sasamartlo xelisufleba
TRANSCRIPT
cfcfvfhskj[tkbceakt,fcfmfhsdtkjib
oqtomberi 2002
m i m o x i l v a
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
2
moamzadebulia
samarTlebrivi ganaTlebis asociacia ALPE-s mier
Tbilisi, ingoroyvas 14
tel: 935841
922914
faqsi: 920596
el-fosta: [email protected]
www.samartali.ge
3
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
CFHXTDB
Sesavali 5
Tavi 1. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo 7
Tavi 2. saerTo sasamarTloebi 10I. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 12II. saolqo sasamarTloebi 16III. raionuli (saqalaqo) sasamarTloebi 18
Tavi 3. mosamarTle da sasamarTlos personali 21I. mosamarTle 21II. mosamarTlis TanaSemwe 23III. uzenaesi sasamarTlos aparati 24
Tavi 4. mosamarTleTa disciplinuri
pasuxismgebloba 25I. mosamarTleTa mimarT disciplinuri
samarTalwarmoeba 25II. saerTo sasamarTloebis mosamarTleTa
sadisciplino sabWo 28
Tavi 5. mosamarTleTa TviTmmarTveloba 30I. mosamarTleTa konferencia 30II. mosamarTleTa asociacia 31
Tavi 6. saqarTvelos iusticiis sabWo 32
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
4
Tavi 7. saqarTvelos iusticiis saministros
saaRsrulebo samsaxuri 35
Tavi 8. saerTo sasamarTloebis
departamenti 36
Tavi 9. saqarTvelos prokuratura 37
danarTi: 39sasamarTlo xelisuflebasTan
dakavSirebuli normatiuli
aqtebis CamonaTvali
5
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
ITCFDFKB
sasamarTlo xelisuflebis struqtura da mowyobis wesi sa-
qarTvelos 1995 wlis konstituciiT aris gansazRvruli.
konstituciis mexuTe TavSi Camoyalibebulia da gansazRvru-
lia yvela is organo (sakonstitucio, saerTo sasamarTloebi,
saomar pirobebSi saerTo sasamarTloebis sistemaSi arsebuli
samxedro sasamarTloebi), romelic qveyanaSi marTlmsajulebas
axorcielebs.
konstituciis Tanaxmad, saqarTvelos prokuratura sasamar-
Tlo xelisuflebis dawesebulebaa. konstituciis mexuTe Tavis
Sesabamisi muxli adgens prokuraturis uflebamosilebis kompe-
tencias da zogierT procesualur wess.
imisaTvis, rom marTlmsajulebis ganxorcielebisas maqsima-
lurad iqnas daculi adamianis uflebebi da kanonis uzenaesoba,
konstitucia krZalavs specialuri an sagangebo sasamarTlos
Seqmnas.
konstituciis mexuTe Tavi gansazRvravs iseT zogad princi-
pebs, rogorebicaa:
sasamarTlo xelisuflebis damoukidebloba da
xelSeuxebloba;
mosamarTlis damoukidebloba, xelSeuxebloba,
usafrTxoeba;
sasamarTlo sajarooba;
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
6
sakonstitucio sasamarTlos uflebamosileba,
kompetencia, Seqmnis wesi;
uzenaes sasamarTlos uflebamosileba, kompetencia,
Seqmnis wesi.
CFMFHSDTKJC RJYCNBNEWBF
CFTHSJCFCFVFHSKJT<B
CFRJYCNBNEWBJCFCFVFHSKJ
CFRFYJYVLT<KJ{TKBCEAKT<Fg h tp b l t y n b
FQVFCHEKT<TKB{TKBCEAKT<Fg f h k f v t y n b
CFCFVFHSKJ{TKBCEAKT<F
7
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
sakonstitucio sasamarTlo Seqmnilia konstituciuri kont-
rolisTvis, agreTve imisaTvis, rom dacul da Sesrulebul iqnas
konstituciis muxlebi. is konstituciuri kontrolis yvelaze
maRali sasamarTlo organoa. konstitucia gansazRvravs sakon-
stitucio sasamarTlos 9 mosamarTlis SemadgenlobiT, romel-
Tac 10 wliT aqvT miniWebuli uflebamosileba. sasamarTlos Se-
madgenloba paritetis safuZvelze yalibdeba: sam wevrs niSnavs
prezidenti, sams _ irCevs parlamenti siiTi Semadgenlobis ara-
nakleb sami mexuTediT, danarCen sams ki niSnavs saqarTvelos
uzenaesi sasamarTlo.
konstitucia gansazRvravs sakonstitucio sasamarTlos mier
gansaxilvel sakiTxTa wres, romlebzedac man gadawyvetilebebi
unda gamoitanos. esenia:
a) kanonis da prezidentis (aseve, afxazeTis, aWaris
xelisuflebis umaRles organoTa) normatiuli aqtebis
konstituciasTan Sesabamisobis sakiTxebi;
b) saxelmwifo organoebs Soris kompetenciasTan
dakavSirebul davebi;
g) moqalaqeTa politikur gaerTianebaTa Seqmnisa da
saqmianobis konstituciurobis sakiTxebi;
d) referendumebisa da arCevnebis konstituciurobis
sakiTxebi;
!8 CFMFHSDTKJC
CFRJYCNBNEWBJ
CFCFVFHSKJ
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
8
e) saerTaSoriso xelSekrulebebisa da SeTanxmebebis
konstituciurobis sakiTxebi;
v) moqalaqis sarCelis safuZvelze normatiuli aqtebis
konstituciurobis sakiTxebi konstituciis meore TavSi
mocemul debulebebTan mimarTebaSi.
sakonstitucio sasamarTlo axorcielebs konstituciiT da
organuli kanoniT gansazRvrul sxva uflebamosilebebsac.
sakonstitucio sasamarTlos mier saqmis ganxilvis safuZve-
lia saqarTvelos moqalaqis, saqarTvelos iuridiuli pirebis,
saqarTvelos prezidentis, parlamentis wevrTa aranakleb erTi
mexuTedis, sasamarTlos, afxazeTisa da aWaris umaRlesi warmo-
madgenlobiTi organoebis, saxalxo damcvelis mier Setanili
sarCeli an wardgineba.
sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetileba sabolooa da
Sesabamisi gadawyvetilebis gamoqveynebisTanave arakonstituci-
urad cnobili normatiuli aqti an misi nawili kargavs iuridiul
Zalas.
2002 wlis 12 Tebervals miRebuli SesworebebiT mniSvnelovani
cvlilebebi ganxorcielda sakonstitucio samarTalwarmoebaSi,
maT Soris:
_ sarCelis Setanis ufleba mieniWa saqarTvelos iuridiul
pirebs (konstituciis meore TavTan mimarTebaSi);
_ Tu sarCeli exeba adamianis uflebebsa da Tavisuflebebs,
sadao normatiuli aqtis gauqmeba an Zaladakargulad
aRiareba ar aris safuZveli ganxilvis Sewyvetis an
SeCerebisTvis.
_ mniSvnelovnad Semcirda ganxilvis vada, anu drois is
monakveTi, rodesac sasamarTlom unda daamTavros saqmis
ganxilva da gamoitanos Sesabamisi gadawyvetileba, es
9
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
aris eqvsi Tve saqmis arsebiTad gansaxilvelad miRebis
dRidan. zog SemTxvevaSi, Tu is exeba magaliTad,
prezidentis, parlamentis, adgilobrivi
TviTmmarTvelobis organoebis arCevnebis, an
referendumis daniSvnis konstituciurobas, es vadebi
kidev ufro SemWidrovebulia da 15, 17, 30 dRes moicavs.
sakonstitucio sasamarTlos Sesaxeb aseve arsebobs orga-
nuli kanoni, romelic detalurad awesrigebs misi uflebamo-
silebis, Seqmnisa da saqmianobis wess.
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
10
saqarTveloSi sasamarTlo organoTa mowyoba, sistema da kom-
petencia gansazRvrulia saqarTvelos konstituciiTa da 1998
wels parlamentis mier miRebili organuli kanoniT `saerTo
sasamarTloebis Sesaxeb~.
qonebriv davasTan, moraluri an materialuri zianis anazRa-
urebasTan, komerciuli (Sps, saaqcio sazogadoeba) da arakomer-
ciuli iuridiuli pirebis (kavSiri) registraciasTan, iuridi-
uli mniSvnelobis mqone faqtebis dadgenasa da sxva samoqalaqo
uflebebis ganxorcielebasTan dakavSirebuli yvela sakiTxi sa-
erTo sasamarTloebis kompetenciaSi Sedis.
saerTo sasamarTloebi aseve ganixilaven sisxlis samarTlis
saqmeebsa da administraciul davebs.
saqarTvelos saerTo sasamarTloebia:
uzenaesi sasamarTlo;
saolqo sasamarTlo;
raionuli (saqalaqo) sasamarTlo;
afxazeTisa da aWaris umaRlesi sasamarTloebi.
@8 CFTHSJ
CFCFVFHSKJT<B
11
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
saerTo sasamarTloebi sam instanciad iyofa:
I instancia _ raionuli (saqalaqo) sasamarTloebi; Tbilisisa
da quTaisis saolqo sasamarTloebis kolegiebi; afxazeTisa da
aWaris umaRlesi sasamarTloebis kolegiebi, saqarTvelos uze-
naesi sasamarTlos sisxlis samarTlis kolegia.
II instancia (apelacia) _ Tbilisisa da quTaisis saolqo sa-
samarTloebis saapelacio palatebi, aWarisa da afxazeTis avto-
nomiuri respublikebis umaRlesi sasamarTloebis saapelacio
palatebi.
III instancia (kasacia) _ saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos
sakasacio palatebi da didi palata. is saboloo instanciis sasa-
marTloa da gadasinjavs qveda instanciebis gadawyvetilebebs.
CFTHSJ CFCFVFHSKJT<B
cfmfhsdtkjc eptyftcb cfcfvfhskjccfrfcfwbj gfkfnt,b7 lblb gfkfnf
6 6 6 BYCNFYWBF
s,bkbcbcf lf mesfbcbc cfjkmjcfcfvfhskjt,bc cffgtkfwbj gfkfnt,b7fa[fptsbcf lf fzfhbc evfqktcb
cfcfvfhskjt,bc cffgtkfwbj gfkfnt,b
6 6 BYCNFYWBF
hfbjyekb ~cfmfkfmj` cfcfvfhskjt,b7s,bkbcbcf lf mesfbcbc cfjkmjcfcfvfhskjt,bc rjktubt,b7
fa[fptsbcf lf fzfhbc evfqktcbcfcfvfhskjt,bc rjktubt,b7
cfmfhsdtkjc eptyftcb cfcfvfhskjccbc[kbc cfvfhskbc rjktubf
6 BYCNFYWBF
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
12
I . saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo
saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo aris marTlmsajulebis
yvelaze maRali organo saqarTveloSi, romelic zedamxedve-
lobs marTlmsajulebis ganxorcielebas saerTo sasamarTlo-
ebSi. uzenaesi sasamarTlos muSaobas uZRveba Tavmjdomare, ro-
melsac prezidentis wardginebiT 10 wlis vadiT irCevs parla-
menti. uzenaesi sasamarTlos mosamarTleebs aseve 10 wlis vadiT
irCevs parlamenti prezidentis wardginebiT. amJamad, uzenaes
sasamarTloSi 30 mosamarTlea.
uzenaes sasamarTloSi Seqmnilia sami sakasacio palata da
erTi sisxlis samarTlis saqmeTa kolegia. esenia:
1. samoqalaqo, samewarmeo da gakotrebis saqmeTa palata;
2. sisxlis samarTlis saqmeTa palata;
3. administraciuli da sxva kategoriis saqmeTa palata;
4. sisxlis samarTlis saqmeTa kolegia.
TiToeul palatas da kolegias hyavs Tavmjdomare, romelic
imavdroulad aris uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris moadgile.
uzenaesi sasamarTlos palatebi sami wevris SemadgenlobiT
sakasacio wesiT ganixilaven saCivrebs saapelacio da avtonomi-
uri respublikebis umaRlesi sasamarTlos gadawyvetilebebze.
uzenaesi sasamarTlos sisxlis samarTlis saqmeTa sasamarTlo
kolegia pirveli instanciiT ganixilavs gansakuTrebiT mZime sis-
xlis samarTlis saqmeebs, rogorebicaa, magaliTad, saxelmwifos
Ralati, jaSuSoba, ganzrax mkvleloba damamZimebel garemo-
ebebSi.
saqarTvelos uzenaes sasamarTloSi 2001 wlidan funqcioni-
rebs didi palata, romelic Sedgeba uzenaesi sasamarTlos Tav-
mjdomaris, palatebis Tavmjdomareebisa da plenumis mier pala-
tebidan arCeuli aranakleb Tormeti mosamarTlisagan.
13
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
uzenaesi sasamarTlos palatis saqmis ganmxilvel Semadgen-
lobas motivirebuli ganCinebiT SeuZlia, saqme gansaxilvelad
gadasces did palatas, Tu: a) saqmis ganxilvasa da gadawyvetas
gansakuTrebuli mniSvneloba aqvs erTiani sasamarTlo praqtikis
CamoyalibebisaTvis; b) saqmis sirTulidan gamomdinare, gadawyve-
tilebis miReba saWiroebs normis axlebur ganmartebas; g) saqme
Tavisi SinaarsiT warmoadgens iSviaT samarTlebriv problemas.
didi palata saqmeebs ganixilavs 9 mosamarTlis Semadgenlo-
biT. saqmis ganmxilvel SemadgenlobaSi Sedian am saqmis Tavdapir-
velad ganmxilveli mosamarTleebi, miuxedavad imisa, arian Tu
ara isini didi palatis wevrebi.
did palataSi saqmis ganxilvas Tavmjdomareobs uzenaesi sa-
samarTlos Tavmjdomare an misi davalebiT - uzenaesi sasamarT-
los erT-erTi palatis Tavmjdomare.
uzenaesi sasamarTlos gadawyvetileba Riaa da TiToeuli maT-
gani ibeWdeba specialur gamocemaSi, romelic xelmisawvdomia
yvela dainteresebuli pirisTvis.
CFMFHSDTKJC EPTYFTCB CFCFVFHSKJ
sisxlis
samarTlis
saqmeTa palata
samoqalaqo,
samewarmeo da
gakotrebis
saqmeTa palata
administraciuli
da sxva
kategoriis
saqmeTa palata
LBL B G FK FN F
uzenaesi sasamarTlos
Tavmjdomare, palatebis
Tavmjdomareebi da plenumis
mier palatebidan arCeuli
aranakleb Tormeti mosamarTle
GKTYEVB
uzenaesi sasamarTlos
Tavmjdomare, misi pirveli
moadgile da moadgileebi,
agreTve, afxazeTis da aWaris
umaRlesi sasamarTloebis
Tavmjdomareebi da uzenaesi
sasamarTlos yvela mosamarTle
CBC{KBC CFVFHSKBC CFMVTSF RJKTUBF
~6 bycnfywbf`
GFKFNT<B~6 6 6 bycnfywbf`
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
14
uzenaesi sasamarTlos plenumi
uzenaes sasamarTloSi Seqmnilia plenumi, romelic Sedgeba
uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris, misi pirveli moadgilisa
da moadgileebis, afxazeTis da aWaris umaRlesi sasamarTloebis
Tavmjdomareebis da uzenaesi sasamarTlos yvela mosamarTlis,
agreTve, quTaisisa da Tbilisis saolqo sasamarTloebis Tavmj-
domareebisgan.
plenumis uflebamosilebebia:
_ sakonstitucio sasamarTlos wevrebis da iusticiis
sabWos erTi wevris daniSvna;
_ uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris wardginebiT
uzenaesi sasamarTlos kolegiebis da palatebis
Tavmjdomareebisa da Semadgenlonis arCeva;
_ saqarTvelos konstituciis 64-65-e muxlebis mixedviT
saqarTvelos prezidentis da uzenaesi sasamarTlos
TavmjdomarisTvis impiCmentis gamocxadebis sakiTxis
ganxilva;
_ kolegiisa da palatebis Tavmjdomareebis moxsenebebis,
agreTve, kolegiisa da palatebis saqmianobis
srulyofasTan dakavSirebuli winadadebebis mosmena;
_ uzenaesi sasamarTlos oficialuri beWdviTi organos
Seqmna, uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris
wardginebiT misi redaqtorisa da saredaqcio kolegiis
daniSvna;
_ uzenaesi sasamarTlos samecniero-sakonsultacio
sabWos Seqmna da misi Semadgenlobis damtkiceba;
_ sasamarTlos praqtikis ganzogadebis safuZvelze
sasamarTloebis mier kanonTa gamoyenebisas
erTgvarovani praqtikis Camoyalibebis mizniT
rekomendaciebis miReba da gamoqveyneba da kanoniT
dadgenili sxva uflebamosilebebi.
15
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
sakonstitucio sasamarTlos msgavsad, arsebobs calke
organuli kanoni ~saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Sesa-
xebac~, romelic detalurad awesrigebs misi uflebamosi-
lebis, Seqmnisa da saqmianobis wess.
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
16
II . saolqo sasamarTloebi
saqarTveloSi ori saolqo sasamarTloa _ quTaisisa da Tbi-
lisis saolqo sasamarTloebi. saolqo, raionulis msgavsad, war-
moadgens pirveli instanciis sasamarTlos, sadac saqme kolegi-
urad, sami mosamarTlis mier ganixileba. saolqo sasamarTlo-
ebSi funqcionirebs:
1. sisxlis samarTlis saqmeTa kolegia;
2. samoqalaqo da gakotrebis saqmeTa kolegia;
3. administraciuli samarTlisa da sagadasaxado saqmeTa
kolegia.
saolqo sasamarTlos kolegiebi ganixilaven:
_ inteleqtualur sakuTrebasTan dakavSirebul davebs;
_ davebs, romelTa Rirebuleba aRemateba 500 000 lars;
_ administraciul saqmeebs, Tumca raionuli
sasamarTloebisgan gansxvavebiT, saolqo sasamarTlos
kolegias SeuZlia imsjelos ukve prezidentis
brZanebulebis, an sxva saxis aqtis kanonierebis Taobaze,
agreTve, sxva umaRlesi saxelmwifo organoebisa da
mxareebSi prezidentis saxelmwifo rwmunebulebis
aqtebis kanonmdeblobasTan Sesabamisobaze. es vrceldeba
avtonomiuri respublikebis Sesabamis aqtebzec. aseve,
saolqo sasamarTlos kompetenciaa kanoniT
gaTvaliswinebuli licenziis gacemis, licenziis
gacemaze uaris Tqmis an CamorTmevis Sesaxeb saqmeebis
ganxilva;
_ kanoniT gaTvaliswinebuli zogierTi kategoriis sisxlis
samarTlis saqmeebs.
17
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
saolqo sasamarTloebSi Seqmnilia saapelacio palatebi, rom-
lebic meore instanciiT, anu apelaciis wesiT sami mosamarTlis
SemadgenlobiT ganixilaven saCivrebs raionul (saqalaqo) sasa-
marTloTa gadawyvetilebebze. TiToeul saolqo sasamarTloSi
moqmedebs 3 palata. esenia:
1. sisxlis samarTlis saqmeTa saapelacio palata;
2. samoqalaqo da gakotrebis saqmeTa saapelacio palata;
3. administraciuli samarTlisa da sagadasaxado saqmeTa
saapelacio palata.
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
18
II I . raionuli (saqalaqo) sasamarTlo
raionuli (saqalaqo) sasamarTloebi warmoadgenen saerTo
sasamarTloebis yvelaze dabal rgols, sadac yvela saqme gani-
xileba erTi mosamarTlis monawileobiT. raionuli sasamarT-
loebi funqcionireben saqarTvelos raionebSi, aseve im qala-
qebSi, romlebic ar Sedian arcerT raionSi da qalaqis raionebSi.
saqarTveloSi sul 75 raionuli sasamarTloa.
raionuli (saqalaqo) sasamarTloebi ganixilaven:
_ samoqalaqo, saojaxo, Sromis, saadgilmamulo, bunebrivi
resursebis gamoyenebisa da garemos dacvis
urTierTobebis safuZvelze warmoSobil davebs
moqalaqeebs, moqalaqeebsa da iuridiul pirebs,
iuridiul pirebs Soris;
_ saqmeebs religiur da sazogadoebriv organizaciebs
Soris davebis Sesaxeb;
_ udavo warmoebis saqmeebs;
_ saqmeebs, romlebic saerTaSoriso xelSekrulebebidan
gamomdinareobs, agreTve, im saqmeebs, romlebSic
monawileoben ucxo qveynis moqalaqeebi, moqalaqeobis
armqone pirebi, sawarmoebi da organizaciebi;
_ sisxlis samarTlis saqmeebs saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli danaSaulis
Taobaze, garda im danaSaulebisa, romlebsac ganixilaven
saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, aWarisa da afxazeTis
umaRlesi da saolqo sasamarTloebi;
_ administraciuli samarTlis saqmeebs iseT faqtebTan
dakavSirebiT, rogorebicaa, magaliTad, sakrebulos
dadgenilebis kanonmdeblobasTan Sesabamisoba, meriis
samSeneblo firmasTan SeTanxmebis kanonierebis sakiTxis
19
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
garkveva, an saqenergos mier moqalaqisTvis miyenebuli
zianis anazRaureba da a.S.
kanoniT raionul (saqalaqo) sasamarTloebs SeiZleba daeqvem-
debaros sxva kategoriis saqmeTa ganxilvac.
afxazeTisa da aWaris umaRlesi sasamarTloebi
afxazeTisa da aWaris avtonomiur respublikebs aqvT Tavian-
Ti umaRlesi sasamarTloebi, romlebSic Seqmnilia kolegiebi da
palatebi.
kolegiebi:
1. sisxlis samarTlis saqmeTa kolegia;
2. samoqalaqo da gakotrebis saqmeTa kolegia;
3. administraciuli samarTlisa da sagadasaxado saqmeTa
kolegia.
palatebi:
1. sisxlis samarTlis saqmeTa saapelacio palata;
2. samoqalaqo da gakotrebis saqmeTa saapelacio palata;
3. administraciuli samarTlisa da sagadasaxado saqmeTa
saapelacio palata.
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
20
afxazeTisa da aWaris umaRlesi sasamarTloebis kolegiebi,
saolqo sasamarTlos msgavsad, davebs pirveli instaciiT ismenen.
xolo palatebi apelaciis wesiT ganixilaven saCivrebs maTi qve-
mdebare raionuli (saqalaqo) sasamarTloebis gadawyvetile-
bebze.
S<BKBCBCF LF MESFBCBC CFJKMJ CFCFVFHSKJT<B
6 bycnfywbf
RJKTUBT<B
6 6 bycnfywbf 2 fgtkfwbf
GFKFNT<B
FA{FPTSBCF LF FZFHBC FDNJYJVBEHBHTCGE<KBRT<BC EVFQKTCB CFCFVFHSKJT,B
CBC{KBC CFVFHSKBCCFMVTSF RJKTUBF
CFVJMFKFMJ LF UFRJNHT<BCCFMVTSF RJKTUBF
FLVBYBCNHFWBEKB CFVFHSKBCFLF CFUFLFCF{FLJ CFMVTSF
RJKTUBF
CBC{KBC CFVFHSKBC CFMVTSFCFFGTKFWBJ GFKFNF
CFVJMFKFMJ LF UFRJNHT<BCCFMVTSF CFFGTKFWBJ GFKFNF
FLVBYBCNHFWBEKB CFVFHSKBCFLF CFUFLFCF{FLJ CFMVTSF
CFFGTKFWBJ GFKFNF
6 bycnfywbf
HFBJYEKB ~CFMFKFMJ`CFCFVFHSKJ
21
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
I. mosamarTle
saqarTvelos konstituciiTa da organuli kanoniT `saerTo
sasamarTloebis Sesaxeb~ gansazRvrulia, rom mosamarTled Se-
iZleba gamwesdes 30 wels miRweuli umaRlesi iuridiuli ganaT-
lebis mqone da saxelmwifo enis mcodne piri, romelsac Cabare-
buli aqvs mosamarTlis sakvalifikacio gamocda. sakvalifika-
cio gamocda Sedgeba sami etapisagan: a) testuri gamocda; b) we-
riTi gamocda da g) konkursi. sakvalifikacio gamocdis samive
etaps atarebs saqarTvelos iusticiis sabWo saqarTvelos prezi-
dentis mier damtkicebuli sagamocdo programiT. am wesSi gamo-
naklisi daiSveba mxolod uzenaes sasamarTlosTan mimarTebaSi,
romlis wevradac SeiZleba gamwesdes gamoCenili mecnieri, an
sayovelTaod aRiarebuli samarTlis specialisti.
mosamarTled gamweseba (garda uzenaesi sasamarTlos mosa-
marTleebisa) xdeba prezidentis mier iusticiis sabWos wardgi-
nebiT sul mcire 10 wlis vadiT.
organuli kanoni `saerTo sasamarTloebis Sesaxeb~ gansazRv-
ravs, rom Tanamdebobis dakavebamde savaldebuloa mosamarTlem
gaiaros orTviani saswavlo kursi samosamarTlo swavlebis cen-
trSi saqarTvelos iusticiis sabWos mier damtkicebuli prog-
ramiT. gamonaklisia is mosamarTle, romelsac mosamarTled mu-
Saobis sul mcire erTi wlis gamocdileba aqvs.
#8 VJCFVFHSKT
LF
CFCFVFHSKJC
GTHCJYFKB
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
22
konstitucia krZalavs mosamarTlis Tanamdebobis SeTavsebas
sxva TanamdebobasTan, aseve ukrZalavs mas politikuri partiis
wevrobas da politikur saqmianobaSi monawileobas.
konstitucia uzrunvelyofs mosamarTlis damoukideblobas,
mosamarTlis da misi ojaxis usafrTxoebas, aseve mis xelSeuxeb-
lobas.
dauSvebelia uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris nebarTvis
gareSe mosamarTlis sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi micema, da-
kaveba an dapatimreba, agreTve, misi binis, samuSao adgilis an
piradi Cxreka.
aRsaniSnavia, rom mosamarTlis Tanamdeboba erT-erTia, rome-
lic yvelaze didi anazRaurebiTa da socialuri dacvis maRali
xarisxiT gamoirCeva. am ukanasknelTan dakavSirebiT calke ka-
nonic ki arsebobs `mosamarTleTa socialuri dacvis garanti-
ebis Sesaxeb.~
kompetencia
raionul (saqalaqo) sasamarTloebSi mosamarTleTa diferen-
ciacia ar arsebobs. yvela mosamarTle ganixilavs rogorc samo-
qalaqo, ise sisxlis da administraciul saqmeebs.
uzenaes sasamarTloSi, iseve rogorc saolqo sasamarTloebis
kolegiebsa da palatebSi, iwyeba mosamarTleTa diferenciacia.
aq TiToeul sisxlis samarTlis, samoqalaqo, Tu administraci-
ul saqmes ganixilavs samarTlis Sesabamis sferoSi momuSave mo-
samarTle.
saqarTveloSi gansazRvrulia 388 mosamarTlis saStato er-
Teuli.
23
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
II . mosamarTlis TanaSemwe
1997 wels miRebulma organulma kanonma `saerTo sasamarT-
loebis Sesaxeb~ sasamarTlo sistemaSi mosamarTlis TanaSemwis
instituti daamkvidra. mosamarTlis TanaSemwe iRebs moqalaqe-
ebs da maT gancxadebebs, amzadebs saqmeebs sasamarTlo ganxilvi-
saTvis da mosamarTlis davalebiT asrulebs saqmis sasamarTlo-
Si ganxilvasTan dakavSirebul sxva samuSaoebs. TanaSemwe sakmaod
maRal moTxovnebs unda akmayofilebdes Tanamdebobaze daniSvnis
dros. magaliTad, mas unda hqondes iuridiuli ganaTleba da,
amasTan, gavlili unda hqondes samTviani saswavlo kursi samosa-
marTlo swavlebis centrSi, anda mosamarTled, gamomZieblad,
prokurorad, an advokatad muSaobis erTi wlis gamocdileba.
kanonSi 1999 wlis 28 maisis Setanilma cvlilebis Tanaxmad, yvela
sasawavlo kursis gavlis gareSe daniSnuli mosamarTlis Tana-
Semwe valdebulia 1 wlis ganmavlobaSi Caabaros specialuri
gamocda samosamarTlo swavlebis centrSi. winaaRmdeg SemTxve-
vaSi, isini gaTavisufldebian Tanamdebobidan.
mosamarTlis TanaSemwes kanonmdeblobiT dadgenili wesiT
Tanamdebobaze niSnavs da aTavisuflebs sasamarTlos Tavmjdo-
mare mosamarTlis wardginebiT.
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
24
sxdomis mdivani
sasamarTlo sxdomis mdivani mniSvnelovan rols asrulebs
sasamarTlos muSaobaSi. maTi monawileobis gareSe dauSvebelia
saqmeTa ganxilva sasamarTloSi. sxdomis mdivani awarmoebs sa-
samarTlo mimdinareobis Caweras, adgens ganxilvasTan dakavSi-
rebul dokumentebs da mosamarTlesTan erTad xels awers maTze.
TiToeul mosamarTles, umravles SemTxvevaSi, hyavs erTi sxdomis
mdivani. mas Tanamdebobaze niSnavs da aTavisuflebs sasamarTlos
Tavmjdomare. sxdomis mdivans gavlili unda hqondes specialuri
sasawavlo kursi saqarTvelos samosamarTlo swavlebis centrSi,
an unda hqondes sxdomis mdivnad muSaobis aranakleb erTi wlis
gamocdileba. sxdomis mdivnebTan dakavSirebuli es funqciebi da
procesebi mocemulia organul kanonSi `saerTo sasamarTloebis
Sesaxeb~.
II I . uzenaesi sasamarTlos aparati
uzenaesi sasamarTlos aparatis Semadgenloba da funqciebi
igivea, rac sxva sasamarTloebisa, Tumca im gansxvavebiT, rom
uzenaesi sasamarTlos aparati imavdroulad muSaobs sasamar-
Tlo praqtikis Seswavlis da ganzogadebis, aseve sasamarTlo
statistikis analizis mimarTulebiT. aparatis ganyofilebebis
da qvedanayofebis debulebebs amtkicebs saqarTvelos uzenaesi
sasamarTlos Tavmjdomare. mis muSaobas uZRveba aparatis uf-
rosi, romelsac Tanamdebobaze niSnavs uzenaesi sasasarTlos
Tavmjdomare.
25
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
I . mosamarTleTa mimarT
disciplinuri samarTalwarmoeba
2000 wels miRebuli kanoni `saqarTvelos saerTo sasamarT-
loebis mosamarTleTa disciplinuri pasuxismgeblobisa da dis-
ciplinuri samarTalwarmoebis Sesaxeb~ gansazRvravs: a) saerTo
sasamarTloebis mosamarTleTa disciplinuri pasuxismgeblobis
safuZvlebs; b) disciplinuri saxdelis saxeebs; g) disciplinuri
samarTalwarmoebisa da mosamarTleTaTvis disciplinuri pasu-
xismgeblobis dakisrebis wess. aRniSnuli kanoniT mosamarTleTa
mimarT disciplinuri devnis aRZvris ufleba aqvs:
_ uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomares saerTo
sasamarTloebis yvela mosamarTlis mimarT;
_ afxazeTisa da aWaris umaRlesi sasamarTloebis
Tavmjdomareebs afxazeTisa da aWaris umaRlesi
sasamarTloebis mosamarTleebis, aseve maT teritoriaze
moqmedi raionuli da saqalaqo sasamarTloebis
mosamarTleTa mimarT;
_ Tbilisisa da quTaisis saolqo sasamarTloebis
Tavmjdomareebs, Sesabamisad, Tbilisisa da quTaisis
saolqo sasamarTloebis mosamarTleebis, aseve maT
teritoriaze moqmedi raionuli (saqalaqo)
sasamarTloebis mosamarTleebis mimarT;
$8 VJCFVFHSKTSF
LBCWBGKBYEHB
GFCE{BCVUT<KJ<F
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
26
_ kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebSi,
saqarTvelos iusticiis sabWos saerTo sasamarTloebis
yvela mosamarTlis mimarT (garda uzenaesi sasamarTlos
mosamarTleebisa);
_ afxazeTisa da aWaris iusticiis sabWoebs afxazeTisa da
aWaris umaRlesi sasamarTloebis mosamarTleebis, aseve
maT teritoriaze moqmedi raionuli da saqalaqo
sasamarTloebis mosamarTleTa mimarT.
kanonis Tanaxmad, disciplinuri devnis dawyebisTvis sababi SeiZ-
leba gaxdes: a) nebismieri piris saCivari an gancxadeba (anonimuris
garda); b) sxva mosamarTlis an sasamarTlos TanamSromlis moxsene-
biTi baraTi mosamarTlis mier disciplinuri gadacdomis Cadenis
Sesaxeb; g) zemdgomi sasamarTlos kerZo ganCineba an sxva aqti,
romliTac dadgenilia mosamarTlis mier saqmis ganxilvisas kanonis
uxeSi darRveva; d) mokvlevis organos ufrosis, gamomZieblis an
prokuroris Setyobineba; e) sxva mosamarTlis an sasamarTlos ker-
Zo dadgenileba mosamarTlis mier disciplinuri gadacdomis Ca-
denis dasabuTebuli varaudis Sesaxeb; v) mediaSi gavrcelebuli in-
formacia mosamarTlis mier iseTi moqmedebis Cadenis Sesaxeb, rome-
lic SeiZleba CaiTvalos mosamarTlis mxridan disciplinur ga-
dacdomad; z) sadisciplino kolegiis wardgineba mosamarTlis
mimarT axali safuZvliT disciplinuri devnis aRZvris Sesaxeb.
zemoaRniSnuli garemoebebis arsebobisas disciplinuri dev-
nis aRZvris uflebamosilebiT aRWurvili Tanamdebobis piri an
organo ori kviris ganmavlobaSi axorcielebs winaswar Semowme-
bas devnis safuZvlianobis gasarkvevad. ori kviris Semdeg mi-
iReba gadawyvetileba disciplinuri devnis aRZvris an misi Sewy-
vetis Sesaxeb.
devnis aRZvris SemTxvevaSi, iqmneba sadisciplino komisia sami
wevris SemadgenlobiT. Tu disciplinuri devna aRZra iusticiis
27
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
sabWom, maSin komisia iqmneba erTi iusticiis sabWos wevris, erTi
mosamarTlisa da iusticiis sabWos aparatis TanamSromlis Se-
madgenlobiT. xolo Tu sasamarTlom aRZra disciplinuri devna,
maSin komisiaSi Seva ori mosamarTle da erTi aparatis Tanam-
Sromeli. komisia valdebulia erTi Tvis vadaSi daamTavros saq-
mis mokvleva.
komisiis daskvnas ganixilavs is organo, romelmac aRZra dis-
ciplinuri devna.
im SemTxvevaSi, Tu miRebuli iqneba gadawyvetileba mosamar-
Tlis disciplinur pasuxisgebaSi micemaze, sami dRis ganmavlo-
baSi saqme gansaxilvevlad egzavneba mosamarTleTa disciplinur
sabWos.
cfthsj cfcfvfhskjt,bc .dtkfvjcfvfhskbc vbvfhs
VJCFVFHSKTSF VBVFHS LBCWBGKBYEHB LTDYBCFQ"DHBC EAKT<F FMDC5
EPTYFTCB CFCFVFHSKJCSFDV}LJVFHTC
FA{FPTSBCF LF FZFHBCEVFQKTCB CFCFVFHSKJT<BC
SFDV}LJVFHTT<c
S<BKBCBCF LF MESFBCBCCFJKMJ CFCFVFHSKJT<BC
SFDV}LJVFHTT<c
CFMFHSDTKJCBECNBWBBC CF<ZJc
FA{FPTSBCF LF FZFHBCFDNJYJVBEHB HTCGE<KBRT<BC
BECNBWBBC CF<ZJT<C
s,bkbcbcf lf mesfbcbc cfjkmjcfcfvfhskjt,bc vjcfvfhsktt,bc7fctdt vfs nthbnjhbfpt vjmvtlb
hfbjyekb ~cfmfkfmj` cfcfvfhskjt,bcvjcfvfhsktt,bc vbvfhs
cfthsj cfcfvfhskjt,bc .dtkfvjcfvfhskbc vbvfhs ~ufhlf eptyftcb
cfcfvfhskjc vjcfvfhsktt,bcf`
fa[fptsbcf lf fzfhbc evfqktcbcfcfvfhskjt,bc vjcfvfhsktt,bc7 fctdtvfs nthbnjhbfpt vjmvtlb hfbjyekb
lf cfmfkfmj cfcfvfhskjt,bcvjcfvfhsktsf vbvfhs vbvfhs
fa[fptsbcf lf fzfhbc evfqktcbcfcfvfhskjt,bc vjcfvfhsktt,bc7fctdt vfs nthbnjhbfpt vjmvtlb
hfbjyekb lf cfmfkfmj cfcfvfhskjt,bcvjcfvfhsktsf vbvfhs
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
28
II . saerTo sasamarTloebis mosamarTleTa
sadiscilino sabWo
mosamarTlis mimarT disciplinuri saqmis ganxilvas axorci-
elebs saqarTvelos saerTo sasamarTloebis, aseve afxazeTisa
da aWaris avtonomiuri respublikebis saerTo sasamarTloebis
mosamarTleTa sadisciplino sabWoebi.
saqarTvelos saerTo sasamarTloebis mosamarTleTa sadiscip-
lino sabWo Sedgeba 12 wevrisagan. sadisciplino sabWos 8 wevrs,
romelTagan 3 uzenaesi sasamarTlos mosamarTlea, 4 _ afxazeTis
da aWaris avtonomiuri respublikebis umaRlesi sasamarTloebis,
aseve Tbilisisa da quTaisis saolqo sasamarTloebis mosamarTle,
xolo 1 _ raionuli (saqalaqo) sasamarTlos mosamarTle, irCevs
saqarTvelos mosamarTleTa konferencia. sadisciplino sabWos 4
wevrs saqarTvelos iusticiis sabWos mier wardgenili 8 kandidati-
dan xmaTa umravlesobiT irCevs aseve mosamarTleTa konferencia.
afxazeTis da aWaris avtonomiuri respublikebis saerTo sa-
samarTloebis mosamarTleTa sadisciplino sabWoebi Sedgeba 9
wevrisagan.
afxazeTisa da aWaris avtonomiuri respublikebis saerTo sa-
samarTloebis mosamarTleTa sadisciplino sabWos 6 wevrs, ro-
melTagan 3 Sesabamisi umaRlesi sasamarTlos mosamarTlea, xo-
lo danarCeni 3 _ Sesabamisi avtonomiuri respublikis terito-
riaze moqmedi raionuli (saqalaqo) sasamarTloebis mosamarTle,
irCevs afxazeTis an aWaris avtonomiuri respublikis saerTo
sasamarTloebis mosamarTleTa konferencia. sadisciplino sab-
Wos 3 wevrs Sesabamisi iusticiis sabWos mier wardgenili 6 kan-
didatidan xmaTa umravlesobiT irCevs afxazeTis an aWaris avto-
nomiuri respublikis saerTo sasamarTloebis mosamarTleTa
konferencia.
29
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
sadisciplino sabWoebs hyavT Tavmjdomareebi. Tavad sadis-
ciplino sabWoSi iqmneba kolegiebi 3 wevris SemadgenlobiT.
kolegia iRebs saboloo gadawyvetilebas saqmesTan dakavSire-
biT. es gadawyvetileba SeiZleba gasaCivrdes mxolod da mxolod
sadisciplino sabWoSi. yvela procesualuri moqmedeba, mxareTa
ufleba-movaleobebi, kolegiis Seqmnisa da sxva procesualuri
moqmedebis wesebi dawvrilebiT aris gansazRvruli kanoniT.
Tu disciplinuri saqmis mokvlevis an ganxilvis nebismier
etapze gaCnda dasabuTebuli eWvi sisxlis samarTlis danaSaulis
arsebobis Sesaxeb, saqme egzavneba sisxlis samarTlebrivi devnis
uflebamosilebiT aRWurvil organos.
disciplinuri saqmis masalebi konfidencialuria.
CFLBCWBGKBYJ CF<ZJ
eptyftcb cfcfvfhskjc vjcfvfhskt
# OTDHB
~!@ OTDHB`
fa[fptsbcf lf fzfhbc evfqktcbcfcfvfhskjt,bc7 fctdt s,bkbcbcf
lf mesfbcbc cfjkmjcfcfvfhskjt,bc vjcfvfhsktt,b
$ OTDHB
hfbjyekb ~cfmfkfmj` cfcfvfhskjcvjcfvfhskt
! OTDHB
cfmfhsdtkjc becnbwbbc cf,zjc vbthofhlutybkb ( rfylblfnblfy
bhxtdc cfmfhsdtkjc vjcfvfhsktsfrjyathtywbf
$ OTDHB
RJKTUBF 6~# otdhb`
RJKTUBF 66~# otdhb`
RJKTUBF 66 6~# otdhb`
RJKTUBF 6|~# otdhb`
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
30
I. mosamarTleTa konferencia
axalma kanonmdeblobam gaiTvaliswina mosamarTleTa TviTm-
marTvelobis iseTi organo, rogoricaa mosamarTleTa konfe-
rencia, romlis mowveva xdeba eqvs TveSi erTxel saqarTvelos
yvela mosamarTlis monawileobiT (garda sakonstitucio sasa-
marTlos mosamarTleebisa).
saqarTvelos mosamarTleTa konferencia Tavis saqmianobaSi
xelmZRvanelobs qartiiT, romelsac iusticiis sabWos wardgi-
nebiT TviTonve amtkicebs. konferenciis organizaciuli struq-
tura Semdegnairia:
a) administraciuli komiteti, romelic Sedgeba
mosamarTleTa konferenciis mier arCeuli
9 mosamarTlisgan, uflebamosilia miiRos
gadawyvetileba da SeimuSaos aqtebi saerTo
sasamarTloebis administrirebis sakiTxebze. is aqtebs
dasamtkiceblad warudgens mosamarTleTa konferencias.
b) sakoordinacio sabWo, romelic administraciuli
komitetis mier daniSnuli mmarTveli mosamarTleebisa
da mosamarTleTa konferenciis mier 5 wlis vadiT
arCeuli sxva mosamarTleebisgan Sedgeba,
pasuxismgebelia saerTo sasamarTloebSi
%8 VJCFCFVFHSKTSF
SDBSVVFHSDTKJ<F
31
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
administrirebis politikis gatarebasa da masTan
dakavSirebuli RonisZiebebis ganxorcielebaze.
sakoordinacio sabWos muSaobas saqarTvelos
uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomare xelmZRvanelobs.
g) sadisciplino sabWo, romlis Semadgenloba,
uflebamosileba da saqmianobis wesi calke kanoniTaa
gansazRvruli.
mosamarTleTa konferencia ismens sakoordinacio sabWos, sa-
disciplino komitetisa da materialur-teqnikuri uzrunvel-
yofis departamentis TavjdomareTa yovelwliur angariSs am
organoTa muSaobis Sesaxeb. konferencias SeuZlia mimarTos
uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomares saqarTvelos materialur-
teqnikuri uzrunvelyofis departamentis Tavjdomaris gada-
yenebis moTxovniT. konferencia saqarTvelos iusticiis sabWos
wardginebiT iRebs samosamarTlo eTikis kodeqss.
II . mosamarTleTa asociacia
mosamarTleTa asociacia, rogorc mosamarTleebis profesi-
uli gaerTianeba mosamarTleTa garkveulma jgufma Camoayaliba
1999 wels. dresdReobiT asociaciis wevri saqarTvelos TiTqmis
yvela mosamarTlea. asociaciis mizani mosamarTleTa interese-
bis dacva, damoukideblobis, usafrTxoebisa da mdgradobis ga-
rantiebis ganmtkicebaa.
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
32
`saerTo sasamarTloebis Sesaxeb~ organuli kanonis Tanaxmad,
12 wevrisagan Semdgari iusticiis sabWo warmoadgens preziden-
tis saTaTbiro organos, romelic Seqmnilia sasamarTlo refor-
mis gasatareblad winadadebebis SemuSavebis, mosamarTleobis
kandidatTa SerCevis, wardgenis, sakvalifikacio gamocdebis
organizebisa da kanoniT dadgenili sxva amocanebis Sesasruleb-
lad. sabWos Semadgenloba paritetis safuZvelze iqmneba. oTx
wevrs niSnavs prezidenti, oTxs _ irCevs parlamenti (Tumca
dauSvebelia saparlamento umravlesobis orze meti warmomad-
genlis arCeva), xolo erTs _ niSnavs uzenaesi sasamarTlo. Ta-
namdebobis mixedviT, sabWos SemadgenlobaSi Sedian uzenaesi sa-
samarTlos Tavmjdomare, afxazeTisa da aWaris umaRlesi sasa-
marTloebis Tavmjdomareebi.
iusticiis sabWos wevri, Tu is ar aris parlametis wevri an
iusticiis ministri, SeiZleba iyos umaRlesi iuridiuli ganaT-
lebis mqone saqarTvelos nebismieri moqalaqe ocdaxuTi wlis
asakidan. iusticiis sabWos wevris uflebamosileba 3 wels grZel-
deba. es vada SeiZleba gagrZeldes kidev 3 wliT da mxolod er-
Txel.
iusticiis sabWos wevrs, Tu is ar aris parlametis wevri an
iusticiis ministri, ufleba ara aqvs ekavos sxva Tanamdeboba
saxelmwifo samsaxurSi, TviTmmarTvelobis organoSi, an eweodes
sxva anazRaurebad saqmianobas, garda pedagogiuri, samecniero
^8 CFMFHSDTKJC
BECNBWBBC CF<ZJ
33
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
da SemoqmedebiTi moRvaweobisa. iusticiis sabWos wevris xelfasi
ar SeiZleba iyos parlamentis wevris xelfasze naklebi.
saqarTvelos iusticiis sabWos sxdomebs Tavmjdomareobs sa-
qarTvelos prezidenti, an saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos
Tavmjdomare saqarTvelos prezidentis davalebiT.
saqarTvelos iusticiis sabWos uflebamosilebebia:
_ prezidentisTvis mosamarTlis Tanamdebobaze
kandidatis wardgena;
_ prezidentisTvis sakvalifikacio sagamocdo komisiis
Semadgenlobis wardgena;
_ raionuli sasamarTloebis mosamarTleTa
specializaciis gansazRvra;
_ materialur-teqnikuri uzrunvelyofis departamentis
wardgeniT saerTo sasamarTloebis (uzenaesi
sasamarTlos garda) aparatis stuqturis da saStato
raodenobis dadgena da dasamtkiceblad
prezidentisTvis wardgena;
BECNBWBBC CF<ZJ
ybiyfdc ghtpbltynb
$ OTDHB
~!@ OTDHB`
bhxtdc gfhkfvtynb
$ OTDHB
ybiyfdc eptyftcb cfcfvfhskj
! OTDHB
eptyftcb cfcfvfhskjc sfdv]ljvfht
! OTDHB
fa[fptsbc evfqktcb cfcfvfhskjcsfdv]ljvfht
! OTDHB
fzfhbc evfqktcb cfcfvfhskjcsfdv]ljvfht
! OTDHB
sfdv]ljvfhtcfmfhsdtkjc ghtpbltynb
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
34
_ sasamarTlo statistikis analizis masalaTa ganxilva;
_ kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi, saerTo
sasamarTloebis mosamarTleebis mimarT disciplinuri
devnis (uzenaesi sasamarTlos mosamarTleebis garda)
aRZvra;
_ materialur-teqnikuri uzrunvelyofis departamentis
Tavmjdomaris yovelwliuri angariSis mosmena;
_ prezidentisTvis winadadebis wardgena mosamarTleTa
kanoniT dadgenili wesiT waxalisebis Taobaze;
_ saqarTvelos prezidentisTvis sasamarTlo reformis
sakiTxebTan dakavSirebuli winadadebebis SemuSaveba;
_ kanonmdeblobiT gansazRvruli sxva uflebamosilebebis
ganxorcieleba.
saqarTvelos iusticiis sabWos hyavs aparati, romlis saqmi-
anobis wess, funqciebs da debulebas gansazRvravs prezidenti.
aparatis muSaobas uZRveba iusticiis sabWos mdivani, romelsac
iusticiis sabWos wevrTagan (iusticiis ministrisa da parlamen-
tis wevrebis garda) 3 wlis vadiT niSnavs prezidenti. iusticiis
sabWos mdivnis funqciebia: iusticiis sabWos muSaobis organi-
zaciuli-teqnikuri uzrunvelyofa, sabWos sxdomaTa momzadeba,
Tavisi kompetenciis farglebSi samsaxurebriv dokumentebze xe-
lis mowera da kanonmdeblobiT gansazRvruli sxa uflebamosi-
lebebis Sesruleba.
aWarisa da afxazeTis avtonomiur respublikebSi funqcioni-
rebs am respublikebis iusticiis sabWoebi, romlebic Sesabamis
avtonomiuri respublikaSi kanonmdeblobiT miniWebuli ufle-
bamosilebis farglebSi axorcieleben analogiur funqciebs. maT
Tavmjdomareoben avtonomiuri respublikebis umaRlesi Tana-
mdebobis pirebi.
35
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
saerTo sasamarTloebis mier miRebuli gadawyvetilebebis
(sisxlis, samoqalaqo da administraciuli saqmeebis Sesaxeb)
aRsrulebis wessa da pirobebs awesrigebs 1999 wels miRebuli
kanoni `saaRsrulebo warmoebaTa Sesaxeb~.
kanoniT saaRsrulebo saqmianobas uZRveba saaRsrulebo de-
partamenti, romelic saqarTvelos iusticiis saministros Se-
madgeneli struqturuli erTeulia, xolo saaRsrulebo dawe-
sebulebebia saqarTvelos iusticiis saministrosa da aWarisa da
afxazeTis avtonomiur respublikebis teritoriuli organoebi
_ saaRsrulebo biuroebi.
im SemTxvevaSi, Tu Seqmnili winaaRmdegobis gamo ver xerxdeba
gadawyvetilebis aRsruleba xelovnurad, samoqalaqo saaRsru-
lebo samsaxuris garda iusticiis saministros saaRsrulebo de-
partamentis struqturaSi Seqmnilia saaRsrulebo policiis sam-
marTvelo. saaRsrulebo policiis TanamSromels ufleba aqvs
gadawyvetilebaTa aRsrulebisas gamoiyenos fizikuri Zala ka-
noniT miniWebul farglebSi.
*8 CFMFHSDTKJC
BECNBWBBC
CFVBYBCNHJC
CFFQCHEKT<J
CFVCF{EHB
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
36
saerTo sasamarTloebis materialur-teqnikuri uzrunvelyo-
fisTvis saqarTvelos uzenaesi sasamarTloSi Seqmnilia saerTo
sasamarTloebis departamenti, romelic gaTvaliswinebulia orga-
nuli kanoniT ̀ saerTo sasamarTloebis Sesaxeb~. departamentis muSa-
obas xelmZRvanelobs Tavmjdomare, romelsac Tanamdebobaze niS-
navs uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomare saqarTvelos iusticiis
sabWos wardginebiT.
departamenti:
_ `gankargavs finansebs sasamarTloebis saqmianobisa da
maTi materialur-teqnikuri bazis uzrunvelsayofad;
_ uzrunvelyofs sasamarTloebs saTanado
Senoba-nagebobebiT;
_ uzrunvelyofs sasamarTloebs maTi saqmianobisTvis
aucilebeli normatiuli aqtebiTa da sxva masalebiT;
_ amowmebs sasamarTloebis mier finansuri da
materialuri resursebis xarjvas;
_ axorcielebs sxva RonisZiebebs sasamarTloebis
saqmianobis materialur-teqnikuri uzrunvelyofisaTvis.~
saerTo sasamarTloebis departamenti angariSvaldebulia sa-
qarTvelos uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris, saqarTvelos
mosamarTleTa konferenciisa da saqarTvelos iusticiis sabWos
winaSe.
(8 CFTHSJ
CFCFVFHSKJT<BC
LTGFHNFVTYNB
37
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
saqarTvelos konstituciam saqarTvelos prokuratura gan-
sazRvra rogorc sasamarTlo xelisuflebis Semadgeneli erTe-
uli, misi dawesebuleba.
prokuratura: 1. axorcielebs sisxlis samarTlebrivi devnas;
2. sisxlis samarTlebrivi devnis ganxorcielebis uzrunvelsa-
yofad winaswari gamoZiebis stadiaze axorcielebs saproceso
xelmZRvanelobas; 3. kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi sru-
li moculobiT atarebs winaswar gamoZiebas. 4. zedamxedvelobs
kanonis zust da erTgvarovan Sesrulebaze mokvlevisa da opera-
tiul-samZebro organoebis saqmianobisas; 5. zedamxedvelobs
kanonis zust da erTgvarovan Sesrulebaze sasamarTlos mier
daniSnuli sasjelis moxdisas, TxzulebiRi xasiaTis sxva Ronis-
ZiebaTa aRsrulebisas, agreTve dakavebis, winaswari patimrobis
da adamianis Tavisuflebis SezRudvis sxva adgilebSi; 6. sasamar-
TloSi sisxlis samarTlis saqmis ganxilvaSi monawileobs, ro-
gorc mxare da mxars uWers saxelmwifo braldebas; 7. koordina-
cias uwevs danaSaulis winaaRmdeg brZolas.
prokuraturis muSaobas uZRveba generaluri prokurori, ro-
melsac siiTi Semadgenlobis umravlesobiT 5 wlis vadiT irCevs
parlamenti. qvemdgom prokurorebs Tanamdebobaze Tavad gene-
raluri prokurori niSnavs. kanonma prokurorebiTvis, iseve
rogorc mosamarTleebisTvis, gaiTvaliswina sakvalifikacio ga-
mocdebi, romelsac saqarTvelos iusticiis sabWo atarebs.
)8 GHJREHFNEHF
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
38
prokuraturaze kontrolis ganxorcielebis ufleba, kanoniT
miniWebuli farglebis gaTvaliswinebiT da Sesabamisi procedu-
ris dacviT, miniWebuli aqvT saqarTvelos parlaments, saqarTve-
los prezidentsa da sasamarTlo xelisuflebas.
organuli kanoni prokuraturis Sesaxeb gansazRvravs gamoc-
debis Catarebis wess, aseve prokuraturis uflebamosilebas, or-
ganizacias, saqmianobis wessa da a.S..
39
CFCFVFHSKJ {TKBCEAKT<F CFMFHSDTKJIB
sasamarTlo xelisuflebasTan dakavSirebuli
normatiuli aqtebis CamonaTvali
1. kanoni saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos Sesaxeb _ 1996 w.
2. kanoni sakonstitucio samarTalwarmoebis Sesaxeb _ 1996 w.
3. kanoni saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos wevrTa socialuri
dacvis garantiebis Sesaxeb _ 1996 w.
4. kanoni saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos wevrTa
socialuri dacvis garantiebis Sesaxeb _ 1996 w.
5. kanoni saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos wevrTa Sromis
anazRaurebis Taobaze _ 1996 w.
6. kanoni saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos wevrTa
Sromis anazRaurebis Taobaze _ 1996 w.
7. organuli kanoni saerTo sasamarTloebis Sesaxeb _ 1997 w.
8. organuli kanoni saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Sesaxeb
_ 1999 w.
9. kanoni saqarTvelos saerTo sasamarTloebis mosamarTleTa
disciplinuri pasuxismgeblobisa da disciplinuri
samarTalwarmoebis Sesaxeb _ 2000 w.
10. organuli kanoni prokuraturis Sesaxeb _ 1997 w.
LFYFHSB