seminar ict en onderwijs april 2009

www.kennisnet.nl

Naam van de Auteur

7 januari 2008

Seminar Onderwijs en ICT

7 april 2009

Toine Maes

Frans schouwenburg

Alfons ten Brummelhuis

Agenda

• 13.30 uur-15.00 uur: Introductie (Toine Maes en Frans Schouwenburg)

• 15.00-15.15: Pauze

• 15.15-16.15: Alfons ten Brummelhuis (onderzoek)

• 16.15 uur-17.00 uur: Vragenronde

2Seminar onderwijs en ICT, 7 april 2009

Context van onderwijs en ict

• Veel initiatieven op scholen op terrein van onderwijsvernieuwing met behulp van ICT

• Van “doen we het” naar “wat en hoe doen we het”

• Van “vrijblijvend” naar “verplichtend”

• OCW omarmt ICT als factor i.r.t.a. onderwijskwaliteitb. lerarentekortc. mediawijsheidd. professionalisering docenten

• Kortom: praktijk en beleid in beweging: druk op de m2

Seminar onderwijs en ICT, 7 april 2009 3

Seminar onderwijs en ICT, 7 april 2009 4

Ruud de Moor Centrum - Portaal

Wikiwijs

http://www.minocw.nl/wikiwijs/index.html

Digitaal leermateriaal 5

Flexibel

Open

Programmalijnen en innovatie

Innovatie

Integrale aanpak

Organisatie Leermateriaal

Professionalisering

7

Rollen

Expert

Innovator

Dienstverlener

Onderzoeker- onderzoeken/verkennen/monitoren

Co

llect

ieve

bel

ang

enb

ehar

tig

er-

agen

der

ing

van

on

der

wer

p/lo

bb

y

Voorwaarde voor effectmeting is beoogde verandering in praktijk brengen (interventie)

8

Verandering in praktijk brengen

effect

Randvoorwaarden voor duurzame verandering in de praktijk (schoolontwikkeling)

9

geld

tijd

BeleidOpvattingen, Visie, Leiderschap

Deskundigheid

Materiële voorzieningen

Verandering in praktijk brengen

- effect

www.kennisnet.nl

Naam van de Auteur

7 januari 2008

Ontwikkelingen in de sectoren

Seminar Onderwijs en ICT

Frans Schouwenburg – Sectormanager PO en VO

Ontwikkelingen in de sectoren

FlexibelStandaard

Leerobjecten/modules

Vakken

DigitaalFolio

Vernieuwing …Traditioneel …

Onderwijsorganisatie

Aggregatieniveau

Onderwijsmethode

Vorm

Leergebieden/competenties

één methode

Arrangeren / Co CreatieVerwervingKopen

Plaats-/tijd onafhankelijkaanbod onderwijs Plaats-/ tijdgebonden

ontwikkelingen in de sectoren

Wens om flexibel, aansprekend en gevarieerd onderwijs te geven

Consequenties voor de organisatie

Didactische keuzes

Behoefte aan Leermaterialen

Infrastructuur


Veranderen

Startpunten verandering

Professio-nalisering:

Droecdl

Content-Ontwikkeling:Digilessen vo

OVCDigischool

etc

Techniek:

ELODigibordLaptop-

klas

Concept:Netwerkschool

UnicAmadeus

DNSImpuls

etc


Vier in Balans +


Docent is beter in staat om ict-toepassingen op een waardevolle manier in te zetten, in het bijzonder in het primaire proces.

Ondersteunen docent bij het aanscherpen van kennis, inzicht en vaardigheden.

9 april 2023

professionalisering


Bijdragen aan de inrichting en organisatie van leerprocessen die flexibel zijn en tegemoet komen aan de individuele leerbehoefte.

Ondersteunen van de onderwijsinstelling bij veranderingen, op basis van de specifieke situatie.

9 april 2023

flexibele organisatie


Vergroten van de beschikbaarheid en (her)bruikbaarheid van digitale leermiddelen in de praktijk.

Ondersteunen scholen bij het vindbaar, transparant en uitwisselbaar maken van digitale leermiddelen.

9 april 2023

Beschikbaarheid en (her)bruikbaarheid


Uw vragen passen hierin



Professionalisering

Dilemma



Organisatie

Ict-stappenplan

Vak-/ leer-gebieden

Leer-middelenmix

Ict-infrastructuur

Kennis envaardigheden

Strategie(en leiderschap)

1

2

3 4 5 6 7

Onderwijs-visie

Leergedragdoceergedrag

8Beleids-stappen

Denk aan verschillen tussen onderbouw/ bovenbouwen onderwijsssoort

Prioriteit:

Samenwerking:

Stappen:

Welke rol pak ik als leider


Diensten: Met welke mate van openheid en betrokkenheid wil ik dat mijn mensen diensten gebruiken?

Openheid: wie mag waarbij en wie mag het allemaal zien?Betrokkenheid: het web is ook een productieomgeving. Gaan docenten en leerlingen daarbij een actieve rol spelen

(kennisconstructie)?

Ofwel: diensten • Elektronische Leeromgeving• Auteurstools • Portfolio• Communicatie (email, MSN, twitter, blogs, enz.)• Softwarepakketten• Denk ook aan web 2.0 tools


Connectiviteit: Hoe wil ik dat mijn docenten en leerlingen diensten en leermiddelen kunnen bereiken?

Leren wordt steeds meer tijd- en plaatsonafhankelijkOfwel: overal connectiviteit?

• In de schooloHet vaste LANoDraadloos met Wifi (ook schoolplein, kantine, etc.)

• Thuis, ergens in de stad, nederland of waar dan ookoToegang over Internet (thuis, bij oma, overal dus)oUMTS


Apparaten: Met welke apparaten wil ik over welke verschillende applicaties kunnen beschikken?

Leren wordt steeds meer tijd- en plaatsonafhankelijkOfwel: welke apparaten moeten in welke context inzetbaar zijn?

(in lijn met keuzes over connectiviteit)

• Desktop PC’s (of Apple)• Laptops (van school, van leerling)• Netwerkcomputers (Aasus, anders)• E-readers• PDA-achtige (incl. portable game consoles)• Smartphone


Met welke leerlinggegevens stellen wij een opleiding op maat samen?

Ofwel: registratie

• financiën• leerling-gegevens• pedagogische-administratie• cijfer administratie• onderwijscatalogus (cursusaanbod)• urenadministratie• personeelsadministratie

En in hoeverre zijn deze systemen op elkaar afgestemd? (geen dubbelingen, slim informatie delen door te koppelen)


Terug naar stappenplan

Nieuwe concepten

samen deskundiger netwerken po 28-1-2009 34


Leermiddelen

Onderwijsketen


Vragen voor de school:• Ruwe bronnen, halffabrikaten, complete leermiddelen?• Van welke collecties willen we gebruik maken? Betaald of vrij?• Willen we zelf een collectie opbouwen en delen?• Moeten de leerkrachten zelf in de bronnen zoeken?• Creative commons?

Vragen voor Kennisnet:• Welke publieke bronnencollecties moeten we aansluiten?• Moet Kennisnet een publieke database gaan ontwikkelen?


Vragen voor de school:• Welke eisen stellen wij aan onze leveranciers?• Gebruiken we de ELO om de bronnen met elkaar te verbinden?• Sluiten we aan bij bestaande initiatieven?

Activiteiten Kennisnet:• Verdiepen standaarden• Bevorderen gebruik standaarden• Bevordering samenwerking


Uitwisselbaar leermateriaal

Standaarden:IMS QTI voor toetsenLOM voor metadataSCORM voor leerobjecten

Een (SCORM) pakketje met verschillende onderdelen..


Vragen voor de school:• Hoe willen we de leermiddelen aanbieden?• Willen we gebruik maken van een ELO?• Functionaliteiten: toetsen? Portfolio? Leerlingen volgen?• Wie ontwikkelt de omgeving en de materialen, wie doet het onderhoud?

Activiteiten Kennisnet• portal leermiddelenbank en communities• afspraken leveranciers omtrent standaarden, entree, edurep• keuzewijzer elo


Vragen voor de school:• Wat willen docenten voor materiaal inzetten?• Hoe willen wij dat docenten of leerlingen materialen

selecteren?• Gebruikt de docent of arrangeert hij?• Hoe loopt een leerling door het materiaal?• Welke dragers gaan we gebruiken?• Hoe gaan we ermee leren werken?

Kennisnet:• Ambassadeurs Webmaker, Webquestmaker, DaVindi,

Community


Hoe komen we aan leermiddelen?


Elektronische boeken


Printing on demand


www.coloursonderwijs.nl


De methodiek van een game:


1. Een ruwe tekst schrijvenmet schrijfgereedschappen als

2. Die tekst verbeterenmet verbeter-instrumenten

als

BrainstormStart- en slotzinnen Alineavormers Wendingen, etc.

HelderheidLezergerichtheidStructuur en StijlDoordachtheid, etc.

SpellingZinsbouwInterpunctieLay-out

3. Die tekst verzorgenmet verzorg-instrumenten

als

Beter Leren Schrijven


Programma Stimuleren gebruik digitaal leermateriaal


Onderwijsvernieuwings-coöperatie

Leeromgevingen voor leerlingen inspirerender maken

Kerndoeldekkend materiaal voor onderbouw op 1-8-2009


Digischool


Studio VO


Boek

Digiles

Excursie

DigilesExcursi

e

Boek

Boek Digiles Boek Excursie

Arrangeren: zelf een onderwijsmodel maken en media plannen


De toekomst?

http://www.surfnetkennisnetproject.nl/innovatie/3dprinten


www.kennisnet.nl

Naam van de Auteur

7 januari 2008

Meer onderwijskwaliteit met ict: droom of werkelijkheid?

Alfons ten Brummelhuis

Hoofd onderzoek

Zoetermeer, 9 april 2008

Inhoud

a. Rendement van ict

b. Analyse van onderbenutting

c. Perspectief op de toekomst

Leeropbrengst digitaal prentenboek

72

Voorbeeld: vreemde talen VO

73

Rendement: Engels in vmbospreekvaardigheid ondersteund met multimedia

74

Leren met meer effect: Voorbeeld: Wiskunde zonder boek

Experiment wiskunde op de computer zonder boek

Ambitie school: door inzet van ict… maken ll’n meer opdrachten krijgen ll’n meer (directe) feedback werken ll’n in eigen tempo docent meer tijd voor individuele begeleiding

presteren ll’n beter

75

Resultaten

1. Inzet, plezier en motivatie voor wiskunde nemen toe

2. Prestaties: significant hogere wiskundeprestaties.

3. Verder….nieuwe collega’s komen naar de school vanwege Wiskunde zonder boek

76

Vak Nederlands en ict in VO

ICT verdubbelt arbeidsproductiviteit van

docent

77

Resumerend

Bij goed gebruik van ict kan onderwijs:

- Efficienter: met minder lerarentijd meer leerlingen lesgeven

- Aantrekkelijker: leraarsberoep aantrekkelijker maken aanzuigende werking door vergroting werkplezier

- Effectiever: in dezelfde onderwijstijd halen leerlingen betere prestaties

78

Analyse van onderbenutting

79

ActorRandvoorwaarden

Docent Schoolmanagement Schooloverstijgend

docent vaksectie school bestuur lokaal landelijk

1 Technische infrastructuur

2 Digitaal leermateriaal

3 Deskundigheid

4 Visie

5 Leiderschap

6 Samenwerking & ondersteuning

Onderbenutting ict voor kwaliteit en productiviteit van onderwijs

80

ActorRandvoorwaarden

Docent Schoolmanagement Schooloverstijgend

docent vaksectie school bestuur lokaal landelijk

1 Technische infrastructuur

2 Digitaal leermateriaal

3 Deskundigheid

4 Visie

5 Leiderschap

6 Samenwerking & ondersteuning

Vier in Balans

81

Quick scan visie op toekomstig onderwijs?

82

83


84


Kenmerken

Kennisoverdracht

Leeractiviteiten voorgeschreven door leraar

Beperkte variatie in leeractiviteiten

Kennis reproduceren: toepassen van bekende oplossingen

Beoordeling autonomie van leraar

Kennisconstructie

Leeractiviteiten gekozen door leerlingen

Veel variatie in leeractiviteiten

Kennis produceren: vinden van (nieuwe) oplossingen voor problemen

Beoordeling samen met leerlingen

Voor uitgebreid overzicht:zie: Ten Brummelhuis & Plomp, (2007). Voorbereiden op onderwijs in de kennissamenleving. In: Jaarboek Kennissamenleving: Aksant

Vier benaderingen

Zonder ICT Met ICT

Kennisoverdracht

Kennisconstructie

Meer onderwijskwaliteit met ictDroom of werkelijkheid?

ICT heeft leraar nodig

ICT verbetert kwaliteit van onderwijs….mits

Rol van management cruciaal bij invulling van randvoorwaarden die bepalend zijn voor droom of werkelijk

87

Wilt u weten wat werkt met ict?

Info over bijdragen aan onderzoek en overzicht van resultaten uit onderzoek

Meer info: onderzoek.kennisnet.nl

seminar ict en onderwijs april 2009

Education