seminarska - menica

8/13/2019 Seminarska - Menica

1/21

!" #$!%$

"&' ( $%!$ $")$*+*%, "$!$ $!$)%*$

-". !$ %!#) /01/2

%34 #*% 5/6/


2/21

SODR@INA:

1.Poim, zna~ewe i uloga namenicata........................................12.Izvori na ravoto za menica1

!.Razvo" i uni#i$aci"a na meni~noto ravo.2%.&i'ovi menici..!(.)eni~ni na~ela.%*.&a+ni meni~ni elementi(.)eni~ni ra-oti......)eni~ni ra-oti /o $oi /e o'tvaruva za0tita nameni~nite rava..12.azneni o're'-i.......1%13.)eni~ni ravila.....1%

11.4ica vo menicata........1(12. 5a$lu~o$...1*

2


3/21

, .

! " # ! ! $ %& ! ' %&, $ ! $ , %& $ . ' ! ', ' $ .

', ! "( '" , ' )

'! " !. * " $! " $ ! $ ' !.

+, $ '

' " $$, , ' . , !

, . , $ , , ' ' .

, . , ! !, ! , $ . " , ! $! .

' ' '-

( % ' &( ( .

/ $ 0 , 0 0 ' .

, ,

$ . 0 - , ! 1 ) $ , ! !

3


4/21

' ! " !, " $! $ ' !.

2! #! $

$ $! , 34( ' 0 ! ' ! $ , !$! - 5 ' 3678'.9 " 36:6'. ;' 366'!,?!, +'! .

( 9 %9!, ;!, , ?, ",!, @'!, , A!, + .

( ;'( %;'!, ;, /, ;!, !

.&+) $( ! ' ) , ) !.

0 " " ' ' " ' $ , " ! 34( ! 7!%8%#$&%.$ !$ !%9!"" 3$*". * " ' $ $ !, ! ) $ . 0 36B< '. 0 #! $ ' +

$ . + " 0 ) ) . ), $ ! ' '" ' ! = 3437 '. =' $ . 343C '. =' =" # ' , $ + ! " ' $! #. 34C7 '. ) #! 1 ) $-

( /! %#& $ ( /! '

$ ( /! .) " #! $ ,

, ! " # . + ! ! ' DEFGHIJK! ) .

+ "! ) '!, '" , " " ! ) '. + ' " DEFGHIJK 3466 '.

! )

4


5/21

) . ! ' 1 ;'( $ .

' ! ! '" ' $ . ' ' '

.

! -( @ . * " '

" $ $ , ) . @

' ./$ ! $ $ ' . ; $ ! ! ', $ ! ! ! $.

( ! ' . /$ " $ ' .

( ! ! '

$ " ' . . = . " , !' % & , " !. ! " .

( / ' " .

(

! . $ ! , , ! ' , $ .

( L ! " , . * $! ' ! .

! -

( * %$& . * ! ! ! $%& ' ' %&

5


6/21

! " %&.

( %& ! ! ! $ ! " $ .

! ) -( /! ! %,

&, ! ! , $ ! .

( /! $ 'MM, ! M M.

( /! '" ' ' , ! $ ! .

! ($ $ .

( *($ ! ' ! $ . /! " ! , .

( $ ! $ ! $ . M M. , . ! ' . *'"! $ , .

$ $

$ - $ %$&, $ !, $ # $ , $ $', $ $ , $ $ $ $ !.

3. $ %#& ) " ' # . * $ , " #. + #

$ $ $( . " .


7/21

" $.

C. $ # $ , " ' .$ "

, ' . $ '" ' )

1. Sore' na~eloto za fiksna meni~na obvrska, mo+e 'a /eo-aruva ili 'a /e 'ol+i vrz o/nova na menica ona 6to /e gle'a vo/amata menica. )eni~nata o-vr/$a /e rocenuva vrz o/nova naona 6to e nave'eno vo mneicata ,a ne vrz o/nova na 'rugo 'o$azno/re'/tvo. &o meni~nata o-vr/$a /e /tauva toga6 $oga nameni~noto i/meno 7e /e /tavi oti/ i 7e /e vi6at meni~nite iz"avi.

2. I/to ta$a 'o$ol$u 'ol+ni$ot "a i/latil meni~nata /uma, no toa ne eza-ele+ano vo menicata, to" rigovor meni~niot 'ol+ni$ ne mo+e 'ago /te$ne /rema /ove/niot imatel na menicata.)eni~niot 'ol+ni$, -ez razli$a na toa 6to ve7e e'na6 "a i/latilmeni~nata /uma 7e mora na imatelot a menicata 'a mu go i/laticeliot izno/ $o" e ozna~en vo menicataSore' ovo" rinci mo+e 'a /e i/ta$nuvaat rigovori 'e$a'ogovorniot 'olg ne o'govara na vi/inata i u/lovite o' meni~niotte$/t.

!. So na~eloto na meni~na strogost /e o-ez-e'uva -rz inere~en meni~no8raven romet i le/no 'o$a+uvawe nameni~nite o-vr/$i $oi imaat o/trog $ara$ter vo o'no/ na

gra9an/$oto ravo. I/to ta$a menicata e /troga i/rava vo o'no//rema 'overitelot. &o taa /mi/la to" mora 'a gi o/tvaruva /voiterava o' menicata /ore' ore'elenite recizni ravni ravila 6tomu ovozmo+uva na 'ol+ni$ot /igurna olo+-a.)ateri"alno8ravnata /trana na na~eloto na meni~na /trogo/t /egle'a na rvo me/to vo toa 6to meni~nata o-vr/$a ima a/tra$ten$ara$ter. oga e'no lice olnova+no 7e otie6e menica /o /amototoa /tanuva 'ol+ni$ i e 'ol+no 'a "a i/lati meni~nata /uma. &o/lu~a" na /or o menicata vo golema mera e ograni~enamo+no/ta na ri'one/uvawe na rigovori.ormalono8ravnata /trana na ova na~elo /e gle'a vo razniteari~ni 'e"/tva $oi /e nu+no otre-ni 'a /e rezemat za 'a mo+e

'a /e o/tvarat meni~nite rava, tu$a /a9aat: rote/t, noti#i$aci"a,amortizaci"a i 'r. Proi6anite o/ta$i imaat o're'eleni ro$ovi $oi/e o$u/i o' $a" 'rugite ravni ra-oti, /o cel 'a /e ovozmo+i -rzorealizirawe na meni~nite rava i ta$a 'a /e za6titat 'overitelite. I/tota$a #ormalno8ravnata /trana na na~eloto na meni~nata /trogo/t/e gle'a i vo toa 6to /u'/$ata o/ta$a za za6tita na ravata $oi /e/o'r+ani vo menicata e o-rza, oe'no/tavna o' normalnataari~na o/ta$a. )e9utoa, 'overitelot ri o/tvaruvaweto na /voitemeni~ni rava mora 'a /e ri'r+uva 'o ore'elenite recizniravila. ;a$a, na rimer menica $o"a e latliva na ore'elen 'enmo+e 'a /e o'ne/e na i/lata /amo na 'enot na i/latata ili e'en

o' 'vata ra-otni 'ena $oi 'oa9aat o 'enot na i/latata.

7


8/21

%. Na~eloto na meni~na solidarnost/e /o/toi vo toa 6to /ite lica6to "a oti6ale menicata /oli'arno mu o'govaraat na imatelot namenicata za ne"zinoto i/latuvawe -ez razli$a na nivnite me9u/e-nio'no/i. 5atoa imatelot na menicata ima ravo 'a o'igne tu+-a ilirotiv e'en o' oti/nicite ili rotiv ove7emina o' niv, ili a$ rotiv/ite /o cel 'a "a nalati ore'elenata meni~na /uma.)e9utoa tre-a 'a /e nagla/i 'e$a ovo" rinci 'e"/tvuva oina$u$oga /e ra-oti za ravni o'no/i me9u 'ol+ni$ot i 'overitelot.)e9utoa meni~niot 'overitel mora 'a -ara i/lata na meni~nata/uma o' glavniot meni~en 'ol+ni$, tra/atot $o" go ri#atil nalogot'a "a i/lati meni~nata /uma, o'no/no $a" /o/tvenata menica o'ne"zinit iz'ava~. A$o meni~niot 'ol+ni$ ne "a i/lati meni~nata/uma, o at na rote/t na utvr'en vero'o/toen na~in 'overiteloti/latata na /umata mo+e 'a "a -ara o' o/tanatite meni~ni 'ol+nici.

;oga6 o/tanatite meni~ni 'ol+nici /tanuvaat /oli'arni 'ol+nici. ogaglavniot meni~en 'ol+ni$ "a izvr6il meni~nata o-vr/$a toga6 taare/tanuva za /ite 'rug i 'ol+nici.

.. Na~eloto na meni~na neposrednost/e /o/toi vo toa 6to /e$o"o' meni~nite 'ol+nici mu o'govara na meni~niot 'overitel.Doveritelot e ovla/ten neo/re'no 'a mu /e o-rati na /e$o" 'ol+ni$ io' nego 'a -ara i/lata na meni~nata /uma, -ez razli$a na rangot6to go ima meni~niot 'ol+ni$ vo menicata. De"/tvoto na na~elotona meni~nata neo/re'no/t mo+e 'a /e i/$lu~i a$o menicata /e/tavi vo Mre$ta $lauzulaN.

.. Na~eloto na meni~na samostojnost/e /o/toi vo toa 6to /e$o"'ol+ni$ /o /tavaweto na /vo" i/raven oti/ na meni~notoi/meno, /oz'ava /amo/to"na meni~na o-vr/$a


9/21

2= Ime, o'no/no naziv i /e'i6te na tra/atot?

!= ezu/lovna nare'-a 'a /e lati o're'ena /uma ari o' o$ritieto na tra/antot?

%= &reme na ri/tignuvaweto?

(= )e/to $a'e 6to tre-a 'a /e izvr6i la7aweto?

*= Ime na remitentot?

= Datum i me/to na iz'avawe? i

= Poti/ na tra/antot.

Isprava koja ne sodrì barem eden od gore navedenite elementine vaì kako trasirana menica, osven vo slednive slu~ai:

1= ;ra/irana menica na $o"a6to ne e nave'eno vremeto na ri/tignuvaweto, /e/meta $a$o menica o vi'uvawe?

2= ;ra/irana menica na $o"a ne e nave'eno me/toto na la7awe, za me/to nala7awe i za me/to na +iveali6te na tra/atot /e /meta me/toto ozna~eno o$ra"imeto na tra/atot i

!= ;ra/irana menica na $o"a6to ne e nave'eno me/toto na iz'avawe, /e /meta'e$a e iz'a'ena vo me/toto $oe e ozna~eno o$ra" oti/ot na tra/antot.

opstvenata menica gi sodrì slednive elementi:

1= Ozna$a 'e$a menicata e ote~atena na /amiot meni~en /log, na ma$e'on/$i"azi$ /o $iril/$o i/mo?

2= ezu/lovno vetuvawe 'e$a o're'ena /uma na ari 7e /e lati?

!= &reme na ri/tignuvaweto?

%= )e/to $a'e 6to tre-a 'a /e izvr6i la7aweto?

(= Ime na remitentot?

*= Datum i me/to na iz'avawe, i

= Poti/ na tra/antot.

Isprava koja ne sodrì barem eden od navedenite elementi ne vaìkako sopstvena menica, osven vo slednive slu~ai:

1= So/tvena menica na $o"a ne e nave'eno vremeto na ri/tignuvaweto /e

/meta za menica o vi'uvawe?

9


10/21

2= A$o ne e o/e-no o're'eno $a$o me/to na la7awe, va+i me/toto $oe enave'eno $a$o me/to na iz'avawe na menicata, $oe i/tovremeno /e /meta i$a$o me/to na re-ivali6te na iz'ava~ot na menicata i

!= So/tvena menica na $o"a ne e nave'eno me/toto na iz'avawe, /e /meta

'e$a e iz'a'ena vo me/toto $oe e nave'eno o$ra" oti/ot na tra/antot.

&o na6ata ravna literatura va+nite meni~ni elementi o-i~no /e gruiranivo /le'nite grui:

1. !p"ti meni~ni elementi vo $oi /a9a ozna~uvaweto 'e$a taa ei/men 'o$ument i -ezu/loven nalog za i/lata na o're'ena /umana ari

2. #ersonalni meni~ni elemneti vo $oi /a9a imeto na tra/atot, imetona remitentot i na tra/antot.

!. $alendarski meni~ni elementi vo $oi /a9a ri/tignuvaweto namenicata i 'atumot na ne"zino iz'avawe.

%. %eografski meni~ni elementi $oi go ret/tavuvaat me/toto naiz'avawe na menicata i me/toto za la7awe na menicata.

Ne$oi o' ovie va+ni meni~ni elementi o' o're'eni o$olno/ti mo+e 'a /ereto/tavat i toga6 /e /meta 'e$a o/to"at vo $on$retna menica i 'e$a i/tata eolnova+na. )e9utoa, a$o o$olno/tite ne ovozmo+at ne$oi o' elementite 'a /ereto/tavat , toga6 taa menica ne o/toi.

Se$o" o' va+nite elementi na menicata ima o/e-no zna~ewe.

&eni~ni raboti

Po$ra" va+nite meni~ni elementi $oi mora 'a gi /o'r+i /e$o"a menica, /oza$on/$ite roi/i /e ore'eleni i izve/ni meni~ni 'e"/tva 6to mora 'a gi izvr6i/e$o" 'ol+ni$ ili 'overitel.

1. Izdavawe na menica

Iz'avaweto menica ret/tavuva ta$vo meni~no 'e"/tvo /o $oe , /oe'no/trana iz"ava na vol"a tra/antot mu 'ava nalog na tra/atot 'a mu i/latio're'ena /uma na remitentot. Na ovo" na~in 'oa9a 'o za/novawe nameni~no8raven o'no/ ome9u tra/antot, tra/atot i remitentot.

Vo vrska so izdavaweto na menicatapostajat i odredeni pravila: ;ra/irana

menica mo+e 'a gla/i o nare'-a na /amiot tra/ant? ;ra/irana menica mo+e 'a/e tra/ira za /met$a na treto lice? ;ra/irana menica mo+e 'a /e tra/ira i na

10


11/21

tra/antot? ;ra/irana menica mo+e 'a -i'e lativa $a" treto lice vo me/toto vo $oetra/antot +ivee ili vo 'rugo me/to 8 'omicilirana tra/irana menica? So/tvenatamenica mo+e 'a -i'e lativa $a" treto lice ili vo me/toto na'vor o' +iveali6teto natra/atot.

Do$ol$u izno/ot na menicata e nave'en /o z-orovi i izno/ot nave'en /o-ro"$i ne /e /ova9aat, vali'en e izno/ot nave'en /o z-orovi.Do$ol$u izno/ot namenicata e nai6an ove7e ati /o -u$vi ili ove7e ati /o -ro"$i, vali'en ena"ni/$iot izno/.

Ono" $o"6to na menicata 7e /e otie6e $a$o za/tani$ za 'rug, ia$o za toa ne -ilovla/ten, li~no e o-vrzan o i/tata, a 'o$ol$u i/tata "a latil gi ima i/tite rava6to -i gi imal to" za $o" /e otie6al $a$o za/tani$. ;ra/antot o'govara 'e$amenicata 7e -i'e a$cetirana i i/latena.

;ra/antot mo+e 'a /e o/lo-o'i o' o'govorno/ta za a$cet, no ne mo+e 'a /eo/lo-o'i o' o'govorno/ta za i/lata.

2. Prenesuvawe na menica (Indosament )

'no o' na"va+nite /vo"/tva na menicata e na"zinoto in'o/irawe.5-orot in'o/ant vo revo' zna~i Mna gr-otN-i'e"7i reno/ot na menicata o' e'nona 'rugo lice /e zai6uva na gr-ot na menicata. Samo vo i/$lu~itelni /lu~aiin'o/amentot mo+e 'a /e nai6e i na liceto na menicata, na ro'ol+enieto nameni~nata i/rava ili na Malon+Narti"a 6to /e lei na menicata za 'oolnitelniiz"avi=. So in'o/amentot /e rene/uvaat /ite rava $oi roizleguvaat o'menicata.

In'o/amentot za'ol+itelno /e i6uva na menicata ili na alon+ot $o" za'ol+itelno gooti6uva in'o/antot, no ne mora 'a go imenuva $ori/ni$ot.

)enicata vo $o"a 6to tra/antot /tavil $lauzula Bre$taB ili 'rug izraz /o i/tozna~ewe, /e rene/uva /o ce/i"a. )enicata mo+e 'a /e in'o/ira i na /amiottra/at, -ez ogle' 'ali to" "a a$cetiral ili ne, na tra/antot ili na $o" i 'a -ilo 'rugo-vrzni$.

In'o/amentot mo+e 'a /e /o/toi i /amo o' oti/ot na in'o/antot 8 -lan$oin'o/ament.

lan$o 8 in'o/amentot za 'a -i'e olnova+en, tre-a 'a -i'e nai6an na gr-ot namenicata ili na alon+ot. oga in'o/amentot e -lan$o imatelot na menicata mo+e:

1= Da go oolni -lan$o in'o/amentot /o /voe ime ili /o ime na 'rugo lice?

2= Ponatamu 'a "a in'o/ira menicata -lan$o ili na ime na 'rugo lice i

11


12/21

!= 'no/tavno 'a "a re'a'e menicata na treto lice, -ez 'a go oolni -lan$oin'o/amentot i -ez 'a /tavi nov in'o/ament.

In'o/antot o'govara 'e$a menicata 7e -i'e a$cetirana i i/latena, o/ven a$o voin'o/amentot oina$u ne e o're'eno.

In'o/antot mo+e 'a za-rani menicata onatamu 'a /e in'o/ira, vo to" /lu~a" neo'govara na licata na $oi menicata 7e -i'e o'ocna in'o/irana.

4iceto $oe "a ima menicata /e /meta za ne"zin za$on/$i imatel, 'o$ol$u /voetoravo go 'o$a+e /o nere$inata niza na in'o/amenti. Ova va+i i vo /lu~a" $ogao/le'niot in'o/ament e -lan$o.

oga o/le -lan$o in'o/ament /le'i 'rug in'o/ament, /e /meta 'e$a oti/ni$otna 'rugiot in'o/ament "a /te$nal menicata /o -lan$o in'o/ament.

Pre-ri6anite in'o/amenti, vo ogle' na nivnoto 'o$a+uvawe, /e /meta $a$o 'ane o/to"at. Do$ol$u ne$o" o -ilo $o"a o/nova o/tane -ez menica, ono" $o" "aima menicata i $o" /voeto ravo go 'o$a+al na na~in utvr'en vo za$onotne e 'ol+en 'a "a re'a'e menicata.

Po i/$lu~o$, menicata /e re'ava, 'o$ol$u /e utvr'i 'e$a imatelot "a /te$nalmenicata /o $ra"na ne-re+no/t ili /o /toruvawe na $rivi~no 'elo /o umi/la.

3. Akceptirawe na menica

Imatelot na tra/irana menica, $a$o i to" $o" /amo "a 'r+i menicata mo+e /e'o ri/tignuvaweto, i/tata 'a "a o'ne/e na a$cetirawe na tra/atot vo me/toto

na negovoto +iveewe.

;ra/antot mo+e 'a za-rani menicata 'a /e o'ne/e na a$cetirawe, o/ven vo/lu~aite $oga:

8 tra/iranata menica e lativa $a" treto lice?

8 tra/iranata menica e lativa vo me/to na'vor o' me/toto vo $oe +ivee ilire/to"uva tra/atot i

8 tra/iranta menica e na o're'eno vreme o vi'uvawe.

A$cetot /e i6uva na /amata menica i /e izrazuva /o z-orovite: BriznavamB,BrimenaB, Bri#atenaB ili /o 'rug z-or /o i/to zna~ewe. a$o a$cet /e /meta i/amiot oti/ na tra/atot $oga e /taven na liceto na menicata.

oga tra/iranata menica e lativa na o're'eno vreme o vi'uvawe, ili $oga vrzo/nova na nare'-a tre-a 'a /e o'ne/e na a$cetirawe vo o're'en ro$,a$cetot mora 'a -i'e 'atiran /o 'enot $oga e 'a'en, o/ven a$o imatelot namenicata -ara 'a /e 'atira /o 'enot $oga menicata "a o'nel na a$cetirawe. Se/meta 'e$a tra/atot go o'-il a$cetiraweto na menicata a$o nai6aniot a$cetgo iz-ri6al re' 'a "a vrati menicata. Se 'o'e$a ne /e 'o$a+e /rotivnoto, /e/meta 'e$a a$cetot e iz-ri6an re' 'a /e vrati menicata.

4. Aval (meni~na garancija)

12


13/21

I/latata na tra/iranata i /o/tvenata menica za celata meni~na /uma iliza o're'en ne"zin 'el mo+e 'a /e o-ez-e'i /o aval. Aval mo+e 'a 'a'e /e$oetreto lice, 'uri i ne$o" o' oti/nicite na menicata.Se izrazuva /o z-orovite: Ber avalB, B$a$o garantB, B$a$o emecB ili /o 'rug izraz/o i/to zna~ewe. O' avalot tre-a 'a /e vi'i za $ogo e 'a'en. A$o toa ne mo+e'a /e vi'i, /e /meta $a$o 'a e 'a'en za tra/antot.


14/21

ve'na6 o 'enot na la7aweto. So la7aweto na menicata 'oa9a 'o re/tano$ nameni~no8raviot o'no/.

Pri la7awe na menicata, tra/atot mo+e 'a -ara o' imatelot na menicata'a mu "a re'a'e menicata, /o otvr'a na menicata 'e$a i/tata e i/latena.

Imatelot na menica ne mo+e 'a o'-ie 'elumna i/lata. Pri 'elumna i/latatra/atot mo+e 'a -ara i/latata 'a /e za-ele+i na menicata, $a$o i 'a mu /eiz'a'e i riznanica.

;ra/atot mo+e 'a go izvr6i la7aweto na menicata o i re' ri/tignuvaweto.

4iceto $oe 6to 7e "a lati menicata 'o ri/tignuvaweto, olnova+no e o/lo-o'enoo' o-vr/$ite.

&o /lu~a" menicata 'a ne /e o'ne/e za nalata vo ro$ovite utvr'eni /oovo" za$on, licata $oi imaat o-vr/$i o i/tata, /e 'ol+ni 'a "a olo+at meni~nata/uma $a" notar, $o" go o$riva me/toto na la7awe. Polo+uvaweto na meni~nata

/uma e na tro6o$ na imatelot na menicata. So olo+uvaweto na meni~nata /umavo celo/t liceto $oe imalo o-vr/$a o i/tata /e o/lo-o'uva o' o-vr/$ata.

Imatelot na tra/irana ili /o/tvena menica mo+e 'a i/ta$ne -arawe zaregre/ rotiv in'o/antot, tra/antot i 'rugi o-vrznici o menicata i toa:

1= Po ri/tignuvaweto vo /lu~a" menicata 'a ne e latena vo celo/t ili 'elumno? i

2= Pre' ri/tignuvaweto $oga:

8 a$cetiraweto e o'-ieno, otolno ili 'elumno?

8 re' ili o a$cetiraweto e otvoren /te~a", o'no/no li$vi'aci"a na' imotot natra/atot ili a$o gi zare la7awata 'uri i vo /lu~a" a$o zairaweto ne -iloutvr'eno /o /u'/$a o'lu$a ili izvr6uvaweto na' negoviot imot o/tanalo-ezu/e6no i

8$oga e otvoren /te~a", o'no/no li$vi'aci"a na' imotot na tra/antot na menica$o"a 6to ne /mee 'a /e o'ne/e na a$cetirawe.

oga meni~nata /uma e izrazena vo valuti $oi imaat i/t naziv, no razli~navre'no/t vo zem"ata vo $o"a menicata e iz'a'ena i vo zem"ata vo $o"a menicata

e lativa, /e /meta 'e$a meni~nata /uma e izrazena vo valutata na me/toto nala7awe

.&rz ravnoto 'e"/tvo na menicata nema vli"anie /mrtta na tra/antot ilio'zemaweto na negovata 'elovna /o/o-no/t 'o$ol$u i/tite na/taat o/leiz'avaweto na menicata.

14


15/21

&eni~ni raboti so koi se ostvaruva za'tita nameni~nite prava

5a 'a gi za~uvaat /voite rava , u~e/nicite vo meni~no

ravnata ra-ota /e 'ol+ni 'a rezemaat o're'eni mer$i re'vi'eni/o za$on. &o tie mer$i /a9aat:

1. (astarenost na menicata

)eni~io8ravnite -arawa na imatelot na menicata rotiv in'o/antot irotiv tra/antot za/taruvaat za e'na go'ina, /metano o' 'enot na navremenoo'ignatiot rote/t.

5a/tareno/ta /e re$inuva /o o'ne/uvawe tu+-a re' na'le+en /u'.

Pre$inatata za/tareno/t ovtorno o~nuva 'a te~e:

1= &o /lu~a" $oga /e o'ne/uva tu+-a i vo /lu~a" $oga /e o/tvaruva -araweto vote$ot na /u'/$ata o/ta$a, o' 'enot na o/le'noto ro~i6te 'o$ol$u ove'enatao/ta$a ne ro'ol+i?

2= &o /lu~a" na ri"ava vo /te~a", o'no/no li$vi'aci"a, o' 'enot na zavr6uvawetona /te~a"nata o/ta$a?

!= &o /lu~a" $oga vo /te~a"ot, o'no/no vo li$vi'aci"a 7e /e o/ori ri"avenoto-arawe, o' 'enot na o/oruvaweto i

%= &o /lu~a" na ovi$uvawe vo za6tita i izve/tuvawe za o'ne/enata tu+-a, o''enot na ravo/ilno zavr6enata o/ta$a.

5a/tareno/t na meni~no o-aruvawe $oe ~ini 'el o' o/tavina ili a9a na tovarna o/tavina, ne mo+e 'a zavr6i re' i/te$ot na 6e/t me/eci o' /mrtta na imatelotna menicata.

2. Neosnovano zbogatuva)e

;ra/antot, a$cetantot i in'o/antot ~ii meni~ni o-vr/$i /e zga/nale zara'iza/tareno/t ili zara'i rou6teni 'e"/tvi"a, o'govaraat na imatelot na menicata

'o$ol$u neo/novano /e z-ogatile na negova 6teta. Drugite meni~ni o-vrznici /eo/lo-o'eni o' ovaa o'govorno/t.

O'govorno/ta zara'i neo/novano z-ogatuvawe za/taruva za tri go'ini.

!. #ravo na zalog i zadr`uva)e

oga, zara'i o-ez-e'uvawe na meni~noto o-aruvawe, imatelot namenicata, vrz o/nova na 'ogovor za zalog, rimi vo zalog 'vi+en re'met ilio-aruvawe, a o-vrzni$ot ne "a i/olni navreme /vo"ata meni~na o-vr/$a,imatelot na menicata ima ravo 'a -ara 'a /e namiri o' zalogot, -ez o'igawe

na tu+-a rotiv liceto $oe go 'alo zalogot


16/21

zalog, 'ogovornite /tran$i /e /ogla/ile 'ogovorot 'a ima /vo"/tvo na izvr6nai/rava.

&o va$ov /lu~a", imatelot na menica mo+e:

1= &rz o/nova na menicata i 'ogovorot za zalog, $o" ima /vo"/tvo na izvr6nai/rava, 'a -ara realizaci"a na zalogot. So toa ne re/tanuva o'govorno/ta naimatelot na menicata za zlouotre-a na zalo+noto ravo?

2= 5alo+nite menici i 'rugite o-aruvawa 'a /e nalatat i o' 'o-ienite ari 'a /enamiri i

!= 5alo+nite o-aruvawa 'a gi za'r+at za /e-e 'o izno/ot na /voeto o-aruvawe.

Imatelot na menicata e 'ol+en, 'o$ol$u gi namiril /voite o-aruvawa vo celo/t,'a "a re'a'e menicata na zalo+uva~ot, o'no/no 'a "a re'a'e vo negovata/te~a"na ma/a izvornata menica zae'no /o 'o-ieniot vi6o$.

Pravoto na za'r+uvawe ima i/to ravno 'e"/tvo, $a$o i ravoto na zalog.

Imatelot na menicata, vrz o/nova na 'ogovor /o o-vrzni$ot ili vrz o/nova naravo/ilna re/u'a na /u'ot /o $o"a e utvr'eno ravoto na za'r+uvawe, mo+e:

1= 5a'r+anite gotovi ari 'a gi uotre-i za namiruvawe na /voeto o-aruvawe

2= So 'rugite za'r+ani re'meti 'a o/tai /ogla/no /o ovo" za$on.

%. *mortizacija na menica

4iceto $oe "a izgu-ilo menicata mo+e na /u'ot vo me/toto na la7awe 'amu re'lo+i i/tata 'a "a amortizira.

Do$ol$u /u'ot za$lu~i 'e$a o'ne/enite o'atoci /e 'ovolni, 7e iz'a'e ogla/ vo

$o" 7e "a izlo+i glavnata /o'r+iia na i/~eznatata menica, /o ovi$ 'o ono" $a" $ogo/e nao9a menicata, i/tata 'a "a o$a+e na /u'ot vo ro$ o' *3 'ena, /o naomena'e$a vo /rotivno, o i/te$ot na ovo" ro$, /u'ot 7e "a rogla/i za ni6tovna.

5a ogla/uvaweto /u'ot go izve/tuva re'laga~ot i /ite lica imenuvani vomenicata. Pre'laga~ot na amortizaci"ata, za 'a go za'r+i ravoto na regre//rema tra/antot na nea$cetiranata menica, $a$o i rotiv tra/antot $o" goza-ranil o'ne/uvaweto na menicata na a$cetirawe, vo te$ot na ro$ot o're'enza o'igawe rote/t zara'i nea$cetirawe ili nei/lata vo me/toto $oe eo're'eno za toa, mo+e 'a o'igne rote/t, /o nave'uvawe na glavnata /o'r+inana i/~eznatata menica. Prote/tot go zamenuva o'ne/uvaweto na menicata na

a$cetirawe ili na i/lata i o'igaweto na /oo'vetnite rote/ti. Na'ome/to$ natro6ocite za to" rote/t ne mo+e 'a /e -ara.

16


17/21


18/21

8 li~no ili re$u ri/utnite /ve'oci go oznava liceto $oe /a$a meni~no 'a /eo-vrze ili 'a iz'a'e olnomo6no?

8 na liceto mu e ro~itana iz"avata /o $o"a meni~no /e o-vrzuva i /o $o"a 'avaolnomo0no i

8 liceto otvr'ilo 'e$a ro~itanata iz"ava o'govara na negovata vol"a.

5aver$ata tre-a 'a ima /lu+-en -ro", e~at i oti/ na /lu+-enoto lice.

Poti/ot na /lei lica na meiica i na olnomo6no iz'a'eno o'niv zara'i meni~noto za'ol+uvawe va+i /amo toga6 $oga i/toto 7e

go zaveri notar.

+ica vo menicata

Trasante nalogo'ava~ ili iz'ava~ na menica $o" /e nazna~uva na liceto namenicata.

Trasate ono" $o" vr6i i/lata o menicata o' tra/antovoto o$ritie 6to /e nao9a$a" nego.

emitent e #izi~$o ili ravno lice nazna~eno vo i/ravata na $oe mu /ei/latuva izno/ot nave'en vo menicata, o'no/no $ori/ni$ na menicata.

Imatel na menicatae lice $oe "a o/e'uva menicata na za$onit na~in.

-mitenti na menicata/e -an$i i atni~$i agencii $oi iz'avaat o''elni vi'ovimenici.

Indosante no/itelot na ravoto na nalata 6to vr6i in'o/ament.

Indosatore lice na $oe /e rene/uva menicata. ;oa mo+e 'a -i'e i tra/antot ilitra/atot $a$o i $oe i' a -ilo meni+no lice.

*valist e lice $oe /o /vo"ot oti/ na menicata ili na alon+ot garantira zai/latata na izno/ot o're'en vo menicata.

*kceptante lice 6ti "a rima meni~nata o-vr/$a /o iz"ava za ne"zino ri#a7awe.

Interveniente lice nazna~eno o' tra/antot, in'o/antot ili avali/tot vo menicata,

vo /lu~a" na otre-a i/tata 'a "a a$cetira ili lati.

18


19/21

$opiste lice 6to u6tilo vo romet rei/ na menica garantira"7i ritoa 'e$a na'ono/itelot na rei/ot 7e mu go re'a'e meni~niot original ili 7e mu "a i/latimeni~nata /uma.

(aklu~ok

)enicata e >arti"a o' vre'no/t8/re'/tvo za la7awe onare'-a vrz o/nova na za$onot na $o" /e rimenuvaat o6tite ravila za/ite >artii o' vr'no/t o nare'-a. &/u6no/t menicata e 'ale$u o'etalno reguliran o-li$ na >arti"a o'vre'no/t $a" na/ vrz ~i"a o/nova /e i/ta$nuva ne"ziniot mati~en $ara$tervo o'no/ na 'rugite >artii o' vre'no/t. ;aa e o-ligaciono ravna >arti"a$o"a /e$oga6 gla/i na ore'elena /uma. Ova u$a+uva na i/$lu~itelnoravnoto zna~ewe na menicata, -i'e"7i vo /toan/tvoto, vo o-la/ta na/to$ovo8ari~nata /ituaci"a nema tol$u golemo zna~ewe. )e9utoa, /ea$ taa ima golema uloga vo $re'itniot /i/tem, a/o te$ na razvo"ot na trgovi"ata i /toan/tvoto taa /i "a 'o-iva i /vo"atauloga $a$o zamena na arite.Sore' toa, menicata e rven/tveno $re'itno /re'/tvo za o-ez-e'uvawena o-aruva~$ata. I/to ta$a menicata e mnogu zna~a"no /re'/tvo zao-ez-e'uvawe, ne /amo vo /to$ovo8ari~nata cir$ulaci"a, tu$u i $a" nizalate+ni in/titucii, o/o-eno vo na'vore6no trgov/$ite razmeni. Pora'i vi/o$iot /teen na a/tra$tno/t i /trogo/t na menicatazna~a"no 'ori'one/uva vi/o$iot /teen na ravna /igurno/t vo /to$ovo8

ari~niot romet, o/o-eno $on/tntno vli"anie za "a$newe na 'ogovornite'i/cilini.

19


20/21

Seto ova u$a+uva na o/e-nite #un$cii i zna~ewe na menicata vo/toan/$iot /i/tem na e'na zem"a, o/o-eno vo ravniot /i/tem ora'ine"ziniot mati~en $ara$ter vo o'no/ na 'rugite >artii o' vre'no/t.

ori/tena literatura:

1.N;rgov/$o ravoNOD8r Ale$/an'ar Ni$olov/$i /tr.!8%!

2.N Slu+-en ve/ni$ na R) N-r.3!C328 5a$on za menica /tr.1281*

!.N;rgov/$o ravoNOD8r )ilan Ilie/$i /tr.2!(8!1!

%. Pre-aruvawe o' internet

20


21/21

21

seminarska - menica

Documents