Scholen integereren

Een andere kijk PO/VO

6 april 2011, De Reehorst te Ede

Oogst 3

Ton van den HoutBoudewijn Hogeboom

CPS onderwijsontwikkeling en advies

actueel

De vraag

Onderwijswetten:

- Actief burgerschap

- Sociale integratie

- Leerlingen leren over

- En in aanrakingen komen met

- verschillende achtergronden en culturen

Hoe doe je dat?

schoolprofiel

Team vult vragenlijst in:

- Wat weten we

- Wat doen we

Leerlingen vullen sociogram in:

- Met wie wil graag spelen en werken

- Met wie liever niet

schoolprofiel

de Biencorf

18,54545455

14

21,36363636

13,27272727 0

10

20

30

40

leerkrachtgedrag

schoolorganisatie

schoolleiderschap

Inhoudelijke kennis

sociogrammen

• Autochtone kinderen zijn in gemengde klassen 2 maal zo populair als allochtone kinderen

• Populariteit: verschil tussen spelen en werken

• Verstoten: geen verschil spelen en werken

• Verschillen tussen groepen

Doel samen leven

Aardig vinden?

Nee. Werkt niet

Leren samen werken

Leren conflicten oplossen

Gedrag: mentale programmering

Menselijke natuur

Cultuur

Persoonlijkheid

cultuur

• Waarden en normen

• Gedrag

Socialisatie:

• Idealisten: vanuit waarden en normen volgt gedrag

• Realisten: vanuit gedrag volgen je normen en waarden

Thuis en op school

• Idealisten: zo hoort het, stel me niet teleur

• Realisten: dit werkt, anders moet je op de blaren zitten

Norm stellen en toezien

Opdracht 1

Schrijf 5 Aziatische landen met hoofdsteden op.

Opdracht 2

Nu in twee/drietallen:

Schrijf 5 Afrikaanse landen met hoofdsteden op

Waarop sturen wij?

Op samenwerken of op Ieder voor zich?

Wat leren kinderen vooral op school?

KLAS/SCHOOL cultuur doet ertoe

• Leerlingen verschillen in kennis en vaardigheden

• Autochtone leerlingen hebben vaak van huis uit meer voorkennis en steun

• Individuele opdrachten scheiden leerlingen van elkaar:

- Concurrentie om aandacht- Rangorde: slecht – voldoende - goed

• Goede gezamenlijke opdrachten binden groepen samen

• Wie een team wil maken geeft teamopdrachten

Cultuur is geen natuur

Mentale programmering (Hofstede)Gedrag wordt door drie lagen in ons aangestuurd

NATUUR

Universeel

Aangeboren

- Lichamelijke behoeften: honger, dorst, slaap, beschutting, seksuele expressie

- Veiligheid en zekerheid- Sociaal contact- Waardering en erkenning- Zelfontplooiing

(Maslov)

CULTUURSpecifiek voor een groepAangeleerd: via socialisatie

Vijf dimensies:• Machtsafstand: egalitair of hiërarchisch• Individualiteit: persoon of groep• Masculien of Feminien: zaak of hart, zijn of hebben• (On)zekerheid: uitdaging of veiligheid• Tijd: toekomst of verleden

Cultuur: meest wenselijke gedrag om te overleven c.q. te ontwikkelen; tussen angst en ideaal

Cultuurdragers: ouders en latere idolen; macht en invloed

PERSOONLIJHEID: BIG FIVE

Individu

Aangeboren/aangeleerd

Moeilijk te veranderen

• Extraversie

• Vriendelijkheid

• Zorgvuldigheid

• Emotionele stabiliteit

• Openheid

Mentale programmering

Menselijke natuur

Cultuur

Persoonlijkheid

Potentiële conflictbronnen

Botsende karakters

Niet vervulde behoeften

Botsende gebruiken

Leerkracht: cultuurdragerEen van de idolenSturen op de natuurlijke behoeftes:

• Veiligheid, zekerheid, duidelijke groepsregels• Sociaal contact, erbij horen• Waardering en erkenning krijgen• Zelfontplooiing

Rekening houden met verschillen persoonlijkheid:• Conflicten direct oplossen• Geen pestgedrag accepteren• Focus op gedrag, niet op de persoon (geen rotjoch maar een joch dat

een rotte streek heeft uitgehaald)• De discriminerende troef uitbannen (dat iemand blond is is niet

relevant, het gaat erom wat zij doet)

Hoe meer samenwerken?

• Uitdagen: de wil tot succes• Verschillen impliciet: leren van elkaar• Now way out, niets is vrijblijvend• Doelafhankelijkheid:

de groep zorgt ervoor dat iedereen een 8 haalt

• Beloningsafhankelijkheid:

ieder krijgt dezelfde beloning

Orkest en dirigent

Ouders

• Dialoog ipv monoloog

• Ga naast de ouders staan

• Breng ouders met elkaar in contact

• Coöperatieve werkvormen

samenvatting

• Docenten, scholen socialiseren

• Integratie door samenwerken aan gezamenlijke doelen

• Focus op voor onderwijs wenselijk gedrag

• Breng ouders met elkaar in contact

Meer weten?

• publicatie: Scholen Integreren

• Bureaukalender: niet denken, maar doen

• Harry Cox

• Boudewijn Hogeboom

• Ton van den Hout

• Judith Richters

• Bert Slotboom

• www.scholenintegeren.nl