SEKUNDARNI POREMEČAJI METABOLIZMA PROTEINA

Doc. dr Mirjana Milošević-Tošić

PRIMARNI PATOFIZIOLOŠKI PROCES SMEŠTEN U NEKOM ORGANU I TKIVU KOJI ZA POSLEDICU IMA I POREMEČAJ U

METABOLIZMU PROTEINA

JETRA:

SINTETIŠE NAJVEĆI DEO PROTEINA PLAZME

DIFUZNO ZAHVAČENO VIŠE OD 80% TKIVA

PROMENE PROTEINA KOD OŠTEČENJA JETRE

HIPOALBUMINEMIJA: ALBUMINI: RF: 36-56 g/l,

sintetiše se 12 g/dan poluživot 20 dana

HRONIČNA INSUFICIJENCIJA HEPATOCITA (AKUTNA NE), A/G ↓ < 1

ELEKTROFOREZA PROTEINA:-HEPATITIS: ↑ gama globulina, ↑ IgG – prelaz u

hronični ↑ 1, 2 – akutni odgovor

- CIROZA: nedostaje 1 (80-90% ove frakcije ćini antitripsin)

↑ gama i globulina (spojene frakcije-široka frakcija)

-ALKOHOLIZAM: ↑ IgA-BILIJARNA CIROZA: ↑ IgM

ELEKTROFOREZA PROTEINA

Figure is found at http://erl.pathology.iupui.edu/LABMED/INDEX.HTM

Reference ranges:

Total protein 6.0 – 8.0 g/dLAlbumin 3.5 – 5.0 g/dLα1-globulins 0.1 – 0.4 g/dLα2-globulins 0.4 – 1.3 g/dLβ-globulins 0.6 – 1.3 g/dLγ-globulins 0.6 – 1.5 g/dL

ELEKROFOREZA PROTEINA

ELEKROFOREZA PROTEINA U PATOLOŠKIM STANJIMA

ELEKROFOREZA PROTEINA KOD OBOLJENJA JETRE

CIROZA JETRE

• ↓ albumin• ↓ α1, α2 and β globulini• ↑ Ig A u γ-frakciji• Spojene frakcije-široka

frakcija

Figure is found at http://erl.pathology.iupui.edu/LABMED/INDEX.HTM

γ-globulins

ENZIMI: ↓ pseudoholinesteraze (prognostički značaj) ↑ ALT, ↑AST, ↑gama GT, LDH5

LIPOPROTEINI: MASNA INFILTRACIJA JETRE (NEDOSTATAK

APOLIPOPROTEINA)

AMINOKISELINE: ↑ KOD TEŠKE NEKROZE HEPATOCITA

FAKTORI KOAGULACIJE: I-fibrinogen VII-prokonvertin II-protrombin IX-antihemolitički faktor B V-proakcelerin X-Stuart-Prower-ov faktor

Prvo ↓ VII (kratak poluživot), II, pa X. Pad V i IX ispod 50% loš prognostički znak

FAKTORI FIBRINOLIZE: ↓ Antiplazmina (inhibitor aktivatora plazminogena) Kod insuficijencije hepatocita →POJAČANA PATOLOŠKA

FIBRINOLIZA

POREMEČAJI METABOLIZMA PROTEINA U ENDOKRINIM BOLESTIMA

DIJABETES MELITUS: NEDOSTATAK INSULINA SMANJUJE ANABOLIČKE A POSPEŠUJE

KATABOLIČKE PROCESE ↑ AMINOKISELINA U PLAZMI MRŠAVI, SLABI, ASTENIĆNI

KUŠINGOV SINDROM: Kortizol: ↑ katabolizam proteina u svim tkivima osim u JETRI

↓ sinteze proteina u svim tkivima osim u JETRI - transport AK u mišične čelije ukočen a u

hepatocite ubrzan

↑ koncentracije proteina u plazmi

BOLESTI TIREOIDEE:

T3 i T4 u fiziološkim koncentracijama imaju anabolni a kod hiperfunkcije tireoidee katabolni efekat.

Indukuju sintezu proteina preko pojačane transkripcije gena (kao i steroidi)

T3 i glukokortikoidi ↑ transkripcija gena za hormon rasta

HIPERTIREOZA: mršavi, zbog inhibirane sinteze proteina imaju Θ N balans

POREMEĆAJI APSORPCIJE AMINOKISELINA

TEK KADA SE OŠTETE VEČI DELOVI TANKOG CREVA(umnožavanje i preuzimanje funkcije)

KOD RESEKCIJE KOD DIFUZNOG OŠTEČENJA (GLUTENSKA ENTEROPATIJA) →HIPOPROTEINEMIJA

KOD NEDOSTATKA ENZIMA PANKREASA APSORBUJU SE 2/3 UNETIH PROTEINA

GUBITAK PROTEINA

NEPOSREDAN: KRVARENJE GUBITAK PLAZME –OPEKOTINE (50 g/dan proteina) IZLIVI U TELESNE ŠUPLJINE URINOM GASTRIONTESTINALNIM TRAKTOM

ASCITES – ¼ CELOKUPNIH ALBUMINA GASTROENTEROPATIJE

POSREDAN-METABOLIČKI GUBITAK kada sinteza ne može da nadoknadi razgradnju:

Katabolizam ↑ Infekcije Ozlede Kaheksija (tumor)

NEFROTSKI SINDROM

• Gubitak proteina male molekulske mase

↓ albumin i IgG – prolaze glomerularni filtrat

• Zadržavanje proteina vece molekulske mase• ↑↑ α2-makroglobulin • ↑β-globulin

Figure is found at http://erl.pathology.iupui.edu/LABMED/INDEX.HTM

α2-globulin β-globulin frakcija

POREMEČAJI METABOLIZMA PROTEINA TOKOM RAZVITKA MALIGNOG PROCESA

TUMORSKI MARKERI: DEPRESIJACIJOM POJEDINIH GENA GLIKOPROTEINI I GLIKOLIPIDI

PRIMARNI: prvenstveno ih produkuju maligne čelije. Nalaze se unutar ili na površini membrana i oslobadjaju se površinskim ljuščenjem.

fetoprotein (hepatocelularni karcinom) CEA-karcinoembrionalni antigen (kolorektalna regija) CA- karbohidratni antigen

CA 15-3 Ca dojke CA 19-9 Ca pankreasa

SEKUNDARNI: normalno se stvaraju u različitim čelijama ali pojačano kod maligne alteracije.

2 mikroglobulin Ca hematopoeznih organa horionski gonadotropin (normalno u placenti) Ca testisa i ovarijuma

POREMEČAJI METABOLIZMA PROTEINA TOKOM

RAZVITKA UPALNOG PROCESA

POZITIVNI REAKTANTI AKUTNE FAZE:

CERULOPLAZMIN C3 KOMPONENTA

KOMPLEMENTA

FIBRINOGEN OROSOMUKOID 1-ANTITRIPSIN 2 MAKROGLOBULIN HAPTOGLOBIN

CRP - C reaktivni protein SAA – serum amiloid protein

PROTEINI JETRE PERMISIVNA ULOGA HORMONA

(KORTIZOL)

NEGATIVNI REAKTANTI AKUTNE FAZE:

ALBUMIN TRANSFERIN FERITIN TBPA

ODGOVOR AKUTNE FAZE

• Javlja se kod inflamacije prouzrokovane infekcijom, povredom ili hiruškom intervencijom kao i stresom.

• Normalan ili ↓ albumin• ↑ α1 i α2 globulina

Figure is found at http://erl.pathology.iupui.edu/LABMED/INDEX.HTM

α1 α2-globulins

HRONICNA INFLAMACIJA

• Javlja se kod autoimunih bolesti, hronicne bolesti jetre, hronicnih infekcija, kancera.

• normalan ili ↓ albumin•↑α1 ili α2 globulina•↑↑ γ globulina

Figure is found at http://erl.pathology.iupui.edu/LABMED/INDEX.HTM

α1 α2 γ-globulins

JATROGENI POREMEČAJI METABOLIZMA PROTEINA

TETRACIKLINI: vezuju se za 30 S subjedinicu i inaktiviraju vezivanje aminoacil-tRNK

STREPTOMICIN: vezuje se za 30 S subjedinicu, menjaju konformaciju i vezivanje tMet

HLORAMFENIKOL: inhibicija peptidil transferaze u ribozomima

ERITROMICIN: ometa translokaciju-vezivanje peptidil-tRNK za mesto P