, faqe. 53).

19999

162

Zhvillimi i orës së mësimit:

Vlerësimi -

MËSIMI 20-21

Linja: KëndimTema: Kënga “Cicërimat e zogjve të pyllit”

163

Objektivat

Mjetet mësimore – didaktike -

Veprime muzikore


Jeta dhe vepra e kompozitorit

-

-

164

CICËRIMAT E ZOGJVE TË PYLLIT

Teksti dhe muzika: Lec Balca

GushNa

-erdhspe -

pranci

- vee

-- dhe

ramuble

--

lliroi

-pyze e-

lli--

-za,gar da

një-trum

li -- cak

na-

kankën

-

gësdon në

ja merrrradh e

bashk-

medhe

tëbisht -

trish--

dyl beti

- eri- -

-li,ja, por

cërr -bilca -

- bimi

--

ii -

li-ni,

eme

çuzë

-tëru - dhuk

tij- la, një bisht - kuq një gu- shë - bardh

1.

gjth - mon i par' Në py - llin

2.

e gjel - bru - ar ndi - het një me - lo - di an -

sam - bli i madh i zogj - ve t'ri me ga ga ga e gu gu

cerr, cerr e ci ci ci ci sa bu ku- ri-

1.

Në py - llin sa bu - ku - ri.

2.

165

I

Refreni

II

Refreni

Finalja

Refreni

166


- - - - -



Integrimi

Vlerësimi

MËSIMI 23-24

Linja: KëndimTema: Këngë “Urim mësueses”

Objektivat

167


URIM MËSUESESMuzika: Baki Kongoli

III

168




melodinë e saj.

këngës.

169

Integrimi

Vlerësimi -cion.

MËSIMI 25

Linja : BAMTema: Kohët e thjeshta 2/4

Objektivat


Informacion për mësuesintheksuar

patheksuar. poshtë dhe lart.

-

170

Bëni pyetjen:-

-


Integrimi

Vlerësimi

MËSIMI 26-27

Linja: KëndimTema: “Katër stinët”.

Objektivat

Të dallojë tingujt e lartë dhe të ulët.

171


KATËR STINËT

Muzika: Edmond ZhulaliTeksti: Agim Doçi

Po t'më pye - sni mu -a vje shtën- shum' e du - a

Pe- mët mbu-shen plot me moll' gjith' fë mi- - jët shkojn' në shkoll'

Di -mrin shum' e du a- Ti vje - shtën e zgjo dhe-

172

Di - mri ka gë shte- - nja Por s'ka a ku -- llo - re

Nuk ka a - ku llore- Por ka to pa- bo re-

Ref.

Un' dhe shoku im e du - am çdo stin' se çdo vit ka ka tër-

as - një s'shkon me ha - tër Pran - ver', ve - rë, vje- shtë, di - mër

ka - tër sti nët- që ka vi ti- shum' i du am- ne.

D.C.


-

Jeta dhe vepra e kompozitorit--

173

--


-

këngës.


klasë.

Integrimi

Vlerësimi:

174

MËSIMI 28

Linja:LlTema: Shoqërimi i muzikës me vegla me goditje dhe mjete trupore

Objektivat

Mjetet mësimore/didaktike -


-

Hapat që do të ndiqen për zhvillimin e kësaj veprimtarie.

Grupi i parë -

Grupi i dytë -

175

Grupi i tretë -


-

Integrimi

Vlerësimi

176

MËSIMI 29

Linja: SHKMTema: Ndërtimi i instrumenteve ORF

Objektivat

Mjetet dhe materialet


-

1. perkusioni.

-

- -

Pyetini nxënësit: Çfarë tingulli lëshojnë? Shënojini mendimet e tyre në dër-rasë.

177

2. mara.

3. sistra. -

-


-

- - - -

Vlerësimi

MËSIMI 30

Linja: BAMTema: Karakteret muzikore: ritmik, i gëzueshëm, i dhimbshëm.

Objektivat

të gëzuar, ritmik, të dhimbshëm.

178

Mjetet mësimore – didaktike:

Informacion për mësuesinritmike

i shpejtë, i ndritur etj. i

gëzueshëm, i gjallë, plot jetë.e dhimbshme

melankolik kurbetit, të vajit,


Veprimtaria - -

mendje.- - ritmike, të gëzue-

shme, të dhimbshme.- -

-

Vlerësimi:

MËSIMI 31-32

Linja: KëndimTema: Kënga “Kam një mik kam një shok”

Objektivat

179



-

që shikojnë.

180

KAM NJË MIK KAM NJË SHOK

Muzika: Shpëtim SaraçiTeksti: Jorgo Papingji

Un'Sa

menshum'

-kidjen

-e

shakamdë -

mbleshir'

dhur-që

dhetë

nukkem

enjë

zgjasqen

Sepo

qema

--

ninmit

ee -

kamdhe

zgjeba

dhur-bit-

tës'di

jetsi

dalt'ja

- matthem

Po qe - nin un' e du a- mos t'jet ne - vrik të

jet' një qen i zgju ar- e - dhe bes - nik Kër -

Refreni:

ko - va në qy - tet un' an - e - mban dhe

më në fund e ble va- në dy - qan T'ju

them një të vër - tet nuk bëj sha - ka si I

181

Refreni

La la la lal la la la la la .....La la la lal la la la la la .....

II

Refreni



-

182


Integrimi

Vlerësimi -cion.

MËSIMI 33

Linja: KëngëTema: Organizimi i një koncerti me këngët e mësuara gjatë vitit.

Objektivat:

këndon.

Mjetet mësimore/didaktike

Informacion për mësuesin-

-

183


-

184

PROGRAMI ANALITIK PER KLASEN E TRETE

35 javë x 1 orë = 35 orë

K 21 orë

BAM 4 orë

LI 2 orë

DM 2orë

SHKM 3 orë

OL 3 orë

185

Nr.

Linjat

Orët

pë

r linjë

Tema

t mës

imor

eOb

jektiv

i i pë

rgjith

-sh

ëm i p

rogr

amit

Mjete

t mës

imor

e did

aktik

e dhe

liter

atura

nd

ihmës

e

Vend

i i zh

vil-

limit t

ë më

simit

Nive

li baz

ëNi

veli m

esata

rNi

veli i

lartë

1.K

1Kë

ndojm

ë së b

ashk

u “ H

imnin

e Fla

murit”

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme p

ër

Atdh

eun,

shko

llën,

familje

n, am

bienti

n, etj

.

Të kë

ndojë

kë

ngën

në in

tona-

cionin

e du

hur

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe n

ë gru

p du

ke in

terpr

etuar

me

ndjen

jë dh

e em

ocion

Magn

etofon

, libr

i i

poste

ra

Kabin

eti

2.K

2Kë

nga “

Atdh

eu”

Gaqo

Avra

ziTë

kënd

ojë kë

ngë

të nd

ryshm

e për

At

dheu

n, sh

kollë

n, fam

iljen,

ambie

ntin,

etj.

Të kë

ndojë

kë

ngën

në in

tona-

cionin

e du

hur

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe n

ë gru

p du

ke in

terpr

etuar

me

ndjen

jë dh

e em

ocion

Magn

etofon

, libr

i i

poste

ra

Kabin

eti

3.K

3Pu

nimi i

këng

ësTë

inter

preto

jë me

nd

jenjë

e emo

cion

këng

ën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

srume

nte

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

4.LI

1Lu

ajmë m

e veg

lat

ORF

Të in

terpr

etojë

me

instru

mente

ORF

kë

ngë t

ë ndr

yshm

e

Të k

ëndo

jë du

ke lu

ajtur

ins

trume

nte të

thj

eshta

ORF

Të k

ëndo

jë du

ke

krijua

r ritm

e të

ndrys

hme

Të in

terpr

etojë

duke

shoq

ërua

r me

instru

mente

ORF

kë

ngën

me n

djenjë

e e

mocio

n

Magn

etofon

i, pos

tera,

pune

Kabin

eti

5.BA

M1

tingu

jveTë

ven

dosë

tingu

jt e n

jë kë

nge

sipas

tin

gujt e

ulët

e të

lartë

Të d

allojë

regji

stri-

Të ve

ndos

ë ting

ujt

e një

këng

e sipa

s Or

gano

, instr

umen

te me

godit

je, m

agne

to-fon

i, libr

i i më

sues

it,

Kabin

eti

186

6.K

4Kë

nga:

“Një

maço

k ça

marro

k”Ro

bert

Rado

ja

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme p

ër

Atdh

eun,

shko

llën,

familje

n, am

bienti

n, etj

.

Të kë

ndojë

kë

ngën

në in

tona-

cionin

e du

hur

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe n

ë gru

p du

ke in

terpr

etuar

me

ndjen

jë dh

e em

ocion

Magn

etofon

, libr

i i

poste

ra

Kabin

eti

7.K

5Pu

nim i k

ëngë

sTë

inter

preto

jë me

nd

jenjë

e emo

cion

këng

ën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

8.DM

1Ins

trume

ntet

muzik

orë

Të vl

erës

ojë m

e fja

lë të

thjes

hta

instru

mente

t që

dëgjo

n

Të d

ëgjoj

ë pjes

ë të

ndrys

hme m

e

tromb

ë, ks

ilofon

thjes

hta pë

r instr

u-

ksilo

fon

Të ko

mento

jë mb

i mu

zikën

qe dë

gjon

me kë

to ins

tru-

mente

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

9.K

6Kë

nga:

“ Lule

Velo

pa

rtizan

i” -pa

rtizan

e

Të kë

ndojë

kën

gë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqër

inë, fa

milje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

tuar

rregu

llat e

të kë

n-du

arit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe n

ë gru

pMa

gneto

foni, o

rgan

o,

pune

Kabin

eti

10.

K7

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

11.

SHKM

1Mu

zika d

he pë

rjetim

i i s

aj(vi

zatim

, poe

zi, va

l-lëz

im)

Të sh

preh

ë me

anë t

ë arte

ve të

tje

ra dh

e me f

jalë

të thj

eshta

muz

ikën

që dë

gjon

muzik

ën që

dë

gjon

thjes

hta pë

r muz

ikën

që dë

gjon

Të v

lerë-

sojë

muzik

ën që

i pë

lqen

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

12.

OL5

Riku

jtojm

ë, kë

ndo-

jmë,

luajm

ë

187

13.

K8

Këng

a: “ R

rotul

l pe

mës p

o va

llëzo

jmë”

---To

nin

Hara

pi

Të kë

ndojë

kën

gë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqër

inë, fa

milje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

tuar

rregu

llat e

të kë

n-du

arit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dh

e në

grup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

14.

K9

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

15.

BAM

2Tin

gujt –

i th

eksu

ar/

i path

eksu

ar

Të da

llojë

tingu

llin

e the

ksua

r dhe

të

pathe

ksua

r

-gu

llin e

theks

uar

dhe t

ë path

eksu

ar

Të le

xojë

tingu

llin

e the

ksua

r dhe

të

pathe

ksua

r

Të kë

ndojë

tingu

llin

e the

ksua

r dhe

të

pathe

ksua

r

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

16.

SHKM

2Im

prov

izim

ritme

dhe m

elodi

(këng

ë, va

lle, p

jesë t

ë vog

la mu

zikor

e)

Të sh

preh

ë me a

në

të ar

teve t

ë tjer

a dh

e me f

jalë t

ë thj

eshta

, muz

ikën

që dë

gjon

Të va

llëzo

jë du

ke

impr

ovizu

ar rit

me

të thj

eshta

Të k

ëndo

jë kë

ngë

të nd

ryshm

e sip

as

dësh

irës

Të v

lerë-

sojë

muzik

ën që

i pë

lqen

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

17.

K10

Këng

a:

“Sha

tërva

ni” A

rben

Hy

sena

j

Të kë

ndojë

kën

gë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqër

inë, fa

milje

n, am

bienti

n etj.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

tuar

rregu

llat e

të kë

n-du

arit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dh

e në

grup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

18.

K11

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

19.

DM2

Rinjo

him m

uzikë

n vo

kale

dhe i

nstru

-me

ntale

Të pë

rcakto

jë zë

rat

e njer

ëzve

nga a

to të

instru

mente

vezë

rat n

ga in

stru-

mente

t muz

ikor

Të d

allojë

zëra

t dhe

ins

trume

ntet

te thj

eshta

për

muzik

ën që

dëgjo

n

Instru

mente

me

godit

je, or

gano

, libr

i i Ka

bineti

188

20.

K12

Këng

a: “ C

icërim

at e

zogjv

e të p

yllit”

Lec

Balca

Të kë

ndojë

kën

gë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqër

inë, fa

milje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

tuar

rregu

llat e

të kë

n-du

arit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dh

e në

grup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

21.

K13

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

etojë

këng

ën m

e ndje

një

dhe e

mocio

n

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

22.

OL13

Riku

jtojm

ë kën

dojm

ë e l

uajm

ë23

.K

14Kë

nga:

“ Urim

më

sues

es”—

Baki

Kong

oli

Të kë

ndojë

kën

gë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqër

inë, fa

milje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

tuar

rregu

llat e

të kë

n-du

arit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dh

e në

grup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

24.

K15

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

25.

BAM

3Ko

ha e

thjes

htë 2/

4Të

rrah

ë më d

y go

ditje

kohë

n 2/4

Të s

hpjeg

ojë m

e go

ditje

kohë

n 2/4

Të d

allojë

kohë

n 2/4

Të rr

ahë m

e god

itje

melod

i në k

ohën

2/4

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

26.

K16

Këng

a: “ K

atër

stinë

t” E

dmon

d Zhu

lali

Të kë

ndojë

kën

gë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqër

inë, fa

milje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

tuar

rregu

llat e

të kë

n-du

arit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dh

e në

grup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

189

27.

K17

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

28.

LI2

Shoq

ërim

i i mu

zikës

me

vegla

me g

oditje

dh

e mjet

e tru

pore

Të sh

preh

ë me a

në

të lëv

izjev

e tru

pore

du

ke e

shoq

ërua

r me

instr

umen

te me

go

ditje

muz

ikën q

ë dë

gjon

Të va

llëzo

jë as

htu

siç e

mend

on

me m

uzikë

n që

dëgjo

n duk

e e

shoq

ërua

r me

instru

mente

me

godit

je

Të k

ëndo

jë du

ke e

shoq

ërua

r me i

nstru

-me

nte m

e god

itje

dhe k

rijuar

lëviz

je të

thjes

hta tr

upor

e në

përm

jet m

uzikë

s që

dëgjo

n

Të v

lerës

ojë

punë

n në k

lasë

dhe m

uzikë

n që i

pë

lqen

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

29.

SHKM

3Nd

ërtim

i i in

stru-

mente

ve të

thjes

hta

ORF

Të in

terpr

etojë

me

instru

mente

t që

ndër

ton kë

ngën

Të nd

ërtoj

ë një

instru

ment

të thj

eshtë

ORF

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të vl

erës

ojë pu

nën

e të t

jerëv

e për

ins

trume

ntet e

kri

juara

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

30.

BAM

4Ka

rakte

ret m

uziko

re:

ritmik,

gëzu

eshë

m,

dhim

bshë

m

Të d

allojë

kara

k-ter

in e m

uzikë

s që

dëgjo

nkë

ngët:

e qe

të,

e gëz

uesh

me, e

dh

imbs

hme

thjes

hta pë

r muz

ikën

që dë

gjon

Të gj

ejë pj

esë

muzik

ore d

uke p

ër-

caktu

ar ka

rakte

rin

e tyre

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

31.

K18

Këng

ë: “ K

am nj

ë mi

k kam

një s

hok”

Shpë

tim S

araç

i

Të kë

ndojë

kën

gë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, shk

ollën

, sh

oqër

inë, fa

milje

n, am

bienti

netj

.

Të kë

ndojë

du

ke re

spek

tuar

rregu

llat e

të kë

n-du

arit

Të kë

ndojë

teks

tin

dhe m

elodin

ë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dh

e në

grup

Magn

etofon

i, org

ano,

pune

Kabin

eti

32.

K19

Punim

i i kë

ngës

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

dhe

me lë

vizje

trupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke e

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

190

33.

K20

Këng

ë të n

dry-

shme

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngë t

ë ndr

yshm

e

Të kë

ndojë

duke

i sh

oqër

uar d

he m

e lëv

izje t

rupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke i

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngët

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

34.

K21

Kënd

ojmë

këng

ët më

të

buku

ra

Të in

terpr

etojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngët

më të

bu

kura

Të kë

ndojë

duke

i sh

oqër

uar d

he m

e lëv

izje t

rupo

re

Të kë

ndojë

në gr

up

dhe d

uke i

shoq

ëru-

ar m

e ins

trume

nte

ORF

shko

pinj, g

urë,

lugë e

tj.

Të kë

ndojë

duke

int

erpr

etuar

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngët

Orga

no, in

strum

ente

me go

ditje,

mag

neto-

foni, l

ibri i

mësu

esit,

Kabin

eti

35.

OL3

192

Përmbajtja:

.............................................................................. 193 ..................................................................... 195

........................................................................... 197 .......................................................................................... 199

................................................................. 201 ....................................................................... 202 ...................................................................... 205

........................................... 206 ........................................................................... 206

.................................................................... 208 ..................................................................... 209

...................................... 211 ..................................................................... 212

................................................ 213 ............................................................................. 214

.................................................................................. 216 ................................................................... 217

................................................................ 220 ............................................................................ 221

............................................................. 223 .......................................................................... 224

...................................................................... 226 ....................................................................................... 229

193

MËSIMI 1 Linja: Tema: Kënga “Himni i flamurit”Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore - didaktike:

Metoda/teknika e përdorur: Brainstorming

Teksti: Muzika:

194


brainstorming

Çfarë lidhet me fjalën:

.

Fjalorth

himni

195

Integrimi:

Vlerësimi

MËSIMI 2 Linja: Tema: Muzika dhe burimet e tingujveKohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktike:

Metoda/teknika e përdorur: Teknika e diskutimit, Diagram Veni.


Burime njerëzore dhe natyrore

196

Zhvillimi i mësimitDiskutimi

Fjalorth

5 minuta - mbyllja

e veçanta e përbashkëta e veçanta

Vlerësimi:

197

MËSIMI 3 - 4Linja:

Tema: Kënga “Kur shikoj një yll”Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktikeVeprime muzikoreMetoda/teknika e përdorur

Kur shikoj një yll-1- Teksti:

199


Veprimtaria - Ora e parë

Diskutimshkollës, klasës, mësuesve, shokëve, dëshirave

Veprimtaria - Ora e dytë

.

Vlerësimi

MËSIMI 5 Linja: Tema: Cilësitë e tingullitKohëzgjatja:

200

Objektivat


Metoda/teknika e përdorur: Diskutim Informacion për mësuesin

Zhvillimi i mësimitDiskutimi

201

Fjalorth

5 minuta - mbyllja

Vlerësimi:.

MËSIMI 6Linja: DM

Tema: Muzika vokale dhe instrumentaleKohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktike: magnetofon, cd, postera, foto, instrumente muzikore etj.

Metoda/ teknika e përdorur: Diskutim

Ftohen nxënësit të dëgjojnë këngë të ndryshme dhe melodi me instrumente muzikore. Bëni pyetje rreth materialit muzikor.

202

Informacion për mësuesin/en:

zërave, të cilat ndahen në zëra burrash, grash dhe fëmijësh. Të kënduarit është solo, duet, trio, kompleks dhe në grup, që quhet kor.

Zhvillimi i mësimit:

Vlerësimi:

Mësimi 7-8Tema: Kënga: “Nesër kur të rritem” Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktikeVeprimet muzikoreMetoda/teknika e përdorur: Brainstorming

203

Nesër kur të rritem Teksti: Muzika: ILela pa një bletë,ulur mbi një fletë,mbushur mjaltë plot,nis e na e thot’:

Refreni O moj bleta punëtore,s’le fushë e bregore,duke bredhur, duke hedhur,mjaltë për të mbledhur.

IISa zili të kam,sot e vogël jam,nesër kur të rritem ,malit di t’i ngjitem.

RefreniO moj beta punëtore, etj

IIITë mbjell mollë të mbjell dardhë,fiq e rrush të bardhëdo t’i bëj un’ këto vende,si kosheren tënde.

Refreni O moj bleta punëtore, etj.

.

204


Brainstorming



.

Integrimi:

Vlerësimi

bleta

205

Mësimi 9

Linja: SHKM

Tema: Muzika përmes arteve të tjera Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktikeMetoda/teknika e përdorur


Vlerësimi

Mëssiimmmmmiiimm 999

206

Mësimi 10Linja:Tema: Luajmë me instrumente ORF dhe mjete truporeKohëzgjatja:

Objektivat



Vlerësimi

Mësimi 11-12

Tema: Kënga: “Bleta dhe flutura” Kohëzgjatja:

Objektivat

207


Nesër kur të rritem Teksti: E. Cenolli Muzika: Z. ZaniIBleta dhe një flutur,bashkë fluturuan,mbi lule të bukura,të dyja qëndruan.

IIBleta përmbi lule,shkoj’ për të punuar,flutura mes luleve,për t’u zbukuruar.

RefreniEdhe ne si bleta,të bukur si jeta,do të marrim dhjeta,në mësim përher’

Se jemi pun’torenxënës shëmbullorë,puna na ndrin ballin,na jep g’zim përher’.


Brainstorming


208


.

Integrimi:

Vlerësimi

Mësimi 13

Linja:Tema: Të njohim ritmin me dy goditjeKohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore - didaktikeMetoda/teknika e përdorur

Informacion për mësuesin:

209


Li –bri 2 rrokje 2 lëvizje

Vlerësimi

Mësimi 14-15

Linja: Tema: Kënga: “O i vogël, o partizan” Kohëzgjatja:

Objektivat

210


O i vogël, o partizan

Partizane Ke marr’ pushkën Ke dal’ për liri vatan,Ke marr’pushkën ke dal’ për liri vatan

RefreniSe fshatari nga vatra ty s’të ndan,O i vogël, o partizan

IIDhe në qoft’ se vritesh,Nëna ty s’të qan,Dhe në qoft’ se vritesh,Nëna ty s’të qan

RefreniSe ti re për liri e për vatan,O i vogël, o partizan.



Brainstorming

211



.

Integrimi:

Vlerësimi

Mësimi 16Linja: SHKMTema: Shprehje e emocioneve sipas karakterit të muzikësKohëzgjatja:

212

Objektivat



“ nina nana” “ tring zilja” “ o i vogël o partizan”

Vlerësimi

Mësimi 17Linja:Tema: Të njohim ritmin me tri goditjeKohëzgjatja:

Objektivat

213

Mjetet mësimore - didaktikeMetoda/teknika e përdorur



Fle-to-re 3 rrokje __ 3 lëvizje

Kërkojuni të vendosin theksin e fortë dhe të butë në

Vlerësimi

Mësimi 18Linja: DMTema: Ndërtojmë dhe luajmë me instrumente ORFKohëzgjatja:

Objektivat

214

Mjetet mësimore didaktike:Metoda/teknika e përdorur:



Vlerësimi

Mësimi 19-20Tema: Kënga: “O moj lulëkuqe” Kohëzgjatja:

Objektivat

215


O moj lulëkuqe Teksti: Adelina Mamaqi Muzika: Violeta FilajIO moj lulëkuqe,mu në mes të grurit,kush ta ka dhuruar ngjyrën e flamurit?

Ngjyrën e flamurit Ma fal toka jonë,Se në mes të grurit rritem un’ gjithmonë.

IIO moj lulëkuqe,mos më ik nga dora,me lulet e tuane do bëjmë kurora.

Arave sa bukur,un’ me grurin luaj,por jam më e lumtur,përmbi flokët tuaj.

216


Brainstorming



.

Integrimi:

Vlerësimi

MËSIMI 21Linja: DMTema: Pianoja, kitara, violinaKohëzgjatja:

lulëkuqja

217

Objektivat




Vlerësimi

Mësimi 22-23Tema: Kënga: “Erdhi një dallëndyshe” Kohëzgjatja:

Objektivat

mi 222222---222223333

218


Erdhi një dallëndyshe Muzika:L. DizdariI

Refreni

II

Refreni

219


- Brainstorming



.

dallëndyshe

220

Integrimi:

Vlerësimi

Mësimi 24Linja:Tema: Të njohim ritmin me katër goditjeKohëzgjatja:

Objektivat




Shqi-pë-ri-a 4 rrokje = 4/4 4 lëvizje

Vlerësimi

221

Mësimi 25-26Linja:Tema: Kënga “Njëshi dhe zeroja”Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktikeVeprimet muzikore

Metoda/teknika e përdorur: Diskutim

Njëshi dhe zeroja Teksti: Muzika:

Un’jam njëshi numr’i par’, Zeroja, kur e dëgjoi,fjalën time pa dëgjoni, i tha njëshit qet’e qet’,se nga un’nis pun’ e mbar’, nëse un’ s’të shoqëroj’,këtë kurr mos e harroni. Ti nuk bëhesh dot as dhjet’.

Se pa mua s’ka milion, s’bëhesh qind’she, as milion,nuk ka mij’she nuk ka dhjet’ s’bëhesh dot as dysh as tet’,numërimi nuk fillon, vetëm ti, a e kupton,në gjith’ numrat un’ jam mbret. Veç për vete ti je mbret.

pra dëgjoni fjalën time, numr’ i par. Je pa dyshim,gjith’ ku jeni e ku s’jeni, po ta dish, o mor i mjer’,dhe mos bëni diskutime, se pa numrat në vazhdim,se pa mua zero jeni. Vetëm njëshin ke si vler’.


222


diskutim


223

- Nxitini nxënësit të shpjegojnë çfarë ndjesie u krijon kjo këngë.- Ftojini nxënësit të këndojnë këngën me ndjenjë dhe emocion.- Shoqërojini nxënësit gjatë këndimit. - Kërkojuni nxënësve të shoqërojnë këngën me instrumentet Orf që ata kanë.- Nxitini të shprehin me fjalët të thjeshta, përshtypjet tekstit dhe melodisë së këngës.

VlerësimiVlerësohen nxënësit për:

Këndimin e saktë në intonacion dhe ritëm të këngës.Këndimin solo dhe në grup.Interpretimin me ndjenjë të saj.

Mësimi 27

Linja: SHKM Tema: Krijim muzikor me ritme të thjeshtaKohëzgjatja: 1 orë

ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësit duhet të jenë të aftë:

Të krijojnë modele me ritmet e thjeshta.Të luajnë duke shoqëruar me instrumente ORF mbi modelet e krijuara.Të shpjegojnë si i ndërtuan këto modele dhe pse.Të përshkruajnë ndjesinë që kanë pas realizimit të modeleve ritmike.

Mjetet mësimore didaktike: Instrumente të ndryshme ORF Metoda/teknika e përdorur: punë në grup

Informacion për mësuesin: Modele ritmike me 2,3 dhe 4 goditje.

4

4

4

4

pushim

pushim

pushim

pushim

pushimpushim pushim

pushim

pushim

pushim

pushim

pushim

pushim

pushim

pushim pushim

pushim

224

Zhvillimi i mësimit- Rikujtoni më nxënësit ritmet e thjeshta dhe se si formohen ato.- Ndajini ata në 3 grupe, grupi i parë të krijojë ritmin me 2 goditje, grupi i dytë ritmin me

3 goditje dhe grupi i tretë ritmin me 4 goditje për rreth 20 minuta.- Kërkojini çdo grupi të përzgjedhin instrumentin ORF me të cilin do t’i shoqërojnë këto

ritme.- Kërkojini që secili grup të luajë krijimin e vet.- Kërkojuni atyre të ndryshojnë krijimet e bëra dhe të luajnë krijimet e grupit tjetër.-

VlerësimiVlerësohen nxënësit për:

Krijimin e modeleve me ritmet e thjeshta.Luajtjen e krijimeve duke i shoqëruar me instrumente ORF.Shpjegimin se si i ndërtuan këto modele dhe pse.Përshkrimin e ndjesisë që kanë pas realizimit të modeleve ritmike me shoqërim.

Mësimi 28-29Linja: KëndimTema: Kënga “Një fustan me lule”Kohëzgjatja: 2 orë

ObjektivatNë fund të orës së mësimit nxënësit duhet të jenë të aftë të këndojnë këngë të ndryshme për Atdheun, shkollën, shoqërinë, mjedisin etj.

Të mësojnë tekstin dhe melodinë e këngës.Të këndojnë saktë në intonacion dhe ritëm këngën e mësuar.Të shpjegojnë ndjesinë që u krijon kënga e mësuar.Të shoqërojnë këngën me lëvizje trupore apo me instrumente ORF.Të interpretojnë këngën.

Mjetet mësimore didaktike: magnetofon, Cd.instrumente ORF.Metoda/teknika e përdorur: Diskutim

4

4

pushimpushim

pushimpushimpushim

225

Një fustan me lule Teksti: Muzika:

Refreni

II

Refreni



226

diskutim


.

Vlerësimi

Mësimi 30-31Linja:Tema: Kënga “Sa herë vjen qershori”Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktike:Veprimet muzikore


227

SA HERË VJEN QERSHORI Teksti: Muzika:

Sa her’ vjen qershori,më zilja s’tingëllon,një vit e më e rritur,gjithnjë bëhet klasa jon’.Sa librat i lëmë,te loja përsëri, se jemi sërish, të gjithë fëmij’.

RefreniNe nisim me futboll,vajzat volejboll,topin në rrjet e çoj,pikët un’ shënoj.Klasa kur barazon,humbje jo kurr’ nuk njeh,doras ndeshjen fitojm’.

Sa her’ vjen qershori,shpesh këngët më çojn’,në fushën ton’ të blertë,me një top në mes gjithmon.Mbaron një pjes’ loje,nis tjetra përsëri,është bota ime se jam fëmij’.

228


Veprimtaria - Ora e parëdiskutim


.

Vlerësimi

229

PROGRAMI TEMATIK KLASA IV

230

Nr.

Linjat

Orët

pë

r lin

jë

Tema

t më

simor

eOb

jektiv

i i pë

rgjith

-sh

ëm i p

rogr

amit

Mjete

t mës

imor

e dida

ktike

dh

e lite

ratur

a ndih

mëse

Ve

ndi i

zhvil

limit

të më

simit

Nive

li baz

ëNi

veli m

esata

rNi

veli i

lartë

1.K

1Hi

mni i

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme p

ër

Atdh

eun,

shko

llën,

familje

n, am

bienti

n, etj

.

Të kë

ndojë

këng

ën

në in

tonac

ionin

e du

hur

Të kë

ndojë

saktë

tek

stin d

he m

elo-

dinë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

up du

ke in

terpr

e-tua

r me n

djenjë

dhe

mocio

n

Magn

etofon

, libr

i i

poste

ra

Kabin

eti

2.K

2Mu

zika d

he

burim

et e

tingu

jve

-me

t e tin

gujve

Të da

llojë

dhe

kënd

ojë bu

rimet

e tin

gujve

Të gj

ejë dh

e kë

ndojë

burim

e tin

gujsh

të tje

ra

Të rip

rodh

ojë tin

gujt

që dë

gjon d

he ko

men-

tojë b

urim

in e t

yre

Magn

etofon

i, pos

tera,

libri i

Ka

bineti

3.K

3Ku

r shik

oj një

yll

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme

Të kë

ndojë

në

inton

acion

in e d

uhur

kë

ngën

Të kë

ndojë

saktë

tek

stin d

he m

elo-

dinë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

up m

e ndje

një

dhe e

mocio

n

Magn

etofon

i, pos

tera,

orga

no,

pune

Kabin

eti

4.K

4Pu

nimi i

këng

ësTë

kënd

ojë sa

ktë

dhe b

ukur

këng

ën

Të kë

ndojë

duke

re

spek

tuar r

regu

llat

e të k

ëndu

arit

Të kë

ndojë

saktë

tek

stin d

he m

elo-

dinë e

këng

ës

Të kë

ndojë

duke

inter

-pr

etuar

me n

djenjë

e em

ocion

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

5.BA

M2

Cilës

itë e

tingu

llitTë

dallo

jë cil

ësitë

e tin

gujve

cilës

itë e

tingu

llitTë

lexo

jë dh

e kën

-do

jë tin

guj të

gjatë

dh

e të s

hkur

tër

Të kr

ijojë

tingu

j të

gjatë

dhe t

ë shk

urtër

, të

lartë

dhe t

ë ulët

Orga

no, in

strum

ente

me

godit

je, m

agne

tofon

i, libr

i i më

sues

it,

Kabin

eti

6.DM

1Mu

zika

voka

le dh

e ins

trume

n-tal

e

Të da

llojë

muzik

ën

voka

le dh

e ins

tru-

menta

lemu

zikën

voka

le dh

e ins

trume

ntale

Të sh

pjego

jë me

fja

lë të

thjes

hta

muzik

ën vo

kale

dhe i

nstru

menta

le

Të gj

ejë kë

ngëta

rë të

nd

ryshë

m dh

e or

kes-

tra të

ndrys

hme

Magn

etofon

i, pos

tera,

libri i

Ka

bineti

7.K

5Ne

sër k

ur të

rri

temTë

kënd

ojë kë

ngë t

ë nd

ryshm

eTë

kënd

ojë kë

ngë

në in

tonac

ionin

e du

hur

Të kë

ndojë

saktë

tek

stin d

he m

elo-

dinë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

up m

e ndje

një

dhe e

mocio

n.

Magn

etofon

i, pos

ter,

orga

no,

pune

Kabin

eti

231

8.K

6Pu

nimi i

këng

ësTë

kënd

ojë sa

ktë

dhe b

ukur

Të kë

ndojë

këng

ënTë

kënd

ojë sa

ktë

teksti

n dhe

melo

-din

ë e kë

ngës

Të in

terpr

etojë

këng

ën

me nd

jenjë

e emo

cion

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

9.SH

KM1

Muzik

a pë

rmes

ar

teve t

ë tje

ra

Të kr

ijojë

me nd

jenjë

e emo

cion d

uke

dëgju

ar m

uzikë

Të kr

ijojë

një pi

k-tur

ë, një

poez

i apo

pr

ozë d

uke d

ëgjua

r mu

zikë

Të ja

pë m

endim

e pë

r pun

ën në

klas

ëTë

kome

ntojë

krijim

in e t

ij dhe

të sh

okëv

eMa

gneto

foni, l

apsa

me

ngjyr

a, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabin

eti

10.

LI1

Luajm

ë me

instru

mente

OR

F dh

e mj

ete

trupo

re

Të lu

ajë m

e ins

tru-

mente

ORF

dhe m

e mj

ete tr

upor

e duk

e re

spek

tuar r

itmin

Të lu

ajë du

ke

resp

ektua

r ritm

in e

dhën

ë

Të lu

ajë so

lo dh

e në

grup

Të lu

ajë du

ke kr

ijuar

pë

rcjell

je ritm

ike të

nd

ryshm

e

Instru

mente

ORF

(trian

golo,

sh

kopin

j, sist

er, zi

le etj

),

pune

Kabin

eti

11.

K7

Bleta

dhe

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme

Të kë

ndojë

këng

ën

në in

tonac

ionin

e du

hur

Të kë

ndojë

saktë

tek

stin d

he m

elo-

dinë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

up kë

ngën

Magn

etofon

i, org

ano,

poste

ra, li

bri i

mësu

esit,

Kabin

eti

12.

K8

Punim

i i kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

dh

e buk

ur kë

ngën

Të kë

ndojë

saktë

kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

me

instru

mente

ORF

Të kë

ndojë

duke

e in-

terpr

etuar

me n

djenjë

e e

mocio

n kën

gën

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

13.

BAM

2Të

njoh

im

ritmin

me dy

go

ditje

Të p

ërdo

rë rit

min

me dy

godit

jeme

dy go

ditje

Të sh

oqër

ojë

melod

i e kë

ngë m

e dy

godit

je

Të kr

ijojë

ritme m

e dy

godit

jeOr

gano

, instr

umen

te me

go

ditje,

libri i

mës

uesit

, Ka

bineti

14.

K9

O i v

ogël

o pa

rtizan

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme

Të kë

ndojë

kën

gën

Të kë

ndojë

saktë

kë

ngën

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni, p

oster

a, or

gano

, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabin

eti

15.

K10

Punim

i i kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

dh

e buk

ur kë

ngën

Të kë

ndojë

saktë

kë

ngën

në in

tona-

cionin

e du

hur

Të kë

ndojë

këng

ën

me di

ksion

të qa

rtë

dhe n

ë into

nacio

-nin

e du

hur

Të kë

ndojë

duke

in-

terpr

etuar

me n

djenjë

dh

e moc

ionkë

ngën

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

232

16.

SHKM

2Sh

preh

je e

emoc

ionev

e sip

as

kara

kterit

të mu

zikës

Të da

llojë

kara

k-ter

in e k

ëngë

ve të

nd

ryshm

e

-kte

rin e

këng

ëve q

ë dë

gjon

Të sh

pjego

jë me

fja

lë të

thjes

hta

kara

kterin

e mu

zikës

që dë

gjon

Të kr

ijojë

një po

ezi,

piktur

ë sipa

s kar

akter

it të

muzik

ës që

dëgjo

n

Magn

etofon

i, lap

sa m

e ng

jyra,

libri i

mës

uesit

, Ka

bineti

17.

BAM

3Të

njoh

im

ritmin

me tr

i go

ditje

Të pë

rdor

ë ritm

in me

tri g

oditje

me tr

i god

itjeTë

lexo

jë e k

ën-

dojë

me rit

min m

e tri

godit

je

Të kr

ijojë

ritme m

e tri

godit

jeOr

gano

, instr

umen

te me

go

ditje,

libri i

mës

uesit

, Ka

bineti

18.

LI2

Ndër

tojmë

dh

e lua

jmë

me in

stru-

mente

ORF

Të nd

ërtoj

ë dhe

lua

jë me

instr

u-me

nte O

RFins

trume

ntet O

RF

Të nd

ërtoj

ë dhe

lua

jë me

instr

u-me

ntet O

RF

Të nd

ërtoj

ë, lua

jë dh

e kom

entoj

ë mbi

instru

mente

t ORF

.

Mater

iale (

shko

pinj, v

izore

, gë

rshër

ë, tul

lumba

ce,

gozh

da, ç

ekiç,

dërra

së,

pune

Kabin

eti

19.

K11

O mo

j lul

ëkuq

eTë

kënd

ojë kë

ngë t

ë nd

ryshm

eTë

kënd

ojë m

elo-

dinë e

këng

ës

T ë k

ëndo

jë sa

ktë

melod

inë dh

e tek

stin e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni, C

d, or

gano

,

pune

, pos

ter

Kabin

eti

20.

K12

Punim

i i kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

dh

e me e

mocio

nTë

kënd

ojë du

ke

zbatu

ar rr

egull

at e t

ë kë

ndua

rit

Të kë

ndojë

saktë

tes

tin dh

e melo

-din

ë e kë

ngës

Të kë

ndojë

me

ndjen

jë e

emoc

ionMa

gneto

foni, o

rgan

o, lib

ri i

Kabin

eti

21.

DM2

Pian

o, kit

ara,

violin

a

Të da

llojë

piano

n, kit

arën

, viol

inën

Të id

enti-

kitar

ën,vi

olinë

n

Të da

llojë

timbr

in e t

yreTë

japë

men

dime

për k

ëto in

strum

ente

muzik

ore

Magn

etofon

i, Cd,

libri i

pune

Kabin

eti

22.

K13

Erdh

i një

dallë

ndys

heTë

kënd

ojë kë

ngë t

ë nd

ryshm

eTë

kënd

ojë m

elo-

dinë e

këng

ësTë

kënd

ojë sa

ktë

teksti

n dhe

melo

-din

ë e kë

ngës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni,

Cd, o

rgan

o, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabin

eti

23.

K14

Punim

i i kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

dh

e buk

ur kë

ngën

Të kë

ndojë

në

inton

acion

in e d

uhur

kë

ngën

Të gj

ejë kë

ngë

të ng

jashm

e me

këng

ën që

mës

on

Të kë

ndojë

duke

inter

-pr

etuar

me n

djenjë

e

emoc

ion at

ë

Magn

etofon

i,or

gano

, libr

i i më

sues

it, Ka

bineti

24.

BAM

4Të

njoh

im

ritmin

me

katër

rrah

je

Të pë

rdor

ë ritm

in me

katër

godit

je me

katër

godit

jeTë

lexo

jë e k

ën-

dojë

me rit

min m

e ka

tër go

ditje

Të kr

ijojë

ritme m

e ka

tër go

ditje

Instru

mente

me g

oditje

, or

gano

, libr

i i më

sues

it, Ka

bineti

233

25.

K15

Njës

hi dh

e ze

roja

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme

Të kë

ndojë

melo

-din

ë e kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

tek

stin d

he m

elo-

dinë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni, o

rgan

o, po

stera

, libr

i i më

sues

it, Ka

bineti

26.

K16

Punim

i i kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

dh

e buk

ur kë

ngën

Të kë

ndojë

duke

e s

hoqë

ruar

me

lëvizj

e tru

pore

Të kë

ndojë

me d

ik-sio

n të q

artë

dhe

në in

tonac

ionin

e du

hur

Të kë

ndojë

duke

e in-

terpr

etuar

me n

djenjë

e e

mocio

n

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

27.

SHKM

3Kr

ijim

muzik

or

me rit

me të

thj

eshta

Të kr

ijojë

me rit

me

të thj

eshta

dy, tr

e dhe

katër

go

ditje

Të le

xojë

krijim

in e

tij du

ke e

shpje

guar

atë

Të kr

ijojë

dhe l

uajë

me in

strum

ente

me

godit

je kri

jimin

e tij

Të ko

mento

jë, in

ter-

preto

jë kri

jimin

e tij

dhe t

ë sho

këve

Orga

no, in

strum

ente

me

godit

je, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabin

eti

28.

K17

Një f

ustan

me

lule

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme

Të kë

ndojë

melo

-din

ë e kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

tek

stin d

he m

elo-

dinë e

këng

ës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni, p

os-

tera,

orga

no, li

bri i

Kabin

eti

29.

K18

Punim

i i kë

ngës

Të kë

ndojë

saktë

dh

e buk

ur kë

ngën

Të kë

ndojë

këng

ën

në in

tonac

ionin

e du

hur

Të kë

ndojë

këng

ën

me di

ksion

të qa

rtë

dhe s

hoqë

ruar

me

godit

je ritm

ike

Të kë

ndojë

duke

in-

terpr

etuar

me n

djenjë

dh

e moc

ion kë

ngën

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

30.

K19

Sa he

rë vj

en

qersh

ori

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme

Të kë

ndojë

në

inton

acion

in e d

uhur

Të

kënd

ojë m

e dik

sion t

ë qar

të dh

e sho

qëru

ar m

e ins

trume

nte m

e go

ditje

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

up m

e ndje

një e

e moc

ion

Magn

etofon

i, Cd,

poste

ra,

pune

Kabin

eti

31.

OL1

32.

OL2

33.

OL3

34.

OL4

35.

OL5

235

Përmbajtja:

.................................................................. 236 ................................................................... 238 ................................................................. 241

......................... 243............................................... 244

................................................................................... 247 .................................................... 248

............................................................ 251 ......................................................................... 252

............................................................................. 255Tema: Kënga ime ......................................................................................... 256

.................................................... 259 ......................................................................... 261

............................................................................ 263.................................................. 265

.............................................................................. 266 ........................................... 269

................................................................................. 269 ............................................................... 272

................................................................... 273 ............................................................................. 274

....................................................................... 276 ...................................................................... 277

236

MËSIMI 1 Linja: Tema: Kënga “Himni i flamurit”Kohëzgjatja:

Objektivat



Teksti: Muzika:I

II

237

Zhvillimi i mësimitbrainstorming


Shqipëria

238

Fjalorth

Integrimi:

Vlerësimi

MËSIMI 2 - 3Linja:

Tema: Kënga “Zilja po na fton”Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore - didaktike:Veprime muzikore:Metoda/teknika e përdorur:

239

Zilja po na fton Teksti: Muzika:

I

II

III

240



Diskutimshkollës, klasës, mësuesve, shokëve, dëshirave


Fjalorth

Vlerësimi

241

MËSIMI 4 Linja: Tema: Tingujt dhe kuptimi i tyreKohëzgjatja:

Objektivat


Metoda/teknika e përdorur: Teknika e diskutimit, Diagram Veni.


të caktuar dhe të pacaktuar. Zhurmat

Zhvillimi i mësimitDiskutimit

- kjo ka të bëjë me lartësinë e zërit.

kjo ka të bëjë me gjatësinë.kjo ka të bëjë me fuqinë.

kjo ka të bëjë me ngjyrën.

242

Fjalorth

5 minuta - mbyllja

e veçanta e përbashkëta e veçanta

Vlerësimi:.

243

MËSIMI 5 Linja: LI Tema: Ndërtojmë dhe luajmë së bashku (trok-itësi i zileve)Kohëngjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore/ materiale:

Veprimet muzikore:Metoda/teknika e përdorur:

Zhvillimi i mësimitHapat për krijimin e instrumentit – Trokitësi i ziles.

-

Fjalorth

244

Vlerësimi:.

MËSIMI 6 -7 Linja: Tema: Kënga “Jam i lashtë se jam shqip-tar” Kohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore - didaktike:Veprimet muzikore:Metoda/teknika e përdorur: Brainstorming

245

Jam i lashtë se jam Shqiptar Teksti: Muzika: IÇdo fëmij’në k’të bot’ka një fis, miq e shok’,ka një vend ku ka ler’,ka një nën’ e një atdhe.

IIÇdo fëmij’ mbi k’të tok’ka një gjuh’, ka një fe,ka një vend ku ka ler’,ka një nën’ e një atdhe.

RefreniNdaj buron nga zemradhe me qiellin kënga,jam i par’ ndaj jam krenarse un’ jam shqiptar.Ndaj buron nga zemradhe me qiellin kënga,jam i lasht’ ndaj jam krenarse un’ jam shqiptar.Un’ jam krenarse jam shqiptar,ndaj jam krenarse jam shqiptar.

246



Brainstorming


Shqiptar

247


Integrimi:

Vlerësimi

MËSIMI 8 Linja: Tema: Shenja e notësKohëzgjatja:

Objektivat


248


5-10’ branstorming

Pikturë, tregim, ushrim matematikor, muzikë

Piktura Tregimi Ushtrimi matematikor Muzika

ngjyrat fjalët numrat notatvijat - veprimet melodia

do, re, mi, fa, sol, la, si.

Vlerësimi:.

Shënim: për më tej ndihmon edhe libri i nxënësit.

MËSIMI 9-10 Linja: Tema: Kënga “Xhaxhi këngën ma mëso”Kohëzgjatja:

Objektivat

249

Mjetet mësimore didaktike:Veprimet muzikore:


Xhaxhi këngën ma mëso Teksti: Muzika:

Do, re, mi, do, re, mi,xhaxhi ç’bën në piano ti?Thur një këngë për ju fëmij’,ta këndojmë tok të gjithë,anemban’ në fush’ e mal,në koncert, në festival.Kori: Dhe në festival.

Re, mi, do, re, mi, do,xhaxhi këngën ma mëso.Ta këndojmë anemban’,ku punojnë prindrit tan’,ne fëmijët kur këndojm’duarartët i gëzojm’.

Mi, do, re, mi, do, re,notat thurin këng’ të re,krah’ merr kjo kënga jon’,porsi zogu fluturon.Jeta jon’ është pranver’,ndaj këndojmë ne përher’.Kori: Ndaj këndojmë ne përher’.Kori: O sa gëzojm’.

250



diskutim


Vlerësimi

251

MËSIMI 11 Linja:Tema: Gjatësia dhe lartësia e notaveKohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore - didaktike:Metoda/teknika e përdorur:


Pushim i plotë pushim gjysëm pushim ¼ pushim 1/8

Notë e plotë notë gjysëm notë ¼ notë 1/8


252

nota e plotë nota gjysëm nota 1/4

Vlerësimi:.

Shënim: për më tej ndihmon edhe libri i nxënësit.

MËSIMI 12 -13Linja: Tema: Këngë për vitin e Ri Kohëzgjatja:

Objektivat


Këngë për Vitin e Ri Muzika:

Erdhi, erdhi Viti i Ri,sa gëzim e lumturi,Viti i Ri po vjen krenar,se çdo gjë e gjeti mbarë.

253

Beni thot’ dua një maçok,e Edlira një patok,kurse Gimi ka dëshir,top të madh të luaj mir’.

RefreniSa gëzim kemi o fëmijëkur na vjen Viti i Ri,se me dhjeta e me lodranë shtëpi do sjellim plot.

Vila kukullën e don’,e Artani një kamion,dhe Armandi shum’ dëshiront’fluturojë në një avion..



Brainstorming Varianti 1

Festë”

254


Varianti II


Vlerësimi

FESTA

255

MËSIMI 14Linja:Tema: Ritmi 2/4, 2/4, 4/4Kohëzgjatja:

Objektivat



pushim pushim pushim pushim pushim pushim

pushim pushim pushim pushim pushim pushim


Li –bri 2 rrokje = 2/4 2 lëvizje

Mi – mo –za 3 rrokje = ¾ 3 lëvizje

Ta – vo – li – na 4 rrokje = 4/4 4 lëvizje

256

5 minuta - mbyllja

e veçanta e përbashkëta e veçantaVlerësimi:.

MËSIMI 15 -16Linja: Tema: Kënga imeKohëzgjatja:

Objektivat

Mjetet mësimore didaktike:Veprimet muzikore:Metoda/teknika e përdorur: Brainstorming

257

Kënga ime Teksti: Muzika:

Kënga ime, sa e ëmbël, atje larg jehon,zemrat e vogëlushve i pushton.bukur fjalën shqipe nëna ime ma mësoi,gjithë jetën un do ta këndoj.

T’fala ka nga zemra ime dhe nga vendi im,bukurin e shqipes kënga zgjon. gëzoi fëmij’t e botës fyelli i vendit tim,

malet edhe detet i mbuloi.

RefreniNe s’bashku botës shqip le t’i këndojm’,kënga jon’ gazmore kur do të jehoj.un´’ me ju do të krenohem se jam shqipëtar,melodin’ e bukur shqipes do t’çoj an’e mban’,shpirtin ton’ melodinë do t’çoj an’e mban’.

Lindi kënga ime me lahut’e çifteli,sa dhe zogjt’e pyllit i këndojn’. gëzoi fëmij’t e botës fyelli i vendit tim,

malet edhe detet i mbuloi.Bukur fjalën shqipe nëna ime ma mësoi,gjithë jetën un’ do ta këndoj.

258



Brainstorming Varianti 1

Këngë”

pse-në”.


Këngë

259


Vlerësimi

MËSIMI 17Linja: SHKM Tema: Krijojmë përmes ritmeve të dhënaKohëzgjatja:

Objektivat


Informacion për mësuesin: Modele ritmike me 2,3 dhe 4 goditje.

pushim

pushimpushim pushim

pushim

pushim

24

24

260

Vlerësimi:

pushim pushim pushim pushim34

pushimpushimpushim pushim34

pushim

pushim pushim

pushimpushim pushim pushimpushim

pushim3

3

pushim

44

44

44

44

pushim pushim pushimpushimpushimpushimpushim

pushimpushim

pushimpushimpushim

pushim pushim

pushimpushim

261

MËSIMI 18-19Linja: Tema: Këngë për mësuesenKohëzgjatja:

Objektivat


Këngë për mësuesen Muzika:

Refreni

Refreni

262



Brainstorming

mësuesi/ja”

pse-në.

263



Vlerësimi

MËSIMI 20Linja:Tema: Shenjat e ngjyrimitKohëzgjatja:

Objektivat

MËSUESI/JA

264



p, mf, f.

p – piano - lehtëmf - mexoforte - gjysmëfort

f –forte - fort


Vlerësimi:

265

MËSIMI 21Linja: DMTema: Fyelli, çiftelia, glokenshpili, dajrejaKohëzgjatja:

Objektivat




Vlerësimi:

266

MËSIMI 22-23Linja: Tema: Për festën e nënësKohëzgjatja:

Objektivat



Për festën e nënës Muzika:

Për festën e nënësmendova, mendova,urimet e zemrës,me gaz i rreshtova.Por prap’ s’u kënaqadhe renda jasht’ derës,një tuf’ manushaqe,i lypa pranverës.

RefreniDy krahë val’ detipa fund e pa an’,për nënën e shtrenjtëdhe pak a nuk jan’.Çfar’ bëra, çfar’ mora,askujt s’ia kam thën’,të gjitha i mblodha,te fjalëza nën’.

267

Por prap’ pak më duken,prandaj i thash’ diellit,më fal të lidh tufënnjë hark të ylberit.Bilbilit iu luta,i bukuri zog,cicërimat e tua,m’i fal sa për sot.

268



Brainstorming Nënë”

pse-në.



Integrimi:

Vlerësimi

NËNA

269

MËSIMI 24Linja: LITema: Luajmë duke shoqëruar me instrumenteKohëzgjatja:

Objektivat



Vlerësimi:

MËSIMI 25-26Linja: Tema: Më thërret nderiKohëzgjatja:

Objektivat

270



Më thërret nderi Patriotike

Më thërret nderi, të përgatitem,që për në luftë me vrap të shkoj,nat’ edhe ditë do të përpiqem,sa të jem gjall’ me nder do të rroj.

Po më jep lejen,o mëma ime,se mua nderi po më kërkon,se mjaft u mbusha me hidhërime,sa të jem gjall’ me nder do të rroj.

Po më jep armët, o mëm’ e dashur,se kërcet pushka, topi gjëmon,si ndodhem unë të kisha pasur,sa të jem gjall’ me nder do të rroj.

Se ngriti krye gjith’ Shqipëriadhe asnjë orë s’dua të rroj,u mblodhë gjithë si mizëria,sa të jem gjall’ me nder do të rroj.

271



Brainstorming Jam krenar se jam shqiptar”

.

Çfarë lidhet me fjalinë:

Jam krenar se jam shqiptar

272


Vlerësimi

MËSIMI 27Linja: SHKMTema: Emocionet përmes pikturësKohëzgjatja:

Objektivat



“Sa i dua lulet” “Atdheu” “Kur kthehem nga shëtitja”“ Këngë për jetën”

273

Vlerësimi:.

MËSIMI 28Linja: DM Tema: Magnetofoni, kaseta, CdKohëzgjatja:

Objektivat



274

Vlerësimi:

MËSIMI 29Linja: LI Tema: Luajmë në tastierëKohëzgjatja:

Objektivat


275



276

Vlerësimi:

MËSIMI 30Linja: SHKM Tema: Luajmë dhe këndojmëKohëzgjatja:

Objektivat


Veprimet muzikore:

Zhvillimi i mësimit çdo ore mësimore që ju

zhvilloni përgjatë semestrit apo vitit. Sigurisht, këto nuk mund të jenë rezultat i një ore mësimore.

277

PROGRAMI TEMATIK KLASA E V-TË

278

Nr.

Linjat

Orët

pë

r lin

jë

Tema

t mës

i-mo

reOb

jektiv

i i pë

rgjith

-sh

ëm i p

rogr

amit

Mjete

t mës

imor

e dida

ktike

dh

e lite

ratur

a ndih

mëse

Vend

i i zh

villim

it të

mësim

itNi

veli b

azë

Nive

li mes

atar

Nive

li i la

rtë1.

K1

Kujto

jmë s

ë ba

shku

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme p

ër

Atdh

eun,

shko

llën,

familje

n, am

bienti

n, etj

.

Të kë

ndojë

kë

ngën

në

inton

acion

in e

duhu

r

Të kë

ndojë

sa

ktë te

kstin

dh

e melo

dinë

e kën

gës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

up du

ke in

ter-

pretu

ar m

e ndje

një e

emoc

ion

Magn

etofon

libri i

mës

uesit

, Ka

bineti

2.K

2Pë

rpun

imi i

këng

ësTë

kënd

ojë kë

ngë

të nd

ryshm

e për

At

dheu

n, sh

kollë

n, fam

iljen,

ambie

ntin,

etj.

Të pë

rshkru

aj me

fjalët

e li-

brit h

istor

ikun

Të kë

ndojë

dh

e sho

qëro

jë me

instr

u-me

nte m

e go

ditje,

ritmi

n e k

ëngë

s

Të kë

ndojë

, kom

en-

tojë d

he të

mba

jë që

ndrim

për v

eprim

-tar

inë në

klas

ë

Magn

etofon

poste

ra, li

bri i

Kabin

eti

3.BA

M1

Tingu

jt dhe

ku

ptimi

i tyre

Të da

llojë

tingu

jt dhe

bu

rimet

e tyre

tingu

jt, du

ke

shpje

guar

ku

ptimi

n e

tyre

tingu

j të nd

ry-sh

ëm

Të dë

gjojë

dhe

kome

ntojë

tingu

jt dhe

bu

rimet

e tyre

Poste

ra, o

rgan

o,Ka

bineti

4.LI

1Nd

ërtoj

më

dhe l

uajm

ë së

bash

ku

Të nj

ihen m

e ins

tru-

mente

të th

jeshta

OR

Fins

trume

ntet

ORF

Të da

llojë

timbr

in e t

yreTë

ndë

rtojë

dhe k

o-me

ntojë

instru

mente

t OR

F

Magn

etofon

i, org

ano,

libri

poste

ra

Kabin

eti

5.K

3Ja

m i la

shtë

se

jam sh

qiptar

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme p

ër

Atdh

eun,

shko

llën,

familje

n, am

bienti

n etj

.

Të kë

ndojë

kë

ngën

në

inton

acion

in e

duhu

r

Të kë

ndojë

sa

ktë te

kstin

dh

e melo

dinë

e kën

gës

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

up, d

uke i

nter-

pretu

ar m

e ndje

një

dhe e

mocio

n

Magn

etofon

, libr

i i më

sues

it, Ka

bineti

6.K

4Pë

rpun

imi i

kë

ngës

Të kë

ndojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

kë

ngën

në

grup

Të kë

ndojë

so

lo dh

e në

grup

Të kë

ndojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

solo

dhe d

uet

Instru

mente

ORF

(tria

ngolo

, sh

kopin

j, sist

er, zi

le,etj

), lib

ri i

Kabin

eti

279

7.BA

M2

Shen

ja e

notës

Të nj

ohin

shen

jën e

notës

dhe r

endit

jen

e tyre

notat

Të sh

kruajë

no

tat

Të le

xojë

dhe s

hk-

ruajë

notat

Magn

etofon

orga

no, li

bri i

Kabin

eti

8.K

5Xh

axhi

këng

ën

ma kë

ndo

Të kë

ndojë

këng

ë për

sh

kollë

n, am

bienti

n, sh

oqër

inë, fa

milje

n etj

.

Të kë

ndojë

kë

ngën

në

inton

acion

in e

duhu

r

Të kë

ndojë

sa

ktë te

kstin

dh

e melo

dinë

e kën

gës

Të kë

ndojë

duke

e sh

oqër

uar d

he m

e go

ditje

ritmike

këng

ën

Magn

etofon

laps

a me n

gjyra

, Ka

bineti

9.K

6Pë

rpun

imi i

këng

ë

Të k

ëndo

jë me

nd

jenjë

e emo

cion

këng

ënTë

kënd

ojë

këng

ën në

gr

up

Të kë

ndojë

so

lo dh

e në

grup

Të kë

ndojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Instru

mente

ORF

(trian

golo,

sh

kopin

j, sist

er, zi

le etj

), lib

ri i

Kabin

eti

10.

BAM

3Gj

atësia

dhe

lartës

ia e

notav

e

Të nj

ohë g

jatës

inë

dhe l

artës

inë e

notës

Të sh

pjego

jë gja

tësinë

dhe

lartës

inë e

notës

Të d

allojë

gja

tësinë

dhe

lartës

inë e

notës

Të gj

ejë dh

e në

lib

ër gj

atësin

ë dhe

lar

tësinë

e no

tave

Magn

etofon

i, org

ano,

poate

ra, li

bri i

mësu

esit,

Kabin

eti

11.

K7

Këng

a e vi

tit të

riTë

kënd

ojë kë

ngë t

ë nd

ryshm

e me t

ema-

tika f

estiv

e

Të kë

ndojë

sa

ktë kë

ngën

Të kë

n-do

jë du

ke e

shoq

ërua

r me

instru

mente

OR

F

Të kë

ndojë

duke

e in-

terpr

etuar

me n

djenjë

e e

mocio

n kën

gën

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

12.

K8

Përp

unim

i i kë

ngës

Të kë

ndojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Të kë

ndojë

kë

ngën

në

grup

Të kë

ndojë

so

lo dh

e në

grup

Të kë

ndojë

duke

e sh

oqër

uar m

e ins

tru-

mente

OR

F.

Mater

iale (

shko

pinj, v

izore

, gë

rshër

ë, tul

lumba

ce,

gozh

da, ç

ekiç,

dërra

së, e

tj)

Kabin

eti

13.

BAM

4Ri

tmi 2

/4, 3/

4, 4/4

Të nj

ohë r

itmin

2/4,

3/4, 4

/4ritm

in 2/4

, 3/4

, 4/4

Të rr

ahë m

e lëv

izjen

e do

rës r

itmin

2/4, 3

/4, 4/

4

Të sh

kruajë

ushtr

im

me rit

min 2

/4, ¾

4/4

Magn

etofon

, pos

tera,

orga

no,

libri i

mës

uesit

,

Kabin

eti

280

14.

K9

Këng

a ime

Të kë

ndojë

këng

ë për

atd

heun

, naty

rën,

etj.

Të kë

ndojë

sa

ktë kë

ngën

në

inton

acio-

nin e

duhu

r

Të kë

ndojë

kë

ngën

me

diksio

n të

qartë

dhe n

ë int

onac

ionin

e du

hur

Të kë

ndojë

duke

in-

terpr

etuar

me n

djenjë

e e

moc

ionkë

ngën

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

15.

K10

Për

punim

i i

këng

ësTë

kënd

ojë m

e nd

jenjë

e emo

cion

këng

ën

Të sh

pjego

jë me

fjalë

të thj

eshta

ka

rakte

rin e

këng

ës

Të kë

ndojë

kë

ngën

në

grup

duke

e sh

oqër

uar m

e go

ditje

sipas

ritm

it

Të kë

ndojë

me

ndjen

jë e e

mocio

n kë

ngën

Magn

etofon

i, lap

sa m

e

pune

Kabin

eti

16.

SHKM

1Kr

ijojm

ë pë

rmes

ritme

veTë

krijo

jë një

ushtr

im

të vo

gël d

he të

thj

eshtë

sipa

s ritm

it të

dhën

ë

Të kr

ijojë

një

ushtr

im të

thj

eshtë

Të kr

ijojë

dhe

lexojë

ush-

trime m

e ritm

in 2/4

, ¾,

4/4 m

e lëv

izjen

e do

rës

Të sh

oqër

ojë m

e in-

strum

ente

me go

ditje

ushtr

imet

e kriju

ara

me kë

to ritm

e

Orga

no, in

strum

ente

me

godit

je, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabin

eti

17.

K11

Këng

ë për

më

sues

enTë

kënd

ojë kë

ngë m

e tem

atikë

për s

hkoll

ën

,fami

ljen,

shoq

ërinë

etj

.

Të kë

ndojë

në

inton

acion

kë

ngën

Të kë

ndojë

sa

ktë te

kstin

dh

e melo

dinë

e kën

gës

Të kë

ndojë

duke

zb

atuar

rreg

ullat

e të

kënd

uarit

Mater

iale (

shko

pinj, v

izore

, gë

rshër

ë, tul

lumba

ce,

gozh

da, ç

ekiç,

dërra

së, e

tj)

Kabin

eti

18.

K12

Përp

unim

i i

këng

ësTë

kënd

ojë kë

ngën

me

ndjen

jë e e

mocio

n Të

kënd

ojë

këng

ën në

gr

up

T ë k

ëndo

jë so

lo dh

e në

grup

këng

ën

Të kë

ndojë

me

ndjen

jë dh

e emo

cion

Magn

etofon

i, Cd,

orga

no,

poste

r

Kabin

eti

19.

BAM

5Sh

enjat

e ng

jyrim

itTë

njoh

ë she

njat e

ng

jyrim

itsh

enjat

e ng

jyrim

it p,

mf, f

Të pë

rdor

ë në

këng

ë të

ndrys

hme a

to

Të gj

ejë në

libër

sh

enja

p, mf

, ft

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

281

20.

DM1

Fyell

i, çifte

lia,

gloke

nshp

ili dh

e dajr

ja

Të nj

ohë i

nstru

mente

t mu

zikor

e pop

ullor

eTë

shpje

gojë

me fja

lët e

librit

ndër

timin

e tyre

Të da

llojë

instru

mente

t po

pullo

rë fy

-ell

in, çi

ftelin

ë, glo

kens

hpilin

dh

e dajr

en.

Të da

llojë

timbr

in e

tyre

Magn

etofon

i, Cd,

libri i

më-

Kabin

eti

21.

K13

Për f

estën

e në

nës

Të kë

ndojë

këng

ë të

temati

kave

të

ndrys

hme

Të kë

ndojë

me

lodinë

e kë

ngës

Të kë

ndojë

sa

ktë te

kstin

dh

e melo

dinë

e kan

onit

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni,

Cd, o

rgan

o, lib

ri i m

ësue

sit,

Kabin

eti

22.

K14

Përp

unim

i

i kë

ngës

Të kë

ndojë

këng

ë të

ndrys

hme p

ër

atdhe

un, p

unën

, pr

indër

it, sh

kollë

n etj

Të kë

ndojë

në

inton

acio-

nin e

duhu

r kë

ngën

Të gj

ejë

këng

ë të

ngjas

hme m

e kë

ngën

që

mëso

n

Të kë

ndojë

duke

in-

terpr

etuar

me n

djenjë

e

emoc

ion at

ë

Magn

etofon

i,or

gano

, libr

i i më

sues

it, Ka

bineti

23.

LI2

Luajm

ë duk

e sh

oqër

uar m

e ins

trume

nte

Të lu

ajë m

e ins

tru-

mente

ORF

këng

ët që

kë

ndon

Të kë

n-do

jë du

ke e

shoq

ërua

r me

instru

mente

OR

F

Të lu

ajë në

gr

up m

e ins

trume

nte

ORF

Të lu

ajë so

lo dh

e në

grup

me i

nstru

menti

n që

pëlqe

n më s

humë

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

24.

K15

Më th

ërre

t nde

riTë

kënd

ojë kë

ngë

të nd

ryshm

e për

atd

heun

, pun

ën,

prind

ërit,

shko

llën e

tj

Të sh

pjego

jë me

fjalë

të thj

eshta

ka

rakte

rin e

këng

ës

Të kë

ndojë

sa

ktë te

kstin

dh

e melo

dinë

e kan

onit

Të kë

ndojë

solo

dhe

në gr

upMa

gneto

foni, o

rgan

o, po

s-

pune

Kabin

eti

25.

K16

Përp

unim

i i

këng

ësTë

kënd

ojë kë

ngë t

ë ku

ltura

ve të

ndrys

hme

Të kë

n-do

jë du

ke e

shoq

ërua

r me

lëvizj

e tru

pore

Të kë

ndojë

me

diks

ion të

qa

rtë dh

e në

inton

acion

in e

duhu

r

Të kë

ndojë

duke

e in-

terpr

etuar

me n

djenjë

e e

mocio

n

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

282

26.

SHKM

2Em

ocion

et pë

rmes

pik-

turës

Të kr

ijojë

nëpë

rmjet

ar

teve t

ë tjer

aTë

shpje

gojë

me fja

lë të

thjes

hta pi

ktu-

rat q

ë shik

on

në lib

ër

Të k

rijojë

duke

shpr

ehur

em

ocion

et pë

rmes

pik

turës

Të ko

mento

jë kri

jimet

më të

mira

Or

gano

, instr

umen

te me

go

ditje,

libri i

mës

uesit

, Ka

bineti

27.

DM2

Magn

etofon

i, Cd

, CD-

jaTë

njoh

ë pjes

ët pë

rbër

ëse t

ë mag

ne-

tofon

it dhe

përd

orim

in e t

ij

magn

etofon

in T

ë dal-

lojë p

jesët

përb

ërës

e të

magn

etofon

it

Të pë

rdor

ë mag

ne-

tofon

in Ma

gneto

foni, p

oster

a, or

-

pune

Kabin

eti

28.

K17

Këng

a: “F

esta

e mës

uesit

”Të

kënd

ojë kë

ngë

të nd

ryshm

e për

sh

kollë

n, më

sues

in,

mjed

isin e

tj

Të kë

ndojë

kë

ngën

në

inton

acion

in e

duhu

r

Të kë

ndojë

kë

ngën

me

diksio

n të

qartë

dhe

shoq

ërua

r me

godit

je ritm

ike

Të kë

ndojë

duke

in-

terpr

etuar

me n

djenjë

dh

e moc

ion kë

ngën

Magn

etofon

i, org

ano,

libri i

Ka

bineti

29.

LI3

Luajm

ë nota

t në

tasti

erë

Të nj

ohin

tastie

rën

dhe t

ë lua

jnë no

tat e

mësu

ara

Të ve

ndos

ë gis

htat n

ë tas

tierë

Të lu

ajë no

tat

në ta

stier

ëTë

luajë

me d

y dua

r no

tat m

ësua

raMa

gneto

foni, C

d, po

stera

, Ka

bineti

30.

SHKM

3Lu

ajmë d

he

krijoj

mëTë

luajë

dhe k

rijojë

një ko

ncer

t në k

lasë

Të sh

oqër

ojë

me in

stru-

mente

ORF

kë

ngët

e val-

let e

konc

ertit

Të kë

ndojë

e kë

rcejë

këng

ë e v

alle t

ë nd

ryshm

e

Të pë

rzgjed

hë kë

ngët

më të

buku

ra, v

allet

më të

buku

ra dh

e re

citim

et më

të m

ira.

Magn

etofon

i, Cd,

poste

ra,

Kabin

eti

31.

OL1

32.

OL2

33.

OL3

34.

OL4

35.

OL5

284

Taksonomia konjitive e Blumit

Tre nivelet e arritjeve Nivelet e Blumit Foljet përshkruese

Niveli bazë

1. Të njohuritËshtë riprodhimi i një diçkaje pa shpjegime dhe pa e lidhur me gjë tjetër. Përsëritje e emrave,

ashtu siç janë dhënë. Është niveli më i ulët i rezultateve të nxënësve në fushën e njohjes

një listë, emërto, riprodho etj.

2. Të kuptuaritËshtë aftësia për të kapur kuptimin e materialit. Është baza e fushës së njohjes, një hap më tej se TË NJOHURIT.

Shpjego, zgjero, jep shembuj të tjerë, nxirr përfundime, perifrazo, rishkruaj, përgjithëso, interpretoje ndryshe, nxirr një përfundim etj.

Niveli mesatar

3.Aplikimi:Është aftësia për të përdorur materialin e mësuar në situata të reja dhe konkrete. Zbatohen rregulla, metoda, koncepte, parime, ligje dhe teori.

Ta aplikosh (zbatosh), të shfrytëzosh, të ndryshosh, të njehsosh, të

dukje, të manipulosh, të përgatit, lidh, trego, shpjego, përdor etj.

4.Analiza: Është aftësia për ta copëtuar materialin në pjesë përbërëse, ç’ka sjell një kuptim më të mirë të organizimit të tij. Meqenëse krahas përmbajtjes kuptohet edhe forma organizative e materialit, niveli intelektual është më i lartë se në TË KUPTUARIT

Copëto, ndaj në pjesë, shpjego përse, diferenco, shquaj, dallo, vër në dukje, lidh, seleksiono etj.

Niveli i lartë

5.Sinteza: Është aftësia që formon një të tërë duke bashkuar pjesët. Mund të jetë: komunikim i

Kombino, harto, krijo, zgjidh (një problem që ka shumë rrugë), kompozo, jep mendime,

risistemo, të shkruash, të tregosh, të prodhosh, të hartosh, të transmetosh, të krijosh,

të organizosh, të sintetizosh,

të ndërtosh etj.6.Vlerësimi: Është aftësia për të gjykuar vlerën e një materiali, të mirën e një ideje, motivet e sjelljeve, vlerësimin e zgjidhjeve të problemit, ndërtimi i komunikimeve gjykuese etj

Krahaso, konkludo vër në kontrast,

interpreto lidh, përmblidh, bëj një evidencë etj.

285

Sipas kësaj tabele mund të gjendet se i çfarë niveli është një objektiv i programit. Për këtë, mjafton që të shikosh se cila është folja përshkruese e objektivit dhe ta gjesh këtë folje në shtyllën e tretë të tabelës; në të majtë të saj është niveli përkatës.

Në qoftë se programi ka bërë ndonjë ndarje tjetër të niveleve të arritjeve, atëherë është mirë që mësuesi t’i referohet pikërisht atij klasifikimi, kjo sepse didaktët kanë bërë përshtatjen e duhur, sipas veçorive të lëndës, të tabelës së mësipërme, e cila është shumë e përgjithshme. Ajo të ndihmon kur nuk ke tjetër më të mirë.

Objektivi bazë mund të përbëhet nga një objektiv i vetëm (ai do të jetë edhe objektivi minimal), por mund të degëzohet në disa nënobjektiva. Në rastin e fundit, objektivi minimal do të jetë objektivi specifik më i ulët i nivelit bazë.

EdukimMuzikor1,2,3,4,5

mësuesiLibër Violeta Shamku, Majlinda Hala

ISBN: 978-99956-93-73-2

www.mediaprint.al

Librat e mësuesit dhe planet mësimore për të gjithë titujt që ne disponojmë, mund t’i gjeni dhe t’i shkarkoni pa pagesë nga faqja e internetit www.mediaprint.alPër më shumë informacion mund të na shkruani në adresën e emailit: [email protected] të na kontaktoni pranë redaksisë në numrin e telefonit: 04 2256158.

Çmimi 500 lekë

shtËpia botuese mësuesimuzikor...

Documents