“Özgür” bir işletim sistemi olarak

PARDUS

Doç. Dr. Server ACİM- Besteci

- İnönü Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Öğretim Üyesi- İnönü Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müdürü

19 Mayıs 2010İnönü Üniversitesi

Hoca Ahmet Yesevi Salonu

Soru:PARDUS NEDİR?

Cevap:TUBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji

Araştırma Enstitüsü (UEKAE) tarafından 2004 yılından beri geliştirilmekte olan bir GNU/Linux

dağıtımıdır.

İŞLETİM SİSTEMİ

MicrosoftWindows

AppleMac OSX

GNU/Linux

GNU = GNU is not UNIX

Richard STALLMAN:GNU felsefesi = “Özgür Yazılım” kavramı üzerine kurulmuştur.

Linux TORVALDS:Linux çekirdeğinin yaratıcısı.

GNU/Linux = Özgür Yazılım felsefesine sahip, Linux çekirdeğini kullanan Linux dağıtımları.

GPL = Genel Kamu Lisansı

Özgür Yazılım = Kullanıcının yazılımı çalıştırma, kopyalama, yeniden dağıtma, üzerinde çalışma, değiştirme ve geliştirme özgürlüğüne sahip yazılımların her birisidir.

ÖZGÜRLÜK

Sanat ve ÖZGÜRLÜK- Eser sahibi- Kamu malı

Bilim ve ÖZGÜRLÜK- Paylaşım

- Kamu yararı

Yazılım ve Özgürlük

- Yazılım bizi sınırlandırmamalı,- İstediğimiz gibi özelleştirebilmeliyiz,

- Bilgilerimiz ve belgelerimiz güvenli bir şekilde saklanmalı,- Sistemimize bizim bilgimiz dışında dışarıdan müdahale edilmemeli,

- Sistemin tüm çalışma belgeleri, “açık” olmalı,- Sistemin “kaynak kodları açık” olmalı.

Microsoft & Apple = Kaynak kodları KAPALI, sahipli.● Size izin verilen kadar kullanırsınız,● “Arkada ne işler çevriliyor?”... Bilemezsiniz,● Sınırlı sayıda bilgisayara “kurulum” yapabilirsiniz.● Lisans bedelleri, kurulum sayısıyla sınırlıdır.

Linux dağıtımları = Kaynak kodları AÇIK, şeffaf.● Kullanımda ÖZGÜRsünüz. Nasıl isterseniz öyle kullanırsınız, ● Bilgisayarınızın “izin verdiğiniz” klasörleri dış dünya ile paylaşabilirsiniz,● İstediğiniz sayıda kurulum yaparsınız,● “Lisans bedeli” adı altında bir ödeme yapmazsınız.

LİSANSLAR● Microsoft – EULA Lisansı● Apple – Lisans● GNU/Linux – GPL (Genel Public Licence – Genel Kamu Lisansı)

LİSANS FARKLARIMicrosoft ve Apple lisanslarında, yazılım ve işletim sistemi kurulum sayıları sınırlıdır.Özgür Yazılım'larda kurulum sayısı sınırsızdır.

ÖZGÜR YAZILIM = LİNUX ---------> Yanlış bir kanı

Hem Windows, hem MAC OSX ve hem de Linux işletim sistemlerinde kullanılabilen açık kaynak kodlu özgür yazılımlardan bazıları:

Mozilla Firefox (Web tarayıcı),

Mozilla Thunderbird (E-posta okuma, yazma),

Google Chrome (Web tarayıcı),

Opera (Web tarayıcı),

OpenOffice.Org (Ofis paketi),

Gimp (Resim düzenleme).

http://uekae.tubitak.gov.tr/

Neden Pardus?Ülkemizde işletim sistemlerinin bilgi teknolojileri alanında kapsadığı yeri, dolaylı olarak etkiledikleri sektörleri ve genel olarak gelişme hareketi ile ilişkilerini irdelediğimizde şu gözlemlere varılmaktadır:

- Ulusal bağımsızlık, güvenlik ve tasarruf amacıyla, kritik uygulamaların üzerinde çalışabileceği, açık ve standart bir veri yapısını destekleyen, güvenlik izlemesine imkan verecek şekilde kaynak kodu açık olan ve finansal yük oluşturmadan yaygınlaştırılabilecek bir işletim sistemine gereksinim duyulmaktadır.

- Türkiye’nin bilgi teknolojileri konusundaki etkinliğinin katma değerli projelere yöneltilmesi, araştırma ve geliştirme ağırlıklı yüksek teknoloji üretimi yoluna gidilmesi gerekmektedir.

- Bunun bir yandan öncülü ve bir yandan da ürünü olarak yerel bilgi birikiminin, gerek teknolojik alanda ve gerekse iş süreçleri düzeyinde, sağlanması zorunluluğu vardır.

- Ülke gereklerine bağlı olarak teknolojik gelişmenin yönünü belirlemek, farklı alanların ağırlığını değiştirmek ve dolayısıyla söz konusu işletim sisteminin yol haritasına hakim olmak tercih edilmektedir.

Bu gereksinimlerden hareketle Linux temelli bir ulusal işletim sistemi dağıtımı oluşturma işine girilmesine karar verilmiştir.

PARDUS'un Hedefleri

* Tam Türkçe desteğini, hem karakter yapısının Türkçe’ye uygun (UTF-8 uyumluluğu), hem de kullanıcıya görünen tüm mesaj ve belgelerin Türkçe olması yoluyla sağlaması. * Mevcut Linux dağıtımlarından ve rakip diğer işletim sistemlerinden daha kolay kurulabilen ve kullanılabilen bir işletim sistemi olması.

* Araç temelli ve teknoloji merkezli bir tasarım yerine görev temelli ve insan merkezli bir yaklaşımla ve esnekliği ve yüksek performansı sağlayabilecek modüler bir yapıda tasarlanması.

Kaynak Web sayfası: http://www.pardus.org.tr/hakkinda/

NELER YAPABİLİRİZ?NELER YAPABİLİRİZ?

● İnternet sayfalarında gezinebiliriz,

● Ofis yazılımlarını kullanabiliriz,

● Sohbet edebiliriz (sesli ve görüntülü sohbet dahil),

● Çektiğimiz fotoğrafları bilgisayara aktarabiliriz,

● CD dinleyebiliriz, Mp3 dosyası dinleyebiliriz, internet radyo yayınlarını dinleyebiliriz,

● VCD veya DVD film izleyebiliriz,

● Masaüstümüzü istediğimiz gibi özelleştirebiliriz,

İnternet'te “daha güvenli” bir şekilde gezinebilirsiniz ve hatta “İnternet Bankacılığı” işlemlerini Pardus ile daha güvenli yapabilirsiniz.

Çünkü, Pardus virüslere geçit vermez. Yani Pardus'ta virüs çalışamaz. Çünkü, Linux işletim sistemlerinde “.exe” ve “.dll” türü dosyalar çalışamazlar.

Bu yüzden, daha güvenli bir sistem kullanmış olursunuz. Bilgisayarınıza dışarıdan müdahale edilmesini önleyen bir “Güvenlik Duvarı” sistemini çalıştırabilirsiniz.

Dışarıdan sadece sizin izin verdiğiniz klasörler görünebilir. Sadece kullanıcı olarak, sistem dosyalarını sadece okuyabilirsiniz. Değiştiremezsiniz.

Sözün özü, güvenlik Linux işletim sistemlerinde ve Pardus'ta çok önemlidir.

İndirdiğiniz Pardus Kurulum dosyasını istediğiniz sayıda CD'ye yazmakta ÖZGÜRsünüz.

Bu CD'leri kullanarak istediğiniz sayıda bilgisayara PARDUS kurmakta ÖZGÜRsünüz.

Kullanmakta olduğunuz yazılımları ve işletim sistemini (eğer bunu yapmaya yetecek seviyede bilginiz varsa) istediğiniz gibi özelleştirmekte, GPL lisansı ile lisanslayarak yeniden

dağıtmakta ÖZGÜRsünüz.

PARDUS bir YAZILIM değil, bir İŞLETİM SİSTEMİ'dir. Karıştırmayınız.

BAĞLANTILAR - LİNKLER

PARDUS Resmi Web Sayfası - www.pardus.org.tr

PARDUS konusunda resmi bilgilerin yer aldığı sayfadır.

ÖZGÜRLÜK İÇİN - www.ozgurlukicin.com

Forum, Nasıl, Haberler, İlk Adımlar, Paketler, Temalar, Ajans gibi bölümleri olan, yeni Pardus kullanıcısından tecrübeli Pardus

kullanıcısına kadar bir “Topluluk – Community” ruhu ile etkin olan bir sayfa.

http://tr.pardus-wiki.org

GeliştiricilerPARDUS çekirdek geliştirici grubu, Tubitak – UEKAE

bünyesindeki “Pardus Projesi” kapsamında çalışmaktadır.

Gönüllü GeliştiricilerTübitak – UEKAE bünyesinde çalışmayan, ancak Pardus

geliştiricilerinin teknik düzey bilgisi ile eşdeğer bilgiye sahip, dışarıdan katkı veren gönüllüler.

Gönüllü katkıcılarPardus Projesine çeviri, tanıtım yazıları, sunumlar gibi

çalışmalarla destek veren kişiler.

NEDEN KATKI VERİYORUM?PARDUS'un daha çok insan tarafından kullanılması için onlara yol

göstermeye çalışıyorum.

GNU/Linux felsefesinin “Bilim” ile ortak ilkelere sahip olduğunu düşünüyorum.

Başka Linux dağıtımlarını, tanımak için zaman zaman kullanıyorum. Bu, bana PARDUS'un artılarını görmemde çok faydalı oluyor.

İnsanların “daha iyi” işletim sistemleri kullanmaya layık olduklarına inanıyorum.

Kendi geliştiricilerimizin “Evrensel Linux Çekirdeği”ni kullanarak, Pardus'a özgü araçlar üreterek ortaya çıkardığı ve geliştirilmesinin

sürdüğü bu dağıtımın %100 oranında ihtiyaçlarımı karşıladığına inanıyorum.

NASIL KATKI VERİYORUM?● Paket tanıtım yazıları hazırlıyorum. Bu yazılar “Özgürlük İçin” web

sayfasında ve “Özgürlük İçin – E-Dergi”de yayınlanıyor.● “Özgürlük İçin” portalı için Haber çevirisi yapıyorum.

● Pardus'taki bazı yazılımların Türkçe çevirilerini yapıyorum.● Hata Pardus Sistemine gerektiğinde hata raporları gönderiyorum.

● Yeni paket isteğinde bulunuyorum. Bu isteklerim arasında yer alan GNU LilyPond nota yazma paketi yıllardır paket deposunda yer

almaktadır.● Son zamanlarda “Pisi Paketi Yapma” konusunda bizzat çalışmalar yapıyorum. Bunlar arasında yer alan iki paket (IndyWiki ve Cheese)

yazılımı Pardus paket deposunda yer almaktadır.● Pardus Wiki sayfasındaki yazılara katkıda bulunuyorum.

YENİ PARDUS KULLANACAK KİŞİLERE TAVSİYELER

Yeni bir işletim sistemine geçiş kolay olmayacaktır. Ancak, “sabırla” davranıldığında ve alışkanlıklarımızı değiştirmeye karar

verdiğimizde karşımıza çıkan ve bize “o an için” zor gelen bazı şeyleri aşmamız için gereken bazı anahtar sözcükleri şöyle

sıralayabilirim:

- Alışkanlıklarımızdan kurtulma konusunda kararlılık,- PARDUS'a özgü yeni alışkanlıkları kazanmak için gereken zaman,

- PARDUS kullanırken, Windows kullanmadığımızın bilincinde olmamız.

2 VİDEO

Stephen FRY, Özgür Yazılım Hareketi'nin 25 yılı dolayısı ile bir kutlama Video'sunda oynadı.

Pardus paket deposunda da bulunan BLENDER ile yapılmış bir Video.

TEŞEKKÜR EDERİM.

SORULAR???

Bağımsız Web Sayfam:http://acim.name.tr