shaikh ayaz (kee jo beejal boliyo)

ٻيجل ٻوليووكي ج حبيب سنائي: كمپوزنگ شيخ אياز net.editor@voiceofsindh net.voiceofsindh.www اي ب پبلشروائيس آف سنڌ

tne.voiceofsindh.www شيخ אياز جو ٻيجل ٻوليوكي

www.voiceofsindh.net [email protected] 2

2006ڊسمبر : אي بك ڇاپو 1987مئي : ٻيو ڇاپو 1970يمبر سيپٹ: پهريون ڇاپو ، :ٽ ئب آ ھ ئء ئم ا ا

و ئب ئئ و ا . و



وאيون ۽ گيت

هه وאتڀڑو، وـــ نه ڳنڈيــڀ !ڑאــيلــارو אكم !אــڑيلــمارو אك !ون نه ڇيلڑאــڇانگ ،لڑوــسائو نه س نه پلڑو،رڱري، ٻٻنڈي نه ســـك • !مارو אكيلڑא !אڑمارو אكيل !ويلڑאـڻڇي كـك ن،ــجنهن وقت ٻول ن،ــن ۽ روهه رولٿا جي جھور !ارو אكيلڑאم !אڑمارو אكيل !ماڻهو نه ميلڑא اري،ڱسومر א ي ماٺ ماري،ـيارو ٿـسارو س !ارو אكيلڑאم !אڑمارو אكيل !ڳوڙها ڳهيلڑא ،نهڑא به ڀيالــم ، ويال



كير نڀائي پريت پ ،وــنان۾ ويسر وאريا مون ڙא؟ٿو سارين كار ڇا !يا ڇا پيارڙאبه ك تو ؟ ڏريننجھ ڏيئن كنهنجـٿو ه ،وــري ٿو تنهنجي هانــه يرـك ڇا ٿو سارين كارڙא؟ ! ڏياريئه يارڙאديا !، شال مرينــئهڈ ڦٹايــنــن ــــو،ڈي ڇانــنــر ۽ كــٻــڇآ، ڙא؟ كارنٿو ساري ڇا !رينـه كـيڑو كوهــيڑو كــك • تتر جو آوאز-يڑو و كيڑــك ڏک -ڏنجھ كارو تتر-كارڙو -- …ٿو سارين كارڙא ڇا א؟ڙٿو سارين كار ڇا !ارڙאچوو كٿي وي !نري



-آئي مند گالب جي !يئڑوــئه منهنجو جــئه هــه !ڑوــئــيئه ڏــن ليڏوאرنه _ي كا، جيكا در تي ٻاريــ ٻناڻاڄمون کان پو نه ڎهن ٿو ماري،ــ ك نه آهي، موتتــئــن جو ككنهن کي א -ي مند گالب جيآئ !يئڑوـئه منهنجو جـئه هـه !پائي ليئڑونه كوبه _ر آ אچان چائنٺ تي كيئي سپنا سانڍيـــر هــه ل كنهن کي كانڍي،ن ۾ كويكي گھايل موكي كوك -ند گالب جيآئي م !يئڑوـئه منهنجو جـئه هـه !يئڑوـو سانگها، پر ه _هكيــ ٿي چ رڳڳهي، رآجي ريت نرאلي ت ر ٿي مهكي،ڳچ ڳچ، هوא ۾ هر كنهن پاتا هار -آئي مند گالب جي !يئڑوــئه منهنجو جـئه هـه !يئڑوــ منهنجو ج،جيجل •



! كنهنجا ٻه ڏيئان تانڌيــ كيكار سن ٿا؟۾ ڇو ڏ گھنگھور ساگر !ئاـييئا نه جـي ويا جي، جوאنجھ لكو ته آهي،ي، אئن به چاهكو ك سن ٿا؟۾ ڇو ڏ گھنگھور ساگر يئا پر پو به لني تاڌوאري آن ي ته كائي موٹي نه آئي،ٻيڑ سن ٿا؟۾ ڇو ڏ نور ساگرگھنگھ يئانهن جا ٻه ڏــنڌي تان كــكاري ك •



ي پوک نه کيتيندــم !ٹي جو بانورאــباک ڦ • يندي پوک نه کيتــم ري ويندא ڇانورא،ــسو جا،ڎڙא كاכــאيندא س .ي پوک نه کيت ۾يندــم _رندא سوڍא سانورאم با، ــڑא رאنئــٿــل هومم . ۾ .يندي پوک نه کيت ۾ــم !ورא ڦٹي جو بانباک . ۾



سارو ڏينهن بهار !ريونـــون آڱــئه آرتيـــئه هــه !ريونـــــئه ٻيرون ڄاڱــئه هــه • پهاڙي ٻير، جا هر وڻ کان کان אڳ بهار ۾ ڦٹندي آهي ۽ جنهن ۾ ننڍڙא ڳاڙها –ڄاڱري ٻير !ه ٻيرون ڄاڱريونهئه هئ !ريونڱهئه هئه آرتيون آ _اــند جـپنا سارא مـس ند جاهون ته پيارא م !ريونڱئه آرتيون آئه هه !ئه ٻيرون ڄاڱريونئه هه _الر ۾ــ ڦولــهر هر ڦ ۾، .ٻير ۽ تيز كنڈא هوندא آهن



!و نه ڌوٻي گھاٽ تيڌ ڑيـئه منهنجي چولـئه هــه !ڑيـــ ته منهنجي ٻولڌـــٻ ڌ کي،ــنمــ نه مجھـيرو سم !و نه ڌوٻي گھاٽ تيڌ ڑيــهئه هئه منهنجي چول _ڑيــنهنجي ڇولڇاتي ج هاو سان،ــن ڇسارو ڏينه !و نه ڌوٻي گھاٽ تيڌ ڑيــئه منهنجي چولئه هه _ڑيـــي رאت رتولــكائ ۾،ـــج جر جي گــه گـآه !ي گھاٽ تيــو نه ڌوٻڌ ڑيــه منهنجي چولئـئه هـه _ڑيــآ אنهي جي گول ن ۾ جنهن جو وאس آ،א ! تي گھاٽوٻيڌ نه وڌ ڑيـــ چولينهنجئه مـ ههئـه •



!آ تنهنجي دאنهن آهيان !آ تنهنجي دאنهن آهيان ڄائين؟ کان ڇو ٿو ل پنهنجي پاڻ،وو !آ تنهنجي دאنهن آهيان ائين؟ڳنهنجا گيت تون ڳائين نه م،وو !آ تنهنجي دאنهن آهيان !ائينهوڙא نه ج۾ جھنگ ن چڌא هٻـمون !آ تنهنجي دאنهن آهيان !ٿو ٻرאن تو ۾، سڃاتو تو نه سائين !آ تنهنجي دאنهن آهيان نوאئيندي به مون کي كيسيتائين؟تون ل •



آئي رאت אماس جي ،الئي ويههــ جٽو • آئي رאت אماس جي _هيئا ڏيهيئا ڏڏ ڻ ته אجھاڻو אوچتوڄ آئي رאت אماس جي _کي ۾ پيههپو پ يار تون، جتهرين جوپ . سنيههج تو وٽ س אنڌوكار ۾،! رهاא آئي رאت אماس جي ! .



_سانجھي آئي !هائي رت س-ساوڻ جو אڄ رאس نه آيئه ڀڳلي، پريت لڳايئه پڳلي،سان كنهن _سانجھي آئي !يئجن ۾ بوند نه كا ٹورא تنهنجائه نيڻ كـئه هـه نهنجا، ڏورא تٽها، אکين و _سانجھي آئي ! بڻائيتــكهڑي گ نهنجي پريت אنهي کي چاهي،ت رڻو آهي،ور نه وو جو مه _سانجھي آئي !ر كنهن سيج سجائيه ل ڇو آ؟وماڻتنهنجو منهن ك ل ڇو آ؟ وساڻنهنجو ديپت _سانجھي آئي ي،الئ ج جوتھر گھرگ •



ري ديس ۾ ماساٿي س !النـترسو مان به ه !ڑيوـهه ۾ كونجאو كام • !النـترسو مان به ه !النـترسو مان به ه !نڀي مون کي ساٿ نيونڀڑאٹين کان אڄ کک !النـترسو مان به ه ! پيوجي ڌوڙ ۾ مون کي پنڌڇو ڌرتي !النـترسو مان به ه ه ڏيو،ور كو پنهنجو ڏيه مون کي ڏڏوري !نـالترسو مان به ه نهنجو كونه ٿيو،



.گــجرא پا نه ٻانهن ۾ .گــجرא پا نه ٻانهن ۾ ! كهڑي پالكي،يڀور .گــجرא پا نه ٻانهن ۾ !نهنجي پالكيپارאن ت هن ڎسوچين ٿي אيندي ك .گــجرא پا نه ٻانهن ۾ كي؟سارين ٿي كنهن کي س ۾ن ڇانوڑ تي تارت .هن ۾گــجرא پا نه ٻان ؟كيڳولين ٿي كنهن کي ل ساري ڳوٺ ۾! ڳهلي .گــجرא پا نه ٻانهن ۾ ي پو نه كيتكي،ڇور •



سج كني نكتي ؟اٽچون ڇو آنهه אت سينهون ويڑهي سانوري، .ج كني نكتيس ،ر گھاٽر گھاگھگھاگھ • ساريئه رאت سماٽ ونسي سونهن سان-جسور . سج كني نكتي _ سج كني نكتي !ٽڇو تو ڳڻتي ڳا ري،نيٺ ته אيندو تو ڳ . .



كامديو جا گھاو ندن روپ کيڻ ككام . پيو אڀرينڈــچ ،ي چاوي چوٽچوٽ تي،ر مهكي مالر گھگھ . پيو אڀرينڈــچ ،پر تي ناوك-ڀא • سون جي شكل وאري-ندن روپ ك ڻيم كا-كامڻ . پيو אڀرينڈـچ !هاوڇـ ـٿڇا ڇا ه اڻي سار جا،ٹسانجھي . پيو אڀرينڈــچ _



آڏא لك • هيٺ سرهه جو سس ۾ــڎ يٺو کبري گھو .چنڈ پيو אڀري !س ته ڏ .چنڈ پيو אڀري _س کائي ڦوڦهك تيڑهڻو آن جي چوٽچ .چنڈ پيو אڀري _



ڳجھڻڳوهي ٿو ڄ .آڌي جو آکاڙ ۾ _هي نيرو آكاس • نهنجو پيار پڻ ٿيڻو آ ڇا ناسمون سان م .ڌي جو آکاڙ ۾آ چندن وאس،ولك مندر ۾ ڏيئڑא، ه-نم .آڌي جو آکاڙ ۾ ۾ كوئي منهنجو ماس، .آڌي جو آکاڙ ۾ _؟



كـــنبڻ وאريون كوهه كتينديون !ي نه تون كاپائتنبك • كـــنبڻ وאريون كوهه كتينديون _وאئتي ڀناهي ڀون ن آتڻ کان אڳتي كائيه ! كـــنبڻ وאريون كوهه كتينديون !ي آسائتيڙآهه א ئيجا جي تانگهه אتوريندڙ ! كـــنبڻ وאريون كوهه كتينديون !نب نه تو كاپائتيـك ! !



ركي وאر وڇائم ي پانهنجاڑــنر ور دد !نهنجي ديس جاه مدوله اـيئو آرــڀــڳاڙها ڳ • الل ل !دولهه منهنجي ديس جا _اــيــهي جي ويري گھائ ،ري تن تي جندڙيאو !ه منهنجي ديس جادوله _اــيــ ڳوٺ ڳ ڑאــهو ۾ گھوٹ !دولهه منهنجي ديس جا !دولهه منهنجي ديس جا _لي سان الئياــ



جھنڈو_ ڦريرو ....... پري آهيگھاٽ ......ري آهيگھاٽ پ !نجھيوאريرא و ڦرخس كرאيو طوفان سانٹ . پري آهيگھاٽ !هيل گھڻيرא وאنجھيو ڑ درياهه جاـلهرون ل . پري آهيگھاٽ !ھيورא وאنجيאڃا آڳ جاٿاهه אنكارא ك . پري آهيگھاٽ !نجھ تکيرא وאنجھيوو •



ونغزل



• سک وא ۾ هڳا آهي، گـ ه!ي ڈ كيئن אيندي، بســنــپيا بنا ن !لي گيت ٿي وئي آــلي گــ אٿي ستي ر به گيت ڳايا،ــنــيمايا، אڃا ته ك_روپ ت آ هيــنــنא .نت جي رאت بي چئي آـ سڄي س !آي ـــردئـــهو رאت نـــهو لــرهه پري آ، لــپڏسين نه ٿي ڇا !אسان אڳيئي دکي، ڏهاڳڻ! كويلכ نه كو! لي كووכنه ك !ئي آــصدא אڃا تو كٿي ك! ڳا چارڻ لوכ .ظالم_ نردئي بي אنت_ אننت ‘!ئي آئي نل نم ته مومــٺڏ نه كاכ ساڳي، نه آ ساڳيو،’ ي،جڎهن چڑهي كامڻي چکيا ت’ كلهه مينڌري چيو ٿي، ‘زאيا’ !ئي آو چئي آ نه مون چتئن؟ نه پئي آهه ڳالهڑي كپڌر !ڄي رאت ننڈ نيڻين نه آ سان کي، تڎهن به ساجن



• چٹ پورא كيا گھڑي تي مون، سانت، ڄر جي אڏאر تي نه كتي؟نئين ك تو كاتند دאس آ آتڻ،אڄ ته ڏאڍو א تي؟تي نه مس، مٹ کولي ته ڏم هو پروكي كڎهن پياريندين، !ڏس، نهائين אڃا تتي نه تتي .تيي ٻه رتمون ر تو کنئي کاڻ، ٿئي،‘אياز’وس توسان אريس !ستيتي نکيا متان سچ، ڈچن ،تيز هوא،



• هيل پنهنجي چني مون ته ڳاڙهي رڱ !يان، ڏينهن التئه گھڻاي مٹآ مو !ڻاــي آهيان اللڳالر تنهنجي ل سنڌ جيئي سدא، سنڌ جيئي سدא، .اــڻــك_هي پنڈي، چار تارنل پاڀא ون تي،ڀن کي برهه جي نه آ بک كنه .ڳالهيون كيون ٿا ملن ميهڻاوٺ ڳ ي،ــ رאس آئي رلي )ڀٹائي(مڑن موٹڻ ميهڻو، ٿيا نظاري نروאر . مهڻو_ ميهڻا . كن پيا كي ڄڻا‘!روشني! روشني’ هنيا،ڙא ڌאنڌ وري ڌڄ א‘אياز’אي .ون אوڇڻ گھڻا ه،



• ساڳ پنهنجو پ אڃ جو آسرو، كا ته پاڻي کلي ، آ אڃا،‘אياز’سنڌ مرڻي نه آ، אي !ليـو گالبي گא، هو جھڑאلي هوه ٿي אچي، ٿي אچي،ويري كت وکو ! ته كا مون جيان دل جليپريت پرکي آ، ليال به آ، پريت كؤنرو به يتپر !مون پرولي سلي! مون پرولي سلي ‘يجندڙ’مون چيو ‘ سنڌڙي’تو چيو .رجھليڀاڳ وאري سدא ڀون تي ڀ ي سنڌ پو ڀي ڀلي،ل !



• روجھ رمتا ٿيا كير كنهن کان پڇي، !رאت مون کي ستارא ستارא ملي منهنجي رلي،هان منهنجو هرڻ، ريت منهنجي ٻجھي، مان پوאن آهאڃ انو ڇانئي هجي،كا ترאئي هجي ڇ و، وڄ كنهن تي کلي؟ـٿ ڇا کان ڦאڀ ڏאت سارو ج كنهن نه ڄاتو אياز آهه هي تو سوא، !ڊيل ڊوالئتي ٹور تنهنجي ٹلي تو سوא نينگري ڏيهه ساري ڏٺو، !لي .ت ڏאت سوڙهي ڳليڳ



• مون نه ڄاتو هيو چ !دא ڌيان ۾ک جٹائون אنهي جون سر رאت نانگڻ به آ، رאت جوڳڻ به آ، !تون ته ظالم سدא آنهه زندאن ۾ آ زنجير پائي به آزאد هان، .ن ۾كالهه کان ڳالهه سا آهه אنسا جا خدא کان نه ٿي، جا نه אمكان ۾، .ون ٿا ته تون نانهه אيمان ۾چهو אنسان سان،ه آه‘אياز’عشق تنهنجو .ن بيابان ۾رאت ترسي وڃو ه وڃو،ي كجھه ته برس!بادلو! بادلو .نهن برسي پيو كالهه شمشان ۾يم ي ٿي ويا،ٺتا تي وهو ته مون کي چ !چاندني رאڳ آ رאت سنسان ۾ نڈ چارڻ به آ،



• رאت گھنگھور آ، كئن به ٹاڻو ٹري _ڏيو! ه آهي، كاللوب كهڑو ڌـم . پيئي ٻريتنه ٿي، ريکان ون ناچ م !ي ميان ته مون کي ڏنا ٿر جا پمور ‘!ريــري آ، پـري آ، پـري آ، پــو په ري، كويل كوכٿي אملتاس تان ك ٻاڻ كيئي گٿا پر نه . جيت ڇا، هار ڇا، كير پ ھڳو، دא پنهنجو لڳو،جي هو يا ج .ريوريو چچ نگ ٻيهر ڇكي، چنگٻ كو،ارڻ ٿچ سر به تنهنجو ميان، س !ٺ تي وري كنڌ تو کان سو كير تولئه ڌري؟ ر به تنهنجو ميان، مانڑي ٿي پچي، باهڑي ٿي ٻري !مينهن جي رאت كاٹي وڃو אوٺيو جي نه تو بن س ڳنڌ آهه جنهنكا س ا،ـــــيــآ، رאبيل مرجهائجن ٿا پ ! ي ته رک ڌرتتي تي ڌريچپير سو ي،ـــڌتو ته پايل ٻ! אئنٿرא‘אياز’אي !ري .تير_ ٻنگ .אملدאس، ڇمڻي جو وڻ_ אملتاس !



• پير كنهنجا ه ي،ڳي ٻاهرאن رאت جھانجھر وھوپڑج سون جھڑي جوאني אسان کان وٺي، !يا؟ كير مون کان ڀڳي وאر چاندي كيئه كير هي سڃ ۾ ٿي وڃي אڃ ! אيڎي ٺڳيمر ع، ٿي نه پٺ تي ۾، ور تو لئه سٺا، سار تس جي لڳي؟ سي، الر كنهنڏ تار تنهنجي! زندگاني پرين نهنجي رهي، . تڳي



• אونده אجاربي نه אڳوڻي چ !هك ڳالهه آ ته جھان نه آهي جھروכ ۾ ۾،کا ناهه لوכ ٻي ته لאوٻيجل س هه کان كڑي پيار אسان کي אڙي كاللو !ار جڎא جي جھوכ ۾چ ٻه ي ڇڎيئهڇا ج !אر مينڌڎא، كاכ پري ناههكرها ك !نيزي مٿا אڀار نئون سج نوכ ۾ غ سان،אر ، אوت אڃا אوت אوכ ۾، אوتها، אوت ! شل كر کڻي كرאر ! .ڀٹ شاهه جي ويجھو هك ڍنڍ_ كرאر .پئٹ، زور وאري برسات_ אوכ . ويهارڻ جي جارאت جي منزل ال אٺن_ جھوכ .جهروكو، ڄاري وאري كٹهڑو_ جھروכ ! موכ ۾وري شال‘ אياز’لن مارو م تو وسي،چ אون مٿا



• وند كا، ريت جنهن سان رڄيبادلو، ب ڄي؟هي هرڻ بانورو كيستائين ه آگ بن ۾ لڳ !ـڄي ڇاتي ککو، א ٿتون ته אڀرين نه ي،کنهنجو ڏکي، ڏينهن مآ سورج م ! نڌ سستي وس نڌ موٹائجي، אڄ ڏئي، م‘אياز’سر ي؟ڄي؟ كيستائين ڀڄکان ڀتوكير موٹان پيو،،آ! אو پرين! אو پرين !سري شيام جي بي سري ٿي وڄينب ،ڙيري كا ٿڌي، رא .رلڄيكي آهه كنهن ن



• ي ۾ پتڻ،نٻه ٹي نينگريون، چاند ڏאت آكاس چون ٿا ته آ و אكيلو هرڻ؟ٿان هرאئي مت تو ڏٺو،! ريڙي رאت تارن ڀא . ڏسي ياد אيند سڄڻאستار !مهه هيٺان نه سڀ אري ڀنستار .ھلي ٿو ڏکڻرو گاسאسارو א ڑא،ٺــهرא ٿيا ڳوאت، ڳڀني ر !ڻڄلٿيون، אپسرאئون سجاول ۾ ڦول کيٹڑي آهه ٹانگر، ٻه ٹ ‘אياز ’پرين جي پکي ۾ وڃين ٿو . پوک وڻنچون ٿا ته پنهنجو نه تو ،ڦل_ .ڻــ



• پئي كا אترركي كونجك אٺي جي هڄא . جيري ياري אسان کي وئياد آ پار جي، ي ڀري پكانه جھول ن ۾ ڦٹا، אول شفق ڦڄٿي كيا א . جيتو سارچئي אو ڇكجي ونڱسي وא جي جھوري وڌو، . جي ولهارچيٹ جي چاندني، هير ٹ کولي وئي، אوچتو ڦ‘אياز’אي جي؟رڻ كپي ڏאراكن ڇو אٻانه !جايل هئيونپلن سان سكيترن ك .ر مـڱڻهار جي



• تو مون ڏٺو א ڀ آسائتو،چאو ! ڙي جيئڑאتون אڃا ٿو جيئين، ها روز جوڳيئڑא،نر ٿيندא وڃود ! ڏאڍو پري آهه پانڌيئڑאڌــنـپ ؟وي ڳولين پري ڇانو אڄ و‘אياز’ڇو ! سانگيئڑאساهه تو کي سڎي، אو ه אوري אڏي،آ منهنجي تڎي، ويه ! پئي تو لكي ليئڑאاروز پات !א پرينڑاتو ته אي سج جهڄمون نه !ڑאڑא ڏيئئي ڏيئرאت كاري ه



• !ي کان سوא هي سموري ستاسانور ٿ لڳي،ركا وري ڄڻ אڄ א‘אياز’ٿي !تاتا پار تنهنجا پوא کان مون و لكا لڳا، روز خوشبو پڳي،روز جھ !نانهنجا ر مڳאڌ متو، رאوترو م نيا،پريت ۾ جيترא جي جوکا ک ! مانجھي متاڑسڻائو لڳو، مجئن א !نجھ كيڎو وڙهن ٿيا پياوא سان و !تاي ڇاري گھٹا אڄ ته ڇوڙآ ك ورא ٿيا، ڏينهن ڏאڍא تتا، ککيت



• کي جو نه پر، ٿو ٻري کكو پ !لر نه ڇك! مر كيهون كري، אي ڇرسب ڍي،ر ور و كڍي، وא وאج تارس !لتري، ڏينهن آهي تپنڌ پنهنجو پ !ل هوريان ته هولي هي جبل، لٿو ج ڇو אڏאڻو تتر، كا ترאئي نه تل رאكا ڏئي، ٿو ونري مٿاאوא و !تل ۾ كير آهي سانوڇ جي پڇ ،يرٿر .! آ، ڇو ڌאرآ سو ڇو دور ،ها ‘אياز’جي گونج آ هر گيت ۾ جنهن .ئي كنهن يار آجي ۾ جھرمر ك ي،چمبئي جو ٿو א ب بندرياد ! كا لهو جي ڌאر آفق تييا א ڏري پئي سنجھا سمي،كونج كا א !آ وא ۾ كنهن سانوري جي سار رאت جي رאڻي كئي ڦلهار آ، ** !و پنهل هي،كا گھڑي ساهه پٹ، آ پر پنهنجا پٿون، ته ڏس پيرڄא‘ אياز’אي !



• .كنهن پرאئي تڑ نه آيو پياس ۾ ‘אياز’ ڏאڍو هٺيلو هو هي هرڻ .نيٺ אيندين كنهن مهيني ماس ۾ نيٺ بادل برسندא هن ڀون تي، . ۾ تنهنجي وאسرאت ڀر رאبيل تون پري آهين ته ڇا، آهي ڀنل، .تي کي آس آئي آس ۾ترڌ אڄ ڏسي ڳاڙها ككر آكاس ۾،



• هي سيارو، هوא، منه ٿي سڎي كا وري ج !ن تي ماٽ אڀ ۾ אوچتو ٿيا چمكاٽ !وڄ كنهن تي وڃي كري ساٿي !ي الٽٿيڑ کائي پئي ڏيئي ج گنو،تي جتي هرאت كاري، ه .ڎي کي جاٽ رٺو، پ جي نه ريجھي . !אوچا ڳاٽ‘ אياز’ڏي تي א وه رها، ساه ڄاتو ته ڇو هينكنهن .تو كيا گھڻيئي ناٽ! نينگري !ل پا ڳلئه



• . ٿينڌ گھٻرאئي نهنهنجي سهيل ت ‘אياز’ر رאڙא پاسٿو كري رאك .پريت كنهن کي پار پهچائي نه ٿي رڳو! ڻٻاكار، ٻانهون ه! يڎאي ٻ .ڻن وאري אئين ڳائي نه ٿيــكا ڳ ي جي دאنهن آ،تگيت منهنجو ڌرت !ام پهچائي نه ٿيغ جي پيونجك كبي، محبوب جو جي ڇا نهن تونجگ . ٿيمنزل مقصود کي پائي نه گرمائي نه ٿي، روحشاعري جي



• گھڑي ال هي گھير ت ،אگر دאئم آهي ته درياهه آ .نهنجا هيانوאن روز אنڌير ت ‘אياز’אڃا هان هاريو نه آهي ،‘אياز’אڃا هان هاريو نه آهي . تنهنجا هيالهي سان وڏא ويرو !تون شال ٿرٿان ٿين! ڙي ڏيههא .ير تنهنجا هياڏ ،نجهه ڏنئه ڏوج ! אي ڀورڙيورڀنڀو نانهه رب .اــ تنهنجا هيي ٻاهرאن پيرــنڀـٻ اڻان پرين،ڃאهو ڇير ڇمكو س !ڌوسين ٻه ٹي ٻير تنهنجا هياــٻ אسان جي ڀري جھول ۾،! ڀٹائي .نهنجا هيا



• سڀ روجھ ريجھي، جنهن تي م ر جو،لي پڻنهنجي ترאئي پام .ن ٿاڑــڌن ٿا، تارא کتارא ٻ گنگا،_تي آكاسنهنجي אچڻ م .لڑא ٹڑن ٿاگو تكنهن كونه ڄا ن ٿا،ڑ ميڑن كي آككي مال ٿا گيت م .ن ٿاڑ !و چڑن ٿاڎאي ڏאت، تو تي كي !اــاڻــيڇا ڇا چون ٿا ماڻهو א .كنهن گھير ۾ ڄڻ گهاتو گھڑن ٿا نهنجا ڄاريون وڇائن،



• كنهن ال آندو پنهنجاولڦهي ! سنتو ب هيهي ڇو كونه آئين تون رאت رאڻا؟ ئه تكيندي ڏيئا אجھاڻا،لتو پر هار كنهن کي پائين א رאبيل جا گل پوئي ته آئين، رتي ڌكاڻا؟ڌكيڎאنهن ويندא ! جهانوאنير אي آسمانو، ي אن ۾ سماڻا؟هكهي كير م ٹي ۾، آهي كائي ممهكار !نهنجا ڏאڍو אڏאڻاאڄ گيت م تو کي پهچي نه پهتا،! אي چنڈ !اـــاڻـ אڃايل هي ڀون ڀيهي ه ه،رسي هي گھٹائو برسي نه بهي ڄاڻا؟نهنجي پ م .اـــرאڻـــآهن پ۽ گھاو تنهنجا آ مرهم مهانگي،‘ زايא’אڄ كلهه .ل كندي آ كنهن وقت ماڻاموم مينڌرא ڇو؟אي مايوس آهين !ياڻا



• كو אجرو سج אڀارڄא ي جو كهڑو تا،كالهوכ !تنهن مٹي کي پهرئين سار ٹي تي مرڻو آهه،جنهن م .نهنجي كارنهنجي پهر كنهن پ ڑم،نهنجو كنهنجو پهر كنهن پ !ر تي ويساهه نه ڌאرــوאه كاڻياري جي كنهن کي كاڻ؟ !ٹو ٻارتون كو پنهنجو ٻو !سارא شاهه بلوطدور א .ناهه غالمي جهڑي گار !توتي كاوڙ كوهه غالم !ٹانڈאڻو ٿي ٹاڻو ٹار ي ٿي אوندهه تي،سلهه وو !ذאرــي رאت گگاروڙي ٿ رאت ته كاري نانگڻ آهه، !نڀار سٿنسي وאرא رب پرمپار،هوندي مايا א ! نه ٺاركنهن منزل تي پير !ڃهر منزل کان אڳتي و ! نه ڍאرآڏي پنهنجي ڍאل هلڻي آهي هردم ويڑهه، !



אڳتي אيندא كارא كن، ڳاڙهي گل جي خوشبو س . تي ڦٹكارپو به دوزخ ،دنيا جنت ٿيڻي ناهه .پو به وڃڻو آهي پار .بي אنتها_ پرمپارא . پيغمبر ٿي گھاروپنهنج !‘אياز’ٻڌ ڀل ٻئي جي ڳالهه !نڈي تي ويچار۽ پو ك نگھ،



• ٻيڑي ڳ . ووڙنا وאٽٹن مان ٿرها ڀك چن ٿا،جاوא אڀري אر كر هه .هي جو ويٺا ولوڙنماٹو م ي،چيتي אيتجا چننه گيت مڄא .ڌرتي منجھان ٿا אمرت نچوڙن ٻڑ ۾،پيرون پچن ٿا کاري ک !توڙنپ شاعر پکين کان אڳ ۾ و گيت جوڙن،ي ٿا هٿ אآڌي אو شل نڌر سان ناتا نه ٹوڙن پرين جا،אمنهنجي پڌر ۾ پير .وאنجھي وسوڙא تارن نه ٻوڙن ،ڻائور אوڀאري ۽ ! منهنجو سارو جھنجھوڙنٿا جي سپنا،-אڄ هي جاڳ‘ אياز’ي ي هه !نڍא نه روڙنكاپائتيون ۽ ر !تڻ کان كي ڇو كوريكيٻائج !



• ڀر ڀ !آكاس نيرو، نرمل אجاال .אنڌير نگري ۾ كا جوאال تنهنجو،آ هر گيت‘ אياز’אڄ كلهه !ماال-ڳوڙها وهائي، ڇا ديپ توکي ڏني مون،! سنڌو سنهري !ر گوאالر گھنسي وڄي ٿي گھب پو به منهنجي ناهيان پررאوتا . آالكائي ٿي وאر سسهڻي ڏسي ٿو، تارא ٻرن ٿا،رميه .رאالـــان نــڀ کـــمون گيت ڳاتا س كويل چوي ٿي هي كوכ كهڑي؟ .رگھ ڇاالنهنجي هي ممون ال م ن،نگھاستوال تنهنجا سونا س !ورא پياالالال، پر ك



• سار ساهڑ جي، ڏسائون س هڻي، تيز طوفاني هوא،، سيرس !ون ٿو كري אو بي چئيوא كيه !ھروكا بند كركا گھڑي سارא ج !ي آهي، هئيرאت كارونڀار ج ؟ڻييئو کهر ۾ ٿي وڃين ڏڇو ڏ .ئيאوچتو كاري گھٹا برسي پ ي،نڈكو ڏئرאت وאرن کي وري ڇ .سرمي جي رنگ وאريون_ سرمــئي ڀتن جي وچ ۾ ميدאن_ ڏهر .يـــذري وئـــنوאس ۾ گدگي بزن !‘אياز’چن وאسطي، پنهنجي كنهن و .يــ ڏئمينڌرو مون کي ويو كو ڏن ؟نيا كاכ کي مان ڇا كنڄاڻاپتنهن !ئيرم



• ل تي هيا ٺكاڻا، אڃا به كي سنک سار ۾ ها،אڃا به ٺ وڳي ٿي، سنئين لڱڱيس אٿاهه א . پنهنجي خمار ۾ هانو صرאحي، ڏٺو نه ساغر، پياכر سي ماכ ميكدي تي،جڎهن אسان خاכ ٿي وياسي، تڎهن و .اــ ۾ هارـــد ۾ ها نه تــنــيا جي نه تعجيب هي ولوال ه نبي تي،يون جي لهو لهو ٿي ويون تعجيب هي آڱريون ه .ين كي، ٻه چار ڀكشو وهار ۾ ها سجھي ٿي توکي رڳو ٺٺولي، س ! ۾ هامر گيت آدمي جا، نه چاندني ۾ نه پيارسوين א کي آ،كار جا پيار جي سڌكار ۾ ها، ڌماڌ . ۾ ها بهارارخ خوشبو، אنيك ٻوٹٻي كنهن به سنه ڏني ل،الب جو گهر شعر آهه تنهنجو אئين جيئن كو گ‘ אياز’ .اــ ۾ هرا نهاــاتــار نــا، אپـــر ۾ هــيــا אكـــאوאכ وאك ساجن،به ڏٺو مون جڎهن ! کي



• ڀا رت ريٹا جھنڈא،سين אياك .ميان، تو ته پورو هئين ساڙ ۾ ڱيون،سائون رאسان ڏאت سان هي ڏ .نڍ تي الڙ ۾نج كو ڍلٿو ه ! ۾يا تاڙه ماري ونئن کا كت .طرف_ ڏسا !ري گيت جي آڙ ۾بغاوت ك ،‘אياز’אڀاري ويو آگ كيڎي .وياسين مٺي ديس جي ماڙ ۾



• وڃو مڌ! اللوك ي، ال گھاٹو ڏئھڑيگنه موٹو ــ ڳاٹو ڏئچאسان کي אڀو אو ! كيتري پيار سانهٺئאڏي کي ڏ .يـــ ماٹو ڏئ- .يري کي وئين كو چپاٹو ڏئچ ،‘אياز’گيت ڳائي بغاوت ڀريا .يـــڍو سياٹو ڏئאي ڏــويو س سي،ري ٿو ويهون ككאتر אڄ ته ي؟ وאٹو ڏئ-ڇڎي ڇو وئين تون ٻه ونهان אسان،س، אيمٿا رאت كار !يـ



• وينگس ڏريوڄ ي ڏس کي،ڌون ڳچي ۾ وجھي كانرאيك . ٿي پئير ٺرير هي ڊيل هكڊ ر،ــ پٺي جي هوא ۾ کنيا مورא !ئيي پٿهه ٻري هه ٻاڳڻ ته ٻــهـــس !אهو كانڌ كهڑو؟ אنهي کي ڏسون .ٿري سونهن چمكا كري ٿي پئي تي ۾ گھڑو كا ڀري ٿي پئي،ت !ري ٿي پئيمگر ڇا كجي، جو پ ،‘אياز’ گھوري هکي کي ڏجي ساهس . ٿي پئي



• هئن كو אٻنڌال پڀ ٿڌي ڇانو آ، و !ريهرو ك ڃ ڏ سيهر אو ون بڻائي وڄا،ن بينهنكا! وאه !هرو كريٻ . ڳهرو كري غزل ديسوאڳوڻ ‘!אياز’نئين جاڳ آند، ويو هو .ريـــهرو كـــאندאز پپيو تير _منددא كنگري تي كאسان جو س !ھرو كري گپياكو، אڃا رنگ تو ناهه، ترسو ذرא،ڌ مــאڃا م !و ته لهرو كريي كٺ



• کٹ نکهي تڎي تي א !نڌي تي كانهنكايا ته ڇا كتو س ن،ــس ته تلوאر جئن تکا آهڏ ٿو دکي جي دאنهن؟هنڇا ٻڌين كو تون ڇو نه ٿو ورאئين ٻانهن؟! ويڄ .نڳانه א‘אياز’۽ ڇكي ڇوهه مان و،ـــاٹــٿو سڎي بار بار آڳ !پار پرאنهنڎو جي، هي אهي ج ٹ تنهنجا،



• ڇي ڇٹمياڻي به مهكي م !نڄو وאس وكي كيئن אجرכ سڍ دن،ــالبي بــٹي جي هوא ۾ گــٺ אها سنڌ كعبو به، كاشي به آ، !غزل در غزل آهه پنهنجو چمن ڏٺو،‘غالب’ ڏٺو نه خسرو’نه !سافر، אهو آهه منهنجو وطنم ۾، سان، كڎهن ٺار منه مون چي ويهא و ۾،ــانــم جي ڇــرڳو ن! سافرم !אنهي سان אسان جو אنوکو وچن نهي ال بنوאس ڀوڳيون پيا،א !ني جي ته ساري نه بنسي نه بڏس نه گوپي ڏٺي هيئن كا،وאليگ !نائي ته ڌرتي، אهوئي ته ڌهـــא لي، چيائون، אسان کي م‘نك’جڎهن . عدنه باغ بهتر ننه فردوس خدאئي کٹي،جي אنهي تي אسان .چوي ڇا به كو شيخ يا برهمن !ن مگنته سمجھين ته ڇاتي ٿيو م ڇا،هنه ڄاڻين ته هن ديس ۾ آه !



نڌ تي سجڎهن س .نـــي روز ڇـــڻـــلڳاتار موتي ڇ ند ۾،ن جي مسي مينهجڎهن ٿو و .تنڻو آ رر كتي ريت جو هه هتي هار پوئي אتر جي هوא، .دنهري بي کي روپتهتي ڌرت ،نهتي كڻك ۾ سنگ سونا ٿي پپل مان ڇڻي جو پيو كالهه پن نهي کي אڏאئي وئي ڇو هوא،א !تنبورو هيو يا ڀٹائي جو تن جيتي ويو مون کي،تي گيته .אسان کي אچي ياد پنهنجو سجن آكاس ۾، چنڈوڏسي چيٹ ج نڈ نيڻان אسان جي گگن؛ي نکس رمئي رאتڑيون، .آكاس_گگن .אسان جي ويو كالهه ڳن كپي جڑ !‘אياز’ ڏيان ڏوهه كهڑو هاڙيك !چوאن آ كيسين אنهن جو چلن !نهنجو ميانچنيسر به دودو به م !אال جھڑ ٿيو مارئي جو كفن ڌא ساهه آ،ٿــ، آ ٺي جي هوא א !



• كيچ جا پيچرא مان !اــپريت ميهار سان ٿي نڀائين אڃ !ڑيڎين ٿي ٻ كا گھڑي، ڏس ٻھڑوآ گ !ٿو אسان کي پيو آزمائين אڃا تون نه آئين، نه آئين، نه آئين אڃا، تو سري س موت هك تاج آ، جيكڎهن عشق ۾، !باهه ڀنڀور کي جي لڳائين אڃا ون، چمكي پ ر אڏي تي ج אگھ אکيون جي و‘אياز’אي !ھكائين אڃا ا؟ـــائين אڃچون پن جا پيو تور كپ يا،يا سي و



• كيچ ڏي آ ڇو ٿي ك كن پهڻ پٻ رאهه كائي نه آ، وאهه كائي نه آ، .سور تنهن ال كيسين سهان אي אديون هو پنهون، جو پرאهون ٿيو אوچتو، !هان אي אديونڇو نه ڀنڀور جي ٿي ر هان אي אديون، !كري، كئن ٺهان אي אديونسان ٺاهه پئي ر سان،ندو جو ويو سينڌ سهو ڀري !ون نه ها אي אديون جا ه



• ند كٿي ماכ وسي ميخاني تي، كي ر هر مان ڇركن ٿا ۽ جام جكجھ ڳاٽ ڳ ڑو کڑكائن ٿا، نهنجي ساک کنئي ۽ لوئي تنهنجي الک هنئي،ت! مون، سهڻا .ن ٿاھلي وאجھائ كي كنڌ جھكائي ك .ونگر ڏيکارن، جي پيڇ پيارل پائن ٿاٿا ڏאڍא ڏ نڌ نه آهي پوٺن جو، نه هاري هوتن تي، هي پرکكا ه . پريت كري پڇتائن ٿاڑم منجھان، جيٻي كنهن كسي كانئر ير وكي وאنجھي س ڇوهي کان،نپائنڌي تي، ٿا پاڻ ڇ ڀو ۾ ڀڻكن ٿا، كي كانيارא ٿي كڻكن ٿا،يكي پنهنج .ت جي ريت نڀائن ٿا رڄهو ۾ ليٿڑجي، אلجي الل ٿا گھايل ٿي،چنهك هوא ۾ ميندي جي، سي گھوٽ אآ م .ڳا ٹڑكائين ٿاوري گھر کي كجھ ٹهك رپٿر ته پري، پ ! ٻوٹين به ته ڇاگھر جا دروאزא، نادאن، אگر_هن شيشي .ڙ الئن ٿاسائن ٿا، درياهه جڎهن د ميدאن_ پوٺو زور سان، وري وري אٿندڙ آوאز_دڙ .و ڳائن ٿات ڳاڙها ڳڀرــ אتي، ج‘אياز’ وري چنگچٿو



• جي هاڻي ساٿ سڃاتو تو، هي مار تنهن وقت به مون هي ڄاتو هو، هي كاريهر سان ناتو هو، .جير پگهاري ويندאسين אڏאئي ويندאسين، زنندאنز سي،ڏي אوٽ چوي אچوسي، هي א ڏڇو گھٻرאئين ٿو كوٽ .ناري ويندאسين كאڄ كاכ! تو ڇا کان ڇركين ٿو رאڻا ي هي جھورאڻا؟تون آ تو אوريون אورאڻا، ڇو جي سه .كا آگ لڳائي ويندאسين، كو ٻارڻ ٻاري ويندאسين ! کي، پر هيئن نه مرندאسين ساٿيآ مرڻو هر كنهن ماڻهو .گھنگھور گھٹا جو گھيرو آ، كنهنجي ته سهاري ويندאسين م تاري جي،م ٹم ٹم ٹگنو جي، كا ٹر جر جھرمكا جهرم .ڳو هن سنڌو تي، كا لهر אڀاري ويندאسينتون مان ته ر ويندي، ت ٿيت قيامقه אندر جا دهشت آ، كنهن واهيدر .كاري ويندאسين به אتو کي !چين אو وڻجارאجي تون به א كنهن ال تكين ٿو كنڌي تان، ٻي ٻيڑي كابه نه אچڻي آ، .گر ڏאري ويندאسيننڏو! ٿير پساري ويٺو آن، אپڇو هي ڏينهن به گھاري ويندאسين،! جي هان نه هارين كوهيارل 2006ڊسمبر 24 . گذאري ويندאسيننوאسكنهن وقت ڏهيسر مرڻو آ، ب ر به نيٺ گذرڻو آ،ؤتون كر، جو توکي كرڻو آ، هي د . ويندאسيني ماري

shaikh ayaz (kee jo beejal boliyo)

Documents