sekretariati i këshillit të investimeve
TRANSCRIPT
Gjetjet kryesore të Anketës “COVID-19 MBI BIZNESET”
Sekretariati i Këshillit të Investimeve QER
SHO
R 20
20
Gjetjet kryesore të Anketës “COVID-19 MBI BIZNESET”
Sekretariati i Këshillit të Investimeve QER
SHO
R 20
20
Këshilli i Investimeve është një platform dialogu publik-privat dhe ka si qëllim rritjen e besimit të ndërsjellë midis biznesit dhe qeverisë duke kontribuar në institucionalizimin e dialogut mbi politikat në vend. Këshilli i Investimeve kryesohet nga ministri përgjegjës për ekonominë dhe ka në përbërje përfaqësues të qeverisë, sektorit privat dhe partnerëve për zhvillim.Këshilli i Investimeve mbështetet nga Ministria e Financës dhe Ekonomisë, Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) dhe Sekretariati Shtetëror Zvicerian për Çështjet Ekonomike (SECO).
Gjetjet paraprake të kësaj ankete u prezantuan në Mbledhjen e Jashtëzakonshme të Këshillit të Investimeve, mbajtur më 14 prill 2020.
Ky publikim është përgatitur nga Sekretariati i Këshillit të Investimeve në Shqipëri. Opinionet dhe përfundimet e përfshira në këtë material nuk reflektojnë asnjë opinion apo mendim nga ana e BERZH, Qeverisë Zviceriane apo SECO.
Shtepia Botuese: GentGrafikPrepress: ProCreative
1
I. Tabela e Përmbajtjes
2
I. Hyrje
'Vlerësimin e Ndikimit të Pasojave që rrjedhin nga Pandemia e COVID-19 mbi Aktivitetin e Biznesit në Shqipëri
Si po reagojnë kompanitë në këtë situatë të paprecedentë dhe me çfarë sfidash po përballen për sa i përket likuiditetit, mungesës së prodhimit, mungesës së klientëve, rritjes së kostove, etj. Cilat janë vlerësimet e tyre mbi ndikimin e COVID-19 në xhiron vjetore të biznesit të tyre? Si mundet qeveria qendrore dhe lokale të ndihmojnë duke patur parasysh nevojat specifike gjatë kësaj periudhe1?”
1 Shtojcat për më shumë detaje
3
II. Gjetjet Kryesore Të gjithë sektorët e ekonomisë pritet të ndikohen negativisht
47% e ndërmarrjeve ndaluan plotësisht aktivitetin
80% e kompanive vlerësojnë se do të kenë më shumë se 20% rënie të qarkullimit vjetor të tyre.
mungesën e klientëve, mungesën e likuiditetit, vështirësitë në likujdimin të pagave dhe respektimi i detyrimeve dhe pagesave tatimore
probleme me importet, kryesisht nga vendet e BE-së
mund të zhvendosen plotësisht nga importet drejt burimeve kombëtare për të siguruar vazhdimësinë e biznesit;
nuk kanë arritur të marrin asnjë masë në kohë për ta adresuar këtë sfidë, ndërkohë që 33% përdorën lejët e zakonshme dhe punë nga shtëpia (kryesisht shërbimet), ndërsa pjesa tjetër përdorën Për të siguruar vazhdimësinë e biznesit, kompanitë deklarojnë se kryesisht do të përdorin të ardhura të mëparshme të akumuluara (34%) si edhe do të ulin kostot (32%) fokus
shumica e kompanive vlerësojnë se ndikimi COVID19 do të zgjasë deri në 1 vit
4
vlerësimit të masave mbështetëse të qeverisë
do të vazhdojnë të përdorin përsëri shërbimet online. Kjo është një
86% e kompanive deklarojnë se nuk kanë plan të aprovuar emergjence
III. Metodologjia Qëllimi i Anketimit
Vlerësimin e Ndikimit të Pasojave që Rrjedhin nga Pandemia COVID19 mbi Aktivitetin e Biznesit në Shqipëri
Që nga viti 2015, Sekretariati i KI vazhdimisht ka ndërmarrë anketime me qëllim hartimin e analizave dinamike për vlerësimin e masave fiskale dhe anti-informalitet në klimën e investimeve në vend. Gjetjet e sondazheve janë gjithmonë objekt diskutimi në mbledhjet e Këshillit të Investimeve. Rekomandimet e miratuara nga Këshilli i Investimeve i paraqiten qeverisë shqiptare për analiza të mëtejshme, proces i cili pritet të sjellë ndryshime ose rishikime të mundshme ligjore dhe rregullatore me ndikim në klimën e investimeve.
Struktura e Pyetësorit
Informacion i Përgjithshëm
Ky seksion përmbledh informacion mbi natyrën e kompanisë, sektorin kryesor ku operon, zonën gjeografike dhe të dhëna të madhësisë së saj (xhiron vjetore dhe numrin e të punësuarve)
Ndikimi i COVID19 në aktivitetin e biznesit
Ky seksion përmbledh informacion në lidhje me implikimet e COVID19 në aktivitetin e bizneseve, pritshmëritë për xhiron vjetore dhe problemet e shfaqura.
5
COVID19 dhe Importet
Ky seksion përmbledh informacion mbi efektet e mundshme të situatës së pandemisë mbi për bizneset e varura nga importet .
Sfidat e COVID19
Ky seksion përmbledh informacion mbi mënyrat e organizimit të punës për shkak të kufizimit të lëvizjeve të njerëzve dhe të mjetëve të transporit, si edhe pritshmritë e biznesit mbi kohëzgjatjes e efekteve të COVID-19.
Përgjigja e Qeverisë Shqiptare ndaj COVID19
Ky seksion përmbledh vlerësimin e kompanive për mënyrat dhe masën e mbështetjes nga ana e qeverisë për zbutjes e pasojave nga masat anti-COVID19.
COVID19 dhe shërbimet online
Ky seksion përmbledh informacion mbi përdorimin e shërbimeve online nga kompanitë dhe planeve për investime në këtë drejtim.
COVID19 dhe vazhdimësia e biznesit
Të gjitha propozimet iu paraqitën Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë për konsiderata të mëtejshme
Metoda e Shpërndarjes së Pyetësorit
Website
Rrjeteve Sociale
Pyetsorë të plotësuar/numri total i shikimeve
6
Metoda për mbledhjen e të dhënave
IV. Kampioni
Figura 1. Shpërndarja e Kampionit sipas qarkut
Figura 2. Shpërndarja e Kampionit sipas xhiros vjetore
Kukes, 1%
Elbasan, 2%Diber, 3%
Gjirokaster, 4%
Lezhe, 5%
Shkoder, 5%
Fier, 5%
Korce, 6%
Vlore, 8%
Berat, 12%Durres, 15%
Tirane, 34%
8%
15%
21%
55%
5-8 million ALL
8-14 million ALL
deri në 5 million ALL
mbi 14 million ALL
7
Figura 3. Shpërndarja e kampionit sipas të punësuarve
Figura 4. Shpërndarja e Kampionit sipas aktivitetit ekonomik
V. Rezultatet e Anketimit Ndikimi i COVID19
Si e vlerësoni ndikimin e COVID19 në aktivitetin tuaj?
5-9 të punësuar, 15%
mbi 50 të punësuar, 23%
10-49 të punësuar, 25%
1-4 të punësuar, 37%
3%
6%
9%
17%
20%
44%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turizmi
Shërbime
COVID-19 ka ndikuar negativisht bizneset në çdo sektor të ekonomisë. Turizmi dhe sektori i Shërbimeve janë ndikuar më negativisht
8
Figura 5. Impakti i COVID19 në aktivitetin e biznesit
Figura 6. Impakti i COVID19 sipas aktivitetit ekonomik
A e ndërpretë aktivitetin tuaj si rezultat i COVID19?
Figura 7. Mbyllja e aktiviteteve gjatë COVID-19
0%
1%
2%
30%
67%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Shumë pozitiv
Pozitiv
Pa efekt
Negativ
Shumë negativ
95.2%
98.1%
95.9%
97.1%
97.6%
97.5%
0.0%
1.9%
2.7%
0.7%
1.2%
0.6%
4.8%
0.0%
1.4%
2.1%
1.2%
1.9%
0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0% 70.0% 80.0% 90.0% 100.0%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turizmi
Shërbime
Negativ ose shumë negativ Pozitiv ose shumë pozitiv Pa efekt
COVID-19 detyroi pothuajse gjysmën e ekonomisë shqiptare të mbyllej
11%
42%
47%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%
Jo, vazhduam punën
Po, pjesërisht
Po, totalisht
9
Figura 8. Mbyllja e aktiviteteve gjatë COVID19 sipas sektorëve të ekonomisë
Si e vlerësoni ndikimin e COVID19 në të ardhurat (xhiron) e kompanisë tuaj?
Figura 9. Pritshmëritë e kompanive mbi të ardhurat vjetore
24%
4%
16%
9%
6%
13%
57%
58%
48%
64%
19%
40%
19%
38%
36%
27%
75%
47%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turiami
Shërbime
Jo, vazhduam punën Po, pjesërisht Po, totalisht
COVID-19 uli në mënyrë drastike pritshmëritë e kompanive përsa i përket xhiros së tyre vjetore - më shumë se 80% e tyre presin ulje më shumë se 20%
0%2%3%
15%80%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
Rritje e të ardhuraveUlje më pak se 5%
Pa ndikimUlje nga 5% në 20%
Ulje më shumë se 20%
10
Figura 10. Prishmëritë e kompanive mbi të ardhurat vjetore sipas xhiros vjetore
Figura 11. Prishmëritë e kompanive mbi të ardhurat vjetore sipas sektorit ekonomik
COVID-19 Implikimet ndaj biznesit
" Cilat janë tre problemet më kryesore me të cilat po ndeshet aktualisht kompania juaj?"
0%
1%
16%
18%
3%
3%
82%
78%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
deri në 14 million
mbi 14 million
0%
0%
0%
0%
2%
0%
38%
29%
9%
16%
9%
19%
5%
2%
4%
5%
1%
2%
57%
69%
87%
79%
88%
79%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turizmi
Shërbime
Rritje e të ardhurave Ulje më pak se 20% Pa efekt Ulje më shumë se 20%
Për shkak të pandemisë COVID-19, kompanitë u përballën me sfida unike
11
Figura 12. Sfidat përballë COVID-19
Figura 13. Sfidat përballë COVID-19 për kompanitë me xhiro deri 14 Mil ALL
Figura 14. Sfidat përballë COVID-19 për kompanitë me xhiro mbi 14 Mil ALL
2%3%
4%6%6%
7%7%
12%13%
17%24%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
TjetërKonkurrencë e pandershme
Pasiguri ligjoreUlja e prodhimit
Mungesa e lëndës së parëProbleme në organizimin e punës
Rritje e kostovePamundësi në pagesën e detyrimeve tatimore
Probleme me pagesën e pagaveMungesa e likujditetitMungesa e klientëve
3%4%4%4%
7%7%
13%15%15%
29%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Konkurrencë e pandershmePasiguri ligjore
Probleme në organizimin e punësUlja e prodhimit
Mungesa e lëndës së parëRritje e kostove
Pamundësi në pagesën e detyrimeve tatimoreProbleme me pagesën e pagave
Mungesa e likujditetitMungesa e klientëve
deri në 14 million ALL
0% 5% 10% 15% 20% 25%
Konkurrencë e pandershmePasiguri ligjore
Probleme në organizimin e punësUlja e prodhimit
Mungesa e lëndës së parëRritje e kostove
Pamundësi në pagesën e detyrimeve tatimoreProbleme me pagesën e pagave
Mungesa e likujditetitMungesa e klientëve
mbi 14 million ALL
12
Figura 15. Sfidat përballë COVID-19 të sektorit Bujqësor
Figura 16. Sfidat përballë COVID-19 të sektorit të Ndërtimit
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20%
Konkurrencë e pandershmePasiguri ligjore
Mungesa e lëndës së parëUlja e prodhimit
Probleme me pagesën e pagavePamundësi në pagesën e detyrimeve tatimore
Rritje e kostoveProbleme në organizimin e punës
Mungesa e klientëveMungesa e likujditetit
Bujqësia
0% 5% 10% 15% 20% 25%
Konkurrencë e pandershmePasiguri ligjore
Ulja e prodhimitMungesa e lëndës së parë
Rritje e kostovePamundësi në pagesën e detyrimeve tatimore
Probleme me pagesën e pagaveProbleme në organizimin e punës
Mungesa e klientëveMungesa e likujditetit
Ndërtimi
13
Figura 17. Sfidat përballë COVID-19 të sektorit të Tregtisë
Figura 18. Sfidat përballë COVID-19 të sektorit të Industrisë
Figura 19. Sfidat përballë COVID-19 të sektorit të Turizmit
2%3%3%
6%7%
9%12%
17%17%
25%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
Ulja e prodhimitPasiguri ligjore
Konkurrencë e pandershmeProbleme në organizimin e punës
Mungesa e lëndës së parëRritje e kostove
Pamundësi në pagesën e detyrimeve tatimoreProbleme me pagesën e pagave
Mungesa e likujditetitMungesa e klientëve
Tregtia
1%2%
5%7%
10%11%
13%15%
16%19%
0% 5% 10% 15% 20%
Konkurrencë e pandershmePasiguri ligjore
Probleme në organizimin e punësRritje e kostove
Pamundësi në pagesën e detyrimeve tatimoreProbleme me pagesën e pagave
Mungesa e lëndës së parëUlja e prodhimit
Mungesa e klientëveMungesa e likujditetit
Industria
2%3%3%
4%4%
5%15%
16%17%
32%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Mungesa e lëndës së parëUlja e prodhimit
Pasiguri ligjoreKonkurrencë e pandershme
Probleme në organizimin e punësRritje e kostove
Pamundësi në pagesën e detyrimeve tatimoreMungesa e likujditetit
Probleme me pagesën e pagaveMungesa e klientëve
Turizmi
14
Figura 20. Sfidat përballë COVID-19 të sektorit të Shërbimeve
A keni hasur probleme me furnizimin me mallra dhe lëndë të parë nga importi?"
" Nëse po, a ndikojnë këto mungesa në vijimësinë e veprimtarisë suaj në biznes?"
Figura 21. Varësia ndaj Importeve
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
Konkurrencë e pandershmeMungesa e lëndës së parë
Ulja e prodhimitPasiguri ligjoreRritje e kostove
Probleme në organizimin e punësProbleme me pagesën e pagave
Pamundësi në pagesën e detyrimeve tatimoreMungesa e likujditetitMungesa e klientëve
Shërbime
Për shkak të situatës së jashtëzakonshme COVID-19, kompanitë (52%) nëShqipëri, kryesisht në industri, hasën probleme me furnizimin e lëndëve të paranga importet, ndërsa disa prej tyre po konsiderojnë burimet e brendshme si njëopsion
2%
29%
69%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Jo, mund të mbështetem totalisht në produktetnë vend
Po, por pjesërisht mund të zëvendësoj importetme produkte në vend
Po, jam i varur totalisht nga importet
15
Figura 22. Varësia ndaj Importeve sipas sektorëve të ekonomisë
" Cfarë masash ndërmori kompania juaj për të adresuar mungesën e fuqisë punëtore?
Figura 23. Masa për adresimin e problemeve të punës gjatë COVID-19
0%
0%
3%
4%
0%
2%
67%
71%
30%
14%
38%
34%
33%
29%
68%
83%
63%
64%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turizmi
Shërbime
Jo, mund të mbështetem totalisht në produktet në vendPo, por pjesërisht mund të zëvendësoj importet me produkte në vendPo, jam i varur totalisht nga importet
Për shkak të pandemisë COVID-19, rutina klasike e punës ndryshoi në mënyrë drastike dhe bizneset nuk ishin të përgatitur se si të reagonin
9%
13%
20%
21%
37%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
Tjetër
Dhënia e lejës vjetore
Punë online nga shtëpia
Heqje nga puna
Asnjë masë
16
Figura 24. Masat për adresimin e problemeve të punës gjatë COVID-19 sipas madhësisë
Figura 25. Masa për adresimin e problemeve të punës gjatë COVID-19 sipas sektorëve
" Cilat janë masat që do të ndërmerrni për të siguruar vazhdimësinë e biznesit tuaj?"
11%
9%
15%
25%
9%
17%
21%
18%
44%
31%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
10%
2%
11%
9%
9%
11%
10%
8%
18%
36%
30%
13%
10%
20%
19%
19%
13%
9%
5%
28%
14%
6%
11%
30%
67%
42%
38%
31%
36%
37%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turizmi
Shërbime
COVID-19 është kërcënim serioz ndaj vijimësisë së biznesit
17
Figura 26. Masa për të siguruar vijimësinë e biznesit
Figura 27. Masa për të siguruar vijimësinë e biznesit sipas sektorit ekonomik
Sa mendoni se do të zgjasin efektet negative të COVID19 në veprimtarinë tuaj?
4%
7%
23%
32%
34%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
Nuk do të kem probleme
Tjetër
Kredi bankare
Ulur kostot (largim punonjësish, ulje prodhimietj)
Duke përdorur të ardhura nga periudha tëmëparshme
0%
2%
12%
1%
2%
5%
0%
4%
3%
4%
10%
8%
35%
35%
31%
29%
19%
18%
30%
25%
30%
47%
37%
26%
35%
33%
24%
18%
32%
43%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turizmi
Shërbime
18
Figura 28. Kohëzgjatja e ndikimit të COVID19
Figura 29. Kohëzgjatja e ndikimit të COVID19 sipas sektorëve të ekonomisë
Ndërhyrjet e Qeverisë
5%
13%
15%
28%
40%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
Më shumë se 2 vjet
Deri 2 vjet
Deri 3 muaj
Deri 6 muaj
Deri 1 vit
5…
8%
3%
6%
6%
4%
0%
13%
11%
10%
20%
12%
24%
19%
11%
12%
12%
16%
48%
17%
33%
25%
16%
34%
24%
42%
43%
47%
46%
34%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Bujqësia
Ndërtimi
Tregtia
Industria
Turizmi
Shërbime
Më shumë se 2 vjet Deri 2 vjet Deri 3 muaj Deri 6 muaj Deri 1 vit
COVID-19 vërtetoi se mbështetja e qeverisë është e pazëvendësueshme në situata të panjohura për të siguruar vazhdimësinë e biznesit
19
" Cilat nga masat e prezantuara nga qeveria mendoni se do të kenë ndikimin më pozitiv tek minimizimi i efekteve negative?
Figure 30. Vlerësimi mbi masat qeveritare në adresim të COVID19
Kompanitë mbi 14 milion lekë vlerësojnë se pagesa e kredive do të ketë ndikimin më pozitiv
deri në 14 milion lekë vlerëson se mbështetja financiare për punonjësit
sektorëve të ekonomisë
Figura 31. Vlerësimi mbi masat qeveritare në adresim të COVID19 sipas Bujqësisë
5%
14%
15%
15%
15%
17%
18%
0% 5% 10% 15% 20%
Fshirja përgjithmonë e kamatvonesave për debitorët aktivë për faturat eenergjisë
Garanci sovrane për kompanitë që kanë vështirësi objektive për të paguar pagate punonjësve
Shtyrja e dorëzimit të bilanceve për vitin 2019, deri më 31 korrik 2020 përbizneset që dorëzojnë bilancet në QKB online ose drejtëpërdrejtë.
Riskedulimi në 6 mujorin e dytë të vitit 2020 dhe në vazhdim, i pagesës së tatim-fitimit për të gjithë bizneset me të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë.
Masat mbështetëse për biznesin e vogël
Shtyrja e afatit të pagimit të kësteve të kredive deri më 31.05.2020;
Ndihma financiare për të vetëpunësuarit dhe të punësuarit në subjektet ebiznesit me të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë për periudhën pas
ndërprerjes së aktivitetit ekonomik/marrëdhënieve të punës
4%
9%
13%
15%
17%
20%
22%
0% 5% 10% 15% 20% 25%
Fshirja përgjithmonë e kamatvonesave për debitorët aktivë për faturate energjisë
Riskedulimi në 6 mujorin e dytë të vitit 2020 dhe në vazhdim, i pagesëssë tatim-fitimit për të gjithë bizneset me të ardhura vjetore deri në 14
milionë lekë.
Masat mbështetëse për biznesin e vogël
Shtyrja e dorëzimit të bilanceve për vitin 2019, deri më 31 korrik 2020për bizneset që dorëzojnë bilancet në QKB online ose drejtëpërdrejtë.
Shtyrja e afatit të pagimit të kësteve të kredive deri më 31.05.2020;
Ndihma financiare për të vetëpunësuarit dhe të punësuarit në subjektete biznesit me të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë për periudhën
pas ndërprerjes së aktivitetit ekonomik/marrëdhënieve të punës
Garanci sovrane për kompanitë që kanë vështirësi objektive për tëpaguar pagat e punonjësve
Bujqësia
20
Figura 32. Vlerësimi mbi masat qeveritare në adresim të COVID19 sipas Ndërtimit
Figura 33. Vlerësimi mbi masat qeveritare në adresim të COVID19 sipas Tregtisë
2%
9%
10%
13%
16%
22%
28%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
Fshirja përgjithmonë e kamatvonesave për debitorët aktivë përfaturat e energjisë
Masat mbështetëse për biznesin e vogël
Ndihma financiare për të vetëpunësuarit dhe të punësuarit nësubjektet e biznesit me të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë
për periudhën pas ndërprerjes së aktivitetit…
Shtyrja e dorëzimit të bilanceve për vitin 2019, deri më 31 korrik2020 për bizneset që dorëzojnë bilancet në QKB online ose
drejtëpërdrejtë.
Riskedulimi në 6 mujorin e dytë të vitit 2020 dhe në vazhdim, ipagesës së tatim-fitimit për të gjithë bizneset me të ardhura
vjetore deri në 14 milionë lekë.
Shtyrja e afatit të pagimit të kësteve të kredive deri më31.05.2020;
Garanci sovrane për kompanitë që kanë vështirësi objektive përtë paguar pagat e punonjësve
Ndërtimi
5%
10%
11%
16%
19%
19%
21%
0% 5% 10% 15% 20% 25%
Fshirja përgjithmonë e kamatvonesave për debitorët aktivë përfaturat e energjisë
Masat mbështetëse për biznesin e vogël
Ndihma financiare për të vetëpunësuarit dhe të punësuarit nësubjektet e biznesit me të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë
për periudhën pas ndërprerjes së aktivitetit…
Garanci sovrane për kompanitë që kanë vështirësi objektive përtë paguar pagat e punonjësve
Shtyrja e dorëzimit të bilanceve për vitin 2019, deri më 31 korrik2020 për bizneset që dorëzojnë bilancet në QKB online ose
drejtëpërdrejtë.
Riskedulimi në 6 mujorin e dytë të vitit 2020 dhe në vazhdim, ipagesës së tatim-fitimit për të gjithë bizneset me të ardhura
vjetore deri në 14 milionë lekë.
Shtyrja e afatit të pagimit të kësteve të kredive deri më31.05.2020;
Tregtia
21
Figura 34. Vlerësimi mbi masat qeveritare në adresim të COVID19 sipas Industrisë
Figura 35. Vlerësimi mbi masat qeveritare në adresim të COVID19 sipas Turizmit
4%
6%
12%
16%
17%
22%
23%
0% 5% 10% 15% 20% 25%
Masat mbështetëse për biznesin e vogël
Fshirja përgjithmonë e kamatvonesave për debitorët aktivë për faturat e energjisë
Ndihma financiare për të vetëpunësuarit dhe të punësuarit në subjektet e biznesitme të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë për periudhën pas ndërprerjes së
aktivitetit ekonomik/marrëdhënieve të punës
Riskedulimi në 6 mujorin e dytë të vitit 2020 dhe në vazhdim, i pagesës së tatim-fitimit për të gjithë bizneset me të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë.
Garanci sovrane për kompanitë që kanë vështirësi objektive për të paguar pagat epunonjësve
Shtyrja e dorëzimit të bilanceve për vitin 2019, deri më 31 korrik 2020 për biznesetqë dorëzojnë bilancet në QKB online ose drejtëpërdrejtë.
Shtyrja e afatit të pagimit të kësteve të kredive deri më 31.05.2020;
Industria
7%
12%
15%
15%
16%
16%
20%
Turizmi
22
Figura 36. Vlerësimi mbi masat qeveritare në adresim të COVID19 sipas Shërbimeve
" A i keni përdorur shërbimet elektronike në këtë periudhë?"
" Nëse po, a mendoni se do t’i përdorni edhe në të ardhmen?"
Figura 37. Përdorimi i shërbimeve online
Në të ardhmen, a mendoni se do të ndryshojnë planet tuaja të investimit, drejt ofrimit të shërbimeve online?
5%
11%
12%
14%
15%
21%
21%
COVID-19 ndërgjegjësoi kompanitë mbi efikasitetin e shërbimeve online
5%
15%
81%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Jo
Nuk e di
Po
23
Figura 38. Planet e ardhshme për investime në Inovacion
Figura 39. Planet e ardhshme për investime në Inovacion sipas madhësisë
Nëse po, investimet do të fokusohen drejt:
Figura 40. Fokusi i investimeve të ardhshme
27%
35%
38%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
Jo
Nuk e di
Po
32%
32%
36%
21%
39%
40%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
Jo
Nuk e di
Po
mbi 14 million deri 14 million
5%
15%
29%
51%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Tjetër
Fuqizimit të kanaleve të tregtisëme pakicë
Menaxhimin e riskut
Teknologji të reja
24
Plani i emergjencës
17% e kompanive të shërbimit dhe 16% e ndërmarrjeve industriale deklarojnë se kanë një plan emergjence të miratuar
Figura 41. Ekzistenca e Planeve të Emergjencës
COVID-19 vërtetoi që kompanitë shqiptare janë seriozisht të papërgatitur për të përballuar situata të paparashikuara
81%
83%
84%
89%
92%
92%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Bujqësia
Shërbime
Industria
Turizmi
Tregtia
Ndërtimi
Jo
25
Shtojca
Shtojca 1 – Masat e sugjeruar nga Sektori i Bujqësisë
I. Qeveria Qëndrore
MOBILITET
Fushat e Ndërhyrjes Masat e Sugjeruara për Qeverinë Qendrore
TAKSIM & TARIFIM
26
UNIFIKIM &
KOORDINIM PROCEDURAL/OPERACIONAL
SEKTORI BANKAR & BANKA QENDRORE
KOORDINIM I STRATEGJIVE DHE PLANEVE TE
VEPRIMEVE
Fushat e Ndërhyrjes Masat e Sugjeruara për Qeverinë Qendrore
S UBVENCIONE/INCENTIVA
27
II. Njësitë e Vetëqeverisjes Vendore
Fusha e Ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendrore
TAKSIM & TARIFIM
UNIFIKIM &
KOORDINIM PROCEDURAL/OPERACIONAL
28
Shtojca 2 - Masat e sugjeruar nga Sektori i Ndërtimit
I. Qeveria Qendrore
Fusha e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendrore
TAKSA
MOBILITET
UNIFIKIM &
KOORDINIM PROCEDURAL/OPERACIONAL
SEKTORI BANKAR & BANKA QENDRORE
KOORDINIM I STRATEGJIVE & PLANEVE TE VEPRIMIT
MBESHTETJE PER PUNONJESIT
II. Njësitë e Vetëqeverisjen Vendore
Fusha e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendrore TAKSIM & TARIFA
LIKUIDITET
KOORDINIM I STRATEGJIVE & PLANEVE TE VEPRIMIT
MBESHTETJE PER PUNONJESIT
29
Shtojca 3 - Masat e sugjeruar nga Sektori i Industrisë
I. Qeveria Qëndrore
Fushat e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendore
TAKSIM & TARIFIM
MOBILITET
SUBVENCIONIM/INCENTIVIM
UNIFIKIM & KOORDINIM PROCEDURASH/OPERACION
AL
SEKTORI BANKAR & BANKA QENDRORE
30
KOORDINIM STRATEGJISH E PLANE VEPRIMI
MBËSHTETJE PËR PUNONJËSIT
LIKUJDITET
II. Njësitë e Vetëqeverisjen Vendore
Fushat e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendore
TAKSIM & TARIFIM
MOBILITET
MBËSHTETJE PËR PUNONJËSIT
31
Shtojca 4 – Masat e sugjeruar nga Sektori i Turizmit
I. Qeveria Qendrore
Fushat e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendrore
TAKSA
MOBILITET
SUBVENCIONE/INCENTIVA
UNIFIKIM & KOORDINIM PROCEDURAL/OPERACIONAL
SEKTORI BANKAR & BANKA QENDRORE
32
KOORDINIM TE STRATEGJIVE & PLANEVE TE VEPRIMIT
MBESHTETJE PER PUNONJESIT
RRITJE TE KAPACITETEVE
LIKUIDITET
33
II. Njësitë e Vetëqeverisjen Vendore
Fusha e ndërhyrjes Masa të sugjeruara për qeverinë vendore
TAKSA
UNIFIKIM & KOORDINIM PROCEDURAL/OPERACIONAL
KOORDINIM TE STRATEGJIVE DHE PLANEVE TE VEPRIMIT
34
Shtojca 5 – Masat e sugjeruar nga Sektori Tregti
I. Qeveria Qendrore
Fushat e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendrore
TAKSIM & TARIFIM
MOBILITET
SUBVENCIONIME/INCENTIVA
UNIFIKIM & KOORDINIM PROCEDURIAL/OPERACIONA
L
SEKTORI BANKAR & BANKA QENDORE
35
Fushat e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendroreKOORDINIM TE STRATEGJIVE DHE PLANEVE TE VEPRIMIT
MBESHTETJE PER PUNONJESIT
LIKUIDITET
II. Njësitë e Vetëqeverisjen Vendore
Intervention fields Suggested Measures for Local Government
TAKSIM & TARIFIM
SUBVENCIONIM/INCENTIVA
UNIFIKIM & KOORDINIM
PROÇEDURASH/OPERACIONAL
36
Shtojca 6 – Masat e sugjeruar nga Sektori Shërbime
I. Qeveria Qendrore
Fushat e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë qendrore
TAKSIM & TARIFIM
SUBVENCIONIM/INCENTIVA
UNIFIKIM & KOORDINIM
PROÇEDURASH/OPERACIONAL
SEKTORI BANKAR & BANKA QENDRORE
KOORDINIM STRATEGJISH E PLANE VEPRIMI
RRITJE KAPACITETESH
LIKUIDITET
37
II. Njësitë e Vetëqeverisjen Vendore
Fushat e ndërhyrjes Masat e sugjeruara për qeverinë vendore
TAKSIM &TARIFIM
SUBVENCIONIM/
INCENTIVIM
UNIFIKIM & KOORDINIM
PROÇEDURASH/OPERACIONAL
38
Shtojca 7 – Pyetësori
VLERËSIM I IMPAKTIT TË EPIDEMISË COVID19 MBI BIZNESIN NË SHQIPËRI
MARS 2020
Rreth Pyetësorit
“Vlerësim i Impaktit të Epidemisë Covid19 mbi Biznesin në Shqipëri”
Kjo mund të sjellë ndryshime apo rishikime ligjore dhe rregullatore me impakt në përmirësimin e situatës së krijuar.
19 Prill 2020.
a.b.c.d.
a.b.c.d.
39
a.b.
a.b.c.d.e.
a.b.c.
a.b.c.d.e.
a.b.c.d.e.f.g.h.i.j.k.
a.b.c.
40
a.b.c.d.e.
a.b.c.d.e.
a.b.c.d.e.
a.b.c.
a.b.c.
41
a.
b.
c.
d.
e.
a.
b.
c.
d.
e.
a.
b.
c.
Faleminderit!
CIP Katalogimi në botim BK Tiranë Sekretariati i Këshillit të Investimeve
Gjetjet kryesore të anketës “COVID-19 mbi bizneset” / Sekretariati
i Këshillit të Investimeve. – Tiranë : Gent Gra�k, 202044f. ; 21X29.5 cm.ISBN 978-9928-294-24-1
1.Rënia ekonomike 2.Kriza �nanciare 3.Raporte 4.Shqipëri
338.124.4(496.5) “2020” (047)
Puna e Këshillit të Investimeve mbështetet nga Sekretariati, një organ i pavarur me profesionistë të
Dr. Diana Leka(Angoni) – Drejtore e [email protected]
Z. Elvis Zerva – Ekspert Ligjor dhe Rregullator
Znj. Elida Fara – Eksperte [email protected]
Znj. Xaira Shurdha – Eksperte për Monitorimin dhe Bashkë[email protected]
Znj. Elisa Lula – [email protected]
Këshilli i Investimeve mbështetet nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë, BERZH dhe Sekretariati Shtetëror Zvicerian për Çështjet Ekonomike (SECO)
QERSHOR 2020
Gjetjet kryesore të Anketës “COVID-19 MBI BIZNESET” Sekretariati i Këshillit të Investimeve