saray tarım hayvancılık a.Ş. - saray halı a.Ş. · develi büyükbaş hayvan Çiftliği (süt...

Saray Tarım Hayvancılık A.Ş.

“Canlı Hayvan

Sayımı ve Değerlemesi

Kayseri, Adana”

08.03.2013

Develi, Yeşilhisar- KAYSERİ, Yüreğir-ADANA

Takdim:

Saray Tarım ve Hayvancılık A.Ş.

Çiftlik Cad. No:6 Develi/KAYSERİ

Hazırlayan:

Denge Gayrimenkul Değerleme ve Dan. A. Ş.

Halk Sok. Ada İş Merkezi No:50 Kat:3 D:6-7

Sahrayıcedit, Kadıköy/İSTANBUL

DENGE GAYRİMENKUL DEĞERLEME VE DANIŞMANLIK A.Ş.

DEĞERLEME RAPORU -003

Denge Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. Rapor No:003 Rapor Tarihi:08.03.2013

1

08.03.2013

Saray Tarım ve Hayvancılık A.Ş.

Çiftlik Cad. No:6 Develi/KAYSERİ

Konu: Saray Tarım ve Hayvancılık AŞ ye ait 274 adet Küçükbaş, 30.469 adet Büyükbaş Hayvanın

değerlemesine ilişkin değerleme raporu hakkında

Sayın Yetkili,

Kayseri ili, Develi ilçesinde 1 adet damızlık süt sığırcılığı ve 2 adet besi işletmesi, Yeşilhisar ilçesinde 1

adet besi işletmesi, Adana ili, Yüreğir ilçesinde 1 adet besi işletmesinde yer alan 32.548 adet

büyükbaş hayvanın değer tespiti için şirketimiz tarafından hazırlanmış olan değerleme raporu ekte

bilgilerinize sunulmaktadır. Söz konusu çalışma kapsamında Saray çiftliği Veteriner Hekim Sebahattin

KÖKNUR ve Ziraat Mühendisi Ahmet ATAY’ dan teknik konularda destek alınarak Değerleme Uzmanı

Harita Yüksek Mühendisi Sn. Ahmet ARSLAN ve Değerleme Uzman Şehir Plancısı Sn. Elif İLERİYE

tarafından bahse konu büyükbaş hayvanlar bizzat görülerek incelenmiştir.

Çalışmaya konu olan büyükbaş hayvanların örnek gruplamalar yapılarak mevcut kayıtların doğruluğu

kontrol edilerek sayımı yapılmış, güncel piyasa koşulları doğrultusunda büyükbaş hayvanlarının

gelişimi, verimi dikkat edilmiştir.

İşbu rapor 08.03.2013 tarihi itibariyle geçerli olup, demirbaş niteliğindeki canlı hayvanların değer

tespiti ile ilgili çalışma kapsamında hayvancılık sektörü incelenmiş ve günümüz ekonomik koşulları

dikkate alınmıştır.

Saygılarımızla,

Denge Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A. Ş.

Ahmet ARSLAN Baki BUDAKOĞLU

Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür

Lisanslı Değerleme Uzmanı (400376) Lisanslı Değerleme Uzmanı (400159)


2

Bağlayıcı Ve Sınırlayıcı Koşullar / Taahhütname

1. Bu raporda sunulan bilgiler ve ifadeler gerçek ve doğrudur.

2. Raporda belirtilen analizler, fikirler ve sonuçlar sadece belirtilen varsayımlar ve şartlarla kısıtlıdır ve

bunlar benim kişisel, tarafsız ve önyargısız profesyonel analizlerim, fikirlerim ve sonuçlarımdır.

3. Bu raporun konusu olan mülke güncel ve geleceğe dönük hiçbir çıkarım yoktur. (veya belirtilen

biçimde vardır.) ve işin içindeki taraflarla hiçbir kişisel ilgim yoktur.

4. Bu raporun konusu olan mülke veya bu görevle ilgili taraflara karşı hiçbir önyargım yoktur.

5. Bu görevle ilgili olarak durumum önceden saptanmış sonuçların geliştirilmesi ve bildirilmesine bağlı

değildir.

6. Bu görevin tamamlanması için aldığım/alacağım ücret, önceden saptanmış bir değer veya değerin

müşterinin amaçlarını gözeten yönünün geliştirilip rapor edilmesi, değer takdirinin miktarı, öngörülen

bir sonucun elde edilmesi veya bu değerlemenin tasarlanan kullanımıyla doğrudan ilgili sonraki bir

olayın meydana gelmesine bağlı değildir.

7. Değerleme ahlaki kural ve performans standartlarına göre gerçekleştirilmiştir.

8. Değerleme uzmanı mesleki eğitim şartlarına haiz olup değerlemesi yapılan mülkün yeri ve türü

konusunda daha önceden deneyimi vardır.

9. Bu raporun konusu olan mülkü kadastro, belediye, tapu kurumlarında durumuna bakılmış ve

yerinde şahsen görüp incelemiştir.

10. Raporda belirtilenlerin haricinde hiç kimsenin bu raporun hazırlanmasında mesleki bir yardımda

bulunmadığını beyan ederiz.

11. Değerleme uzmanı değer biçilen mülkü ya da ona ilişkin mülkiyet hakkını etkileyen yasal

konulardan sorumlu olmayacaktır. Değerleme uzmanı mülkiyet hakkının iyi ve pazarlanabilir olduğunu

varsayar ve bu nedenle de mülkiyet hakkı ile ilgili herhangi bir görüş bildirmez. Söz konusu mülke

sorumlu bir mülkiyet altında bulunduğu esasına dayanılarak değer biçilir.

Raporu Hazırlayan Raporu Denetleyen

Ahmet ARSLAN

Lisanslı Değerleme Uzmanı (400376)

Baki BUDAKOĞLU

Sorumlu Değerleme Uzmanı (400159)


3

- YÖNETİCİ ÖZETİ -

Raporun Geçerli Olduğu Tarih ve

Rapor Numarası

08.03.2013/ 003

Değerleme Türü ve Rapor Formatı Açıklamalı Değerleme

İncelemenin Yapıldığı Tarih 14.02.2013 – 15.02.2013

Değerlemesi Yapılan Canlı Hayvan 08.03.2013 tarihi itibari ile Kayseri ili Develi,

Yeşilhisar ilçesinde ve Adana ili Yüreğir ilçesinde

yer alan toplamda 4 Adet Büyükbaş Hayvan

Çiftliğindeki canlı hayvanlar

Gayrimenkulün Adresi Develi, Yeşilhisar, Yahyalı – KAYSERİ

Yüreğir – ADANA

Hukuki Tanımı Canlı Hayvan

Mal Sahibi Saray Tarım ve Hayvancılık A.Ş.

Mevcut Kullanımı -

Mevcut Kullanıcı -

Kullanılan Değerleme Yaklaşımları Emsal Karşılaştırma ve Maliyet Yaklaşımı

Tanımlanan Değerin Son Takdiri 116.894.000 TL+%1 KDV

Tanımlanan KDV Dahil Değerin

Son Takdiri

118.063.021 TL

Değerleme Uzmanı Ahmet ARSLAN


4

İÇİNDEKİLER

1. DEĞER TANIMLARI, GENEL TANIMLAR ............................................................................................. 5 1.1. Değerlemenin Amacı ve Tasarlanan Kullanımı .................................................................................... 5 1.2. Değerin Tanımı ............................................................................................................................... 5 1.2.1. Piyasa Değeri .................................................................................................................................. 5 1.3. Değerlendirilen Mülk Halkları ............................................................................................................ 5 1.4. İşin Kapsamı ................................................................................................................................... 5 2. İŞLETMELERİN TANIMI VE VERİLERİN SUNULMASI ........................................................................... 6 2.1. Develi Büyükbaş Hayvan Çiftliği (Süt Sığırcılığı 1 ad.+Besi 2 ad.) ......................................................... 6 2.2. Yeşilhisar Büyükbaş Hayvan Çiftliği ................................................................................................... 7 2.3. Adana Büyükbaş Hayvan Çiftliği ........................................................................................................ 8 3. TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKBAŞ İLE KÜÇÜKBAŞ IRLKLARI VE ÖZELLİKLERİ .................................................. 9 3.1. Sütçü Sığır Irkları: ........................................................................................................................... 9 3.2. Etçi Sığır Irkları: ............................................................................................................................ 10 3.3. Küçükbaş Koyun Özellikleri ............................................................................................................. 15 4. VERİ ANALİZİ VE SONUÇLAR ......................................................................................................... 16 5. SONUÇ (Değer Göstergelerinin Uzlaştırılması) .................................................................................. 18 5.1. Değerleme Uzmanı Görüşü ............................................................................................................. 18 6. EKLER VE FOTOĞRAFLAR .............................................................................................................. 19


5

BÖLÜM 1 RAPOR, ŞİRKET VE MÜŞTERİ BİLGİLERİ

1. DEĞER TANIMLARI, GENEL TANIMLAR

1.1. Değerlemenin Amacı ve Tasarlanan Kullanımı

Söz konusu değerleme çalışması Kayseri ili, Develi ilçesinde 1 adet damızlık süt sığırcılığı ve 2 adet

besi işletmesi, Yeşilhisar ilçesinde 1 adet besi işletmesi, Adana ili, Yüreğir ilçesinde 1 adet besi

işletmesinde yer alan 32.548 adet büyükbaş hayvanın 08.03.2013 tarihi itibariyle piyasa değerlerinin

belirleme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda resmi kurum araştırmaları yapılarak yasal ve hukuki

boyutuyla gayrimenkulün durumu irdelenmiş ve piyasa koşullarına uygun olarak adil piyasa ve acil

satış değerleri araştırılıp tespit edilmiştir. Ayrıca rapor kapsamında değere etki eden unsurlar mevcut

piyasa koşulları içinde değerlendirilmiş ve değere nasıl ulaşıldığı hakkında bilgi verilmiştir.

1.2. Değerin Tanımı

1.2.1. Piyasa Değeri

Piyasa değeri belirli bir kıymet biçme tarihinde istekli bir alıcı ve istekli bir satıcının hiçbir başka etki

altında kalmadan ve kendi çıkarlarını kollayarak doğru bir pazarlama sonucu satışı

gerçekleştirebilecekleri tahmini bir miktardır. Bu tanımlamada ifade edilen, satışın belirlenen bir tarihte

tamamlanması ve tapunun satıcıdan alıcıya aşağıdaki şartlar altında devredilmesidir:

Alıcı ve satıcı mantıklı hareket etmektedir.

Her iki taraflar gayrimenkul ile ilgili bilgi sahibidirler ve kendilerine azami faydayı sağlayacak

şekilde hareket etmektedirler.

Büyükbaş hayvanın satışı için açık piyasada makul bir süre tanınmıştır.

Ödeme nakit veya benzeri araçlarla peşin olarak yapılmaktadır.

Büyükbaş hayvanın alım – satım işlemi sırasında gerekebilecek finansman piyasa faiz oranları

üzerinden gerçekleştirilmektedir.

1.3. Değerlendirilen Mülk Halkları

Raporda değerlendirilen mülkiyet hakkı tam mülkiyet hakkıdır.

1.4. İşin Kapsamı

Bu çalışma kapsamında çalışmayı gerçekleştiren değerleme uzmanı bir takım araştırmalarda ve

analizlerde bulunmuştur. Elde ettiği verilerin bir kısmı çalışmakta olduğu ofis ortamından sürekli

güncellenen verilerden temin edilmiştir. Diğer veriler ise;

Yaptığı çalışmanın bağlı olduğu Belediye, Tapu Sicil Müdürlüğü, İl Özel İdaresi, Kadastro

Müdürlüğü v.b. resmi kurumlarda incelemelerde bulunulmuştur.

Demografik veriler TUİK’ ten (Türkiye İstatistik Kurumu) temin edilmiştir.

Arz talep ilişkisi ve fiyat araştırmaları bölgedeki emlak ofislerinden araştırılmıştır.

Bölge ve saha analizi bizzat gidilerek incelenmiş ve fotoğraflanmıştır.


6

BÖLÜM 2 İŞLETMELERİN TANIMI VE VERİLERİN SUNULMASI

2. İŞLETMELERİN TANIMI VE VERİLERİN SUNULMASI

2.1. Develi Büyükbaş Hayvan Çiftliği (Süt Sığırcılığı 1 ad.+Besi 2 ad.)

Çiftlik toplam 230.000 m² arazi üzerinde 71.336 m2 kapalı alana sahiptir. Çiftlik arazisi içerisinde yem

fabrikası, idari bina, trafo, ahırlar, sağımhane, bswuzağı kulübeleri, gübre çukuru, silaj çukurları, ot

deposu bulunmaktadır. Damızlık Süt Sığırcılığı işletmesinde Yarı açık ve açık sistem hayvan barınakları

bulunan işletmede, sürü yönetimi programı uygulanmaktadır. Besi İşletmelerinde; açık sistem model

uygulanmaktadır. Yapı özellikleri 1 nolu raporumuzda detaylandırılmıştır.

İDARİ BİNA

DEVELİ ÇİFTLİK YOLU

YEM FABRİKASI

1 VE 2 NO’LU SAĞMAL AHIRLARI

DOĞUMHANE

GEBE DÜVE AHIRI

OT DEPOLARI

SLAJ ÇUKURLARI

KURUDA HAYVAN

AHIRLARI

AHIRLAR


7


2.2. Yeşilhisar Büyükbaş Hayvan Çiftliği

Çiftlik 202 ada 2 parsel, 205 ada 7-8 parsel ve 208 ada 18-19-49-51 parsellerde toplam 115.402 m2

kapalı alan üzerine kuruludur. İşletmede açık sistem besi padokları, karantina ahırları, kuru ot, kesif

yem ve silaj depoları bulunmaktadır. Yapı özellikleri 1 nolu raporumuzda detaylandırılmıştır.

İDARİ BİNA VE DEPO

OT DEPOSU

SİLAJ ÇUKURLARI SİLAJ ÇUKURLARI

YEM FABRİKASI

AHIRLAR


8


2.3. Adana Büyükbaş Hayvan Çiftliği

196, 199 ve 212 parsellerin yaklaşık 300.000 m2’lik kısmı üzerinde kurulu olan besi çiftliği işletme

merkezi yaklaşık 76.180 m2’lik kapalı alandan oluşmaktadır. Çiftlik arazisi aşağıdaki bölümlerden

oluşmaktadır:

Adana Saray Besi Çiftliği Vaziyet Planı:

1.İdari Bina 12.Kuru Yem Sahası 2.Yatakhane 13.Kesimhane

3.Yemekhane 14.Slaj Çukurları 1 4.Yedek Parça Deposu 15.Slaj Çukurları 2

5.Makine Ekipman ve Saman Deposu 16.Yem Tesisi ve Siloları 6.Yem Ünitesi 17. Ahır Alanı 1

7.Su Deposu 18. Ahır Alanı 2 8.Makine & Drenaj 19. Ahır Alanı 3

9.Veteriner Odası 20. Ahır Alanı 4 10.İlaç Deposu 21. Ahır Alanı 5

11.Soyunma Odası 22. Jeneratör Binası


9

BÖLÜM 3 TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKBAŞ İLE KÜÇÜKBAŞ IRLKLARI VE ÖZELLİKLERİ

3. TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKBAŞ İLE KÜÇÜKBAŞ IRLKLARI VE ÖZELLİKLERİ

3.1. Sütçü Sığır Irkları:

SİYAH – BEYAZ ALACA (HOLSTEİN FRİESTAN ):

Dünyada en fazla yayılma alanına sahip kültür ırkı Siyah-Alacadır. Anavatanı Hollanda’nın Frizya bölgesi

olan bu ırkın yer yüzündeki mevcudu 100 milyondan fazladır. Sütçü ırkların en iri örnekleri iki verim

yönlüdür. Bu örneklerin erkekleri hızlı gelişir ve oldukça kaliteli karkas verirler. Bu nedenle ırkın et

üretiminde de önemli bir yeri vardır.

Siyah-Alacalarda renk siyah beyazdır. Siyah ve beyaz kısımların oranı hayvandan hayvana büyük

değişiklik gösterir. Süt verimi ülkelere göre farklılıklar göstermekle birlikte 10 tonun üzerinde verime

sahip ineklerin sayısı oldukça yüksektir. Siyah-Alaca’dan ülkemizde de yılda 5000-7000 kg süt elde

eden işletmeler mevcuttur. Süt verimi oldukça yüksek olan bu ırkın yağ oranı %3-3.5 civarındadır.

Beside günlük canlı ağırlık artışı 1000-1400 g arasında değişen bu ırkın erkeklerini 12-15 aylık yaşta

kesim ağırlığına ulaştırmak olasıdır. Ayrıca özellikle Avrupa ülkelerinde Siyah-Alaca erkek buzağılar,

hızlı gelişmeleri nedeniyle buzağı eti üretiminde kullanılırlar. Bu amaçla bir araya getirilen ve beslenen

buzağılar, yaklaşık 14-16 haftalık yaşta 120-180 kg ağırlığa ulaştıklarında kasaba sevk edilirler

JERSEY:

Adını, İngiltere ile Fransa arasında yer alan kanal adalarından biri olan Jersey adasından almıştır.

Dünyanın birçok ülkesine buradan yayılan Jersey ırkı, sütte yağ oranı en yüksek sütçü ırk olarak bilinir.

Bunun yanında küçük cüsseli bu ırkın erkeklerinin besi yeteneği son derece geridir. Entansif beside

günlük canlı ağırlık artışı 600-700 g civarındadır. Bu nedenle yetiştiriciler erkek buzağıları en kısa

zamanda ve masrafsız bir şekilde elden çıkarma yoluna giderler. Hatta Türkiye’de bazı bölgelerde

Jersey erkek buzağılarının doğumu takiben öldürülmesi dahi söz konusudur.

Jersey ırkının ortalama süt verimi 3000 kg, sütte yağ oranı %5 civarındadır ve sütünün rengi diğer ırkların

sütüne göre daha sarıdır. Rengi açık kirli sarıdan koyu kahveye kadar değişen Jerseylerin önemli bir

özelliği de diğer ırklara göre dış etkenlere hızlı ve aşırı reaksiyon göstermeleridir.

ESMER IRK (MONTAFON – BROWN SWİSS):

Anavatanı İsviçre’dir. Siyah-Alaca kadar olmasa da oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Türkiye’ye

getirilen ilk kültür ırkıdır.

Esmer ırkın rengi gümüşi griden siyaha yakın koyu kahve ve koyu kül rengine kadar değişir. Burun ucu

açık renkte olan bu ırkta, sırt boyunca uzanan ve ester çizgisi olarak tanımlanan açık renkli bir bölge

vardır. Geç gelişen bu ırk en yüksek süt verimine de geç ulaşır. Sığır eti ve süt danası olarak Siyah-

Alaca ırkına yakın bir değer gösterir. Ortalama yeteneği oldukça iyidir. Kombine verimi bir ırktır.


10

BÖLÜM 3 TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKBAŞ İLE KÜÇÜKBAŞ IRLKLARI VE ÖZELLİKLERİ

SARI ALACA ( SİMENTAL – FLECKVİEH ):

Esmer ırk gibi kombine verimli-iki verim yönlü ırk olan Sarı-Alaca’da İsviçre kökenlidir. Renk sarı-beyaz

veya kırmızı-beyaz alacadır. Baş genellikle beyazdır. Oldukça sağlam yapılı ve iri cüsseli bir ırk olan

Sarı-Alaca ineklerin canlı ağırlığı 650-800 kg’yi bulur. Süt verimi 4000-5000 kg civarındadır. Erkeklerin

besi yeteneği yüksektir. Sütçü ırkların dişileri Sarı Alaca boğalarla çiftleştirildiklerinde besiye oldukça

uygun kasaplık materyal elde edilebilmektedir

3.2. Etçi Sığır Irkları:

HEREFORD:

İngiltere’de geliştirilmiş bir ırk olan Hereford, günümüzde ABD’de yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Hereford ırkında renk kırmızı beyazdır. Fakat beyaz rengin dağılımı oldukça tipiktir. Baş tamamen

beyazdır ve bu özellik dominanttır. Başa ek olarak bacakların uç kısımları, karın altı, kuyruk ve sırt

çizgisi de beyaz renklidir. Boynuzlar uzundur. Fakat günümüzde boynuzsuz Hereford yetiştiriciliği de

yapılmaktadır.

Yürüme ve adaptasyon yeteneği ile dişlerinin analık özelliği oldukça iyi olan Hereford ırkı 1958 yılında

Türkiye’ye getirilmiş, Doğu Anadolu’daki devlet işletmelerine götürülen bu ırk oralarda hem saf olarak

yetiştirilmiş hem de melezleme çalışmalarında kullanılmıştır. Ne var ki, ekonomik açıdan yeterli

bulunmadığı için yetiştiriciliği sürdürülmemiştir.

ABERDEN ANGUS:

Angus başlıca etçi sığır ırklarından biridir. İskoçya’dan köken almış olup, ilk resmi tescili 1835 yılında

yapılmıştır. ABD’de ise 1873 yılında tescil edilmiştir. Şu anda ABD’de etçi ırkların % 60’ını Angus ırkı

oluşturmaktadır. Halen sayısal olarak birinci sıradaki tescilli etçi ırk yine Angus’ tur.

Karkas kalitesi ve mermerleşme yönünden tercih edilen bir ırk olduğu gibi, ticari melezlemeler için de

idealdir. Ticari melezlemelerde anne olarak özellikle Angus ineklerinin seçilmesi kolay doğum açısından

önem taşır. Yardımsız doğumda kendini ispatlamış, yüksek randıman veren, genetik olarak boynuzsuz,

kötü koşullara dayanıklı, kolay uyum sağlayan, erken gelişen bir ırktır. Bakımı kolaydır. Sert iklimlerden

kötü yönde etkilenmez. Angus ırkı gelişmesi ve diğer özellikleri kadar lezzetli etiyle de ünlüdür. Son

yıllarda “ Angus Eti” olarak özel damgayla satılan etleri, özellikle ABD et endüstrisinin gözde ürünlerinin

başında gelmektedir. Angus ırkında ortalama doğum ağırlığı 39 kg, erkek danaların 205 günlük canlı

ağırlıkları 315 kg, bir yaşına geldiklerinde canlı ağırlıkları 545 kg olmaktadır.

Angus ırkı tipik siyah bir ırktır. Tamamen siyah olması bu ırkın en önemli özelliğidir. Ancak bazı

soylarda bulunan resessive (çekinik) kırmızı geni kullanılarak sonraki yıllarda Kırmızı Angus ( Red

Angus ) ırkı elde edilmiş ve ilk defa 1954 yılında tescillenmiştir.

Red Angus ırkı yetiştiricileri Siyah Angus’tan ayrı bir ırk olarak örgütlenmiş olup, “Red Angus” sıcak

bölgelerde “ sıcağa dayanıklı ırk” olarak değerlendirilmektedir. Red Angus (Kırmızı Angus) ve Siyah

Angus aynı kökenden ırklar olup, Kırmızı Angus’ un doğum ağırlığı, 205 ve 365 günlük ağırlıkları da

Angus’a yakındır.


11

BÖLÜM 3 TÜRKİYE’DEKİ SIĞIR IRLKLARI VE ÖZELLİKLERİ

GALLOWAY:

Engebeli yüksek alanlarda yetiştirilen sağlam yapılı bir ırktır. Boynuzsuz ve siyah renkli bir ırk olan

Galloway kaba görünüşlüdür. Güney Batı İskoçya’da geliştirilmiş olan bu ırk, hayvanlara fazla özen

gösterilmeyecek alanlarda et sığırı sürüleri kurmak için önerilebilir.

ŞAROLE ( CHAROLAİS):

Fransa’da geliştirilmiş beyaz renkli, boynuzlu ve görece küçük kafalı bir ırktır. Ergin boğaları 1000-1300

kg gelen bu ırk sütçü sürülerden kasaplık buzağılar elde etmeye yönelik melezleme çalışmalarında

geniş ölçüde kullanılmaktadır.

LİMOUSİN:

Fransa kökenli bir ırktır. Adını Fransa’daki Limousin bölgesinden almıştır. Limousin sığır ırkının tarihinin

Avrupa kıtası kadar eski olduğu söylenmektedir. Irkın ilk resmi kabul tarihi 1854 yılıdır.

Limousin ırkında baş küçük, boyun kısa, ancak vücut uzundur. Kalçalar özellikle kaslıdır. Renk altın

sarısından, kırmızıya kadar değişir. Merme ve göz çevresi daha açık renktedir. Orijinal olarak boynuzlu

bir ırktır. İnce uzun vücut yapısı buzağılarda çok belirgin olup, genellikle güç doğum meydana gelmez.

Et/ kemik oranı mükemmeldir. Besi sonu randımanı gayet yüksektir. Her türlü melezlemeye uygun bir

ırktır. Adaptasyonu kolay, dış koşullara dayanıklıdır. Limousin ırkı inekler, boğalara göre biraz daha açık

renkli olurlar, boynuzları ve tırnakları açık renklidir. Uyum sağlamak için soğuk iklimlerdekiler uzun

tüylü, ılıman iklimlerdekiler kısa tüylüdürler. Doğum ağırlığı erkek buzağılarda 39 kg, dişi buzağılarda

35 kg civarındadır. Limousin ineklerinin canlı ağırlığı 550 kg civarında olup, günde 9-10 kg süt verirler.

İneklerin cidago yüksekliği 137 cm, boğaların cidago yüksekliği 145 cm kadardır. Erkek buzağıların 210

günlük canlı ağırlıkları 310 kg’a, 1 yaşındaki canlı ağırlıkları 530 kg’a ulaşır. Limousin ırkı Veal (beyaz

et) üretimine uygundur. Fransa’da özellikle Veal üretimi için tercih edilir.

Besi yerlerinde yemden yararlanma açısından ünlü olmuş ırktır. Eti yumuşak, ince liflidir. Limousin

ırkının en önemli özelliklerinden biri yumuşak başlı bir ırk olmasıdır. Uysallık, sakinlik anlamına gelen

(DOC) veya Docility olarak adlandırılan bu özellik bir çok ticari besicilik yapanların melezlemede

kullandığı bir özelliktir. Sevk ve idareyi kolaylaştıran DOC özelliğinin kalıtım katsayısı yüksektir. Böylece

melezlere de geçen bu uysallık geni diğer yandan etlerin yumuşak ve yeme kalitesinin yüksek olmasını

sağlar. Tüketici panellerinde DOC özelliğiyle, yeme kalitesi ve yumuşaklık arasında bir pozitif ilişki

olduğu saptanmıştır.

Kırmızı renk ve boynuz Limousin için baskın karakterler olduğu halde, resessif (çekinik) genlerle siyah

ve boynuzsuz Limousin elde etmek ve geliştirmek mümkün olmuştur.

PİEDMENTOSA:

Piedmentosa (piedmontese) etçi sığır ırklarından biridir. Ana vatanı kuzey İtalya’da Alp dağlarıdır.

Ancak ataları Pakistan kökenli sığırlardır. Diğer etçi sığır ırklarına göre inekleri daha sütlüdür. Yılda 2-

2,5 ton civarında süt verirler. Hatta İtalya’nın bazı bölgelerinde sadece piedmentosa ineklerinin

sütleriyle yapılan spesiyal peynirler üretilir. Daha önceleri çift amaçlı, yani et ve süt yönünden


12


yetiştirilen piedmentosa’lar daha sonra et yönünden ıslah edilmişlerdir. Çünkü etlerinin çok önemli bir

özelliği keşfedilmiş olup, dünyada sağlıklı et ile “piedmentosa” ırkı birlikte anılmaya başlanmıştır.

Piedmentosa sığırları beyaz ve gri-beyaz renklerde olur. ABD’de 1976 yılından beri etçi sığır ırkları

tablosunda yer alan Piedmentosa ırkının en büyük özelliği “ çift kas” lı olmasıdır. Çift Kas kalçalarda

oluşur. Bu ırkın etinin “ sağlıklı et” olmasını sağlayan taşıdığı bir gendir. Yağsız, düşük kolesterollü,

düşük kalorili etin ve çift kasın özel bir gene bağlı olduğu keşfedilmiştir. Bu gen “myostatin” genidir.

Myostatin geniyle piedmentosa ırkı tamamen doğal bir farklılığa sahip olmuştur. Eti protein içeriği

açısından diğer, normal etlerden yüksek, kolesterol, toplam yağ, kalori ve yağdan gelen kalori

açısından ise çok düşüktür. Kolesterol ve yağ oranında sadece bilinen sığır etlerinden değil, hindi

etinden, derisi alınmış tavuk etinden, solomon ve kılıç balığından da düşüktür. Protein değeri olarak

normal etlerden ve balık etlerinden yüksek, hindi etiyle kalori, protein, toplam yağ yönünden eşit

değerlerdedir. Ancak; kolesterol değerinin hindi etine göre yarı yarıya olması yine de bir üstünlük

sağlamaktadır.

Etlerde yumuşaklık, lezzet ve usare ile marbling yani mermerleşme arasındaki ilişki bilinmekle beraber,

ilginç bir şekilde tamamen yağsız olan piedmentosa eti yumuşak, lezzetli ve usarelidir. Piedmentosa eti

üçte bir oranında daha çabuk pişer. Değerleri ABD Kalp Derneği tarafından onaylanmış olup, “ Kalp

Sağlığına Dost” yiyecek olarak anılmaktadır.

Piedmentosa ırkının F1 ve F2 melezlerinin bile etteki kolesterol oranları geleneksel etlerin yarısı

değerindedir. Diğer yandan ineklerin sütündeki b-laktoglobulin ve K-kazein içeriklerinden dolayı peynir

elde etme oranı yüksek, peynirleri mükemmel kalitededir.

Myostatin geniyle bu ilginç özellikleri bünyesinde bulunduran Piedmentosa ırkı kolesterol ve yağ

içeriğinden dolayı doktorların “tüketimini azaltın” dediği kırmızı etten kaçışı önleyebilecek bir ırktır. Kalp

dostu kırmızı et olarak pazara sunulabilecek bu ırk, aynı zamanda çift kas özelliğiyle hızlı canlı ağırlık

artışı sağlayan, ekonomik beslemeye uygun bir ırktır. Erkek buzağıları 41-43 kg, dişi buzağıları 39 kg

civarında doğan bu ırkta, güç doğum söz konusu değildir. Çünkü ince, uzun yapılı doğan buzağılar güç

doğuma sebep olmadıkları gibi, hızlı büyüme özelliğine sahiptirler. Piedmentosa ırkının boğaları 1198

kg’a, inekleri ise 600 kg’a ulaşabilirler. Piedmentosa her türlü iklime kolay uyum sağlar. Sevk ve idaresi

kolay, annelik özellikleri yüksek bir ırktır. Etin kemiğe oranı ve randımanı yüksektir. İyi annelik

özellikleri, uzun ömürlülük, yüksek fertilite gibi iyi özelliklere de sahip olan bu ırktan ülkemizi sığır

yetiştiricilerinin ve et sanayimizin yararlanması gerekir.

Anadoluda genel olarak bulunan büyük baş hayvan ırkları ve genel özellikleri şöyle:

YERLİ KARA:

Orta Anadolu bölgesinin hakim yerli ırkıdır. Türkiye yerli sığırları arasında yayılma alanı en geniş ve

sayısı en fazla olanıdır. Yayılma alanı içinde toprak ve iklim bakımından farklı çeşitli alt bölgeler vardır.

Bunun doğal sonucu olarak da Orta Anadolu bölgesinde yetiştirilen Yerli Karaların tümü aynı özelliklere

sahip değildir. Söz gelimi Ankara ve Çankırı’da yetiştirilen Yerli Karalar İç batı Anadolu da kiler’den

daha küçük cüsselidirler.


13


Yerli Karaların en belirleyici özelliği küçük yapılı ve tırnak dahil tamamen siyah olmalarıdır. Dar ve uzun

bir başa sahip olan bu ırkta boynuzlar kısa, ince ve öne yöneliktir. Uzun yıllar yetersiz koşullarda

yaşayan bu ırk oldukça dayanıklıdır. Irkta cidago yüksekliği 100-110 cm civarındadır. Besleme

koşullarına bağlı olarak canlı ağırlık 200-300 kg arasında değişir.

Bu ırkın süt verimi ortaya koyma amacına yönelik çalışmalar oldukça eskidir. Bu çalışmalarda elde

edilen değerler köy koşullarında 400-500 kg kadardır. Fakat bakım ve besleme koşullarının

iyileştirilmesi ve damızlık seçimiyle bir Laktasyon daki süt verimleri ortalama 800-900 kg’ye

çıkarılabilmiş, hatta bazı küçük gruplardan bir Laktasyon da 1800 kg süt elde edilebilmiştir.

Günümüz koşullarında ortalama 750 kg civarında süt verimi olduğu kabul edilen bu ırkın beside günlük

canlı ağırlık artışı da, 600-700 gr dır.

DOĞU ANADOLU KIRMIZISI (DAK):

Yayılma alanının genişliği ve sayısal varlığı bakımından ikinci sırada yer alan Doğu Anadolu Kırmızısı

ırkında renk genelde kırmızı olmakla birlikte açık kırmızıdan koyu kestaneye kadar değişir. Bazı

hayvanlarda genellikle arka bacakların iç kısımları olmak üzere vücudun değişik bölgelerinde beyaza

kadar değişen açık renkler görülebilir. Boğalarda boyun göğüs ve ön bacaklar daha koyu renklidir.

Doğu Anadolu Kırmızısı ırkında cidago yüksekliği 115-125 cm, canlı ağırlık 250-350 kg arasındadır. Süt

verimi halk elinde 1000-1200 kg kadar olup, iyi koşullarda 2000 kg’ye kadar yükselebilmektedir. Beside

günlük canlı ağırlık artışı Yerli Karadan oldukça iyidir ve uygun şartlarda 800-900 grama

ulaşılabilmektedir.

GÜNEY ANADOLU KIRMIZISI (GAK):

Torosların güneyinde kalan bölge ile Güney Doğu Anadolu bölgesinde yayılan bu ırkın farklı varyeteleri

vardır. Bu varyetelerin sayısı sınıflamayı yapanlara göre farklılıklar gösterir. Buna rağmen bu gruptaki

hayvanları birbirinden oldukça farklı niteliklere sahip iki alt gruba ayırmak mümkündür ve önemli bir

hata getirmez.

Güney Anadolu Kırmızısı ( Kilis Irkı )

Rengi sarıdan kahverengine kadar değişen bu ırk Türkiye’nin en iri ve en sütlü ırkıdır. Kilis ırkında en

çok rastlanan renk sarımsı kırmızıdır. Vücudunun ön kısmı arkaya göre daha koyu olan bu ırkta cidago

yüksekliği 130-135 cm kadardır. Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesi’nin sıcak iklimine uyan ve

sıcak iklimlere özgü olan parazitlerin meydana getirdiği hastalıklara dayanıklı olan bu ırkın süt verimi

2000 kg’nin üzerinde, beside günlük canlı ağırlık artışı da 1 kg civarındadır. Daha da önemlisi bu ırka

dahil inekler içerisinde 5 tondan daha yukarı süt veren bireylere rastlanabiliyor olmasıdır. Ayrıca bu

ırkın Siyah-Alacalar ile verdiği melezlerin üstün verimi olmaları, Türkiye sığırcılığı ve özellikle de GAP

bölgesi için önemli bir potansiyel olarak değerlendirilmelidir.


14


Yerli Güney Sarısı

Kirli sarıdan tarçın rengine kadar değişen bir renk dağılımı gösteren bu alt grup Kilis’e göre oldukça

küçük cüsselidir. Vücut ağırlığı ve verimleri bakımından Yerli Kararları andırır.

BOZ IRK:

Tipik bir bozkır sığırı olan bu ırk Balkan ülkelerinin ortak yerli ırkıdır. Türkiye’de bir zamanlar

Trakya’dan Sivrihisar’ a kadar yayılan bu ırk şimdi Marmara Denizi’nin güneyi ve Trakya’nın dağlık

kesimlerinde küçük sürürler halinde yetişmektedir.

Rengi, açık güneşten koyu kül rengine kadar değişen Boz ırkın erkekleri dişilere göre, daha koyu

renklidir. Canlı ağırlığı 250-400 kg arasında değişen bu ırkın süt verimi 1000-1500 kg civarındadır.

Beside günlük canlı ağırlık artışı da 700-800 g kadardır.

Tarımda hayvan işgücüne talebin fazla olduğu dönemlerde öküz olarak kullanımda önceliği olan bu ırk

yok olmak üzeredir. Boz ırkın verimleri diğer yerli ırkların çoğundan geri değildir. Fakat yetiştirdiği

bölgenin ekonomik yapısının diğer bölgelerden ileri olması, bu ırkın elden çıkarılmasının hızını diğer

yerli ırklarınkinden daha yüksek kalmıştır. Çünkü yetiştirildiği bölge için verimleri yetersiz kalmıştır.

Ayrıca tarımda makine kullanımının yaygınlaşması sonucu Boz ırkın öküz olarak kullanım olanağı da

tümüyle ortadan kalkmıştır.

Kısaca özellikleri belirtilen bu ırkların dışında kalanlar genellikle melezleme üründürler ve bunlar ülkenin

her yerinde rastlamak olasıdır.

KIRIM SIĞIRI:

Kırım Bölgesinden geldiler. Kırmızının tonlarını taşırlar. İri yapılıdırlar. İyi bakım ve beslenme ile 1500

kg süt verebilirler.

ZAVOT SIĞIRI:

Kars yöresine Kafkasya’dan geldiler, Simental ve İsviçre Esmeri ile melezleşme ile elde edildiler. Süt

verimi 1500 kg. kadardır. Be

Günümüz koşullarında ortalama 750 kg civarında süt verimi olduğu kabul edilen bu ırkın beside günlük

canlı ağırlık artışı da, 600-700 gr dır.


15


3.3. Küçükbaş Koyun Özellikleri

ORTA ANADOLU MERİNOS KOYUN IRKI

Bu merinos tipi 1950 yılında Alman Et Merinosu Koçları ile Yerli Akkaraman Koyunlarının Konya’da

bulunan harada melezleştirilmesi sonucu ortaya çıkmıştır.

Verim ve büyüme noktasında oldukça başarılı bir ırk olan Orta Anadolu Merinos Koyun Irkı uzun süreli

bir seleksiyona tabi tutularak kendi içerisinde melezleştirmelere devam edilmiş ve günümüzde sıkça

rastladığımız, tamamen yerli bir koyun ırkı ortaya çıkarılmıştır.

Yüksek yapağı ve et verim özelliklerine sahip olan bu ırk genellikle Ankara, Konya, Eskişehir illerinde ve

çevrelerinde bulunan meralarda görülmektedir.

Görünüm Özellikleri:

Vücut tamamen beyaz renktedir.

Kuyruk yağsız , ince ve uzundur.

Koç ve koyunlarda genellikle boynuz bulunmaz.

Cüssesi kök aldığı Akkaramandan ve yerli ırklarından daha iridir.

Başın yüz kısmı ile bacakları yapağı ile örtülü değildir.

Verim özellikleri:

Canlı Ağırlık: Erkek: 65 – 75 kg ; Dişi: 50 -55 kg

Laktasyon süt verimi: 40 – 50 kg

Laktasyon Süresi: 140 -150 gün

Bir batında kuzu sayısı: 1.5

İkizlik oranı: % 35 – 40

Kuzu doğum ağırlığı: 4 – 4.5 kg

Sütten kesim ağırlığı (75.gün): 22 – 26 kg

Kirli yapağı verimi: 3.6 – 3.8 kg

Lüle uzunluğu: 7.5 – 8 cm

Elyaf çapı: 21 – 23 mikron

Temiz yapağı oranı: %54 – 58


16

BÖLÜM 4 VERİ ANALİZİ VE SONUÇLAR

4. VERİ ANALİZİ VE SONUÇLAR

Damızlık süt işletmelerinde damızlık olarak holstein ( siyah alaca ) ırkı hayvanlar kullanılmakta süt

verimi yönünden ıslah edilmiş kültür ırklarından olması nedeniyle tercih edilmektedir. Ortalama süt

verimleri 8000 lt/yıl, süt yağ oranları %3,5-4, en verimli dönemleri ilk altı yıldır

Yeşilhisar ve Adana işletmelerimizde ise etçi ırklar kullanılmaktadır. Bu etçi ırklardan simental, şarole ,

herefort ve limousin kullanılmaktadır.

Bu ırkların günlük canlı ağırlık artışları yüksek olup ortalama 1,3kg/gündür. Yerli ırklarda 1,1

kg/gündür. Bu ırkların etleri pembe ve ph degerleri düşük kaliteli dir.Canlı ağırlık artışı yüksek olması

nedeniyle beside kalma süreleride kısa olmakta bu nedenden dolayı karlılığı olan ırklardır.

Canlı Hayvan değerinin hesaplanmasında piyasa değerleri baz alınmıştır. Konu değerleme için Trakya

Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesinde araştırma yapılmış ayrıca Saray Tarım ve Hayvancılık muhasebe

kayıtlarından yararlanılmıştır.

Muhasebe kayıtları ile mevcut hayvan adedi bir birini uyumlu olmaktadır. Değer tespitinde stok kayıtları

ve hayvan envanteri ile mevcut canlı hayvan tutarının tutarlı olması nedeniyle değerlemede mevcut

durum tespiti esas alınmıştır.

31.12.2012 SARAY TARIM VE HAYVANCILIK AŞ CANLI MATERYAL KIYMET TAKDİRİ

Develi Damızlık Süt Sığırcılığı İşletmesi Hayvan Mevcudu

MİKTAR FİYAT TL TUTAR TL

0-2Aylık Dişi Buzağı (Baş) 384,00 1395 535.680,00

2-6Aylık Dişi Buzağı (Baş) 371,00 1553 576.163,00

Toplam Dişi Buzağı (Baş) 755,00 1.111.843,00

0-2Aylık Erkek Buzağı (Baş) 341,00 1242 423.522,00

2-6Aylık Erkek Buzağı (Baş) 382,00 1391 531.362,00 Toplam Erkek Buzağı (Baş) 723,00 954.884,00

Dişi Dana (Baş) 487,00 3310 1.611.970,00

Erkek Dana (Baş) 342,00 2950 1.008.900,00

Toplam Dana (Baş) 829,00 2.620.870,00

Düve (Baş) 418,00 6210 2.595.780,00

Gebe Düve (Baş) 372,00 6800 2.529.600,00

Toplam Düve (Baş) 790,00 5.125.380,00

İnek (Baş) 2.818,00 6490 18.288.820,00

Erkek Hayvan 12 ay üstü (Baş) 421,00 5150 2.168.150,00

Toplam (Baş) 6.336,00 30.269.947,00

Besi İşletmeleri

Yeşilhisar Besi İşletmesi Hayvan Mevcudu (Baş) 12.094 402 42.783.734,40

Adana Besi İşletmesi Hayvan Mevcudu (Baş) 12.039 412 43.648.598,40

Küçükbaş Koyun (Baş) 274 700 191.800,00

GENEL TOPLAM (Baş) 30.469 116.702.279,80

GENEL TOPLAM (B.BAŞ+K.BAŞ) 30.743 116.894.079,80


17

BÖLÜM 4 VERİ ANALİZİ VE SONUÇLAR

Raporumuzda yer alan bilgiler; ekspertiz çalışması esnasında yapılan tespitler, temin edilen belgeler,

yapılan piyasa araştırmaları ve değerleme tekniği içinde kullanılan kabuller doğrultusunda

belirlenmiştir. Rapor tarihinden sonra meydana gelebilecek ekonomik veya fiziksel değişiklikler

rapordaki analizlerin, takdir edilen değerlerin ve yorumların değişmesine yol açabilir. Ticari piyasa

verileri, ekonomik göstergeler ve rapor değerlerini etkileyecek döviz kurlarında meydana gelebilecek

değişiklikler sebebiyle ortaya çıkacak farklılıkların takip edilerek gerekli düzeltmelerin uygulanması

tavsiye edilmektedir. Konu tesisin, gıda piyasasında yaşanacak olumsuz gelişmelerden direk

etkilenebileceği unutulmamalıdır.


18

BÖLÜM 5 SONUÇ

5. SONUÇ (Değer Göstergelerinin Uzlaştırılması)

5.1. Değerleme Uzmanı Görüşü

Değerleme çalışması sırasında müşteri tarafından herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.

Söz konusu değerleme çalışması Kayseri ili Develi, Yeşilhisar ve Yahyalı ilçeleri Adana ilinde yer alan

Saray Tarım ve Hayvancılık mülkiyetindeki büyükbaş hayvanların 31.12.2012 tarihi itibariyle piyasa

değerinin belirleme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda kurum envanter sisteminde tutulan

14.02.20113 tarihli 6265 adet damızlık, 10.117 adeti Yeşilhisar Besi işletmesinde 11268 adeti Adana

Besi işletmesinde olmak üzere toplam 27.650 adet büyükbaş hayvan kayıdı ile mevcut durumdaki canlı

hayvan sayıları ve cinsi kontrol edilmiş, uyumlu olduğu tespit edildikten sonra canlı hayvanın yaşına

özelliklerine göre sınıflandırılmış, piyasa araştırması yapılarak, 31.12.2012 tarihindeki canlı hayvan

envanter kayıtları baz alınarak adil piyasa değeri araştırılıp tespit edilmiştir.

DEĞER TABLOSU

ADET TOPLAM (TL) TOPLAM (USD) TOPLAM (EUR)

Büyükbaş Hayvan 30.469 116.702.279,80 64.834.600 49.241.468

Küçükbaş Hayvan 274 191.800,00 106.556 80.928

TOPLAM 30.743 116.894.079,80 64.941.155 49.322.397

Konu gayrimenkulün değerlemesinde emsal karşılaştırma, gelir indirgeme yaklaşımı ve maliyet

yaklaşımı yöntemi kullanılmıştır. Rapor tarihi itibariyle 1 USD 1,80 TL; 1 EUR 2,37 TL olarak esas

alınmıştır.

Konumuz taşınmazın değerlendirmesinde civardaki alım satım rayiç değerleri ve günümüz ekonomik

koşulları, taşınmazın konumu, yaşı, fiziki özellikleri, emsallerdeki pazarlık payları, arz/talep dengesi gibi

dışsal etkenler dikkate alınarak emsal karşılaştırma ve maliyet yaklaşımının ortalaması baz alınarak

rapor tarihindeki Toplam Adil Piyasa Değerinin

116.894.000 TL Yazıyla: (YüzOnAltıMilyonSekizYüzDoksanDörtBinTL) + KDV,

olabileceği tahmin ve takdir edilmiştir.

İşbu rapor, tarihi itibariyle muteberdir.


19

BÖLÜM 6 EKLER VE FOTOĞRAFLAR

6. EKLER VE FOTOĞRAFLAR

saray tarım hayvancılık a.Ş. - saray halı a.Ş. · develi büyükbaş hayvan Çiftliği (süt...

Documents