shb 310 - sosyal hizmet bölümüsocialwork.health.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/... · 6....

SHB 310

GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI

YÖNERGESİ

Prof. Dr. Veli DUYAN

Yrd. Doç. Dr. Melahat DEMİRBİLEK

Arş. Gör. Ezgi ARSLAN

Arş. Gör. Fulya Akgül GÖK

Arş. Gör. Necati Buğra KUDDAŞ

Ankara, 2016

Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 2

İÇİNDEKİLER

1. GİRİŞ..................................................................................................................... .............4

2. GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI....................................................4

2.1 Tanımlar............................................................................................................................5

2.2 Uygulama Dersleri............................................................................................................6

2.3. Amaçlar............................................................................................................................7

3. SHB310 GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI.....................................8

3.1. Hazırlık Aşaması...........................................................................................................10

3.2. Uygulamada Planlama Aşaması....................................................................................10

3.3. Uygulama Aşaması.......................................................................................................10

3. 4. Uygulamada Sonlandırma Aşaması..............................................................................11

4. BİREYLERLESOSYAL HİZMET UYGULAMASI DERSİNDE ÖĞRENCİDEN

BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR...........................................................................12

5. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ............................................................13

6. ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ PERFORMANSININ DEĞERLENDİRME

KRİTERLERİ....................................................................................................................14

7. HAFTALIK DERS İŞLEME PLANI VE KULLANILACAK ÖĞRETİM YÖNTEM

VE TEKNİKLERİ.............................................................................................................16

KAYNAKÇA......................................................................................................................17

Ek-1: Uygulama Devam Fişi.................................................................................................18

Ek-2: Kurum Tanıtım Raporu............................................................................................19


Ek-3:Alan Tanıtım Raporu.......................................................................................................20

Ek-4: Sözleşme Örneği.............................................................................................................21

Ek 5: Haftalık/Günlük Çalışma Raporu....................................................................................22

Ek 6: Eğitsel/Kurum Danışmanları İçin Öğrenci Değerlendirme Formu.................................23

Ek 7: Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Grubu Tanıtma Raporu......................................24

Ek- 8: Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Üyeleri Tanitma Raporu..................................25

Ek-9: Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Grup Süreç Raporu...........................................26

Ek-10: Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Grup Üyelerini Değerlendirme Raporu..........27

Ek-11: Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Genel Değerlendirme Raporu..……………...28


1. GİRİŞ

Sosyal hizmet eğitiminde uygulamalı derslerin özel bir yeri vardır. Uygulamalı dersler,

öğrencilerin, eğitim süresince edindikleri bilgi, beceri ve değerlerini uygulamaya aktarmaları

ve bütünleştirebilmelerine imkân sağlayan ortam yaratmaktadır. Uygulama deneyimi; öğrenci,

eğitsel danışman, müracaatçı sistemi ve kurumu/kuruluşu içeren bir bütünü oluşturur. Bu bütün

içinde öğrenciden beklenen, sosyal hizmet eğitiminde aldığı bilgi, beceri ve değerleri uygulama

yaptığı alana aktarması, kendine ve mesleki bilgi beceri ve değerlerine ilişkin farkındalığı

kazanarak deneyim edinmesidir. Bu süreçte bölümdeki eğitsel danışmanı ve kurum danışmanı

öğrenciye süpervizyon sağlar.

Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (NASW) , sosyal hizmet uygulamasını

problem çözme sürecini etkinleştirmek, baş etmek ve insanların gelişimsel kapasitelerini

arttırmak; insanları kendilerine kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemlerle ilişkilendirmek;

insanlara kaynak ve hizmet sağlayan sistemlerin insancıl çalışmaları ve etkinliğini özendirmek;

sosyal politikaları geliştirmek ve iyileştirmek ve son olarak insan ve toplum refahını

özendirmek gibi belli başlı amaçlarla kavramsallaştırmıştır (Zastrow, 2013).

Bu yönerge SHB310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması dersinin nasıl yürütüleceği,

öğrencinin tutum, davranışları ve sorumluluklarının nasıl olacağıyla ilgili bilgiler içermektedir.

Bu bilgiler öğrencilerin mesleki uygulamalarında yol gösterici olup, eğitsel danışmanlarıyla

yapılacak görüşmelerde kolaylık sağlayacağı tahmin edilmektedir.

2. GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI

Grup yaklaşımı bireye yardım araçlarından yalnızca biridir ama çok güçlü bir araçtır; çünkü

insan toplu olarak yaşayan bir varlıktır ve küçük, samimi bir toplum içerisindeki

etkileşimlerden doyum sağlar. Bireysel tedavi ve yardım sağlanan ancak toplumda tek başına

bırakılan bireylerin çevreleriyle olumlu etkileşimler kurabilmeleri beklenemez. Oysa küçük

toplum yani grup içerisinde ise bireyler dış dünyanın baskılı yaşam koşullarına uyabilme

becerilerini geliştirme ve pekiştirme olanağı bulabilir. Grup deneyimi bireylere kendi

davranışlarının başkaları üzerindeki etkilerinin ayrımına daha kolaylıkla varabilmelerinde

yardımcı olabilir. Bu nedenle de grup yaşantıları, bireylerin uyum sağlayıcı beceriler


geliştirebilmelerinde, uyum bozucu olan davranışların giderilmesinde çok hızlı yardım

sağlayabilen yaklaşımlardan biri olmaktadır (Duyan 1997).

Sosyal hizmet uzmanları her bir grupla sosyal hizmet uygulaması ve bu uygulama sürecinin

her bir toplantısı için çok dikkatli bir hazırlık yapmalıdır.

Grupla sosyal hizmet uygulamasının amacı ve bu amacın gerçekleştirilmesi için

kullanılabilecek olası yollar belirlenmelidir. Grupla sosyal hizmet uygulamasına katılacak

üyelerin özellikleri, üyelerin bireysel amaçları ya da gereksinimleri ve amaçların

başarılabilmesi için üyelerin sahip olması gereken özellikler göz önünde bulundurulmalıdır.

Bunun yanı sıra ilk toplantının gündemi, grubun özel amaçları, ısınma egzersizi, yiyecek

içecek, oturma düzeni, grubun görevlerini başarması için ne tür bir grup atmosferinin yararlı

olacağı, en iyi ve uygun toplantı yeri, grubu yönlendirmek için neden seçildiğiniz ve üyelerin

yapmanızı beklediği şeylerin neler olduğu konuları da netlik kazanmalıdır.

Gruplarla sosyal hizmet müdahalesi yedi aşamada ele alınır. Bu aşamalar tanışma/bağlantı

kurma, ön değerlendirme, planlama, uygulama, son değerlendirme, sonlandırma ve izleme

şeklinde ele alınır.

2.1 Tanımlar

Uygulama Koordinatörü: Sosyal hizmet uygulamalarına yönelik derslerin

düzenlenmesini sağlamak için bölüm başkanı tarafından bir yıllığına görevlendirilen, bölümde

tam gün görevli öğretim elemanıdır.

Eğitsel Danışman: Öğrencilerin uygulama yaptıkları kurum / kuruluş yönetimleri ve

kurum danışmanı ile işbirliği içerisindeolan, öğrencilerin mesleki uygulamalardan en üst

düzeyde yararlanmaları ve bilgi -beceri kazanmaları için onlara danışmanlıkyapan, öğrenciyi

ve uygulama sürecini değerlendiren öğretim elemanıdır.

Kurum Danışmanı:Öğrencinin kurum / kuruluştaki uygulamalarını izlemek,

denetlemek ve değerlendirmek üzere danışmanlık yapan kurum / kuruluşta tam gün görevli

öncelikle sosyal hizmet uzmanı olmak üzere diğer meslek elemanları veya çalışanlarıdır.


Ders Tanımı: Gruplarla sosyal hizmet uygulaması için bilgi, beceri ve değer temeli.

Gruplarla sosyal hizmet için grup türleri, küçük grup kuram ve modellerin incelenmesi ve bu

kuram ve modellerin özel gereksinim gruplarıyla uygulanmasının değerlendirilmesi ve

uygulama örnekleri çerçevesinde tartışılması. Gruplarla bağlantı kurma, sorun ve

gereksinimleri değerlendirme, planlama yapma, planı uygulama, uygulamayı değerlendirme,

sonlandırma ve izleme basamaklarını bütünleştirme konularında öğrencilere bilgi kazandırmak

amaçlanmaktadır.

Bölüm: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü

2.2 Uygulama Dersleri

Sosyal hizmet bölümü lisans programında yer alan ve bu kılavuz kapsamında ele alınan

sosyal hizmet uygulamaları ile ilgili dersler şunlardır:

SHB 307 Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması

SHB 308 Sosyal Hizmette Araştırma Uygulaması I

SHB 312 Ailelerle Sosyal Hizmet Uygulaması

SHB310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması

SHB 403 Sosyal Hizmette Araştırma Uygulaması II

SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması

SHB 409 Sosyal Hizmet Yönetimi Uygulaması

SHB 402 Sosyal Hizmette Blok Uygulama

SHB 405 Seminer

SHB 220 Yaz Stajı


2.3. Amaçlar

SHB 310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması dersini alan öğrencilerin aşağıdaki

kazanımları elde etmeleri beklenmektedir:

1. Gruplarla sosyal hizmet müdahalesini sonlandırma ve izleme bilgisini edinmeleri,

2. Küçük grup kuramı ve davranış dinamikleri bilgisini edinmeleri,

3. Gruplarla sosyal hizmetin konusu ve amacını öğrenmeleri,

4. Gruplarla sosyal hizmette yardım ilişkisi kurma, yardım sürecine grup üyelerini dâhil

etme ve destekleyici bir yaklaşımla sürdürme bilgi ve becerilerini öğrenmeleri,

5. Gruplarla sosyal hizmet müdahalesi yoluyla bireylerin karşılaştığı sorunları,

gereksinimleri ve güçlü yönlerini çok yönlü analiz etme ve değerlendirme bilgisi ve

becerisini kazanmaları,

6. Gruplarla sosyal hizmet müdahalesi yoluyla bireylerin sorunlarını çözmek ve

gereksinimlerini karşılamak için planlama bilgisini edinmeleri,

7. Grup üyelerinin sorunlarını çözmek ve gereksinimlerini karşılamak için planı uygulama

ve yenilikçi çözümler geliştirme bilgisini kazanmaları,

8. Gruplarla sosyal hizmet müdahalesinin etkililiğini değerlendirme bilgisini kazanmaları.

SHB 310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması derslerini başarıyla tamamlayan

öğrencilerin aşağıdaki becerileri kazanmış olmaları beklenmektedir:

1. Sosyal hizmet uygulama alanları (sağlık, eğitim, sosyal güvenlik, sivil

toplum, yerel yönetim gibi) bilgisi,

2. Sosyal hizmette araştırma yöntem ve teknikleri bilgisi,

3. Farklı müracaatçı gruplarıyla sosyal hizmet uygulaması bilgisi,

4. Her düzeydeki müracaatçılar için benzerlik ve farklılıkları dikkate alarak

planlı değişme sürecini (bağlantı kurma, tanı ve değerlendirme, planlama,

uygulama, uygulamayı değerlendirme, sonlandırma ve izleme)

gerçekleştirme becerisi,

5. Sosyal hizmet uygulama alanları, (Sağlık, eğitim, sosyal güvenlik, sivil

toplum, yerel yönetim), sosyal hizmet kuramları (sistem, ekoloji,

güçlendirme kuramı), insan gelişimi ve sosyal çevre, iletişim (bireyle),

yönetim ve yönetim süreçleri (özel ve kamu sosyal hizmet kurum ve


kuruluşlarının yönetimi), araştırma yöntem ve teknikleri, mesleki etik, ilke

ve değerler ile gruplarla sosyal hizmet uygulaması becerisi,

6. Sosyal inceleme, değerlendirme ve rapor hazırlamak için uygun bilgileri

ayırt etme ve toplama becerisi,

7. Kurumlar arası ilişki, iletişim ve ortak hizmet geliştirme becerisi,

8. Sosyal hizmet mesleği ile ilgili görev hak ve sorumlulukları belirleyen,

mesleki etik, norm ve standartlara uygun davranma becerisi,

9. Sosyal işlevselliği geliştirmek ve toplumsal değişimi kolaylaştırmak için

birey, aile, grup, kurum, topluluk, toplum ve küresel bağlamda uygulama

yapma anlayışı geliştirme,

10. Her düzeyde müracaatçı sisteminde planlı değişim sürecini kullanabilmek,

11. Bilgi, beceri, değer ve tutumları ile topluma model olur ve yaşam boyu

öğrenme anlayışını benimsemek.

3. SHB310 GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI

Gruplarla sosyal hizmet uygulaması dersi üçüncü sınıfın ikinci yarıyılında

verilmektedir.

1. Bahar döneminde yapılan bu uygulamalar, haftada bir gün mesai saatleri içerisinde sekiz

saat çalışmakla yükümlüdür.

2. Uygulamalar sosyal hizmet bölümü uygulama koordinatörlüğünce önceden belirlenmiş ve

izin alınmış olan sosyal hizmet kurum-kuruluş ortamlarında yerine getirilir. Derse devam

koşulu Ankara Üniversitesi Ön Lisans-Lisans Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 25.

Maddesine göre aşağıdaki gibidir:

“MADDE 25 – (1) Öğrenci derslere, uygulamalara, öğretim elemanlarınca uygun

görülen çalışmalara ve sınavlara katılmak zorundadır. Öğrencinin devam durumu ilgili

öğretim elemanı tarafından izlenir ve yarıyıl/yılsonu sınavından en az bir hafta önce

ilan edilir.

(2) Derse devam koşulunu karşıladığı halde sınavda başarısız olan öğrencinin ilgili

dersin devamından muaf tutulması için, öğretim yarıyılının başında ilgili öğretim

elemanının yazılı onayının alınması gerekir. Notunu yükseltmek amacıyla aynı


dersi/dersleri tekrar almak isteyen öğrenci, öğretim yılının başında ilgili öğretim

elemanından devam durumuna ilişkin onay alır.

(3) Uzaktan öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerin derslerdeki devam gerektiren

etkinlikleri öğretimi sürdüren ilgili birim kurulları belirler ve dönem başlamadan önce

ders izlence sayfalarında duyurulur. Devam durumu öğrencilerin sisteme girişi, sanal

sınıflara katılımı ve öğretim materyallerine erişimi ölçüt alınarak belirlenir.

(4) Bir dersin öğrenme kazanımlarına ulaşmak amacıyla birden fazla öğretim

yönteminin kullanıldığı derslerde her bir etkinlik için ayrı devam koşulu aranabilir.

(5) Sağlık raporu ilgili yönetim kurulunca kabul edilse bile, öğrencinin raporlu olduğu

süre öğrencinin devamsızlık süresinden sayılır.”

3. Öğrenciler uygulamalara başlamadan önce bir hazırlık aşamasından geçerler.

Bununla ilgili olarak;

Bütün uygulama gruplarının ve eğitsel danışmanlarının bir araya geldiği oryantasyon

toplantısında, uygulamaların ne şekilde yürütüleceği hakkında genel bir bilgi verilir.

Bu toplantıdan sonra, her öğrenci eğitsel danışmanı ile toplanır ve bu toplantıda

öğrencilere çalışacakları kuruluşlar ve yapacakları çalışmalar hakkında ayrıntılı bilgi verilir.

Eğitsel danışman, kurum ile yaptığı görüşme ile belirlediği zaman diliminde öğrencinin

uygulama yapacağı kuruma/kuruluşa gider ve uygulama kapsamı hakkında görüşür.

Kurum/kuruluş yetkililerine uygulama çalışmaları ile ilgili gereken bilgiler verilir.

Öğrenci eğitsel danışmanla belirleyeceği saatlerde en az haftada bir defa olmak üzere

toplantısını yapar. Toplantıya, o hafta ile ilgili belgelerini (haftalık devam fişi ve diğer mesleki

kayıtlar) hazırlamış olarak getirir. Kayıtların ne zaman teslim edileceği ve getirileceği ile ilgili

düzenlemeleri eğitsel danışman belirler.

Öğrenciler her hafta devam durumu ile ilgili “Uygulama Devam Fişi’’ni (EK-1)

doldurarak kurumdaki danışmanına onaylattıktan eğitsel danışmanlarına raporları ile birlikte

belirtilen günde verir.

Uygulamada öğrenciler uygulama yaptıkları kurumun/kuruluşun bir elemanı ve bir

sosyal hizmet uzmanı gibi çalışırlar. Kuruluşların yapısına göre, uygulamaların nasıl


yapılacağı konusunda bir takım farklılıklar olmakla beraber, uygulama için gerekli olan ortak

unsurlar ve aşamalar aşağıda belirtilmiştir.

Gruplarla sosyal hizmet müdahalesi yedi aşamada ele alınır. Bu aşamalar

tanışma/bağlantı kurma, ön değerlendirme, planlama, uygulama, son değerlendirme,

sonlandırma ve izleme şeklinde ele alınır.

3.1. Hazırlık Aşaması

Bu aşamada öğrenciler kendi sorumluluklarını öğrenecek ilgili kurum/kuruluş ve

kişilerle ilişki kuracaklardır. Bunlar:

Sosyal hizmet eğitiminde uygulamaların önemi ve uygulama ile ilgili olarak sahip

olunması gereken rol ve işlevler iyi bir şekilde kavramalarıdır.

Uygulama yapılan kuruluşun işleyiş ve düzeni, hedef kitlesi, yönetmelik ve mevzuatı,

içinde yer aldığı toplumun yapısı ve özellikleri hakkında yeterli bilgi edinilmelidir.

Uygulama yapılan kuruluşun diğer kurum/kuruluşlarla olan karşılıklı ilişkileri

öğrenilmelidir.

3.2. Uygulamada Planlama Aşaması

Bu aşamada öğrenciler mesleki çalışmalarını bütün ayrıntıları ile planlayacaklardır. İyi

bir planlama yapabilmek için mevcut tüm kayıtlar incelenmeli, kaynak kişilerle (kurum

danışmanı, eğitsel danışmanlar, ilgili meslek elemanları, akademisyenler vb.) görüşülmeli,

uygulama yapılacak bireyler ile ilgili gerekli tüm bilgiler toplanmalıdır.

3.3. Uygulama Aşaması

Bu aşamada öğrencilerden uygulama ile ilgili geliştirdikleri planları gerçekleştirmeleri

beklenmektedir. Planın uygulamaya aktarılmasında;


1. Öğrenci, eğitsel danışman ve kurum danışmanı ile işbirliğinin yoğunluk kazandığı bu

aşamada öğrenme sorumluluğunun öğrencide olduğunu, kurum ve eğitsel danışmanın bu

deneyimi kolaylaştırıcı bir rolü bulunduğunu unutulmamalıdır. Süpervizyon toplantılarına

hazırlıklı gelinmeli ve tartışmalara katılmaya çaba gösterilmelidir.

2. Öğrenciler mesleki çalışmaları ile ilgili düzenli raporlar yazmakla yükümlüdürler.

Raporlar eğitsel danışmana zamanında verilmeli, öğrencinin ne yaptığı ve ne şekilde bir

yardıma gereksinmesi olduğunu ancak bu raporlardan öğrenileceği unutulmamalıdır. Eğitsel

danışmanlar verilen raporların haftada bir öğrencilerle toplanılarak uygulamada yapılacak

görev ve sorumlulukların değerlendirmesi yapılmalıdır.

3. 4. Uygulamada Sonlandırma Aşaması

Öğrenciler bu aşamada yaptıkları çalışmaları değerlendirecekler ve uygulama yaptıkları

kuruluş ve kişilere uygulama sonuçlarını bildirerek, iyi ilişkiler içinde çalışmalarını

bitireceklerdir.

Öğrencilerden aşağıda ifade edilen şekilde uygulamasını yürütmesi beklenmektedir.

1. Uygulama yapan öğrenciler haftalık devam fişini her hafta düzenli doldurmalı ve

kurum danışmanına imzalatmalıdır (EK-1).

2. Eğitsel danışmanların da görüşleri çerçevesinde kurum tanıtma raporu

hazırlanmalıdır (EK 2).

3. Gruplarla sosyal hizmet uygulaması kapsamında gruba alınacak üyeler belirlenmeli

ve ön hazırlıklar yapılmalıdır.

4. Eğitsel ve kurumsal danışmanların da görüşleri çerçevesinde alan tanıtma raporu en

kısa zamanda hazırlanmalıdır (EK 3).

5. Gruplarla sosyal hizmet uygulaması kapsamında uygulamaya başlanacaksa

müracaatçı bilgilendirilmelidir ve sözleşme yapılmalıdır. (EK-4)


6. Öğrenci günlük/haftalık raporlarını düzenli olarak doldurup eğitsel danışmanlarına

teslim etmelidir. (EK-5)

7. Öğrenci, eğitsel danışman ve kurum danışmanının hazırladığı ve kapalı zarf içinde

teslim ettiği öğrenci değerlendirme formunu (EK-6) staj koordinatörlüğüne teslim etmelidir.

8. Çalışılan gruba ilişkin grup tanıtım raporlarını hazırlamalıdır (EK-7)

9. Belirlenen üyelere ilişkin üye tanıtım raporlarını hazırlamalıdır (EK 8)

10. Grup oturumlarına ilişkin gruplarla sosyal hizmet uygulaması süreç raporu düzenli

olarak hazırlanmalıdır (EK 9).

11. Öğrenci, grup üyelerinin her biri için grup üyelerini değerlendirme raporu

hazırlayacaktır (EK-10).

12. Çalışmanın sonunda aileyi bir bütün olarak ele alan bir genel değerlendirme raporu

hazırlanır (EK-11).


4. BİREYLERLESOSYAL HİZMET UYGULAMASI DERSİNDE ÖĞRENCİDEN

BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR

1. Uygulama Devam Fişi (EK-1)– Dönem sonunda teslim edilir.

2. Kurum Tanıtım Raporu (EK-2)– Dönem sonunda teslim edilir.

3. Alan Tanıtım Raporu (EK-3)- Dönem başında teslim edilir.

4. Sözleşme Örneği (EK-4) - Dönem içinde teslim edilir.

5. Haftalık/Günlük Çalışma Raporu (EK-5) -Dönem içinde haftalık olarak teslim

edilir.

6. Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Genel Değerlendirme Raporu (EK-6)–

Dönem sonunda teslim edilir.

7. Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Grubu Tanıtma Raporu(EK-7)

8. Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Grup Üyelerini Tanıtma Raporu (EK-8)

9. Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Grup Süreç Raporu(EK-9) - Dönem içinde

teslim edilir.

10. Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Grup Üyelerini Değerlendirme

Raporu(EK-10)- Dönem içinde teslim edilir.

11. Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Genel Değerlendirme Raporu (EK-11)–

Dönem sonunda teslim edilir.

5. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Uygulamada “değerlendirme” çalışmalarının başladığı günden sona erdiği güne kadar

devam eden bir süreç olup öğrenci, kurum danışmanı ve okuldaki eğitsel danışmanın ortak

yürüttükleri bir süreçtir. Böyle olmakla birlikte öğrencinin gelişmesi, öğrencinin öğrenme

durumu, kuvvetli ve zayıf yönlerinin belirlenmesi ve uygulama notunun belirlenmesinden

eğitsel danışman sorumludur.

Öğrencinin uygulamadaki akademik değerlendirilme kriterleri:

1. Öğrencinin uygulamayı nasıl yerine getirdiği ve başarısı,

2. Öğrencinin sahip olduğu, beceri tutum ve davranışları,


3. Öğrencinin uygulamadaki mesleki rolünü kavraması, anlaması veya yerine

getirmesi,

4. Öğrencinin kişilerarası ve mesleki ilişkilerdeki becerisi, kurum, toplum ve

meslektaşları ile ilişki kurma ve sürdürmedeki başarısı,

5. Çalıştığı kurumun yönetim fonksiyonları ve toplum içindeki yeri hakkında

görüş geliştirebilmesi,

6.Öğrencinin kaynakları harekete geçirme ve organize etmede ve gelişmeyi

değerlendirmede gösterdiği beceri,

7. Öğrencinin kayıt tutma becerisi ve düzenli kayıt tutmadaki başarısı,

8. Öğrencinin girişimi ve önderliği,

9. Öğrencinin sorumluluk duygusu,

10. Öğrencinin işinde gösterdiği çaba ve ilgi,

11. Öğrencinin devamı,

12. Öğrencinin mesleki yönetim (süpervizyon) sürecinden yararlanması,

13. Mesleki etik kurallara uygun davranma konusundaki sorumluluğunu yerine

getirmesi,

14. Kurumun gerektirdiği tutum, davranış ve görünüşe sahip olma.

6. ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME

KRİTERLERİ

1.Öğrenciler final sınavından aldıkları puanın %50’si ve Eğitsel Danışmanın vereceği

puanın %25’i ve Kurum Danışmanının vereceği puanın %25’i alınarak değerlendirilir.

Öğrencilerin final sınavı ile değerlendirilmesinin amacı Sosyal Hizmet teorisi ile

uygulamasının bir arada yürütülmesi ve alanda teorik ve pratik bilginin bütünleştirilmesinin


sağlanmasıdır.

2. Öğrenciler her hafta rapor hazırlamak ve Eğitsel Danışmanlarına teslim etmekle

yükümlüdür. Eğitsel Danışmanların bu raporları göz önünde bulundurarak değerlendirmelerini

yapmaktadırlar.

3. Kurum Danışmanlarının değerlendirmeleri, uygulama devamlılığı ve kurumdaki

performansına göre yapılacaktır.

4. Öğrenciler uygulama esnasında Eğitsel Danışmanları tarafından ayda en az bir kez ziyaret

edilecektir.

Uygulama esnasında Eğitsel Danışman ziyaretlerinin amacı, öğrencinin kurumla

uyumunu, kurumdaki performansını ve kuruma devamlılığını görmek, takip etmek ve Kurum

Danışmanları ile iletişime geçmektir.

5. Yılsonu final sınavında uygulama raporları CD formatında ve çıktı halinde, kurum

danışmanlarının öğrenci değerlendirme raporu ise kapalı bir zarf içinde staj koordinatörlüğüne

teslim edilir.


7. HAFTALIK DERS İŞLEME PLANI VE KULLANILACAK ÖĞRETİM

YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

SHB 310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması ders planı ve öğretim yöntem ve

teknikleri;

Hafta Konu Kullanılan Yöntem ve Teknik

1. Hafta Gruplarla sosyal hizmet tarihçesi ve kapsamı Anlatım

2. Hafta Gruplarla sosyal hizmet kuramları ve

yaklaşımları I

Anlatım


yaklaşımları II

Anlatım, Küçük Grup Çalışması,

Soru-Cevap


yaklaşımları III


Soru-Cevap


yaklaşımları IV


Yüz yüze Görüşme, Soru-Cevap


yaklaşımları V

Anlatım, Soru-Cevap

7. Hafta Gruplarla sosyal hizmet müdahalesinde ön

değerlendirme

Anlatım, Küçük Grup Çalışması, ,

Soru-Cevap

8. Hafta Ara Sınav

9. Hafta Gruplarla sosyal hizmet müdahalesini

planlama I



planlama II



11. Hafta Gruplarla sosyal hizmet müdahalesi I Anlatım, Küçük Grup Çalışması,

Soru-Cevap

12. Hafta Gruplarla sosyal hizmet müdahalesi II Anlatım, Küçük Grup Çalışması,



değerlendirme I



değerlendirme II




değerlendirme III


16. Hafta Final Sınavı


KAYNAKÇA

Baykara Acar, Y., Acar, H., & Atamtürk, E. (2013). Sosyal Hizmet Uygulaması 1 Dersi SHB

403 Yönergesi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi.

Duyan, V. (2010). Sosyal Hizmet Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Ankara:

Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.

Zastrow, C. (2013). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika.


EK-1: UYGULAMA DEVAM FİŞİ

UYGULAMA DEVAM FİŞİ

Öğrencinin Adı Soyadı :……………………………………………………………………...…. Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…...… Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….….... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :…………………………………………………….... Uygulama Dönemi :………………………………………………………….………………. Eğitsel Danışman:...…………………………………………………………………………..

1. Hafta 2. Hafta 3. Hafta 4. Hafta 5. Hafta

Tarih:……..…. Tarih:….…. Tarih:………. Tarih:…….. Tarih:……….

Öğre

nci

İmza

Kur.

Dan

.

İmza

sı

Öğre

nci

İmza

Kur.

Dan

.

İmza

sı

Öğre

nci

İmza

Kur.

Dan

.

İmza

sı

Öğre

nci

İmza

Kur.

Dan

.

İmza

sı

Öğre

nci

İmza

Kur.

Dan

.

İmza

sı

Pazartesi

Salı

Çarşamba

Perşembe

Cuma

Kurum Danışmanı Adı Soyadı:

……………………………….......................................

İmza, Kaşe Mühür


EK-2: KURUM TANITIM RAPORU

KURUM TANITIM RAPORU1


İlgilı Kurumun / Kuruluşun

1. Kurumun tarihçesi,

2. Kurumun kuruluş amacı, sağladığı hizmetler,

3. Kurumun amaç ve hizmetlerinin sosyal hizmetle ilgisi,

a. Kurumun fiziksel özellikleri,

b. Kurumda yerleşmiş bir sosyal hizmet uygulamasının mevcut olup olmadığı,

c. Kurumun olanakları,

d. Kurum hizmetlerinin ne şekilde desteklendiği, maddi olanakları;

e. Kurumun toplum ve paydaş kuruluşlarla yaptığı çalışmalar,

f. Kurumun kayıt tutuma ve dosyalama sistemi,

g. Kurumun yürüttüğü çalışmalarla ilgili istatistikleri, raporlar vb.

4. Kurumun yönetim yapısı (genel müdür, daire başkanları, müdür, müdür yardımcıları, vb.

bilgisi), 5. Kurumun personel yapısı (meslek elamanları, sosyal hizmet uzmanı, psikolog vb. bilgisi),

a. Kurumda meslek sahibi personel ve diğer personelin, varsa gönüllülerin sayısı,

özellikleri,

b. Personelin birbiriyle ilişkileri, hiyerarşik düzen, ekip çalışmaları,

6. Kurumun müracaatçıları

a. Kurumdan hizmet alan müracaatçılara ilişkin istatistikler (sayısı, niteliği vb)

b. Müracaatçıların ihtiyaç ve sorunları,

c. Müracaatçıların sorunlarını giderilmesinde karşılaşılan güçlükler

1 Dönem sonunda teslim edilir.


EK-3:ALAN TANITIM RAPORU

ALAN TANITIM RAPORU2


İlgili Sosyal Hizmet Alanı

Alanına ilişkin literatür bilgisi,

Alanda kullanılan mesleki yaklaşım ve teknikler,

Alanın sosyal hizmet uygulamasındaki yeri,

Alanda faaliyet gösteren kurumlar ve bunların yetki ve sorumlulukları,

Alana ilişkin yürütülen ulusal politika ve stratejiler,

Stratejiler.

2 Dönem başında teslim edilir.


EK-4: SÖZLEŞME ÖRNEĞİ

SÖZLEŞME ÖRNEĞİ3

Gruplarla sosyal hizmet uygulaması kapsamında yapılacak olan görüşmelerin içeriğini

…………………………… oluşturmaktadır. Bu görüşme süreci ile ………………………….

amaçlanmaktadır. Süreç boyunca çalışma takvimimiz …………………………… tarihleri

arasında planlanmıştır. Toplantı saatlerimiz aksi bir durum olmadığı sürece her hafta

…………….. günü ve ………….. saatleri arasında yapılacaktır. Tüm bu çalışma gizlilik

esasına bağlı olarak yapılacak ve oturumlarda konuşulanlar ve yapılanlar kesinlikle üçüncü

kişilerle paylaşılmayacaktır.

Çalışmanın beklenen olası çıktıları;………………………………. sıralanabilir.

Müracaatçı olarak;

Bu bağlamda yapılacak olan çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul ediyorum.

Sosyal Hizmet Uzman adayı (öğrencisi) olarak;

Bu bağlamda yapılacak olan çalışmanın mesleki rol, mesleki sorumluluk ve mesleki etik

bilinciyle gerçekleştireceğimi kabul ediyorum.

Öğrencinin/Uygulayıcının Adı ve Soyadı: Müracaatçı/Grup Üyesinin Adı ve Soyadı:

……………………………….. ………………………………..

İmza:………………………. İmza:………………………….

Tarih:……………………… Tarih:…………………………

3 Bu bir örnek sözleşmedir. Çalışmanın niteliğine göre uyarlanması gerekmektedir.


EK 5: HAFTALIK/GÜNLÜK ÇALIŞMA RAPORU

Öğrencinin Adı Soyadı :…………………………………………………………………….. Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…. Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………….................. Uygulama Dönemi :………………………………………………………….………….... Eğitsel Danışman:...………………………………………………………………………..

..

H

A

F

T

A

1.G

ün

2.G

ün

Haft

a

...

H

A

F

T

A

1.G

ün

2.G

ün

Haft

a


EK 6: EĞİTSEL/KURUM DANIŞMANLARI İÇİN ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME

FORMU

ÖĞRENCİNİN

Adı ve Soyadı :………………………………………………………………………

Sınıfı :………………………………………………………………………

Numarası :………………………………………………………………………

Uygulama Yapılan Kurum :…...………………………………………………………………

Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……….……………………………….……………… Uygulama

Dönemi :………………………………………………………………………

Danışmanlığını yaptığınız öğrencinin performansını aşağıdaki çizelgede belirtilen kriterler doğrultusunda

belirtiniz. Teşekkür ederiz.

No Konu

Çok

Yeterli Yeterli Orta Yetersiz Çok

Yetersiz 5 Puan 4 Puan 3

Puan 2 Puan 1 Puan

1 İş disiplini (devam durumu, çalışma saatlerine riayet etmesi, devamsızlık durumunda

izin isteyip istemediği)

2 Etkili çalışma ve zamanı verimli kullanabilme

3 Uygulamadaki motivasyonu ve gayreti

4 Kendini ifade edebilme becerisi

5 Sorumluluk alabilme ve yerine getirme

6 İnisiyatif kullanabilme

7 Analitik ve eleştirel düşünme yeteneği

8 Güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varabilme ve bunları geliştirebilme yeteneği

9 Kişiler arası ilişkilerdeki yeteneği, meslektaşları ile ilişki kurabilme ve sürdürme

becerisi

10 Uygulama yapılan kurumun giyim standartlarına uyma

11 Uygulama yaptığı kurum ve alana ilişkin politika, mevzuat ve sunulan hizmet bilgisi

12 Mesleki uygulamaları müracaatçının gereksinimlerine göre başlatma, sürdürme, sorun

çözme ve sonlandırma becerisi

13 Mesleki kavramları anlama ve kullanabilme becerisi

14 Mesleki değerlere ve etik ilkelere uygun davranma becerisi

15 Kaynakları harekete geçirebilme becerisi

16 Ekip çalışmasına uygunluğu ve sorumluluklarını yerine getirebilme becerisi

17 Uygulama yapılan kurumdaki meslek elemanları ve yönetim ile etkili iletişim

kurabilme becerisi

18 Kayıt tutma, rapor yazma becerisi

19 Kuramsal yaklaşımları uygulamaya aktarabilme becerisi

20 Mesleki gelişim potansiyeli

TOPLAM

GENEL TOPLAM

Not: Her maddenin değerlendirilmesinde Çok İyi 5 Puan; Yeterli 4 Puan; Orta 3 Puan; Yeterli 2 Puan ve Çok Yetersiz 1 Puandır. Verilen

puanların Genel Toplamı Öğrencinin Uygulama Puanıdır.

Değerlendirmeyi Yapan Eğitsel/Kurum Danışmanının İmza, Mühür ve Kaşe

Adı Soyadı :……………………………………. Tarih

Ünvanı :…………………………………….


EK 7: GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GRUBU TANITMA RAPORU

GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GRUBU TANITMA RAPORU

Öğrencinin

Adı Soyadı :……………………………………………………………………..

Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…. Uygulama Yapılan Kurum:……………………………………………………………....

Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………….................. Uygulama Dönemi :………………………………………………………….…………....

Eğitsel Danışman:...………………………………………………………………………..

1- KONU-Grubun ana teması hakkında kısa açıklama

2- AMAÇ-Amacı kısa tanımı (Grubun tipi açısından)

3- KURUM KAYNAKLARI-Kurumun, grup için kullanılabilecek kaynakları

a) Çevresel/Fiziksel Kaynaklar (Fiziki ortam düzenleme; oda, alan materyal)

b) Mali kaynaklar ve özel düzenlemeler (varsa)

c) İnsan Kaynakları (kurumdaki eğiticiler veya yardımcılar gibi)

4- ÜYELER-Grubun üyeleri kimler? Genel olarak neden bu üyelerin seçildiği

5- YAPI-Üyelerin gruba alınma kriterleri grubun büyüklüğü, açık veya kapalı oluşu, demografik

özelikleri

6- ANLAŞMA-Toplantıların zamanı, süresi, sıklığı, yeri


EK- 8: GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÜYELERİNİ TANITMA RAPORU

GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÜYELERİNİ TANITMA RAPORU4

Öğrencinin; Adı Soyadı :…………………………………………………………………….. Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….….

Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :………………………………………..................

Uygulama Dönemi :………………………………………………………….…………....


Grup Üyesinin:

Adı ve Soyadı: (kısaltmalar kullanılacaktır)……………………………………….

a) Özgeçmişi

b) İçinde bulunduğu sosyal, kültürel ve ekonomik durumu

c) Çevre ile ilişkileri

Üyenin hangi ihtiyaç ve/veya sorunu nedeniyle gruba alındığı; bu ihtiyaç ve/veya sorunların

tanımlanması

Grup çalışmasının, kişinin ihtiyaç ve sorunlarının giderilmesinde ne oranda ve hangi yönlerden

yardımcı olabileceği

Üyenin grubun gelişimine ne şekilde katkıda bulunabileceği

4 Her üye için ayrı ayrı hazırlanacaktır.


EK-9: GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GRUP SÜREÇ RAPORU

GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GRUP SÜREÇ RAPORU5

Öğrencinin Adı Soyadı :…………………………………………………………………….. Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….….

Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :………………………………………..................

Uygulama Dönemi :………………………………………………………….…………....


Grup Üyesinin

Adı ve Soyadı (Kısaltmalar kullanılacaktır):………………………………..

Oturum Tarihi :…………………………………………………………………………

Oturum Süresi :………………………………………………………….…………...…

Oturum Sırası (Kaçıncı Oturum Olduğu) :………………………………………………

Oturum Öncesi Ön Bilgi/Ön Çalışma:……………………………………………………..

Oturumun Amacı :……………………………………………………………….………..

Oturum Süreci : (Ayrıntısıyla yazılır)……………………………………….…………..

Değerlendirme : (Süreç raporu değerlendirmesi, yapılan süreç içerisindeki oturumun

değerlendirmesini kapsamaktadır. Genel değerlendirme formu ayrıca

doldurulacaktır)…………………………………………….…………..

Gelecek Oturum İçin Planlama :…………………………………………………………..

Kendinizi Değerlendirme (Öz Değerlendirme): Duyan, V. (2010/2012) Sosyal Hizmet: Temelleri,

Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. kaynağındaki Grup Liderini Değerlendirme Soruları dikkate

alınrak öğrenci kendisini değerlendirecektir.

5 Her oturum için ayrı ayrı dolduralacaktır.


EK-10: GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GRUP ÜYELERİNİ

DEĞERLENDİRME RAPORU

GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GRUP ÜYELERİNİ DEĞERLENDİRME

RAPORU6

Öğrencinin Adı Soyadı :…………………………………………………………………….. Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…. Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………….................. Uygulama Dönemi :………………………………………………………….………….... Eğitsel Danışman:...………………………………………………………………………..

Grup Üyesine İlişkin Bilgiler :

Adı ve Soyadı (Kısaltmalar kullanılacaktır):………………………………..........................

Doğum Yeri ve Yılı :………………………………………………………….…………….

Cinsiyeti :………………………………………………………….…………….

Öğrenim Durumu :………………………………………………………….…………….

Mesleği :………………………………………………………….…………….

Grup Üyesinin :

1. Üyenin gruba girmede kişisel amacının ne olduğu, bu amacın grubun genel amacı ile

bağdaşıp bağdaşmadığı, üyenin amacına ulaşıp ulaşmadığı 2. Üyenin başlangıçtan sonuca kadar grup içindeki işlevi

a. Grup içindeki rolü, etkinliği b. Grup faaliyetlerine katılımı, becerisi c. Liderle ve diğer üyelerle etkileşimi d. Grubun amaca ulaşması için katkıda bulunup bulunmadığı vb.

3. Üyenin grup çalışmasından neler kazandığı, ihtiyaç ve sorununu ne derece giderebildiği.

Çalışma yararlı olmadıysa nelerin önerildiği

6 Her üye için ayrı yazılacaktır.


EK-11: GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GENEL DEĞERLENDİRME

RAPORU

GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI GENEL DEĞERLENDİRME

RAPORU

Öğrencinin Adı Soyadı :……………………………………………………………………...….

Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…...… Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….…....

Uygulama Dönemi :………………………………………………………….………………. Eğitsel Danışman:...…………………………………………………………………………..

Değerlendirme: Dönem boyunca yapılan çalışmaların özeti.

1. Grubun ihtiyaç ve/veya sorunların tanımlanması

2. Grup çalışmasının, grubun ihtiyaç ve sorunlarının giderilmesinde ne oranda ve hangi

yönlerden yardımcı olabileceği

3. Grubun gelişimine veya sorunların ne şekilde etkide bulunduğu (Bir cümle ile açıklama yapmak yeterli değildir)

Müdahale Planı: (Plan ayrıntısı verilir)..……………………………………………………

Planın Uygulanması: (Planın nasıl uygulandığı konusunda ayrıntısı verilir)..……………..…

Son Değerlendirme: (Grup ile yapılan mesleki çalışmanın amacına ulaşma duru ve ileriye

dönük müracaatçının sosyal işlevselliği üzerinde son değerlendirme yapılır).. Kendinizi Değerlendirme (Öz Değerlendirme): Duyan, V. (2010/2012) Sosyal Hizmet:

Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. kaynağındaki Grup Liderini

Değerlendirme Soruları dikkate alınrak öğrenci kendisini dönemin tamamı için

değerlendirecektir.

Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 29

NOTLAR

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......


……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......


……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

……………………………………………………………………………………………….......

shb 310 - sosyal hizmet bölümüsocialwork.health.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/... · 6....

Documents