sayisal elektronİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfanalog ve sayısal sistemler gününüzde bir...

17
SAYISAL ELEKTRON İ K Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

Upload: others

Post on 19-Jan-2020

14 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

SAYISAL

ELEKTRONİK

Ege Üniversitesi Ege MYO

Mekatronik Programı

Page 2: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

BÖLÜM 1

Sayısal Kavramlar

Page 3: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Analog ve Sayısal Sistemler

Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur.

Her iki teknolojinin üstün olduğu özellikleri vardır.

CD playerda veri sayısal olark saklanmıştır, sayısal veri okunur analoğa dönüştürülür ve yükseltilerek hoporlöre uygulanır.

23.02.2015 Sayısal Elektronik

3

Page 4: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Analog-Sayısal ve Sayısal-Analoğa Dönüşüm

23.02.2015 Sayısal Elektronik

4

Page 5: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Sayısal ve Analog Sistemler Birlikte Kullanılır

23.02.2015 Sayısal Elektronik

5

Sayısal sistem ve analog sistem kullanmak bazı uygulamalarda zorunlu bazılarında ise isteğe bağlıdır.

Page 6: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Sayısal ve Analog Değerler

23.02.2015 Sayısal Elektronik

6

Page 7: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Neden Sayısal Kullanırız

Gürültü seviyesi sıfırlanabilir Bellkte saklanabilir Mikroişlemci ile işlenebilir Kalite düşer

23.02.2015 Sayısal Elektronik

7

Page 8: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

İkili Sayılar ve Mantık Seviyeleri

Sayısal elektronik devreleri iki gerilim seviyesine sahiptir, Yüksek ve Düşük.

Bu gerilim seviyeleri ikili sayılara karşıllık gelir.

Yüksek = 1, Düşük = 0

Yüksek

Düşük

VH(max)

VH(min)

VL(max)

VL(min)

Geçersiz İkili sayıların her birine bit adı verilir. Bit ya 0’dır yada 1’dir

23.02.2015 Sayısal Elektronik

8

Page 9: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Sayısal Dalga Şekilleri

Falling orleading edge

(b) Negative–going pulse

HIGH

Rising ortrailing edge

LOW

(a) Positive–going pulse

HIGH

Rising orleading edge

Falling ortrailing edge

LOWt0

t1

t0

t1

Sayısal dalgalar düşük ve yüksek seviye arasında değişir.

Pozitif vuru düşükten yükseğe çıkar ve orada belirli bir süre kalır tekrar düşük seviyeye düşer.

Negatif vuru ise yüksek seviyeden düşük seviyeye düşer ve belirli sürenin sonunda tekrar yüksek seviyeye geri döner.

23.02.2015 Sayısal Elektronik

9

Page 10: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Vuru (Pulse)

90%

50%

10%

Base line

Pulse width

Rise time Fall time

Amplitude tW

tr tf

Undershoot

Ringing

Overshoot

Ringing

Droop

Yükselme Süresi Düşme Süresi

Salınım

Düşme

Genlik

Üst aşım

Vuru Genişliği

Başlangıç seviye Alt aşım

23.02.2015 Sayısal Elektronik

10

Page 11: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Periyodik Vuru

Sabit aralıklar ile tekrarlanan vuruya peiyodik vuru denir.

Saat işaretleri genellikle periyodik vurulardır. Periyodik vurular frekansları ile veya periyot süreleri ile adlandırılırlar

Tf

1

fT

1

Volts

Time

Genlik

Vuru Genişliği

(tW)

Periyot, T

23.02.2015 Sayısal Elektronik

11

Page 12: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Zamanlama Diyagramı

Zamanlama diyagramı girişler ile çıkışın birbirleri ile karşılaştırılması ve değerlendirilmesi için kullanılır.

Osilaskop veya lojiz analizör ile görüntülenir.

Clock

A

B

C

23.02.2015 Sayısal Elektronik

12

Page 13: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Test ve Ölme Aletleri

Osilaskop

HORIZONTALVERTICAL TRIGGER

5 s 5 ns

POSITION

CH 1 CH 2 EXT TRIG

AC-DC-GND

5 V 2 mV

VOLTS/DIV

COUPLING

CH 1 CH 2 BOTH

POSITION

AC-DC-GND

5 V 2 mV

VOLTS/DIV

COUPLING

SEC/DIV

POSITION

SLOPE

Ð +

LEVEL

SOURCE

CH 1

CH 2

EXT

LINE

TRIG COUP

DC AC

DISPLAY

INTENSITY

PROBE COMP5 V

23.02.2015 Sayısal Elektronik

13

Page 14: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Test ve Ölme Aletleri

Lojik analizör.

İkiden fazla girişi vardır.

23.02.2015 Sayısal Elektronik

14

Page 15: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Test ve Ölme Aletleri

DMM

Gerilim

Akım

Direnç

Güç kaynağının değerini ölçmek, açık devre, kısa devre denetiminde kullanılır.

V

1 s

1 s

40 mA

10 A

COM

Range

Autorange

Touch/Hold

Fused

OFF V

V

Hz

mV

A

0.01 V

23.02.2015 Sayısal Elektronik

15

Page 16: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Terimler

Analog: Kesintisiz sürekli değere sahip değişkenlere denir.

Digital: kesikli değere sahip değişkenlere denir.

Binary: İkili, iki tabanlı sayı.

Bit: İki tabanlı sayı sisteminde her bir rakama verilen ad.

Pulse: bir seviyeden diğer seviyeye ani değişim gösteren işaretlere denir.

23.02.2015 Sayısal Elektronik

16

Page 17: SAYISAL ELEKTRONİtec.ege.edu.tr/dersler/2014_b1.pdfAnalog ve Sayısal Sistemler Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur. Her iki

Terimler

Clock: Sayısal elektronik devrelerinde işlemleri eş zamanlı yapmak için kullanılan periyodik vuru, saat işareti.

Gate: Geçit, Kapı, Mantık işlemini gerçekleyen Sayısal elektronik devre elemanı.

NOT: DEĞİL, tersleyen temel mantık fonksiyonu.

AND: VE, Tüm girişler yüksek ise çıkışını yüksek yapan mantık fonksiyonu.

OR: VEYA, girişlerden biri yüksek ise çıkışını yüksek yapan mantık fonksiyonu.

23.02.2015 Sayısal Elektronik

17