Małgorzata Połajdowicz

Ewa Radtke-Pawłowska

Polska - jak wskazują rankingi i badania - to kraj, gdzie wartość rodziny nadal jest wysoko ceniona. Dla młodzieży udane życie małżeńskie jest jednym z „barometrów” osiągania szczęścia. Jak więc ten stan zachować, a może nawet polepszyć? Pojawiła się pewna szansa, aby zreformowana szkoła stała się wsparciem dla polskich rodzin - są to zajęcia edukacyjne: „Wychowanie do życia w rodzinie”. Przedmiot, który jako „Wiedza o życiu seksualnym człowieka” wzbudzał wiele kontrowersji, obecnie pod zmienioną nazwą i adekwatnymi do niej treściami może wydatnie wesprzeć rodzinę w jej działaniach wychowawczych. Chodzi tylko o to, aby sposób, w jaki obie strony siebie postrzegają, a także ich oczekiwania były zbieżne i oparte na systemie wartości,

PRZEDMOWA

polskich tradycjach i przyjętych zasadach postępowania. Cel bowiem jest wspólny: dopomóc młodemu człowiekowi w jego rozwoju psychofizycznym, społecznym i duchowym.

Przez stopniową realizację programu uczniowie powinni osiągnąć emocjonalną dojrzałość oraz przyjąć taką postawę, która umożliwi im życie w rodzinie pełnej pokoju i radości. Świat wartości, ku któremu nauczyciel będzie „pociągał”, da wychowankom motywację do urzeczywistnienia w swoim życiu dobra, piękna i prawdy oraz właściwe zrozumienie odpowiedzialności. Specyfika zajęć polega na tym, że przygotowują one do skutecznego radzenia sobie w bezpośrednich kontaktach

międzyludzkich, akceptacji swojej płciowości i dokonywaniu w przyszłości (tej bliższej, a także dalszej) właściwych, odpowiedzialnych wyborów.

Ocenę wystawi uczniowi kiedyś „samo życie”

- oby jak najlepszą !

Co to znaczy być asertywnym?

Po przeprowadzonej lekcji uczeń:

rozumie, na czym polega asertywność, umie rozpoznawać zachowania asertywne, uległe i agresywne, potrafi wykorzystać umiejętności asertywne.

CELE LEKCJI

„CEBULA”ćwiczenie na dobry klimat w grupie,

poznanie się i integrację.

CO MI SIĘ WE MNIE PODOBA - DŁONIE

pocz

ucie

hum

oru

nieb

iesk

ie o

czy

dobr

oć

Metoda ta służy wzmocnieniu samoakceptacji

i wiary w siebie.

„ATAK NA BALON”

AGRESYWNOŚĆ

Zachowania:Bronimy własnych praw lekceważąc prawa innych.Dominujemy nad innymi, czasami ich upokarzając.Nie słuchamy innych.Podejmujemy decyzje nie uwzględniając praw innych.Przyjmujemy postawy wrogie lub obronne.

ULEGŁOŚĆ

Zachowania:Lekceważymy własne prawa, pozwalając innym je naruszać.Nie przedstawiamy własnych potrzeb, poglądów i odczuć.Zachowujemy się nieuczciwie - nasze działania nie pokrywają się ze słowami, co powoduje nagromadzenie się złości i urazów.

Przekaz brzmi:Ja tak uważam - a ty jesteś głupi, skoro myślisz inaczej.Takie są moje odczucia - twoje się nie liczą.Tak oto wygląda ta sytuacja. Nie obchodzi mnie jak ty ją widzisz.

Przekaz brzmi:Liczy się to, co ty myślisz, nie to, co ja myślę.Liczą się twoje odczucia, a nie moje.Ważne jest, jak ty widzisz tę sytuację.

ASERTYWNOŚĆ

Zachowania:Bronimy własnych praw, uznając jednocześnie prawa innych.Wyrażamy swoje potrzeby, poglądy i odczucia.Nasze stosunki z innymi ludźmi cechuje wiara w siebie.

Przekaz brzmi:Takie jest moje zdanie.Tak to odczuwam.Tak oto widzę tę sytuację.Chciałbym usłyszeć, jak się z tym czujesz. Może uda się nam znaleźć rozwiązanie zadowalające nas oboje.

MODEL ASERTYWNOŚCI

WŁASNEPRAWA

PRAWA INNYCH

AGRESJA ULEGŁOŚĆ

ASERTYWNOŚĆ

NIEASERTYWNOŚĆ

LEKCEWAŻENIE

AGRESJA ULEGŁOŚĆ

LEKCEWAŻENIE

Uległość respektowanie praw innych lekceważenie własnych praw

Agresja respektowanie własnych prawlekceważenie praw innych

Asertywność respektowanie własnych prawrespektowanie praw innych

DLACZEGO ZACHOWUJEMY SIĘ . . .

AGRESYWNIE Co ryzykujemy takim zachowaniem ?

ULEGLEASERTYWNIE

PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O ASERTYWNOŚCI

Dlaczego zachowujemy się agresywnie?

boimy się, że nie dostaniemy tego, co chcemy,

nie wierzymy w samych siebie,

wcześniej okazywało się to skuteczne,

chcemy zwrócić na siebie uwagę,

chcemy zademonstrować swoją władzę,

chcemy wyładować złość (będącą często wynikiem nierealnych oczekiwań),

chcemy manipulować innymi.

Co ryzykujemy?

konflikty w stosunkach z innymi ludźmi (czują się zagrożeni),

utratę szacunku dla samego siebie,

utratę szacunku dla innych,

będziemy nielubiani,

poważny stres,

dojdzie do przemocy,

rezultaty przeciwne do zamierzonych.

PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O ASERTYWNOŚCI

Dlaczego zachowujemy się ulegle?

boimy się utraty aprobaty ze strony

innych,

boimy się reakcji innych,

uważamy, że jest to właściwe, grzeczne

zachowanie,

chcemy uniknąć konfliktów,

chcemy manipulować innymi.

Co ryzykujemy?

utratę poczucia własnej wartości,

poczucie krzywdy, złość, frustrację,

zachęcanie innych do dominacji,

wybuch agresji spowodowany kumulacją

uczuć.

Dlaczego zachowujemy się asertywnie?

jesteśmy zadowoleni z siebie i innych,

mamy szacunek dla siebie i innych,

pomaga nam to w osiągnięciu celów i realizacji naszych potrzeb,

dzięki temu mniej ranimy innych,

dzięki temu rośnie wiara w siebie,

daje to poczucie kontroli nad własnym życiem,

jesteśmy uczciwi w stosunku do samych siebie i innych.

Co ryzykujemy?

będziemy nielubiani za to, że wyrażamy swoje odczucia,

etykietę człowieka idącego przez życie przebojem,

zmiany w naszych relacjach z innymi.

PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O ASERTYWNOŚCI

SYTUACJE,

W KTÓRYCH MOŻNA BYĆ ASERTYWNYM

KIEDY UŻYWAĆ UMIEJĘTNOŚCI ASERTYWNYCH ?Jeśli chcesz zachować się w sposób asertywny, zastanów się najpierw nad:

SYTUACJĄCzy ta sytuacja ci nie odpowiada lub czy grozi naruszeniem twoich praw ?

MIEJSCEMNajlepiej jest stosować asertywność w kontaktach prywatnych. Jednakże jeśli twoje prawa zostały zagrożone w obecności ludzi, na których ci zależy, nie wahaj się publicznie użyć asertywności.

CZASEMNajlepiej jest stosować asertywność tuż po pojawieniu się problemu. Jednakże należy wziąć pod uwagę swój stan emocjonalny, a także zastanowić się nad tym, czy rozmówca nie jest pod wpływem stresu. Pamiętaj o tym, że rozważenie problemu i dojście do odpowiedniego rozwiązania lub kompromisu wymaga czasu.

RELACJAMI ŁĄCZĄCYMI CIĘ Z ROZMÓWCĄW jakiej relacji jesteś z rozmówcą? Do sprzedawcy w sklepie może wystarczyć zwykłe „nie”, ale z przyjacielem jest już inaczej. Czasami mądrzej jest nie być asertywnym w stosunku do ludzi, którzy mają nad tobą władzę, jak np. Rodzice czy dyrektor szkoły. Zresztą wiele zależy od konkretnej sytuacji.

TWOJE PRAWA ASERTYWNE

JAKO CZŁOWIEK MASZ PRAWO:

sam ustalać swoje cele i samodzielnie podejmować decyzje

być traktowany z szacunkiem,

posiadać i wyrażać własne opinie i odczucia,

odpowiadać „nie” na prośby,

prosić o różne rzeczy,

popełniać błędy,

zachowywać się asertywnie,

zmieniać zdanie,

zastanawiać się.

LEGISZ ILU TYCH PRAW

NAPRAWDĘ KORZYSTASZ?

JEŚLI NIE KORZYSTASZ Z PRAWA, TO TAK,

JAKBYŚ GO NIE POSIADAŁ.

ĆWICZENIE ODPRĘŻAJĄCE

„PUNKTY W RUCHU”

GRAFFITI

Małgorzata Połajdowicz

Ewa Radtke-Pawłowska

Prawa autorskie zastrzeżone