scholar institute newsletter no.(1) volume (1)

May 1, 2018 [SCHOLAR INSTITUTE NEWSLETTER NO.(1) VOLUME (1)]

Organizational Internal Use Only

၁။ Scholar Institute အဖြ အစညး၏ (တစလတာ) လပငနး

စဥ မားအားလးက Overview အေနျဖင ရႈျမငသးသပႏငေစ

ရနႏင ထသ႔ ရႈျမငသးသပႏငျခငးျဖင ေရ႕ဆကလပမည

လပငနးစဥ မားေဖာေဆာငရာတြင အေထာကအပ ျဖစေစရန။

၂။ Scholar Institute ၏ Program မားမ စမကနး ဧရယာ

မားတြင လပေဆာငေနေသာ လပငနးစဥမား က Program

မား အခငးခငးအၾကား စဥဆကမျပတ သရ သေဘာေပါက

နားလညျခငးျဖင လပငနးစဥမား ေဆာငရြကရာတြင အခတ

အဆကမမျဖင ပမပးေပါငးေဆာငရြက၍ အဖြ အစညး၏

ရည/ေမာမနးခက ပနးတငက ေရာကရ ႏငေစရန။

၃။ Scholar Institute အတြငးရ Finance Team, Logistic

Team, Program Team မားအၾကား လပငနးပငးဆငရာ

အသ ပညာဗဟသတမား၊ အေတြ အႀကမားအား အခငး ခငး

မေ၀ႏငၾကေစရနႏင ထသ႔မေ၀ျခငးျဖင Team မား အခငး

ခငးအၾကား လပငနးသေဘာတရားမားက ပမသေဘာေပါက

သရ နားလညလာၿပး၊ လပငနးစြမးေဆာငရညမား ပမ ျမငမား

လာေစရန။

May 2018 No.(1), Volume (1)



ရခငျပညနယရ Social Accountability Myanmar

(SAcc Myanmar) စမခက ေအာကတြင

လပေဆာငေနၾကေသာစစေတြၿမနယႏင ေကာက

ျဖ ၿမ နယတ မ ေဒသခ အဖြ အစညးမားအား

Capacity Building Training for Facilitation

Skills Development Training အမညရ

သငတနးတစခက ရခငျပညနယ၊ စစေတြၿမ ၊

ေရႊကရဏာ အစညးအေဝးခနးမ တြင ေမလ ၁၃

ရကေန မ ေမလ ၁၅ ရကေန ထ (၃) ရက

တငတင Scholar Institute မ ဥးေဆာင၍ ကငးပ

ျပလပခပါသည။

အဆပါ သငတနးတြင Process Facilitation၊

Process Thinking & Designing၊ Event

Preparation ႏင Agenda Development စသည

ေခါငးစဥတ ျဖင Process Design ေရးဆြျခငး၌

နားလည ရငးႏး ကြမးဝငမႈ ရေစရန အတြက

သငတနးဆရာ ဥးသရေဇာ (PAÑÑĀ Institute) မ

ေဆြးေႏြး ႏးေႏာျခငးႏင လကေတြ႕ဒဇငး ေရးဆြ

ျခငးတ႔ေပါငးစပ၍ သငၾကား ပ ခေပးခပါသည။

အဖြ အစညးကယစားျပ သငတနး တကေရာက

လာသမား အေနျဖင မမတ အဖြ အစညးမား၏

လပငနး ေဆာငရြက ခကမား ႏင SAcc စမခက

လပငနးစဥမား လပေဆာငရာတြင နညးပညာ

ပငးဆငရာ ပမထေရာကစြာျဖင ေဆြးေႏြးပြ မား၊

ျပညသ ၾကားနာပြမား၊ သငတနးမား၊ ေဟာေျပာ

ပြမား စသညတ ျပလပရာတြင အခတအဆကမ

သည လပငနး စဥမား ေပၚထြနးလာေစရန ရည

ရြယလက အဆပါ Capacity Building Training

for Facilitation Skills Development သငတနး

အား ျပလပရျခငး ျဖစပါသည။

သငတနးေနာကဆးေန ၌ စေပါငးအမတတရ



Scholar Institute ၏ Scholar Youth Training

Center တြင လငယလရြယမားအတြက ရညရြယ

ဖြငလစသည Critical Thinking and Problem

Solving သငတနးက ၂၀၁၈ ခႏစ ေမလ (၂၀)

ရက၊ တနဂၤေႏြေန ၌ စစဥ ေဆာငရြက ေပးခရာ

အဆပါ သငတနး အား ဆရာ က ေကာသရမ

လညးေကာငး၊ Youth and Entrepreneurship

သငတနးက ၂၀၁၈ ခႏစ ေမလ (၂၇) ရက၊

တနဂၤေႏြေန ၌ ကငးပခရာ အဆပါ သငတနး အား

ဆရာမ မသကရညမြနမ လညးေကာငး ဥးေဆာင

သငၾကားပ႔ခခၾကပါသည။

သငတနးဆရာ ကေကာသရ၏ ဘာသာရပဆငရာ

ကြမးကငပငႏငစြာျဖင သငၾကားမေဝမႈမားသည

လငယမား က စတဓာတပငးဆငရာ ခြနအားမား

ရရေစျပး အနာဂါတတြငလညး မမကယက

ယၾကညမႈ ရစြာျဖင စဥးစားေတြးေခၚ ဆးျဖတနငရန

အသဥာဏ ဗဟသတမားစြာ ရရေစပါသည။ ထ႔

အတ သငတနးဆရာမ မသကရညမြန ၏ စာေတြ႔

လကေတြ႔ အေတြ႔အၾကမားျဖင ကြမးကငပငႏငစြာ

သငၾကားမေဝမႈမားသည သငတနး သ တကေရာက

လာေသာ လငယမားက စြန႔ဥးတထြင ေဆာငရြက

ျခငးႏင ပတသက၍ အေတြးအေခၚ ဗဟသတမားစြာ

ရရေစပါသည။

သငတနးသ တကေရာကလာေသာ လငယမား မလညး အျပနအလန ေမးခြနးမား ေမးျမနး ေျဖၾကား ျခငး၊ အခငးခငး အေတြ႔အၾကမား အျမငမား

ဖလယျခငးႏင မမတ႔အေတြးအျမငမားက အပစဖြ႔ ေဆြးေႏြးျခငးမား ျပလပကာ အားတကသေရာ ပးေပါငး ပါဝငခၾကပါသည။

Critical Thinking and Problem Solving

Training

Youth Entrepreneurship Training



ယခလ ေမလအတြငးတြင Scholar Institute ၏

စမကနးတစချဖစေသာResponsible Investment

Project မ ေန၍ အထးစးပြားေရးဇန တည

ေဆာကရန လာထားေသာ ေနရာမားတြင ၂၀၁၇

ခႏစ ဇြနလ မ ၾသဂတလအတြငး ျပလပ ခ သည

ေလလာ ဆနးစစ ခကတစေစာငက ထတ ေ၀

ခပါသည။

အဆပါ ေလလာဆနးစစခကက ေကာကျဖ

ၿမ နယ၏ ရႈပေထြး လေသာ ေျမအသးျပခြင

အေျခအေနႏင ပက သက ၍ အၾကမးဖငး

သရႏငရနႏင ေျမယာ သမး ယျခငးေၾကာင

ေကာကျဖေဒသခမား အေပၚ က ေရာကလာမည

သကေရာကမႈမား က သရႏငရန အတြက

ျပလပျခငးျဖစျပး၊ ထသ ျပလပရာတြင သေတ

သနအဖြ မ ေဒသခ ဌာနဆငရာ အရာရမား၊

လႊတေတာ အမတမား၊ ဌာနဆငရာ အရာရ

ေဟာငးမားႏင အရပဖကအဖြ အစညးမ ကယစား

လယမား စသညတ႔အား တစဥးခငးစ လေတြ

ေမးျမနး မႈမား၊ ေကးရြာအပစ (၇) အပစ မ

ေဒသခ မားႏင အပစလက ေတြ ဆ ေဆြးေႏြး

ျခငးမားအျပငအထးစးပြားေရးဇန လာထားေနရာရ

အမေထာငစ ၃၃၀ က နမနာ ယ၍ စစတမးမား

ေကာကယျခငး တ ျဖင ေလလာဆနးစစခက

ကျပလပထားပါသည။ ယငးဆနးစစခက အတြငး

ေတြ႔ရမႈမားက “ေကာကျဖၿမ နယမ ေျမယာဆင

ရာ စနေခၚခကမားႏင မဝါဒဆငရာ အႀက ေပး

ခကမား” ဟေသာ အမညျဖင မဝါဒစာတမးတ

တစေစာင အား English၊ ျမနမာ ႏစဘာသာျဖင

ပးတြ ထတေဝခ ပါသည။



Scholar Institute မ ႏစစဥႏစတငး ျပလပလက

ရေသာေကးလကေဒသပညာေရးဖြျဖးတးတကေရး

အစအစဥအရ ယခႏစ ေႏြရာသကာလ ၂၀၁၈ ခႏစ၊

(မတလမေမလအထ) ၌လညး၊ ရခင ျပညနယရ

ၿမ ႔နယေလးျမ ႔နယသ႔ (ေပါကေတာၿမ႔နယ၊ သတြၿမ

နယ၊ ေကာကျဖၿမနယ၊ ဂြၿမနယ)သ႔ ေစတနာ၀န

ထမး ဆရာ၊ ဆရာမမားမ (၃)လတာ သြားေရာက

တာ၀န ထမးေဆာငခၾကပါသည။

ေစတနာ၀နထမး ဆရာ၊ ဆရာမမားမာ စစေတြ၊

မငးျပား၊ ရနကန၊ ျဖးျမ ႔ စသညေဒသမားမ

ပါ၀ငၾကပါသည။

ေစတနာ၀နထမး ဆရာ၊ ဆရာမမား သြားေရာက

တာ၀န ထမးေဆာငခၾကေသာ ေကးလကေဒသမား

မာ ဆယသးတနေကးရြာ၊ အနးနေခာငးေကးရြာ

(ေပါကေတာျမ႕နယ) ဇငကၽြနးေကးရြာ (ေကာကျဖ

ျမ႕နယ)၊ ဂတေတာေကးရြာ(ငပလျမ၊ သတြျမ ႔နယ)၊

သကနးေကးရြာ (ကႏလျမ႕နယခြ၊ ဂြျမ႕နယ)

စသညတ႔ျဖစၾကပါသည။

အဆပါ ေဒသမားသ႔ ေကးလကေဒသ ပညာေရး

ဖြျဖးတးတကေရးတာ၀နခ ကဇငေမာငေမာငမလညး

ကယတငကယက သြားေရာကချပး၊ ေစတနာ၀န

ထမးဆရာ၊ ဆရာမမားႏင ေဒသခမားအၾကား

လအပ ခကမားက ပပးကည ညႏငး ေဆာငရြကေပး

ခပါသည။



၂၀၁၈ ခႏစ ေမလ (၁) ရက ေန မ ေမလ (၅)

ရကေန ထ ရခငျပညနယ ေတာငကတၿမ နယ

တြင ကငးပေသာ ရခငလငယ ညလာခ ျဖစ

ေျမာက ေရးအတြက Scholar Institute မ ေန၍

အလေငြ ၁၀ သနး (ဆယသနးကပတတ) အား

ညလာခ တာဝနခ ကထြနးလႈငထသ ေပးအပ

လဒါနးခပါသည။

Scholar Institute မ ရခငလငယ ညလာခသ ေငြအငအား

ထညဝငလဒါနးျခငးမတတမး ဓါတပ

ထ ျပင Scholar Institute မ ရခငလငယညလာခ

ကငးပရာ (၅)ရကတာ ကာလ အေတာအတြငး

ညလာခ၏ ေဆြးေႏြးပြ မားတြင Facilitator မား

အေနျဖငလညး ဝငေရာက ကည ပပး ေပးခ

ပါသည။

၂၀၁၈ခႏစ ေမလ(၁၄)ရကေန ၌ စစေတြျမ႕ရ GLORY English Language Academy တြင Prospect Burma Scholarship အခြငအလမးႏင ပတသကေသာ ေဟာေျပာပြတစခက Scholar Institute မ (Prospect Burma Alumni တစေယာက ျဖစေသာ) ကေအာငေရႊဥးမ ေန၍ သြားေရာက ရငးလငး ေဟာေျပာခ ပါသည။

ကေအာငေရႊဥးမ Glory English Language Academy တြင Prospect Burma Scholarship ႏင ပကသက၍ ေဆြးေႏြး ေဟာေျပာစဥ

လငယ လရြယမား အေနျဖင နငငတာကာ ပညာသငဆႏင သကဆငသည အေၾကာငးအရာ အခက အလကမား၊ လအပ ခကမားက သရ ျခငးျဖင အဆပါအခြငအလမးမားက စတပါဝငစား လာျပး ႀကးစားအားထတၾကေစရနႏင အဆပါ Scholarship အခြငအလမးအား ေလာကထား မညဆပါက ႀကတငျပငဆငမႈမား ျပလပနငရန ရညရြယလက စစဥ ေဆာငရြကျခငး ျဖစပါသည။ Prospect Burma Scholarship အခြငအလမးႏင ပကသကေသာ သတငးအခကအလကမားက ေအာကပါ link မား အတြငး ၀ငေရာက ေလလာႏငပါသည။

https://prospectburma.org/scholarships/ www.prospectburma.org/students

https://prospectburma.org/scholarships/

https://l.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.prospectburma.org%2Fstudents&h=ATOgJ22-mCQsfNwn0s50raWnWqSLfHyYEX7QAmV8PnAX77M6LmVjEDl1p8BSN7flvlp-TcxnMvhYHfhg8m8bSLnTcENAkYDE2bcyl-3s57Y0SDkp5HIzBfXlzLPLZHLsmR1kUig



ေဆာငးပါးမား က႑

(မတခက။ ။ ဤေဆာငးပါးမားတြငပါ၀ငေသာ

အေတြးအေခၚ အယအဆမားသည ေဆာငးပါးရင

မား၏ ယဆခကမားသာျဖစျပး၊Scholar Institute

၏အာေဘာမားမဟတေၾကာငးသေစအပပါသည။)

အမတရစရာ အညာေျမ ထမငးဝငး

********************************

ပးေခ

အညာေျမထမငးဝငးအစ ကေကာေျမမ

၂၀၁၅ခႏစတနးက တစႏစတာအတြက Thabyay

Foundationကေပးတ scholarshipန႕ kant kaw

education centerမာ Community Leadership

and Social Studty ဆတ Courseတစခက

တကခြငရခတယ။ တစႏစတာရ႕ ေကာငးျပးရန

တစလအလမာ service learning ဆရာက

သ႕ရ႕ဘာသာရပအတြက ေကးရြာေတြမာ တစလ

တတသြားေနျပး ေကးရြာက ကေလးေတြက

ျပနျပး စာသငေပးရနန႔ ေကးရြာမာ သေတသန

တစခလပရမယ အစအစဥေပါ။ ေကာငးမာ

တစနစက အတနး ၃တနးရတယ။ Service

learning သြားတအခါလညး tearm-1 က

လေတြက tearm-3ကလေတြ seniorေတြန႔

တြသြား ရတာေပါ။ ေကာငးမာ တစႏစက

ေကာငးရ႕ထးစအတငး service learning

သြားျပးျပနလာမ ေအာငလတမတေပးမာဆေတာ

မသြားမျဖစသြားရမယအစအစဥ တစခပါ။

ကၽြနမတ႕ေကာငးက တငးရငးသားေတြက ေရြး

ခယ သငႀကားေပးတ ေကာငးဆေတာ တငးရငး

သား ေတြကလညး လမးစ၊ service learning

သြားရမယ ေနရာကလညး ေနရာစေပါ၊ ဘယသ

ေတြ ဘယေနရာက သြားရမလဆတာ ႀကေျပာ

ထားျခငးမရလ႕ ရငခနစြာန႔ ေစာငေနႀက ရတယ။

တစရက ဆရာရ႕အတနးခနမာ ဆရာက

ဝငလာျပး ေျပာတယ “မငးတ႕သြားရမယေနရာက

အတတသြားရမယ ပါတနာရ႕နာမညေတြန႕

Information board မာ စာကပထားတယ သြား

ႀကညႀက” တ။ ရငေတြခနလကတာမ ဘယသြား

ရမယမနးမသ ဘယသန႔ သြားရမယ မနးမသေလ၊

အတနးထက လေတြအကနလး Information

board ဆ ေျပးႀကျပေလ၊ အသေတြ ကလညး

ဆညလ႔ေပါ႔။ “ဟာ ကရငျပညနယကြ”၊ “ငါက

ဧရာဝတ”၊ “ငါက မႏေလးတ” ႀကားေနရတာ အစ

ပါဘ။ ကယ အလည ေရာကေတာ ႀကညျပေလ

ေသခာ တာက ရခငျပညဖက မဟတဘး ဆတာ

ပါဘ။ ဘာလ႔လညးဆေတာ ဆရာက အေစာထက



ေျပာထားတယေလ ကယလာတေဒသကေတာ

ျပန မသြားရဘး တျခားေနရာေတြကပ႔မယဆေတာ

ဘယေနရာလညး စာရြကထမာ ရာႀကည လက

တယ။ “ေဟာ….ေတြ႔ျပ” မႏေလးတငး ၊

ေညာငတနးျမ႕၊ စကစကယေကးရြာတ။ စလာက

တညးက နာမညကဆနးေနျပ၊ စကစကယတ

ဘယလရြာေလးလညးေပါ။ ဒါန႕ ငါန႔သြား ရမယလ

ဘယသလညးေပါ ထပႀကည၊ ေတြ႔ျပေလ၊

ကငမရာရကတေနရာမာ ေကာငးမာနာမညႀကး

အစကတစေယာကေပါ၊ Documentation ေလး

ေတြ လပတာလညး ေတာေတာ စတဝငစား

ဖ႔ေကာငးတယ၊ ေအာ ဒအစကဆမဆးပါဘးေပါ။

ပါတနာလညးရျပ၊ သြားရမယ ေနရာလညးသျပ

ဆေတာ ေနာကတစပတခရးထြကရန ျပငဆင

ႀကျပေလ။

အညာေျမခရးစဥအစ

ကၽြနမရ႕အညာေျမခရးစဥက အခမစမာပါ။ အေဝး

ေျပးကြငးကမနက ၈နာရအေရာကသြား အတတ

သြားရမယ အစကန႕ကားဂတမာဆ ပဂ၊ ေညာငဥး

ကားႀကးကစးျပး ခရးစထြကျပေလ။ ကၽြနမတ႔

စးတကားက ပဂထေရာကေပမယ ကၽြနမတ႕

ဆငးရ မယေနရာက “ဗတလမးခြ”တ စတထ

မာေတာ ေျပာမတယ၊ ပဂဖကကသြား လ႔လား

မသဘး နာမညေတြကလညး ဘယလ ႀကးလညး

ေပါ။ လာႀကမယရြာကလေတြက ဖနးဆကေတာ

ဗတလမးခြဆငးရမယတ။ ကယေတြက လမးတစ

ဝကမာဆငးရမယ လေတြဆေတာ ကားဆရာ ႀကး

ကႀကေျပာ ထားလကတယ။ ဗတလမးခြ

ေရာကရင ေျပာပါလ႔။ မနက ၈နာရေလာကက

ထြကလာတာဆေတာ ညေန ၅နာရေလာကဆ

ဗတလမးခြေရာကမယတ။ မကလးထမာေတာ

တစလမးလးကယသြားရမယရြာက ပေဖာလာ တာ

ေပါ။ ညေန၅နာရ ဆယမနစေလာကဆတာန႔

ယာဥအကေလးက ဗတလမးခြဆငးမယလေတြ

အဆငသငျပငထားပါ ေရ႕နားဆေရာကပါျပတ။

လမးခြေရာကေတာ ကယေတြ ကားေပၚက

ဆငးရျပေလ။ ဗတလမးခြဆတာ ပဂဖကက

သြားတလမး၊ ရနကနကသြားတလမးန႕ ပပၸားက

သြားတလမးက သးလမးခြထားတာကေခၚမနး

ကားေပၚ ကဆငးျပး လမးညႊနဆငးပဒကျမငမ

သေဘာေပါကေတာတယ။ ေနာကတစခက

ဗတလမးခြဆတာ အရငက ေမာငဗတက

မယဝဏၰက ပနးဆကဖ႔ ပဂကေနျမငးန႕လာျပး

ပပၸားက ေန႔တငးပနးလာဆကလ႔ ဗတလမးခြလ႔

ေရးလႀကးေတြရ႕ပါးစပရာဇဝငလ႔လညးေျပာႀက

တယလ႔သခရတယ။

ကားေပၚကဆငးတာန႔ ရြာကဆရာေတာႏစပါးန႔

ရြာရ႕ နာေရးကညမႈ႕ကားက ေမာငးေပးေနတ

အစက တစေယာက လာႀကေနႀကတယ။

ရြာေရာကေတာ ေမာငေနျပေလ၊ ဘနးႀကး



ေကာငး ထ ဝငလကတာန႔ ဆရာမလာျပ၊ ဆရာ

လာျပဆျပေအာေနႀကတ အသေတြက အရငဆး

ႀကားရတာဘ။ ေကာငးေအာကမာလညး တနးစ

ျပး ထငေနႀကတ ကေလးေလးေတြ အမားႀကးေပါ။

ထးျခားတာက သတ႔ေခါငးေပၚက ေသာငေပစး

ေလးေတြ၊ အရြယနညးနညးႀကးတ ကေလး ေတြ

ႀကေတာ ဆထးေလးေတြ၊ ေနာကတစခ ႀကေတာ

တစဝကကထးျပး တစဝကက ဂတေထာကရ

ေလာကခထားျပး ဆမတေလးေတြခ ေဘးႏစ

ဖကက အေနာကဖကက ရစျပေခြ ထား ႀကေသး

တယ။ ကၽြနမအတြကေတာ စျမငကတညးက

အရာ အားလး အထးအဆနးျဖစျပေလ။ အရင

ကေတာ ရြာကလစမးေရာကရင တစရြာလး

လာႀကညႀကတ အေလအထက သေပမယ

ခေခတမာ ဒါမးေတြ မရေလာကေတာဘးလ႔

ကၽြနမစတထ ထငထားခမတာေလ။ ခေတာ

ကေလးေတြကလညး ကၽြနမက ျပးစစန႔ ႀကညေန

ႀကတပေလးေတြက ခစစရာေလးေတြ။ သတ႔ေတြ

အကနလး ဘနးႀကးေကာငးမာ ေနႀကတာ မဟတ

ေပမယ ကၽြနမတ႔ေရာကမယဆလ႔ မဘေတြပါ

လာျပေစာငေနႀကတာတ။

မးခပေနေတာ ဘနးဘနးႀကးက ဥးခ၊ ရြာသ

ရြာသား ေတြန႔ ကေလးေတြကနႈတဆကျပး ရြာက

စစဥေပးတအမမာ နားဖ႔သြားႀကရတယ။

တစလတာတညးခခတအဘြားတ႔အမေလး

ကၽြနမတ႕ကလာႀကတ ဆရာေတာကားက

ေမာငးေပးတ အစကတ႕ အမမာတညးရတယ၊

သတ႕မာ မသားစငါးေယာကရတယ၊ အဘြားရယ၊

အဘရယ၊ ကားေမာငးတအစကရယ၊ အဘြားရ႕

သမးအစမရယ၊ အစမရ႕သမးေလး တစေယာက

ရယေပါ။ ေရမးခး၊ ညစာစားျပးအပ ခနေရာက

ေတာ ေရာကတညမာ ျပနာစတကျပ။ အဘြား

က ေျပာတယ ဆရာမေလးက မနးခေလးဆေတာ

အမရ႕ အေနာကဖကမာ အပတ၊ ဆရာက

ေယာကာၤးေလး ဆေတာ အမရ႕အေရ႕ဖကမာ

အပတ၊ ဟယ…သြားျပ ငါတ႔က အမထမာ

မအပခငးဘးလားေပါ၊ အမနကေတာ သတ႕

ေတြက အေရ႕၊ အေနာက၊ ေတာင၊ ေျမာကက

အမနတကယ သႀကတ သေတြပါ၊ ကၽြနမတ႕လ

ရနကနမာေနတလေတြလ အထ အျပငဘ သႀက

တာမဟတဘးေလ။ ကၽြနမကအပခငးတ အမ

အေနာကဖကဆတာအမရ႕ အေနာကဖက အျခမး

မာရတ အတြငးအပခနးေလးပါ။ အအခနးေလး က

သတ႔ မသားစေတြ ဘယသမ မအပႀကဘး၊

ဧညသည လာမ ေပးအပႀကတယတ။ ေနာက

စားျပးေသာကျပး နညးနညးႀကာေတာ အဘြားက

ထပေျပာတယ ဆရာမေလး “အပခညေတာတ”

ကယကနားမလညဟနန႔ အဘြားကႀကညေတာ

အဘြားကထပေျပာတယ အပခညေတာေလတ၊

မနကႀကးလငးရငလညး ေကာငးသြားရအးမယတ၊

တငကေတာ စပတျပေလ၊ တစတငထ ပတတာ

အားမရလ႔ နစတငဆငျပးပတတာေပါ။ အပခည

ေတာတ၊ မနကႀကးလငးတ ဘာသာ စကား

တစမးလားေပါ။ “ဘယအပက ခည ရမာ လညး၊

ဟင အဘြား” ဆေတာ ေအာ ကားစးလာရတာ

ပငပနးေနျပ အပခညေတာလ႔ေျပာတာတ၊ ဒ

တစခါ ေတာ ကယသေဘာေပါကသြားျပေလ၊

အပခငးတာကး။ မနကႀကးလငးဆတာက မနက

အေစာႀကး ကေျပာတာေလ။ စကစကယရ႕

အညာ ေလသေလးေတြန႔ အသားမကနငေသးတ



ပထမညမာ ေနာကရကေတြ ဘာေတြမားအသစ

အဆနးေတြႀကားရ ႀကရအး မလညးလ႔ ေတြးရငး

အပရာဝငခတာေပါ။

အညာထမငးဝငး

ေနခတ တစလတာ ကာလလး မနကစာက

ထမငးခမး ပပေလးန႔ ေဒသစာအစားစာျဖစတ

မကညးရြကခက၊ မကညးရြကက ေျမပေလာ

ေလးက ေထာငးပး ဆေလးန႔သပထား၊ ႀကကေဂြး

ေတာကခကဟငးကေတာ မရးနငေအာင စားခ

ရတယ။ “ဆကေရခး” ဆတစကားဟာ အညာ

ေဒသန႔ သပလကဖကတယလ႔ ကၽြနမထငမတယ။

ဘာလ႔လညးဆေတာ စကစကယမာ ႀကကေဂြး

ေတာကခကရင ဆေတြကနစေနေအာငထညျပး

ႀကကသားန႔ေဂြးေတာကရြကကဆထက ဆယစား

ရတယေလ။

တစရြာလးအလပစမးဘခကႀကတယ။ကၽြနမနား

မလညနငတာက ဒေလာကဆေတြမားတႀကက

သားက ဘယေလာကစားစား လးဝမအတာပါဘ။

ေန႔လညစာစားျပနေတာလညး ႀကကေဂြးေတာက

ခကေလး ပါလာျပနတယ။ ဆေလးနညးနညးန႔

အႀကြပေကာထားတ ငရတေကာန႔ေလးကလညး

ထမငးစားခငစတက နႈးဆြေနသလ၊ ေရစမပေလး

ေတြက ဆးပပရြကေလးန႔ ဟငးေရ ေသာက

ကလညး အညာရာသဥတန႔ လက ဖက

ညလပါတယ။ ထမငးစားျပးရင အခတညးရတ

ေဒသထြက ထနးလကခ၊ ေျမပေလာန႔ ေရေႏြး

ႀကမးကေတာ ကၽြနမအတြကေတာ “အစာပတ”

(ေနာကဆးအေနန႔ စားေသာ အစားအစာ) အေနန႔

အငမတနမ အရသာရလပါတယ။

အညာေျမရ႕ အမတရစရာ ထမငးဝငးဆရငေတာ

ေကာငးသားေလးတစေယာကအမမာ စားခရတ

ထမငးဝငးေလး အေႀကာငးက ထပေျပာရမယ

ထငတယ။ကၽြနမတ႔ေတြကစကစကယေကးရြာက၊

ကေလးေတြက စာသငေပးဖ႔လာတ ဆရာ၊ ဆရာမ

ေတြဆေတာရြာက လေတြအားလးရ႕ အေလးေပး

ျခငး ကခရတယေလ။ ဆရာ၊ ဆရာမဆရင

ႀကညညေလးစားတတႀကတ ေတာရြာဓေလ ေလး

ကေတာ ကၽြနမတ႔ရငမာ အားနာ ေပာရႊငမ

ရပါတယ။

ကၽြနမတ႔ေရာကတယဆတ ေန႔ကတညး က

ရြာမာရတ ကေလးရတအမတငးက မဘေတြဟာ

ဆရာေတာေကာငးက လာျပး ထမငးေကၽြးဖ႔

အတြက စာရငးလာေပးေနႀကတ သဒၶါတရား

ထကသနလတ ရြာသရြာသားမားရ႕ စတေန

စတထား မားကလညး ေပၚလြငေစပါတယ။

တစရကေသာ ညေနမာ စာသငျပးျပနခါနး ဆရာ

ေတာကဆရာမေလးတ႔ ဒေန႔သြားစားရမယအမက

ေတာထမာ ဆေတာ နညးနညးေစာေစာသြားတ

သတ႔ေတြ ဆငကယန႔ လာေခၚလမမယတ။

သတ႔ရြာကလေတြေျပာတေတာထဆတာကရြာရ႕

အျပငဘက ယာေတာေတြထက အမေတြကေျပာ

ႀကတာ။ ေရမးခးျပး ထမငးစားလာေခၚႀကတယ။

ဟေရာကေတာ ထမငး၊ ဟငးေတြ ခးခပျပး

အမသားေတြက ေစာငေနႀကျပ။ ခကထားတ

ဟငးေတြကလညးစလကတာ။ စကစကယမာ

အမတငးခကတ ႀကကေဂြးေတာက၊ ပေရစမ

ဟငးေရေသာက၊မကညးရြကသပန႔ ေနာက ဟငး

တစမးေပါ။ ဘာဟငးမနးေတာ ကၽြနမလညး

မသေသးဘးေလ။ ႀကကေႀကာမားလားေပါ၊



ကၽြနမလညး ထမငးစားဖ႔ ထမငးဝငးထထငေတာ

အမရငဥးေလးႀကးက ဆရာမ…ဆရာမ မစားခင

ဟငးဖး အရငေပးအနးတေလ။ ကၽြနမလညး

ခကခငး ဆေတာ ေႀကာငေတာငေတာင

ျဖစသြားတယ။ စေနတယ ထငတာေပါ။

ရယျပလကေတာ ဥးေလးႀကးက ထပေျပာတယ။

ဆရာမရယ ဟငးဖးကေတာ တကယေပးရမယတ

ဘာလ႔လညးဆရင ကၽပတ႔အမမာခကတဟငးက

တျခားအမကခကတ ဟငးေတြန႔မတတ ဟငးတစ

မးပါလ႔တ၊ ဘာဟငးလညးဆေတာ ဆရာ၊ ဆရာမ

တ႔က ေကၽြးခငလြနးလ႔ေတာပစထားတ ယနသား

တ၊ ယနသားဆေတာ နညးနညးလန႔သြားတယ

တစခါမလညး မစားဖးဘးေလ၊ ဒါေပမယ

ကၽြနမကလညး စားသာမစားဖးတာ အစားေရြး

လြနးတသ မဟတဘးဆေတာ စားႀကညမယေပါ။

“ပကဆက ဘာလ႔ေပးရမာလ ဥးေလး”၊

“ဘယေလာကေပးရမာလ” ဆေတာ

“တစရာ၊ႏစရာလညးေပးလ႔ရပါတယ” ပကဆေပး

တယဆရငရပါျပတ။ “ဘာေႀကာငေပးရတာလ”

ဆေတာ သတ႔မာအယရတယတ ယနသား န႔

ေကၽြးလကတ ဧညသညဆရင ေနာကတစခါ

အအမေရ႕ေရာကရင လာလညဖ႔မေျပာန႔ လည

ေတာင မႀကညဘးတ။ ယနေျပးသလ ေျပးေရာတ။

အတာေႀကာင ဆရာ၊ ဆရာမတ႔ေနာကတစခါ

မလာ ႀကမာစးလ႔ ဝယစားခငးတာပါတ။ ဒါန႔

ကၽြနမလညး ဖနးလြယအတေလးထက အေႀကြ

ႏစရာတနေလး တစရြကထတေပးလကတယ။

ဒါဟာလညး ကၽြနမအတြက ထးဆနးျပး ခစစရာ

ေကာငးတ ဓေလေလးတစခပါဘ။ စားျပး ေတာ

လညး အခတညးဖ႔အတြက ယလာတအရာက

ႏြားန႔ေကာတ ကၽြနမအတြကေတာ ထးဆနးျပးရငး

ထးဆနးေနတာပါဘ။ ႏြားႏ႔က ေသခာကျပး

ခလာမ ထပေကာထားတာတေလ။ အရသာက

ခ၊အ၊ ဆမေလးပါဘ၊ ဧညသညက အထး တနဖး

ထားျပး ဖြယဖြယရာရာ အေကာငးဆးေတြက

ခကျပတ ေကၽြးခတ ေတာသေတာငသားေတြရ႕

ရးသားျဖစငတ ေစတနာေတြကေတာ အထငး

သားျမငေတြ႕ခရပါတယ။ အဒညက အပယာ

ဝငေတာ ထမငးစားျပးျပနခါနး ဥးေလး ႀကး

ေျပာလကတ စကားေလးက အမတရ ေနေသး

တယ။ ဆရာမေရ ယနသားန႔စားထားလ႔

အပေနတနး ယနေလးလ ထေျပး ေနအနးမယ

ေနာတ။ ယနလေတာ “ထ”မေျပးခေပမယ

အဒညက စားခတ ယနသားန႔ ႏြားႏ႔ေႀကာ

ထမငးဝငးေလးက အခထအမတရေနတနးပါဘ။

စကစကယရြာရ႕ယဥေကးမႈ႕ အေမြအနစျဖစတ

ေသာငထး ထနးသမးပေတြ၊ မးေခါငေရရားလ႕

“အေဖမသရြာ”လ႕ ျဖစလာပ ေလးေတြန႕

ေကးရြာရ႕ ခစစရာ ဓေလစရက အေႀကာငးေလး

ေတြကေတာ ေနာငမား ႀကႀကကမ မေဝ

ေပးပါအနးမယ။

…………………………..*……………………………….



ေနျပညေတာသ႔ခရးတစေခါက

****************************

ဘၾကးျဖး

လြနခတ မတလက ေနျပညေတာက သြားဖ႔

အေၾကာငး ကဖနလာခတယ။ အလည အပတ

ခရးမဟတ တ အလပကစၥ တစခန႔ သြားတ

ခရးဆေပမ အရငက အလပအတ လပခဖးတ

လပေဖၚ ကငဖကေတြန႔ အတတ သြားၾကရေတာ

လမးခရးက ေပာရႊငစရာေတြန႔ပါပ။ အလပကစၥ

အေၾကာငး တတကကေျပာရရငေတာ National

MSME Development Strategy Workshop မာ

Facilitator လပေပးဖ႔ပါ။ လပေဖၚကငဖက

ေဟာငး ေတြ အျပင ပြကကညေပးမ မတေဆြ

အသစေတြလပါလာေတာ ကားေပၚမာပ အခငး

ခငးမတဆကၾကအေတြ႔ၾကေတြမေဝၾကန႔ ပငးခန

ေတာငမရလကေအာငပါပ။

အဒေန႔က တကတကဆငဆငပ သမၼတအသစ

ေရြးခယပြ က ျပညေထာငစလြတေတာမာ ကငးပ

ေနခနဆေတာ ကားေပၚမာ ပါလာသအားလးက

နယပါယအ သးသးမာ တကၾကြ လႈပရား သေတြ

ဆေတာဒလကစၥမးမာ တကၾကြ တၾကကဖ

ေတြလ ေပါ Facebook က live လႊငေနတ

သမၼတေရြးခယပြက ၾကညရငး မေရသကေရန႔

သမၼတေရြးခယပြက ဘယေလာကစညကားသလ

ေတာ မသဘး ကၽြနေတာတ႔ရ႕ ကားကေလးေပၚမာ

ေတာပြကအေတာစညေလရ႕။ ဒလန႔ စကားေတြ

ေျပာ ၾကအခငးခငး စေနာကၾက န႔ အခနေတြ

ဘယလ ကနသြားမနးေတာင မသလကခနမာ

ပတဝနး ကငက စးစမးၾကညလကေတာ Super

Custom ကားကေလးက ေနျပည ေတာရ႕

ကယဝနးလတ လမးေတြေပၚ ကေတာင

ေရာကလ႔ ေနျပ။

ဟတယေရာကတအခါ ကယေနရမ အခနး အသး

သးက သြားျပးအနားယၾကတာေပါ။ အခနးထ

ေရာက လ႔ Internet ဖြငလကတအခါမာေတာ

Massenger က Facilitator Teen Group ကေန

Message ဝငလာပါေလေရာ။ “ ေနာကတစနာရ

ေနရင Lobby မာအစညးေဝးလပဖ႔ဆၾကမယ”

Lobby မာ လဆေတာ ေနာကေန႔ပြအတြက

လအပ တာေတြ ေဆြးေႏြးၾကရငး ေပါေပါပါးပါးပါပ၊

ႏငငေတာအဆင အေသးစားန႔ အလတစား

စးပြားေရး လပငနးမား ဖြ႔ျဖးတးတကေရး မဟာဗ

ဟာ ေရးဆြဖ႔အတြကပြဆေတာ ဝနၾကးဌာန အသး

သးက လာၾကမညပြပါပ။ အဓက စစဥ ေဆာငရြက

ၾကသေတြက စကမႈဝနၾကးဌာနန႔ Freidch

Norman Foundation အဖြ႔ပ ျဖစတယ။ ဒ

National MSME Development Plan က

ကညေရးဆြေပးမ ပညာရငကေတာ Mis Yolenda



ဆသပါ။ ၂ ရကတာအတြငး ေဆြးေႏြးၾက

ညငးခနၾကရငးျဖင အခနေတြ ကနတာ ျမနလြနး

သလေတာင ခစားမပါတယ။ Facilitator Team

ကလ အေကာငးဆး ကညပပးမႈေတြက ေပးႏင

ခၾကတယ။ ေဆြးေႏြးပြအတြငး ကယတာဝနယ

ရတစားပြဝငးအတြငး ဌာနအသးသးက ပဂၢလ

ေတြ ရ႕ ျမနမာႏငငအတြငးက MSME က႑ရ႕

အားသားခက အားနညးခကေတြအျပင ဥပေဒ

ေရးရာ ကစၥရပေတြပါေဆြးေႏြးၾကတအခါ (၂)ရက

တာဟာ ျမငျမင ဆငဆငပါပ။ အေသးစား

အလတစား စးပြားေရးလပငနးေတြ ဖြ႔ျဖးတးတက

လာဖ႔အတြက ဆရင အဓကလအပ တာက

လမးပနး ဆကသြယေရးက႑၊ လပစစမးရရေရး

အစရသည အေျခခလအပခကေတြက ႏငငေတာ

အေနန႔ ကညျဖညဆညး ေပးမသာ အေသးစား

အလတစား စးပြားေရးလပငနးမား အတြက အ

ေထာကအကျပႏငမာပျဖစတယ။

တကေရာက ေဆြးေႏြးသေတြ အေနန႔က ႏငငအ

တြငး လပစစမး အလအေလာကရရ ဖ႔ ကစၥရပ

မားက ရေထာငအစစက ေဆြးေႏြးၾကတအခါ

အသပညာေတြလတးပြားရျပနပါတယ။တခ႕အခန

ေတြဆ ဌာနအခငးခငး အျမငမတတာေလးေတြရ

ျပနေတာ အခငးခငး ပညာျပငခနးေတြကလ

ရငသကရႈေမာဖြယ ၾကညၾကရျပနတယ။ SME

က႑ဖြ႔ျဖးဖ႔ဆတာကလ စကမႈ ဝနၾကးဌာန တစခ

တညးန႔အလး စသကဆငေနတာ မးလ မဟတ

ျပနေတာဆကစပေနတဌာနအသးသးက အားလး

ခတဆကညႏႈငးေဆာငရြက ရမည သေဘာ

ကလညး သငခနးစာရခတယ။ ႏငငအတြငးက

MSME လပငနးေတြရ႕ အေျခေနက သရ

နားလညျပး အကျဖတႏငေစဖ႔ ASEAN အဆင

တငးတာတ Indicators ေတြက သခြင ရခ

ပါေသးတယ။ ေဆြးေႏြးပြ (၂)ရကတာလးမာ

တကေရာကလာသေတြက တကတက ၾကြၾကြ

ေဆြးေႏြးခၾကတာ အခနေတာင မေလာကႏင

ေအာငပါပ။ ေဆြးေႏြးပြၾကးျပးခနမာေတာ အျပန

လမးဟာ ပမေပါပါးလြတလပလ႔ ေနျပနတယ။

ရနကနအျပန ခရးတစေလာက ေဆြးေႏြးပြ

ကအေတြ႔ၾကေတြက စားျမပျပနရငး ခရးစဥ

တစခလးက ေဝေဝ ဆာဆာ ရလပါတယ။

တာဝနေတြဆတာကလ တစချပးရင ေနာက

တစခက အဆငသငရေနတကတာမ႔ ေနာကထက

ေရာကလာတ တာဝနေတြက ကရာေနရာ ကေန

ႏငရာက ထမးရြကရငး အျပးသကထြကလာမယ

ကၽြနေတာတ႔ႏငငစးပြားေရးအတြက အေရးပါလတ

National MSME Development Plan

ၾကးကသာေစာငဆငး ရငး……..

…………………………….*……………………………



ေျမာကဥး မသည....

*******************

ၿငမးဇ

"ေျမာကဥး" ဤနာမသည ရကၡငတ႔၏

အသညးပြတ အထြကအျမတထားရာ ေဒသ

က ရညညႊနးရာ ျဖစသလ ျမနမာျပညသမား ၊

ႏငငျခား ခရးသြားမားႏငလညး စမးသည

ေဒမဟတ။ ရကၡငသမငးတြင ေခတႀကး( ၄ )

ေခတ ရခရာတြင ေျမာကဥးေခတသည

အငအား အေတာငတငးဆး ေခတတစေခတ

ျဖစခသည။ ရကၡငဘရငႏငငေတာက အပစး

ခသ မငးဆကမား နဂးခပခရာ ေခတတစ

ေခတဆလညး မမားေပ။

ေျမာကဥးထးနနးက ဘရငမငးေစာမြန စတင

တညေထာငခၿပး ေနာကပငးမငးဆကမား

လကထကတြင အာ႐၏ အခမးသာဆး

စာရငးဝငၿမ႕ေတာ တစချဖစခသည။ ေပၚတဂ၊

ဒကခ ၊ဂပန စသည ႏငငစ ေၾကးစား

စစသညမားက စဖြ႔ထားသည စစတပႀကးမား

ပငဆငဖးချပး ေဒသတြငး တကရည ခကရည

ေကာငးေသာ ရကၡင ေရတပမေတာႀကးက

လညး ပငဆငခဖးသည။ ဘရင သရ သဓမၼ

ရာဇာ ေခၚ မငးခရ အပစးခစဥ ရကၡင ဘရင

ႏငငေတာက ေရာကရခသ ေပၚတဂ

ဘနးေတာႀကး မနနရစ ေရးသားခသည

သမငး အေထာကအထားမားအရ လကရ

ဘဂၤလားေဒ႐ၿမ႕ေတာ ဒကာအပါအဝင ဘဂၤါ

(၁၂) ၿမ႕က သမးပကႏငခသည အထ

ေျမာကဥးေခတ ရကၡငဘရငမား တနခး

ထြားခသည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ ေလာကဓ

အလညအေျပာငးဒါဏက ေျမာကဥး မခႏငခ။

ခရစႏစ ၁၇၈၄ ဒဇငဘာ ေနာကဆး

ေန႔ရကမား ႏင ခရစႏစ ၁၇၈၅ ဇနနဝါရ

ပထမပတမားတြင ေျမာကဥးနနးေတာမ

ရကၡင ေအာငလေတာ ေျမခခရသည။

ထစဥက အပစးသ မဟာသမၼတရာဇာ၏

ေခါငးေဆာငမႈ စြမးရညညဖငးမႈေၾကာင

ေပေလာမသ၊နနးတြငးအ႐ႈပအ႐ငးမားမသည

ညၫြတမႈၿပကြခၿပး အေ႐႕ဖက အမရပရ

ဘရငဘးေတာေမာငဝငး၏အမန႔ျဖင အမရပရ

အမေ႐႕စမ ဥးေဆာငကာ ေျမာကဥးက သမး

ပကခသည။ ဤကား အတတမ ေျမာကဥး

ေပတညး။

လကရကာလတြင "ေျမာကဥး "သည ခ႐ငရး

စကရာၿမ႕အျဖစ သ၏ တာဝနမားက ေကပြန

ဆပင။

အတတ၏ ခနးနားမႈလကကနမားအျဖစ

ေ႐းေဟာငး လကရာအေမြအႏစမား တစပ



တစပင ျဖင ေျမာကဥးသည လပဆ လပျမ

ပငျဖစသည။ ထေ႐းေဟာငးလကရာ အေမြ

အႏစမား ေၾကာငပင ျပညတြငး ျပညပ

ခရးသြား မားက ဆြေဆာင ေနလက

ရေနသည။ ေျမာကဥးတြင ထင႐ားသည

ေနရာမား ၊ ဘရား ပထး ေစတမား အမား

အျပားရသည။ "သဇငပနးခင တစၿမငၿမင

ရခငဘရားေပါငး" ဟ တငစား ၾကသည

မဟတပါေလာ။

ေျမာကဥး နနးေတာရာသည ရကၡငသ

ရကၡငသားတ႔ ဥးၫြတရာ ကနးေျမ ျဖစသက

သ႔ ကမၻာလည ခရးသြားမား စတဝငတစား

ေလလာေလရၾကေသာေနရာျဖစသည။ ထ႔ျပင

သစေသာငး ၊ ကးေသာငး၊ ထကသမ စသည

ဘရားပထးမားမာထင႐ားသည။

ထ အထမ သစေသာငးပထးေတာႀကးသည

တညေဆာကထားသည ပစအေနအထား

ေၾကာငသာမက ၄ငးတညေဆာကစဥက

တညးက ပါဝငစရငထားေသာ အငးအင

မႏာနမား ၊ အလြနလကရာေျမာကေသာ

ေ႐းေဟာငး လကရာမားေၾကာင လသမား

သည။ သစေသာငးဘရားပြက ႏစစဥႏစတငး

စညကား သကၿမကစြာ ကငးပေလရသည။

ရကၡင႐းရာ အားကစားနညးမား ျဖစသည

ၿပငေလာငးၿပငပြမား၊ သနမာမႈႏင လငျမနမႈ

က အေလးေပး၍ ယဥၿပငရေသာ “ကင”

(ကားယင) ၿပငပြမား ပါဝငသညသည။

ထ႔အျပင ရကၡငျပည၏ ဒတယ သၾကၤနဟ

ထင႐ားသည ေရေပၚသၾကၤနေၾကာင စတပါ

ဝငစားမႈျမငတကၿပး အနယနယအရပရပမ

ရကၡငသ/သားမား ပါဝငဆငႏြေလရသည။

သစေသာငးဘရားပြ ကသ႔ ပြေတာမား

ကငးပပါက အမႈက ျပသနာသည ပြစစဥ

သမားအတြက အလြနေခါငးခ ရေသာ

စနေခၚမႈ တစရပျဖစသည။ ဤ စနေခၚမႈက

ကညေျဖ႐ငးရန ေျမာကဥးၿမ မ

တကကြေသာ လငယမားမ ဥးေဆာင

၍ #KeepMraukOoClean အမညရ လႈပ႐ားမႈ

တစခက ဘရားပြေတာမတငမ စတင

လႈပ႐ားခၾကသည။

ေျမာကဥးလငယမားသည online campaign

သာမက ေျမာကဥးၿမ႕တြငးတြင sticker မား ၊

Vinyl မားျဖင သစေသာငး ဘရားပြေတာ

ရကမား မတငမ ပညာေပး လႈပ႐ားမႈမား

ျပလပခၾကသည။ ထ႔အျပင စျပအျဖစ

လငယမား စေပါငးအမႈကေကာကျခငး၊

သစေသာငး ပထးေတာ ေဂါပကအဖြ႔၏

အကအည ျဖင ေျမာကဥးၿမ႕တြငးတြင

အမႈကျခငးမား ခထားျခငး ျပလပခၾကၿပး၊

ညဖကပြခငးထတြင projector ျဖင ပညာေပး

video တမား ျပသၾကသည။ ကမၻာလည

ခရးသြားမား စတဝငတစား ေလလာရာေဒသ၊

ျပညတြငးခရးသြားမား စတဝငစားမႈ ျမငတက

ေနခနတြင ဤကသ႔ campaign ျပလပ

ခၾကသည ေျမာကဥးလငယမား၏ စတဓာတ

https://www.facebook.com/hashtag/keepmraukooclean?source=feed_text



ႏင အေတြးအေခၚကား ခးကး အသ

အမတျပထကေပသည။

ေဒသတစခ ႏငငတစခ ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးတြင

လငယမား၏ အခနးကဏၰ အေရးႀကးပက

ဤေနရာတြင မကဝါးထငထင ေတြ႔ရျခငး

ပငျဖစသည။ လငယမား၏ တထြငၾကဆ

ႏငစြမးႏင တကကြစြာ ပးေပါငးပါဝငတတ

ေသာ အမအကငေကာငးမားက အေျခ ခၿပး

လကရေျမာကဥးသညအတတမာ အပေမာက

မေနေတာေခ ။ ဤ အမအကငေကာငးမားက

သစေသာငးဘရားပြသ႔ လာေရာကသည

အနယနယအရပရပမ ရကၡငလငယမားအေန

ျဖင ရကၡငတ႔၏ႏလးသားျဖစေသာေျမာကဥးမ

တဆင မမတ႔ေဒသမားသ႔ ျပန႔ပြားေစရန

အားထတသငေပသည။

အဖကဖကမ နမကေနသည အေျခအေနမား

ၾကားတြင လငယတ႔၏ တာဝနယမႈ တာဝနခ

တတမႈက အရငးတည၍ အမႈကကငးစငသည

ေျမာကဥးအျဖစ တဖနျပနလညႏးထႏငေစဖ႔

ဆေတာငးလက......။

…………………………..*…………………………

စစမနတ႔ ပညာေရး ေဆာငရြကခကက ဘာလ

(The function of education) – Part I

*******************

မငးထက ကေနာတ႔ ကယတင ေမးဖးႀကမာပါ ပညာေရး ဆ

တာ ဘာလ၊ အမတေကာငးရဖ႔ စာေမးပြေအာငဖ႔

ေကာငးသြားျပး ဘာသာရပေျမာကမားစြာက ေလ႔

လာ သငယဖ႔။ အဒါ ပညာေရးတ႔လားဆတ႔ ေမး

ခြနး ေပါ႔၊ ဒေမးခြနးက ေကာငးသားေတြ၊ ဆရာ/မ

ေတြ၊ ဒကမၻာႀကးကခစျမတႏးတ႔ လတငး ေမးသင႔

ပါတယ။ စာေမးပြေအာငဖ႔ အလပကင အခြင႔

လမးေကာငးရဖ႔ ႀကးစားႀကတယ။ သ႔ေသာ ရင

သနမႈ ျဖစစဥတစခလးက နားလညႏငတ႔ ပညာ

ေရးန႔ေတာ႔အလမးေ၀းေနဆ။ အလပကင ေကာငး

ရဖ႔က လအပတယဆေသာျငား၊ အသကရငသနမႈ

ျဖစစဥ အားလးဟာ အလပခညး သကသက

မဟတ ဘး၊ ပညာသငယတာဟာ အသကေမြး

၀မးေကာငး တစခတညးက အာရစကရင အျခား

ေသာ အေရးပါတ႔ အခကေတြန႔ လြေခာ

သြားမာျဖစပါတယ၊ ဘ၀ရငသနမႈ ျဖစစဥ အားလး

ကနားလညသေဘာေပါကျခငးက ရပေဗ၊ စာရငး

အငး အတြကခက ပညာရပေတြက အေျခခတ႔

ဘာသာရပေတြ သငယျခငးထက အေရးပါ

လတယ။



ဒေတာ႔ ဆရာ/မေတြျဖစပါေစ၊ ေကာငးသ/

သား ေတြျဖစေစ ပညာသငယရႀကတယ၊ ပညာ

တတ ျဖစခငႀကတယ၊ ဒါေတြဟာ ျပည႔စတ႔

လေလာကေသာ ဘ၀အဓပၸါယတ႔လား၊ အသက

ရငသနျခငး ျဖစစဥမာ အျခား ထးျခား တာ ေတြ

ရတယ။ ငကတ႔၏ သဘာ၀၊ ပနးပင ေလး ေတြရ႕

၀တမႈနကးမႈ ရကၡေဗဒ အျခငးရာေတြ နဗၺန

အယဆန႔ ငါးေတြရငသနေနေသာ ေခာငးငယ

အငးမအင ပငလယျပာကယႀကး ေႀကာငးေတြ၊

လသားမးႏြယစေတြႀကားမာ အေတာ မသတႏင

ေသးတ႔ စစပြေတြ၊ တရားဘာ၀နာေတြ၊

ဘာသာေရး ကးကြယမႈ အယဆေတြ လေတြရ႕

အတြငးစတသ႑ာနထမာ ပနးခေနတ႔ မနာလ

မနးတးမႈ၊ စတခြနအား၊ ေႀကာကလန႔ျခငး၊ စးရမ

ပပငျခငး၊ စညးစမခမးသာႀကြယ၀မႈ ခစားခက

ေတြ လညးေတြရ႕ အသကရငသနမႈ ဘ၀ျဖစစဥန႔

ဆကစကေနႀကတယ။ ဒလပ ဘ၀ဆတာ မားစြာ

ေသာ နားလည သေဘာေပါကမႈေပၚမာ အေျခခ

တညေဆာကရတယ၊ သ႔ေသာ တ႔ေတြဟာ ဘ၀၏

အနညးငယေသာ အစတအပငး ေဒါင႔တစေနရာ

မကသာ နားလညဖ႔ ႀကးစား ႀကတယေလ။

ကေနာတ႔ေတြဟာ စာေမးပြ ေအာငဖ႔ ႀကးစား

တယ။ အလပရတယ၊ အမေထာငျပတယ၊

ကေလး ေမြးတယ၊ ျပးေတာ႔ လ႔ဘ၀ဟာ

စကႀကယာလ ပအလပရႈပ သြားျပနတယ။

ျဖစတညမႈဘ၀မာ ရနးကနလႈပရားႀကရငး စးရမ

ပပငမႈေတြ ေသာကေတြ စတမခမးေျမ႕ ဖြယရာ

ေတြကသာ အသကရငသနမႈ၏ သေကၤတ

ျဖစလာ ေတာ႔တယ။ ဒါေတြဟာ ဘ၀ျဖစတညမႈ

အားလးက နားလည သေဘာေပါကတာ

မဟတဘး။

ေယာကားျဖစတညမႈ မနးမျဖစတညမႈ

လငပငး ဆငရာ မတညမႈ အယဆေတြန႔

အရြယေရာကလာတ႔ အခနမာ လေတာေတာ

မားမား ဘာကဥးစားေပး စဥစားတတလေမးရင၊

ကယခစတ႔သန႔ အမေထာငျပမယ၊ မဘေတြ

မျဖစခင ကတညးက မခငေကာငး၊ ဖခငေကာငး

ေတြပသဖ႔ ဆႏၵရႀကတယ၊ စးပြါးေရး

တစခခလပမယ၊ အမးသၼး ေတြဆရင တစေနကန

ႏြမးလပငပနးစြာ မးဖေခာငထမာ သမ အခနေတြ

က ေပးဆပထားရမယ၊ လေတြဟာ တကယပ

ဒလျဖစခငႀကတာလား ဆတ႔ေမးခြနးက ေမးဖး

ႀကမယထငတယ။ တကယလ႔ သငဟာ ခမးသာ

တ႔ မသားစမာ ႀကးျပငးလာရင၊ အလပမာ ရာထး

ေကာငးရမယ၊ မဘေတြက သကေတာင႔ သကသာ

ရတ႔ အလပကင ေကာငးတစခ ဖနတးေပးမယ၊

မဂၤလာေဆာငပြ ခနးနားစြာကငးပေပးမယေပါ႔၊

သာယာေပာရႊငဖြယ အေျခေနဆပါေတာ႔၊ မညသ႔

ပငခမးသာစညးစမးေတြႀကြယ၀ေနပါေစ တစဖက

မာ အရာအားလး မျမျခငး သေဘာတရားက

ဆန႔ကင လြနဆနလ႔ မရဘးဆတာ သျမငႏငဖ႔လ

လျပနတယ။

ေပာရႊငမႈ၊ ဘ၀အခတခန႔ ကမၻာႀကးရ႕

အျခားေသာ လပဆနးႀကယမႈေတြက သမေမြ႔

နကန႔စြာ ျခင နားမလညႏငတ႔ ပညာေရးဆတာ

အဓပၸါယမ႔ပါတယ။ ဘြ႔တစခယမယ၊ ေအာကမာ

ဘြ႔အမည စာတနးေတြေရးမယ၊ အလပကင

ေကာငးတစခ အေနသားခမယ။ ဒလ

သမားရးကဆနေသာ စတဓါတအရငးခေတြက

ေနာကပငးမာ ဆငျခငတတရား ကငးမ႔လာမႈေတြ

ပငပနးႏြမးႏြယမႈ ျငးေငြ႔ဖြယ ကစၥေတြန႔

ရငဆငလာရတယ။ ပညာသင ႀကားမႈမာ ဒကစၥရပ



ေတြက နားလညႏငတ႔ သငရးညႊနးတမးကသာ၊

အေျခခ ျပနာေတြက အေျဖရာႏငတ႔

စစမနေသာဥာဏပညာ ရရႏငမာျဖစတယ။

စစမနေသာ ပညာရပဆတာဘာလ၊ လြတလပစြာ

ေတြးေခၚျခငး အေႀကာကတရားမ႔စြာ ခင႔ခန

စဥးစားႏငျခငး ပေသနညးအျပငဘကက စဥးစား

ေတြးေခၚျခငး၊ အမားမနက ခြျခမးႏငေသာ

ကယရည ကယေသြးတ႔ျဖစတယ။ တကယလ႔

ဒါေတြက လပဖ႔ ေႀကာကလန႔ ေနေသးရင

စစမနေသာ ဥာဏပညာက ရရမာမဟတေသးဘး၊

သမားရးကဆနမႈ စးရမပပငမႈန႔ အေႀကာက

တရားတ႔ ထငဟပေနသည႔ စတေနစတထားဟာ

ရငးလငးေသာ ဥးတညခကန႔ ရးရငးစြာ နားလည

သေဘာေပါကမႈ အတြက အေထာက က

မျပႏငဘး၊ ထေႀကာငး စစမနတ႔ ဥာဏပညာ

လအပတာျဖစတယ။

ငယရြယစဥ ကတညးက လေတြဟာ

အေႀကာက တရား မရတ႔ ပတ၀နးကငမာ

အသကရငေနႏငဖ႔ အေရးပါလတယ၊ ကေနာတ႔

လေတြဟာ အမငးရင႔ေရာလာမာက ေႀကာက

တယ၊ အလပျပတမာက ေႀကာကတယ၊

အစဥလာယႀကညမႈေတြက ေႀကာကတယ၊

မေကာငးတ႔ အမနးနားခငးန႔ ေတြ႔မာက ေႀကာက

တယ၊ ဇနးသညက ဘာေျပာမလ၊ ခငပြနးသညက

ဘာေျပာလာမလဆတာက ေႀကာကရတယ၊

ေသျခငးတရားက ေႀကာကႀကရတယ။ လေတြမာ

ပစအမးမးန႔ အေႀကာကတရားေတြ ရေန

ႀကတယ။ တစခမဟတ တစခေပါ႔ေလ။

အေႀကာကတရားေတြ ရငသနေနတ႔ေနရာမာ

စစမနတ႔ ဥာဏပညာမရႏငဘး။ ကေနာတ႔

လပခငတာက ဥးစားေပး စဥးစားတာထက

ငယရြယစဥကတညးက ဘ၀၏ ျဖစစဥအားလးက

နားလညႏငေသာ လြတလပျပး အေႀကာကတရား

ကငးမ႔ဇန ပတ၀နးကငမာ ရငသနခြင႔ေပးဖ႔

တကယဘ မျဖစႏငဘးလား၊ တကယေတာ႔

လေတြဖနတးထားတ႔ ရပဆးအကဥးတနမႈေတြ

မရဘးဆရင ဘ၀ဟာအရမး လပျပး ေနခငစဖြယ

ေကာငးပါတယ။

လ႔ပတ၀နးကငက ခမတထားတ႔ စညးမညး

ေတြ ရးရာအစဥလာေတြ ကးကြယမႈဆငရာ

ယဆခကေတြ ဒါေတြက တြနးလနႏငရင စစမန

တ႔ ခစခငမႈ ေမတာတရား၊ နကနကစြာ ေတြးေခၚ

ႏငမႈန႔ သငကတင ခမးသာမႈအစစမနက ေတြ႔ရ

လာမာပါ၊ အတခး ေကာပကးခတာမဟတပ

ဒါဟာစစမနေသာ ပညာေရးပါပ။ သင႔မဘ

ဆရာသမား သငန႔သကဆငသည႔ လမႈ

အသငး၀နး ရ႕ regulations အတငး လကေနဖ႔က

အရမးလြယကပါတယ၊ ဒါေပမယ႔ အေႀကာက

တရား န႔ ရငသနေနရတ႔အတြက ေနထငမႈ

အစစမန မဟတ ပါဘး၊ စစမနေသာ အမနရားက

ရာဖြယေတြ႔ရျခငးက ကယ႔ကယရာဖြယ ေတြ႔ရျခငး

လညးျဖစတယ။ ဒါေတြက စတပငးဆငရာ ရပပငး

ဆရာ လြတလပမႈရမ လပႏငတာျဖစျပး၊ အျမတမး

သတရရ ကယ႔ကရာ ဖြယေန ရမာျဖစတယ။

သ႔ေသာ ဒလလပႏငဖ႔ သင႔ကဘယသမ အားေပး

မာ မဟတဘး၊ ဘရားသခငက ဘာလဆတာက

သငကတင နားလညလာေအာင ဘယသကမလ

ေျပာမာမဟတပါဘး၊ တကယလ႔ သငဟာ

ဆန႔ကင တတလာရင သတ႔ပသြငးထားတ႔

အမားေတြအတြက အႏရာယျဖစလာမာျဖစတယ။

သင႔မဘႏင႔ သငလမႈအသငး၀နးက သင႔က

အႏရာယကငးစြာ ေနထင ေစလႀကတယ၊ သင



ကယတငလညး အႏရာယကငးစြာ ေနထင

လတယ၊ ဒလေနထငလျခငးဟာ အေႀကာက

တရားေတြက ေကာပကး အတခး ေနျခငးသာ

ျဖစတယ။ တကယစစမန ေသာ ပညာေရး

ရညရြယခကေတြဟာ ကေနာတ႔ လတစေယာက

ခငးစ အေႀကာကတရား ကငးမ႔ျပး လြတလပစြာ

ရငသနႏငဖ႔ျဖစတယ။ ပညာရငေတြ ဆရာ/မေတြ၊

သငအပါ၀င အေႀကာကတရားရတ႔ လြတလပစြာ

ေတြးေခၚႏငေသာ ၀နးကငက ထေထာငႏငဖ႔

လတယ။

အေႀကာကတရားမရေသာ ၀နးကငဆတာ

ဘာကဆလတယ သငသမာပါ၊ ကမၻာမာ

အဆးမသတႏငတ႔ တကပြေတြက ဥပေဒ

ပညာရငေတြ၊ စစသားေတြ၊ သကဆငရာ

ကစၥရပအေပၚမာ ၀ါသနာထလြနးသေတြ ရာထး

ေနရာ လခငႀကသေတြ အာဏာလခငတ႔

ႏငငေရးသမားေတြက ႀကးကငထားတယ။

ဒလေဘးႀကပ နႀကပအေျခေနဆးေတြက လေတြ

ရငဆငေနရခနမာ သေတာစငဆေသာ ပဂၢလ

ေတြ ဘာသာေရး ေခါငးေဆာငေတြ လေတြ

လကခႏငေသာ လပေဆာငခက အမနတငး

ေျပာဆဆးမခကအခ႕န႔ ေနရာယ လာျပနတယ

လေတြဖနတးႀကတ႔အယဆခကေတြေပါ႔။ နဗၺန

ဘတ႔ ေရ႕ဘ၀ ေနာကဘ၀ ဆတ႔အယဆ

အေတြးေခၚန႔အတ လ႔အသငး၀နးမာ တပည႔

တပနးေတြ အမားႀကးန႔ သတ႔က လကခယ

ႀကညသ အခ႕အေပၚ ႀသဇာသကေရာကျပး

ရာထးရလာျပနတယ။ လေတြက ကမၻာႀကးက

အရမးရႈပ ေထြးေစတယ၊ ကြနမနစ၀ါဒ

သမားေတြက အရငးရင၀ါဒက ဆန႔ကငတယ၊

ဆရယလစ၀ဒေတြက ႏစခစလးက ခခဆန႔ကင

တယ၊ျပးေတာ႔ သတ႔စညးစမေတြ ခစားဖ႔အာဏာ

ရဖ႔ ရနးကနႀကတယ၊ ကမၻာႀကးက ပဋပကၡေတြန႔

ဒဏရာရေနတယ၊ လအခငးခငး အဆင႔တနးေတြ

ခြ ႀကတယ၊ လမးေရးခြႀကတယ၊ ဒလယတည႔တ႔

ရကစကလတ႔ အယဆေတြန႔ အဆငေျပေအာင

ေနဖ႔ ဒကမၻာႀကးမာ သငဟာပညာ သငယ ေနတာ

ျဖစတယ။ ဖကဆးလြယတ႔ လမႈပတ၀နးကင

ေဘာငထမာ အဆငေျပေအာငေနဖ႔သာ သင႔က

လေတြက အားေပးႀကမာပါ။ သင႔မဘ ေဆြမး

ေတြကလညးသင႔ကဒလပျဖစေစခငႀကတယေလ။

( ဆကလကေဖာျပပါမည။ )

Ref: Krishnamurti, Jiddu, Think On

These Things, Krishnamurti Foundation

of America, California, 1964, page 1-5

…………………………..*……………………………….



ရပရြာ(ဝါ)လမႈဝနးကငလၿခေရးဆတာ..

********************************

သနးအႏြယ

ရပရြာ ဆသညမာ လအစ အဖြ တ

စေပါငး ေနထငသည ရပကြက၊ ေကးရြာ အပစ

စသညျဖင ၎တ ၏ စတနဖး၊ သမငး ေၾကာငး

ဆငရာ အေထာကအထားမား ႏငသာမက ၎ တ႔

ျဖစတညမႈ က ညြနး ဆျပသည ဝေသသ လကၡ

ဏာမား အျပင ခယရာ ဘာသာတရား ႏင

ထးတမး စဥလာတ ပါ ပါဝင သည ေျမျပင အေန

အထားက ဆလသည။

လၿခေရး ဟ ဆလကလင မားေသာ

အားျဖင လကနကကငေဆာငထားေသာ ရ တပ

သား သ မဟတ စစဘကဆငရာ လပဂၢလ တစဥး

ဥးအား ျမငေယာငမေကာငး ျမငေယာငႏငသည။

ထသ မဟတပါ က ေအးေအးလလ ေနထင

ႏငသည လေနမႈ ပတဝနးကင အခငး အကငး

တစခက ေသာလညး ျမင ေယာငႏငသည။

လၿခမႈဆသည ေန တဓဝ ရငဆငေနၾကရေသာ

စးရမပပန ထတလန ေနသည အခငးအကငးမ

ကငးကြာျခငး (Free from Fear) က ဆလသည။

ရပရြာ လၿခေရး (ဝါ) လမႈဝနးကင

လၿခေရး ဆသညက အဓပၸါယဖြငဆလင လသား

တစဥး ခငး အတြက ေသာလညးေကာငး၊ လ

အပစ အတြကေသာလညးေကာငး ထညသြငး

စဥးစားေပး ရမည ျဖစသည။ ဥပမာ အားျဖင

အလပ အာမခခကရမႈ၊ ဝငေငြ အာမခခကရမႈ၊

ကနးမာေရး အာမခခကရမႈ၊ ပတဝနးကင လၿခမႈ၊

ရာဇဝတ မႈမား ကငးရငးမႈ စသညတ က

ရညညႊနး ပါသည။ ေလလာမႈ မား အရ ဆရလငမ

လမႈဝနးကင တစခ လၿခမႈဟသည တညၿငမ

ေအးခမးမႈ၊ ရပရြာလၿခမႈႏင ေဒသဖြ ၿဖးမႈတ

ေပၚတြင အေျခခ၍ ဥးတညစဥးစား သးသပၾက

သည က ရာေဖြေတြ ရ ရပါသည။

ေကာငးမြနသည လမႈဝနးကငလၿခေရး

ျဖစရနဆပါလင _

(က) ရပရြာအတြငးရ အစအဖြ မားမ

၎တ ၏ ေဘးအႏရာယ ကငးရငးမႈ ႏင လၿခေရး

ကစၥရပမား အတြက လမႈဝနးကငလၿခေရးဆငရာ

ခဥးကပမႈမားက ေဆာငရြကႏငျခငးျဖငလညး

ရရႏငသည။

(ခ)ရပရြာအတြငးရ ျပညသမ ေရြးခယ

ခန အပထားသည ဆယအမမး၊ ရာအမမး၊

အပခပေရးမး မား အေနျဖင လထႏင ေဒသ

အာဏာပင အဖြ အစညးမားအၾကားတြင

ဆကဆေရး ပမတးတက ေကာငးမြနေအာင

လပေဆာင ေပးရာတြင အေရးႀကးေသာ အခနး

က႑မ ပါဝငျခငး ျဖငလညး ရရ ႏငပါသည။

(ဂ) အရပဘက အဖြ အစညးမားမလညး

ေဒသ အာဏာပငတ ၏ မဝါဒ၊ ၎တ ၏ ဖြ စညး



တညေဆာကမႈပစမားႏငလကေတြ လပေဆာင

သည လပငနးမား ပမတးတကေအာငကညျခငး၊

ေဒသ ၏ လအပခက ႏင အျမငသးသပခကမား

ျမငတငေပးရာတြင အေရးႀကး အခနးက႑တ မ

ပါဝင ေဆာငရြက ပပး ေပးႏငပါသည။

(ဃ) ေဒသႏရ အစးရ (ဝါ)

ေဒသအစးရမား (လၿခေရးႏင တရားေရးက႑ ရ

တာဝနရ ပဂၢလမား အပါအဝင) အေနျဖင

နယစပမဥး လၿခေရးမဟာဗဟာမား၏ အစတ

အပငး ကစၥရပ မားအား ပပးကည ေဆာငရြက

ေပးျခငးတ က ျပလပေပးႏငသည။ ေဒသႏရ

အစးရ (ဝါ) ေဒသ အစးရမား ဆရာတြင ရပကြက

ႏင ေကးရြာ အပစ အပခပေရးမးမား၊ နယေျမခ

ရတပဖြ ဝငမား၊ အပခပေရး ဌာနရ တာဝနရ

ပဂၢလမား၊ တပမေတာသားမား၊ နယစပလၿခေရး

တာဝနရသမား အျပင ဥပေဒ ေရးရာ ကြမးကင

ပညာရငမား စသညတ လညး ပါဝငသည။

အဆပါ ေဒသႏရ အစးရ (ဝါ) ေဒသ အစးရမားႏင

ရပရြာၾကား ခငမာအားေကာငးသည ရငးႏး

ေကာငးမြနေသာ ဆကဆေရး သည ထရပရြာ

ေဒသ လၿခေရး အတြက အေရးႀကးေသာ

အခကတစခပငျဖစပါသည။

(င) ဗဟ အစးရ ႏင ကာကြယေရး၊

လၿခေရး ႏင အပခပေရး ဌာနတ အျပင

ၿငမးခမးေရး အတြက ေရးရႈလပေဆာငေနသည

အျခားေသာ အဖြ အစညးမားႏင သကဆငရာ

ဝနႀကးဌာနတ ေပါငးစပ ဖြ စညး၍ ၎တ ၏

နယစပမဥးလၿခေရး မဟာဗဟာ စမကနး

လပငနးစဥ မားက အစပး လပ ေဆာငျခငးျဖင

ရပရြာလၿခေရးက ပမေထာကပေပးႏငပါသည။

ရပရြာ လၿခေရး (ဝါ) လမႈဝနးကင

လၿခေရး က ေဖာေဆာငျခငး၏ အကးရလဒသည

ထေဒသရ ရပရြာလထအေနျဖင ၎တ ေဒသ၏

လၿခေရးက အထးအေလးထားၿပး ထမလပေဆာင

ရာ လပငနးစဥအဆငဆငတ မ ေလလာ

သငယလက ျပျပငေျပာငးလေရး ကစၥရပတ

တြငလညး အေရးဆ တငျပေတာငးခႏငေပမည။

(ရပရြာေဒသမ ထေဒသ၏ လၿခေရး ႏင ပကသက

သည ကစၥရပမားက ၎တ ကယတင စစစ

ေလလာသးသပၿပး ဥးစားေပးသငသညမား ႏင

၎တ ၏ အခြငအေရးမားအတြက ေဒသဆငရာ

အာဏာပငတ ႏင ေကာငးမြနေသာ ဆကဆေရး

မား တညေဆာကျခငး၊ တာဝနချခငး ႏင အတ

ပးေပါငးလကတြလပေဆာငျခငးက ဆလ သည။)

စတပငးဆငရာ ႏင ရပပငးဆငရာ

လၿခမႈတ သည ကြႏပတ ၏ အေတြ အႀကမ

ျဖတသနး ေပသည။ သ ျဖစရာ ေဒသတစခ၏

လၿခေရးက ထေဒသရ ရပရြာသ၊ ရပရြာသားမားမ

ကာကြယ ထားမႈ ရသည ဆသည ခစားခက ရရမႈ

ႏင ၎တ ၏ ေဒသခ အျဖစ တနဖးထားမႈပင

ျဖစပါသည။ ေဒသခတ မ ၎တ ၏ လၿခေရး

ဆငရာ လအပခကမား ႏင လၿခေရးဆငရာ

ေဒသ အာဏာပင အဖြ အစညးမား အတြက

လအပသည အရညအခငး ျမငတငမႈမား၊ ႏင

တန႔ ျပနေဆာငရြကလစတ လလားသည

စတအား ထကသနမႈမား အတြက ရပရြာ လၿခေရး

(ဝါ) လမႈဝနးကင လၿခေရးဆငရာ လပေဆာင

ခကမား၊စနစမားမ ေနရာ ဝငေရာကလာၿပဆပါက

ေဖာျပပါ အကးရလဒက လက ေတြ ခစားရရၿပး



ေရရည တညတေအာင ဆကလကႀကးပမးအား

ထတၾကရမည ျဖစပါသည။

Ref: SAFERWORLD_ Community Security

…………………………*……………………………….

အနးၾကည၊ အေ၀းၾကည စဥးစားျခငး

****************************

ကရႊ(Akyab)

လတစေယာက၏ ဥးေဏာကညာဖကအျခမးသည

ကစၥရပတစခအေပၚတြင အေသးစတ အႏစတ

စဥးစား တတေသာ သဘာ၀ရျပး၊ ဥးေဏာက၏

ဘယဖကအျခမးမာ ျခငသးသပ၍ အေပၚစးမ

Overview စဥးစားတတ ေသာ သေဘာ

သဘာ၀ရသညဟ ဆ၏။ ထ႔ေၾကာင ဥးေဏာက

ဘယဖကအျခမး အားေကာငး သမားသည ျခင

သးသပ၍ အေပၚစးမ Overview ၾကညရႈရာတြင

အားသနၾကျပး၊ ဥးေဏာက ညာဖကအျခမး အား

ေကာငးေသာ ပဂၢလမားသညကား အရာရာက

အေသးစတ၊ အႏစတစဥးစားရာတြင အားသနၾက

သညဟ ေယဘယအားျဖင ေကာကခကခႏင

ေပသည။

မညသညဖက ဥးေဏာကအျခမးကအားသနသည

ပဂၢလပငဆေစကာမႈ ကစၥရပတစခက စဥးစနစ

တကျဖင ထထမမလပေဆာငႏငရနအတြက အစ

အစဥမား ခမတလပေဆာငမည ဆပါက၊ ျခင

သးသပ၍အေပၚစးမ Overview ၾကညရႈ စဥးစား

ျခငးႏင အေသးစတ၊ အႏစတ စဥးစားျခငး

ဆသည နညးလမး(၂)မး စလးက ကၽြမးကၽြမး

ကငကင အသးျပ၍ စဥးစားရန မလြမေသြ

လအပေပလမမည။

Process Thinking (သ႔) Systematic Thinking

သေဘာတရားအရဆလင Process ဟေခၚေသာ

ျဖစစဥၾကး တစခလး၏ အစမ အဆးသ႔တငေအာင

ေတာကေလာက ထညသြငးစဥးစားရန လအပ

သကသ႔၊ အဆပါ ျဖစစဥၾကး တစခ လး ျဖစေပၚ

လာရန အေထာကအပ ျဖစေနေသာ Event တစခ

ခငးစႏင ပကသက၍ လညး မျဖစမေန အေသး

စတ၊ အႏစတ စဥးစားရန လအပလေပသည။

တနညးအားျဖင Process Thinking သေဘာ

တရားႏင စဥးစားရာ တြင ေကာငးကင ဓါတပမား

တြင ေတြ႕ျမငရသကသ႔၊ ေ၀ဟငမ ေျမျပငေပၚသ႔

အေ၀းမတဆင အေပၚစးမ အပမး ၾကညရႈ

စဥးစားရန လအပ သကသ႔၊ ေျမျပငေပၚရ အေျခ

အေနမားက ေျမျပငႏင ထေတြ႕လက နးနး

ကပကပ အႏစတ ၾကညရႈ စဥးစား ရန လညး

လအပ လေပသည။ တနညးအားျဖင Zoon In

ေရာ Zoon Out ပါ ႏစခစလးက လအပသလ



ကၽြမးကၽြမးကငကင ထညသြငးအသးခရန ျဖစေပ

သည။

ထမမက ကစၥရပတစခက စနစတက နားလည

သေဘာေပါကျပး၊ စနစတက ကငတြယ ေျဖရငး

ႏငရန အတြက အေပၚစးမ Overivew ျဖငအပမး

ၾကညရႈသးသပျခငးႏင အေသးစတ အႏစတ

ရႈျမင သးသပစဥးစားျခငးတ႔ အျပင ယခလကရ

မမ ေရာကရေနေသာ ေနရာ (current situation)

မ မမျဖစလေသာ အရာ (Objective) ဆသ႔

“အသငအတငးစဥးစားျခငး”သာမက မမ ျဖစလ

ေသာအရာ (Objective) မ မမေရာကရေနေသာ

ေနရာ (current situation) ဆသ႔ “ေျပာငးျပန

စဥးစားျခငး”သေဘာမး ျဖငလညး အျပနျပန အ

လနလန သးသပျခငဆငရနလအပလေပသည။

ထသ႔ current situation မ Objective အၾကား

အျပနျပန အလနလန လးလားေခါကတ စဥးစားမ

သာလင၄ငးတ႔ႏစခအၾကား ျဖစေပၚလာသငေသာ

Process က အကအန ေသေသခာခာ နားလည

သေဘာေပါကေပလမမည။

ထ႔ေနာက ၄ငးတ႔ႏစခအၾကားမ အဆပါ Process ျဖစစဥတစခ ျဖစေပၚလာရနအတြက လအပေသာ

အျဖစအပက Event မားက စဥးစားလာႏငမည

ျဖစသည။ ၄ငး Event တစခခငးစသည တစခႏင

တစခ အမနတကယ အခတအဆကမမ ရေနျခငး၊

ရမေနျခငး သညလညး Process ျဖစစဥတစခ

ျဖစေပၚလာရန အတြက လြနစြာအေရးပါလသည။

သ႔မသာ အဆပါ Event မားသည process ျဖစစဥၾကး တစလး ျဖစေပၚလာေစရန အမနတ

ကယ အေထာကအပျဖစေန ေပလမ မည။

(မတခက ။ ။ဤေနရာတြင Process ဟေခၚေသာ ျဖစစဥၾကး တစခလး၏ အစမအဆး

သ႔တငေအာငဟသးႏႈနးထားေသာလညး Process Thinking သေဘာတရား အရ ဆလင Process ျဖစစဥမားသည အေၾကာငး အကးဆကစပလက

အစဥအဆက (consequences) အားျဖင ျဖစေပၚ

လကရေနၾကျပး၊ ဆးသညဟ၍မရဘ အဆးသတ

က infinity ဟသာ မတယႏငသည ဟ၏။

ထ႔ေၾကာင စဥးစားေသာ ပဂၢလ၏ ဆကစပစဥးစား

ေတြးေခၚႏငစြမး ရသေလာက သည Process ျဖစစဥၾကး တစခလး၏ အတငး အဆ က

ျခငသးသပ၍ Overview ျမငႏငေပလမမည။)

စမခန႔ခြေရး (Management) ပညာရပဆငရာ

သေဘာတရားမား အရဆလင မညသညအဖြ႔

အစညး၌ပငျဖစေစ၊ အဖြ႕အစညး တစခ၏

ထပပငး၌ တာ၀နယထားရေသာ ပဂၢလမား

အေနျဖင အေပၚစးမ ျခငသးသပလက Overview

ၾကညရႈကာမဟာဗဟာ၊နညးဗဟာမား(Strategy) ကခမတရသည အပငးတြင အဓကတာ၀နယ

လပေဆာငၾကရ သကသ႔၊ ေအာကေျခမ အ

ေကာင အထညေဖာရသမား အေနျဖငလညး

အေကာင အထညေဖာေဆာငေရး က႑တြင

အေသးစတအႏစတစမခန႔ခြလက လပေဆာငေန

ၾကရသညက ေတြ႕ရမညျဖစသည။ ထသ႔ မမတ႔

က႑အလက အသးသးတာ၀နယ လပ ေဆာင

ေနၾကရသညမာ မနေသာလညး တခါတရတြင

အဖြ႕အစညး၏ ထပပငးမ ပဂၢလမား အေနျဖင

လညး Overview ျခငသးသပစဥးစားေသာ အျမင

တစခ တညးျဖငသာလပငနး ေဆာငတာမားက

မဆးျဖတသငဘ၊ (လအပပါက) ေအာကေျခတြင



အေသးစတ အႏစတလပငနးေဆာငတာမားက

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရနတာ၀နယလပ

ေဆာငၾကရမည သမား ေနရာမ လညး ၀ငေရာက

စဥးစားလက မမတ႔ခမတမည မဟာဗဟာ၊

နညးဗဟာမားသည (reality ျဖစမျဖစ)၊

လကေတြ႕က၏ မက၏ အေကာင အထည

ေဖာရနျဖစႏငမျဖစႏငက စဥးစားသငလေပသည။

ထနညးတစြာပင ေအာကေျခတြင လကေတြ႕

အေကာင အထညေဖာ လပေဆာင ေနၾက

ေသာသမား အေနျဖငလညး၊ မမတ႔ လပေဆာင

ေနေသာ လပငနး ေဆာငတာမားအေပၚတြင

အေသးစတ အႏစတ စဥးစား လပေဆာငေနရမ

မကဘ (“အမားေယာငလ႔လကေယာင၊ အေမာင

ေတာငမနးေျမာကမနးမသ” ဆသကသ႔ မျဖစရ

ေလေအာင) တခါတရတြင ထပပငးမ ပဂၢလမား

စဥးစားသကသ႔၊မမတ႔လပ ေဆာငေနေသာ Event တစခခငးစ၏ အခတအဆကျဖင မမတ႔ လလား

ေသာ မညကသ႔ေသာ Process ျဖစစဥတစခဆသ႔

ဥးတည ေနေၾကာငး ကလညး Overview အျမငမားျဖင ျမငေယာင ၾကညသငေပသည။

သ႔မသာလင ထပပငးမ မဟာ ဗဟာ နညးဗဟာ

ခမတသမားႏင ေအာကေျခတြင လကေတြ႕

အေကာငအထညေဖာရသမား အၾကား အခတ

အဆက မမျဖင လကတြ လပေဆာင ႏငမည

ျဖစသကသ႔၊ လပငနး ေဆာငတာမားမာလညး

စနစတကျဖင ေအာငေအာငျမငျမင အေကာင

ထညေပၚလာႏငေပလမမည။

၄ငးအျပင ဖြျဖးေရးေလာကတြင လပေဆာင

ေနသမားအဖ႔ Project Cyle Management သေဘာတရားမားႏင ပက သက၍ လညးေကာငး၊

PCM လပငနးစဥမားႏင ပကသက ျပး လညး

ေကာငး မစမးၾကသညျဖစရာ မညသည စမကနး

မား၊ စမခကမား၊ Project မားက တာ၀နယ

လပေဆာငေနၾကသည ျဖစေစ၊ မမတ႔ လပေဆာင

ေနေသာ စမကနးတစခတညးကသာ ကြကကြက

ကေလး မၾကညဘ၊ PCM အျပင Process Thinking သေဘာတရားႏငလညး ခတဆက

လက မမတ႔ စမကနးမတဆင ထြကေပၚလာေသာ

ရလဒမားသည မညကသ႔ေသာ Process ႏင

မညမအထ ဥးတည ရကခတသြားႏငေၾကာငးက

လညးေကာငး၊ ထ႔အျပင မမတ႔၏ စမခကႏင

ရညရြယခကတ၊ ဥးတညခကတ အပစမား၏

လပေဆာငခကမားသည မမတ႔သြားလေသာ

ပနးတင၏ မညသညအစတအပငးတြင မညသ႔

မညပ ပပး ကည အားေပး လက ရေနသညက

လညးေကာငး ကြငးကြငးကြကကြကျမငႏငေအာင

အားထတသငလေပသည။

သ႔မ သာလင ရညရြယခကတ၊ ဥးတညခကတ

အဖြ႕အစညး အသးသး၏ အငတကအားတက

လပေဆာင ခကမားသည ၾကးမားေသာ Process ျဖစစဥတေလာက၊ ဟာမနျဖစစြာျဖင ေပါငးစ

သြားလက ျမငမားေသာရညရြယခကပနးတငက

ထထမမ ရကခတႏငေပလမမည။

(၀နခခက။ ။ PAÑÑĀ Institute မ

ဆရာဥးသရေဇာ၏ Process Facilitation ဆငရာ

သငတနးက တက ေရာကနားေထာငျပး ေနာက

ရရလာေသာ အေတြး အျမငမားက ျပနလည မေ၀

ျခငးျဖစပါသည။)

…………………………..*………………………………



CAREER DEVELOPMENT TOOLS

Training Materials Check List

Period – 2 (or) 3 Day Training

No. of Participants - 50

N

o Description Unit

No.

of

Unit

Remark

1 Flip Chart (A- 0) Sheet 50

2 Horse Marker (3

colors) Pkg 3

3 Ball Pen N0. 55

4 Book Dz 4.5

5

Clear Bag (File

holder) /

Management file

No. 55

Need paper

punch for

Management

file

6 Color Paper

(different colors) Pkg 2

7 Paper Tape (1

inches) No. 5

8 Plastic Tape (2

inches) No. 1

9 Double Tape N0. 1

10 Glue Spray No. 1

11 Scissors No. 2

12 Projector No. 1

13 Projector Power

pointer No. 1

14 Backdrop Sheet 1

15 Extension No. 2

16 Camera No. 1

17 Stapler Gun N0. 1

18 Stapler (No.-10)

/ Pin No. 1

19 Book holder No. 2

For

attendance

list

20 Wire clip Pkg 1

21 Bell No. 1

22 Long Ruler No. 2

23 Color Sticker Pkg 3 If necessary

24 Sticky note pkg 5

25 Envelope Pkg 3

One pkg

include 25

pieces

26 Scholar Bag N0. 55 If available

27 Glue stick No. 1

မတခက။ ။ ဤ Training material list သည သငတနးမားမျပလပမ၊

လအပေသာ ပစၥညး ကရယာမားက ၾကတငစဥးစားရာတြင အေထာကအက ျပႏငရန

ရညရြယလက ျပလပ ထားျခငးျဖစပါသည။

scholar institute newsletter no.(1) volume (1)

Documents