[sc]các giải pháp phát triển thị trường bán lẻ ở việt nam

7/21/2019 [SC]Cc Gii Php Pht Trin Th Trng Bn L Vit Nam

1/87

1

HC VIN TI CHNH

KHOA TI CHNH DOANH NGHIP

Tn cng trnh:

CC GII PHP PHT TRIN THTRNG

BN LVIT NAM

Sinh vin thc hin: Nguyn Hu TnLp: CQ48/11.07

GV hng dn:Th.S Phm ThThanh Ho

H Ni, thng 3 nm 2012


2/87

2

MC LC

Mc lc ................................................................................................................. 1

Danh mc tvit tt............................................................................................ 5

Danh mc biu , bng biu ............................................................................. 6

Mu ................................................................................................................. 7

Chng 1: TNG QUAN THTRNG BN L........................................ 9

1.1. L lun chung vbn l. .............................................................................. 9

1.1.1.Khi nim .................................................................................................... 9

1.1.2.Cc loi bn l. ........................................................................................... 10

1.1.2.1.Bn lti ca hng. ............................................................................... 10

1.1.2.2.Bn lkhng qua ca hng. .................................................................. 13

1.1.2.3.Bn ldch v. ........................................................................................ 13

1.1.3.Vai tr ca hot ng bn l. .................................................................... 13

1.1.4.Chc nng ca hot ng bn l. ............................................................... 14

1.2.Tng quan vthtrng bn l. ................................................................ 16

1.2.1.Khi nim thtrng bn l. ...................................................................... 161.2.2.Cu trc knh phn phi ca thtrng bn l. ......................................... 17

1.2.3.Cc yu tnh hng n shnh thnh v pht trin ca thtrng bn l

............................................................................................................................. 21

1.2.3.1. Cc chnh sch ca Nh nc. .............................................................. 21

1.2.3.2. Cc yu tkinh t. .................................................................................. 22

1.2.3.3.Dn c. ................................................................................................... 22

1.2.3.4. C shtng. ........................................................................................ 22

1.2.3.5. Yu tkhoa hc k thut. ........................................................................ 23

1.3. Kinh nghim pht trin thtrng bn lmt snc v bi hc p

dng cho Vit Nam.. .......................................................................................... 23


3/87

3

1.3.1. Mt skinh nghim ca Nht Bn............................................................ 23

1.3.2. Mt skinh nghim ca Hoa K.............................................................. 25

1.3.3. Mt skinh nghim ca Trung Quc ....................................................... 26

1.3.4.Mt sbi hc kinh nghim cho Vit Nam ............................................... 30

Chng 2: THC TRNG THTRNG BN LVIT NAM. ............ 33

2.1. Thc trng thtrng bn lVit Nam. .................................................. 33

2.1.1. Tng mc bn lhng ha, dch v.......................................................... 33

2.1.2. Mng li phn phi ................................................................................. 36

2.1.3. Spht trin vslng doanh nghip bn lVit Nam. .................... 37

2.1.3.1.Hthng chtruyn thng. ................................................................... 38

2.1.3.2.Hthng cc ca hng bn ltruyn thng, kinh doanh nhl. .......... 39

2.1.3.3.Hthng cc chui ca hng bn l...................................................... 39

2.1.3.4.Hthng siu th, cc trung tm thng mi. ....................................... 39

2.1.4. Sdch chuyn c cu thphn trn thtrng bn l............................ .40

2.1.4.1. Cn cn bn ldch chuyn dn vpha cc knh bn lhin i. ...... 412.1.4.2.Doanh nghip bn lnc ngoi ang dn chim u th. .................... 43

2.1.4.3. Cc c ch, chnh sch ca Chnh ph. ................................................. 44

2.1.4.4. Nhng nh gi ca cc tchc quc t. .............................................. 45

2.1.5. Thng mi in t................................................................................... 46

2.1.6. Gi chng ho ......................................................................................... 47

2.2. Mt snh gi vthc trng pht trin thtrng bn lVit Nam . 48

2.2.1 nh gi v thnh cng ............................................................................. 48

2.2.1.1. Thnh cng ............................................................................................. 48

2.2.1.2.Nguyn nhn ca thnh cng ................................................................. 49

2.2.2. nh gi vhn ch ................................................................................. 53


4/87

4

2.2.2.1.Hn ch..................................................................................................53

2.2.2.2.Nguyn nhn ca hn ch......................................................................54

Chng 3: CC GII PHP PHT TRIN TH TRNG BN L

VIT NAM ......................................................................................................... 59

3.1. Nhng xu hng pht trin thtrng bn ltrn thgii................... 59

3.1.1. Thng mi in t................................................................................... 59

3.1.2. Cc dch vchm sc khchhng pht trin ............................................ 60

3.1.3. Hnh thnh cc tp on bn lln ........................................................... 60

3.1.4. Nhng quyn thng hiu ...................................................................... 61

3.2. Dbo vcc yu tnh hng tnh hnh pht trin thtrng bn l

Vit Nam giai on hin nay n nm 2015................................................... 61

3.2.1. Tng quan vnn kinh t.......................................................................... 61

3.2.2. Cc i thcnh tranh............................................................................... 62

3.2.3. Ngi tiu dng......................................................................................... 63

3.3. Quan im pht trin thtrng bn ltrong nc ca Chnh ph.... 63

3.4. Mc tiu pht trin thtrng bn lthi gian ti ................................ 653.5. xut cc gii php pht trin thtrng bn lVit Nam trong

thi gian ti ........................................................................................................ 67

3.5.1. Vpha Nh nc ..................................................................................... 67

3.5.1.1.Quy hoch tng ththtrng ................................................................ 67

3.5.1.2.Hon thin khung php l ...................................................................... 72

3.5.1.3. Nhng chnh sch h tr, khuyn khch cc doanh nghip bn lVit

Nam ..................................................................................................................... 74

3.5.1.4. Chuyn bin hp l v nhn thc, thi , th hiu tiu dng ca cc

tng lp nhn dn ............................................................................................... 76

3.5.2. Vpha doanh nghip................................................................................ 78


5/87

5

3.5.2.1. Xy dng chnh sch mt hng, gi c, phng thc, hnh thc bn

hng, khuyn mi................................................................................................. 78

3.5.2.2.y mnh mi lin kt vi cc doanh nghip ........................................ 80

3.5.2.3. Tng cng cc hot ng qung b tip cn ngi tiu dng ............ 81

3.5.2.4.Mrng thtrng vkhu vc nng thn ............................................. 82

Kt lun .............................................................................................................. 84

Ti liu tham kho ............................................................................................ 85


6/87

6

Danh mc tvit tt

B2B: Business to businessHnh thc thng mi in tm khch hng

l cng ty.

B2C: Business to customerHnh thc thng mi in tm khch

hng l c nhn.

B: ng bng

FDI: Foreign direct investment - Vn u ttrc tip nc ngoi.

GDP: Gross domestic product - Tng sn phm quc ni.

SRA: Hip hi bn lSingapore.

TNS: Cng ty nghin cu thtrng Taylor Nielsen.

VDA: Cng ty cphn u tv pht trin hthng phn phi Vit Nam.

WTO:World trade organization - Tchc thng mi thgii.


7/87

7

Danh mc biu , bng biu

1 Biu 2.1 Tng mc bn lgiai on 2007-2011.

2. Biu 2.2. Mng li bn lVit Nam.

3. Bng 2.1. Tng mc bn lhng ho, dch vtnh theo cc vng trn c

nc.

4. Bng 2.2. Tng hp s liu v mng li cc ch trn c nc n

31/12/2010.

5. Bng 2.3. Tng hp sliu vsiu thv trung tm thng mi trn c

nc n 31/12/2010.

5. Bng 2.4. Tng hp t trng cc knh cc knh bn lhin i trong

tng ccu thtrng bn lVit Nam qua cc nm.

7. Bng 2.5. Tng mc bn lhng ho, dch vtiu dng phn theo khu

vc kinh t.

8. Bng 2.6. im sv thhng ca thtrng bn lVit Nam.9. Bng 2.7. Gi chng ho qua cc nm giai on 2007-2010.


8/87

8

MU

1. Tnh cp thit ca ti:

Khi Vit Nam i mi nn kinh t, chuyn sang nn kinh tthtrng v

hi nhp su hn vo nn kinh t thgii v khu vc th bmt ca ton nn

kinh t- x hi c nhiu chuyn bin. Thtrng bn ll mt trong nhng th

trng c nhiu thay i su sc nht trong ton bnn kinh t. Hnh thc tem

phiu trong nn kinh ttp trung bao cp bthay thbi hnh thc phn phi

mang tnh cht th trng. Gi c, s lng, chng loi hng ho sn xut hay

nhp khu u xut pht tnhu cu ca thtrng. ng thi, c spht trin

mnh mca hthng chv cc doanh nghip bn lthuc thnh phn kinh t

ngoi Nh nc. Lc ny, th trng bn l thc s thhin c vai tr ca

mnh l p ng nhu cu tiu dng ca ngi dn v gp phn thc y sn xut,

ti sn xut.

Mc d trong thi gian ngn hn 25 nm i mi, thtrng bn lVit

Nam c spht trin vt bc song vn bc lnhiu hn chnh:

+ M hnh phn phi ch yu mang tnh cht truyn thng ca nn snxut nhl.

+ C shtng, trang thit bphc vcng tc bn llc hu thiu thn.

+ Cc doanh nghip bn lVit Nam cn yu km v vn ln trnh

qun l

Tthc tin ny, vic nghin cu spht trin ca thtrng bn lVit

Nam v kinh nghim pht trin thtrng ca cc nc trn thgii a ra

c nhng chin lc pht trin ph hp l vic rt cn thit. Bi vy, tc gi

chn ti nghin cu:

Cc gii php pht trin thtrng bn lVit Nam.

2. Mc tiu nghin cu ca ti:


9/87

9

Lm r mt svn vbn l, nghin cu nhng ni dung cbn ca

bn l, thtrng bn lv kinh nghim pht trin thtrng bn lca mt s

nc trn thgii.

Phn tch v nhgi nhng thc trng pht trin ca thtrng bn l

Vit Nam thi gian qua.

xut gii php pht trin thtrng bn lVit Nam trong iu kin

hin nay.

3. i tng nghin cu:

i tng nghin cu ca ti l vn l lun v thc tpht trin th

trng bn lVit Nam trong bi cnh hin nay.

4. Phm vi nghin cu:

V khng gian: tp trung nghin cu mt s loi hnh t chc bn l

truyn thng v hin i Vit Nam.

V thi gian: ti tp trung nghin cu thc trng pht trin thtrng

bn lVit Nam tnm 2007 n nay.

5. Phng php nghin cu:Phng php nghin cu chyu l phn tch, thng k, so snh, tng hp

da trn cc ti liu, sch bo c lin quan.

6.Ni dung nghin cu:

Ngoi phn mbi, kt lun kt cu ca bi nghin cu gm 3 chng:

Chng 1:Tng quan vthtrng bn l.

Chng2:Thc trng thtrng bn lVit Nam.

Chng 3:Cc gii php pht trin thtrng bn lVit Nam.


10/87

10

Chng 1: TNG QUAN VTHTRNG BN L.

1.1.L lun chung vbn l.

1.1.1. Khi nim.

Theo bch khoa ton th mwikipedia: Bn lbao gm vic bn hng

ho tmt vtr cnh, nh mt ca hng bch ho, gian hng trong siu th,

ki-t hoc trung tm mua sm vi s lng nhngi mua c th tiu th

trc tip. Bn l cn bao gm c dch v h tr nh phn phi, a hng.

(Bch khoa ton th mhttp://en.wikipedia.org/wiki/Retail)

Hay mt quan nim khc cho rng: Bn ll tt cnhng hot ng c

lin quan n vic bn hng ho hay dch v trc tip cho ngi tiu thcui

cng hsdng cho bn thn chkhng phi l kinh doanh.

Nh vy, c th thy, mc d c nhiu khi nim khc nhau v bn l,

nhng chng u c nhng im chng v c thkhi qut: Bn ll hot ng

bn cc sn phm hon chnh v dch vcho ngi tiu ththa mn nhu cutiu dng c nhn hay hgia nh. Hay, bn l gm tt c cc hot ng lin

quan n vic bn hng ha trc tip cho ngi tiu dng cui cng h s

dng vo mc ch cc nhn, khng kinh doanh.

Th loi bn l ca mt ca hng chnh l s tp hp nhng chng loi

hng ho v dch vm ca hng y chn vo danh mc phc v, v bao gm

nhng yu t: c tnh ca chng loi hng ho v dch vm ca hng y phcv, chnh sch gi m ca hng y theo ui, chnh sch ca ca hng i vi

hot ng qung co v khuyn mi, chnh sch cu ca hng vmt thit k,

trng by, vtr a chung, quy m ca ca hng.
http://en.wikipedia.org/wiki/Retailhttp://en.wikipedia.org/wiki/Retailhttp://en.wikipedia.org/wiki/Retail


11/87

11

Hng ho trn thtrng bn lcng rt a dng, nhiu chng loi nhng

c thphn chia theo 3 nhm hng ho sau y:

- Sn phm thc phm

- Hng ho s dng lu di: thit b gia dng, in t, g, hng th

thao y l nhng mt hng khng nhanh chng hao mn v cung cp tin ch

theo thi gian.

- Hng hng tiu dng: qun o, may mc, y l cc loi hng ho c

mt khong thi gian sdng gii hn.

1.1.2. Cc loi hnh bn l:

Cc loi hnh bn lv cng phong ph v a dng. Da trn cc tiu ch

khc nhau ngi ta c thphn loi ra nhiu loi hnh bn lkhc nhau. V d

phn loi theo quy m th cc loi hnh bn l c cc c sbn lln, va v

nh. Hay phn loi theo cc chththam gia bn lth cc loi hnh bn lgm

c doanh nghip bn l, hp tc x bn l, c thhgia nh... Tuy nhin, ph

bin nht th ngi ta thng phn loi thtrng bn ltheo tiu thc cch thc

bn hng v hng ho kinh doanh.Theo , trong thtrng bn lcc loi hnh bn lgm c bn lti ca

hng, bn lkhng qua ca hng v bn ldch v:

1.1.2.1.Bn lti ca hng.

y l loi hnh bn lphbin nht hin nay. Theo loi bn lny, cc t

chc hay c nhn bn lc mt a im kinh doanh cnh. Ti y, ngi ta

tchc trng by hng ho v ngi tiu dng ti y mua v thanh ton trc

tip. Cc a im bn hng ny tu theo quy m, tnh cht ca tng loi ca

hng m ngi ta phn loi ra cc loi ca hng khc nhau. Hin nay c cc loi

ca hng bn lnh sau:


12/87

12

- Ch: Chl mt loi hnh bn ltruyn thng lu i v phbin khp

ni trn thgii. Chc thhiu l mt ni quy tnhiu ngi bn lv ngi

tiu dng tiu thcc loi hng ho khc nhau. Hot ng bun bn ca ch

c thdin ra hng ngy hoc nh ktheo mt khong thi gian nht nh.

- Siu th: Siu thl mt loi hnh bn lhin i. Siu thc hiu l

mt ca hng bn lkinh doanh theo phng thc tphc v, c trang bc

svt cht tng i hin i, by bn nhiu mt hng p ng nhu cu phong

ph ca ngi dn. Gi cti siu ththng cnh theo sn nh ca ngi

kinh doanh khng linh hot nh gi c ti ch. Siu th thng phi p ng

c mt squy nh nht nh vc svt cht: quy m, a im, kho... Quy

nh ny tuthuc vo c quan qun l ca siu thny.

- Ca hng bn lc lp: Loi hnh bn lny tn ti rt phbin. Cc

ca hng ny thng thuc shu ca c nhn hay hgia nh. N tn ti di

hnh thc cc ca hng, ca tim nhti cc mt ph, khu dn c. Cc loi hng

ho ti cc ca hng ny thng l cc hng tiu dng, dn dng phc v cho

nhu cu tiu dng hng ngy.- Ca hng bn ldng hp tc x: Hp tc x bn lc hnh thnh bi

mt nhm ngi bn llin kt vi nhau cng bun bn, phn phi hng ho.

Slin kt ny da trn stnguyn, ng thi cc thnh vin c quyn tdo

gia nhp tch khi hp tc x v tcung ng hng ho tcc ngun ngoi hp

tc x.

- Ca hng bch ho: y l loi hnh ca hng ln cvquy m v s

lng hng ho. Cc ca hng bch ho thng c xy dng ti cc khu dn

c tp trung ng c. Hng ho ti y phong ph vchng loi v mu m nn

thng c by bn chuyn bit ti cc khu vc ring ca ca hng


13/87

13

- Ca hng i l: Cc ca hng ny c ngi sn xut hoc ngi phn

phi trung gian cho vic tiu thhng ho trn c shp ng i l. Hot ng

ca cc ca hng ny thng c lp v hng mt khon hoa hng nht nh.

- Ca hng nhng quyn thng mi: y l mt hnh thc mi m, n

bt u xut hin ti Mtu thk20 v ngy cng pht trin mnh m. Ca

hng ny thng c k hp ng c nhng quyn kinh doanh mt loi

hng ho dch vnht nh tnh sn xut. Cc ca hng nhng quyn l cc

ca hng c vn sn v a im kinh doanh. Cc ca hng ny kinh doanh da

vo thng hiu ca mt hng ni ting trn th trng. Ngoi ra, cc ca

hng ny cng nhn c s t vn, cung cp b quyt vmarketing, t chc

qun l, o to ngun nhn lc...tn vtrao quyn kinh doanh. i c

iu , th ngoi s tin ng lc u ,cc ca hng cn phi ng thm mt

khon ph nht nh.

- Ca hng chuyn doanh: y l hnh ca hng kinh doanh chuyn su.

N ch cung cp mt hay mt nhm hng ho nht nh hay ch phc vmt

nhm ngi tiu dng nht nh. V d:ca hng chuyn doanh c th l cahng chbn mt loi hng ho nh qun o, giy dp...hay mt nhm sn phm

nh hng ti sng, hng ng lnh; ca hng chuyn bn hng cho tr em,

ngi gi...

- Ca hng gim gi, hgi: Ca hng ny bn cc loi hng ho vi gi

thp hn vi gi bn ltheo yu cu ca ngi sn xut hoc tnh cht ca sn

phm.

- Ca hng kho: Ca hng ny mang tnh cht nh mt kho hng. Cc ca

hng ny thng khng trng by hng ho, khng qung co tn dng c

din tch v chi ph.


14/87

14

- Ca hng bn v gii thiu sn phm: Ca hng thuc shu ca ngi

sn xut. y l knh phn phi ca trc tip ca ngi sn xut ti ngi tiu

dng.

1.1.2.2.Bn lkhng qua ca hng.

Theo cc t chc v c nhn bn lkhng cn thit phi c mt a

im bn hang cnh. Ngi ta c thbn hng tn nh bn hng qua bu in,

bn hng qua mng

1.1.2.3.Bn ldch v.

Tc l, y hng ho l dch vchkhng phi l hng ho n thun.

Cc loi hnh bn l dch vnh: cho thu phng , git l, cho thu phng

tin

Mc d, cc ca hng bn l vn cn ph bin nhng cng vi s pht

trin ca cuc sng th cc loi hnh bn lkhng qua ca hng v bn ldch v

cng ngy cng phbin hn. Do spht trin mnh mca cng ngh, cng

ngh vin thng c bit l mng internet th hin nay hot ng thng mi

in t(gii thiu, bn hng v thanh ton qua mng) ang rt pht trin. ngthi, thu nhp ca ngi tiu dng tng ln dn ti nhu cu di li, nghngi, n

ung ... tng ln ko theo cc loi hnh dch vtng ln khng ngng.

1.1.3. Vai tr ca hot ng bn l:

Khi hot ng bn lpht trin tt, lnh mnh th nh sn xut tng,

phc vc nhu cu ca ngi tiu dng v gp phn thc y tng trng

kinh t.

Hot ng bn lc vai tr iu tit hng ho. N iu tit hng ho t

ni sn xut ti ngi tiu dng. N iu tit hng ho tt ccc vng min t

thnh ph, nng thn, vng su vng xa bt kni u c nhu cu. Hot ng

bn lpht trin n m bo cung cp hng ho cng bng cho mi ngi dn


15/87

15

trn khp cc vng trn cnc. Do vy, hot ng bn lcng c vai tr gp

phn vo vic gim khong cch giu ngho gia cc khu vc.

C cu thng mi c nhng bin i su sc khi m hot ng bn l

pht trin. Khi thtrng ngy cng lnh mnh, cnh tranh hiu quhn.

Spht trin ca hot ng bn lcng tng cng khnng tiu tit t

chu nh hng ca Nh nc ca th trng hn. Khi hot ng bn l pht

trin tc l hng ho phong ph v vi nhiu nh phn phi cng vi cc quy

nh cnh tranh lnh mnh th chc chn ngi tiu dng snhn c nhng

hng ho tt nht vi gi chp l nht.

Trong nn sn xut hng ho kinh tthtrng c xut hin mu thun c

bn gia mt nn sn xut hng ho ln v nhu cu a dng ca ngi tiu dng.

Sd c mu thun l do v sngi tiu dng khc nhau li c nhng nhu

cu, sthch khc nhau. Khi x hi cng pht trin th sa dng ca nhng nhu

cu ny ngy cng tng. Trong khi cc doanh nghip phi tng quy m sn

xut ti a ho li nhun. V hot ng bn lc vai tr gii quyt c mu

thun c bn .1.1.4. Chc nng ca hot ng bn l:

Hot ng bn lc rt nhiu chc nng. Nhng cc chc nng chnh ca

bn ll mua, bn, vn chuyn, lu kho, phn loi, ti chnh, chu ri ro v thng

tin thtrng.

- Chc nng c bn nht ca hot ng bn ll chc nng mua v bn:

Chc nng mua tc l tm kim, nh gi, so snh gi trcc loi hng ho dch

v. Chc nng bn l tiu th, phn phi cc loi sn phm ny. Li nhun ca

cc nh bn lchnh l nhvo schnh lch gia gi hng ho bn ra v mua

vo. Do ti a ho li nhun cc nh bn lcgng mua hng vi gi rv

bn ra vi slng ln v gi cao.


16/87

16

- Chc nng cung cp ti chnh: Chc nng ny thhin vic cc nh

bn lcung cp ti chnh tn dng cn thit cho mt hot ng sn xut hng ho

no . C thnh bn lcung cp ti chnh trc mt phn nh sn xut.

Vic thc hin chc nng ny tuthuc vo khnng ti chnh ca nh bn lv

mi quan hgia nh bn lv nh sn xut.

- Chc nng thng tin: Chc nng thng tin ca hot ng bn lc th

hin hai chiu. Thng qua cc hot ng qung b, marketing ca cc nh bn

lth cc thng tin vsn phm c gii thiu ti ngi tiu dng. ng thi,

qua hot ng bn lcc nh bn l l ngi tip xc trc tip vi ngi tiu

dng. Hl nhng ngi hiu r nhu cu, thhiu, thu nhp ca ngi tiu dng

nht. Qua , nh bn lscung cp nhng thng tin phn hi ti nh sn xut

nh sn xut c thiu chnh sn xut a ra nhng sn phm tt nht,

ph hp nht vi nhu cu ca ngi tiu dng.

- Chc nng vn ti: da vo vic mua bn hng ho ca nh sn xut

bn cho ngi tiu dng th nh bn lc thtmnh thc hin chc nng vn

ti hng ho trong hthng phn phi ca mnh.- Chc nng phn loi v tiu chun ho cc loi hng ho: Ngi tiu

dng c nhu cu, thu nhp rt a dng. Ngi tiu dng nng thn c thu nhp

khc vi ngi tiu dng thnh th. Ngi tr c yu cu v mu m cht

lng hng ho khc vi ngi gi. Hot ng bn l thc hin chc nng sp

xp, phn loi slng hng ho gn nht vi nhu cu ca ngi tiu dng. Tiu

chun ho l cng vic tm kim nhng sn phm ng nht gia cc nh sn

xut c ththay thcho nhau.

- Chc nng lu kho, bo qun sn phm: i vi mi hng ho u c

thi hn sdng v iu kin bo qun nht nh. Chc nng ny ca hot ng

bn ll m bo hng ho m bo cht lng nguyn gc nht c thkhi n


17/87

17

tay ngi tiu dng. Thc o ca chc nng ny l khnng m bo sn

khp vthi gian gia sn xut v tiu dng.

- Chc nng chia sri ro: Mc chia sri ro tuthuc vo mi quan

hgia nh bn lv nh sn xut. Nu nh nh sn xut tphn phi hng ho

ca mnh th schia sri ro bng khng. Nu nh nh bn lmua t hng ho

ca nh sn xut th sau hstchu trch nhim vbo hnh, vn chuyn

hng ho cho khch hng. Khi ri ro i vi nh sn xut c chuyn ti

nh bn l ti thi im bn xong sn phm . Trong trng hp cc nh sn

xut gi bn sn phm, hay nh bn ll i l hoa hng, tiu thcho nh sn

xut th ri ro c chia si vi cngi sn xut v bn ln khi bn, bo

hnh xong sn phm.

- Mt s chc nng khc: Cc nh bn lnh cc siu th hin i cn

thc hin chc nng chbin nht i vi hng thc phm. Ngoi ra, cc nh

bn lcn thc hin cc cng vic khc nh ng gi, gn nhn mc...

Tm li, hot ng bn lc vai tr, chc nng v cng quan trng. N

c coi l mt mt xch khng ththiu ca qu trnh ti sn xut mrng mbo cho qu trnh ny thng sut t em li hiu qukinh tx hi.

1.2.Tng quan vthtrng bn l:

1.2.1.nh ngha vthtrng bn l:

Thtrng bn ll thtrng din ra hot ng bn l. Nhng ngi

bn lv ngi tiu dng l hai tc nhn chnh ca thtrng. Nhng ngi bn

l(c nhn, tchc) v ngi tiu dng tin hnh hot ng mua bn hng ha

trong mt khun khkhung php l nht nh.

Cc nh cung cp hng ho trn thtrng bn ll ngi bn l.Ngi

bn ll cc c nhn hay tchc lm cng vic bn lthng qua cc hnh thc

a dng nh bn hng trc tip, bn qua in thoi, bn hng qua internet


18/87

18

1.2.2.Cu trc knh phn phi ca thtrng bn l:

D hng ha c phn phi nh th no th knh phn phi ca th

trng bn lvc bn bao gm 3 thnh vin: ngi sn xut, ngi trung gian,

ngi tiu dng cui cng.

-Ngi sn xut l ngi trc tip sn xut ra hng ha . i khi ngi

sn xut cng l ngi bn thng hng ha ti tay ngi tiu dng khng cn

qua trung gian.

-Ngi trung gian l nhng ngi tham gia vo vic phn phi hng ha

ti tay ngi tiu dng. Ngi trung gian c thgm: i l mi gii, ngi bn

bun, ngi bn l(ca hng tin dng, siu thv i siu th, ca hng bch

ha, ca hng i hgi, ca hng chuyn doanh, trung tm thng mi,)

- Ngi tiu dng l ngi cui cng nhn c hng ha . Hnhn

hng ha vi mc ch tiu dng.

Ngi snxut

Ngi

trung gian

Ngi tiu

dng

Ngisn

xut

Ngitiudng

Mi gii

Ca hng chuyn nhng

Ca hng bn v gii thiusn phm

Ca hng bn lc lp

Cc loi hnh khc: ca hngi l, ca hng ca hp tc

x bn l


19/87

19

Do sa dng ca khu trung gian m hng ha c thn tay ca ngi

tiu dng theo nhiu con ng khc nhau:

-Ngi sn xut trc tip a hng ha ca mnh ti tay ngi tiu dng

m khng qua mt khu trung gian no. Hng ha c bn ti cc ca hng bn

v gii thiu sn phm ca mnh hoc qua in thoi, qua mng, qua n t

hng

+ u im: u im ca trng hp ny l hng ha tiu th nhanh

chng. V hng ha n thng tay ngi tiu dng nn gi chp l hn. ng

thi, do khng phi qua khu trung gian nn nh sn xut c ththu c nhiu

li nhun hn. c bit, u im ln nht l nh sn xut c thddng nm

bt, nhn bit nhu cu ca khch hng.

+ Nhc im: thc hin a hng ho theo con ng ny v m

bo c nguyn tc li nhun th ngi tiu dng y phi l ngi c nhucu tiu thln v n nh. Trn thc t, rt kh doanh nghip c thtm kim

c nhng ngi tiu dng p ng c yu cu .

+ ng dng: Con ng trc tip thng c p dng trong trng hp

bn nhng hng ho c gi trln, nhng hng ho c tnh cht thng phm c

bit (hng ti sng, hng lu bn)... V d: bn t, ca hng bn v gii thiu

sn phm.

-Ngi sn xut a hng ho ca mnh ti tay ngi tiu dng thng qua

khu trung gian l nhng nh bn l hoc l thng qua nh bn bun ri n

ngi bn lcui cng l n ngi tiu dng.

Ngi snxut

Ngi tiudng


20/87

20

Trng hp hng ho theo con ng ngn chc mt ngi trung gian l

ngi bn l:

+ u im: Trong trng hp ny th ngi sn xut c thtn dng c

vtr bn hng, hthng phn phi ca ngi bn l. Qua , nh sn xut c th

tng c uy tn ca hng ho. Ngoi ra, ngi sn xut cng ddng iu chnh

hot ng bn hng ca mnh.

+ Nhc im: R rng trong trng hp ny li nhun bphn chia

mt phn cho nh bn l. Ngi sn xut cng kh iu phi hng ho ca mnh

do cc a im bn hng thuc shu nhiu ngi bn lkhc nhau.

+ ng dng: Cc ngi sn xut c quy m nhnn thng kim chot

ng bn bun th p dng trng hp ny. Cc ngi bn lcn phi p ng

c yu cu l phi c vn ln v mng li rng ri.

Trng hp hng ho theo con ng trung bnh l qua ngi bn bunn ngi bn lri n ngi tiu dng:

+u im: mrng c thtrng ca mnh th ngi sn xut cn

phi c vn ln, quan h rng ri, c b quyt trong sn xut, phn phi, bo

qun hng ho. Khng phi ngi sn xut no cng c thp ng c yu

cu . Khi , mrng thtrng th nhng ngi sn xut ny snhn

vai tr ca ngi bn bun.

Ngi snxut Ngi tiudngNgibn l

Ngibn bun

Ngi snxut

Ngi tiudng

Ngibn l


21/87

21

+Nhc im: Chi ph sn xut hng ho chc chn s tng ln, t

ngi sn xut bchia sli nhun nhiu hn. Ngi sn xut cng khng tht

mnh iu chnh c thtrng phn phi ca mnh do cn phi phthuc vo

ngi bn bun.

+ng dng: Mrng thtrng phn phi hng ho.

- Ngoi ra, hng ho c thn tay ngi tiu dng qua nhng con ng

di hn. Hng ho i tnh mi gii n nhng nh bn bun ri n nhng nh

bn lcui cng mi l ngi tiu dng.

+ u im: Trong trng hp ny ngi sn xut c thchuyn tm vo

sn xut, khu phn phi c giao phi cc ngi mi gii.

+ Nhc im: Chi ph tng ln rt nhiu.

+ ng dng: Trng hp ny p dng khi hng ho phi thm nhp vo

nhng thtrng c nhng lut lquy tc kh khn hoc l nhng thtrng utin m ngi sn xut bn hng ho ca mnh. Ti nhng thtrng ny, c

thbn c hng ho th cn nhng ngi am hiu su sc thtrng, c mi

quan htt vi cc ngi bn bun. Ngi chnh l ngi mi gii.

Trn thc t, ngi sn xut khng chp dng duy nht mt con ng

a hng ho ca mnh ti tay ngi tiu dng. Hc thbn hng trc tip

ti tay ngi tiu dng thng qua cc ca hng bn v gii thiu sn phm, bn

bun cho nhng ngi bn lphn phi c nhiu sn phm, ng thi h

c thbn hng thng qua mi gii khi a hng ho ca mnh sang thtrng

nc ngoi. Kt hp nhiu con ng phn phi khc nhau gip ngi sn xut

va am hiu nhu cu ca thtrng iu chnh sn xut va tiu thsn phm

Ngi sn

xut

Ngi tiu

dng

Ngi

bn l

Ngi

mi gii

Ngi

bn bun


22/87

22

c tt hn. Khi la chn cc con ng phn phi hng ho ca mnh th

ngi sn xut cn cn cvo:

+ Nhu cu ca thtrng: Nhu cu ca thtrng c xem xt trn cc

gc sau: slng ca hng ho thtrng cn nhiu hay t; quy m, nhng

khu vc c nhu cu i vi sn phm hng ho; chu ksng ca sn phm.

+ iu kin ca ngi sn xut: iu kin y l thc t v vn, v

mng li phn phi ca ngi sn xut. iu kin cng c thhiu l ngi

sn xut mun tung ra sn phm mi hay l mrng thtrng.

+ Chin lc phn phi hng ho ca ngi sn xut.

1.2.3. Cc yu t nh hng n s hnh thnh v pht trin th

trng bn l.

1.2.3.1. Cc chnh sch ca Nh nc.

y l yu tc tc ng quyt nh ti shnh thnh v phng thc

hot ng ca thtrng bn l. Cc phng thc hot ng ca thtrng bn

lnh: phn phi khoch ho; tdo bun bn hay hot ng theo c chth

trng c qun l... Cc chnh sch ca Nh nc thng qua cc vn bn phplut squyt nh phng thc hot ng ca thtrng bn l. Hin nay, chnh

sch ca Nh nc Vit Nam l thtrng bn lpht trin theo kiu kinh tth

trng c qun l. Chnh sch ca Nh nc cng thhin nh hng, chin

lc pht trin thtrng bn ltheo tng nhm hng; nhm i tng ... tham

gia vo th trng. V d nh ti Vit Nam cc chnh sch lin quan ti th

trng bn lu c nhng quy nh hn chtiu dng nhng mt hng cao cp

hay htrv pht trin cc doanh nghip, csbn ltrong nc.

Cc chnh sch ca Nh nc cn c vai tr trong vic to ra mi trng

cnh tranh gia cc nhm i tng tham gia vo th trng bn l. Cc th

trng bn lcng pht trin thcc chnh sch ca Nh nc cng c xu hng


23/87

23

thng thong v to ra mi trng kinh doanh cng bng hn. Ngoi ra, cc

chnh sch ca Nh nc cng thhin mc can thip ca vo cc hot ng

kinh doanh thng mi.

1.2.3.2. Cc yu tkinh t.

i vi thtrng bn lth cc yu tkinh tc hiu l tng cung v

cu vhng ho dch vbn l. Mt syu tkinh tc lin quan ti thtrng

bn l:

-Tc tng trng ca nn kinh t: thhin mc gia tng lng hng

ho dch vcung ng trn thtrng bn l.

-Lm pht: tc ng gi chng ho.

-Tnh hnh thu ht vn FDI: th hin lng vn, sc cnh tranh trn th

trng bn l.

1.2.3.3.Dn c.

y l yu ttc ng ti ssng cn ca thtrng bn l. Thtrng

bn l c coi l th trng trung gian gia cc nh sn xut cung ng vi

ngi tiu dng. Do vy, sc mua thhiu mua sm ca ngi tiu dng l yutnh hng spht trin ca thtrng. Ni c mt dn c ng th trng

bn lspht trin thun li hn ni c mt dn c tha. Ni ngi dn giu

c, mc chi tiu ln th trng bn l spht trin hn ni dn c ngho i,

mc chi tiu t.

1.2.3.4. C shtng.

Cc yu tvc shtng c lin quan sn xut kinh doanh trong hot

ng kinh doanh ca cc doanh nghip, tp th, c nhn tham gia thtrng bn

l. S pht trin ca c s h tng gp phn to ln vo s pht trin ca th

trng bn l. C shtng ca nn kinh tlin quan ti spht trin ca th

trng bn lbao gm mt syu tsau:


24/87

24

- Trnh hin i ca hthng giao thng ng x, bn bi, thng tin

lin lc...

- Chi ph vn chuyn bo qun hng ho.

- Chi ph xy mi thu, mua mt bng kinh doanh.

1.2.3.5. Yu tkhoa hc kthut.

Cc yu tkhoa hc kthut quyt nh v chi phi vic ng dng Khoa

hc v K thut trn th trng; quyt nh s ra i ca sn phm mi, hnh

thnh phng thc kinh doanh mi, nh hng ti nhu cu tiu dng ca ngi

dn. Mt syu tKhoa hc v K thut tc ng n thtrng bn l:

- Trnh trang thit b, c svt cht kthut ca nn kinh t.

- Mc u t khoa hc cng nghv tc trin khai ca ng dng

mi trn nn kinh t.

- Chin lc pht trin khoa hc kthut ca quc gia.

1.3. Kinh nghim pht trin th trng bn lmt snc v bi

hc p dng cho Vit Nam.

R rng, thtrng bn lVit Nam ang chu mt sc p rt ln tthctin pht trin t nc v cc i thcnh tranh. Nghin cu kinh nghim pht

trin thtrng bn lca cc nc trn thgii v rt ra nhng bi hc bch

c thp dng cho thtrng bn lVit Nam chnh l mt bc i mang tnh

i tt, n u.

1.3.1. Mt skinh nghim ca Nht Bn.

Sau chin tranh thgii thII, Nht Bn btn ph nng nv nn cng

nghip trong mt tnh trng hon ton ri ren. Vi ngun nguyn liu t i, Nht

Bn cn phi nhp khu nguyn liu th nhng li thiu ngoi t. Kinh tni a

ca Nht Bn khi cn nhv xut khu ha hn stng trng. Pht trin tiu

dng trong nc cn phi c thi gian v tn km, trong khi tp trung vo xut


25/87

25

khu cng nghip cho php mt nc ngho c thnhanh chng pht trin v tn

dng c lao ng r. Chnh v vy, trong thi kny, Nht Bn coi xut khu

l vn then cht ca spht trin kinh tca mnh, l con bi chlc Nht

Bn nhp khu nguyn liu nhm pht trin. Trong khong 30 nm u tin,

chin lc ny pht huy tc dng, tskit qusau chin tranh, xsMt

Tri mc vn mnh trthnh mt trong nhng nn kinh thng u th

gii.

Tuy nhin, trong khi , Nht Bn khng b ri th trng ni a ca

mnh. Chnh phnc ny bng mi cch bo vthtrng ni a ca mnh.

bo m hng ho Nht xut khu rtrn thtrng thgii v lm cho hng

ho nc ngoi t trn thtrng ni a, chnh phNht duy tr chnh sch

ging Yn yu.

Bn cnh , kch thch tiu dng trong nc, thi ku pht trin

kinh t, ngi Nht lun pht huy tinh thn dn tc l yu hng trong nc, dng

hng trong nc. Nhng im mu cht l, ngi Nht khng dng vic h

khu hiu, m hlm nhng iu thc sthit thc vi uy tn cc sn phm camnh v lng tin ca ngi tiu dng.

Chnh vic khi dy tinh thn dn tc, tinh thn yu nc v vic t lng

t tn dn tc vo cht lng cc sn phm sn xut m ngi Nht thnh

cng khng chtrong thtrng xut khu m ngay chnh thtrng tiu dng

ni a kh tnh ca mnh.

Song song vi o, trong xy dng hthng php lut hon chnh lin quan

ti thtrng bn l, nm 1971 lut Thtrng bn bun c ban hnh thay

thlut Thtrng bn bun tp trung nm 1923. Theo lut ny hng ho c

bn theo phng thc u gi cng khai. Nm 1974 lut Ca hng bn lc quy

m ln c ban hnh thay thcho lut Ca hng Bch ho nm 1954. Lut ny


26/87

26

c sa i nm 1979 v vn c p dng ti nay. Theo , cc ca hng bn

lquy m ln phi c trnh ln cc c quan ca chnh phxem xt ph

duyt.

Ngoi ra, mc d, l mt nc pht trin th trng pht trin hin i

song Nht Bn vn tn ti kh nhiu ca hng bn lnhl. Nhng ca hng

bn l s dng trung bnh t1- 49 nhn vin Nht Bn l 13 ca hng cho

1000 dn cao hn so vi tl6,6 c; 6,1 Anh. Nu tnh vslng Nht

Bn l 1,6 triu cn Hoa Kl 1,5 triu trong khi dn sHoa Kln hn gp

2,1 ln Nht Bn. Cc ca hng c htrv rt pht trin Nht Bn bi l:

cc ca hng ny c dch v tt v tin li; do din tch sinh sng nhb nn

ngi dn Nht Bn thng i mua sm lin tc; thi quen mun giao luvi

ngi bn hng.

1.3.2. Mt skinh nghim ca Hoa K.

Do c im dn c thu nhp cao v a dng vnhu cu nn m hnh pht

trin thtrng ca Hoa Kchyu theo hng hin i. Cc loi hnh nh i

siu th, cc chui ca hng tin ch, bn hng qua mng, qua in thoi ... rtpht trin.

Bn cnh , do thng mi in tnc ny pht trin trnh cao

nn ngoi mt squy nh vvsinh an ton thc phm, cht lng quy cch

mu m th lut Chk in ttrong thng mi in tv lut Giao dch in

tthng nht c ban hnh c hiu lc tngy 1-10 -2000. Hoa K xy

dng c mt s trang web bn l rt danh ting v uy tn nh:

www.amazon.com; www.ebay.com; www.dell.com... Doanh thu t vic bn l

nm 2011 ti Hoa Ktng 7,7% so vi mc tng 6,5% trong nm 2010. Ngoi

ra, nc ny nhng sn giao dch trn mng (chyu l cc sn phm trong lnh

vc nng nghip) nh: www.thesem.com (chuyn kinh doanh cc mt hng bng


27/87

27

qua mng); www.farms.com ( sn giao dch i vi hng nng nghip v thc

phm ti Bc M).

1.3.3. Mt skinh nghim ca Trung Quc.

va ph hp vi thng lquc tva m bo htrcc doanh nghip

trong nc Chnh ph Trung Quc c nhiu cch. H h tr cc doanh

nghip bng cch: h tr thng tin, o to k nng qun l, nghin cu th

trng, chuyn giao cng ngh, tchc hi tho trao i kinh nghim

Thc hin chnh sch u tin pht trin siu th, trung tm thng mi ti

cc a phng iu kin: Trung Quc giai on u siu thpht trin qu

t ti cc thnh phln khin nhu cu y bo ha trong khi cc thnh

phnhli hu nh khng c siu thno. Thy c iu , Chnh phTrung

Quc thc hin u tin pht trin cc siu thvng bin. Thc tcc siu th

ny pht trin rt tt, p ng c nhu cu ca ngi dn ni y.

Tng trng kinh tcao v n nh trong nhng nm va qua gp phn

a Trung Quc tmt nn kinh tln th11 thgii hi mi ci cch ln vtr

th3 thgii v vt Nht Bn trthnh nn kinh tln th2 thgii sauMtrong nm 2011. iu quan trng l trong 30 nm ci cch, pht trin, cuc

sng vt cht v tinh thn ca ngi Trung Quc tng bc c nng cao.

Giai on u ci cch, GDP bnh qun u ngi ca Trung Quc di 200

USD, n nay con sny t trn 2.000 USD.

Xut khu v u t trc tip nc ngoi c coi l hai ng lc chyu

ca tng trng kinh t Trung Quc. Trung Quc vn dng v pht trinthnh cng m hnh tng trng kinh tda vo xut khu ca Nht Bn. Trung

Quc t c tc tng trng cao klc nhvo vic sn xut nhng mt

hng gi rv xut khu sang rt nhiu nc khc nhau.


28/87

28

Tuy nhin cng nh hu ht cc con hchu , thi ku, Trung Quc

chyu da vo u t v xut khu m bqua mt thtrng rt tim nng v

c nh hng ln n thng mi thgii. l thtrng tiu dng ni a ca

Trung Quc. L mt nc c nn kinh tln th2 thgii nhng tiu dng ni

a hin nay ca Trung Quc chng gp 35,3%vo GDP nc ny, mt mc

thp klc so vi con shn 50% ca nc ny vo nhng nm 1980 v cng

thp hn khi so vi mc ng gp khong 60% ca cc nc pht trin Ty u,

c bit l mc 72% ca M.

Hqukhng trnh khi l khi cuc khng hong ti chnh v suy thoi

kinh tton cu nra nm 2008, Trung Quc cng bcun vo vng xoy ca

ssuy gim. Do nh hng ca khng hong, u t nc ngoi v xut khu

gim mnh. Sxung dc ca nn kinh tton cu gy ra nhng tc ng khng

nhi vi lnh vc xut khu ca Trung Quc, vn l ng c truyn thng

thc y tng trng ca nc ny, khin cho tng trng GDP ca Trung Quc

st gim.

iu ng ngc nhin l, mc d chu tc ng ng kca cuc khng

hong ti chnh v suy thoi kinh tton cu nm 2008, song nn kinh tTrung

Quc nhanh chng chm y v dn u phc hi nhchnh sch tin t

ni lng v chnh sch ti chnh tch cc. Nm 2008 tc tng trng GDP

Trung Quc vn t 9,6% v nm 2009 t mc tng trng 8,7%, vt chtiu

8% t ra trc . y qul tc tng trng ng m c ca nhiu

quc gia ngay c trc cuc khng hong. iu ny thc skhin cc chuyngia kinh t ngc nhin, bi l, xut khu - ng lc tng trng ch yu ca

Trung Quc, v ang chu nh hng nng ntcuc khng hong.


29/87

29

Cu trli trn thc tl, lnh o nc ny sm nhn nhn c s

phthuc qu nhiu ca kinh tTrung Quc vo xut khu v nhng ri ro tim

n cho nn kinh tt. Chnh v vy, ba nm trli y, Trung Quc khng

cn thc smn m vi xut khu. Ngay tnm 2006, chnh phnc ny

c mt chng trnh thnghim nhm gim thng d thng mi, vi mc tiu

chuyn dn sphthuc ca nn kinh tvo tiu dng trong nc. Cho ti nay,

30 nm sau khi t nc ny bt u ci cch kinh t, ang c mt schuyn i

vchnh sch ti Trung Quc. Chnh phnc ny ang hng mnh vo th

trng trong nc.

Ti 1/7/2007, chnh ph Trung Quc chnh thc xo b v ct gim

vic hon thui vi khong 37% cc mt hng xut khu. y l mt trong rt

nhiu n lc chnh quyn nc ny ang cgng chuyn nhng trung tm sn

xut ln nh Thm Quyn tchl mt i cng xng sn xut hng ho

loi cho thgii thnh mt trung tm sn xut, kinh doanh c chn lc hn, thn

thin vi mi trng hn v c cng nghcao hn. Hng ho sn xut ti y s

c tiu thphn ln trong nc.

Trn thc t, thng d ti khon vng lai ca Trung Quc tng ln mc k

lc 10% trong nm 2007, nh vy c ngha l Trung Quc sn xut nhiu hn

nhu cu gi dn nc cn, v thxut khu l xu thtt yu. Tuy nhin xut

khu rng chng gp khong 2 n 3% mc tng GDP trong khong thi gian

t nm 2005 n nm 2007 trong khi nhu cu ni a ng gp t8 n 9%

trong con sny. iu trn ni ln chnh vn u t ln v tiu dng tng mnh gp phn thc y kinh ttng trng nhanh tng qu. V vy, mc d xut

khu ca Trung Quc sang Mbnh hng nng n, Trung Quc vn pht trin

tt. Nhng s liu kinh tmi cho thy nhu cu ni a ca Trung Quc hin

ang tng b li ssuy gim vxut khu. Chnh nhschuyn hng


30/87

30

kp thi ny, Trung Quc gim thiu c cc tc ng ca cuc khng

hong 2008.

Khng chchnh quyn, m ngay ccc doanh nghip trong nc cng thc c vn ny khi m cuc khng hong ti chnh bng ntrong nm

2008. Theo , nhng mn qu ging sinh c sn xut ti Thm Quyn nh

nhng ch gu ngi bng thay v ti tay cc em ti chu u v M, sc bn

thtrng trong nc. Nhiu doanh nghip Trung Quc coi ssuy gim kinh

tton cu hin nay nh l mt c hi mrng thphn ti thtrng ni a.

Chnh phTrung Quc nhiu ln cng khai cho bit mun y mnhtiu dng trong nc nhm gim p lc ca mt nn kinh tda nhiu vo xut

khu. Trung Quc cng mun thu ht nhiu doanh nghip cng nghcao ti cc

cng trng sn xut nh Thm Quyn.

Bn cnh , Trung Quc cng s dng bin php khi dy lng yu

nc, tinh thn dn tc cho chin lc pht trin thtrng tiu dng ni a ca

mnh. C v nh h bc u t c nhng thnh cng nht nh. Mt

nghin cu ca AlixPartners (US) cho thy Trung Quc ngi tiu dng

thch thng hiu ni a hn l nhng thng hiu ngoi. Bn trong nhng

thng hiu ng tin cy nht trong nghin cu ca AlixPartners vChssc

mnh thng hiu Trung Quc, u l thng hiu ca cc sn phm trong nc.

l Haier (hng tiu dng chm), Hearttex (sn phm gia dng), Tsingtao

(thc ung c cn) v Master Kong (thc ung khng cn). iu ny chng

minh cho mt nhn nh rng ngi Trung Quc c mt cch nhn cn truyn

thng vnhng sn phm ngoi. Mt thi mi c tnh thc hn trong hi

sinh vn ho bn a ang hnh thnh v lan rng. Cuc thm d 800 i tng

tui teen gn y ca hng t vn qun trMeKinsey cho bit 88% thch dng


31/87

31

hng ni a so vi 65% u thch hng hiu nc ngoi. Nhiu kin cho rng

chngha dn tc l ng lc cho spht trin ca cc thng hiu ni a ti

y.

BThng mi Trung Quc cho bit y mnh tiu dng cc vng nng

thn, khuyn khch mua t v gia dng, gia tng chi tiu vo cc ngnh dch

vv sdng rng ri thtn dng c coi l nhim vquan trng hng u

ca ngnh thng mi nc ny trong nm 2010.

Nhm khuyn khch tiu dng, chnh phTrung Quc s p dng chnh

sch a gia dng v t v cc khu vc nng thn, thc hin trgi chongi dn khi mua hng v p dng mc thuu i khi mua xe oto c nh.

Khong 100.000 ca hng v 20.000 trung tm phn phi hng ho sc m

ti nng thn nhm to iu kin thun li cho ngi dn mua sm hng ho.

Mt lot chnh sch v bin php khuyn khch tiu dng c trin khai kp

thi tnm ngoi gp phn quan trng y nhanh qu trnh phc hi kinh t

ca Trung Quc.

C thni, cuc khng hong ln ny l c hi chnh phTrung Quc

v chnh cc doanh nghip trong nc chuyn hng mnh hn na, hng ti

vic y mnh tiu dng trong nc, tip tc hn chxut khu v gim tltit

kim trong dn duy tr tng trng kinh tbn vng.

Giy, khi ni kinh tcc nc trn thgii bt u n nh v tng

trng tr li cng l lc Trung Quc ng trc c hi chuyn i m hnhpht trin tph thuc vo xut khu v u t sang cn bng cc yu ttng

trng kinh t. Vi mt th trng trong nc rng ln, chnh sch ny c

xem l khthi v nhn c sng hrng ri ca ngi dn.

1.3.4. Mt sbi hc kinh nghim cho Vit Nam.


32/87

32

Thng qua nghin cu spht trin ca cc thtrng bn lhon chnh

v pht trin (Hoa K, Nht Bn..); hay cc thtrng bn lc iu kin tng

ng vi Vit Nam song c nhiu thnh tu trong pht trin th trng bn l

(nh Trung Quc..) c th rt ra mt s kinh nghim cho vic pht trin th

trng bn lVit Nam:

- Xy dng mt h thng lut hon chnh v ring bit lin quan ti th

trng bn l.

Thc ttspht trin cc thtrng bn lhin i trn thgii th h

thng lut nh iu chnh c vai tr then cht trong vic m bo cnh tranh

lnh mnh trn thtrng bn l. Cc quy nh vcnh tranh, quy cch slng

... cc ca hng, trung tm mua sm ra i kp thi cng phn no ngn cn s

thng trca cc nh phn phi nc ngoi v lm bnh n thtrng bn l. Ni

dung ca cc lut nh trn lun dhiu r rng ng thi lun c iu chnh

theo hng gim thiu qun l hnh chnh to thun li cho cc tchc, c nhn

tham gia thtrng.

- Trin khai cc m hnh bn lph hp vi thu nhp, tp qun tiu dngca tng khu vc lnh th.

Khi thtrng pht trin, cc m hnh bn lhin i xut hin th bn l

theo phng thc truyn thng vn c vai tr ring ca n. Kinh nghim cho

thy cn phi htrxc tin cc m hnh bn lhin i song khng xo bcc

hthng phn phi truyn thng khi n vn c u thring c bit ti cc vng

su, vng xa.

- Pht trin thng mi in t.

Thng mi in tpht trin khng chcc nc pht trin m n

thc sang bng ntrn ton thgii. Vit Nam, sngi truy cp internet

tng lin tc chnh l c stin Vit Nam pht trin thng mi in t.


33/87

33

Kinh nghim tvic xy dng lut php, pht trin cc lnh vc phtrnh bo

mt, ththanh ton... ca cc nc i trc rt cn xem xt phn tch p dng

ph hp vi iu kin Vit Nam.

- Nhng quyn thng mi.

Nhng quyn thng hiu l mt hnh thc rt c li i vi nhng nc

cn km pht trin nh Vit Nam. Hnh thc ny cho php ngi kinh doanh

c sdng thng hiu, dch vbun bn, t vn, kim sot hng ho ca cc

thng hiu phn phi ni ting trn thgii. Qua , cc doanh nghip cng

nh cng nhn c thhc tp c nhiu tcc doanh nghip chqun ny.

- Rt kinh nghim ca Trung Quc v Nht Bn, thtrng bn lpht

trin mang tnh bn vng, bn cnh vic htrc chn lc ca Nh nc i vi

cc doanh nghip bn ltrong nc, cn phi thu ht u tnc ngoi theo l

trnh, c trng tm, trng im v nh hng c chn lc ngay tu bng vic

cc quy nh vtiu chun ca cc i tc trong nc v nc ngoi tham gia

doanh nghip bn lc vn u tnc ngoi.


34/87

34

Chng 2: THC TRNG THTRNG BN LVIT NAM.

2.1. Thc trng thtrng bn lVit Nam giai on 2007-2011.

Th trng bn l lun c vai tr c bit quan trng trong qu trnh pht

trin ca mi quc gia. i vi Vit Nam, mt nc c dn s hn 89 triu

ngi v ang trong giai on tin ti hnh thnh y v ng b cc th ch

kinh t th trng nh hng x hi ch ngha vic pht trin th trng bn l

cng c ngha to ln hn.

Th trng bn l ngy cng pht trin v a dng do c s tham gia ca

nhiu thnh phn kinh t, bao gm: cc doanh nghip, cc tp on, cc hip hi,

cc cng ty a quc gia, h thng cc ca hng bn l, siu th, cc trung tm

thng mi, ngi tiu dng Th trng bn l gi vai tr lin kt gia nh

sn xut v ngi tiu dng, n tc ng trc tip ti li nhun ca cc nh sn

xut v li ch ca ngi tiu dng. S pht trin ca th trng bn l lm cho

qu trnh chuyn dch hng ha gn lin vi nhu cu thc t ca th trng, gip

cho nh sn xut c nhngiu chnh ph hp. Vic xy dng v pht trin thtrng bn l v ang tr thnh nhu cu bc thit trong vic n nh kinh t.

2.1.1. Tngmcbn lhng ho v dchv.

Theo s liu thng k th tng mc bn l hng ha v dch v ca c

nc lun t tc tng trng trn 20%. S liu chi tit c th hin qua

biu :

Biu 2.1.Tng mc bn lgiai on 2007-2011.


35/87

35

25.2

35.0

22.924.5

29.5

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

2007 2008 2009 2010 2011

T

ng

Nm

Gi tr

Tc tngtrng

Ngun: da trn sliu ca Tng cc Thng k

Ta c thnhn thy tc tng trng tng mc bn lkh cao. Mc tng

trung bnh giai on 2007-2011 l 27% cao hn gp 3 ln mc tng trng GDP

cng thi k. c bit nm 2008tc tng t klc 35% v tng gi trt

100,7 nghn t ng. C hai nguyn nhn lm cho tng mc bn l gia tng

nhanh: thnht, i sng, sc mua ca ngi dn ngy mt tng; thhai, xut

hin nhiu loi hnh, ca hng bn lhp dn kch thch sc mua ca ngi dn.

Tuy nhin, tng mc bn lny khng c sng gp ng u t cc

vng min trn cnc. Do iu kin kinh t- x hi khc nhau nn hot ng

bn ltrn cc vng min trn cnc cng c skhc bit.

Tng mc lu chuyn hng ha v dch vtnh theo cc vng min c

thng k bng di y.

Bng 2.1.Tng mc bn lhng ha, dch vtnh theo cc vng trn c

nc.


36/87

36

n v: tng

Ngun: Tng cc thng k

Nhn chung, spht trin hot ng bn lca cc vng trn cnc u

c tc tng trng ng u cng vi s tng trng chung ca hot ngbn ltrn cnc. Trong tt ccc nm, tt ccc vng th tng mc bn l

tng trung bnh cc nm u l khong 25%.

C th ddng thy tng mc bn l ca hai khu vc ng bng sng

Hng v ng bng sng Cu Long kh bng nhau qua hu ht cc nm. Ngoi

ra, tng mc bn lca hai khu vc ny lun chim khong 1/3 tng mc bn l

ca cnc. Khu vc ng Nam Bvi cc thnh phm mc tiu dng ln

(thnh phHCh Minh, Bnh Dng...) th tng mc bn lln nht so vi cc

vng khc trn ton quc. Tng mc bn l ca ng Nam Bgn bng tng

mc bn l ti ng bng sng Hng v ng bng sng Cu Long cng li.

Nh vy, tng mc bn lti ba vng ny chim ti 2/3 tng mc bn lca

2007 2008 2009 2010

Cnc 746159,4 1007213,5 1238145,0 1541800,0

B sng Hng 171585,0 237424,5 282715,7 357475,4

Trung du v min ni

Bc B38015,8 50541,0 62460,7 75530,5

Bc Trung Bv

Duyn hi min Trung119845,0 156810,4 194926,1 237520,9

Ty Nguyn 27870,1 40170,9 52575,2 66615,3

ng Nam B 244059,1 33668,2 420436,3 527170,0

B sngCu Long 144784,5 185598,5 225030,0 277487,9


37/87

37

cnc. Hu ht cc siu thln, trung tm thng mi hin i u c xy

dng ti nhng vng ny. Gii thch cho vn ny c hai l do chnh. Thnht,

ti nhng vng ny giao thng i li v vn chuyn hng ho ddng (y l

cc vng ng bng ng x thun tin, c nhng cng bin ln nh Si Gn,

Hi Phng...). Thhai, ti nhng vng ny l nhng trung tm kinh tln nht

ca cnc, dn c tp trung ng c, thu nhp ca ngi dn cng cao hn

cc vng khc nn sc tiu thsln hn.

Ngc li, ti nhng vng giao thng kh khn, i sng ca ngi dn

cn nhiu kh khn nh Ty Nguyn, Trung du v min ni Bc B th tng

mc bn lrt khim tn. Tng mc bn lti vng Trung du v min ni Bc

B thng ch chim hn km 5% tng mc bn l ca c nc. Vng Ty

Nguyn tng mc bn lcng lun chchim khong 3-4 % tng mc bn l

ca cnc. Do vy, nhng vng ny cn squan tm hn na ca Nh nc

pht trin hot ng bn l.

Cn li vng Bc Trung Bv duyn hi Nam Trung Bth hot ng bn

lcng cn kh lc hu, chim ttrng nhtrong tng mc bn lchung ca cnc.

2.1.2. Mng li phn phi.

Mng li phn phi hng ha ti Vit Nam ch yu thng qua cc

phng thc truyn thng nh ch, ca hng bn l... iu c phn nh r

thng qua biu :

Biu 2.2.Mng li bn lVit Nam.


38/87

38

40%

44%

10%

6% Ch

Ca hng bn l truynthng

H thng phn phi hini

Khc

Ngun: da trn sliu ca Tng cc thng k

Ta c ththy hthng phn phi bn lca Vit Nam chyu vn theo

cch truyn thng chim ti 84%. Lng hng ha thng qua hthng phn phi

hin i (trung tm thng mi, siu th, ca hng tchn) mc d c tng

thm nhng cng chchim 10%. Ring hai thnh phH Ni v thnh phH

Ch Minh lng hng lu thng qua knh phn phi hin i c cao hn mc

trung bnh ca cnc v chim 23%. Trong khi cc vng su, vng xa

thuc cc tnh pha nam, min trung v min bc, tiu thng, t thng m

nhn vai tr phn phi hng l chyu. Nu em so snh vi cc nc khc trn

thgii th cng chng ththng phn phi bn lca Vit Nam vn cn lc

hu. Ti cc nc pht trin thphn ca siu thtrong lnh vc bn lchim ti

80-90%. cc nc nh Nam M, ng trTrung Quc th lng hng ha

qua knh phn phi hin i chim ti 50-60%. Ngay ccc nc ng Nam

( Thi Lan, Philipin) tlny cng l 30-50%.Cthnh tlphn phi truyn thng v hin i Vit Nam l 85:15.

Trong khi so snh vi mt nc trung bnh nh Thi Lan tlny l 40:60.

2.1.3. S pht trin v s lng doanh nghip bn l Vit Nam.


39/87

39

Khi nhu cu ca ngi tiu dng tng ln, th trng hng ha tr nn si

ng, cc h thng bn l cng v th m c nhng chuyn bin tch cc p ng

nhu cu . T h thng bn l truyn thng n h thng bn l hin i u

tng s lng ng k.

2.1.3.1.H thng ch truyn thng.

Tnh n 31/12/2010, trn a bn c nc c 8.528 ch cc loi (khng

tnh cc ch t pht). Nh vy con s tng ln ng k so vi nm 2006, c

nc ch c 7.676 ch cc loi.

Bng 2.2. Tng hp s liu v mng li cc ch trn c nc n

31/12/2010.

a phng Hng 1 Hng 2 Hng 3 Tng

H Ni 13 67 331 411

Tha Thin-Hu 3 17 133 153

TP. Nng 8 18 59 85

TP. H Ch Minh 17 55 183 255

Cc a phng khc 183 750 6.691 7.624

Tng 224 907 7.397 8.528

Ngun: V k hoch v u t B Cng thng

Khi lng hng ha lu thng qua ch cc thnh ph ln chim t

trng khong 40-50% tng mc lu chuyn hng ha trn a bn. khu vcnng thn, hng ha giao dch trn ch chim khong 60-70%. Lc lng tham

gia kinh doanh trn cc ch ch yu l thng mi t nhn, thng mi Nh

nc, Hp tc x thng mi v ngi sn xut trc tip bn hng. Trong ,

thnh phn thng mi t nhn ng vai tr ngy cng quan trng.


40/87

40

2.1.3.2.H thng cc ca hng bn ltruyn thng, kinh doanh nh l.

Hin ti Vit Nam, c tnh c khong 900.000 ca hng bn l kinh

doanh theo kiu h c th. Hng ha kinh doanh ca nhng ca hng ny thng

thng l nhng mt hng phc v nhu cu tiu dng hng ngy ca c dn. Tuy

nhin, do kh nng v ti chnh cng nh mt bng kinh doanh cn hn ch nn

hu nh cc ca hng ny ch cung cp mt s t hng ha c gi tr khng cao.

Mc d vy, y vn ang l mt trong nhng knh phn phi hng ha quan

trng c t l tng trngtham gia vo th trng bn l Vit Nam thi gian qua.

2.1.3.3.H thng cc chui ca hng bn l.

Cc loi hnh ca hng bn l, bn bun t chn cng tng v s lng,

quy m v phng thc hot ng theo hng chuyn nghip hn. M hnh

chui ca hng cng xut hin. cc th, xu hng lin kt, sp nhp, m

rng cc ca hng nh, l din ra kh mnh. ng ch l cc ca hng bn l

t chn v cc ca hng phn phi, bn l theo hnh thc nhng quyn thng

mi xut hin hn 10 nm nay Vit Nam v ngy cng c gii thng

nhn trong v ngoi nc c bit quan tm.2.1.3.4.H thng siu th, cc trung tm thng mi.

Cng vi s pht trin ca h thng ch, trong thi gian qua, h thng siu

th pht trin vi mt tc kh nhanh nc ta. Nu nh trc nm 2000,

s xut hin ca cc siu th, trung tm thng mi ch l lc c hai thnh

ph ln H Ni v TP. H Ch Minh th hin nay n tr nn ph bin v c

u t chuyn su. S liu ca Hip hi cc nh bn l Vit Nam cho thy, nu

nh nm 2007 c 66% ngi tiu dng thnh thong mua sm ti siu th th cui

nm 2008, con s ny tng ln ti 96%. Theo s liu thng k, n ht nm

1995, c nc ch c 10 siu th v 2 trung tm thng mi, n ht nm 2006,


41/87

41

c nc c 265 siu th, phn b trn 32 tnh thnh th n ht nm 2010, c

nc c 571 siu th, phn b trn 59 tnh thnh.

Bng 2.3. Tng hp s liu v siu th v trung tm thng mi trn c

nc tnh n 31/12/2010.

a phng Siu th Trung tm thng mi Tng s

H Ni 74 18 92

Nng 23 4 27

TP. H Ch Minh 142 4 146

Cn Th 10 0 10

Cc a phng khc 322 57 379

Tng s 571 83 654

Ngun: V k hoch v u t B Cng thng

V tnh cht hot ng kinh doanh, c th chia cc siu th Vit Nam

hin nay thnh hai loi ch yu l: siu th kinh doanh tng hp (Saigon Co.op

Mart, siu th Intimex, Big C, Metro Cask & Carry,) v cc siu th chuyn

doanh (siu th in my, siu th in lnh, siu th dt may,)

V ngun vn v ch th u t cc siu th Vit Nam thi gian qua

cng rt a dng, t cc doanh nghip ni a c thng hiu lu nm nh

Hapro, cng ty TNHH Ph Thicho n cc tp on bn l ln nht ca cc

nc pht trin nh Bourbon (Php), Metro Cash & Carry (c), SeiYu (NhtBn)

2.1.4. S dch chuyn c cu th phn trn th trng bn l.

Trong tin trnh cnh tranh v hi nhp, c cu ngnh bn l Vit Nam

bin i su sc: t ch ch yu do doanh nghip Nh nc v hp tc x, n


42/87

42

loi hnh cho n a loi hnh vi s tham gia ca nhiu thnh phn kinh t: t

nhn, Nh nc, Hp tc x, doanh nghip c vn u t nc ngoi. Ni bt ln

l xu hng chuyn dn v pha cc knh phn phi hin i v cc doanh

nghip bn l nc ngoi ang chim u th.

2.1.4.1.Cn cn bn l dch chuyn dn v pha cc knh bn l hin i.

Bn l hin i ti Vit Nam ang tng trng mnh m v dn tr thnh

mt knh tiu dng quan trng. Kt qu iu tra ca cng ty nghin cu th

trng Taylor Nielsen TNS cho thy, n nay, thng mi hini Vit Nam

chim 22% trn c nc, ring t trng ny ti H Ni v TP. H Ch Minh

ln n 37-38%. Cc ca hng trn ph chim 61%, hnh thc ch chim 13%,

cc hnh thc cn li chim 7%. Hnh thc ch v bn hng truyn thng s gp

kh khn trong vng 10-20 nm na, ng Ralf Mattheas, Gim c iu hnh

Cng ty nghin cu th trng Taylor Nielsen (TNS) Vit Nam khng nh.

Bng 2.4.Tng hp t trng cc knh bn l hin i trong tng c cu th

trng bn l Vit Nam qua cc nm.

Nm C nc (%) H Ni v TP. H Ch Minh (%)2005 9 15

2006 11 19

2007 14 24

2008 17 27

2009 21 32

2010 23 352011 24 37

Ngun: TNS Vit Nam

Ngi Vit Nam ang dn chuyn thi quen mua sm ti cc ch sang

hnh thc thng mi hin i nh siu th v cc ca hng t chn. Trong vng


43/87

43

4 nm t nm 2003 n nm 2007 s lng ngi i mua sm theo hnh thc

thng mi hin i tng ln t 41,7% ln 50,8%. Trong s c 30% i mua

sm siu th, 12% dng hnh thc siu th bn s, 8% trung tm thng mi,

2% siu th nh. Chi tiu thng mi hin i gia tng thng xuyn

17%/nm v chi tiu/ln l 87 nghn ng/ln. Khi thng mi hin i pht

trin, ngi tiu dng s c nhiu hnh thc mua sm hn la chn. Cng vi

vic c nhiu la chn th tnh cnh tranh s cao hn v nh vy gi c c th

gim i hoc phi a ra nhiu tin ch hn cho khch hng. Thng mi hin

i s pht trin khng ch v s c nhiu khch hng hn m chnh nhu cu ca

khch hng s tng hn.

Tuy nhin, theo Hip hi cc nh bn l Vit Nam, so vi mc 33% ti

Philippines, 51% ti Trung Quc, 34% ti Thi Lan, 60% ti Malaysia v 90%

ti Singapore, t trng knh bn l hin i ti Vit Nam vn cn mc thp.

Mc d vy, tim nng pht trin ca bn l hin i rt mnh m. Mt trong

nhng nhn t chnh khin th trng bn l Vit Nam c coi l th trng

tim nng, l c cu dn s ca Vit Nam. Hin ti, Vit Nam vi dn s trn89 triu ngi sng trong nc, trong khong 70% l dn s tr. Thu nhp

bnh qun u ngi ti Vit Nam hin nay t trn mc 1000 USD/ngi/1

nm. Bn cnh , sc mua ca cc tng lp dn c lin tc tng. Nu nm 2005

l 7,1 triu ng, nm 2008 l 11,68 triu ng th nm 2009 d b nh hng

ca suy thoi kinh t nhng vn t 12,5 triu ng mt ngi dn mt nm.

Theo d bo t l tiu dng ny s tip tc tng ln trong nhng nm ti. Chnh

sc mua ca nhn dn c kch thch nn thc y th trng bn l hot

ng tch cc v si ni, hiu qu hn. Bn cnh , do tcng ca khoa hc

cng ngh v thng mi in t, ngi tiu dng Vit Nam bt u quan tm

nhiu hn n cc phng thc bn l mi nh bn hng qua mng Internet, TV


44/87

44

shopping, qua in thoi di ng, qua catologue, ca hng gi r/gim gi, bn

hng acp,... Nh vy, trong tng lai gn, cng s h tr ca th trng trong

nc v nc ngoi, bn l hin i Vit Nam s tr thnh knh tiu dng quan

trng ca bn l Vit Nam.

2.1.4.2.Doanh nghip bn l nc ngoi ang dn chim u th.

T sau khi Vit Nam gia nhp WTO, bn l c vn nc ngoi tng

trng rt nhanh. K t nm 1994, mt xu th chung l cc nh phn phi nc

ngoi ngy cng c t trng cao hn trc. Ch xt ring nm 2009 v nm 2010,

c cu khu vc c vn u t nc ngoi trong tng mc bn l hng ha v

dch v tiu dng tng t 2,7 ln 3,1%

Bng 2.5.Tng mc bn l hng ha v doanh thu dch v tiu dngphn

theo khu vc kinh t.

Thi

gianKhu vc

Tng s

(triu ng)

C cu

(%)

So vi 2008

(%)

Nm

2009

Kinh t Nh nc 162.599,6 13,1 165,3

Kinh t ngoi nh nc 1.042.425,6 84,2 119,2

C vn u t nc ngoi 33.119,9 2,7 97,3

Tng cng 1.238.145 100 122,9

Nm

2010

Kinh t Nh nc 215.110,9 13,9 218,7

Kinh t ngoi nh nc 1.279.200,1 83,0 146,2

C vn u t nc ngoi 47.489 3,1 139,5Tng cng 1.541.800 100 153,1

Nm

2011

Kinh tNh nc 283.946,4 14,2 288,7

Kinh tngoi Nh nc 1.651.625,9 82,4 188,8

C vnutncngoi 68.827,7 3,4 202,2


45/87

45

Tngcng 2.004.400 100 199

Ngun: Tng cc thng k

C th nhn thy, t trc khi Vit Nam gia nhp WTO, nhiu tp on

phn phi ln c mt ti Vit Nam nh: Metro Cash & Carry, Bourbon, Zen

Plaza, Nhiu thng hiu ni ting c mng li haotj ng tng i tt

vi s lng cc trung tm thng mi ng n. Nm 2009, d khng hong

kinh t ton cu nhng th trng bn l Vit Nam vn xut hin thm nhiu

thng hiu quc t mi nh: Naf Naf, Morgan de Toi, Mexx, Aldo, Hard Rock

Caf, Khi t chn vo Vit Nam, cc tp on bn l nc ngoi u nui

tham vng bnh trng quy m hot ng, v vy ngoi cc thnh ph c sc

mua ln nh TP. H Ch Minh, H Ni, cc nh bn l ny cn ang m rng

phm vi hot ng n cc tnh thnh ti min Trung, min Ty

S xut hin ca cc nh bnl nc ngoi to nn mt lung gi mi,

thay i din mo ca ngnh dch v bn l Vit Nam, to thm nhiu la chn

hn cho ngi tiu dng, ng thi a cc doanh nghip bn l ni a vnln, chp nhn cnh tranh lnh mnh.

2.1.4.3. Cc c ch, chnh sch ca Chnh ph.

Chnh ph c nhiu chnh sch v hnh ng c th nhm khuyn khch s

pht trin ca th trng bn l. Cc gi kch thch kinh t nhm tho g nhng

kh khn do tc ng ca khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu

to mt c hch v nh hng tiu dng trong nc, thc y mnh m hn cc

hot ng kinh doanh, mua bn hng ha v dch v trn th trng trong nc,

k c khu vc nng thn, nng nghip, nng dn. Nm 2009, B Cng thng

trin khai n u t 51 nghn t ng d xy dng v pht trin th trng ni

a c bc tin mnh m. Cng vi , cuc vn ng ngi Vit Nam u


46/87

46

tin dng hng Vit Nam do B Chnh tr ch trng to nn nhng ng

lc mi cho tiu dng trong nc. Cc doanh nghip tip cn v nm bt nhu

cu th trng trong tng vng, tng nhm dn c, k c vng su, vng xa,

vng kh khn v giao thng v vn chuyn hng ha sn xut v kinh doanh,

m rng mng li bn l, nn tng mc hng ha tng ln. y l mt tn hiu

tt cho vic tip tc pht trin th trng bn l khi th trng xut khu b thu

hp do tc ng suy thoik inh t ton cu.

2.1.4.4. Nhng nh gi ca cc t chc quc t.

Nhng nh gi ca cc t chc quc t v chnh sch pht trin th

trng bn l Vit Nam cho thy nim tin tiu dng ca dn c Vit Nam ang

rt kh quan. Theo nh gic ca Tp on quc t Master Card thc hin kho

st trong thng 10 v thng 11 nm 2009, trn c s kin phn hi ca 10.623

ngi tiu dng tin hnh 24 nn kinh t ton cu: ch s nim tin tiu dng

ca Vit Nam c mc phc hi cao nht, dn u mc 90% bng mc trc

khi xy ra khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu.

T chc Nielsen nh gi v ch s nim tin ca ngi tiu dng cng bthng 4 nm 2009 th ngi tiu dng Vit Nam c tin rt ln vo th trng

ni a v vic pht trin th trng ny s gip Vit Nam thot khi thi k tut

dc.

Hng t vn A.T.Kearney nh gi, Vit Nam lun nm trong nhm u

cc nc c th trng bnl hp dn nht. c bit trong nm 2008, Vit Nam

vt qua Trung Quc v n tr thnh th trng bn l hp dn nht

th gii.

Bng 2.6.im s v th hng th trng bn l Vit Nam

Nm Tng im Xp hng

2006 84 3


47/87

47

2007 74 4

2008 88 1

2009 55 6

2010 50,2 14

2011 48 23

Ngun: A.T Kearney Global Management Consultants

Nm qua, th trng bn lVit Nam c tchc AT Kearny - mt t

chc xp hng uy tn trn gii thgii- ng gi t 50,2/100 ng th14 trn

thgii, gim 8 bc so vi nm 2009. Chsnim tin ca ngi tiu dng Vit

Nam cho 6 thng cui nm gim mnh xung 77,1 im, thay v t 90,3

im nh na u nm hay 93,7 im nh na cui nm ngoi. Mc d bgim

im nhng ngi Vit Nam vn c ci nhn lc quan hn hn nhiu nc trong

khu vc v chng sau Trung Quc, Singapore.

Nh vy, sau 4 nm gia nhp WTO thtrng bn lVit Nam c nhiu

thay i. Skin Vit Nam l thnh vin chnh thc ca tchc thng mi th

gii WTO cng vi cam kt mca thtrng bn l thc y hng lot cctp on bn l nc ngoi pht trin kinh doanh vn c hay xm nhp th

trng Vit Nam. Nguy c cc doanh nghip bn lVit Nam bmt thphn

ngay trn sn nh khng cn l nguy c na m dn trthnh hin thc.

2.1.5. Thng mi in t:

Thng mi in tl mt hnh thc vn cn mi mti Vit Nam nhng

ang c xu hng pht trin tch cc. Ngoi vic xy dng cc trang web gii

thiu, qung b hnh nh, sn phm ca doanh nghip mnh cc doanh nghip c

thtm kim bn hng, giao dch bun bn vi khch hng, ngi tiu dng qua

mng. Chnh nhng tin ch v tlngi sdng Internet ti Vit Nam lun

tng trng mc cao (trong giai on 2000 - 2010, tltng trng ngi s


48/87

48

dng Internet ti Vit Nam t mc 12.035%) l c sthc y thng mi

in tpht trin.

Mc d, c rt nhiu doanh nghip Vit Nam nhanh nhy vi hnh

thc kinh doanh trc tuyn tuy nhin vn cn mc s khai. Hu ht cc trang

web ca cc doanh nghip chmi dng mc gii thiu hng ho, hnh nh ca

cng ty mnh. Cc hnh thc giao dch, kinh doanh qua mng thc t vn cn

thp.

2.1.6. Gi chng ho:

Cc mt hng trn thtrng bn lchyu l cc mt hng thuc nhm

hng tiu dng. Cc sn phm tiu dng nh: sn phm ch bin ( hng thc

phm qua chbin, hng in t - in lnh, sn phm may mc giy da...);

cc sn phm nng sn (sn phm ngnh trng trt, chn nui); sn phm thu

sn (tm , cua c...).. Do iu kin kinh t sn xut pht trin cng vi chnh

sch mca nn kinh kkh thng thong ca Nh nc nn trong nhng nm

gn y hng ho trn thtrng bn lrt phong ph, a dng. Ngi tiu dng

ngy cng c tip cn, tiu dng nhng sn phm hin i, mu m hpthi trang v cht lng m bo. Rt nhiu thng hiu nc ngoi nh Sony,

Sam sung, Nokia...xut hin ti Vit Nam to ra nhiu c hi la chn hn

cho ngi tiu dng. ng thi, khi lng hng ho sn xut, nhp khu, cung

ng trn th trng cng lun lun di do m bo cung ng nhu cu ca

ngi tiu dng.

Ngoi ra, slng v cht lng hng ho th gi ccng l mt yu trt

ng quan tm ca ngi tiu dng. Nhn chung, gi chng ho trn thtrng

bn lVit Nam trong nhng nm gn y tng kh nhanh. S thay i gi c

hng ho c thhin nh sau:

Bng 2.7. Gi chng ho qua cc nm giai on 2007-2010


49/87

49

n v: %

Ngun: Tng cc thng k

Nh vy, gi chng ho trn th trng nhn chung tngnhanh v khu n. Ring nm 2008 gi chng ho c tng kh ln (t 100% nm ln

139,6% ) chyu l do tc ng ca stng gi cc mt hng khai thc m, sn

phm nng nghip.

2.2. Mt snh gi v thc trng pht trin th trng bn lVit

Nam:

2.2.1 nh gi v thnh cng:

2.2.1.1.Thnh cng:

- Hthng chtrn ton quc tip tc nhn c squan tm ca Chnh

phv cc a phng. Ngn sch nh nc dnh 240 tu t htrpht

trin hthng chtrn 40 tnh thnh ph. Ngoi ra, rt nhiu chnh sch htr,

2007 2008 2009 2010

Chschung 100,0 139,6 145,8 166,8Sn phm khai thc m 100,0 122,8 128,2 173,3

Sn phm chbin 100,0 121,7 131,3 141,7

in, nc 100,0 108,1 122,7 131,8

in 100,0 100,5 116,7 132,4

Nc 100,0 106,9 119,8 126,3

Sn phm nng nghip 100,0 144,5 150,9 172,6Sn phm trng trt 100,0 137,9 141,8 165,6

Sn phm chn nui 100,0 159,7 160,0 163,3

Sn phm lm nghip 100,0 128,6 147,6 162,8

Sn phm thusn 100,0 120,1 123,2 141,6


50/87

50

chnh sch nhm huy ng ngun lc a phng, chnh sch pht trin ngun

nhn lc, thay i c chqun l ch... cng c cc a phng lu tm.

- bt u c s lin kt gia cc nh bn l trong nc: nhiu tp

on, hng , tng cng ty bn l c hnh thnh trn c skt hp hot ng

ca cc doanh nghip c quy m va v nh. Cng ty cphn u t v pht

trin hthng phn phi Vit Nam.

- bt u y mnh xy dng cc m hnh kinh doanh bn lhin i

nh siu th, trung tm thng mi. Nhiu doanh nghip bn l ng dng cc

phng thc hot ng bn ltin tin: thit lp hthng phn phi tnh sn

xut, c chng trnh qung co, khuyn mi, chm sc khch hng, ng dng

cng nghthng tin trong qun l v phn phi hng ho.

- Cc doanh nghip bn ltrn thtrng bt u quan tm, tm hiu v

nm bt c nhu cu thhiu ca ngi tiu dng.

- Chnh ph xy dng v phbin rng ri n pht trin thng

mi trong nc giai on 2006-2010, nh hng n nm 2020. Vic phbin

rng ri n ny, mt mt nng cao nhn thc vc hi v thch thc khi gianhp WTO i vi thng mi ni chung v th trng bn lni ring. Mt

khc, n tc ng ti cng ng cc doanh nghip, to ra schuyn bin mnh

mtrong u t, lin kt gia cc doanh nghip bn l.

2.2.1.2.Nguyn nhn ca thnh cng:

Sthnh cng ca snghip i mi trong sut hn 25 nm qua c bit

l spht trin ca nn kinh ttrong nhng nm gn y l mt ng lc ln

thc y cc doanh nghip bn lpht trin.

- Chnh trn nh l mt trong nhng yu tquan trng t nn mng

cho mi hot ng kinh t, x hi pht trin.Trong sut hn 35nm sau ngy

ginh c c lp Vit Nam lun c nh gi l mt trong nhng quc gia


51/87

51

thanh bnh nht thgii. Khng c o chnh, khng khng b, khng bo lon,

khng c cuc biu tnh m mu. Ngi dn lun c tdo i li sn xut

kinh doanh. Tt ccc ngun lc pht trin nn kinh tu c huy ng.

c bit trong th trng bn lnu nh trong giai on nn kinh tquan liu

bao cp th trong lnh vc phn phi chyu l cc doanh nghip nh nc th

hin nay do snng ng, nhy bn ca mnh thnh phn kinh tngoi nh nc

gn nh chim lnh th trng bn l. Ngoi ra, s yn bnh v pht trin

nhanh ca nn kinh tm thtrng bn lVit Nam to ra c sc ht ln

i vi cc tp on bn lnc ngoi. y l mt ngun lc rt quan trng v

vn, kthut... i vi spht trin ca thtrng bn l.

- H thng php lut c bit l h thng php lut iu chnh cc hot

ng bn lkhng ngng c hon thin:

+ Chnh ph, BCng thng a ra nhiu chnh sch, c sc ch,

sunhim trch nhim r rng i c c quan chqun cp cc c quan

ny c thtchhn trong vic qun l bun bn ti chnh a phng mnh. S

phn cng, phn nhim ny khin cho cc chtrng, chnh sch ng n caChnh phc trin khai mt cch chnh xc khi thng qua nhiu cp qun l.

+ Lut Cnh tranh i vo hiu lc to ra nhng cng cphp l quan trng

to ra mt mi trng cnh tranh gia cc doanh nghip ni chung v cc doanh

nghip trong lnh vc bn lni ring. Cc quy nh lin quan ti s lin kt

gia ngi sn xut, ngi bn lv ngi tiu dng rt cthv tmi lin kt

ny c thpht sinh nhiu hnh thc cnh tranh khng lnh mnh.

+ Nm 2005, trc yu cu ca hi nhp nn kinh tv cc nh u t th

Vit Nam thng qua lut u t. Qua , cc nh u t nc ngoi trong

lnh vc bn lni ring v nh u t nc ngoi ni chung c thhot ng

mt cchbnh ng khng phn bit vi cc doanh nghip trong nc.


52/87

52

+ Cng nm ny, Lut Doanh nghip ra i v chnh thc c hiu lc

ngy 1/7/2006. y chnh l nn tng php l cc doanh nghip hot ng

trn thtrng bn lc ththnh lp cng ty m- con; hay cc tp on kinh t

trong nc to ra c sc mnh cnh tranh tng lc hn.

+ Nhn thc trc spht trin ca thng mi in tv nhng ri ren

bt cp trong vic qun l hot ng ny, Lut giao dch in tc quc hi

thng qua ngy 25/11/2005 v c hiu lc ngy 01/03/2006. Lut ny tha

nhn gi trphp l ca cc doanh nghip kinh doanh qua mng, cc chng t

in t. ng thi lut cng a ra cc quy nh vchk in t, giao dch ti

chnh. iu ny chng t Chnh ph thc s coi trng hnh thc kinh

doanh ny.

Nh vy php lut Vit Nam ni chung v pht lut iu chnh hot ng

bn lni ring khng ngng c i mi thay i theo yu cu ca thtrng.

- Hn 25 nm i mi l hn 25nm kinh tVit Nam pht trin nhanh v

vng chc. Tltng trng GDP lun t trn 6%. Vi tltng trng cao

nh vy l tn hiu chng tlng hng ho sn xut phc vnhu cu ca ngidn cng tng ln nhanh chng. Mt khc do yu cu ca hi nhp nh: cam kt

gim thutrong khu vc mu dch tdo ASEAN AFTA cam kt gim thugia

nhp WTO...th mt lng ln hng ho nc ngoi trn vo Vit Nam. Ngi

tiu dng ngy cng tip cn vi nhiu hng ho nc ngoi vi gi ngy cng

cnh tranh hn.

- Cc nh sn xut cng bt u ch ti thit kmu m sn phm bao b

cc chng trnh qung co tip cn vi ngi tiu dng. Theo kch cu

tng chi tiu ca ngi tiu dng tng tng mc bn l.


53/87

53

- Thu nhp bnh qun u ngi lin tc tng cng vi l slc quan

ca ngi dn vmt nn kinh tti sng thc y vic gia tng tiu dng,

to ra mt lng cu ln cho cc doanh nghip bn l.

Cng vi spht trin ca nn kinh tth thu nhp bnh qun ca ngi

dn Vit Nam cng tng theo. Nu nh nm 2006 thu nhp bnh qun u ngi

t 722 USD/ngi th n nm 2011con sny t 1.300 USD/ngi, tng

80% so vi nm 2002.

- Nhn thc tm l ca ngi tiu dng c nhiu thay i:

Trc kia, cc hnh thc phn phi hin i nh siu th, trung tm mua

sm cha c nhiu ngi tiu dng chp nhn. Bi v gi chng ho y

cn kh cao so vi bn ngoi, chng loi hng ho cha phong ph v khc bit

so vi cc ni mua sm truyn thng. Khi m c snrca cc siu th, trung

tm mua sm th scnh tranh din ra mnh mko theo gi chng ho y

gim i r rt. Cc siu th, trung tm mua sm ny a ra c nhiu loi

hnh dch vkm theo rt hp dn nh khuyn mi, gim gi, qu tng. Thm

vo , trong bi cnh vn vsinh an ton thc phm cn nhc nhi, hngho thc phm ti cc siu thc qun l, kim sot cht chcng l yu t

thu ht khc hng c bit l ngi dn ti cc thnh phln. Theo mt thng k

th tlla chn cc knh phn phi gm: siu th, cc ca hng chuyn doanh,

i l, tp ho, ch v nhng ni khc ln lt l: 15%; 38,4%; 25%; 11%;

8,4%; 2,1% . Nh vy, ch khng cn l la chn smt khi i mua sm ca

ngi tiu dng.

Ngoi ra, khi thu nhp tng ln th gi chng ho cng khng cn l u

tin hng u ca ngi tiu dng khi tin hnh mua sm. Theo sliu thng k

cho bit t l cc yu t la chn ca ngi tiu dng khi mua sm th cht

lng v n tng thng hiu chim ti 43% cn gi cch chim 21%. Rt


54/87

54

nhiu ngi tiu dng cho rng mc d hng ti cc siu thc t hn ngoi

mt cht nhng cht lng, xut xm bo nn hvn la chn.

Tm l ca ngi tiu dng c nh hng khng nh ti qu trnh pht

trin ca th trng bn l. Nhu cu c mua sm hng ho cht lng, p,

xut xr rng ti nhng ni sch shin i thc y spht trin rt ln

m hnh mua sm hin i.

- Mt b phn gii tr hin nay c xu hng tiu dng nhiu hn tit

kim. Hdnh phn ln thu nhp ca mnh mua sm. iu ny xut pht t

quan nim sng ca nhng ngi ny. Hcho rng: Cn trsng hy hng

thtch gp sau.

Vi chtrng mca nn kinh tthtrng bn lVit Nam bt u

xut hin cc nh cung ng nc ngoi. Sxut hin ca cc nh bn lnc

ngoi lm cho thtrng bn lVit Nam thm phn si ng v cnh tranh. N

xo bthc quyn ca cc doanh nghip bn lVit Nam. Ngoi ra cc doanh

nghip bn l Vit Nam cn phi i mi mnh nu khng mun thua cuc.

Chnh iu ny l ng lc v cng quan trng th trng bn lVit Nampht trin.

2.2.2. nh gi vhn ch:

2.2.2.1.Hn ch:

- Th trng bn lVit Nam nhn chung vn phn phi hng ho theo

kiu truyn thng. a phn hng ho n vi tay ngi tiu dng thng qua h

thng ch(khong 40%); cc ca hng bn ltruyn thng ( khong 44%). H

thng chtrn ton quc vn tn ti nhiu chcc, chtm, chhp lng

dn ti tnh trng tc nghn giao thng v kh qun l cht lng hng ho. Cc

ca hng bn ltruyn thng Vit Nam c din tch rt nh( trung bnh ch

11,8 m2 mt ca hng) vi trang thit bth s, phng thc qun l lc hu.


55/87

55

- Cc doanh nghip bn lVit Nam sc cnh tranh cn yu trc sln

lt ca cc doanh nghip nc ngoi. Cc doanh nghip ni a yu v mi

mt: nng lc ti chnh, kinh nghim qun l, kh nng lin kt, hot ng

marketing...Cha hnh thnh c nhng doanh nghip bn l u tu c kh

nng dn dt cc doanh nghip khc v nng lc cnh tranh vi cc tp on

bn lnc ngoi.

- Cc yu tkhoa hc kthut cha c ng dng nhiu trong hot ng

bn l. Thng mi in tpht trin cn non tr. Cc loi hnh kinh doanh hin

i khc nh : sn giao dch hng ho, trung tm u gi... cn cha xut hin.

- Hng ho trn th trng bn lphi tri qua qu nhiu tng lp trung

gian nn gi cv cht lng hng ho trn thtrng rt kh kim sot.

- Cc doanh nghip lm nhim vbn bun cha nhiu. ng thi quy m

ca cc doanh nghip bn bun cng cha ln givai tr nh hng cho

cc doanh nghip sn xut, dn n cc doanh nghip sn xut li ttchc h

thng tiu th, cn doanh nghip thng mi li tu t vo sn xut.

Chnh v cha c nh bn bun chuyn nghip v quy m nn ngi kinhdoanh bn lphi ttm n cc nh sn xut v ngc li. Ti mt siu thbn

lc n hng trm, hng nghn nh cung cp khc nhau. Do vy, slng v

cht lng hng ho cng kh m bo n nh.

2.2.2.2.Nguyn nhn ca hn ch

- Chnh sch htrca Chnh ph:

Cc doanh nghip bn lVit Nam hin ang rt cn chnh sch htrca

chnh phvmt bng kinh doanh. a im, mt bng kinh doanh l mt yu t

v cng quan trng tc ng n hiu qukinh doanh ca cc doanh nghip bn

l. Nhiu khi doanh nghip c vn ri, c phng n kinh doanh ri nhng vn

khng thc c mt bng kinh doanh do gp kh khn trong vic gii phng.


56/87

56

Theo nh gi ca cc chuyn gia th mt bng kinh doanh l mt li th

ca cc doanh nghip bn lVit Nam. Trc khi cc doanh nghip bn lnc

ngoi trn vo th Nh nc cn nhanh chng htrcc doanh nghip bn l

ni a c thchim ginhng mt bng kinh doanh thun li.

-Nng lc ti chnh ca cc doanh nghip:

Ngoi trcc doanh nghip bn lnc ngoi c nng lc ti chnh di

do th cc doanh nghip bn ltrong nc ngun vn cn hn ch. Mt phn l

a scc doanh nghip trong nc mi c thnh lp thi gian hot ng ngn

nn ngun vn tch lukhng nhiu. Phn khc l cc doanh nghip bn ltrong

nc chyu l nhb mi mang tm quc gia. Ngun vn trung v di hn hn

ch nh hng rt nhiu ti kh nng m rng mng li phn phi ca cc

doanh nghip. Cthc thmmt siu thhng trung bnh cn c 20- 30 t

ng. M doanh nghip khng thly ngun vn thot ng kinh doanh t

cc c sc. Do c th ca ngnh bn ll im ho vn cao, thi gian thu hi

vn chm. Bi vy, doanh nghip phi i vay vn ti ngn hng. Ngn hng yu

cu doanh nghip nht thit phi c ti sn thchp v khng chp nhn tn chptheo doanh nghip thc skh khn trong vic huy ng vn pht trin

sn xut.

Bn cnh , cc doanh nghip bn lni a chyu hot ng vn theo

kiu i l, k gu v cc yu tkhc nh nhn cng, ph vn chuyn, chi ph

in... tng cao cng khin cho ngun ti chnh doanh nghip thm kh khn.

- Hthng c shtng:

H thng ng giao thng Vit Nam thc s l mt vn nhc nhi.

Do ng x cht lng km khin cho tc v lu lng vn chuyn hng

ho thp. Bi vy, n lm tng chi ph vn chuyn hng ho v bo qun ca

doanh nghip y gi hng ho tng cao khi n tay ngi tiu dng.


57/87

57

Ngoi ra giao thng ni thcng l mt vn ng bn. Giao thng ti

cc thnh phc bit l cc thnh phln , ni tp trung nhiu siu thv trung

tm thng mi th thng xuyn xy ra tnh trng tc ng. iu ny gy tm

tr lo ngi ra ng ti cc siu th, trung tm thng mi mua sm. Thay vo

hmua sm hng ho ti cc ca hng bch ho, chcc gn nh.

Cng vi spht trin ca nn kinh t th gi thu mt bng cng tng

theo. i vi cc doanh nghip bn lth mt bng chnh l li thchin lc

ca h. Mt bng khu vc trung tm, mt bng rng ri l nhng im cnh

tranh v cng ln ca cc doanh nghip bn l. Theo nghin cu ca tp on

Carrefour th mmt siu thctrung bnh th thu nhp ca ngi dn khu

vc quanh cn ti thiu l 1000 USD / nm. Nh vy, cc siu thv trung

tm thng mi chc thc xy dng cc thnh phln ti Vit Nam nh:

H Ni, thnh ph H Ch Minh... iu ny cng vi nhu cu mua sm ca

ngi dn tng cao cng vi qut pht trin sn xut gim i khin cho gi

thu mt bng ti Vit Nam rt cao v c xu hng tng thm trong thi gian ti.

Khng chcc nh sn xut ni a lo ngi trc gi thu mt bng m ccdoanh nghip nc ngoi vi ngun ti chnh di do cng ngn ngi. Cthgi

thu mt bng ti thnh phHCh Minh l 80 USD/thng/m2 trong khi mc

gi ny ti Jakata (Indonesia) trung bnh l 70 USD/ thng/m2; New Delhi (n

) trung bnh l 48 USD/thng/m2; Manila( Philippin) trung bnh l 20

USD/thng/m2.

Cshu cn bn lnh cng, kho, vn chuyn, cng nghthng tin... t

li thiu ng b. Trong khi thgii c xu hng sdng cc loi xe c ti trng

ln 10- 14 tn, thm ch 32 tn hoc xe ko container th Vit Nam vn sdng

xe di 7 tn. Hin nay, cng chc 20% doanh nghip xy dng c trang

web cho mnh di dng n gin. cc tp on ln nhWal- mart h xy


58/87

58

dng cho mnh mt trang web n gin nhng thun tin cho vic bn hng trc

tuyn. Cn cc doanh nghip bn l ti Vit Nam tr cc doanh nghip nc

ngoi th cc trang web nu c th thng di dng n gin gii thiu v

doanh nghip, gii thiu mt ssn phm.

- Ngun nhn lc:

Ngun nhn lc lm vic trong lnh vc bn lti Vit Nam a phn cn

thiu tnh chuyn nghip v khnng chuyn mn cha cao. Chuyn vin mua

hng chuyn nghip c thiu nh vi nh sn xut cung cp trn tt c cc

phng din tgi c, slng, thi gian giao hng, cc chng trnh tip th...

thm ch hcn c tht vn cho nh sn xut qung co nh thno, qung b

ra sao... Tuy nhin, khu ny th chc mt snhn vin ca mt ssiu thv

cc siu thnc ngoi lm tt.

Thtrng bn lVit Nam thc sthiu ngun nhn lc cht lng cao

trong lnh vc nh marketing, qun l... Chnh iu ny khin cho chng trnh

qung b ca doanh nghip khng hiu qu. Hnh nh ca doanh nghip trong

tm tr ngi tiu dng cn mnht.Mc d thiu ngun nhn lc nhng Vit Nam vn cha c ni o to

chuyn ngnh bn l.

- Tnh lin kt gia doanh nghip:

Thtrng bn lVit Nam cha xc lp c m hnh hot ng c tnh

hthng, c tnh lin kt cao v n nh, gn b gia sn xut v tiu dng ...

m bo cho s lu thng c thng sut, hot ng trao i mua bn thun

li.

Hin nay, mi lin kt gia cc doanh nghip bn lvi nhau v cng ri

rc. Mc d, pht trin rt nhanh c mt s lng ng o nhng cc doanh

nghip bn lVit Nam hot ng trong thi gian dai m Hip hi cc nh bn l


59/87

59

Vit Nam mi c thnh lp. Cc doanh nghip bn lVit Nam lin kt vi

nhau thng vhnh thc, cha bit kt hp vi nhau chia sthng tin, phn

tch v trao i kinh nghim. Cc doanh nghip n vi nhau nhng vn cha c

ci nhn cc din m vn khng khng gi li ch ca ring mnh khng chu

chia scho nhau. Ngay c, trong hthng phn phi ca cc nh phn phi ln

nh: Tng cng ty thng mi Si Gn, Tng cng ty thng mi H Ni...s

lin kt cn lng lo. Ti cc Tng cng ty ny cc knh phn phi cn cha

thng nht nn cc doanh nghip thnh vin c thtpht tham gia vo cc knh

phn phi khc nhau do cc nh sn xut, nhp khu tchc t khng to ra

c sc mnh chung ca ton hthng.

c bit , mi lin kt gia cc doanh nghip bn lv cc nh sn xut

l tnh thiu chuyn nghip ca th trng bn l Vit Nam. Ti doanh

nghip bn l th nhn vin sn sng tiu cc, bt b cc nh sn xut khi a

hng vo siu th. Cn cc nh sn xut cho cc mt hng th sn sng ph b

hp ng khi th trng c bin ng. Ngoi tr, mt s t doanh nghip nh

Unilever, Cng ty sa Vit Nam Vinamilk, Tng cng ty xng duPetrolimex....c hthng phn phi c tchc cht ch, to c sgn kt

gia cc khu, qun l theo a bn, to c mi lin kt bn cht vi cc c s

bn l.

Gii thch cho vn trn c ba l do. Thnht, l nn sn xut Vit

Nam manh mn, nng sut thp, c bit l cht lng hng ho khng n nh

lm cho nh phn phi kh chp nhn hng ho ca mnh. Thhai, cc doanh

nghip bn lvn cha chuyn mn ho trong cung cch lm vic, cha to lng

tin vi cc nh sn xut. Thba, l i khi cc doanh nghip bn llin kt

vi nhau p gi chn p nh sn xut.


60/87

60

Chng 3: CC GII PHP PHT TRIN THTRNG BN L

VIT NAM

3.1. Nhng xu hng pht trin thtrng bn ltrn thgii:

3.1.1. Thng mi in t.

Thng mi in tl mt hnh thc mi song pht trin mnh mtrong

nhng nm gn y bi nhng u im ni tri ca n. Tt c cc hot ng

kinh doanh, cc giao dch trao i, tho lun, m phn, k kt hp ng, mua

bn trao i hng ho u qua mng. N tit kim c nhiu chi ph giao dch,

thu thp thng tin. Nh vy, doanh nghip c bit l cc doanh nghip bn ls

c rt nhiu thun li. Hng ho bn v gii thiu qua mng skhng cn tn chi

ph thu mua ca hng, chi ph sp xp, nhn vin trc tip bn hng... Khch

hng cng c nhng tin li nht nh, hchcn nh hay bt cni no, ln

mng xem hng ho t hng v thl c mn hng mnh a thch m khng tn

cng i li.

Thng mi in t thng c chia theo i tng khch hng l:thng mi in tB2B( business to bisiness) bao gm cc giao dch m i

tng khch hng l cng ty; thng mi in tB2C (business to customer) l

cc giao dch m khch hng l cc c nhn v chnh l hnh thi pht trin mi

ca thtrng bn l.

Mc d c nhiu u im ni tri nhng thng mi in t cng c

nhng yu cu nht nh vmt cng ngh. Trc ht, cngi bn v ngi

mua u phi c thit bin t(my tnh, in thoi) cung cp dch vmng.

Sau , cc hng ho gii thiu qua mng cn m bo tnh chn tht vhnh

dng, cht lng, chng loi, ngun gc... iu c bit quan trng l tnh


61/87

61

bo mt. V hu ht cc giao dch chi ph l qua mng nn vic m bo an ton,

b mt cho ti khon ca khch hng l yu tsng cn.

Do nhng c th nn thng mi in thin nay chyu pht trin

mnh nhng nc c nn cng ngh tin tin. Tuy nhin, cng vi s pht

trin nh v bo ca khoa hc cng nghth thng mi in tc don s

sm lan toton cu.

3.1.2. Cc dch vchm sc khch hng pht trin.

Khi m i sng x hi ngy cng hin i, ngi tiu dng c th d

dng tip cn vi nhiu hnh thc, trung tm bn lth gi cdng nh khng

cn l yu tquan trng nht thu ht khch hng na. Cc dch vchm sc

khch hng c hiu nh: khuyn mi, bo hnh sa cha, cc dch vhu mi,

cc dch vtin ch (mua sm kt hp vi vui chi gii tr, c ni trng tr, xem

phim....)...Thc t, nhng i gia trn thtrng bn lchnh l nhng ngi

gii quyt tt vn trn.

Nhng nm gn y, xu hng ny thc s xut hin Vit Nam c

bit ti cc doanh nghip bn lc vn u t ti Vit Nam. Chnh scnh tranhmnh ca cc doanh nghip bn lngoi tc ng ti doanh nghip bn ltrong

nc, cc hkinh doanh bn lc nhiu thay i trong phng thc kinh doanh.

Cc dch vkhuyn mi, bo hnh ... c quan tm hn. Lc , khch hng

sl ngi c li.

3.1.3. Hnh thnh cc tp on bn lln.

Thc t, xu hng tp trung ho hnh thnh cc tp on bn lln c

tlu nh cc tp on Metro Cash & Carry (c), Cora (Php)...Cc tp on

ny c mt mng li kinh doanh rng khp trn ton thgii.Vi svn ln, h

thng cc nh cung cp, i siu thcc tp on bn lln c nhiu u im:

- Trnh qun l chuyn nghip tcp chqun n cp c s


62/87

62

- Khnng nghin cu, nm bt thtrng nhanh nhy chnh xc

- Do ngun cung di do nn cc tp on ny c thtc ng ti cc nh

sn xut theo hng gi c, mu m hng ho hp l vi ngi tiu dng hn.

- Gi chng ho lun rhn do cc tp on ny c chui cung ng ton

cu.

- Cng nghqun l, kho bi bo qun hng ho hin i.

Do vy, xu hng hnh thnh cc tp on ln vn stip tc din ra trn

ton thgii.

3.1.4. Nhng quyn thng hiu.

Nhng quyn thng hiu ang pht trin mnh trn cc quc gia trn

thgii. Nhng quyn l hnh thc mt doanh nghip kinh doanh (chyu l

cc doanh nghip bn l) sau khi xy dng thnh cng thng hiu ca mnh s

nhng li thng hiu ca mnh cho cc doanh nghip hay c nhn khc. Ni

dung ca nhng quyn c nhiu mc khc nhau tu theo hp ng k kt

gia hai bn. Nh vy, ngi c nhng quyn thng hiu s khng mt

nhiu cng xy dng thng hiu m chyu tp trung vo kinh doanh, ngoi racn c tp hun, h tr. Doanh nghip nhng quyn cng nhn c mt

phn ph do bn nhn nhng quyn

[sc]các giải pháp phát triển thị trường bán lẻ ở việt nam

Documents