SÁCHTỰTHÚCỦATHÁNHAUGUSTINÔ

Lờigiớithiệu

Năm 354, trong thành phố nhỏ tên Tagaste, nay là Souk-Ahras trong nướcAlgériengàynay,lúcđóthuộctỉnhNumidiatrongđếquốcRoma,mộtnhânvậtdanhtiếngtronglịchsửKitôgiáorađời.

Tênngài làAugustin thànhHippo.Dùkhôngphải làngườicônggiáongay từlúcmớisinhra,ngàiđãlãnhphéprửatộivàonămngoài30,vàlàmlinhmục,giámmục,thầnhọcgiacóảnhhưởnglớnlaovàthànhlậptuviệnAugustin.

GiáohộicônggiáoluôncôngnhậntầmquantrọngcủathánhAugustinvàpháitinlànhnhưLuthercũngchịuảnhhưởngcủangàitrongviệchọchỏithánhkinhcũngnhưthầnhọc.ThánhAugustinchếttạiHipponơingàilàmgiámmụctrongkhiquânVandalsbaovâythànhphốnăm430.

DùchothánhnhânlàhọcgiảKitôgiáolớnlao,nhưngcuộcsốngvàhoàncảnhcuộcsốngcủangàitrongthếgiớiLaMãthếkỷthứ4khôngcógìxalạvớitưtưởngthầnhọcvàkhoahọchiệnđại.TuynhiênthánhAugustinvẫnhiệnđạivàhợpthời,vìconngườitrongthờiđạinàohaythuộcnềnvănhoánàođềuđặtranhữngvấnđềnhưnhauvàcùngvậtlộnvớinhữngnỗikhókhănnhưnhau,vìđólàconngười.CâuchuyệncuộcđờithánhAugustinđượcthànhthựckểlạitrongsáchTựThúsẽchotathấyngàigiốngchúngta.

ThựcranhữngvấnđềthầnhọclàmchothánhAugustinphảibănkhoănthìcũnglàmchochúng taphải thao thức.Khicòn trẻngài theopháiMani.Trong thờigianmấynăm trời ngài chủ trương thếgiới cóhai lực lượng tốt vàxấu tranhdànhnhau.PháinàykhôngquanniệmChúalàmộtnhânvịlạicàngkhôngthểchấpnhậnviệcThiênChúalàmngườinơiChúaGiêsu.

NgàilưuýtớiýnghĩvềthiênChúavàmốiliênhệvớivũtrụvậtchất.Ngàicũnglưu tâm vấn đề nguồn gốc sự dữmà pháiManichee không thể giải đáp thoảđáng.Pháinày tinvào thuyếtnhịnguyênnghĩa làcóhai lực lượng tốtvàxấutranhchấptrongconngườivàvũtrụ.Augustinnhìnvàolòngmìnhvàcũngđặtcâuhỏinhư thánhPhaolô:"Aicứu tôikhỏi thânxáchaychếtnày".Ngài luônchiếnđấuđểgiữmìnhtrongsạchnhưngluônthấtbạivàcảmthấybấtlựckhôngthểcảithiện.

TuynhiêntrongsáchTựThúcủangàichúngtathấycónhữngvấnđềhiệnđại.

Augustinsốngtrongmộtxãhộitônthờnhànướcvàsựthànhcông.Ðôikhicoivõlựcnhưlàmộtquyếnrũmộtviệcgiảitrí.Coitrọngthểthaovàcoinhẹtinhthần.TrongkinhnghiệmcủaAugustin cũngcóbạođộngbăngđảng,dục tìnhkhai phóng, quá coi trọng dư luận quần chúng, khôngmuốn chủ trương theothiểusốnhữngvấnđềvềnguyêntắcluânlý,mêbóitoán,vàcoithườngphụnữ.

KhitađọcsáchcủaNgài,tathấyđượcconngườivàthấyngàigiốngta.Chúngtacũngphảiđươngđầuvớihầuhếtnhữngvấnđềluânlýngàiphảiđươngđầu.Nhữngcơncámdỗmàngàichịuthuahaythườngnhượngbộthìcũngđãđánhgụcchúngta.Vềvấnđềconngườithựcrakhôngcógìmớidướiánhsángmặttrời.

Nhưngcuộchànhtrìnhtâmlinhcủangàimớilàcuộchànhtrìnhcủamỗingườichúngta.NgàiđãkhôngđượcsửasoạnchomộtthếgiớiKitôgiáo.NgàimuốnmọisựđềuhoànhảonênngàimuốnbiếtChúa.Chúngtacũngđitheongàitrênconđườngkhúckhủyuvàđauđớn.Dầndàkhôngcònlốithoát.Vàtrongnhiềunămngàiđãkhôngthểmởlòngchonhữngđòihỏiluânlývàtinhthầncủaphúcâm.Làmộtnhàtưởngngàichorằngchướngngạithứnhấtthuộclãnhvựclýtrí.SaucùngtrongkhuvườntạiÝngàiđãtìmrangăntrởchínhlàluânlývàýchí.Khôngthểnàohiểuhoàntoànvềđứctin,chỉlàphótháctrọnvẹnvàsẵnsàngdứtkhoátvớitộilỗi.

Giáohộitrongthếkỷthứ4đangởngãbađường.Sauthờisơkhaivàcơnbắtđạodữdằn,đạocônggiáođãcómặthầuhếttrongđếquốcRoma.ThánhgiáđãmanglạinhiềuchiếnthắngnhấtlàcuộctrởlạicủahoàngđếConstantine.Nhưngchiếnthắngcũngmangtheohậuquả.Giáohộibịlệthuộcnhànước.

Giáohộivẫncókẻthùvàkẻthùcònghêgớmhơn.GiaicấptrưởnggiảRomađãquayvềvớitôngiáongoạiđạo.NhiềulạcpháinổilênnhưpheAriochốibỏsựnhập thểcủaChúaGiêsuvàpháiManichee.Dùsao làmmộtngườicônggiáokhôngnhượngbộkhôngphảilàchuyệndễdàngvàlúcnàocũngthế.

Nhưnggiáohộihiệnhữu,cócủacảivàquyềnlựccũngnhưảnhhưởng.ThayvìthihànhlờiChúaraogiảngchomuôndângiáohộiquayvềnhữngvấnđềnộibộvớinhiềusailạctôngiáohaytriếthọc.GiáohộithờiAugustinecóquanđiểmlạlùngvềphéprửatội.Nhiềungườichorằngtộiphạmsaukhirửatộilàtộikhôngthểthathứ.

Dođóngười ta chỉ rửa tộikhigầnchếthaycàngmuộncàng tốtđể tránhcho

khỏiphạmtộisaukhiđãđượcrửatội.ChínhAugustinekhôngcóquanniệmnhưthếvàngàiđãcóảnhhưởngtrongviệcbãibỏquanniệmđó.NgàivàcontraiđượcrửatộicùngmộtlúctrongkhicharuộtcủaNgàilàPatriciuschỉđượcrửatộikhigầnchết.

Giáohộithờiđóđangbịgiằngcobởihaikhuynhhướng,mộtđàngmuốngiữlạisựđơnsơcủaphúcâm, thốnghối, tin tưởngvàphéprửa,đàngkhácmuốncómộtgiáohộilớplangcótổchứccónghithứcvàluậtphápkhiđónhữngsứđiệpcănbảnbanđầucócơbịlumờ.TrongsáchcủaNgàichotathấytìnhtrạngđó.VàNgàiđãdànhphầnlớnthờigianchoviệcđềcaotinhthầnphúcâmnguyêntuyền.

GiáohộitrongthờiấycũngbịảnhhưởngdotinhthầncanhtânphátxuấttừAicậpvàchínhAugustincũngbịảnhhưởngtinhthầnđó.Ảnhhưởnglớnnhấtđếntừ thánh Phaolô và giám mục Milan, thánh Ambrosio cũng không bằng ảnhhưởngcủabàmẹlànữthánhMonica.

Sách tự thú làmộtbằngchứngvềsựcanđảmtính tìnhvàniềmtincủangườiphụnữkỳdiệunày.Tronggiaiđoạnmàngườiphụnữbịcoinhưđồchơihaythuộcquyềnsởhữucủachồng,bàluôntinrằngconvàchồngcủabàsẽcóngàylãnhnhậnđứctin.Bàcầunguyệnvàănchay,khóclócvàlolắngnhưngnhấtlàbàlàmgươngvềcuộcsốngKitôhữu.Bàthầmlặng,tửtếvàđơnsơ.

Augustintrởlạivàonăm386khilàmgiáosưtutừtạiMilan.NhàthờthánhtíchtriếtgiahaybạochúađềuquađinhưngniềmtinmàAugustinetìmthấyvẫntồntại.NiềmtinlàơnsủngdoChúaban.Cóơnsủnglàquaniềmtin,điềunàyđãmạc khải choAugustin cũng như choLuther vàWesley.Ngài đã nuôi dưỡngniềmtincũngbằngnhữngbítíchchúngtachịungàyhômnay.Ngàiđọcthánhkinh,nhấtlàthánhvịnhvàthưthánhPhaolô,khimớitrởlại.Ngàiđãđượcrửatộinhưchúngta.NgàicũngtìmkiếmcũngmộtơnThánhThầnnhưchúngta.

Ngàicũngmongướcvànhìnthấysựtrởlạicủabạnhữu.NhữngdòngsauđâyrútratừcuốntựthúcủathánhAugustin.Tuynhiênđượcxếpđặtchobạnđọcthờinay.Hivọngbạnđọcnhấtlànhữngngườitrẻtuổitìmđượcnơiđâytiếngvọngcủatâmhồnmìnhvàquađótìmđượcconđườnghạnhphúc.

Thờiniênthiếu

AugustinlớnlêntrongmộtthànhphốmiềnBắcphithuộcđếquốcRoma.ChangàimộtcôngchứctênlàPatriciuslúcchếtmớiđượcrửatội.

HìnhnhưAugustinekhôngkínhtrọngchamìnhcholắmvìnhữngđiềunhắcđếnchatrongcuốntựthúđềulànhữnglờichêbai.TuynhiênthánhnhânbiếtơnôngvìnhưbaonhiêuchamẹViệtnam,muốnchoconcómộtnềngiáodụcđầyđủ.Ngài học tại Madaura cách nhà 20 dặm và vì học giỏi nên được du học tạiCathage.

TrongchươngnàytathấyAugustinetrongthờigianchưađiCarthage.Dĩnhiênnhữngbiếncốnàycó tínhcáchhồiức.Ðây làcảmnghĩcủavịgiámmục lớntuổinghĩvềthờithơấucủamình.Vìthếcónhữngbàigiảngnhonhỏchỉchothấynhữngsailầmcủatuổithơvànhữngdạikhờcủatuổithanhxuân.

Cóhaiđặcđiểmđánglưuý.NhưnhữngcậumớilớnAugustinbịloâuvềhiệntượngdậythì.Ngàikhôngchấpnhậnkiểunóichơicủachangàivàhìnhnhưcoinhưmẹngàicũngkhôngđểý.Chúngtacũngkhôngbiếttrongthờiấyngườitanghĩnhư thếnào.Nhưngcó lẽ sự lo lắngvềdục tình làmchongài luônkhắckhoảiđãkhởiđầutrongthờigiannày.

Mộtđiểmthứhailàlươngtâmnhậybéncủangài.Chúngtakhôngnghĩrằngđâylàquanniệmcủamộtngườitrungniênchotathấycảnhmộtcậubé16phảihốihậngiàyvòvìăntrộmvàitráiđàocủangườihàngxóm.Phầnlớnbạnbècủacậuđãquênđiềuđóvàolúccuốituần.Nhưngtathấy27nămsauAugustincònhốihậnvềchuyệnđó.Từkinhnghiệmđóchúngtacóthểrútranhiềubàihọcchođộcgiảngàynay.

Ðammêsailạccủatuổi16

Khitôiđược16,cuộcđờitôiđếnmộtkhúcquanh.Bạnbètôiđãthấytôibịnguyhiểmtrởthànhkẻvôluân,nhưngthayvìkhuyếncáotôi,haynóivềhônnhânnhưmộtgiảiquyếthợplý,thìhọchỉlochotôitrởthànhnhàhùngbiện,giàucóvàdanhtiếng.

ChatôikhônggiàuhaydanhgiánhưngôngrấtrộngrãivớitôivàtrảtiềnchotôiduhọctạiCarthage.Tôikhôngphêbìnhôngvàcũngkhôngvôơnvìnhiềuchamẹgiàucóhơnôngnhưnglạikhônglàmgìchoconcả.Nhưngtôiphảinóilà

ôngkhônglogìchocuộcsốngluânlýcủatôicũngnhưviệckhôngcóniềmtinKitôgiáocủatôi.Khôngcógìlàgiátrịchỉcầntôitrởthànhconngườicóhọc.Thựclàmộtướcvọnghãohuyền.

Chatôibiết tôikhôngcònlàđứanhỏnữa.Nhưthếlàôngcóthểcócháunội.Ônghãnhdiệnvìtôithànhđànông.Tôingheôngcườiphởlởvớimẹtôidùcholúcđóôngđangsayrượu.

Ðúngralúcđóôngđanghọcđạo.Nhưngmẹtôilàngườiđạodòngbàphảithấynguyhiểmđórấtrõràng.Bàbiếttôichưalàmộtkitôhữuvàlolắngvìthấycuộcsốngtôicứnhưthếkhómàquaytrởlại.

Bàthườngbảobantôivàđiềubànói,bâygiờtôibiếtrõ làchânlýcủaChúa.Nhưngbàkhôngcấmcảntôimộtphầnvìbàtheochồngvàđàngkhácbàcũngđặthivọngnơi tôi rấtnhiều.Khônghivọngvềcuộcsống tinh thầnnhưngvềdanh tiếng trongđườnghọc vấn.Cảhai thúc đẩy tôi theohọc, cha tôi vì ôngkhôngnghĩgìđếnChúa,cònmẹtôithìbàhivọngtôihọcgiỏisẽtìmraChúa.Họcónhững lýdo lẫn lộnvànhững thamvọngưu tiênsai lạc.Ðóchỉ là thứthammuốnthườngtìnhchotôi,nhưngrấtnguyhiểmvìđạtmụcđích.

Tạisaotaphạmtội?

Khitôiđược16tuổibạnbètôivàtôithườngrongchơivàovườnbêncạnhcócây lêsai trái.Chúngtôi thườngrungcâycho trái lê rơixuốngđất.Chúngtôikhôngthèmănmànémcholợn.Ðiềuthíchthúkhôngphảilànhữngtráilêđómàchínhlàniềmvuivìđãlấytrộm.Thựclàhìnhảnhcủatộinhânloại.

Khôngthểchốibỏtộilỗitrongcuộcsốnghàngngày.Vàngbạclàmchóiloàconmắt.Ðụngtớixácthịtconngườithìấmápvàthíchthú.Ðượckhenhaythihànhquyềnbínhtrênkẻkhácchochúngtanhiềuthoảmãn.Vàkhôngcógìlàsailạctựnộitạitrongkhảnăngcủaconngườiđượcsảngkhoái.

Nhưng chúng con không được điềumang lại khoái lạc khi chúng con khôngthèmbiếtđếnluậtChúa,Chúaơihayviphạmluậtđó.Tộisẽphátsinhkhitìmkiếmcái tốtnhỏbénhưngcoinhưmụcđíchcuộcđời.Khi tìmkiếmtiềnbạc,cảmtìnhhayquyềnlựcbằngphươngpháptháiquásẽsinhratộilỗi.

Nhưthếkhitahỏimìnhtạisaotrongtrườnghợpđó,chúngtaphạmtộithìcóhaicâutrả lời.Hoặclàchúngtamuốnđượccáikhôngcóhaytasợmấtcái tacó.Chẳnghạnkhigiếtngười.Mộtngừơigiếtngườikhác.Cóphảivìmuốnđoạtvợ

hayđiềugìkhácmàhọcóvàhọsửasoạnđểcó?Hayhọsợngườikhácđoạtvợhaycủacảivàđịavịcủahọ.

Tôigiảthiếtcònthêmlýdođểtrảthùnữa.Chúngtakhôngthểtinlàngườiđógiếtchỉvìkhoáigiết.Chúngtagiếtcólýdoquantrọng.Phầnlớncóliênquanđếnkhoáilạcthếtục,vẻđẹpcủavàngbạc,danhdựhaytìnhtrạngtrướcmắtthếgian,khoáilạckhivachạmxácthịt,niềmvuilàmbạnvớiconngườivànhữngliênhệcủacải.

Nhữngcáiđómanglạikhoáilạcvàcóvàiđiềutốtlành,cóthểhoàntoàntốtlànhnếuđượcnókhôngviphạmýChúahayluậtngài.Nhưngtheođuổichúngchỉvìchúnglàtàdâmtinhthần:tìmchínhkhoáilạcchomình,buôngthảchomình,vàxacáchThiênChúa.Hãylấyvàithídụ.

Kiêungạololàmchotalênđỉnhcao.Nhưngtrênđỉnhcaokhôngcònchỗtrống.CóChúa ở đó vàChúa rất tối cao. Thamvọng dẫn ta tìm quyền lực và vinhquang nhưng vinh quang quyền lực là củaChúa,Chúa ơi.Những người lăngloàntìmtrongvôvọngtìnhyêuđáptrảnhưngkhôngthểtìmthấytìnhyêuThiênChúađượctraobantựdovàkhôngcóđiềukiện.

Cóngườitìmsựđơnsơvàvôtội(tuynhiềukhicáihọkiếmtìmchínhlàdốtnátngumuội)TuynhiênkhôngcógìđơngiảnbằngChúacũngkhôngaivôtộinhưChúa luônchống lại sựdữ.Người lười tìmnghỉngơinhưngchỉ cónghỉngơithựctrongChúa.Cóngườiluôntìmkiếmkhoáilạctrongkinhnghiệmcảmgiácnhưngchỉcókhiởbênphảingàimớicókhoáilạcvĩnhcửu.LòngtakhắckhoảichođếnkhiđượcnghỉyênbênChúa.Chúng ta thường lẫn lộnquảngđạivớiphung phá nhưngChúa là Ðấng rất quảng đại lại không phung phí gì cả. TamongcócủanhưngChúađãcómọi sự.Chúng tabuồnvìđánhmấtcái taưathích.Taquênlàchỉtrongcõivĩnhcửumọisựmớithuộcvềtamãimãi.

Nóicáchkhác, tộixuấthiệnkhi tacómộtkhátkhao tựnhiênhayaoướchaythamvọngvàcốgắngtrongvôvọngthoảmãnkhôngcầnChúa.Khôngnhữngđó là tộinhưngcòn làmsai lạchìnhảnhChúa trong ta.Tấtcảnhữngđiều tốtlànhđóvàmọisựyênổncủatachỉcóthểtìmthấychínhđángvàhoànhảonơiNgài.

Chúathươngtahailần

Làmsaongườikháccóthểlàmchuyệntôiđãlàm:thíchthuúvìđiềusaiquấychỉvìnósaiquấy?Tôiăntrộmtráilêmàtôikhôngthíchnhưngtôithíchthúvì

hànhđộngăntrộm.LạyChúaconcámơnChúavìđãthathứchomọihànhvixấucủacon.

VàconcámơnChúavìlòngnhântừvàơnsủngđãgìngiữconkhỏinhữngtộixấuxahơnvìchắcchắnngườiphạmtộinhẹcóthểphạmnhữngtộicònlớnlaohơn là ăn trộmvài trái lê, không chỉmuốnnhữnghậuquả tội lỗimà còn chỉkhoáitrávìđãphạmtội.VìthếcontạơnChúađãthatộichocon,nhữngtộiconđãphạmmàvìcảnhữngtộiconcóthểphạmmànhờChúagiúpconđãkhôngphạm.

Làmsaoconngườicóthểtựhàolàdosứcmạnhtinhthầncủamìnhmàhọcóthể trongsạchvàvô tội?Saohọkhôngý thứcsựyếuđuốinội tâmvàhọyếuđuốibiếtbaotrướccơncámdỗ?Trongmọitrườnghợp,kếtquảcủasựtựtínđólàhọkhôngbiếtơnChúa.HọyêuChúaítvìhọkhôngbiếtChúayêuhọnhưthếnào.Chúakhôngchỉ thathứtội lỗimàcòngiải thoáthọkhỏi tội.CảhaihànhđộngchothấyChúathươnghọ.ThươngngườilàmquấyvàcũngthươngngườicóthểlàmquấynhưngnhờơnChúahọkhônglàm.

Bạnbèxấu

Nghĩlạitôithấykhôngbaogiờtôiăntrộmtráilênếuchỉcómìnhtôi.Tôithựcsựsướngrunlênkhiăntrộmnhưngcònthíchthúvìcảnhómbịkíchthích.Tôikhôngtinmìnhcóthểăntrộmtráicâynhưngvìbèbạntôiđãlàmchuyệnấy.

Tôikhôngnóimìnhkhôngcókhảnăngphạmtộidochínhmình,nhưng trongtrườnghợpnày,khôngcóthoảmãnhayphầnthưởngcánhân,vànhưthếkhôngcólýdothúcđẩycánhân.Nhưtôiđãnóitôikhôngthíchtráilê.

Vậytạisaocóbạnbèlạilàmchoứơcaocóhànhđộngấy?Khôngphảitôiưathíchbạnbècáchđặcbiệthayvui thíchkhicóhọ.Nhưngcùnglàmthì thúvịlắm.Chúngtôicườingảnghiêngvàtưởngtượngracáicảnhchủnhânsẽnóigìkhithấynhưthế.Chúngtôicùngtựhàovềphươngphápchúngtôilàmhayhơnvàđikhỏivớikỳcôngđó.

Những chuyện đó không xảy ra cho chúng tôi vì chúng tôi.Chúng tôi khôngcườinhiềuvìchúngtôihaytựhàovìchúngtôi.Nhưngkhilũnhãiởvớinhauđiềuthíchthútrướcnhấtsẽdễtrởthànhđiềutànác,quáđánghayxấuxa.Khôngcó lýdohayđộng lựcnàohơn là sợkhácngười, sợcôđộc,haybịcoi làhènnhát.Chúngtôixấuhổvìmìnhkhôngcógìphảimắccỡ.

Mộtlầnnữa,đâylàhìnhảnhchothấybảntínhnhânloạisangã,vìtìnhbạnhaysựthânái,làhồngâncủaChúa,cóthểdễdàngtrởnênxấuxa.Nhưthếtìnhbạncóthểquyếnrũtavàlôikéotasailạc.

CònlạyChúangườilàmbạnvớiChúasẽcảmthấyniềmvui.LàmbạnvớiChúasẽcóthoảmãnanninhvàhạnhphúc.CònkhônglàmbạnvớiChúa,nhưtôiđãkhámpháratrongnhữngngàyxaxưatămtối,cuộcsốngchỉlàsamạckhốnkhổ.

Vậtlộnvớichânlý

Chươngnàykể lại giai đoạnquan trọng trong cuộcđờiAugustin, nhữngnămhọcởCarthage.Tạiđâyquanhững tácphẩmcủaCicerongàihọcbiết làviệctheođuổisựkhônngoanquantrọnghơnuytínhaycủacảivậtchất.Ýnghĩnàykhôngbaogiờrờixangài,và thựcsựđã trở thànhcănbảnchoviệc tìmkiếmchânthànhchânlýtrongsuốtcuộcđờingài.

NhưngcũngtạiCarthage,khichỉmớicó17tuổi,Augustincóngườiyêu.MộtnămsaucônàymangthaivàsinhrangườicontênlàAdeodatus.Từđó,dùchođôi khi ngài khinh bỉmình về chuyện đó, ngài thấymình không có thể sốngkhôngcóbồ.

Ngàitrungthànhvớingườiyêuđầuđờinàytrongvòng15nămdùsaunàykhiđịnh lậpgiađìnhngài chọncôkhác.Sựyếuđuốinày theongài làgánhnặngthườngxuyênchoNgàivàđôikhilàchướngngạichoviệctrởlại.

Augustinlàmthàygiáomộtthờigianngắntrongthànhphốquêhươngkhimộtngườibạnchếtgâychongàimộtấntượngmãnhliệt.Rồikhicó"job"thơmtạiRoma,ngàiđãsốngnhiềunămsôiđộngvớimộtnhómbạnbè tạiđây.Họcoimìnhnhưnhữngngườitìmkiếmchânlýnhưngtheongài"họkhôngchorằngtríkhôncủahọlàmónquàcủaChúa".

PháiManicheismAugustintheomộtthờigianchỉlàKitôgiápthoáihoábácbỏmọi ý niệm về Thiên Chúa hiện diện trong vật chất hay con người. Như thếAugustin coi việc nhập thể, với hình ảnh ThiênChúamang lấy thân xác conngười nơiChúaGiêsu, ngôi lời nhập thể, làmột chuyệnhoàn toàn không thểchấpnhậnđược.Manicheismchỉlàmộttrongcáclạcgiáotrongthờiđó,vàkhiMonicacầunguyệnchoAugustintìmthấymáiấmtronggiáohộicônggiáo,bànghĩ là giáo hội này vẫn trung thành với giáo huấn các tông đồ, chính thống,giáohộicủakinhthánhluônđứngvữngtrướcnhữngtưtưởnglạkỳhaychóngqua.

Cuối chương ta thấy Augustin bước thêm một bước: đoạn tuyệt pháiManicheism.Rồi có jobmớiquan trọngởMilanngàibị ảnhhưởngcủagiámmụcAmbrosevàquyếtđịnhhọcđạo.

Chânlýquantrọng

KhitôihọctutừởCarthagetôiđọccuốnsáchcủatriếtgiaCicero.Tôiđọccuốnấyvìngườitachorằngvănchảichuốtvàlýluậncótínhcáchthuyếtphụcvàtôiđangmuốncónhững tàinăngđó.Ðiều tôikhôngngờ là ảnhhưởngcủacuốnsáchnàytrongcuộcđờitôi.Tôiphảinóikhôngphóngđạilàcuốnsáchđãthayđổitoànthểtháiđộcủatôivềcuộcsống.

CuốnsáchnhanđềHortensiusvàthựcsựlàlờikêugọiđộcgiảyêumếnsựkhônngoan hay điềumà người hi lạp gọi là "philosophia".Hậu quả của cuốn sáchthựcbithươngchotôivìkíchthíchnhữngkhátvọngtôichưahềcóbaogiờ.Tôithấysựhùngbiện,nóinhưthếnào,khôngquantrọngbằngchânlý,điềutanói.Nóicáchkháccáchnóilàphụthuộcđiềutanóimớilàchínhyếu.

Cicerođãchotôilòngkhaokhátmạnhmẽbỏđinhữngsựvậtvậtchấthaythếtụcđểtheođuổisựkhônngoan.TiếnghilạpPhilosophiacónghĩalàyêumếnsựkhônngoanvàtôibịlaychuyển,ngaycảbịthiêuđốt,khôngphảivềnhữngsựtintưởngnàykia,nhưngvìtìnhyêutìmkiếmkhámpháravàgiữvữngchânlýdùchânlýnhưthếnào.

Lúcđótôiđược19tuổivàmẹtôichucấptiềnnong,chatôiđãquađờitrướcđóhainăm.MẹtôimuachotôitàihùngbiệnnhưngCicerothuyếtphụctôicóđiềucònquantrọnghơnvănthể.Lúcđótôibắtđầuvươnlênrakhỏivựcthẳmtôiđãrớtxuống.TôichưabiếtthưcủathánhPhaolôhaykinhthánh,vớilờicảnhcáođừngđểchotriếtlýsailạcphỉnhphờchỉtheotruyềnthốngcủanhânloại,nhưngCicero cảnh cáo rằng có những thứ vô luân lý đượcmặc bằng những lý luậnphỉnhphờvàkêuvangvàcũngcótênlàtriếtlý.

ChỉcómộtđiềulàmtôicẩntrọngkhôngtheoCicerohoàntoàn:ôngkhôngnóigìvềChúaKitô.Dùtôichưacóđứctinnhưngtôiđãbúsữamẹvớithánhdanhđó.Tênngàiănsâuvàotâmtưởngtôinêntôikhôngbaogiờhoàntoànbịkhuấtphụcvới luậncứnàodùbáchọcvàhùngbiệncáchmấy,nếukhôngdànhchoChúaKitômộtchỗtrongcuộctranhluận.

Hậuquảcủaviệcđọcsáchngườikhôngcônggiáonàylàmtôiquyếtđịnhđọcthánhkinhđểxemsáchnàynhưthếnàovàcóthểgiúpchotôitìmrasựkhônngoan hay không?Lúc đó tôi rất tự hào về việc đó.Thánh kinh là cuốn sáchdànhchonhữngkẻkhiêmnhượngtuânphụcnhữngmầunhiệmsâuxacủaChúa.Còn tôi thì đến với thánh kinh với việc phê bình và kết luận rằng thánh kinhkhôngthểsosánhvớiCicerovềngônngữhayýtưởngsiêuviệt.

Tôiđâucóbiếtthánhkinhkhôngtỏlộmầunhiệmchonhữngconmắtkiêungạo.Sựkiêucăngcủatôitừchốihạmình.TôikhôngnghĩrằngKinhthánhlớnlênvới trẻ nhỏ từngbước, và tiến lên theo từnggiai đoạn.Chân lý đơngiản chongườiđơnsơ, chân lý sâuxachongười trưởng thành.Tôichắcchắnmìnhđãtrưởngthànhnêntôiđãmấtmát.

Giấcmơcủamẹ

Khicòntrẻtừchốiniềmtincủamẹvàlàmthấtvọngcholờicầunguyệncủabà,Chúađãchomẹtôimộtthịkiến.Xảyratronglúcmẹtôiđangrấtlolắngvềtôi,mẹkhócchotôicònhơnbàmẹmấtđứaconmột.Theomẹtôiđãchết,chếtvìkhôngtin,chếtvềtinhthần.Kếtquảlàbàkhôngthểđemtôingồicùngbànănvới bà hay về nhà. Bà không chịu nổi những câu nói lộng ngôn của tôi haynhữngsựđảphácủatôi.

Rồitrongmộtgiấcmơbàcómộtthịkiến.Bàthấymìnhđangđứngtrênsàngỗ.Mộtthanhniêncóthểlàmộtthiênthầnđếnvớibà.Bàđanglolắngcùngcựcvềtôi;cònchàngtraicóvẻthântìnhvàtíchcực.AnhtahỏibàcóchuyệngìvàbàchohaymìnhđanglolắngchođứaconđangtiêuhuỷcuộcđờikhitừchốiThiênChúa.

Câutrảlờicủachàngtrailàmbàngạcnhiên.Chàngđềnghịchobàkhỏilolắngnênquaylạivànhìnxemtôiđứngchỗnào.Bàlàmthếvàsửngsốtthấytôiđangđứngcạnhbà.Thiênthầnchỉchothấybàởđâutôicũngởđó.BàcoilờinóicủachàngtrainhưmộtbảođảmtrựctiếptừThiênChúalàngàiđãnghelờibàcầuxinchotôivàmọisựsẽtốtđẹp.

TôitinlàChúasoisángchobàtrảlờichotôikhitôibiquangiảithíchgiấcmơ.Tôinóilànhưthếlàmộtngàykiabàcũngsẽcótôngiáonhưtôidùcholàtôngiáonào.Bàliềntrảlờingay:"Không,mẹkhôngnghenói"anhtaởđâubàởđó"nhưng"bàởđâuanhtasẽởđó".

Câutrảlờiđógâyấntượngrấtsâuxachotôitrongthờigianđóvàtôithườngnhớlạitrongthờigianchínnămsauđókhitôiđangđitrênconđườngtămtốicủasailầmvàvôtín.Trongkhiđóngườiphụnữđạođứcvàtrungthànhtiếptụccầunguyệnchotôi,vớinhiềulạcquanhơn,tuycũngcònnhiềuđaukhổvàkhóclócvìcuộcsốngcủatôi.Vàlờicầucủamẹtôiđãđượcnhậnlờivàmộthômtôiđãđứngtạichỗbàđứngsau9nămphảnloạn.

Giãtừthiênvăn

Trongthờigianhọctutừtôiđithilàmthơ.Trướckhithitôiđượcmộtthàybóihỏitôitrảôngtabaonhiêuđểôngthuxếpchotôithắnggiải.Tôithườngghétkhoahọchuyềnbínhấtlàviệcgiếtconvậtđểxinơnthầnminh.

Tôi trả lờichoôngnói rằngnếugiácả làvàng ròngvàbất tử tôicũngkhôngđồngýchomộtconruồiphảichếtdùchođểtôiđượcgiải.DĩnhiêntôikhôngcóquanđiểmtheoKitôgiáo.Kháchẳnthếtôilạilàngườichúamêtínnhưnhữngngườitheokhoavôhình.Ðiềunàyđúngvìtôitheokhoathiênvăn.

Tôinghĩrằngkhoanàytốthơnvìkhôngphảicúngtếsúcvậthaycầunguyệnvớithầnlinh.Ðiềutôikhôngthấylàtạisaokhoathiênvăncóliênquanđếncănbảntráchnhiệmcủaconngười.Chẳnghạnnhưnói"khôngphảilỗitạitôi,dongôisaoquyếtđịnh"haySaoVenus,SaturnhayMarsđãđịnhnhưthế,khôngphảidoyếuđuốihaytộilỗi"Làmchotôichỉlàthịtvàmáuvàhãnhdiệnvìsựhưhỏngkhôngcòntộilỗigì.Ðấngtạodựngtrờivàtinhtúbịtráchcứtrongbấtcứviệcgìtôilàm.VàailàÐấngTạohoáđónếukhôngphảilàChúa,trungtâmvànguồngốcchosựcôngchính?

Tuynhiên trong thờigianđó tôigặpmột thày thuốc tên làVindiciamusvà tôicảmphụcông.Lúcđóônglàtổnglãnhsựvàtrongkhicòntạichứcôngtraogiảithưởngchotôi,đặtvòngthiêntuếtrênđầutôi.Chắcchắnđầuóctôicầnmộtbácsĩlưuý,tuyôngkhôngbiếtlúcđó.

DùsaoChúacũngdùngônggiàđókéotôirakhỏitìnhtrạngtựhuỷdiệt.Ôngnóichuyệncóduyên.Ôngkhôngdùngmộtlờinàothừathãicảvàcólươngtrisốngđộngquânbìnhcáitrọngcáikhinhcáchhoànhảo.

Khiôngthấytôimêtửviôngkhuyêntôivứtlásốđi.Ôngchohaytôinêndùngthờigiờchonhữngchuyệnnênlàmhơnlàchonhữngchuyệnvớvẩn.

Ôngkểcho tôivềkinhnghiệmcủaông.Khicòn trẻông tính theonghề tửvi.ÔnghọcsáchHippocrateslàmchokhoatửvi thànhgiảndị.Tuynhiênsauđóôngbỏhoàn toànvàhọcykhoa.Lýdocủaông rấtđơngiản.Ông thíchnghĩmìnhlàngười lươngthiệnvànhưthếkhôngmuốnlàmtiềnbằnglọc lừa.Ôngkhámphárakhoatửviluônđánhlừa.Theoôngnóikhoanàyhoàntoànbáláp.

Ôngkhuyêntôibỏkhoatửvi.Ônglýluận:

-Nhấtlàtutừlànghềcủacậuvàcậucóthểsốngnhờnghềđó.Cậukhôngnênthực hành nghề chuyên lừa lọc này; chỉ là thú tiêu khiển thôi. Hãy nghe lời

ngườiđãhọcnghềđókỹlưỡng,sốngbằngnghềđómàcũngphảibỏnhưtôi.

Tôichúýđếnsựlưutâmcủaôngnhưngcònmuốnbiếttạisaokhoanàysailầmmànóitrúngthế.ÔngnóiđóchỉlàmayănmayvớcũngvôlýnhưbóiKiều.Ðôikhicâuthơcóthểápdụng,nhưngchungchungthôi.Nhưngchỉlàmayrủivìthisĩđâucómuốnhướngdẫnta.

LúcđóVindicianuskhôngthuyếtphụcnổitôi.Tôicònbịmêhoặcvìbaonhânvậtthờidanhsánglángxemtửvi.Tôithấykhómàtinkhoanàydựatrênsựmayrủi.Nhưngôngđãgieomầmmốnghoàinghitronglòngtôi.

ÍtlâusautôimớixáctínlàVindicianusvàngườibạnkháclàôngNebridiuscảhaiđềuhoàinghivềgiátrịkhoatửvilàđúng.Nhữngtrườnghợplàmchotôikếtluậnnhưthếthậtkỳlạ.

TôicóngườibạnthântênlàFirminusđếngiúptôi.Anhmuốnlàmănkhágiảvàxin tôichấmsaochoanh.Cũngnhư tôianhđanghọcnghề tựdovà tu từ,vàcũngnhưtôianhsaymêtửvinhưngcũnghơinghingờvềkhoanày.

Tôiđồngýchấmsaochoanhnhưngthêmrằngtôikhôngcòntin làchínhxácnữa.Anhmớikểchotôinghecâuchuyệncủachaanh.Nhiềunămtrướcchaanhvàngườibạnhọctửvirấtnghiêmtúc.Họcẩnthậnđếnnỗiluôncómặtkhicóaisinhratrongnhàđểghichúgiờđúngvàsosánhvớilásố.

KhimẹFirminuscóthaiôngbạncủachaôngchohaymộtđứanôlệgáicũngcóthai.Họquyếtđịnhtheodõihaiđứatrẻsắpsinhrarấtcẩnthận,vàsosánhhailásố.

Haiđứanhỏsinhratrongcùngmộtgiờtuyởhainhàkhácnhau.CảhaiđềulàcontraivàmộtđứatênlàFirminus,bạntôisaunày.Nhưnganhbiếttrongmộtthànhphốxakháccómộtchàngtraicùngtuổicũngmộtlásốnhưngđangsốngmộtcuộcsốngkháchẳn.

ÐiềunàylàmFirminuskhóchịu.Tạisaonếuhaiđứacùngsinhracùngmộtlásốmàcócuộcsốngkhácnhaunhưthế?Anhtagiàucó,cóvănhoá,thànhcông,cònanhkiavẫnlànôlệ,nghèokhó,khôngđượcănhọc,vàphảichậtvậttrongcuộcsống.

Nhưngtôichoanhhay,tìnhtrạngrấtphứctạp.Ởđâychúngtađoánxemanhtacóđượccôngviệcmongướchaykhông.Nhưngtạisaolásốchoanhđượcmà

lạikhôngchoanhchàngnôlệkiakhôngđược?Nếucógìhữulýtrongkhoatửvi thìhaianhchàngphảicócuộcsốnggiốngnhau, trái lạicuộcsốnghọhoàntoànkhácnhau.

Kếtquảthựcrõràng.KhitôichấmsaochoFirminustôikhôngthểchoanhlásốkhácvớitênnôlệcócùnglásốvànếukhoahọcnàyđúngthì,cócùnglásốtạisaođúngchoanhtavàsaichotênnôlệ.

Ðiềunàylàmchotôinghĩđếnnhữngngườisinhđôi,cùngsinhtrongmộtcungsaonhấtlàvềEsauvàGiacobtrongsáchSángthế,tạisaotínhkhívàđịnhmệnhkhácnhaunhưthế.Chúngtôikếtluậnlàtấtcảđềuvôlý.

LạyChúa,chắchẳn,chỉcóchânlýtrongtayChúa.Khôngaicóthểnói"điềugìsẽxảyra?"TrongsựkhônngoantuyệtdiệucủaChúa,Chúaquyếtđịnhkếtquảchonhữngbiếncốvàđịnhmệnhchomỗicánhân.

Giọtlệđắngcay

Trongthờigiandậyhọctạitỉnhnhà,tôicóngườibạnthân.Chúngtôibiếtnhauhồicòntrẻrồiquatrunghọcvàđạihọcvớinhau.Chúngtôicùnghọcvàcùngchơi,thúvịvìlàmbạnvớinhauvàtháchthứcnhautrongtháiđộhaysuynghĩ.

DùbạntôilàKitôhữutừnhỏtôilàmchoanhtabỏđạovàrấtthúvịvềviệcđó.Chúngtôicùngsungsướngvớinhauvìkhôngtingì.Tuynhiên,đườnglốiChúanhưthế,tìnhbạncủachúngtôibịthửthách.Anhbịlâybệnhvànónglạnhchođếnkhibấttỉnh.Bácsĩnóianhkhôngthểkhỏibệnhđược.

Lúcđódùanhkhôngýthứcanhđượcrửatội.Thânnhânchorằnganhđãmuốnđượcrửatộitrongniềmtinthờithơấu.Theotôiđólàchuyệnvônghĩa.Nếutôiđãthuyếtphụcanhkhôngtingìthìviệcxốinướctrênanhđâucóýnghĩagì.

Tuynhiênsựthựckháchẳn.Anhtỉnhlạivàkhoẻhẳnnêncóthểtranhluậnvớitôivềđiềuđãxảyravàcảmnghĩcủaanhvềchuyệnđó.Khicódịpnóivớianhtôimạnhmẽnhạobángphéprửatộianhlãnhnhậnmàngườitacholàanhđồngý.Nhưngtôirấtngạcnhiênkhingheanhnóilàtôikhôngnênnóithếnếumuốncònlàbạncủaanh.Thếlàtôikhôngnóinữahivọngkhianhkhoẻhẳntôisẽcódịpnóivớianhvềchuyệnvônghĩatrên.

Tuynhiênkhôngphảinhưthế.Ítngàysauanhtasốttrởlạivàquađời.

Tôingạcnhiênvìtháiđộcủatôi.Lòngtôitămtốivàmọisựtôithấyhìnhnhưgiơrabộmặtđentốicủathầnchết.Mọiđiềuchúngtôicùnghưởngtrởnênsựhànhhạ,khianhkhôngcònđóchunghưởngvới tôi.Tôikhông thểnóigìvớimìnhvềniềmhivọngvàoChúa.Tôichỉbiếtkhócchovơisầu,vàlệsầukhôngngưng.Lệchuaxótnhưngcũnglàmộtlờitạlỗivàcầunguyện.

Mọi sự nhắc nhở tôi về anh: nơi chúng tôi cùng đi, sân chơi, phòng hoànhạc,sáchvở,bữaăn,ngaycảkhichơigái.Tôivẫncònmãicảmnghĩmấtmát.Tôikhôngthểtrốnchạychínhmìnhnênđànhlàmđiềutốtnhất.TôirờiTagasteđiCarthage.Tạiđây,chắcchắnthờigianlàliềuthuốcnhiệmmầuxoadịucảmgiácvàanủitinhthần.

Khihếtbuồntôicóthểnhìnlạikinhnghiệm.Tạisaotôiđauđớnnhiều?Tạivìtôi đãnhỏ lệ chochiếcgiườngcát đãyêumộtngườimàngàynàođó sẽ chếtnhưng coi như họ bất tử. Ðiều tôi học hỏi sau này còn quan trọng hơn. ConngườihạnhphúcđólàngườiđãyêuChúa,lạyChúa.Chúabấttửvàkhôngthayđổi,anhđãyêubạnbèchỉtrongChúavàyêukẻthùvìChúa.

Chúacủavẻđẹp

TâmhồnconngườihướngvềđâunếukhôngphảivềChúanếukhôngsẽchỉđớnđau.Ðây là chân lý ngaykhi cả họdínhbénvới nhữngvẻđẹpnhấtChúađãdựnglênnhưcâycối,bônghoa,lácâyhaymầmcây.Mọisựđềucómùathuvàmùaxuân:mùaxuânkhinởrộhoànhảovàmùa thukhihéo tànvàchết.Bảntínhcủathụtạolàthế.

Nhưvậythậtđiênkhùngkhidínhbénvớithụtạotuântheoluậtchết.TôicóthểcatụngChúavìvẻđẹpcủachúngnhưngphảinhậnrachúngsẽmauvàoquênlãng.Kêulắmlạicàngtantáclắm.Ðâylàconđườngcủathếgian,cáinàythaycáikháckhôngngừng,vậtnàynhườngchỗchovậtkia.

LờicủaChúahỏirằng:"Tasẽrađikhông?"Chúakhôngbỏrơivậtngàisángtạonhưnghiệndiệntrongnóđểkhitatìmkhoankhoáitrongđóthìcũngtìmthấykhoankhoáitrongngười.TheocănbảnđóchúngtacóthểxâydựngvàyêuthụtạonhưngtốtnhấtlàyêuChúatrongthụtạo.

Hơnnữa,sựsốngthựcduynhấtcủata,ConThiênChúa,đãđếnhànhtinhcủatađểmanglấysựchết,cáichếtcủamộtthụtạo,nhưngquaquyềnlựcsựsốngnơingàiđãchiếnthắngsựchết.Ngàidùngtiếngsétkêugọitatrởlại.Vàdùngàiđãvềtrờitacòntìmthấyngàitronglòngta,hiệndiệntrongcuộcsốngngàiđãtạo

dựngvàchonómộtcuộcsốngmới.

Sựkhônngoanvĩnhcửu

Khiđược20tuổiconrấtthoảmãnvìđọcđượccuốn10phạmtrùcủaAristotevàhiểuđượckhôngcầnthầydạy.Khicódịpconthườngđềcậpđếncuốnsáchđó,khôngnói tớinhanđềvớimộtchútsợhãivàmỉmcườikhi thấyôngthầychorằnghọrấtkhókhănkhiđọccuốnđó.

Và cuốn sách đã mang lại lợi ích cho con. Tuy nhiên nó cũng có hại vì nókhuyến khích con nghĩ đến Chúa, lạy Chúa, như Chúa chỉ là một phần củanhữnggìChúatạodựngthayvìlàcănbảnvànguồngốc.Ðángbuồnthay,conquaylưnglạiánhsángvàmắtconđămđămvàocõitối.Concóthểhiểukhôngmấy khó khăn khoa luận lý, tu từ, hình học, âm nhạc, toán pháp nhưng conkhôngthấyrằngchínhtríkhônconlàhồngâncủaChúavàmọichânlýđềudoChúalànguồngốc.

Íchlợigìkhi tôihiểubiếtnhưngtôikhônglàmlànhmàchạytheosựdữ?Tôikhônghiểubiếtgìnhữngngườitôicoilàđơnsơnhưnghọhơntôi,tuykhôngcótríkhônnhưtôinhưngtínthácvàoChúavànươngẩnantoàntrongtổấmgiáohội.

Ngườimẹcầunguyện

Vào thời gian đó tôi ngã bệnh tưởng chết.Nếu tôi chết chắc chắn tôi sa hỏangục,vìtộitôikhôngđượcthavìkhôngthốnghối,vàkhôngthốnghốivìkhôngthấyrằnglàmsaoChúaKitômanglấytộitôitrongthânxácngười,vìtôikhôngthựcsựtinrằngngàicómộtthânxác.TôibịảnhhưởngcủapháiManicheevànghĩnhưhọlàChúaKitôchỉcómộtthânxácthầnlinh,thiênthầnhơnlàthânxácconngườivớithịtvàmáu.

Mẹtôikhôngbiếttôitingìcũngkhôngbiếttôibịbịnhgìnhưngnhưthườnglệmẹtôivẫncầunguyệnchotôikhitôivắngmặt:vắngnhàvàxavắnggiáohộimàmẹtôiluôngắnbó.Nhìnlại,tôikhôngthểtinrằngChúađãbỏquahaytừchốilờicầunguyệncủabà,lờicầunguyệnđauđớnvàcógiátrịtừmôimiệngcủabànhưsựsinhcontừcõilòng.

LàmsaoChúacóthểlàmngơtrướclờicầucủabàgoáphụthốnghốivàkhiêmnhường,quảngđạivớingườikhác,giảndịphụcvụgiáohội,ngàyngàyđilễhailầntrongngàyđếnnhàthờcầunguyệnvànghetiếngChúa?LàmsaoChúacó

thểnhắmmắtkhibàkhóc,nhữnggiọtlệkhẩnkhoảnkhôngphảixinvàngbạc,haydanhvọngtrầngianmauqua,nhưngchỉchođứaconxalạcđượccứurỗi?VìthếđểđáplạilờinguyệnâmthầmcủabàChúachữatôilànhvàchotôichỗidậy.

TạiRoma,cùngvớibạnbèvớiniềmtinxalạ,Chúađãgặptôivàđánhđộngtôi.Nhưngtôivẫnkhônglaychuyển.Tôikiêungạođếnnỗicoimìnhkhôngcótội.Theo niềm tin của pháiManichee tôi bảo tôi không có tội theo quan điểm làkhôngphảitôiphạmtộinhưngnguyênlýsựdữhiệndiệnvậtlýtrongtôiphạmtội,trongkhithựcratôiduynhấtvàchínhdosựkhôngvânglờitộilỗicủatôiđãtạonênxungđộtnộitâmđó.Nhưngtronglúcđótôikhôngchấpnhậnđiềuấy.Tôiđãpháhủysựtựtin.

VìthếviệckhỏibịnhkhôngđemtôiđếngầnChúangay.HơnnữatôilạitheotưtưởngcủagiớitríthứcRomathờiđócholàtanênnghingờmọisựvàđặtvấnđềtrongmọisựvìconngườikhông thểhiểuđượcchân lý tốihậu.Ðồng thời tôikhôngthèmđểýđếnnhữngphứctạpdoquanniệmấy.ÔngchủnhàtôiởhoàntoàntintheonhữngcâuchuyệntrongsáchcủanhómManicheenhưngtôikhôngbảoôngnênnghingờkhiđọcnhữngchuyệnđó.Chínhtôi lạinghingờnhữngchuyệnđóhơnvàtôicũngkhôngbinhvựclýthuyếtđóhăngháinhưxưa.

Thậtđángbuồnkhitôihoàntoànkhôngmuốnquayvềvớigiáohộiđểtìmcâutrảlời,thấtvọngtrongviệctìmrachânlýKitôgiáomàbạnbètôiđãlàmtôixacách,vàcòndậygiáothuyếtmàtôighêtởmlàchínhThiênChúalàthầnlinhđãmanglấythịtmáunơiconngài.ChắcchắntôinghĩrằngChúaKitôsinhratrongxácthịtcũngbịxácthịtlàmnhơuế.Ýnghĩđólàmtôichốngđối.Nhưngítratôisuynghĩvàhỏihan.VàMẹtôivẫncầunguyện.

Quyếtđịnhquantrọng

Tôibốirốitíchút.DầndầntôithấynhữngýtưởngcủapháiManicheerấtyếuớt.HọkhôngthểtrảlờichonhữngđoạnKinhthánhmàbạnbècóđạochỉchotôi.Họcònnóitânướcđãbịsailạcdongườinàođó,họkhôngnóilàai,muốnhòahợp luật do thái với tinmừng. Nhưng họ lại không thể phát hành bản chínhnguyênbảnkhôngsailạc.

Tôivẫncònkhôngthểquanniệmvềmộtthựcthểlinhthiêngcómộtbảnthểvậtchất nghĩa là tôi tiếp tục chối bỏ quan niệmChúaGiêsu vừa là Chúa vừa làngười.Xungđộtphátsinhtrongtâmtưởngtôitrongsuốtthờigiantôidạyhùng

biệntạiRoma.

Tìnhcờ tôinghecómộtchỗ làmrất tốtởMilan,và tôibiết tôi rất thíchcôngviệcđó.DĩnhiênthịtrưởngthànhphốRomađượcxinchỉđịnhmộtgiáosưtutừchothànhphốMilanvớicôngquĩ.MộtvàingườibạntrongpháiManicheecóthầnthếđãxinchotôivàtrảtiềnlộphíchotôiđiMilan.

CôngviệcđòihỏitôiphảilàmviệcgầngũivớivịgiámmụcMilanlàAmbrose,tôinghenóirấtnhiềuvềngàivàngàiđượckínhtrọngvìcótàihùngbiệncómộtkhônghai.Ngàitửtếvàthântìnhvớitôi,nhưmộtngườicha,vàtôimauchóngthànhthânthiếtvớingài,cũngđángbuồnlàlúcđóchưachấpnhậngiáothuyếtcủangài,màtôikhôngbiết làgiáothuyếtchânthậtcủathánhkinh,nhưngchỉthânvớingàinhưmộtngườivàmộthọcgiả.

Tôirấtthíchnghengàigiảngdùtronglòngtôibácbỏsứđiệpcứuđộcủangài."Sựcứuđộxacáchngườicótội"dĩnhiên,nhưngdầndầntôithấygầngũihơnmỗingàyvớisựcứuđộmàngàiraogiảng.ÐiềutôihọcđượcnơiAmbroselàđứctincônggiáocóthểbinhvựcbằnglýtrí.Nókhôngnhưtrướcđâytôinghĩ,làvôlýtừnộitại.Tôiđặcbiệtđánhgiácáchthếkỳdiệungàidùngđểgiảithíchcựuước.Tôirấtcóấntượngvìtôithuộcnhữngđoạnđó.Nhưngvìtôihoàntoànchếtvềtinhthầnnêntôikhônghiểuđược.Ðâylàmộtcáitátchoniềmkiêuhãnhcủatôi,tôigiảthiếtthế,nhưngcũnglàđiềutôiphảihọc.

VàthếlàtôibịxâuxégiữamộtmớlýthuyếtManicheemàtôihoàinghivàlýthuyếtKitôgiáotôibắtđầuthánphụcnhưngkhôngthể tin theo.NếutôiquanniệmđượcmộtbảnthểthầnlinhthìnhữngpháođàiManicheetrongtâmtrítôimớitanvỡđược.

Tôicóquyếtđịnhquan trọng.TôibỏpháiManicheevì tôikhôngcònchiaxẻniềmtinvớihọ.Tôimuốnthànhdựtòngđihọcgiáolýchođếnkhitôithấyđượcchânlýchắcchắn.Khỏicầnphảinói,mẹtôisungsướnglắm.

ThờigianquyếtđịnhởMilan

LúcđómẹAugustintheongàiđếnMilan.Khôngthểphóngđạiảnhhưởngcủangườiphụnữkỳdiệunàytrênđứaconxuấtsắc.

CũngrấtquantrọnglàảnhhưởngcủaAmbrose,mànhữngbàigiảngkinhthánhtiếp tụcgâyấn tượngnơiAugustinnhất làchongàisựkính trọngđốivớicựuước.

Tuynhiêntronglòngngàilàcảmộttrậnchiếntâmtrívàluânlý.NhữngngườitríthứcởRomađãtiêmchongàicáiýnghĩbiquankhôngthểminhchứngmộtsựgìvàtinvàođiềugì.

Bácbỏnhững tínđiềuManicheengài lạidodựkhiphải chấpnhậnnhững tínđiềucônggiáo.Vàthếlàngàidodựgiữathuyếtbiquanvàniềmtin,tuyvẫnlàngườiluôntìmkiếm.

Tuynhiêncó thể làvấnđề luânlýquantrọnghơnvấnđề trí thứctronglươngtâmngài.Ngàibiếtcuộcsốngcủangàikhônggiốngnhưcuộcsốngcủangườitìmkiếmchânlýtinhthần.Ðàngkhácsựkhoáilạcbuôngthảdầndầnbiếnđi.Ngàithấymìnhkhôngphảilàmộtthánhnhântintưởngcũngchẳnglàtộinhânthoảmãn.Cầnphảithayđổimộtcáigì.

Nhậnsửachữa

MẹtôitheotôiđếnMilannêntôicóthểchobàhaytôiđãbỏtàthuyết(điềunàymẹđãkhuyênnhủ tôi từ lâu)nhưngchưaquayvềvớiniềmtinmẹhằngcungkínhtheođuổi.Tôibiếtbàhàilòngnhưngbàkhônngoankhôngchođólàmộtchuyệnlớnlao.ChỉvìbàcóniềmtinrằngChúa,lạyChúa,đãhứasẽxảyranhưthế,khôngphảitôichỉtừbỏlầmlạcmàcònchấpnhậnchânlý.Ðiềubànóivớitôilà:

-MẹchỉhivọngtrongChúaKitôlàmẹsẽthấyconlàmộtngườicônggiáochânthànhtrướckhimẹnhắmmắt.

DĩnhiênmẹcònthưachuyệnnhiềuvớiChúa.TôibiếtbàcòncầuchotôitrởlạimộtcáchsốtsắnghơncũngnhưmaumắnđếnnhàthờnghegiámmụcAmbrosegiảng.BàcũngcảmphụcthánhnhânnhưthiênsứChúadùngđểmangtôiđếntìnhtrạngcởimởtinhthầnnhưmộtngườitântòng.

TrongnhữngngàyởMilanmẹtôiđãcómộtkinhnghiệmchohaybàlàngườiphụnữkỳdiệu.

TạiBắcphinhiềungườicóđạocóthóiquenmangbánhngọtbánhmìvàrượutớinhữngmồcủacácvịthánhđãquađờivàmẹtôithíchphongtụcđólắm,vàănuốngvớinhữngngườiđếnđóviếngmộ.ÐâylàdấuhiệukínhtrọngthânhữuvớinhữngngườiđãchếttrongChúaKitô.

KhiđếnMilanbàcũngmuốntônkínhcácthánhtheophongtụcđóvàmanggiỏnhỏđựngbánhvàrượu.KhivàonghĩatrangbàđượcôngtừchohaygiámmụcAmbrosecấmchỉphongtụcđó.Dĩnhiênmẹtôibấtngờnhưngkhinghenhữnglý lẽcủavịgiámmụcbàchấpnhậnngay.Ngàicảm thấyphong tụcđó sẽ trởthànhnhữngbiếncốxãhộimất trật tựdễ làmchongười ta saysưa.Hơnnữaphongtụccónhiềuyếutốngoạiđạo.

Tôirấtxúcđộngkhithấycáchthếmẹtôisẵnsàngtừbỏmộtphongtụcmẹrấtthathiếtvàvuivẻchứkhôngbuồnbựctừbỏmộtkhiđãngheđượcnhữngchứngcứđượcgiảithíchchobà.Thếlàthayvìmangbánhrượuvàobàđãmangcảtâmhồnvàlờicầunguyệnvàovàđãphânphátrượubánhchongườinghèo.

Ðâylàbàihọccụthểchotôivềđứckhiêmnhườngthựcsự:sẵnsàngcủangườitrưởng thànhchấpnhậnsửachữavàkhôngnhững thayđổiýkiếnmàcảcáchhànhđộng.TháiđộcủabàlàmchothánhAmbrosecảmđộng.Khigặpngài,ngàiđãkhenmẹtôivàchúctụngtôiđãcómộtbàmẹnhưthế.Ðángthươngchobàlúcđó lại cómộtđứaconkhông thể tìm rakiểu sốngđóvàniềm tin rất cóýnghĩađốivớibà.

Nhữngvấnđềcủatôivớichứngcớ

TôithíchtranhluậnnhữngvấnđềtríthứcvàlinhthiêngvớigiámmụcAmbrose:ngàilàhạngngườimàaicũngsungsướngkhinóichuyệnvới.Nhưngđángtiếcngàiítcógiờrảnh.Ðámđôngluônđếnbênngàivàkhiởmộtmìnhthìngàilạihọchỏi.Ngàikhôngbaogiờđểchomìnhbịcôđơn,cửangàivẫnmởvàcũngkhôngcóthưkýđểngănngườitađếngặp.Nhưngtôithấyngàibậnviệcmụcvụvàvớinhiềungườitùythuộcvàongài.

Tôimuốnhỏingườitạisaongườibìnhthản,ngàisốngđộcthânrasao(mộtđiềutôikhông thểquanniệmđược)ngàihivọnggìvàbịcámdỗrasao,ngài thấyniềmvuinàokhichịubítích,vàngàicóđượcsứcmạnhởđâuvớinhữngvấnđề,nhữngchốngđốivàthấtvọng.Nhưngtôikhôngthểlàmđiềuấydùtôisốngvới

ngàitrongthờigiandài.Thựcranhữngsónggiótronglòngtôiđòihỏinhiềunhờnhiềukhinhiềungàycủangàinhưngđiềuđókhôngthểnàocóđược.

Tôichỉcònnghengàigiảngmỗichủnhậtvàtôitheolờingài,ítrangàithuyếtphụctôivềđiềunàylànhữngaicườinhạothánhkinhlàhoàntoànsailầm.

Ngàicũnggiúptôikhichứngminhlànhiềuthứtintưởngcủangườicônggiáomàtôithấykhôngthểtinđượchayvôlýthựcrachỉlànhữngsailạctừnhữnggiáo thuyếtKitôgiáo.Một trongnhữngtin tưởngđó lànhiềungườicônggiáochủ trương là vì "Chúa dựng nên con người giống hình ảnhChúa" nênChúacũngcóxácnhưngườita.Thựclànhẹmìnhkhitôithấymìnhthayvìchốngđốichânlýthậtthựcrachỉlàchốngđốinhữngchânlýsailạc.

Vấnđềvẫnchưagiảiquyết.NếunhưAmbrosenóivàkinhthánhdậyChúalàThầnLinh,vàkhông thể tưởng tượngngàicómangcơ thểconngười, thì làmsaoconngườitừđầuđếnchânmangmộtcơthểlạicóthểgiốnghìnhảnhngàiđược.Lúcđótôikhôngthấycógiảiđáp.NhưngítratôicóquanniệmvềThiênChúaÐấngSángtạomọiloài,làmđầyvạnvật,khôngbịkhônggianvàthờigianhạnchế,haybịhạnchếtrongvậtchất.Chỉquanniệmấylàmchotôibắtđầutinrằng(chỉcótôitìmra)giáothuyếtấycủagiáohội.

Tôiloâuvìtôikhôngthểchấpnhậnđiềugìtôikhôngthểchứngminhđược.Tôimuốnchắcchắncảvềnhữngchuyệnvôhìnhvàxáctínvềnhữngđiềuphảitinnhưbảyvớibathành10.

TôinghĩđãtìmranhữngtintưởngtrongpháiManicheemàtôiđãtheotừlâulàsailạcnhưngtôilạinhưxiêulòngmuốnquaytrởlại.Tôinhưngườimớiđượcmộtbácsĩdốtchữabịnhlạimuốnnhưtinvàoôngtadùchocóbácsĩkhácgiỏihơn.Tôichỉđượcchữakhỏidoniềmtin.Nhưngtinlạilàchuyệntôikhôngthểlàmđược.

Khôngkhoáilạctrongtộilỗi

Nghềnghiệpthìthăngtiếnnhưnghìnhnhưsựthếlạiáplựctôi.TôimuốndanhdựgiàucóvàtìnhdụcnhưngChúahìnhnhưchêbainhữngthamvọngđócủatôi.Ngàilàmchotôikhôngthíchthúgìnhữngchuyệnđó.Nếungàikhôngngănđược tôiphạmtộimàkhôngviphạmtựdocủa tôi, thìngàicó thểngănngừaviệctôithíchphạmtội.

Tôirấtthíchkhiđượcđọcdiễnvăncangợihoàngđế.Trongngàyphảiđọcdiễn

văntôibịbốirốitronglòngkhibiếtmìnhsẽnóinhiềuchuyệngiảdốinịnhbợ,lạiđượcngườitahoannghênhvàhọlànhữngngườibiếtrằngmìnhgiảdối.

KhitôiđiđếnchỗtụhọptrênđườngphốMilantôithấycómộtônghànhkhất.Ônghìnhnhưhơisaynhưngchắcchắnlàôngrấtvui.Nhưngđiềuđólàmchotôixúcđộng.Trênđườngđiđếnnơihộihọptôi làngười loâuvàkhốnkhổ.Cònôngtakhôngcógìđểlàmvàkhôngcóaiđểgâyảnhhưởngthì lạihạnhphúctrongsáng.

Tôinhậnxétnhưthếvớibạntôivàchohaynhữngthamvọngvàaoướcphứctạpcủachúngtarútcụcchỉ thêmgánhnặngcho ta.Tacốgắngđểđượchạnhphúc, thoảmãn,và thànhcôngnhưngrútcục tachỉ thấynặngnềvàbấthạnh.Người ănmày thực sựkhông tìmkiếmgì chỉmộtvàixumua rượuôngcũngthoảmãnrồi.

Họcũngchohayniềmvuicủahọchỉlàgiảdối.Tôitrảlờiniềmvuicủatôicũngthế,cònchánchườnghơnthếnữa.Dĩnhiêntôicómanggiàyhơnôngtanhưnghìnhnhưđâychỉlàsựlựachọnvôlý.Tôigiỏihơnôngnhưngkhônghạnhphúchơnông.

Bạnbètôilạibảođiềuquantrọngkhôngphảilàniềmvuimàcănbảncủaniềmvui.Ngườiănmàyvuivì rượu, còn tôivuivìmuốnđượcvinhquang.Nhưngvinhquangnào?Nộitâmtôiphảnđối.ChắcchắnkhôngphảivinhquangcaoquívàchânthậtcũngchẳngphảivinhquangchoChúa.

Nếuniềmvuicủaônghànhkhấtkhônglàniềmvuithựcthìvinhquangcủatôicũngkhônglàvinhquangđíchthực.Ôngcórượukhichúctụngmọingườiqualạiđượcmaymắncònvinhquangcủatôidựatrênnịnhbợnhữngđiềugiảtrá.Ôngtacóthểngủmàkhôngsaynữanhưngtôivẫnmangtộilỗilêngiườngvớitôivàcũngtỉnhgiấcvớitộilỗinữa.

Tôitiếptụctranhluậnvớibạnbènhưthế.Dĩnhiênhọkhôngđồngýnhưnglúcđóhọcốphỉnhtôilạicàngchứngminhlàtôinóiđúng.Nhưngtôivẫnkhônghếtloâu.KinhnghiệmcủatôilúcđókhitôichốnglạilờimờigọicủaChúa,làthấyrõtôiđangtrênconđườngtựhủy.Côngnhậnđiềuấylàmchotôikhốnkhổ.Còntệ hơn khi trong chốc lát tôi thấy có gì vui và thoảmãn, tôi lại không đượchưởngthụ.Mỗilầntôigiơtayđónlấyniềmvuithìniềmvuixachạycaobay.

LàmbạnvớiAlipius

Ngườibạn thân trong tuổi20củaAugustin làAlipiusmột thanhniên trước làmônsinhởTagastevàCarthagesauđólạiđếnRomavàMilanvớingài.

AnhtrẻhơnAugustinrấtnhiềunhưngôngbạngiàlạikínhphụcsựthànhthực,tríphánđoánvàngaythẳngcủaanh.Họcùngtranhluậnphảitráivềnhữngvấnđềnhânsinh.

Và cùngvớimột nhómmười người bạnhọ cùngnhau tìm ra chân lý.NhưngchínhAlipiusđãchiaxẻnhữngkinhnghiệmquantrọngnhấtcủaAugustin,gồmcảviệcngườitrởlại.

AugustinthườngnóivềAlipiusvới lờicatụng,đềcậpđếnbaonhiêutàinăngdấuẩnhayxuấthiệnnơianhtakhichàngtrainàycàngtrởnênquantrọngvàocuốiđờicủangài.

NghềcủaAlipiusgầngũivớiAugustin.AnhcũngđượcphongchứclinhmụcvàđượclàmgiámmụcthànhTagaste.

Thíchthểthao

TrongsốnhữngbạnsốngvớitôingườitôithíchnhấtlàchàngAlipiustrẻtuổi.Anhcùngquêvớitôivàchamẹlàbậcthếgiavọngtộc.Vìanhtrẻhơntôinênnhiềukhi tôi làgiáosưcủaanh, trướcởquêsau lênCarthage.Anh tỏ ra thánphụcđiềuanhthấynơitôilàsựhọcvấnvàdễthôngcảm;vàtôicũngthánphụctriểnvọngcủaanh,trìnhđộluânlýcaovàtríthứctrổivượt.

KhianhđếnCarthagenơitôidậytutừlúcđầuanhkhônghọctôivìsựbấtđồngcủachaanhvàtôi.Ðángbuồnlàanhthíchthểthao.

Thểthaolàhítrường,đuaxengựa,đấuvậtthuhútnhiềungười.Ðiềunàycóvẻhạ cấp và tàn ác nhưng tôi không tiện can thiệp khi Alipius đang thích. Tôikhônglà thầydậyanhvàkhôngcoimìnhlàbạncủaanhvàcoinhưanhcũngnghĩvềtôinhưchaanh.Thựcsựanhkhôngnhưthếnhưnglúcđótôikhôngđểýđiềuđó.Tuynhiêncólầnanhđếnlớptôivàvẫytaychàotôi.Vềphầntôithìtôi

khôngchịunóivềchuyệnmêchơicủaanhtuynhiêntrongcáchthếlạlùngtôidùng(SaunàytôitinlàdoChúa)tôixinanhxétlạiviệcmêchơicủaanh.

Tôiđangnóivềmộtbảnvănvàdùngvậnđộngtrườngnhưthídụgiảithíchvàiđiểm.KhôngcóýnóitớiAlipius,tôilưuývềnhữngngườimêthểthao.Thậtlạlùnganhcho là tôinóivềanhvàanhnhớmãi.Thayvìgiậndữ,nhưngười tathườnglàm,anhcoiđiềutôinóinhưlàcảnhcáothântìnhvàgiúpchoanh.Kếtquảanhkhôngđếnhítrườngnữavàkhôngnghĩgìđếnnhữngchuyệnliênquanđếnhítrường.

HơnnữaanhlạiđượcphépchaanhđếnhọcvớitôivàbắtđầuchiaxẻsựsùngtíncủatôivềnhữngthuyếtlýcủapheManichee.ChuyệnnàytiếptụckhianhđiRomađểhọcluậttrướckhitôiđếnđó.TạiRomađángtiếclàanhlạigặpdịpthểthao.NhữnghítrườnglớnnhưColiseumthuhútđámđôngquầnchúngvàngườita đến đó để cho phépmình saymáu khi các tay giác đấu đánh nhau chí tử.AlipiusvẫngiữquyếtđịnhởCarthagelàkhôngđếnhítrường.Nhưngmộtbuổichiềusaukhiăncơmbạnbèđếnrủanhvàđịnhdùngvõlựcmanganhđếnhítrường.

Tháiđộanhdứtkhoát:anhđãđịnhkhôngđivàanhđãnhấtquyếtnhưthế.Tuythế họ thuyết phục và đùa cợt,muốn lôi anh ra khỏi nhà, nên cuối cùng anhquyếtđịnhrađinhưnganhbảohọlàanhvàohítrườngnhưngnhắmmắtvàtâmtríkhôngnghĩđếncảnhtànbạođangdiễnranơiđó.

Anhnói:

-Tụibaycóthểnghĩrằngtaocómặtởđóvớitụibaynhưngthựcsựtaosẽvắngmặtvàđiềunàysẽlàmchotụibaythấtbạitrongviệcmuốntaolàmđiềuxấuxa.

Ðâylànhữnglờicanđảmnhưngcũnglànhữnglờitâmtình.

Alipiusvà lũbạnđếnnơi trong lúcquầnchúngđangsaysưavàkhông tìmrađượcchỗngồi.Nhưđãnóianhtanhắmmắtlạivàcũngcốgắngdẹptrítưởngtượngdonhữngtiếngđộngvàkíchthíchchungquanh.

Mọitruyệnêmxuôiđượcmộtlúc.Rồikhimộttrậnđấukếtthúckhiquầnchúngđứnglêncổvõđấuthủgiếtchếtngườicùngtranhđấu,Alipiuskhôngthểkhôngmởmắtđểxemchuyệngìxảyra"tuyđãquyếtchốnglạivàkhinhbỉchuyệnđó"nhưsaunàyanhkểlại.Nhưngđiềuanhtrôngthấyđãảnhhưởngđếnanhtronglòngnhưanhđanggiếtngườivõsĩgiácđấu.

Lỗilầmcủaanhnhưanhthổlộsaunàylàtinvàosứcmạnhcủamìnhđểchiếnthắngcámdỗ.Lúcnàyanhkhôngthểchốnglạikhungcảnhđó.Anhcũngnhẩycẫnglênnhưngườikhác,đòiđổmáu.Anhkhôngcònlàchàngtraixứngđángcóniềm tin luân lý cao thượng và khinh bỉ sự tồi bại cũng như sự tàn ác nơi hítrường.Ðúnghơnanhlàconngườihungdữnhưmọingườikhácnhìn,lahétvàsungsướngvìcảnhtượngxấuxa.Ðiềutệhạilàanhđiđếnnhiềulầnlạicònrủnhiềungườikháccùngđi.

LúcđóanhkhôngbiếtcóngàyChúasẽgọianh làmlinhmục,đểchủ tọacácphépbí tíchvàcoisócđànchiênChúa.AnhcũngkhôngbiếtđượcnhiềunămsauChúasẽdùngtaynhântừvàmạnhmẽkéoanhrakhỏicảnhdạidộthiệntạivàdạyanhđừngnêntintưởngvàomìnhnhưnghãydựacậyvàoChúa.

Kinhnghiệmđaukhổkhác

Kinh nghiệm của Alipius nơi hí trường cũng giống như chuyện xảy ra ởCarthagetronglúctôidậyhọcchoanh.Cảhaibiếncốanhđềughinhớvàsaunàysẽcógiátrịchocuộcđờianhnhưngngaylúcđóthậtlànhữngkinhnghiệmđauđớn.

MộthômởCarthageanhđidạophốvàolúctrưađọcbàitotiếngvàmangbútvàbảnviết.Mộthọcsinhkháccũngrachợ,anhkhôngbiếtcậunày,nhưnglýdocủacậu takhôngnghiêmchỉnhnhưthế.Anhtamangtheorìuvà treo lênmáinhàmộtôngthợbạcvớiýđịnhđánhcắpmấymónđồtreotrongnhà.

Khôngngờtiếngvachạmlàmchoôngthợdướinhànghethấynênchạyrangoàixemtruyệngìxảyra.Têntrộmthấynguyhiểmnênlủiđivàđểcáirìutrênmặtđấtgầncửatiệm.

Alipiusnghethấyxônxaonênchạyđếncoi.Anhthấytêntrộmđanglủiđi(dùkhôngbiếtanhtađãlàmgì,vàrồianhthấycáirìuthìcầmlên.LúcđóôngthợbạcxuấthiệnthấyAlipiusđứngđócótangvậttrongtay.Dùanhphảnđốiôngvẫndẫnanhđếnquantòavì thấyrõrànghaivớihai,mangtheochiếcrìulàmtangvật.

Sốphậncủaanhchắcchắnsẽvôtùhayítlàbịđánhđònngoàichợnếukhôngcómộtôngkiếntrúcsưđiqua.ÔngthợbạcrấtthíchgặpôngtakểchoôngnghechuyệnđãxảyravàAlipiuscũngkể,vìanhđãgặpôngnhiều lần tạinhàcủamộtnghịsĩbạncủacảhaingười.ÔngkiếntrúcsưtáchriêngAlipiusravàhỏianh.Khônggiốngmọingườiôngbiếtchuyệngìđãxảyravàôngdẫnhọcùng

vớiAlipiusđếnnhàtênbịtìnhnghi.Tạicửacómộtanhnôlệcònrấttrẻnênôngkiếntrúcgianghĩnóchưacóthểbịachuyện.Ônghỏi:

-Chiếcrìunàycủaai?

Ðứanhỏnóingay:

-Củanhàtôimà.

VàôngdẫnhọđếnvớingườichủtìnhtờcũngthúnhậnlàmchoAlipiusthấynhẹcảmình.Anhvềnhàtrởthànhngườikhônngoanhơn.Anhcũnghọcđượcmộtđiều làmchoanh luônngay thẳng trongbaonhiêunămchođếnkhiChúagọianhlàmthẩmphánvàlàmngườixétđoánnhiềuvụtronggiáohội.Sựviệcnhiềukhikhôngnhưmìnhtưởng.

Cuộctìmkiếmcủatríthức

Alipiuslàmộtngườitrongnhómbạnkhoảng10người,cùngđếnMilanhọcluật.TôigặpanhtạiRomavàanhtheotôi lênMilan.Tôikínhphụcnhiềuđứctínhcủa anhnhưngnhất là tôi cảmphục sự lương thiệnngay thẳng.Lúcđó trongtriềuđìnhhaycóchuyệnhốilộkhianhlàmlụcsựchomộtthẩmphánvàáplựcthậtmãnhliệt.

Tuynhiênanhluônkhôngnhậnhốilộ.VàngaytạiRomaanhcònlàmchomộtôngnghịtứcgiậnđiênngườimuốnchoanhtiềntrongmộtvụrắcrốiphápluật.KhiAlipiustừchối,ôngmuốnđiênlên.Ôngđedọanhưnganhvẫnchốngđối.

Rồiôngtìmcáchchoôngchánhántrongphiêntòaanhlàluậtsư.NhưngAlipiusđedọasẽbỏphiêntòavànóilýdotạisao,nếuôngchánhánxửchoôngnghịđượckiện.Ông chánh án phải xử choông ta thua theonhư luật phápđòi hỏinhưngôngđổtộichoAlipius,nhưnganhvẫnhềbốirốidùbịtaihạichonghềnghiệp.

Tuynhiênđểchocóuytínanhphảitheocámdỗkhônglươngthiệntrongmộtvụánlớnhơn.Anhthíchsáchvởvàsựhọchỏivàkhianhcódịpmuanhữngbảnvănăncắpvớigiárẻ,lúcđầuanhmuốnchấpnhận.Lúcđóaicũngthế.

Nhưng khi nghĩ lại, như thói quen, anh quyết định không nhượng bộ nhữngnguyêntắcđãđặtravềvấnđềnhưthế.ÐâychỉlàgươngmẫutheolờinóicủaChúaGiêsu"ai trung thành trongviệcnhỏ thìcũng trung thành trongviệc lớn

lao"ThựcrakhôngcósựvôlươngnàolớncảvàAlipiusbiếđiềuấyhơnbấtcứngườinàotrongchúngta.Tuythếanhthẳngthắntrongnhữngvấnđềluânlýthìlạidodựtrongvấnđềquantrọngnhất.

Ðâulànguyênlýhướngdẫncuộcđờianh?Vềvấnđềnàyanhcũngởtrongtìnhtrạng như tôi và cả nhóm bạn nhỏ bé đó. Chúng tôi nóimình luôn tìm kiếmkhôngmệtmỏichânlývàsựkhônngoannhưnghìnhnhưkhôngbaogiờchúngtôitìmthấy.

Bachúngtôi,nhânvậtthứbalàNebridius, tôiphảinóilàlàmravẻtìmkiếm.Chúngtôithởdài,hỏilòngmình,luônhỏinhau,tranhluậnchođếnkhuya,luônchờđợilúcnàođócótiasángnàolàmchomọichuyệnđượcsángsuốt.

Cuộc sống xã hội và thế tục của chúng tôi vẫn tiếp tục.Dù sao chúng tôi làngười thế tục. Tôi có người yêu và họ cũng có những khoái lạc. Tuy nhiênnhữngđiềuđókhônglàmchochúngtôithíchthúgì.Chúngtôichỉđượcnhữngchuacayvànhữnggìchúngtôithấychỉlàbóngtốidầyđặc.

Chúngtôithấtvọnghỏinhau:"Cuộcsốngcứnhưthếnàymãisao?"Khôngbaogiờchúngtôithôilàmnhữngchuyệnmâuthuẫnvớiviệctìmkiếmchânlýhaycóliênhệgiữanếpsốnghiệntạivàsựkiệnlàcuộcsốngđíchthựcmàchúngtôinóimìnhaoướckhôngbaogiờthựcsựxảyra.

Vềphầntôi,tôibắtđầuthấtvọngvìkhôngbaogiờtìmracâugiảiđáp.Tôitìmkiếmtừnăm19tuổivàbâygiờgần30vẫnchưatớigầnchânlý.Tôilạicònlýluậnvềtìnhtrạngđóvớimình.Tôimuốnnói:"Ngàymaichânlýsẽtỏhiệnvàtôisẽchấpnhận".Hay"FaustuslãnhtụpháiManicheesẽđếnMilanvàôngsẽgiảiđápthắcmắcchotôi".

Haytheokiểuthấtvọnghơn,"Cóphảikhôngcógìchắcchắnnhưnhiềunhàtríthứclýluậntrongvấnđềnàyvàviệctìmkiếmlàvôíchchăng?"Haycóvẻhivọnghơntôilýluận:"Tôibiếttôisẽlàmgì.Tôiđãthấykinhthánhdạylàkhôngvôlý.Tôiđãdấnthânhọcđạo.Chắcchắntôisẽđitrênconđườngchamẹtôiđikhinàochânlýsángtỏchotôi".

Nhưng tôihànhđộng tráingược lạicảnhững thiệnýđó.Nhưnhiềungười tôithíchhỏi,vàđặtmìnhvàotưthếcủangườitìmkiếm,nhưngtôilạikhôngdànhchocôngviệcđóthờigianvàsựcốgắngcầnthiết.Chẳnghạntôiđịnhdànhbansángchoviệcdậyhọcvàbanchiềudànhchoviệctìmhiểuchânlýsiêunhiên.Tốtlắm.Nhưngtôilạibắtđầuhỏimình"khinàotôicógiờchobạntôi"hay"khi

nàotôisoạnbài?"hay"khinàotôigiảitrí?"

Trongnhữnglúcthứctỉnhtôibiếtnhữngchuyệnấyđưatôiđếnđâunhưngtôibấtlựckhôngthểthayđổi.Tôibiếtgiờchếtkhôngbiếtđếnlúcnàođốivớitôicũngnhưchomọingườivàbiếttrễnảihaytrìhoãnviệctìmkiếmchânlýbằngnhữnglýdovôlýnhưhộihọp,giảitríhaycảviệcdọnbàihọccũnglàngudại.KhoaluậnlýthôicũngnóichotôihayrằngưutiênsốmộtphảidànhchoviệctìmChúavàcuộcsốngvĩnhcửutrướckhilàmnhữngcôngviệcphụthuộckhác.

Nhưngkhoaluậnlạikhônglàmnhưthế.Nóchotôihaylà thamvọnglàđángtôntrọng.Chẳnghạnlàmtổngđốcsẽmanglạikhoáilạcvàthoảmãn.Lấyvợgiàusẽgiảiquyếthaivấnđềtrongcuộcđờilàkhoáilạcvàtiềnbạc.Tôinghĩtôichỉaoướcthếthôi.Khiđạttớirồitôisẽtìmkiếmsựthực.

Tronglúctôilýluậnnàynọvớichínhmìnhvàbạnbè,thờigianlặnglẽtrôiqua.Bâygiờtôicóthểthấyrằngdùtôirấtmuốnhạnhphúcvàđầyđủ,tôisợđikiếmcuộcsốnghạnhphúctrongmộtnơicóthểtìmthấyvàtậnđáylòngtôitôicũngbiết.Như thế tôi trốn tránh sự thực dù cho tôi cho rằng đang tìmnó.Tôi chỉkhôngthấyrằngvấnđềtríthứcchỉlàvấnđềluânlýtráhình.

Khithânxáclàmchủtinhthần:theođuổihônnhân

ChínhAlipiuschốngđốiviệctôilấyvợnhất.Tôiđãsốngvớimộtngườiphụnữtrongnhiềunămvàcảmthấythàbỏsựvôluânbướcvàohơnnhânđểcóthểgiữtưthếngườitìmkiếmchânlý,khôngphảivớicôta,nhưChúabiết,nhưngvớimộtcônàocóđịavịhơn.Anhlýluậnrằnganhcũngthửtìnhdụctrongquákhứvàkhôngthấyhạnhphúcgì,vàtrongbấtcứtrườnghợpnàothìngườivợcũngngăncảntatìmchânlý.Anhđãsốngcuộcsốngrấttrongsạch.

Tuynhiêntôicãilạianhvàchorằngnhiềungườikhônngoannhấtcũngđãlậpgiađình.HìnhnhưđiềuấykhôngngăncảnhọtìmchânlýcũngkhôngcáchlyhọxaChúa.Khôngnhữngthếmàvấnđềkhoáilạctìnhdụckhôngthểchỉkinhnghiệmcáchhờihợttrongnhữngliênhệmauquahờihợtnhưanhđãcó,nhưngsẽcógiátrịkhilàliênhệlâubềnnhưtôiđãcóvàcònhơnnữanếucótìnhtrạnghônnhân(nhưtôiđịnhcó).Trướcnhữnglý luậnđóngaycảAlipiuscũnggầnxiêulòng.

Thếlàviệctìmvợchotôibắtđầuvàmẹtôihoàntoàngiúpđỡkhuyếnkhích.Bàlolôikếotôirakhỏicuộcsốngtộilỗimàbàcholàtôiđangcó,vàbàcũnghivọngkhitôilấyvợtôisẽlãnhbítíchrửatội.

Nhưngcómộtđiềukỳlạtrongtháiđộcủamẹtôivềvấnđềnày.BàthườngcầuxinChúasoisángchobà theoýChúa trongnhữngthịkiếnphải làmđiềunàyhayđiềukia (vàbà thườngđượcnhưýcáchnàyhaycáchkhác)Nhưng trongcuộchônnhâncủa tôidùchobàcầunguyệnchoviệcấyngàycũngnhưđêm,Chúakhôngsoisánggìchobàcả.Bàcũngcóđôichút tưởng tượngvềcôvợtươnglaicủatôinhưngtrốngrỗngvàphỉnhgạtmình,nhưngbàbiếtđókhôngphảilàthịkiếnChúaban.

Côngviệctiếntriển.Hỏimộtcôvàcôtachịu.Côtarấtthíchhợptrongmọisựvàtôicũngthíchcôtalắmnhưngcònhainămnữacômớiđếntuổicậpkê.Tôikhôngcòncáchnàokhácđànhchờđợithôi.Nhưngtôiđãkhônglàmgì,Nhómbạncủatôiđãhoạchđịnhchươngtrìnhsốngchungnhưmộtcộngđồng,đểcóthểtìmchânlý.Nhưngvấnđềvợcon,nhiềungườiđãcóvợ,vàtôidĩnhiênsắpcướivợ,đãlàmsứtmẻtìnhhuynhđệvàchươngtrìnhđổvỡ.

khichuyệnđóxảyrathì tôitrảiquamộtkinhnghiệmđauđớn.Nếutôilấyvợdanhgiáthìtôiphảibỏngườitình.Khigiảithíchđiềuđóchonàngthìnàngrấtkhóchịu.Nàngkhôngthểtinrằngtôinhẫntâmđểnàngrađi.Nàngcảnthấytôiđãxửtệvớinàng(nhưtôiđãlàm)vàthềsẽkhôngbaogiờbiếtđếnđànôngnữaNàngtrởvềPhichâuđểlạithằngconnhỏtuổiởlạivớitôiởMilan.

Tôicũngcảmthấybịthươngtổnsâuxanhưngphảnứngcủatôihoàntoàntráingược.Thấycònnhữnghainămnữamớilấyvợvàkhôngthểtưởngtượngcóthểgiữmìnhtronghainămđónêntôikiếmcôbồkhác.Ðâylàmộtkinhnghiệmđớnđaunhưnhữngcốgắngkhác trong thờigianđó,đi tìmkhoái lạcxacáchThiênChúa.Nỗiđauxacáchngườitìnhcũmàtôicònyêucàngngàycàngmãnhliệtchứkhôngyếuđi.Ðâylànỗiđauđớntáitêchómálàmchohỏngmấtmọimưutoanmuốnthaythếnàngbằngnhữngliênhệkhác.

Vấnđềsựdữ

Cũngvàothờigiannàytôitrảiquamộtthờikỳtămtốikhitôitìmhiểuvấnđềnguồngốcsựdữ.Tôikhônghiểurằngchìakhóacủatấtcảnhữngvấnđềấylàsựtựdocủaýchíconngười.TôibiếtvàluôntinlàThiênChúakhôngbịthayđổihayhưnátvàThiênChúakhôngthểvàkhôngtạonênbấtcứcáigìxấuxa.

Như thế tôi không biết nguồn gốc sự dữ như thế nào.Nếu quỉ tạo nên thì aingoài Chúa tạo nênma quỉ? Và nếu chính tôi do Chúa tạo nên (chính là sựThiện)tạisaotôilạihaymuốnlàmđiềuác?Aiđãmangyếutốxấuđóvàođời

tôi?ChắcchắnkhôngphảilàChúa.VàtrongmọitrườnghợptaisaoChúakhôngthểvớiquyềnphépvôcùng,biếnđổihaychuyểnmọisựdữthànhsựlành?TạisaocósựdữtrongthếgiớicủaChúavànghịchlạiýChúa?

Nhữngvấnđềnhưthếxáotrộnđầuóctôi.TôithiếuchấtkeosốnglàChúatạonênchúngtahoànhảo,nhưngchotatựdoýchí;vàtađãđemnhữngnguyênlýxấuvàocuộcsốngcủatakhisửdụngtựdođó.Dùtôikhôngthấyvấnđềtrọnvẹntôicàngxáctínvềhaiđiều:thứnhấtpháiManicheesai,thứhailàkhitôitìmravấnđềthìvấnđềnằmtrongKinhThánhvàphầnnàođặttrungtâmnơiChúaGiêsuKitô,ConmộtThiênChúavàChúachúngta.

Trêncănbảnđó,thậtrõràngđốivớitôilàmọisựChúadựnglênđềutốt,ngaycảnhữngsựhưnát,nhưbảntínhconngười.Vìnếulúcđầunókhôngtốtthìnóđãkhôngbịhưnát:khôngthểlàmhưhỏngcáigìđãxấu.Nhưthếtôithấycósựphânbiệt.NếuvậtthụtạolàsựthiệntốicaonhưThiênChúa,thìsẽkhônghưhỏngnhưNgài.

Ðàng khác nếu chúng không tốt tí nào, thì sẽ không có gì trong chúng bị hưhỏng.Như thế chúng cũng không hư hỏng.Nhưng con người lại ở trong haitrườnghợp:chúngtahưhỏngcáchghêgớm.NhưthếbâygiờtôithấynhưmộtlýchứngmạnhmẽlàtừđầunhânchisơtínhbổnthiệnnhưKinhThánhdậy.

Chúngtakhôngphảilàsựthiệntốicao:chínhlàThiênChúa.Nhưngchúngtacũngkhônghoàntoànxấu:nhưthếchúngtacóthểbịhưhỏng.Nhưngchúngtaởgiữa trongcáibế tắc luân lý, nhưngkhông thể cứumìnhđược.Chúng ta lànhững con người luân lý, được dựng lên tốt lành theo hình ảnhChúa; nhưngchúngtacóthểbịhưhỏng,khitalạmdụnghồngântựdolựachọnvànhưthếchúngtabịhưhỏngkhôngthểtránhđược.

Dầndàvàngàyquangày, tôiý thứcbảntínhcủa tôivìbâygiờChúagiúptôithấy.Ngàibắtđầuchiếuánhsángchânlýngàitrongcuộcsốngcủatôi,mộtánhsángkháchẳnánhsángtôibiếtđượctrênthếgian.Ánhsángkhôngquácaohơnsựhiểubiếttríthứchaytâmlinhcủatôi.

Ánhsángtrêntôivìdựngnêntôi,vàtôiởdướivìtôiđượctạonêndoánhsángđó.Aibiếtchân lýsẽbiếtánhsángđó;vàaibiếtánhsángđósẽhiểuđượcýnghĩacủavĩnhcửu.Tìnhyêusẽbiếtđiềuấy.

Ánhsángbắtđầubuổibìnhminh

Tôiđãtìmchânlýnơicácnhàtríthứcvàtriếtlýthờiđại.TôiđãsaymêthiênvănvàtheopháiManichee.NhưngsaucùngtôikhôngnhìnconngườimànhìnvềChúa,vàtôithấyngàiđanggiúpđỡtôilàmđiềuấydùchotôichưathíchhợpchoviệcngaycảđếngầnngài.

ChínhlúcđóChúaphánvớitôiquanhữngnhậnthứcnộitâm.ChẳnghạncólầntôisợvinhquangvàsựthánhthiệncủaChúanêntôirunrẩysungsướngvàsợhãi.Hìnhnhưcótiếngtừtrờicaonóivớitôi:"Talàcủaănchokẻmạnh.Hãymaulớnlênvàngươisẽđượctanuôisống.Nhưngkhôngnhưcủaănkháctasẽkhônglàthànhphầncủangươi.Ngươisẽthànhphầntửcủata".

ÐiềunàygiúptôivìtôicònngạidoýnghĩChúalàhaytrởnênvậtchất.Ðốivớitôingàihoàntoànlinhthiênghaykhônglàgìcả.Mộthômtôinghĩvềđiềuđóvàtựhỏi"cóphảichânlýthựcsựkhônghiệnhữu,khinókhôngởtrongkhônggiangiớihạnhayvôcùng?"VàChúa lạinóivới tôinhư từmộtcõibao lanàođó:"Phảicóchânlý:TalàÐấngtựhữu."Tôingheđiềuấykhôngphảinơitaimànhư người ta nói trong tâmhồn tôi.Ðiều này làm cho tôi xác tín đến nỗi tôikhôngbaogiờhồnghinữalàchânlýhiệnhữucóthểthấyrõ,vàhiểuđượcquanhữnggìChúatạothành,gồmcảconngười.

Kinhnghiệmnàyđưa tôiđếnviệcsuynghĩvề tấtcảnhững thụ tạocủaChúa.Tôithấykhôngcóvậtnàicósựhữutuyệtđối(vìnơisựbịảnhhưởngthờigian,sựhưhỏng,sựchếthaybịpháhủy)nhưngchúngcũngkhôngphảilàkhôngtựhữu.Chúnghiệnhữunhưngkhôngtheoquyềncủachúng.ChúngđềutùythuộcvàoChúa.ChúnghiệnhữuchỉvìNgàihiệnhữu.NhưngsựhiệnhữucủachúngkhôngtuyệtđốivìchúngkhôngvĩnhcửunhưmộtmìnhChúa.NhưthếmọithụtạohiệnhữuvìdoChúadựngnênnhưngkhôngthụtạonàohiệnhữucáchtuyệtđối,vìchúngkhôngphảilàThiênChúa.

Từýthứcđótôiđiđếnkếtluậnrõràng.TôiphảikhônngoanbámlấyChúavìxangài tôisẽkhôngcósựhiệnhữu tuyệtđối.Trongngài tôicó thểnhưngài,như ngài đã nói cho tôi trước đây. Rồi có dấu hiệu khác dựa trên một kinhnghiệmchungtrongcuộcsốnghằngngày,nhưngrấtmạckhảichotôitronglúcđó.Cũngcáibánhlàmchongườikhỏethíchthúvàmátmẻthì làmchongườiđauyếumuốnóimửa;ánhsángmặttrờivẻvangchoconngườicóđôimắttốtthìlạilàmđauđớnchoconmắtyếuđau.

Thế là tôihiểu rõsựcông thẳngcủaChúa làmchongườiyêu thíchđường lốingàimátmẻvàthíchthúthìlạixấuxaxúcphạmđếnngườitừchốingài.Hiểu

đượcnhưthếhìnhnhưsoisángchotôitrongcuộcchiếntrườngkỳvớivấnđềsựdữ.Chắcchắnsựdữcónguồngốckhôngphảitrongđiềucănbản,nhưngtrongmộtthứxấuxatáchrờiThiênChúa,mộtthứýchíhướngvềnhữngsựthấphèn,đếnnỗisựtốtlànhcủaChúacuốicùngcóvẻxấuxavàsựxấuxathànhtốtlành.

Sự xáo trộn là những tư tưởng đó tôi tin thật là doChúa, lôi kéo tôi đến vớiNgài,nhưngthânxácvàdụcvọngluônđẩytôixangài.TôikhôngbaogiờhồnghilàChínhChúalàÐấngtôiphảigắnbó,nhưngtôilạikhôngthểlàmđiềuđó,chỉđơngiảnthếthôi.TâmtrítôiluônđặtranhữngcâuhỏivànhữngcâuhỏiđóChúatronglòngtừbi luônkiênnhẫntrả lời.Thânxáctôicũngđặtcâuhỏivàhìnhnhưlúcđónómạnhhơntinhthần.Hơnnữachínhquathânxácvàcảmgiácmàtanhậnrasựvật.Vấnđềcủatôilàcảmgiáckhôngchotôinhậnrachânlý.

Vàtôitìmconđườngkhác.Tôicảmthấykhảnăngsuyluậntôibịcảmgiáccủathânxáclàmhưhỏngchẳnghạnkhi tâmtrí tôimuốnhướngvềnhữngsựlinhthiêngthầnthánhthìcảmộtchuỗinhữngtưởngtượnghìnhảnhnhụcdụclạiđiqua.

Nhưngtâmtrítôibiếtvàkêulalênrằngnóthíchcáikhôngthayđổichứkhôngphải cái thay đổi. Có lần trong chốc lát nó vượt lên cảm quan thường lệmởđườngchoánhsáng.Trongmộtdấuhiệusángchóilòavừakỳdiệuvừalàmsợhãi,tâmtrítôiđãthấycáithựctạibêntrongcủahiệnhữunhưthếnào.NhữngsựvôhìnhcủaChúađượchiểunhờnhữngcáihữuhìnhđượctạodựng.Ðóchínhlàbảnthểsựvậttahivọngthấycáihiểnnhiêncủasựvậttakhôngthấyđược.

Tuynhiêntôikhôngthểgiươngmấtnhìnrakhungcảnh.Trongmộthailúc,tôilạinhìnvàonhữngđốitượngtầmthườngchungquanh.Kinhnghiệmkỳdiệucủatôi chỉ còn là ký ức quí giá, hương vị xa xôi củamột bữa tiệc tôi thấy từ xanhưngkhôngthểdựtiệc.

QuanniệmsailạcvềChúaGiêsu

Quan điểm của tôi vềChúaGiêsu là ngài là người rất khôn ngoan hơn nhiềungườikhácnhưngchínhngàichỉlàmộtconngười.Tôichongàiuytíntốicaocủabậcthầyvàrấtbịxúcđộngvềýnghĩngàisinhrađồngtrinhnhưnglàmchotôithắcmắcvìđâylàthídụchothấytinhthầnởtrênvậtchất.Nhưngtôikhôngthấyđượchậuquảtựnhiêncủaviệc"NgôiLờinhậpthể".

NhưtôithấycuộcsốngcủaChúaGiêsulàcuộcsốngtrongđóNgôiLờinhậpthểhiệndiệnhoàntoàn,linhhồnvàtâmtrícùnglàmviệchòađiệu.Mọiđiềutôiđọc

vềngài trongThánhKinh,niềmvuibuồnhànhđộngvà lời raogiảng,đưa tôiđếnnhậnbiếtChúaKitô làngườihoàntoànvàhoànhảo.TôichưaquanniệmđượcngàilàchânlýcủaChúahiệnhình,nhưngtôitinrằnghơnmọingườikhácngàichuyênchởchânlý.

Bạn tôi làAlipius lạicókhókhănkhác.Anhnghĩ làngườiKitôhữu tin rằng,trongviệcnhậpthể,ChúađãlàmngườitheophươngcáchkhôngcònlinhhồnvàtâmtríconngườitrongChúaGiêsu.MọisựNgàicólàThiênChúavàxácthịt.KhókhănmàniềmtinấygâyrachoAlipiuslàđiềuhiểnnhiên.LàmsaoChúaGiêsucóthểlàmnhữngđiềutrongPhúcâmtrừkhingàilàmộtconngườisốngđộngsuynghĩ,mộtconngườicóhồnvàtâmtrí?

VìAlipiusnghĩngườiKitôhữunghĩnhưthếnênanhtìmrachânlýchậmhơntôi.SaunàychúngtôimớithấychúngtôiđãhiểusaivềchânlýliênquanđếnChúaGiêsu.Thậttìnhcờ,Alipiusnhậnrachuyệnđótrướctôi.PhảiquamộtthờigianrấtlâutôimớihiểuđượcgiáolýKitôgiáovề"NgôiLờiNhậpThể".

Ðiềulàmtôibốirốicănbảnlàbịámảnhvìlàtríthứchaycóvẻnhưthếlạiđượckhenvìsựtàigiỏi.TôichờđợiThiênChúathưởngcôngchosựkhônngoancủatôi.Nhưngsựkhiêmnhucủa tôiởđâu?Ðâu là tìnhyêucủa tôiđốivớiChúakhôngnợnầntôiđiềugì?Hìnhnhưtôilàhaiconngười,mộtđàngthíchthẳngthắnvớiChúa,ngườikhácchỉmuốnthẳngthắnthôi.

LúcđóThánhPhaolôđếngiúptôi.TôiquyếtđịnhđọchếtnhữngsáchcủaNgàivàthấyngàinóirấtthíchhợpvớivịthếcủatôi.ChẳnghạntrongthưRomangàiphải đối diện với vấn đề phái Plato hay những triết gia khác chưa hề đặt ra.Nhưngđâylànhữngvấnđềlàmchotôiphảiloâu.

Khitôiđọcnhữngcâunàyhìnhnhưlànhữngcâuvọnglạinhữngtiếngkêuthấtvọngcủatôi:"Tâmtrí tôisungsướngtrongluậtChúa,nhưngtôi thấycũngcóluậtkháctrongconngườitôi,đangchốnglạiluậtChúa,vàđưatôilàmnôlệcholuậttộilỗivẫnẩntàngtrongngườitôi.Aisẽgiảithoáttôikhỏithânxáchaychếtnày?"Vàrồicócâutrảlời"TôicảmtạChúa,nhờÐứcGiêsuKitôChúachúngta."

Những sách của các triết gia không bao giờ nói tới xung đột nội tâm đó.Họkhôngnóiđếnnhữngtinhthầnloâuhaycontimvỡnátthốnghối.Khôngcóôngnàolêntiếngtrongtácphẩmcủamìnhđểcangợi"LinhhồntôiđợitrôngChúavìsựcứuđộtôidoNgài.”

NgàilàChúavàlàÐấngCứuđộtôi,Ðấngbinhvựctôi.Tôisẽkhôngbaogiờlunglay.Trongsáchcủahọbạnkhôngbaogiờnghetiếngnói"Hãyđếncùngta,hỡinhữngaigồnggánhnặngnề"vìhọkhinhbỉnhữngainhưChúaGiêsunói"hiềnlànhvàkhiêmnhườngtronglòng."Tạisaonhữngđiềunhưthếkhôngcótrong tác phẩm của họ.VìChúa "đã dấu ẩn những điều đó không cho nhữngngườikhônngoanthôngtháibiết,nhưnglạimạckhảichongườichưabiếtnói."

KhitôiđọcnhữnglờicủathánhPhaolôvànhữnglờiThánhkinhkhác,tôinhậnrarõràngvịtrícủatôi.Tôiđangngồitrênđỉnhnúirậmrạpnhìnxuốngmảnhđấtanbìnhởxa,khôngbiếtconđườngđếnđóhaycóthểvượtquachướngngạidolỗilầmvàtộilỗi.Cómộtđiềukháchoàntoàntốthơn,làrờikhỏiđỉnhnúianninhnhưngchỉ làbềngoài,và tinvàoThiênChúadẫnđường,an toànđivàomảnhđấtanbình.Saucùng,saucùng,tôicảmthấymìnhđangđitrênconđườngđó.

Giâyphútcủasựthực

Augustintrởlạinăm32tuổi,nhưthếtiếntrìnhtìmhiểurấtkéodài.NhữngchuỗingàyđưađếnviệctrởlạivànhữngbiếncốhiệnnaylàmộttrongnhữngchứngtừtronglịchsửKitôgiáo.

TừlúcngàicầunguyệnxinChúa"làmchoconnênthánhnhưngđừnglàmngay"chođếnkhicóvàiđứanhỏháttrongsânchơikhiếnngàimởthưthánhPhaolôvàđọc,câuchuyệncủangàicótấtcảmọiđặctínhcủamộtcuốnsáchđạocổđiển.Tấtcảđềuđượckểlạivớisựbìnhdị.Augustinekhôngmuốnmạvàngbônghoahuệ.

CónhiềunhânvậtdanhtiếngxuấthiệntrongcâuchuyệncủaNgài.Ambroselàmộttrongnhữngnhânvậtđó,làmgiámmụcMilanvànhữngcakhúccủangàihiệnnaygiáohộicòndùngđểcahát.

NgườikháclàSimplicianussửasoạnchoAugustinchịuphéprửa.Ônglàngườiphụ tá Ambrose trong nhiều năm và sau khi thánh nhân chết, khi chínhSimplicianus trở thànhônggià, thìôngkếvị thánhnhân làmgiámmục thànhMilan.

Nhưng ảnh hưởng quyết định do một người giáo dân mới trở lại. MariusVictorinuslàmộtnhàtríthứcthờidanhtrongthờiđó,mộttriếtgiatheopháiNeoPlatovàlànhàtutừ.

ViệcôngtrởlạiđạovànhấtlàviệcôngcôngkhaituyênbốđiềuđóđãlàmchocảMilanxônxaovàdĩnhiênảnhhưởngtớisựthốnghốicủaAugustinlúcđóđangcòndodự.

Nhữngbướcđisaucùng:sứcmạnhcủachứngtừ

Tôiđãđiđếnchỗkhôngthểquaytrởlại.LờiChúađãđivàonộitâmlinhhồntôi.TôicảmthấyChúađangbaobọctôitôikhôngcònconđườngnàotrốnchạyđượcnữa.TôikhôngcònhồnghisựsốngđờiđờicủaChúa,cũngnhưliênhệgiữamột hữu thể vật chất và linh thiêng.Tôi đã trở lại tù trong lòng tôi.Tôikhôngcòntìmrachứngcớnàochốnglạichânlý.Nhưngtrongcuộcsốngtrần

gianthìchưagiảiquyếtđượctruyệngì.Tráitimtôivẫncònbịảnhhưởngxấudothếgianvàxác thịt.Càngcốgắng tôi càngkhông thể tưởng tượngcuộc sốngkhôngcódụctình.TôikhôngtìmthấylỗilầmgìnơiÐấngDuynhấtlàđường,làÐấngCứuđộthếgiannhưngtôikhôngthểlôikéomìnhtheocửahẹpđưađếnsựsống.

LúcnàyChúadẫntôiđếnvớimộtônggiàkhônngoan,Simplicianusmàtừthờiniênthiếuđãsốngđạođức.ChínhôngcũngđãdẫngiámmụcAmbroseđếnvớiChúa trongnhữngnămtrước.Lúcnày,khiđãgiàhìnhnhưđốivới tôiôngcókinhnghiệmnhiềucũngnhưsựsángsuốttinhthầncóthểhướngdẫntôiquasựlolắnghiệntại.

Vìthếtôiđếnvớiôngvàgiảithíchsựbếtắccủatôi:làmsaotôiđãkinhquabaonhiêukinhnghiệm,thụtlùiđểtớitìnhtrạngnày,vàtôikhôngcònthấythoảmãnhaykhoáilạctrongsựthànhcôngởđờihaysựtunghôcủathếgian;tôiđãchánchườngvớikiểu sốngcủa tôivànhất là thânxác tôi luônđiềukhiểnýchívàkhôngcógìđemlạichotôiniềmvuinhưChúa.Nhưngtôi thêmlà tôibịmắcbẫydụctìnhvàrấtyếuvềluânlýnênluônlựachọngiảiphápdễchịuvàêmái.

Tómlạitôichoônghaytôibiếtmìnhđãtìmra"hạtchâubáu"ChúaGiêsunóitới,nhưngtôihồnghikhôngbiếttôicósẵnsàngtrảgiáđểđượcviênngọcđó.

SimplicianusnghevàrồithayvìtrảlờiônglấymộtbảnphêbìnhtácphẩmcủatôivềVictorinusgiáosưtutừthờidanhmàtôitinđãchếtnhưmộtngườicônggiáo.

Simplicianus thấy ngay là vấn đề của tôi khôngmuốn khiêm nhường hay tinrằngchânlýdấuẩnchosựkhônngoannhânloạinhưngmạckhảichotrẻthơ.VìthếôngkểchuyệntrởlạicủaVictorinuschotôi.

Victorinuslàhọcgiảdanhtiếngthờiđótrongkhoahọctựdo,mộtngườinghiêncứuphêbìnhcáctriếtgialớncóuytín,làngườidậyhọcchonhiềunghịsĩ.VìnhữngcôngviệcấymàôngcótượngởForumtrongthànhphốRoma.

Suốtđờiôngđã thờngẫu tượngvà thành tín theođạocủa lươngdânnhưmọinhàlãnhđạoRomathờiđó.Ôngcònbênhvựcđạocũbằngnhữngbàihùngbiệnvanglừng.

KhivềgiàônghọcThánhkinh,vàtìmkiếmnghiêncứucáctácphẩmkitôgiáokhác.Ông thấy những tác phẩm đó rất quyến rũ và thuyết phục nên ông đến

thămSimplicianusvànói:

-TôimuốnôngbiếttôilàngườiKitôhữu.

NhưngSimplicianuskhônghoàntoàntinlờiông.Ôngnói:

-TôikhôngbaogiờtinđiềuđóhaynhậnônglàKitôhữuchođếnkhiôngcôngkhaiđếnnhàthờcủaChúaKitô.

Victorinuscười:

-VậynhữngbứctườngnhàthờlàmchoconngườithànhKitôhữusao?

NhưngSimplicianusgiữvữnglậptrườngtrongnhiềutuầnlễ,ngườitríthứcgiànóilênlàmìnhlàKitôhữunhưngthừatácviênthìnóilàôngkhônglàKitôhữubaolâuôngchưasửasoạngianhậpthânthểhữuhìnhcủaChúaKitô.Victorinusthườngkếtthúctranhluậncủamìnhvớinhữnglưuývềtườngnhàthờ.Sựthậtlànhưôngbiết,ôngsợxúcphạmbạnbèôngquenbiết,nhữngngườitheothầndânngoại,cóthểphảnlạiôngnếuôngbỏđạovàtinnhậnChúaGiêsucáchcôngkhai.

LâulâuVictorinuscóđọclờicảnhcáocủaChúaKitôtrongphúcâmlàngàisẽkhôngtuyênxưngtrướcmặtthiênthầnnhữngngườikhôngdámtuyênxưngngàitrướcmặtngườiđời.ÔnggiàbắtđầusợlàcuốicùngôngsẽbịtừchốivìkhôngmuốntuyênxưngChúacáchcôngkhai.ÔngcũngthấyrấtnặngnềkhitrướcđâyôngthamgianhữngnghithứcngoạiđạotrongđềnthờcáchtựdovàhãnhdiệnnhưngbâygiờlạitừchốinhậnlãnhbítíchKitôgiáocáchkhiêmnhường,nhưngườimangLờiChúa.

MộthômônglàmchoSimplicianusngạcnhiênkhiôngnói:

-Thôi,mìnhđinhàthờ.TôiquyếtđịnhlàmKitôhữu.

ÔngSimplicianus sung sướng đến nhà thờ với ông, ghi tên cho ông học đạo.ÔngghitênônglàmtântòngmuốntỏramìnhđãsốnglạiđờisốngmớilàmchonhữngngườiởRomangạcnhiênvàKitôhữuvuimừng.

ÐếnngàytuyênxưngđứctinvịlinhmụcdànhchoVictorinusmộtlễnghiriêngtưđểcôngluậnkhỏichúý(mộtđặcânthườngbanchonhữngtrườnghợpđặcbiệt).Ôngtừchốivànóirằngôngmuốntuyênxưngđứctintrướcmặtcảcộng

đồng.Dùsaoôngnói,điềuôngdậytrướcđâychỉlàkiếnthứcnhânloại.Tạisaovấnđềcứuđộquantrọnghơnlạikhôngtuyênxưngcôngkhai?

Khiôngđứnglêntuyênxưngđứctin(ởRomathườnglàmvớinhữngmẫukinhthuộclòng)cảcộngđồngnhậnraông.Họthìthầmvớinhautrongnhàthờ:

-ÔngVctorinusđó!

Lúcsauhọkhôngthểkìmhãmsựbấtngờvàsungsướngnênvuimừnglalớn.Nhưngkhiôngbắtđầunóithìcộngđồngimlặngvìaicũngmuốnngheôngnói.Ôngtintưởngnóilênniềmtincủaôngvàmọingườitrongcộngđồngđềucảmđộngyêumếnông.

Vòngxíchsắt

CâuchuyệnSimplicianuskểchotôigâyảnhhưởngchotôi.TôiđộtnhiênmuốnhăngháitheogươngVictorinus.SauđótrongthờihoàngđếJulian,SimplicianuschotôihayVictorinusphảichọnhoặctiếptụcdậytutừhaychỉhọcThánhKinhvìsắc lệnhhoàngđếkhôngchongườiKitôhữudậyvănchươnghaytu từ.DĩnhiênVictorinuschọnconđườngLờiChúa.

Tôicoinhưôngcóphướchơnlàdứtkhoát,khicóthểdễdàngvàrõràngquyếtđịnhnhưthế.Tôiaoướccóthểlựachọndễdàngnhưthế.TôicảmthấymìnhcònbịràngbuộcbằngxíchsắtcủaKẻThùdùtôikhôngmuốn.Ðiềuxảyrachochúngtalànhữngướcmuốnkhôngtrongsạchphátxuấttừnhữngtìnhcảmsailạcvàkhinhượngbộchúngchúngta tạonênthóiquentrở thànhmột thứnhucầu.

Tiếntrìnhnàyràngbuộctôinhưgiâyxíchsắt.ÝchímớicủatôimuốnphụngsựChúakhôngđủmạnhđểchiếnthắngýmuốncũbịhưhoại,đãkhóhơnvìthànhthóiquen.Vìthếhaiýmuốncủatôitranhchấp,cũvàmới,xácthịtvàthầnlinhvàcuộctranhđấulàmchotâmtrítôirãrời.

ÐâylàđiềuthánhPhaolôđãnói"XácthịttranhđấucùngThầnTrívàThầntrícùngxácthịt".Tôidãkinhnghiệmđiềumàthánhnhânvànhiềungườikhácđãcó.Ðâykhôngphảilàđiềuđộcđáo.

Chỉvìýchítôithấtbại.Tôinhưngườiđangngủthứcdậyvàmuốnchỗidậyvàlàmviệctrongngày,nhưnglạingủtrởlại.Tâmtríbịthuyếtphụcnhưngthânxáckhôngtheotínhiệucủanó.Chúatỏchotôiđiềutôiphảilàmvàtấtcảcâutrảlời

là"Vâng,vâng,conđồngý.Sớmsủa.Consẽlàmngay.Xinkiênnhẫnvớiconmộtchútnữathôi."Nhưngthựcsựcáisớmsủacàngngàycànglâuvàcáimộtítnữathôithànhmộtthờigianlâu.

Tôithấytậpquánxấurấttệhại,mộtthứluậtcủatộilỗicóthểlàmchotâmtríconngườichốnglạiýchí.Chúngtaphảitrágiáquáđắtkhisavàotộilỗivớiýthức.Nhưvịtôngđồđãviết"khốnkhổchotôi,aisẽgiảicứukhỏithânxáchaychếtnày?Tôibiếtnhưngàibiết,chỉcócâugiảiđáplàơncủaChúaGiêsuKitô.

"Hãylàmchoconnênthánhnhưngxinđừnglàmngay"

CâuchuyệncủaVictorinuscóảnhhưởnglớntrongcuộcđờicủatôivàlạiđượccủng cố do một kinh nghiệm mấy ngày sau. Một người bạn ở Phi châu tênPontitianusthămtôivàAlipius.Anhtacóđịavịcaotrongdinhhoàngđế.Tôikhôngthểnhớanhđếnthămchúngtôivàodịpnàonhưngtôicònnhớrõanhlấycuốn sách thu thánhPhaolô trên bàn tôi.Hình như anh ngạc nhiên thấy cuốnsáchởđóvàanhrấthàilòng.Khitôigiảithíchchoanhtôidùngnhiềuthờigianđểhọckinhthánh,anhlợidụngdịpấychotôihayanhlàngườiKitôhữuvàmớicódịphọchỏinhững tácphẩmcủamộtvịẩnsĩAicập làAnthony.Cả tôivàAlipiusđãnghenóivềngàicũngnhưsựcanhtântinhthầnlớnlaokèmtheosứvụcủangài.Hàngngànngườiđãvàotuviệnhiếnthânchoviệccầunguyệnvàphụcvụngaygiữalòngsamạc.

HơnthếnữaPontitianuscònkểchochúngtôihaycómộttuviệnđangpháttriểnởMilanngayngoàithànhphố,dướisựcoisóccủaAmbrose.ChúngtôisốngởMilanmàkhôngbiếtgìvềchuyệnđó.RồianhtiếptụckểanhđãđithămTrevesvớibacôngchức,trongkhihoàngđếdựcuộctranhđấubuổichiềuởhítrường.Cảbốnngườichia làmhainhómvà tìnhcờđivàophíagần thànhphốvàhaingườitrongbọnđãvàomộtlềutranhnơicónhiềukitôhữusốnghoàntoàntrongsựtừbỏ.Họlànhữngngườicótinhthầnnghèokhósẽđượcthừahưởngnướctrời.

Tại đây hai ông đọcmột cuốn sách của thánhAnthony.Ðọc xong anh ta bènquyếtđịnhsốngcuộcsốngnhưthếkhôngphảimộtngàykia,haycàngsớmcàngtốthaymộtlúclâusau,nhưngngaytạiđóvàlúcđó.Anhngỏýchongườibạnnóianhmuốnđoạntuyệtcuộcsốnghiệntạivàthamvọngvàgianhậpcộngđoànnhỏnàyngay,khôngtrởvềthànhphốnữa.Anhbạnbấtngờthaycũngmuốnởlại.

Khi Pontitianus và người bạn biết chuyện, họ cố gắng thuyết phục họ trở vềhoàngcung.Nhưngkhihọthấyhaingườiquáthànhthậthọcũngphảirơinướcmắtchúcmừngchohọ,hứasẽnângđỡhọbằnglờicầunguyệnvàrấtkhókhănmớitrởvềhoàngcung.

Haingườikiaở lại trongcănnhànghèođó,đầy tràn thịkiến.CảhaiđềumớiđínhhônnhưngkhihainàngnghechuyệnhọcũngquyếtđịnhhiếnthânphụcvụChúavàgianhậptuviện.

Nghecâuchuyệnđótôithấynhưmìnhbịthúcnhắc.Ðiềunàybóbuộctôinhìnvàomìnhvàghétnhữnggìtôithấy.Trongbaonhiêunămtừkhitôiđược19tuổi,tôithườngnóimìnhtìmkiếmchânlý.Thếmàlúcnàytôivẫncòntrìhoãncònchốibỏ trongkhinhữngngườinàyđãđáp lại tiếnggọi củaChúangaykhôngphảitrongnămhaythánghaytuầnlễmàtronggiâyphút.ThựcratừkhicònnhỏtôiđãxinChúasựtrongsạch.Nhưngtôihaythêmđiềukiện"LạyChúaxinchocon tiết độ nhưng đừng cho ngay."Tôi sợChúa trả lời ngay và giải thoát tôingay.Ðiềutôimuốnlàlàmsaochoứtràndụctình.

Tôiđiênkhùngkhôngquyếtđịnhnữavìtôikhôngchắcconđườngnàolàđườngchính mình phải theo. Lúc này tôi ở vị trí này, hoàn toàn chắc chắn về conđường,xáctínvềchânlý,thếmàcòndodựcầunguyệnlà"LạyChúaxinlàmchoconnênthánh...nhưngxinđừnglàmngay."

Mộtngàytrongkhuvườn

Cómộtkhuvườntrongnhàtrọcủachúngtôi,chúngtôiđượctựdosửdụngvìôngchủnhàởchỗkhác.Mộthômtronggiaiđoạntâmtríxaođộng,tôivàovườnvớiAlipius.Tôicảmthấymìnhđangbịkhủnghoảng.Tiếngtôiyếuđivàlạkỳ,mặttôinóngbừngvàtôibắtđầukhóc.

TôinóivớiAlipius:

-Anhnhìn,nhìnxemtìnhtrạngcủachúngtanày.NgườikhôngđượcgiáodụcvàbìnhdânthìlànhữngKitôhữudấnthâncònchúngta,họcchonhiềuvẫncònbịxácthịthànhhạ.

Chúngtôingồixacănnhà,tôithổnthứcvàkhóc,anhthìbốirốivàbấtngờ.Lúcnày tôi thấy tất cả chỉ làvấnđề củaý chí.Takhông thể làmgìnếu takhôngmuốndùcho làgiơ tayhayhoạchđịnhmộtchương trìnhdu lịch trênđấthaytrênbiển.Taphảicóýchímuốnlàmđiềuđómộtýchícóquyếttâmvàmạnh

mẽ,khôngphảithứýchínửachừng,dodựhaylậplờ.

Khiliênquanđếncơthể,trừkhibịthươngtậthayyếuđuối,ýchívànănglựcđểlàmchuyệngìluônlàmột.Tôinghĩđếnchuyệngiơtayvàtôilàmchuyệnấy.

Nhưngtạisaotâmtrílạichậmrìtrongviệctuântheoýchí?Cóphảikhitamuốnchuyệngìnhưcửđộngvậtlýthìtamuốntoàndiện,cònkhitamuốnlàmgìvềluânlýhaytâmlinh,chúngtachỉmuốnmộtphầnhaynửavời?Chínhsựdodựlàmchokhônghànhđộngđược.Chúngtakhônglàmđiềuấyvìtrongnộitâmtakhôngchắcmìnhlàmđiềuấy.

Lúcđótôingồitrongvườntrongthếgiớiriêngtưcủariêngtôi.BảntínhcũcủatôithừahưởngcủaAdamvàtộicủaông,cốgắnggiữtôilạitrongkhiChúatăngcườngtiếnggọinộitâm,gọitôidứtkhoátvớiconngườicũvàsốnglạinhưconngườimới.

Tôitiếptụcnóivớichínhmình"Nàohãyđểchuyệnđóxảyrabâygiờ,xảyrabâygiờ"vàkhitôinóitôiquyếtđịnhlàmđiềuấy.Nhưngtôiđãkhônglàm.Tôicũngkhôngđivàobảntínhcủamình.Tôinhưđứngngoàichínhmìnhvànhìnxem cuộc chiến.Tôi đứng đó lưng chừng giữa chết cho cái chết và sống chocuộcsống.Tôingạcnhiênvìnhữngtậpquánxấugiữtôilại.

Chúngthì thầm"nếuanhbước theobướcđó,anhsẽkhôngbaogiờnếmđượckhoáilạcdoviệcbuôngthảtìnhdục.Từlúcđóanhsẽbịcấmlàmnhữngchuyệnđó.Anhcóthựcsựsốngvớichúngtakhông?"Vàdùchotôibiếtđóchỉlàtròchơivàhờihợt,sosánhvớigiátrịĩnhcửu,tiếngcủachúngcóvẻmờigọivàsựhốithúccủachúnggiữtôilại.

Nhưngdóchỉ lànănglựcmờnhạtdần;khôngcógìnhưthếtừtrướcđếnnay.Nhưlàtôithấytrướcmắttôimộtthịkiến,mộthìnhảnhtoànthểcủacuộcđờimới,cuộcsống trongsạchvàkỷ luật.Ðâykhôngphải làkhungcảnhmờnhạthaytiêucực.Kháchẳnthế.Nóhiệnkíchthíchnhưngkhôngphảilàtìnhdục.Tôicó thể thấy trong thịkiếnnhiềuhạngngười thuộcmọi lứa tuổi, thanhniênvàthiếunữ,bàgoágià,ônggià,nhưngtấtcảđềutươicườichàođónvàhìnhnhưchanchứaniềmvuinộitâm.

Cótiếngnóivớitôi"Anhkhôngthểlàmnhữngđiềunhưnhữngngườinàysao?Họkhônglàmnhữngđiềuđódựatrênsứcmình.HọđãcóniềmvuiđóquasứcmạnhChúacủahọbancho."Bạnlolắngvìbạncốhoàntấtcôngviệcđóvớisứcmạnhcủabạn,vànhưthếbạnkhônghoàntấtđiềugìcả.Hãynémmìnhvàolòng

Chúa và tin cậy vàomìnhNgài. Ngài không từ chối và làm cho bạn sa ngã.Nhưngbạnphảitíntháchoàntoànvàongài.

Chỉlúcđóvàchỉlúcđóngàisẽtiếpnhậnvàchữabạnlành."Tôidodựlạinhưđangnghetiếngthìthầmmaquáinơitaitôi"Anhcóthểsốngkhôngcóchúngtamãimãikhông?"Lạicótiếngtừtrời"Hãybịttaiđừngnghetiếngthìthầmđó.Ðólàtiếnnóicủabảntínhsangãtộilỗi.Hãygiếtnóđi.TabiếtnónóivềmọithứmọiloạikhoáilạctộilỗinhưngchúngnghịchlạiluậtcủaChúa."

CuộctranhluậnkỳlạtiếptụctronglòngtôitrongkhiAlipiuskhốnkhổngồibêncạnhtôiyênlặngđợichờchocuộcchiếnkếtthúc.

Khiđótôithấymìnhcầnantĩnhvàtôinóivềđiềuđó,tôikhôngrõđãnóigìvàrờiAlipius,đểkhôngbịáplựccủaconngườinàohết.Tôinằmxuốnggốccâygiẻvàkhóccayđắng,"mộthisinhđángChúachấpnhậnChúaơi."Tôikêulớntiếngnhữnglời tươngtựnhưsau:"Ðếnbaogiờ,Chúaơi?Ðếnbaogiờ?Chúagiậnconmãisao?Xinđừngnhớtớitộicũcủacon.”

Chínhtộiquákhứvànănglựchiệntạicủanókêutôitrởlại.Nêntôitiếptụccầunguyện"ÐếnbaogiờlạyChúa?Ngàymaivàngàymai?Tạisaokhôngbâygiờ?Tạisaokhôngthanhtẩycontronggiâyphútnày?"

Rồitronglúccầunguyệntôinghecótiếng,nhưtiếngđứatrẻtraihaygáitrongnhàbêncạnhlậpđilậplạivàitiếngnóitôinghedudươngnhưbàihát:Hãycầmlấymàđọc.Hãycầmlấymàđọc."Tôidừnglạivìtiếngnói.Tôichưabaogiờngheconnítnóithếkhichơivớinhau.

Sựcayđắngvàgiọtlệbỗngngưng.Tôichỗidậyvàxáctínsứđiệptựtrờicaovàđólàđiềunóivớitôibảođọcnơichương1tôitìmthấynơicuốnsáchthơthánhPhaolôđangmởsẵn.TôinhớlạiAnthonycũngđãđượcbảocũngmộtcáchnhưthếbằngmộtđoạnPhúcâmhìnhnhưcóýnghĩavớiông trongmộtgiaiđoạncuộcđời."Hãyđibánmọicủaconcó,vàchokẻnghèo,vàconsẽcógiatàitrêntrời.Rồiđếnvàtheota."

Thế là tôi trở lạibànnơiAlipiusđangngồivà lấycuốnsách thánhPhaolô tôiđangđểđó.Tôicầmlấysáchrấtnhanh trong tay,mởsáchvàđọc trong thinhlặng chương sáchđập vàomắt tôi "Khôngphải trong trác táng say sưa, trongviệcđổivợchồnghaytàdâm,khôngphảitronggiậndữvàghentương:nhưnghãymặclấyChúaKitôGiêsuvàkhôngchiềutheoxácthịthayhammuốncủanó."

Tôikhôngcầnđọcthêm.Ngaytứckhắckhi tôiđọchếtcâu,mọibóngtốinghingờtrướckia tanbiến,nhưánhsángtronglànhchói lói trànvàolòngtôi.Tôiphảibỏconngườicũ,phảimặclấyconngườicũ,vàtôiphảilàmngaybâygiờ.

TôigấpsáchđánhdấuchỗvừađọcvàkểchoAlipiuschuyệngìđãxảyracáchbìnhtĩnh.Anhcũngkểchotôinhữnggìxảyratronglònganhmàtôikhôngbiết.Bấygiờanhxintôichođọcđoạnkinhthánhtôiđãđọcnhưnganhđọcmộtđoạnxahơntôikhôngbiếtởđâu"Bâygiờkẻyếuđuốitrongniềmtinanhhãymangtheoanh."Anhápdụngđiềuđóchoanh,anhnóivớitôi,vàngaylậptức,khôngdodự,anhtheotôitrongmụcđíchvàquyếttâmmới.

Ngaylậptứcchúngtôivàonhàvàkểchomẹtôinhữnggìđãxảyra.

Khỏicầnphảinóimẹtôivuimừngkhôntả.Nhưbànói"Chúacònlàmhơncảnhữngđiềutaxinhaynghĩtới."Bànóithếvìbàchỉgiớihạnlờicầunguyệnchotôitrởlại.NhưngChúađãlàmquáchotôikhiếntôiquêncảthamvọng,ngaycảướcmuốncóvợ,vàquyếtđịnhdấnthânchoquiluậtcuộcsốngChúađãtỏchomẹtôitrướcđâybaonhiêunămtrướckhitôichấpnhận,mộtsựchấpnhậnmẹkhôngthểtincóthểxảyra.

Tinvàđaukhổ

ViệctrởlạicủaAugustinlàmchongàivuimừngvàthoảimái,vàcũngmanglạiniềmvuichomẹngài.ViệcchịuphéprửatộicủangàicủaAlipiusvàcủađứacontênAdeodatuslàmộtcuộclễlớn.

ÐángbuồnchoAugustinlàsaukhingàiđượcrửatộithìmẹngàichếtvàđâylàthửtháchchoniềmtinmớicủangài.

Cuốntựthúkếtthúcởđây.Ngườiconhoangđãtrởvề.Ngườiquansátvàcầunguyệnchongườiconsuốtcảcuộcđờiđãvàochốnnghỉngơihằngmongđợi.

CuộcđờicủaAugustincòntiếptục.Ngàilậpdòngtucòntồntạiđếnngàynay.Ngàichịuchứclinhmụcnăm391dogiámmụcValeriusthànhHippo.Rồikhigiámmụcchết4nămsau,Augustinđượcchỉđịnhthaythếngài.

Ngàicóảnhhưởnglớnlao trêngiáohộingàynay,đãhuấnluyệnhànggiáosĩvới12giámmụcPhichâulàngườicủangàivàviếtrấtnhiềusáchphibáclạcgiáovàchứngminhKitôgiáotheotruyềnthốngtôngđồ.

Hậuquảtrênbạnbè

Quyếtđịnhđầutiêncủatôisaukhitrởlạilàbỏnghềgiáosưtutừ.Bâygiờtôithấynghềnàychẳngkhácgìbáncáilưỡigiandốikhônghơnkhôngkém,dùngtài lợikhẩukhôngphảiđểphụcvụ luậtpháphay sựbìnhan,nhưngđể thắngnhững tranh chấp luật pháp.Cuộc trở lại của tôi xảy ra ba tuần trước khi hếtkhoáhọcvàdùđauđớnkhiphảilàmthế,tôicảmthấymìnhkhôngđúngvớicáchọcsinhđanghọctôi.

Tôinóiđauđớntheohaiýnghĩa.Linhthiêng,vìmọiướcmuốnkiếmtiềnkhôngcònnữavàđólàlýdocủamọicôngviệctôiđãlàm.Nhưngvậtchấtvìtôibịđauphổi nên khó thở.Tuy nhiên hoàn cảnh này cho phép tôi hạn chế lớp học vàcôngviệcchonênlàmchotiếntrìnhthôidậyhọcdễdànghơn.CũngtránhchotôiphảituyênbốrằngtôithànhKitôhữutôiđãbỏchứcvụnhiềutiềnvàđượckínhtrọng.

Tâmtrítôiđượctựdokhỏinhữnghammuốnvàgiàusang,cũngkhôngbịcámdỗ về không trong sạch hay tà dâm. Tôi chỉ ngồi trong phòng và tâm sự vớiChúanhưđứanhỏlắmchuyện.

Hai người bạn và đồng chí Verecundus và Nebridius không có chia xẻ kinhnghiệmtrongkhuvườncủachúng tôi.Verecundusrấtbựcbộivìông thấyhộicủachúngtôisẽtanvỡ.Anhbịđứctinlôikéonhưnganhthấyvợanhlàchướngngạiduynhấtchoviệctrởlạidùchovợanhlàngườicônggiáo.Chỉvìnhưanhnói"TôikhôngmuốnlàKitôhữunhưngkémhaingườivìtôikhôngthểlàngườiđộc thân." Chúng tôi cố gắng khuyên nhủ anh là anh có thể hoàn toàn trungthànhvớiChúatrongtìnhtrạnghônnhânhiệntại.Nhưngkhiđóanhkhônghoàntoànbịkhuấtphục.

AnhrấttửtếnênchochúngtôimượncănnhàởnhàquêcủaanhởCassiciacumvàtạiđóchúngtôicóthểsốngtrongkhichúngtôigặpkhókhănsaukhitrởlại.SauđókhichúngtôivắngmặtanhbịđaumàlạiđaunặnganhđãtrởthànhKitôhữu.ChúngtôicoiđólàdấuhiệuchothấyChúathươnganhvàthươngchúngtôi.Chắcchắnchúngtôirấtbuồnvìanhrấtthânthiếtmàkhichếtkhôngcómặtchúngtôi.

NebridiuscũngtrởlạivớiChúaKitô.AnhcũngtheobèrốichorằngChúaGiêsuthựcsựkhôngmanglấyxácthịtconngườinhưngchỉlàhữuthểlinhthiêngkhinhậpthế.Nhưngtrongthờigianchúngtôitrởlạianhđãbỏquanniệmđóvàtìmkiếmchânlýthựcsự.ÍtlâusauanhcũngtrởlạivàmangcảgiađìnhởPhichâuvềvớiChúa.RồinhưVerecundusanhbịđauvàchết,hiệnnayanhđangởthiênđàng.

Tôi nhớ anh với nhiều thươngmến và sung sướng nghĩ rằng anh đang ở bênChúanhưngườiconđíchthựctrêntrờinhưanhthườngnóivớitôitronglúctôicũngdốtnátvềnhữngsựsiêunhiênnhưanh.Bâygiờanhkhôngcầnhỏingườihướngđạokhôngcóthíchhợpvàkhảnăngnhưngcóthểuốngsựkhônngoannơinguồnhiểubiếttrànđầy.Vàtôidámhivọnganhcũngcònnhớđếntôi.

NiềmvuicủaThánhThần

Khikhoáhọcchấmdứt tôicó thểdành thìgiờchoviệc thiêng liêngnuôi linhhồntôi.TôiviếtnhiềuthưvàithưchoNebridiuscốgắnggiảithíchchoanhhayChúađãtỏmìnhrachochúngtôithếnàovàlàmchứngchoơnChúatrongcuộcsốngcủatôi.VàChúahoạtđộngtrongtôitrênsựthôkệchvàkiêungạo,làmchotôituânphụcvàkhiêmnhường,nhiềukhivớinhữngroivọtnhiềukhivớisựbanphúclàmchotôivuimừng.

TôilạikhámpháranhữngthánhvịnhcủavuaDavid,nhữngcavịnhtuyệtdiệu

vềniềmtinvớinhữnglờitráchcứsựkiêungạo.ÐólàcuốnsáchtôidùngtrongthờigianởCassiciacum.TôicoithánhvịnhDavidnhưcủatôi,đọclớntiếng,đểhivọngcảnhânloạicóthểtrảlờichosứđiệpcủanhữngthánhvịnhđó.

TôichỉmớilàtậpsinhyêuChúa,ngườikháchlạmớitớitrongthếgiớiơnsủngnhưAlipius.Nhưngcómẹtôiởvớichúngtôi,ngườiphụnữcóniềmtintrưởngthành,càngthêmtuổicàngkiênnhẫn,sựthôngcảmdịudàngcủamộtngườimẹ,vàsựđạođứccủangườiKitôhữuđíchthực.Trongkhichúngtôihọcgiáolývàdầndầnđượcgiáohuấnvềđứctin,thìbàluônnângđỡvàkhuyếnkhíchchúngtôi.

Tôicũngmở lòngchoThánhLinh.Tôiđãnhậnđượcơncứuđộ.ChúađãsaiConNgàichếtchotội,choNgàisốnglạitừcõichếtvàtônvinhNgàitrongvinhquangtừđótheolờiKinhThánh"NgàituôntrànThầnKhíchânlýÐấnganủi."ThánhThầnđãbanchotôi,điềunàyđãxảyranhưngtôikhôngýthứcvềNgài.Tôiđãđượcthathứnhưngtôichưacósựbìnhantoàndiệnvìtôicònlolắngvềnhữngchuyênquákhứđemđếntộilỗivànhấtlàvìnhớlạinhữngtộitrongquákhứ.

TạicănnhàmiềnquêcủaVerecundusThánhThầnbắtđầucôngviệcêmdịucủangườivàmangniềmvuichotâmhồntôi.Quađaukhổtôiđếngầnngườihơn.

Tìnhcờtôibịđaurăngkinhkhủng.Làmchotôikhôngnóiđược.LúcđóvìđauquátôixinbạnbècầunguyệnxinChúachữatôi.TôiviếtthưxincầunguyệnVàtrong lúc chúng tôi quì xuống cầu nguyện thì cơn đau chấm dứt. Tôi sợ quá.Khônghiểuđâylàthứđauđớnnào?Nguồngốctừđâu?Vàdoquyềnlựcnàomàkhôngcònđaurăngnữa?Nhưngtrongnộitâmđãcólờixáctíntôicần.ÝChúanêntrọnnơitôi.LòngtôihướngvềChúavớiniềmvuivàcatụng,cănbảntrongniềmtin.

LòngthươngcủaChúatrongbítíchrửatội

CuốimùaháinhokhisắptớiniênhọcởMilan,tôiviếtthưchophụhuynhhọcsinhbiếttôikhôngdậyhọcnữa.TôicũngviếtthưchogiámmụcAmbrosenóivềnhữnglầmlạctrướcđâycũngnhưdấnthânhiệntạivàxinngàichoýkiếnnênđọcsáchnàođểlớnlêntrongơnsủng.

Ngàiđềnghị sách tiên tri Isaiahvì ôngnàynói rõvềphúc âmvàýđịnh củaChúachongườidânngoại.Tuynhiênkhibắtđầuđọctôithấycuốnsáchkhóvàtốitămnêntôikhôngđọc,đợikhinàođượcdậydỗvềlờiChúarồimớiđọc.

LúcnàytôiphảighitênchịuphéprửanênchúngtôibỏmiềnquêvàvềMilan.Cóhaingườicùngchịuphéprửavớitôivàtôivuimừngchocảhai.

NgườiđầutiêndĩnhiênlàAlipiusbâygiờlàngườiKitôhữucóniềmtinkhiêmnhườngvàkỳdiệu.Người thứhai làcontôi,AdeodatusvàđâylàphéplạcủalòngChúaquảngđại.Bâygiờcháuđược15tuổi,đứaconcủasựvôluânnhưnglàđứatrẻcótàinăngkhôngngoanvàtrưởngthànhtrongtinhthần.Ðâylàmộtlờitạơnnhỏbéchotôivìtôisợnhưthếvìtấtcảnhữnggìtôichocháuchỉlàtộilỗicủatôivàcháusinhradotộilỗiđó.ÐiềulàmchocháukínhsợChúachínhlàơnChúahoàntoàn,đãđemchaconchúngtôiđếnđóngaycảkhicảhaicònmùloàkhôngthấysựthực.

Tôirấtvuisaukhirửatộicùngviếtvớicháumộtcuốnsách,mộtcuộcđốithoạigiữahaichaconnhanđề:Vềsưphụ.Chúabiếtrõmọilờicontôinóitrongcuốnsáchkhôngphải làcháunói, cho thấymới16 tuổiđãcódấuhiệu lạ lùng tìmkiếmsựthực.Cháuchếtkhicòntrẻ,chưatrọnvẹnởthếgiannhưngtôitintưởnghiệnnaycháuđượctrọnvẹntrênthiênđàng.

Khichịuphéprửachúngtôiđứngvớinhauvìtrongthựctạicủaơnsủngchúngtôichỉlànhữngđứabésơsinh.Nhữnglolắngvềtộiquákhứvàcuộcsốngđãqualiềnbiếnđingay,vàtrongnhữngngàysautôicảmthấyvuikhôntảvàđisâuvàochươngtrìnhcứuđộcủaChúa.

Mộtdịpănmừng

Thườngkhihátthánhvịnhhaythánhcatrongnhàthờtôithườngkhócvìvuivìthấybàihátêmdịuvàýtứchứađựngchânlý.NhàthờơMilankhichúngtôithamdựluôncóbầukhívuimừngcatụng.MộtnămtrướcđâyJustinamẹcủahoàngđếValentiniancòntrẻ tuổiđãtheobàArianvàmưutoanđổigiámmụcAmbroseđivìngàiphibáchoàntoànnhữnglý thuyếtsai lạccủaAriovềbảntínhcủaChúa.

Cảcộngđồngluôncanhgácnhàthờvàvùngphụcậnsợtaysaicủabàđếnlàmhại hay giết giámmụcAmbrose.Mẹ tôi và những người khác suốt ngày cầunguyệnđểquânthùkhỏibạođộng.

Trong lúcđónhà thờMilandùng thánhvịnhvàcavịnh trongphụngvụ trướcđâychỉdùngtronggiáohộiđôngphương.Ðemthánhvịnhvàođểgiảmbớtcăngthẳngkhiphảicanhthứclâugiờnhưngsauđólạihạnchếvàviệcthựchànhnàyhiệnnaykhôngsửdụngtrêntoànthếgiới.

Từ lúc đó giáo hội đã được giải thoátmột cách đặc biệt. Chúa tỏ cho thánhAmbrosetrongmộtthịkiếnnơicóhàicốthaithánhtửđạoGervasiovàProtasiođượcdấuẩntrongnhiềunăm.KhinấmmộbímậtđượcmởravàthìthấyChúađãgiữchohaixáckhônghư thối.Ambrose thuxếpđemhàicốtvàochôncấttrongnhàthờ.

Chính trong lúc chuyểnxácmàphép lạ thựchiện.Mộtngườimù trong thànhphốaicũngbiếtxinngườihướngdẫnđemanhđirướcvàđượcphéprờquantàicủacácthánhbằngkhăntay.Khiđãlàmxonganhgiụikhănvàomấtvàlạlùngthayanhkêulớntiếngvìkhỏimù,sựkiệnnàyaicũngbiếthết.

KếtquảlàcảthànhphốrungđộngvàchínhhoànghậuJustinadùkhôngtừbỏbèrối,cũngđếnnhàthờnhưngkhôngcóbỏýđịnhbáchhạigiámmụcAmbrose.

Tôigiả thiếtkhinhớ lạinhữngbiếncố trướckhiđược rửa tội, tôiđãbiết tuykhôngchođó làdấuhiệuhayxác tínvềđức tin,đã làmcho tôikhóckhiđọcthánhvịnh.KhôngcònhốitiếcchỉcònniềmvuilớnlaotôiđượchítthởtrongơnsủngChúavàtìnhyêuNgàibaolâuconngườicóthểhítthởtrongcănnhàbằngđấtnày.

Mẹtôiquađời

MộtanhthanhniêncùngquêtênlàEuodiusđãtrởlạivàrửatộicùngvềnhàvớichúngtôi.AnhcũngmuốntheoluậtsốngvàchúngtôiđịnhvềCarthagevàtìmcáchphụcvụChúatạiđấy.ChúngtôitheođườngbộvềOstianơicửasôngTibervàđịnhởlạisửasoạnítlâuchocuộcvượtbiển.

MộthômmẹtôivàtôiđứngnơicửasổnhìnravườntrongcănnhàởOstia.Nhưmọikhichúngtôinóichuyệnvớinhau.Chủđềlàcuộcsốngvĩnhcửuvàcuộcsống của các thánh trên thiên đàng. Trong khi nói hình như câu chuyện củachúngtôivươnlêncaonhưrakhỏigiớihạncủatâmtrí.

ChúngtôicảmphụclòngnhânhậuChúavàtiếptụcnóivànhìnvàolòngmìnhthấynhưcóbàntayChúaởđó.Chúngtôiýthứchiệntạivàýthứchiệntạirấtrõràng:khôngphảicáiquákhứhaytươnglai,nhưngcáihiệntạinhưchínhChúa.Trongkhoảnhkhắclờinóicủachúgtôikhôngphảicủaconngườinữa.Tôithựcsựtinlàmìnhđãnếmthửsựđờiđời.Rồichúngtôithởdàivàtrởlạivớinhữngngôn ngữ thường ngày và những giới hạn của nó.Nhưng bằng những lời đóchúngtôimuốnbắtlấykinhnghiệm.

Hìnhnhưvĩnhcửulàkhimọixônxaocủathếgiớilắngchìm,mọimiệnglưỡiconngườikhôngnóinữa,mọitưtưởngconngườikhôngcòn,mọitưởngtượnggiấcmơkýhiệuhaytượngtrưngđềudẹpbỏ,Vàtrongcõiyênlặnghùngvĩđóchỉ cóChúa nói, không qua con người, hay chữ viết, tiếng thiên thần hay dụngôn,nhưnghìnhnhưchínhChúađangtỏbàymọisự.

Bêncạnhthựcthểvĩnhcửuđó,mọiniềmvuicủatráiđấtdùchotinhtuyềnnhấthaythánhthiệnnhấtcũngbiếnđinhưvôýnghĩa.Kinhnghiệmnhưthếbanchoconngườiđãlàkinhnghiệmcủachúngtôitrongkhoảnhkhắcnhậnthức.Ðâycóphải chu toàn lờihứa "Hãyvàohưởngniềmvui củachủngươi?"Nhưngđiềunàycóthểxảyrakhitamangthânxácthịt?

Chắcchắnphảiđợichođếnkhitasốnglại,biếnđổitrongkhoảnhkhắc"đivàocuộcsốngcủasựsốnglại.Rồichúngtôinóiđếnkhôngphảivớinhữngtừngữnhưthế.NhưngChúabiếthômđóchúngtôiđivàoviệcchiaxẻkinhnghiệmlàmchocuộcsốngcũngthànhhènhạvàchúngtôiđãdiễntảvớinhữngthànhngữnhưthế.Khixong,mẹtôinói.

"Augustinconcủamẹ,mẹkhôngcònthấythúvịgìkhisốngởtrầngiannàynữa.Thựcramẹkhôngbiếtcònviệcgìphảilàmởtrầngiannày,cũngkhôngbiếttạisaoChúacònđểmẹởđây trongkhimọihi vọngđã thànhhsự thực.ChỉmộtđiềulàmchomẹcònmuốnsốnglâuhơnlàniềmhivọngthấycontrởthànhKitôhữuthựctrướckhimẹchết.BâygiờkhôngnhữngChúabanơnchomẹmàcònbanhơnnữalàthấyconbỏgiantànhữnghamhốtrầngianvàhiếnthânphụngsựngài.Vậythìmẹsốnglàmgìnữa?"

Tôikhôngnhớtôitrảlờimẹtôirasaonhưngchỉtrongvòngnămngàymẹlêncơn nóng lạnh. Bà bị nặng nên bất tỉnh luôn và chúng tôi đều chạy đến bêngiườngbà.Khivừa tỉnh lạivà thấy tôivàem tôi làNavigiusbêncạnhbàhỏichúngtôi"Mẹđangởđâu?"Rồinhìnvàochúngtôibànói:"Cácconsẽchônmẹtạiđây."

Tôiimlặngnhưngemtôinóimẹnênvềquêhãychết.Mẹtôilolắngnhìnemvànói"Hãychônthânxácnàyởđâutuỳýcácconvàđừnglolắngvềchuyệnđó.Mọiđiềumẹxinlàchúngconhãynhớđếnmẹkhicácconchịucácphépbítích,dùchochúngconởđâu.Rồimẹkhôngnóinữavìbàrấtyếuvàbịnhnặngthêm.

Tuynhiênđốivới tôi cuộcnói chuyệnngắnngủiđóđángkhenngợi.Tôibiếttrongbaonhiêunămmẹtôiđãlolắngmìnhsẽđượcchôncấtởđâu.Mẹđãđược

phépsửasoạnchỗnằmbêncạnhchồngbà,vàhivọngsaukhirờinướcÝbàsẽđượcchôncấttrênmảnhđấtquêhươngởBắcphi.

Tôikhôngbiếtmẹ tôi từbỏcáihivọngmêtínđóởđâunhưngít lâusaumộtngườibạnởOstiachotôihaybàđãbàncãivớianhvềchuyệnđó.Ngườibạnnóibàsợchếtxaquêhương.Mẹtôitrảlời:"ChỗnàocũnggầnChúacả.TôikhônglolắngsợrằngtrongngàytậnthếChúasẽkhôngtìmraxáctôiởđâuđểlàmchosốnglại.

Mẹtôiđaumộttuần.Rồikhiđược56tuổi,khitôiđược33Chúađãgiảithoátlinhhồnmẹtôikhỏinhàtùthânxácyếuđuốivàmệtnhọc.

Buồnsầuvàtin

Khimẹtôichết tôicúixuốngvuốtmắtmẹ.Ðộtnhiênbuồnsầutrànngậptâmhồnvà tôi khóc thảm thiết.Con tôi làAdeodatus thấy bà chết khóc lớn tiếngnhưngchúngtôibảocháuimvàcháubìnhtĩnhlại.Tôiđènénkhôngkhócvàkhiđưađámchúngtôikhôngthíchtỏrabuồnphiềnhaythankhóc.Chúngtôicoichuyệnđóchỉdànhchonhữngngườitinrằngchếtlàhếthaylàmấtmát.Dùsaomẹtôicũngchếtsungsướng.Nghĩalàmẹtôikhôngchếtvìtôibiếtniềmtincủamẹsẽđưamẹtôivềthiênđàng.

Ðiềulàmtôiđaukhổtronglòngchínhlàkhôngđượcởbênmẹthântình,chấmdứtmộtcáigìquígiávàđộcđáochochúngtôi.Mẹgọitôilàđứacontốtlànhnhưngmẹcòntốtvớitôirấtnhiềuvànhữngđiềumẹlàmchotôicógiátrịbiếtbao.

SaukhibàchếtvàAdeodatusđứngyên,Euodiusbắtđầuhát thánhvịnh:"LạyChúatôicatụngChúanhântừvàlàquanán"vàcảnhàhátvớichúngtôicócảnhững tínhữuvà trongkhingười tasửasoạnđámtáng thì tôinóivớihọ.Tôinghĩhàngxómsẽnghĩlàtôikhôngbiếtbuồnkhổ.Nhưngtôibiếttronglòngtôinhưthếnàodùbênngoàikhôngtỏradấugì.

Tuynhiênkhimangxácmẹtôiđitôiđitheokhôngkhóccảkhidựthánhlễtạinhàmộtheophongtụchồiđó.NhưngtronglòngtôirấtbuồnvàtôixinChúacấthếtsựbuồnkhổcủatôinhưlàmộtsựchốibỏniềmtin.

TôinhớlạingườiHilạptinrằngđitắmthìsẽhếtbuồnnhưngkhônggiúpgìchotôicả.Saukhitắmtôibuồnngủvàkhithứcdậybuồnkhổkhôngcònnữa.KhicònnằmtrêngiườngbàithánhcacủaAmbroseđếnvớitôivàgiúpanủitôi:

"ChúatạonêntráiđấtconyêuÐặtmặttrờimặttrăngởtrênChúabanánhsángtrànngàysốngBóngtốichomắtngủđêmthâuGiấcngủcảitạonănglựcthânthểđểlàmviệctrongánhsángbanngàylàmêmdịutâmhồntươitrẻdùngmọiđiềusănsóctrênđời."

Tôibắtđầunhớlạimẹtôikhitôicònnhỏ:bàluônđạođứchiềndịuvàsănsóc.Rồitôilạikhóc.Mọigiọtlệtôikiềmchếkhôngnổilạitràora.ChỉmìnhChúathấytôikhócnhưngtôikhôngchođólàtộilỗihaybấttrungvớinguyêntắccủatôi.

Nhìnlại,tôivẫncònkhócnhưngđólànhữnggiọtlệkháchẳn.Dĩnhiêntôicònnhớcuộcsốngđạođứccủabàvàniềmtinmạnhmẽcủabà,nhưngtôicũngphảinhớlạibàcũngnhưmọingườichúngtôilàmộttộinhânvàniềmhivọngduynhấtđượclêntrời làquasựthathứcóđượctrênthậpgiáduchínhConThiênChúa,đangngựbênhữuchavàcầubầuchota.

Niềmhivọngduynhấtcủabàlànơihilễhoànhảođónhờthếdấutộiđượctẩyxoá, kẻ thùSatan bị dầy đạp và qua đó chúng ta còn hơn nhữngngười chiếnthắngnữa.Mẹluôngắnbóvớibítíchcứuđộsuốtcuộcđờibằnggiâyràngbuộccủaniềmtin.MongsaođừngcógìngăntrởgiữabàvàtìnhyêuChúa.TôitinChúađãnhận lời tôi cầunguyện chobà.Mẹ tôi khôngbaogiờnói bàkhôngphạmtộinhưngnóilàChúađãthatộichobà.

Hãynghỉbìnhyênvớichồngcủamẹ làPatriciusmàmẹđãđưavềchoChúa.Haingười,chamẹtôitrongcuộcđờiphùdunày,cũnglàanhemchịemcủatôitronggiáohội,vàđồngbàocủatôitrênthànhthánhJerusalemmới.

Thầydậyvànhàgiảngthuyết

Phầnnày là tuyển tậpnhỏ,nhữngbàimẫu trongkho tàng tácphẩmđồsộcủathánhAugustinvềcuộcsốngKitôhữuvàtuđứccũngnhưnhữngvấnđềlớncủađứctin.

TathấythánhvịnhquantrọngthếnàotrongmộtgiaiđoạncuộcđờicủaNgài.Cũngphảnánhởđâymộtsốnhữngvấnđềngàiđãsuynghĩtrongnhữngnămhànhtrìnhđứctin.

Ðiềuđángchúýlàtâmhồncủathàygiáovànhàgiảngthuyết.Augustinluônápdụngchânlýthánhkinhnhưngtaphảicôngnhậnlàkhôngphảiluônluôntheophươngphápchúgiảihiệnnay.

Nhưngngàidùngkiếnthứcthánhkinhđểđặtvấnđề,cảnhsáo,sưởiấm,khuyếnkhíchvàgợihứngmàkhôngcónhàgiảngthuyếthayvănsĩthờinaysánhbằng.GiámmụcthànhHippotuyquađờinăm430nhưngvẫncònnóivớichúngta.

Nguyhiểmcủanóihành

Mộttrongnhữnggươngmẫucủamẹtôilàviệcmẹsửdụnglờinóichỉđểmanglạibìnhan.

Mẹchinhphụcmẹchồngkhikhôngbaogiờnóixấubàta,ngaycảkhimẹluônbịchỉtríchnhiều,saunàybàmớibiết,quanhữngtinđồnácýtrongnhómđầytớ.Sựkiênnhẫnvàmiệnglưỡidịuhiềnđãchinhphụcbànộitôi.

Quiluậtcủamẹtôilàchỉnóivớingườikhácđiềucóthểlàmchohaingườithùnhaugiảihoà,khôngbaogiờlàmchongườitaghétnhau.Nếubànóiriêngchotừngngườiđangtranhcãi,bàchỉnóinhữngđiềutíchcựcvàgiúpíchmàngườikiađãnói.Ðâylàmộtnhânđứcnhỏ.Nhưngkinhnghiệmchotôithấylà,hầuhếtngườitatrongnhữngtrườnghợpấy,cólẽđâylàmộttrongnhữnghậuquảcủabảntínhconngườiđãsangã,thườngcókhuynhhướngnóiđếnnhữngđiềuxấuxanhấthọđượcnghevàcònnóithêmnữa.

Khôngcóconđườnghoàbìnhnhưđãnói,đúnghơnhoàbìnhlàconđường.

Khôngphảichúngtabiếtgì,nhưngtạisaotabiết

LạyChúa,Chúavuilòngvớingườichỉvìhọkhôngcókiếnthức.Thựcsựcóthểcóngườibiếthếtmọisựphảibiếttrongthếgiớibaolanày,chỉtrừkhôngbiếtChúavànhưthếcũngkhôngbiếtgìhết.Cònnhưngườikháccóthểkhôngbiếtgìnhữngkiếnthứcnhânloại,nhưnghọbiếtChúavàhọsungsướng,thoảmãn.

Nóiđúngra,aiởchỗtốthơn,mộtngườicócâyvàcámơnChúavìnhữnggìtốtđẹpcâyđómanglại,hayngườicũngcócâyđóbiếtcâynặngbaonhiêuvàkíchthướcnóchođếncáilácuốicùng,nhưngkhôngbiếtlàChúalàÐấngSángtạovàquaChúahọmớisửdụngđượccâyđó.Thựcsựconngườisaudốtnátdùcónhiềudữkiện,cònngườitrướcthìkhônngoandùhọkhôngbiếtnhiềuchitiết.

NhưthếcáchchungchungkiếnthứcquantrọngnhấtlàbiếtChúa.MộtngườicókiếnthứcấynhưthánhPhaolônói"khôngsởhữugìnhưngcómọisự".ChúngconkhôngthểbiếtÐạihùngtinhchạyrasao,khôngthểphântíchnhữngnguyêntốthoáhọchayđolườnglụcđịa,tạonênnhữngyếutố,nhưngchúngconcóthểbiếtChúa, lạyChúa, làÐấngSáng tạovà làChúa,địnhchosao trờichạy, tạonênnhữngnguyêntốvàlàmnênhìnhthùđấttrờibiểncả.Biếtngườihoạchđịnhchươngtrìnhthìtốthơnbiếtchươngtrình.

VânglờiChúavàCaesar

Cókhácbiệtgiữa luậtChúavà luậtconngười.Luậtconngườidựa trênnhiềutậptụcvàthóiquenkhácnhau,cònluậtChúathìbềnvữngvàtuyệtđối.

Dĩnhiênđiềuấykhôngcónghĩachúng tacó thểkhinh thường luậtnhân loại,luậtquốcgiahaychínhquyềnmàkhôngphảiphạt.Luậtdohiếnphápmộtquốcgia hau dân tộc là ýmuốn của toàn thể và không thể chấp nhận cho cá nhânchốnglạiđoànthểmàhọchỉlàphầntử.

Vì thếngườicóđạo tôn trọng luậtquốcgianhưngkhông thểưu tiênhơn luậtChúa.KhiChúatruyềngìthìphảilàm.Phải,chúngtaphảithihànhdùchotráingượcvớitậptụchayquiluậtcủaxãhộidùchotừtrướcđếnnaykhôngcónhưthế.NếuChúa truyền cho ta làmgìmàvì lýdonàynọ ta thôi không làm thìchúngtaphảilàmlại.NếuChúatruyềnphảixếpđặtđiềugìmàhiệntạikhôngcó,chúngtaphảixếpđặt.

Lýdorấtđơngiản.Hoàntoànhợpphápchonhàlãnhđạotrên thếgianrasắclệnhmới,vàbềdướibóbuộcphảituânhànhtrừkhinóviphạmcôngích.vànhưtathườngcôngnhậnxãhộicótrậttựlàtavânglờilềluật,thìcũngcócánhâncóthểchốnglạiluậtđó.

Nếu ta không vâng lời luật nhân loại làm sao ta vâng theo luật Chúa được?Trong trật tựxãhộinhân loạingười lớnchẳnghạnnhànướcđượcngườinhỏnhưcánhânvâng lời.VìquyềnnăngChúavôcùngcảvũ trụphảivângphụcngười và không có biện luận ưu tiên cá nhân hay công ích nặng ký hơn luậtChúa.

Tiếngnóicủacontim

Tạitrườngtôiphảihọctiếnghilạpvàtôighétđiềunày.NgườitabảotôitruyệnHomerrấttuyệtnhưngthựcratôikhôngthíchgì.Tôidámnóicâuchuyệnhấpdẫn,đốithoạikhôngngoanvàtinhtếnhưngcũngkhônggiúpgìchotôi.Khómàthích cuốn sáchmỗi câu phải ngưng lại và dùng thì giờ tra từ điển hơn đọctruyện.Cũngkhônggiúpđượcgìkhicóôngthàytrướcmặtmangthướckẻvàđánhđậpmỗikhimìnhsai.

Dĩ nhiên có thời tôi phải học tiếng latinh.Nhưng điều này dễ dàng biết bao.Khôngaiđứnggầntôi.Khôngcóápchếvàđànáp.Ngườivúnóivớitôikhitắmhaythayquầnáo.Chamẹtôinóikhiăncơm.Khitôi làmchuyệngìkhôncácngàikhentôibằngtiếnglatinh.Khicóailàmtròcườichotôi,câuchuyệnkhôihàicũngbằngngônngữquenthuộcđó.

Tựnhiên,thờigianqua,khitôimuốnnóigìhaykhenaihaylàmchohọcười,tôinóitiếnglatinh,cóthểlúcđầusainhưngkhôngaiđểý.Ðâylàngônngữcủatôi,ngônngữcủatráitim,tôihọcdongườitanóichứkhôngdothàygiáo.Ðiềuquantrọnglàsựtòmò,tựdovàthíchthúlàcáchhọctốthơnhọcvìcần,vìsợhaydothúcđẩy.

Rồitôitựhỏitrongnhữngvấnđềsiêunhiêncónhưthếkhông?TôicóhọcconđườngcủaChúavìsợvìbổnphậnvàthúcđẩy?Haydotựdovàniềmvui,chỉvìđangởnhàchatôi?TôicóthểbiếtđượctiếngcủaThánhLinhnhưkhitôinghetiếngmẹđẻ?

Tôiquyếtđịnhlàcâutrảlờilàkhông.NhữngđiềucủaThầnlinhkhôngđếntựnhiênnhư tiếngmẹđẻchongườisangã.Thích thú,vuivà tựdogiúp tôihọcnhưngsauđócầncó,dùtôikhôngmuốnthế,sựthúcđẩycủaChúa,áplựccủaThánhThần,sựtựchếcủaChúaquanhữngquiluậttìnhthương.Ðểmộtmìnhtựdovàniềmvuisẽđemchúngtađếnbếnbờnào?

Chúanhưthếnào?

Chúa là ai ngoài Chúa ta? ThiênChúa nào ngoài ThiênChúa ta? Chúng conmongbiếtChúanhư thếnàođểhiểu làmsaoChúacó thểhoàhợpbaoyếu tốchọinhau.Chúa tốicao trênmọisự, toànnăng, rất từbi,nhưng lạihoàn toàncôngchính.Chúacóthểdấumìnhkhôngchochúngconthấynhưngvẫnởvớichúngconmọi lúc.Chúa lànguồnsựÐẹpnhưngcũngcủavật chất thôkệch.ChúacóthểhoàntoànchochúngcontincậynhưngchúngconkhôngthểnắmlấyChúa.

ChúakhôngbaogiờthayđổinhưngChúalànguyênnhânchovạnvậtđổithay.VìChúavĩnhcửu,Chúakhôngtrẻkhônggià,nhưngChúalàmchomọisựnênmới.VàimlặngkhôngaiđểýChúalạidẫnngườikiêungạotrênconđườnghưhoại.Chúahoạtđộngkhôngnghỉnhưnglànguồnsựngơinghỉ.Chúanângđỡ,trànđầy,binhvực,sángtạovànuôisốnghoànhảomọisự.

Chúayêuhoànhảonhưngkhôngđể tìnhyêu thànhmộtsựámảnhnhưchúngcon.Chúađượcdiễntảnhưngườighentươngnhưngkhôngghenghéthaybốirối.Chúađượcdiễntảlàgiậndữnhưngkhôngcótộivàlàmsaiýnghĩa.Chúathayđổihànhđộngnhưngkhôngthayđổimụcđích.

ChúacómọisựnhưngChúahàilòngkhithấymọisựnởhoa.ChúakhônghamhốnhưngChúađòichúngcondângtàinăngvàkhảnăngthiênphúchoChúa.ChúakhôngmắcnợchúngconđiềugìnhưngChúatrảhếtnợthấtbạivàtộilỗichochúngcon.

ThiênChúanày là niềmvui thánh thiện của con.Conphải làmgì để ca tụngChúa?

Chúavàsựquađicủathờigian

VìmọisựtốtlànhdoChúamàđến,lạyChúa,vàmọitiếntrìnhcứuđộcủacondoChúamàđến.

Chúcbanphúcchocontừlâu,lâutrướckhiconbiếtchúnglàgìvàchúngtừđâuđến.Nhưtrẻsơsinhđiềuconbiếtchỉlàbúmớmvàthoảmãnvớikếtquảđó.Vềsauconbắtđầucườivàdầndàkhámpháraconlàai.Nhưngkhiconngỏýchonhữngngườichungquanhcon,chamẹ,bàvú,vànhiềungườikhácconthấyconkhông thể làmchuyệnđó.Conbiết cái conmuốnnhưngconkhông thể thônghiệpvớihọvàhọvớicon.Cuốicùng,bịuổngcông,convẫytaykêukhócvàkhikhôngthànhcôngthìmặtđỏlênvìtứcgiận.

Ðiềunàykhôngcógìđặcbiệt.Thườngthìkinhnghiệmhàngngàychotathấyconnít thườngphảnứngnhư thếvàdầndầnchúnghọc thônghiệpvớingườikhácvàthờigianuổngcôngquađi.

Nhưmộtđứanhỏconcũngcósựhiệnhữuvàcuộcsốngvàmuốntìmcáchthôngtruyềnchongườikhácvềchínhmình.ÐiềunàyhữulýchohữuthểdoChúatạothành.ChínhChúalàcáihữuvàlàsựsốngvàtrongtìnhyêuChúađãmạckhảiChúachochúngcon.Chúađãthôngtruyềncáihữuvàsứsốngđóchothụtạo.

"Năm tháng củaChúakhônghaomòn.Chúavẫn là thế."Mọi năm tháng củaChúanhưngàyhômnay.Chúngcontừtuổithơsangtuổitrẻvànhữngtuổikếtiếp,chođếnngàyhômnay.Nhưngngàymai,vớinhữnggìphíatrước,vàngàyhômqua,vớinhữnggìdĩvãng,đềuchứađựngtrongngàyhômnaycủaChúa,khôngphảitươnglaicũngnhưquákhứnhưngđờiđờilàhiệntại.

Ðángđượcchúctụng

Chúa cao cả, và đáng được chúc tụng: quyền năng Chúa lớn lao và sự khônngoanChúavôcùng.

Nhưcác thánh trên trời linhhồnconngười cũngmuốn thờphượngChúa, lạyChúa,dùchochúngconsinhrađểchếtvàmanggánhnặngvớikiếnthứcvềđiềuấy.Chúngcontrongsựkiêungạonhỏbéđượcsống,cũngmuốncatụngChúa.DoChúavẽra,nênviệcchúngconcangợiChúamanglạiniềmvuikỳlạkhôngthểgiảithíchvìChúađãdựngnênconchoChúa,vàlòngconkhôngannghỉchođếnkhiđượcnghỉantrongChúa.

Vìvậy,lạyChúa,concóhaicâuhỏi.ConquayvềChúađểcatụngChúahayđểxinơnthathứ?VàbiếtChúahayquayvềChúa,điềunàođếntrước?

Không ai quay lại người họ không biết. Quay về người hay sự vật cũng thế.ÐàngkháctheoýChúathìkhichúngconquayvềChúa,xinChúagiúpđỡ,thìChúasẽ tỏmìnhchochúngcon.NhưsứđồPhaolônói"Làmsaohọkêucầungườimà họ không tin?Và làm sao học tin nếu không có người rao giảng?"Nhưngngườiviếtthánhvịnhxácđịnhtrongtrườnghợpkhác:"AitìmChúasẽcatụngChúa.AitìmkiếmngàisẽthấyNgài."VàdĩnhiênaitìmthấyChúasẽcatụngChúa.Consẽlàmgì?ConsẽtìmChúa,bằngcáchquaylạicùngChúavàxinChúagiúp.NhưngconsẽquaylạiChúavớiniềmtinvìsựkiệnlàchânlývềChúa đã được rao giảng cho con.Chính niềm tin của con,Chúa ban cho quaChúaGiêsu, ConNgười, và tỏ cho con qua sứ vụ của người rao giảng trung

thành,làmchoconquayvềChúavàxinChúagiúpđỡ.Ðứctinnóivớiđứctin.

Thấyvàtin

NgườiKitôhữu tin rằngchúng ta có thể thấyChúa theomộtýnghĩanàođó.Chúngtakhôngnghĩđếnđiềuđó,dĩnhiên,khinhìnvớiconmắtvậtchất.Chúngtacũngkhôngnghĩtớiđiềuđótheokiểusửdụngthịgiácthôngthường,khitathấytrongtrítưởngtượnghayhiểuhànhđộngýđịnhhayướcmuốncủatâmtríta."Tôithấy"cónghĩanhưthế.NhưngkhôngthểsửdụngvềChúavìtakhôngthểthấyngàivớimắtta,cũngkhôngthểtưởngtượngngườinhưthếnào,vàcũngkhông thể nắm lấy ngài bằng tâm trí.Như thếmắt, trí tưởng tượng hay lý tríkhôngphảilànhữngphươngtiệndođótacóthểnóilàtathấyChúa.

Thánhkinhnóingườicó lòngtrongsạch thì thấyChúa(Matt.5:8)Làmsaocóthểthấy?Kinhthánhkhônghướngdẫntarõràng.Sựthực,tathườngtinvàovàonhữngsựtakhôngthấyvàkhôngthểtưởngtượng:làRomadoRomulusthànhlậphayConstantinopledovuaConstantine;làchamẹthụthaitavàchúngtacótổtiênkhácvàxa.Bâygiờchúngtacóthểbiếtnhữngsựấybằngthịgiác(chúngtakhôngởđókhixảyra)haybằng lý trí suy luậnhaydấuhiệu.Taphảichấpnhậntheochứngtừcủangườinàokhác.

Cóngườitathấyđượclàđángtinvàchứngtừcủahọkhôngmâuthuẫnvớiđiềutahọcđượctừnhữngnguồntàiliệukhác,đượccôngnhậnnhưđángtin.NhưthếnhữngsựvềChúadochứngngườikhácchỉcho takhông thểchấpnhậnđượcnếumâuthuẫnvớikinhthánh.Vậythìliênhệgiữatinvàxemnhưthếnào?Cóphảilúctrướcthìtalàmvớicáigìhiệndiệnrồisauđótalàmvớicáikhônghiệndiện?

Khôngphảigiảndịnhưthế.Tacóthểtrôngthấyvớiđôimắtvậtlý,vànghevớitaivậtlý,cóngườihiệndiệnvớitôikhianhtathuyếtphụctôilàmgì.Hoặchiệntôilàmđiềuanhtamuốnkhôngtuỳthuộcvàosựhiệndiệnvậtlýcũngnhưsựthứctỉnhcủatôi,nhưngtuỳthuộctôicótinanhtakhông.

Vảlại,điềunàytuỳthuộcvàouytínhọthúcgiụctôilàmcóđángtinkhông.VìthếtatinkinhthánhkểchotavềviệcsángtạohaysựsốnglạicủaChúaGiêsu,dùchotakhôngchínhmắtthấynhữngviệcđó.Chúngtatinlờichứngđángtin.

Nhưthếkiếnthứcgồmcáithấyvàcáitin.Talàngườichứngchocáitathấyhayđãthấytrongquákhứ.Nhưngkhiliênquanđếnsựtatinthìtatuỳvàochứngcớngườikhácmàtatinlàđángtin.Vìvậytahữulýkhibiệnluậnrằngtinnhưthế

khôngkémviệcxemvìđàngnàotacũngnhìnvớiconmắttâmtríđiềutasẽtincáchchắcchắn.Kinhnghiệmchứngminhđiềuđókhoaluậnlýủnghộ,vànóđặtcănbảntrênsựhiểnnhiêncủanhữngngười taxétcóliênhệ.Chúngtacóthểnhìnsựvậtvớithịgiácnhưnghiểusai.Chúngtacóthểtinvớiconmắttâmtríđiềutakhôngcóthểxemthấy,vàcóthểđúng.

NhưtôngđồPhêrônói"Dùanhemchưaxemthấyngườibaogiờnhưngtôibiếtanhemyêumếnngười"vànhưChúanói"Phúcchokẻkhôngthấymàtin."

NgườitrongsạchtrongtâmhồnthấyChúa

Saukhisống lại tasẽmangthânxác thần thiêng.Thânxáchayhưnátvàhaychếtnàysẽmanglấysựkhônghưnátvàbấttử.NhưthánhPhaolônói:"Chúngtasẽbiếnđổi."VàchúngtasẽthấyChúatrongthânxáclinhthiêngấy.

Nhưngcóvấnđềđặtrangay.Tathấyvớimắtta.Ðiềunàycónghĩalàtrênthiênđàngtacóthânxácnhưởtrầngian,hoàntoànvớiđôimắt?Haycócáchxemnàokháckhôngcầngiácquancủacơthể?ThánhkinhkểchotalàChúalàChathấyConvàrằngkhikhởiđầucuộcsángtạongàithấyánhsángbầutrờivàbiểncả."Chúathấymọisựtốtlànhngàiđãtạodựngvànàyđâychúngrấttốtlành"NhưngChúalàthầnlinh.

Takhôngtinngàicóthânxáchaybịgiớihạnbởimộthìnhthểvậtlý.Nhưthếthịkiếnkhôngthểchỉgánchocơthểhaychỉchocơthểmàthôi.Cócáchnhìnxemhợpvớihữu thể linh thiêng.Qua thánhkinhkiểu thịkiến linh thiêngấyđượcdiễntảvàcoinhưcaohơncáinhìnvậtlý.Cáctiêntriđượcgọilànhữngvịnhìnthấy.

Khinóithếchúngtaphảicoichừnglạibịrơivàolầmlạckhácnghĩalàchorằngqua sự thân xác sống lại không những cởi bỏ tình trạng hay chết và hư nát,nhưngcòncởibỏtìnhtrạnglàmộtcơthểnhưthếtrênthiênđàngtachỉlàthầnlinh.Nhưthế làchốibỏsự thânxácbất tửđược thánhkinhdạyrõràng.ÐiềuthánhPhaolônóilàthânxáctangàysốnglạisẽthayđổi,nhưngkhôngphảilàngưnghiệnhữu.ChúaGiêsulàgươngmẫuchoviệctasốnglại,đãnóilà"xemthấychatrêntrời".

Nhưngcâuhỏiquantrọnghơnlà: taphảihoàntấtđiềukiệnnàođểthấyChúatrêntrời?ChínhChúađãtrảlờichota"Phúcchongườicólòngtrongsạch:họsẽthấyChúa."

AnhembiếttôicảmphụcgiámmụcAnbrosenhưthếnào,vìnhờngườiChúađãgiảithoáttôikhỏilầmlạcdẫntôiđếnơncứuđộvàphéprửa.Tôirấtthíchmấytiếngngàiviếtvềvấnđềnàykhôngphảivìcánhântôithánphụcngài,nhưngvìđặtcănbảntrênchânlýThánhkinh.

Ngàiviết:"Ngaycảkhisốnglạikhôngdễgì thấyChúa,chỉ trừkẻ thanhsạchtrong tâm hồn.VìChúa đã kê ra nhiều người nhân đức đượcChúa ban phúcnhưngchỉcóngườitrongsạchtrongtâmhồncóthểthấyNgài."

Nếungàibảochỉcóngườicó lòng trongsạchmới thấyChúa thìcónhữngkẻkháckhôngthấyChúa:nhữngkẻkhôngxứngđáng,ngườikhôngtrongsạchvàngười không thực sựmuốn thấyNgài.Nhưng người trong sạch trong lòng sẽthấyngàivàkhôngchỉ trongngàysống lại.Họ thấyngàikhingàiđếnvàngựtronglònghọ,tạiđâyvàlúcnày.

Vìthếtahãythanhtẩytâmhồnvàdọnphòngchongườiđểngàicóthểmởmắtvàtathấyvinhquangngài.

SựhiệndiệncủaChúa

DùChúahiệndiệnkhắpnơingàikhôngngự trongngườinào.Vàngườicũngkhôngtrànđầyconngườingàiđangngựvới.Cómộtchân lývềChúa làngàibao trùmvũ trụbằngsựbao lacủangài,nhưlàngài trànđầymộtnửavàcònmộtnửakháccủangàilànhữngthụtạokhác,nhưngquaphẩmchấtcủasựhiệndiện.Ngài là quyền năng nâng đỡ ta, hoàn toàn hiện diện trongmỗi phần tử.NhưChúanóiquatiêntri"Talàmđầytrờivàđất"Khôngcónơinàotađitớimàkhôngcóngài."TôicóthểtránhkhỏithầntríChúaởnơinàovàdấuẩnkhiChúahiệndiệnởnơinào."

NhưngcóphảilạlùngkhiChúatrànđầymọiphầncủavũtrụlạibịtâmhồnconngườimàngàitạodựngtrụcxuất?ThánhPhaolônóitớinhữngngười"khôngcóthầnkhícủaChúaKitô"(Roma8:9)vàvìtatinrằngBaNgôiThiênChúakhôngbịphânchiakhôngthểnàoChúaChahiệndiệnnơingườikhôngcóThánhThầnngự.VậyhìnhnhưhậuquảsẽlàChúahiệndiệnkhắpnơidobảntínhthiênchúanhưngngàikhônghiệndiệntrongmỗingườidoơnsủng.DOvôtínvàtộilỗitacóthểtrụcxuấtThiênChúasángtạorakhỏitâmhồnthụtạocủaNgài.

NhưngvìChúakhôngởtronghếtmọingườingườikhônglàmtrànđầyhếtmọingườimàngườingự trị.Ðàngkhác tại saoElishacầuxinchohai thần trícủaEliaởtrongông?Vàlàmsaotacóthểgiải thíchsựkiệncóngườithánhthiện

hơnngườikhácnếuThiênChúakhônghiệndiệnhoàntoàntronghọ.

Lạithêmvấnđềkhác.NếuChúahiệndiệnhoàntoànnơithụtạocủaNgàilàmsaongàihiệndiệnnhiềuhayíthaykhônghiệndiệngì?Câutrảlờiởchỗthụtạocókhảnăngtiếpnhậnngài,khôngphảidoýngàimuốntuôntràn.VũtrụngàitạodựngvàvẽrađẹpđẽcókhảnăngtiếpnhậnNgàinênngài tuôntràn trongmọiphầnbằngsựhiệndiệnvàquyềnnăngNgài.

Nhưngtinhthầnconngừơiquatộivàphảnloạn,đãtrởthànhhoàntoànxalạvớingườivànếukhôngcóơnthathứvàơnsủngkhôngcókhảnăngđónnhậnngài.Nếumắtmùkhôngnhậnđượcánhsángmặttrờiđiềuđókhôngdolỗicủamặttrời.

Mặttrờichiếusángkhắpnơinhưngkhôngphảihếttấtcảcókhảnăngtiếpnhậnánhsáng.VớiChúacũngthế.Nếucóngườiquatộilỗivàvôtínítnhậnngườithìkhônglàmgiảmbớtngài.Chúanơichínhmìnhlàtoànthểvàhoàntoàn,khôngcầntìmchỗởtrongtâmhồnconngười.Tâmhồntacầnngườinhưphươngtiệnchosựsốngvàmạnhkhoẻ.

ChúalàÐấngđờiđờicóthểliênhệ,cóthểhiệndiệnhoàntoànnơimỗicánhân.Dù chomỗi người tin có người theo trình độ khác nhau, theo khả năng khácnhaucủamỗingười,ngườihơnngườikém,nhưngdoơnsủng lòng từbingàingàixâydựnghọthànhđềnthờquígiánhấtchoNgài,nơiởtrọnhảochoNgài.

Tìmmảnhđấtchocuộcsốnghạnhphúc

Nếutanhìnđếnnhữngngườivượtbiển,đitàutheonhữngnguyêntắckhácnhautrongcuộcsống,chúngtathấycóbaloại.Cóngườikhôngbiếtđếnđiềukiệnvàđirabiểnmộtchútthôi,khôngcógiónhưngtrongtìnhtrạngimlặng.Họkhôngcầncốgắngnhiềucũngđếnđónhưngsungsướngkhuyênkẻkháctheohọ.

Nhómthứhaitráilại,bịđánhlừavìvẻyênlặngcủabiển,đixahơnvàđểmìnhđikhỏiquêhương.Nếucódòngnướcquyếnrũhaygióbấtchợtnổilên,hosungsướngđichấpnhậnbãotốnhưnhữngvấnđềthíchthú.Ðôikhigióngượclàmchohọphảixemlạibảnđồvàhoạchđịnhchocuộchànhtrìnhđếnhảicảngbìnhanmàhọthiếukhônngoanđãrờixa.

Nhómthứbagồmnhữngngườiđãrabiểnkhicòntrẻ,nhớlạinhữngdấuhiệucủaquê hương, chỉnhđịa bànvề ngayquê nhà dù cho thời tiết hay sốmệnh.Chính ký ức về quê nhà lôi kéo họ chứ không phải sự khôn ngoan của kinh

nghiệm.

Thựcrachúngtalàlữhànhtìmkiếmmảnhđấtchocuộcsốnghạnhphúc,ThànhTrìcủaChúa.Ðiềutacầnbiếtchínhlàcáigìngăncảnvàobếnbờlàtảngđálớnmọclêngiữabiển.Taphảisợvàcẩnthậntránhkhỏi.

Nhìnnórấtđẹpvànằmtrongmànánhsángđẹphuyễnhoặc.Nhiềukhingườitìmmảnhđất lại nghĩmỏmđáhơn làmảnhđất nênkhông còn thamvọngđithêm.Cóngườicònbịcámdỗbỏmảnhđấtđiramỏmđávìthấynócaovàchohọnhìnxuốngkẻkhác.Nguyhiểmchínhcủahònđảolànócóvẻchotìmngườikiếmmảnhđấthạnhphúc,conđườnghấpdẫnkhácnhưngchưađặtchânlênđó,vàvìthếnóđưahọđixa.

Mọi người tìmkiến thức đích thực vềmình và vềChúa phải sợmỏmđá nàychínhlàkiêungạovàhưdanh.Khôngcógìchắcchắntrênđócả.Nósụpđổvànuốttrửngnhữngaiđitrênnótiêudiệthọngaynơicửasánglángcủamảnhđấthạnhphúcmàhọthấytừxa,nhưnghọđiênkhùngkhôngthểvàođược.

Khúccalênđền;suyniệmthánhvịnh120

Thánhvịnhnàygọilàkhúccalênđền,cakhúckhingườitabướclên,từngbướcmột,lênđềnthánh.Ðâylàthánhvịnhvềsựtiếnbộtrênđườngsiêunhiên:tiếnlêntừthunglũngnướcmắtchođếnnơihồngphúc.TahãyquyếtđịnhtiếnlêntựtâmhồnvìChúaKitô,chínhngàiđãxuốngtrầnđểtacóthểlêntrời.

TathấytrongdânChúacóngườiđilênvàcũngcóngườithụtlùitrongtộilỗivàthấtbại.Aitiếnlênlàngườitiếnbộtronghiểubiếtsiêunhiên.Cònkẻthụtlùilàkẻthoảmãnvới"sữa"màthôitrongkhihọcóthểdùngnhữngcủaănsiêunhiên.Thườngsựsợhãichậntalạivàsựkhônngoankéotalêncaohơn.

Tahãy tưởngtượngmìnhnhưkẻmuốnđi lên.Việcđi lênnàyxảyra tạiđâu?Tronglòngta.Takhởiđầucuộcđilêntừđâu?Từkhiêmnhu,thunglũngnướcmắt.Vàchúngtasẽlênđếnchỗnào?Ðếnnơimàthánhvịnhđãchothấy"nơingàiđãchỉđịnh."

Bâygiờ,khingườiKitôhữuhoạchđịnhđểtiếntriểntrongsựthánhthiện,đilênchỗChúađãđịnh,thìhọsẽtrởthànhmụctiêuchokẻthùtấncôngchomiệnglưỡithùnghịch.Aichưakinhnghiệmcuộctấncôngđókhôngthểtiếnlêncáchnghiêmtúcđượcvàaikhôngcảmnghiệmbâygiờthìcũngchưalênđường.

NhưngmộtkhianhemchịemKitôhữuquyếttâmđilên,khinhchênhữnggiátrịtrầngianmauqua,đặtChúalênchỗnhấtvàcoikhoáilạchaysựmọingườibiếtđếnchỉcógiátrịthấp,sẽthấyhọbịcoilàkỳcụcvàbịphêbình.Khôngchỉcókẻthùtấncônghọ.

Cólẽđiềuđaukhổhơnlàsựphêbình tiêucựccủabạnbè tưởng làchomìnhnhững ý kiến hay, vì cho ý kiến là hành động ban phúc, giúp chomột ngườiđượccứuđộ,trongkhinhữngcốvấntốitămđólạilàmchobạnhữumìnhkhôngđượckhoẻmạnhvềphầnlinhhồn.NhữngcuộctấncôngnhưthếdobạnbèhaykẻthùKinhthánhgọilàmiệnglưỡiphỉnhphờ.VìthếtrướckhiđilênngườiviếtthánhvịnhxinChúagiúpđỡchốnglạicuộctấncôngđó:"LạyChúatronglúcloâuvàChúanghelờicon."

TạisaoChúanghe?Ðểchohọđitrênconđườngđilên,chochânhọbướcnhữngbướccaohơn,đếnnơingàiđãchỉđịnh.VàChúatrảlờicholờicầunguyệnnào?"LạyChúaxingiảithoátconkhỏinhữngmôimiệngbấtcôngvàlưỡiđiêungoa."Chínhnhữngmiệnglưỡinàykhôngchotađilên,đâylànhữngtiếngnóilàmthấtvọng,phỉnhphờvàlàmsailạc.ChỉcóChúaÐấnggọitalêncaocóthểgiảithoáttakhỏinhữngđiềuấy.

Tênnhọntìnhyêu:suyniệmthánhvịnh120:4

Chúatrảlờirasaochomiệnglưỡiphỉnhphờ?choquânthùlàmthấtvọngvàbạnhữukhônggiúpđượcgì?ChínhNgàinóivớita"Tênbắncủangườiquyềnthếmạnhmẽnhưthannguội.Nguộiđâycónghĩalàvôích.Tiếngnàygiốngnhauvìlàmchovậtgìkhôngcòntácdụngcũnggiốngnhưlàmchonóravôích.

TahãyxétđếnnhữngtênđólàphươngtiệnchoChúagiảithoáttakhỏimiệnglưỡiđiêungoalàgì."Tênnhọncủangườiquyềnthế"làlờicủaChúa.Khibắnranóđi thẳngvào tâmhồn,khôngmang lạicáichếtnhưmũi tên thường,nhưngmanglại tìnhyêuvàsựsống.Chúabiếtcáchđốt tên lửa tìnhyêuvàkhôngaibắntêntìnhyêugiỏihơnngườiđãđốtlêntênLờiChúa.Tênnàythâuquatâmhồnngườiyêunhưngđểgiúphọyêuhơnvàthâuquatâmhồntìnhyêulạnhgiáđểtìnhyêulạicháylên.

Như thế lời là tên bắnnhưng còn thannguội là gì?Chúng là những cục thancháylàmchonhữngtưtưởngtrầntụccủatabịthiêucháy,tiêuhuỷnhữngýnghĩtiêu cực xấu xa domiệng lưỡi điêu ngoa trồng vào.Anh em biết chuyện đó.Chúakêugọitalàmchuyệngì,nhưngtalạinhìnvànghenhữngtiếngnóilàm

chochúngtalạcđường.Ðiềugìlàmchobạnnghĩbạncóthểlàmchuyệnấy?TạisaongườiKitôhữukhác lạimạnhmẽhơnbạn?Tại saongườibệnhhoạnhayphụnữnghèokiacóthểmaumắnthihànhđiềubạncholàcựcnhọc?NhưthếgiớirănChúađâmthâutâmhồntínhữukhihọhoàntoànnảnchívìsựtựmãnbịthươngtổn,cũngnhưướcmuốnthànhcôngvàđượccoitrọng.

Than hồng được áp dụng cho điểmnày, đốt cháy những cây cối khôngmạnhkhoẻlàmhưđấtđai,nhữngcâycốicủanhữngtưtưởngvàthamvọngthếtục,vàlàmnềnchoChúaxâydựngđềnthờ.Thanlàmchohoangvuđượcnémvàochotapháhuỷnhữnggìsựdữđãtrồngtronglòngta.

Nhưngthancóthể"sống".Thannguộilàthanchếtcònthanđangcháylàthansống.Thancũngcóthểlàbứctranhvẽsựtrởlại:củangườiđãchếtnhưngđượcchosốnglạivàđểbênlòthancháy.Kếtquảthựckỳdiệu.Mộttênbợmnhậu,ngườiduthủduthực,ngườimêchơi,ngườigianxảocũngcóthểtrởthànhKitôhữudấnthân,sốtsắngphụngsựChúavàcháylênnhưthanhồng.

LềuởKedar:suyniệmthánhvịnh120:5

Bây giờ người viết thánh vịnh thốt lên tiếng kêu buồn thảm "Hồn tôi lưu lạcphươngxa,tôiởnơilềutrạiKedar."

MọingườiKitôhữuđềubiếtmộtđiềugìtrongcáikhóhiểunàyvìđiềutasốngtrêntrầngiannhưkẻxalạbịlưuđầycómộtýnghĩa.TakêuChúatừ"tậncùngtrái đất."Nhưng cuộc lưu đầy không phải làmột sự tròn trịa, nhưng chỉ làmbuồnkhổ"Thanôi,ngàycưngụcủatôithựcxaxôi."

Chúng ta thấymình trongnhững lều trạiKedar.Chúng làgì?TiếngKedar cónghĩabóngtốivàlềutrạiKedarlàlềutrạicủaIsmaelnhữngngườitheoôngchỉthờChúabằngxácthịtkhôngsiêunhiênvàquápháplý.Ngườiviếtthánhvịnhđangởnơikhôkhanvàbóngtốitinhthần:"TôiởnơilềutrạiKedar."

Kinhnghiệmcủaôngởđâycòncayđắnghơn:"Vớingườighétsựhoàbìnhconluônhoàthuận,vàkhiconnóivớihọ,họtấncôngconkhôngcầnbiếtlýdo."

Ai ghét hoà bình?Chắc chắn là người phá huỷ sự đoàn kết.Ðoàn kết là hoàbình.Khôngđoànkếtpháhuỷhoàbình.Chúamuốnchogiáohộihợpnhấtvàhoàbìnhvàsaucùngngàisẽphánxétkẻpháhuỷnó.NhưnghiệnnayvìlợiíchchohoàbìnhtađượckêugọisốngvớihọchođếnngàyChúatáchlyngườilànhrakhỏingườidữvàchỉđưahạtgiốngtốtvàokhocủaNgài.Vìthếtahiềnhoàở

giữa những người ghét hoà bình. Ðây là những lời của những người thực sựthuộcvềChúaKitônhưngđượckêugọisốnggiữacỏlùng.

Tacònphảilàmchứng:yêuhoàbình,yêuChúaKitôyêuhoàbìnhlàyêuChúaKitô.ThánhPhaolônóiChúaKitôlàbìnhancủatavìngàihợpnhấthaidântộcđangxungđột "làmchocảhainênmột."(Ephesô2:14)Vì thế taphảinóivớingườixưngmìnhthuộcvềChúaKitômàlạighéthoàbìnhlà"TạisaoChúalàsựanbìnhvìngàihợpnhấthaidântộcthànhmột,cácbạnlạimuốnlàmchomộtdântộcthànhhai?

Làmsaobạncóthểlàngườikiếntạohoàbìnhkhibạntạonênchiarẽ?"Nóithếvớingườighéthoàbìnhlà"ănởthuậnhoà".Nhưngkhitanóithếnhữngkẻthùcủahoàbình"tấncôngtavôcớ".

Ngườicanhkhôngbaogiờngủ:suyniệmthánhvịnh121

Trong khi ta đi lên từng bước trong cuộc hành hương tinh thần vào đền thờThiênChúa,ngườiviếtthánhvịnhcầunguyện:"Xinđừngđểchânconlunglay."

Aidichuyểnchânta?AidichuyểnchânAdamtrongvườnEden,làmchoônglạcxakhỏithiênđàng?Cũngchínhlàkẻthùđãrờichântakhỏiconđườngchắcchắn.Nhưngtrướchếtaiđãdichuyểnchâncácthiênthầnsangãvớinhữnghậuquảtrầmtrọngnhưthế?ThánhKinhnóichotalàhọsangãvìkiêungạo.Kiêungạosẽ làmchotađi lạcxaThiênChúavàsựthiện,khỏiniềmtin.Tinvàtíntháclàkẻthùcủakiêungạovì tindiễntảsựkhiêmnhường:"DướibóngcánhChúahọsẽtínthác."

Ngườiviết thánhvịnhchỉ cầunguyện: "Xinđừngđểchânconxiêu té."Chúacũng trả lời rất đơn giản: "Ðừng để cho người canh giữ buồn ngủ."Nếu bạnkhôngmuốnsẩychânrớtkhỏiconđườngđilên,thìhãycoichừngngườigiữbạnkhỏingủmê.Hãycoichừngchohọtỉnhthứcvàcoichừngbướcđicủabạn.Nhưthếbạnsẽkhôngngãvàchânbạnkhôngxiêuté.

Nhưngtacóthểtrảlờilà:"Takhôngcókhảnăngđểchắcchắnngườigiữtangủmất."Dĩnhiêntakhôngmuốnngườicanhgiữngủquênnhiệmvụnhưnglàmsaocóthểngăncảnđiềuđó?"

Câutrảlờilà:"Chọnchođúngngườicanhgiữ."Chọnngườicanhgiữkhôngbaogiờngủ.Cóngườinhưthếkhông?Dĩnhiênaicũngcólúcphảingủ.Câutrảlờitrongthánhvịnhlà:"ÐấngcanhgiữIsraelkhôngbaogiờngủ.""Ðấngcanhgiữ

Israelkhôngbaogiờngủnghỉ."Chúakhôngngủ,ngàikhôngbaogiờkhônglàmviệc,ngàikhôngbaogiờthôicôngviệcvĩnhcửulàgìngiữvàhướngdẫndânngười.

TrongcuộctửnạnChúaGiêsuđãđiquasựchếtvàosựsốngmởđườngchotalàkẻtinngàicũngđiquasựchếtđếncõisống.NhiềungườichorằngChúachết:ngườingoại,ngườidothái,ngườixấuxachonhưthế.NiềmtinKitôgiáođượcphânbiệtdoniềmtinChúaKitôtừcõichếtsốnglại"ChúaKitômộtkhitừcõichếtsốnglại,Ngàikhôngcònchếtnữa.

Sựchếtkhôngcònlàmchủđượcngườinữa."Chếtlàhìnhảnhsaucùngcủagiấcngủ,chiếnthắngconngườisaucùng.Nếubạnmuốnchọnngườicanhgiữkhôngbaogiờngủthìhãychọnngườikhôngbaogiờchết.Mọiconngườiđềungủ,vàmọiconngườiđềuchết.

DođóđừngđặtniềmhivọngnơingườihaychếtnhưngnơiChúaKitôđãchiếnthắng sự chết và nhưChamình "không bao giờ ngủ." Chúa sẽ canh giử bạnkhông phảimột con người sẽ ngủ và chết nhưngChúa của sự sống và chiếnthắngsựchết.NgàisẽcoichừngtừngbướcđicủabạntrèolênnúiChúa.

Ðirađivào:suyniệmthánhvịnh121:8

"Chúanhìnbạnđirađivào,từbâygiờvàchođếnmuônđời."Tahãysuynghĩmộtchútvềsựđirađivào.Ðirađivàolàgì?

Tôixinđềnghịđốivớichúngtađivàolàcámdỗvàchiếnthắnglàđira.Chúanhưngườithợgốm,đặtbìnhnặnvàomáythửrồikhiđãnungxongthìđemra.Khi thợgốmđặtvàoôngkhôngchắcvềphẩmchấtnhưngkhi lấyra thìchắc.Chúa"biếtkẻthuộcvềmình,"ngườikhôngbịvỡdướisứcnóngvàchỉcóngườikhiêmnhườngsẽquanổicuộcthửthách.

Trongmọicámdỗchínhkhiêmnhườngcanhgiữta.TatrèokêntừthunglũngnướcmắthátbàicaÐilênvàkhitađilênChúacoichừngchotachođếnkhitaantoànđivàođềnthánh.ThánhPhaolônói:"Ngàitrungtínvàkhôngđểtabịthửtháchquásứcchịuđựng."NhưthếChúacoichừngkhitađivàothửtháchvàđiratrongchiếnthắng.

Mộtphầncủasựcoichừng,khitađivào,làlàmchotakhỏibịthửtháchquásứcchịuđựng.Nhưngngàicũngcoichừngkhitađira:"Ngàichotaconđườngđirađểbạncóthểchịuđược."

Nhưthếtađừngdựavàosứcmìnhđểtựvệ.TanêntinvàoChúađểbảovệvàgìngiữta.Ngàikhôngngủdùngàiđãngủtronggiấcchếtvìta.Nhưngbâygiờngàisốnglại,ngàikhôngcònchếtnữa.

Trongkhitrèolêntừthunglũngkhóclóc,tađừngmấtthờigiờhayquaylại.Cònvàiconđườngkhácđểđivàsựlườibiếngvàkiêungạocốgắngrủtatheoconđườngkhácdễdànghơn.Nhưngtacóthểtừchốivàtrèochovữngchắctrênconđườngmụcđíchcủata,nếusựtínthácnơiÐấngcanhchừngbướctađirađivàongài giữ chân ta và chephủ ta khỏimặt trời thiêunóng củabanngàyvà ánhtrănglạnhlẽobanđêm.

Nếutatínthácvàochínhmìnhthìchântalunglayrồi,vàmộtkhiđãxiêuté,dùta cómức độ đức tin nào sự kiêu ngạo sẽ làm cho tamê ngủ và té nhào.Aikhiêm nhượng đi lên từ thung lũng nước mắt đi lên núi Chúa là người cầunguyện:"Xinđừngđểchânconxiêuté."

Gierusalemtrêntrời:suyniệmthánhvịnh122

Ðâycũnglàthánhvịnhđilên.Ngườiviếtthánhvịnhmuốnđilên,lêntrời,haynhưviếttạiđây:lênJerusalem."Tôivuimừngkhingườitanóivớitôi"Chúngtahãy vào nhà củaChúa."Như đámđông tụ họp để hành hương nơi thánh địa,người thờphượngđi lênđền thánhJerusalem.Họchạy,họhốihả.Họbịkíchthíchvàhammuốn.TahãyđểmìnhbịkíchthíchcùngvớidânChúađivàonhàngài.Hãyvuivớingườiđãvàotrướctacáctiêntrivàtôngđồđãgọita"hãyđivàonhàChúa".

"Chântađứngnơitiềnđườngngười,hỡiJerusalem."Thựcsựhọchưatớinhưngđólàniềmtinvàhivọngnhưlàchânhọđãđặtlênđấtthánh.BạnthấylàbạnsẽchiếmhữuđượcnhàChúanếubạntrungthànhtìmkiếmnó.Ngườitrèolênsẽkhuyếnkhíchmìnhkhinghĩlàhọđãởđó."Chântađứngtrênsâncủangười."Ðiềunàylàmchoviệctrèolêndễhơn.

NhưngJerusalemnàođây?Jerusalemlàtênmộtthànhphốtrêntrầngianthànhphố hiện nay đổ nát. Tại sao tamong đứng trong đền thánh xa lạ và đổ nát?Nhưngngườiviết thánhvịnhqua thánh thầnkhônghátvề Jerusalemdướiđấtxâybằngđágỗhayhồ, Jerusalemđãgiết các tiên trivànémđánhữngngườiđược saiđến,nhưng là Jerusalem trên trời, thành thánhmàPhaolôgọi là "mẹcủatấtcảchúngta...vĩnhcửutrêntrời."

Jerusalemđượcdiễntảởđâylà"đượcxâycấtnhưmộtthànhtrì."KhiDavidnói

thếthìJerusalemđãxâyxong.CònthànhphốđangđượcxâylàJerusalemmới,khôngxâybằnggạchhayđá(nhưPhêrônói)cónềnmónglàChúaGiêsuKitô.Ðâylàthànhphốtrêntrời,cónềnmóngtrêntrời.Mỗivịraogiảngchânlýgiúpcho việc cắt đá nhưng chínhChúa làm cho thành hình thể thích hợp cho đềnthánhngài.Nếutacóniềmtintalàthànhphầncủađềnthờmàtamongmuốnđitới"Anhemđượcxâydựngnhưnhữngviênđásốngđộng..AnhemlàđềnthờThiênChúa."

Ðềnthờnàycóđặctínhchóingời:"Jerusalemđượcxâydựngnhưmộtthànhtrìnghĩalàduynhấtvớimình."Mọingườitrongđóđềuhợpnhất.NhưThiênChúadựngnênnó,nóluônnhưthế,khôngphảinaythếnày,maithếkhác.ChúaKitôduynhấtvàluônnhưthế.Vànếuta,dướiáplựccủacuộcsốnghàngngàyvớinhữnggiátrịmauquavàhoàncảnhthayđổi,cảmthấychúngtathayđổi,khôngkiêntrìtahãynhớlạilànếutakhôngthểđilên,ngườisẽxuống.Ngàiđếnvớita,người vĩnh cửu vẫn là người, làm cho ta thành ngườimà chính ta làmkhôngđược.