SEL ve SU TAŞKINLARINDA SALGIN

YÖNETİMİ

Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Şubesi

Dr. Ayşe ÇAKIR ÇELİK

Ocak 2013

13.01.2013 SERİK / BELEK

Dünyada: Doğal nedenli olağan dışı durumlara

bağlı -Ekonomik kayıpların %40’ı -Ölümlerin yarısından fazlası sel

nedeniyledir. -Sele bağlı ölümlerin %93 nedeni

boğulmadır.

EN SIK GÖRÜLEN DOĞAL AFET SELDİR

Sel; bulunduğu bölgede endüstriyel süreçleri de tehdit ederek farklı sağlık sorunlarına yol açar.

Travma Elektrik çarpmalarına bağlı ölüm Doğalgaz hattı, yer altı ve üstü benzin

ve toksik madde depolarının hasarı Radyoaktif madde sızıntısı Boğulma Emasyonel, fiziksel stres sonucu

miyokart enfaktüsü, Bulaşıcı hastalıklara yol açar

SEL- SALGIN HASTALIK İLİŞKİSİ

1. Dönem: İlk üç gün bulaşıcı-salgın hastalıklar pek görülmez

2.Dönem : 4. gün -4 hafta arasıdır.Bulaşıcı hastalıkların sık görüldüğü dönemdir.Sel öncesi nadir görülen hastalıklar salgın şeklinde görülür.

3. Dönem : 4. haftadan sonrasıdır.Kuluçka süresi uzun olan hastalıklar bu dönemde görülür.

SALGIN NEDENLERİ

1- Su ve kanalizasyon alt yapılarının zarar görmesi sonucu kişilerin temiz ve sağlıklı suya ulaşamaması en temel problemdir. Su ve gıda ile bulaşan hastalıklar artar. (EHEC,Şigellozis,Hepatit A, Leptosipirozis, Giardiazis)

2- Geçici yerleşim yerleri, kalabalık ve kapalı ortamlarda konaklama sonucu hava yolu İle bulaşan hastalıklar hızla yayılır.(ÜSYE, ASYE, TBC, İnfluenza vb.)

3- Doğal ortamdaki vektör ve kemiricilerin yaşam alanlarının zarar görmesi sonucu insan vektör ilişkisinde artış ve buna bağlı olarak da vektörlerle bulaşan hastalıkların sayısında artış beklenir.(Sıtma, Hanta, Tularemi vb.)

Kemirici idrarı ile kontamine olmuş suların bütünlüğü bozulmuş ciltlere temas sonrası Leptospirozis görülebilir (1995 Kasım ayı İzmir seli )

4- Suların içindeki sıvı ve katı atıkların cilde teması sonucu yüzeyyel deri enfeksiyonlarında artış beklenir.

5- Sulardaki tosik kirlilikler nedeni ile tarım anlarında tahrifat,hayvan ve balık popülasyonlarında önemli etkiler gözlenmektedir.

6- Ev ve ev eşyalarının etkilenmesi, sel sonrası süreçte sağlık sorunlarını uzun döneme yayar.Bu dönemde yaşanan sağlık sorunlarının zamanında tedavi edilmemesi sorunları ağırlaştırır,tedaviyi zorlaştırır ve komplikasyonlara yol açar.

Kısaca etkilenen alanlara yönelik her

türlü sağlık sorunu ile karşı karşıya kalabiliriz.

Sel Durumunda Hastanelerin Rolü

Düzenli bir bilgi toplama sistemine sahip olmak kritiktir.

Bilgi toplama sistemleri salt bürokratik bir işlem olarak kabul edilmemelidir;bununla,muhtemel hastalıkların/sağlık sorunlarının erken belirlenmesi ve zamanında müdahalesi mümkün hale gelir.

Acillerde ve kliniklerde karşımıza çıkacak olan her türlü problemin

epidemiyolojik sorgulaması güncel olaylarla ilişkilendirmemizi sağlayacak bakış açımızı

genişleterek bilgi veri sistemlerine iletmemizi kolaylaştıracaktır.

Sel durumlarında aşılama hizmetleri daha da önemli hale geldiği için aksatılmadan sürdürülmelidir.(gebe-çocuk-yakalanmış fırsat)

Sel sırasında toprak,çamur vb. ile kirlenmiş derin yarası olanların tetanoz bağışıklaması yapılmalıdır.

Dünyada ve ülkemizde yeni kurulan Erken Uyarı Cevap Sistemi ( EUYC) çerçevesinde kurumlar arası işbirliği bir kez daha önem kazanmış ve kurumların sorumluluklarını arttırmıştır.

Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi İletişim

İrtibat Tel:2289035 Fax :2379694 E-Posta : antalya.bhs@saglik.gov.tr

Mehmet S.SÜLEMİŞ :0 533 337 91 56 Ali HAMARAT :0 544 888 14 15 Nagihan M. YILMAZ :0 505 668 38 60 Şükran Y.AKLAN :0 532 351 67 35

Sel bir doğal afettir.

En az hasarla atlatmak bizim işimizdir.

Başarı iyi bir ekip çalışması ile mümkündür.