setenay Özbek umetnost kroz prostor i vreme - ius … · internacionalni umetniČki studio radovan...

INTERNACIONALNI UMETNIČKI STUDIORadovan Trnavac Mića

INTERNATIONAL ART STUDIO

avgust 2009.V a lj e v o

SETENAY ÖZBEKUMETNOST KROZ PROSTOR I VREME

Suvoborska 48/1, 14000 Valjevo, Srbijakontakt/info/faks: 014/225-155

[email protected]



“Za mene je umetnost način da se doprinosi miru i vrednostima. Umetnost može da uspostavi i ustali odnose između različitih kultura, ali i pomaže da se sačuvaju mir i ljubav u svetu”

Setenaj Ozbek

SETENAY OZBEK

“I see art as my way of contributing to peace and values. Art can instill relations between different cultures and help to save peace and love in the world.”

Setenay Ozbek

svojstva boja na ljude. Boje su matirane i crvena, zelena i ljubicasta oslikane su na platnu pod uticajem umetnicinog licnog stimulusa u neobaveznom stilu i postižu prefinjen efekat, na momente imitirajuci providnost.

Dok se tekstura njenih slika pretvara u oblike nevidljive golim okom, ona posmatracu nudi emocije koje se ne daju izraziti ili objasniti recima. U ovom domenu, njene slike su lirske i nefigurativne. Ali ako njene slike posmatramo u celini, primetna je promena od apstraktne figurativnosti ka geometrijskom konstruktivizmu. Ovde su ociti uticaji Pikasa, Braka, Legera i Kandinskog, ali je stil i dalje jedinstveno njen.

Setenaj je tokom godina stvorila citav niz zbirki. Jedna od njih je „Licna prisecanja”, a druga predstavlja seriju slika nastalih izmedju 2005. i 2009. godine pod nazivom „Kroz prostor i vreme”. Za ove slike ona je rekla: „Ove slike na neki nacin odražavaju moja skorija razmišljanja o odlascima, moja osecanja vezana za prostor, vreme i kretanje. Volim osecaj neprestane promene lokacija, putovanja kroz razlicite zemlje, kontinente pa cak i izvan svemira. „Licna prisecanja” bavila su se kosmosom, postojanjem i spiritualizmom, dok je ova zbirka više sa ovog sveta, ljudsko stremljenje na putu ka miru i bezuslovnoj ljubavi...”

Umetnica se predaje putem boja, tekstura i jedinstvenog stila koji koristi. U njenom apstraktnom ekspresionistickom izrazu primetna je veca veština u korišcenju boja u potrazi za dubinom i trecom dimenzijom. Dok bela boja nastoji da uništi sve ostale

ciste. Žuta, reči vam nisu dovoljne kako bi se izrazili i pri tom ste majstor drugačijih vidova komunikacije, tada pribegavate posebnom „jeziku” koji najbolje saopštava vaše misli. I zaista, za Setenaj Ozbek, koja se bavila i pisanjem i kinematografijom, slikarstvo je postalo jezik kojim se najbolje izražava. Tokom ove svoje avanture, stalno je istraživala beskonačnost izraza koje joj apstraktna umetnost pruža. Apstraktna umetnost, koja vam može omogućiti da sanjate nezamislivo, omogućila je ovoj umetnici da izrazi svoj univerzum i koristi se jezikom boja. Otelotvorujući misao Hansa Radekera da je „apstraktna umetnost način na koji svaki pojedinac doživljava svoj lični univerzum”, ona ponire u dubine svoga bića i univerzuma, iskazujući iskustveno bogatstvo svog ličnog sveta.

S v o j i m a p s t r a k t n i m , f i g u r a t i v n i m kompozicijama ona traži bezuslovnu ljubav u iluzijama puteva, ljudi, likova, života, iskustava i stavova koji se međusobno presecaju, sudaraju, podudaraju i prepliću u beskonačnosti prostora i vremena.

Toliko je toga što bi želela da saopšti, da njene predstave na platnu nisu ni lirske, ni figurativne, niti geometrijske apstrakcije. Slike Setenaj Ozbek, koje u sebi spajaju ove dve karakteristike, jedinstvene su po tom svom obeležju.

Boje razdvojene obrisima apstraktnih figura predstavljaju, čini se, različite ideje. Oldos Haksli rekao je jednom: „Nije dobro da svi delimo isto mišljenje. U razlici među mišljenjima i leži naša kreativnost.” Kao prilog ovakvom stanovištu, Setenaj koristi terapeutska

Onda kada imate tako mnogo toga da kažete, a

BEZUSLOVNA LJUBAV U BESKRAJU VREMENA I PROSTORA

…I sve tako do kraja, nevidljivog kraja, kroz krivudave lavirinte vremena. - Borhes

4

globalnom krizom okrecu ratu. Svet sa čijomprimitivnošću i dalje ne uspevamo da se suočimo. Naš gladni svet koji svoje postojanje hrani pritajeno se naslađujući daljim ubrzanjem uništavanja ljudske rase snagom novca koja hrani ego i puni nuklearna i biološka oružja koja su zamenila lukove i strele primitivnog čoveka. Naši životi i naš svet u kome se čistota i nevinost pretvaraju u prljavštinu, mržnju, zavist i na kraju u uništenje. Za uzvrat, tu je nastojanje da se sve ove pošasti „speru” belom bojom. Setenaj slika svoju priču u kojoj ona, uprkos neprestanim životnim nedaćama i razočarenjima, uspeva da ovekoveči beskrajnost vremena i prostora putem stalne promene prostora i kretanja na putu ka bezuslovnoj ljubavi. Kada čovek na sebe preuzme odgovornost nad svemirom sa razumevanjem i samilošću, a bez skrivenih interesa i namera, onda možda shvati da život nije samo put kome mora doći kraj. Tada može dosegnuti lepotu i mudrost i otkriti beskonačni život kada shvati da je svaki trenutak „sada”. Jedini put ka beskrajnom prostoru i vremenu je put ka ljubavi bez posebnih očekivanja i uslovljavanja.

Sema Olgaç

boje, ona briše sve impresije prošlosti. platnu nocna plava predstavlja beskonacnost. Na samom posmatracu je da vidi ono što je sam zamislio ili osetio. Možete biti pesimisticni ili radosni, a osoba na tom beskrajnom putu ce to znati. Možete se sresti u beskonacnosti prostora i vremena i u bezuslovnoj ljubavi koja nema nikakvih ocekivanja. Vasilij Kandinski kaže: „Svako umetnicko delo je dete jednog vremena, a još cešce i ogledalo naših osecaja.”Naslucena znacenja dobijaju u trenutku novi smisao. Svaki put, kroz pokrivajucu, skrivenu belu boju na platnu, ili u nijansama plave, nove percepcije preusmeravaju posmatraca ka iskustvenim osecajima putem kretanja kroz prostor. Razliciti doživljaji razrešavaju se kroz boje vremena koje opisuju sliku. Tako dolazite do otkrovenja da vam boje na slikama Setenaj gode, pružaju nadu i pomažu da prevazidete svoj pesimizam. Otkriva vam se da su treperave, promenljive nijanse boja izrazi njenih privatnih misli jezikom slikanja, kao da citira delove svoje knjige „Niko ne može biti neko drugi (2005)”. To je ta „ljudska posebnost i impresija koju ona ostavlja na nas”. U svojoj prici „Zvezdana vremena” Setenaj kaže: „Sve se menja svakog momenta. Boja neba, boja mora, menja se drvece, godišnja doba, cak se i ja menjam, kao da znam da cu nešto proživeti i pre nego što se to desi.”Ljudi koji su uništeni, raspadnuti i preobraženi na putevima koje bezuslovno moramo proci, trenutnim putevima bez povratka… Naš svet, svet u kome moramo da se suocimo sa surovom realnošcu u kojoj se ljudska bica, ostrašcena rasizmom, diskriminacijom i

Na drugom

5

the sameout creativity.” As if she wants to support this view, she uses the therapeutic effect of colours on people. Often clean, untarnished colours; yellow, red, green, mauve are reflected on the canvas through the artist's inner stimuli in an impromptu manner and achieves a lucid, transparent effect at times.

As the texture of her painting transforms into forms other than those one can visually see, she offers to her spectators emotions that cannot be expressed and put to words. In this domain, her painting is lyrical non- figurative. As we look at her painting as a whole though, there is a shift from abstract figurative to a geometric constructivism. The impressions of Picasso, Braque, Leger and Kandinsky are obvious but the style is unique to her.

Setenay has a number of collections she has created over the years. One is “Inner Reminiscences” while the other is the series of paintings extending from 2005 to 2009 entitled “Across Land and Time”. She says for these paintings: “These paintings reflect, in a sense, my recent thoughts about the goings away, and my feelings about time and space and about being in motion. A situation of constantly changing locations, being across countries, continents or even beyond spaces. ”Inner reminiscences” had to do with the cosmos, with existence and spiritualism, while this lot is more worldly a human venture on the road to peace and unconditional love...”The artist gives herself away through the colours,

opinion. It is differences of opinion that bring When you have a lot to say and if you feel inadequate in expressing these in words, and moreover, if you are also a master of different forms of language you would move towards the “language” that best explains your words. In fact, for Setenay Özbek, who has also done some writing and film making, the art of painting has become the language through which she can express herself best. In this adventure of hers, she has made progress in the infinite expression of abstract painting. Abstract art which can make one dream of that which is impossible to think of has enabled this artist to experience her own universe and to use the language of colours. As she emulates Hans Radecker's expression, “Abstract art is each individual's experiencing his or her own universe”, she delves into the depths of her own self and that of the universe and reflects the experiential in her inner world.

In her abstract figurative compositions she seeks unconditional love in the illusion of roads, persons, personalities, lives, experiences and judgements intersecting, meeting, coinciding and forking out in infinite space and infinite time.

There are so many things she wants to say such that the painting on her canvas is neither a fully lyrical, non-figurative abstraction, nor geometric abstractions. Setenay's painting is rendered unique as she integrates these two classifications.

The colours within the delineations of abstract figures express different ideas, as it were. Aldous Huxley says, “It is not a good idea for all of us to have

UNCONDITIONAL LOVE IN INFINITE TIME AND SPACE

by S. Sema Olgaç

…And so on to the end, to the invisible end, through the tenuous labyrinths of time. - Borges

6

People, that are destroyed, crumbled away and transformed on the roads that we need to pass through unconditionally, the momentary roads without return...Our world; a world that we have to face through the compelling reality of being human beings as racism, discrimination and global crisis are reflected into a war, a world the primitiveness of which we still cannot accept....Our hungry world that nourishes its existence as if it rejoices in further accelerating the destruction of man in the power of money that feeds the ego and the nuclear and biological weapons that replaced the bow and arrow of the primitive man...Our lives and our world where purity and cleanliness turns into dirt, hatred and jealousy and in turn into destruction and the strife to whitewash all these with “white”... Setenay paints her own story where, despite life’s constant adversities and disillusionments, she captures infinite space and infinite time through a constant change of space and moves on the road to unconditional love.

When man takes on the responsibility of the universe with compassion and understanding, without any conflicting vested interests involved, he might then see that life is no more a road that needs to come to an end. Man can then reach the beauty and wisdom of life and discovers infinite life when he realises that every moment is “now”. The only road to infinite space and infinite time is the road to love. The road to love without expectations and without conditions...

(Translated from the Turkish by A. Mesut Önen)

extures and unique style she employs. In her abstract expressionist approach, we observe that she has started using colours with greater mastery in her search for depth and the third dimension. As the white strives to destroy all the other colours it wipes away the impressions of the past; while on another canvas, night blue signifies infinity. This is up to the viewer. Whatever you imagine and feel is what you see. You could be pessimistic or joyful. It is that person on that infinite road that knows it. You can meet in infinite space and infinite time in unconditional love that has no expectations, Wassily Kandinsky says, “each work of art is a child of time and more often a mirror of our feelings.” Missing meanings acquire a new sense at a glance. Each time, through the covering, concealing white on the canvas or in the shades of blue, the new perception moves the viewer towards experiential emotion through the spatial movement. Different perceptions are resolved through the colour of time that describes the painting. You therefore realise that the colours on Setenay's paintings soothe you, give you hope and overcome your pessimism. You see that the vibrant, changing shades of colour are expressions of her own thoughts in the language of painting, as if she is making a reference to her book, “No one can be anyone else (2005)”. This is “the uniqueness of people and the impression they leave on us”. In her story “Stellar Times” Setenay says: “Everything changes every moment. The colour of the sky, the colour of the sea, trees, seasons and I am changing, as if I know what I am going to live through, before I live it.”

7

Njena platna ostavljaju jak utisak na svakog ko prati savremena umetnicka dogadanja. Nisu uzalud likovni kriticari primetili da su njene slike „odraz cistilišta prezentovanog na najekspresionistickiji moguci nacin, a platna preplavljena energijom”. I to ne obicnom, vec kako nam se cini, snažnom, muškom energijom. Umetnica ponekad slika trouglaste forme koje simbolizuju tu energiju, ali se na njenim delima primecuju i kaligrafske apstrakcije.Platna turske umetnice pretvorila su se u harmonicnu pobunu boja i ne mogu biti ništa drugo nego refleks. Ona je umetnik boje koja, stice se utisak, izranja iz dubine njene duše. Najcešce bela, crna ili siva pozadina deluje smirujuce, isticuci motiv sa posebno naglašenim valerskim vrednostima.Kada se pogledaju sve slike, sudimo da Setenaj Ozbek još nije našla svoj konacan rukopis i zato puno eksperimentiše na svom, ocigledno uzlaznom likovnom putu. Ne govore li o tome slike „Putovanje prema nadi” i „Kroz zemlju i vreme”?Prvi put jedna turska umetnica izlaže u Valjevu. Predstavlja petnaest slika radjenih uljem i akrilikom na platnima razlicitih formata. Nadamo se veoma zapaženih, koja nikog nece ostaviti ravnodušnim, pa cak i skepticne konzumente likovnog stvaralaštva.

Radovan Lazarevic

a je Internacionalni umetnicki studio „Radovan Trnavac Mica“ sastavni deo optimisticke price o multikulturalizmu, kao putu ka jednistvu razlicitih etnickih i kulturnih grupa, ali i prihvatanju i poštovanju drugacijih kultura ,svojim recima najbolje potvrduje turska umetnica Setenaj Ozbek. Za nju je umetnost „nacin da se doprinosi miru i vrednostima”. Kako sama kaže „umetnost može da uspostavi i ustali odnose izmedu razlicitih kultura i pomaže da se sacuvaju mir i ljubav u svetu“. Nije slucajno jedna od njenih slika nazvana „Ljubav“!Setenaj Ozbek je višestrana umetnica cija se interesovanja krecu od slikarstva, preko književnosti do kinematografije. Naravno, slikarstvo je za nju u prvom planu i neophodno sredstvo izražavanja.Internacionalni umetnicki studio u Valjevu je i ovom izložbom u centru svetske pažnje kada je rec o savremenoj umetnosti, jer prvi put dolazi turska slikarka sa medunarodne scene. Pre tri godine izlagala je na Kraljevskoj akademiji umetnosti u Londonu, koja nosi epitet jednog od najveceg izložbenog dogadjaja savremene umetnosti u svetu.Prva asocijacija pre nego što proniknemo u suštinu njene umetnicke price je njen likovni rukopis, prepoznatljiv kao orijentalni kolorit Turske. Ona je izuzetna u koloritu, a temperamentna u stvaralaštvu.

D

UMETNOST KAO MOST KA MIRU I LJUBAVI

8

Njena platna ostavljaju jak utisak na svakog ko prati savremena umetnicka dogadanja. Nisu uzalud likovni kriticari primetili da su njene slike „odraz cistilišta prezentovanog na najekspresionistickiji moguci nacin, a platna preplavljena energijom”. I to ne obicnom, vec kako nam se cini, snažnom, muškom energijom. Umetnica ponekad slika trouglaste forme koje simbolizuju tu energiju, ali se na njenim delima primecuju i kaligrafske apstrakcije.Platna turske umetnice pretvorila su se u harmonicnu pobunu boja i ne mogu biti ništa drugo nego refleks. Ona je umetnik boje koja, stice se utisak, izranja iz dubine njene duše. Najcešce bela, crna ili siva pozadina deluje smirujuce, isticuci motiv sa posebno naglašenim valerskim vrednostima.Kada se pogledaju sve slike, sudimo da Setenaj Ozbek još nije našla svoj konacan rukopis i zato puno eksperimentiše na svom, ocigledno uzlaznom likovnom putu. Ne govore li o tome slike „Putovanje prema nadi” i „Kroz zemlju i vreme”?Prvi put jedna turska umetnica izlaže u Valjevu. Predstavlja petnaest slika radjenih uljem i akrilikom na platnima razlicitih formata. Nadamo se veoma zapaženih, koja nikog nece ostaviti ravnodušnim, pa cak i skepticne konzumente likovnog stvaralaštva.

Radovan Lazarevic

a je Internacionalni umetnicki studio „Radovan Trnavac Mica“ sastavni deo optimisticke price o multikulturalizmu, kao putu ka jednistvu razlicitih etnickih i kulturnih grupa, ali i prihvatanju i poštovanju drugacijih kultura ,svojim recima najbolje potvrduje turska umetnica Setenaj Ozbek. Za nju je umetnost „nacin da se doprinosi miru i vrednostima”. Kako sama kaže „umetnost može da uspostavi i ustali odnose izmedu razlicitih kultura i pomaže da se sacuvaju mir i ljubav u svetu“. Nije slucajno jedna od njenih slika nazvana „Ljubav“!Setenaj Ozbek je višestrana umetnica cija se interesovanja krecu od slikarstva, preko književnosti do kinematografije. Naravno, slikarstvo je za nju u prvom planu i neophodno sredstvo izražavanja.Internacionalni umetnicki studio u Valjevu je i ovom izložbom u centru svetske pažnje kada je rec o savremenoj umetnosti, jer prvi put dolazi turska slikarka sa medunarodne scene. Pre tri godine izlagala je na Kraljevskoj akademiji umetnosti u Londonu, koja nosi epitet jednog od najveceg izložbenog dogadjaja savremene umetnosti u svetu.Prva asocijacija pre nego što proniknemo u suštinu njene umetnicke price je njen likovni rukopis, prepoznatljiv kao orijentalni kolorit Turske. Ona je izuzetna u koloritu, a temperamentna u stvaralaštvu.

D

UMETNOST KAO MOST KA MIRU I LJUBAVI

9

SVETAO DAN (LIGHT DAY), 2003, ulje na platnu, 90x90 cm

10


11


12


13

NOVEMBAR (NOVEMBER), 1998, ulje na platnu, 90x90 cm

14

ŽUTO I PLAVO (YELLOW AND BLUE), 2000, ulje na platnu, 90x90 cm

15

ZARASTAO POTOK (OVERGROWN STREEM), 2008, akril na platnu, 80x100 cm

16

SVEŽ LETNJI DAN (COOL SUMMER DAY), 2000, ulje na platnu, 81x100 cm

17

POSLE SINOĆNJEG SNEGA (AFTER THE NIGHT SNOWFALL), 2003, ulje na platnu, 81x100 cm

18

MOSTIĆ (SMALL BRIDGE), 2008, ulje na platnu, 100x120 cm

19

IZLOŽBA SLIKA

SETENAY OZBEK UMETNOST KROZ PROSTOR I VREME

KnjigaBook 29

IzdavačPublisher



UrednikEditor

PrevodTranslation

TiražCirculation

500Avgust 2009.

ŠtampaPrinted

ISBN 978-86-84653-14-9

Tel. 014/238 125e-mail: [email protected]

Mirjana Vojić

Ivan Manić i Marija Petrović

VALJEVO PRINT

Vojkan Đurđević

Priprema i dizajnPrepress and design

setenay Özbek umetnost kroz prostor i vreme - ius … · internacionalni umetniČki studio radovan...

Documents