SCHILDKLIERSCHILDKLIER

Afra VekenAfra Veken

een n Gerard BeukeveldGerard Beukeveld

Westfries GasthuisWestfries Gasthuis

Afdeling: KCLAfdeling: KCL

Probleemgericht Probleemgericht aanvraagformulieraanvraagformulier

Schildklier Schildklier

Schildklier hormonenSchildklier hormonen

Werking Werking SchildklierhormonenSchildklierhormonen

Regelt de normale groei (anders dwerggroei)

Zuurstofverbruik

Warmteproductie

Koolhydraat en vetstofwisseling

Hart/long/bloedvorming

Hormoonhuishouding

Hypothalamus hypofyseHypothalamus hypofyseschildklier asschildklier as

Hypofyse-schildklier-asHypofyse-schildklier-as

Transport fT4 en fT3Transport fT4 en fT3

Vrij en gebonden T4 en T3Vrij en gebonden T4 en T3

Detectielimiet fT4 miljardmiljard keer lager dan glucose

SchildklierSchildklier

Schildklier follikelSchildklier follikel

colloid

bloedvat

schildkliercel

Schildklier follikelSchildklier follikel

SchildklierSchildklier

colloid

Schildklier-transporter-Schildklier-transporter-peroxidaseperoxidase

X

X

X

SchildklierSchildklierTSH

receptor

peroxidase

peroxidase

ANTI-TPOANTI-TPOHypothyreoidieHypothyreoidie

TSH

receptor

peroxidase

peroxidase

Y

YY

Y

Y

X

X

X

XX

TSH receptorTSH receptor auto-antistoffen auto-antistoffen

TSH receptor aan Graves hyperthyreoidie

TSH receptor uit “Hashimotho” hypothyreoidie

Thyreoid peroxidase Hasimotho hypothyreoidie

Anti TPOAnti TPO

Anti TSH receptorAnti TSH receptor

TSH receptorTSH receptor auto-antistoffen auto-antistoffen

• 90 – 95% Graves receptor AAN AAN (hyperthyreoidie)(hyperthyreoidie)

• 10% Hashimoto receptor UIT UIT (hypothyreoidie)(hypothyreoidie)

• Trans-placentale passage mogelijk met groei en mentale stoornis in de ontwikkeling van de pasgeborene!

Schildklier auto-Schildklier auto-antistoffenantistoffen

• Hypothyreoidie– Anti TPO– Anti TSH receptor

• Hyperthyreoidie– Anti TSH receptor

• Van Hyper naar Hypothyreoidie– Anti TSH receptor aan en – Anti TPO dat uiteindelijk overheerst

Anti-TPO bij ouderen > Anti-TPO bij ouderen > 65j65j

• 601 vrouwen 16% waarde boven de drempel

• 285 mannen 9% waarde boven de drempel

• 4 jaar later had 80% met een hoge titer een hypothyreoidie ongeacht de TSH waarde bij het begin (100 personen)

TPO auto-antistoffenTPO auto-antistoffen

• 93% bij Hashimoto (hypothyroidie)

• 73% bij Graves (hyperthyroidie)

• 100% post-partum schildklierproblematiek

Postpartum Postpartum schildklierstoornissenschildklierstoornissen

• 293 vrouwen pre en postpartum onderzocht

• 7,2% tijdelijke schildklierproblemen

• 13% titer stijging van anti-TPO

• Nederland 14.000 zwangeren met problemen• In Westfriesland zijn dat er 180

Prevalentie Prevalentie SchildklierproblemenSchildklierproblemen

• 2% krijgt Hashimoto (3400 in Westfriesland)

• 0,5% krijgt Graves (850 in Westfriesland)

25% krijgt Hashimoto in combinatie met 25% krijgt Hashimoto in combinatie met pernicieuze anemie, diabetes mellitis type 1, bijnier pernicieuze anemie, diabetes mellitis type 1, bijnier

insufficientie, reuma, enz insufficientie, reuma, enz

(850 personen in Westfriesland)(850 personen in Westfriesland)

Auto-antistoffenAuto-antistoffen is een vrouwenziekte is een vrouwenziekte

HyperthyreoidieHyperthyreoidie

• Ziekte van Graves (antistof tegen TSH receptor (aan))

• Multinodulaire struma• Adenoom (schildkliertumor)

• Onbekend

HypothyreoidieHypothyreoidie

Ziekte van Hashimoto – Antistof tegen TPO (schildklierperoxidase)– Antistof tegen TSH receptor (uit)

Na operatie

Na “warme jodium” slok

Jodiumgebrek

Erfelijk

SymptomenSymptomen

Symptomen Symptomen hyperthyreoidiehyperthyreoidie

• Gewichtsverlies bij toename eetlust

• Warmte intolerantie, transpireren

• Moe, prikkelbaar, slapeloosheid

• Hartkloppingen

• Zere ogen

• Struma

Symptomen Symptomen hyperthyreoidiehyperthyreoidie

Symptomen Symptomen hypothyreoidiehypothyreoidie

• Pafferig gelaat

• Sloom, traag (lethargie)

• Droge ruwe huid en haar

• Hese stem

• Koude intolerantie

• Gewichtstoename

• Struma

SchildklierpatientenSchildklierpatienten

Eigen patientenEigen patienten

• Hyperthyreoidie?Hyperthyreoidie?

• of of

• Hypothyreoidie?Hypothyreoidie?

Bij schildklierproblemen gaan Bij schildklierproblemen gaan TSH en fT4 uit elkaar!!TSH en fT4 uit elkaar!!

Bij hypothyreoidie hoort een Bij hypothyreoidie hoort een laaglaag fT4 en fT4 en

een een hooghoog TSH om de boel aan te zwengelen TSH om de boel aan te zwengelen

Logaritmische correlatie TSH en Logaritmische correlatie TSH en fT4fT4

Betekenis uitslagenBetekenis uitslagen

Derde generatie TSH Derde generatie TSH bepalingbepaling

NormaalNormaalgebied gebied TSHTSH

TSH U/lTSH U/l

Patient Patient SchildklieronderzoekSchildklieronderzoek

55 jarige vrouw

Laatste tijd erg traag

Lijdt aan concentratieverlies

Constipatie

Angina pectoris wordt beter

Zij is wat pafferig geworden

Cholesterol 12,2 mmol/l < 6,5

TSH > 100 U/l < 4,5

Conclusie:

Hypothyreoidie

Secundair cholesterol verhoogd

Na behandeling: chol 6,2 mmol/l en TSH 15 U/l

fT4 3 pmol/l > 10

Patiente en Patiente en schildklieronderzoekschildklieronderzoek

Vrouw 48 jaar

Hartkloppingen, onrustig,

Warmte intolerantie met transpireren

Moe, geprikkeld en valt af.

Hyperthyreoidie

overduidelijk

TSH aanvragen

fT4 volgt automatisch