ตดตอกองบรรณาธการโทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 อเมล sarawit@nstda.or.th

ทปรกษา ทวศกด กออนนตกล, ชฎามาศ ธวะเศรษฐกล, กลประภา นาวานเคราะหบรรณาธการผพมพผโฆษณา กฤษฎชย สมสมาน บรรณาธการอำนวยการ นำชย ชวววรรธน บรรณาธการบรหาร จมพล เหมะครนทร กองบรรณาธการ ปรทศน เทยนทอง, วชราภรณ สนทนา, ศศธร เทศนอรรถภาคย, รกฉตร เวทวฒาจารย, กตตมา ไกรพรพรรณ, สรนยา ลอยประสทธ, วณา ยศวงใจ บรรณาธการศลปกรรม ลญจนา นตยพฒน ศลปกรรม เกดศร ขนตกตตกล, ฉตรทพย สรยะ

ผผลตฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 โทรสาร 0 2564 7016 เวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/

จมพล เหมะครนทรบรรณาธการบรหาร

เร องเดน

ISSN 2286-9298

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤسฉบบท 17, สงหาคม 2557

• เรองจากปก: รศ.ดร.สชนาชวนชย... นกวทยหญงไทยคนแรกกบภารกจ วจยสดขวโลกตอนท1• บทความพเศษ: ไวรสมหาภยอโบลา• หนาตางขาววทย-เทคโนฯโลก: รสกสมผสจากมอเทยม• ระเบยงขาววทย-เทคโนฯไทย: -เยาวชนไทยควาเหรยญโอลมปกวชาการ -“เฮอรควลส”เรอพลงงานแสงอาทตย ฝมอคนไทย•ความเชอกบวทยาศาสตร: ตนไมประหลาด มหลายชนดในตนเดยวกน

วนท18 สงหาคมของทกป คอวนวทยาศาศตรแหงชาต กำหนดขนเพอ เปนการรำลกถงพระปรชาสามารถทางดานวทยาศาสตรของพระบาทสมเดจ พระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 ททรงคำนวณการเกดสรยปราคาเตมดวง ไดอยางแมนยำ พระองคไดรบการยกยองใหเปนพระบดาแหงวทยาศาสตรไทย

และชวงเวลาทคาบเกยวกนกบวนท 18 สงหาคมนของทกป กจะม การจดงานนทรรศการดานวทยาศาสตรทวประเทศ แตเดมกคองาน สปดาห วทยาศาสตรแหงชาต คอมการจดงานกนระยะเวลาประมาณ 5-7 วน โดย สถาบนการศกษาตางๆ ทงระดบเลกๆ ภายในโรงเรยน และใหญขนมาหนอย กคอระดบมหาวทยาลยของภมภาคตางๆ

สวนในสวนกลางทจดใหญทสด หนวยงานหลกทรบผดชอบในการจด กคอ องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต (อพวช.) กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย รวมดวยหนวยงานในสงกดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และหนวยงานพนธมตรทเกยวของกบดานวทยาศาสตรทงภาครฐและเอกชน กมารวมแสดงผลงานดวย

ตอมาการจดงานในสวนกลางไดขยายวนเวลาในการจดยาวขน ทงน เพอเปดโอกาสใหนกเรยนตางๆ ทวประเทศและประชาชนทวไปไดมโอกาส มาชมงานไดอยางทวถงมากขน และคมคากบงบประมาณในการจดแตละครง ซงใชงบประมาณไมนอย งานสปดาหวทยาศาสตรแหงชาตจงไดเปลยนมาเปน งาน มหกรรมวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต โดยมระยะเวลาในการจด ประมาณครงเดอน การตอบรบของโรงเรยนตางๆ ทพานกเรยนมาชมงานกเปน ไปดวยด แตละปกมผเขาชมงานหลายแสนคน

สำหรบงานมหกรรมวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาตในปน จะจดในวนท 12 - 28 สงหาคม 2557 ณ ศนยประชมการแสดงสนคานานาชาต เฉลมพระเกยรต 7 รอบพระชนมพรรษา จงหวดเชยงใหม ซงงานปนนบเปน ครงแรกทการจดงานหลกไดมาจดในภมภาค ถอเปนโอกาสอนดของนกเรยน นกศกษา คร-อาจารย และประชาชนในภาคเหนอครบทสะดวกในการเดนทาง จงขอเชญชวนพนองชาว เหนอทกทานไปรวมงานนกนใหมากๆ นะครบ

งานมหกรรมวทยาศาสตรฯกระจายโอกาสสภมภาค

จ มพล เหมะค ร นทร

รศ.ดร.สชนาชวนชย...นกวทยหญงไทยคนแรกกบภารกจวจยสดขวโลกตอนท1รศ.ดร.สชนาถายทอดประสบการณการทำงานวจยทขวโลกใต(ทวปแอนตารกตก)ทมโอกาสไปทำงานถงสองครงและเบองหลงการใชชวตประจำวนกบภารกจเฉยดตายใหกบเยาวชนและผสนใจในงานการประชมวชาการวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอเยาวชน ครงท 9 เมอวนท 1 มถนายนทผานมา

2 สาระวทย สงหาคม 2557

เขารวมโครงการกคอ รศ.ดร.วรณพ วยกาญจน จากคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เมอป พ.ศ. 2547 จากนนตอมาชวงปลายป พ.ศ. 2552 นกวทยาศาสตรหญงคนแรกของไทยกไดรบเชญไปรวมวจยสดขวโลกใตกบ ทางญปนเชนกน นนกคอ รศ.ดร.สชนา ชวนชย จากคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (สำหรบคนไทยคนแรกหรอพระองคแรกทมโอกาสมาท สถานวจยทแอนตารกตกนกคอ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โดยเสดจไปยงสถานวจยของประเทศนวซแลนดและสหรฐอเมรกา)

ประเทศไทยโชคดตอเนองอกครง เมอครงทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจเยอนสาธารณรฐประชาชนจนเมอวนท 6-11 เมษายน พ.ศ. 2556 และไดเสดจไปยงสำนกงานบรหารกจการทางทะเล (State Oceanic Administration) กรงปกกง และสถาบนวจยขวโลกแหงชาตจน (Polar Research Institute of China) ทนครเซยงไฮ ตอมาจงเกดโครงการ ความรวมมอระหวางไทยและจน โดยจนไดเชญใหไทยสงนกวทยาศาสตรเขารวม วจยขวโลกใตปละ 2 คน จงเปนทมาของ “โครงการวจยขวโลกตามพระราชดำร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร” และนกวจยไทยทไดรบการคดเลอกไปกบจนครงนกคอ รศ.ดร.สชนา ชวนชย และ ผศ.ดร.อรฤทย ภญญาคง จากคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยการเดนทางในครงลาสดน ไดรบการสนบสนนจากบรษท เครองดมในกลมกระทงแดง และลอรอล (ประเทศไทย)

ภารกจวจยสดขวโลก และการใชชวตประจำวนในแผนดนขวโลกใต เปน อยางไรบาง สาระวทยฉบบนขอถายทอดประสบการณจากคำบอกเลาของ รศ.ดร.สชนา ชวนชย ทมารวมพดคยในงานประชมวชาการวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอเยาวชน ครงท 9 ซงจดโดย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและ เทคโนโลย (สสวท.) เมอวนท 1 มถนายน 2557 ณ ศนยนทรรศการและ การประชมไบเทค บางนา กรงเทพ ฯ มาใหผอานไดรบทราบกนครบ

แรงบนดาลใจในวยเดก “เมอสมยเดกๆคณพอคณแมพาไปทะเลทจงหวดตรงประมาณ30ป มาแลว ตอนนนทะเลตรงสวยมาก พอลงทะเลกเหนปะการงสสวยงามปลาตวใหญมาก ทำใหอยากเรยนวทยาศาสตรทางทะเล นนคอการจดประกาย เลย ตอมาไดมโอกาสไปดนกเพนกวนทหางสรรพสนคาแหงหนง เหนผวหนง มนเปนสแดง เนองจากเปนผด กสงสาร อยากเหนนกเพนกวนทไมเปนผดใน ธรรมชาต”

ลำพงการเดนทางไปทองเทยวขวโลกใตหรอทวปแอนตารกตกนน กเปนเรองทยากลำบากแลว และตองเสยคาใชจายสงเปนหลกลานบาท แตการตองไป ทำงานวจย ณ ดนแดนแหงนกเพนกวน แมวนำ และแผนนำแขงทปกคลม เกอบตลอดทงป และตองอยเปนแรมเดอน จงถอเปนเรองทยากยงกวา อกทง คาใชจายกสงมาก ดงนน จงแทบเปนไปไมไดเลยทประเทศไทยจะสงนกวจยมา รวมสำรวจและวจยสภาพแวดลอมทน และยงอาจดวาเปนเรองไกลตวไปดวยซำ โอกาสทจะหาแหลงทนวจยจงยากยงนก

ดงนน จงเปนเรองนายนดอยางยงทประเทศไทยไดรบโอกาสครงแรก นจากสถาบนวจยขวโลกแหงชาต ประเทศญปน

ไดเชญใหประเทศไทย สงนกวทยาศาสตร เขา รวมโครงงานวจย ทขวโลกใตซง

นกวทยาศาสตรไทยคนแรกทไ ด

รศ.ดร.สชนา ชวนชย

3สงหาคม 2557สาระวทย

จากแรงบนดาลใจในวยเดก ทำให ดร.สชนา เดนตามรอยความฝนของ ตวเองอยางแนวแน จนไดเขามาเรยนทสาขาวทยาศาสตรทางทะเล คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และเมอไปตอปรญญาเอกทสหรฐอเมรกา อาจารย ทปรกษาไดเลาใหฟงถงประสบการณทไปแอนตารกตกใหฟง ทำให ดร.สชนา สนใจเปนอยางมาก และตงความหวงลกๆ ในใจวา ถามโอกาสกอยากจะไปทนน ใหไดจรงๆ สกครงหนงในชวต

ฝนเปนจรง ป พ.ศ. 2552 ประเทศญปนไดตอเรอสำรวจขวโลกใตลำใหม และมทวาง 20 ท จงไดเชญมายงประเทศไทยใหสงนกวจยรวมสำรวจดวย ดร.สชนา ไดเขยน โครงการเสนอไปและกไดรบคดเลอกใหเขารวมโครงการ ดร.สชนา จงถอเปน นกวทยาศาสตรหญงคนแรกของไทยทไดมโอกาสมารวมทำงานวจยขวโลกใตกบ ทางญปน

“กอนมาตองเตรยมตวใหพรอมเพราะเราจะตองมาทำงานวจยอยถง4เดอน

จงตองมความแขงแกรงทงรางกายและจตใจ” ดร.สชนา เดนทางไปรวมวจยขวโลกใตกบญปน ชวงเดอนพฤศจกายน 2552 - มนาคม 2553 ทสถานวจยโชวะ (Syowa Station) โดยใชเวลาเดนทาง ไป-กลบสองเดอน อยทสถานวจยอกสองเดอน สวนครงทสอง วจยรวมกบจนท สถานวจยเกรทวอลล (Great Wall Station) ชวงวนท 1 มกราคม - 10 กมภาพนธ 2557 โดยการเดนทางใชเครองบน บนจากชลไปยงสถานวจยเกรทวอลลเวลา ราวสามชวโมงครง

ความสำคญของงานวจยขวโลกใต ทวปแอนตารกตกเปรยบเสมอนเปนหองปฏบตการทางธรรมชาตทใหญ ทสดในโลก การศกษาสภาพสงแวดลอมทนยงสามารถทำใหเราทราบวาในอดต โลกเราเปนอยางไร ขณะเดยวกนจากขอมลทไดกชวยใหนกวทยาศาสตรทราบถง ปญหาในปจจบนและหาทางแกไขเพออนาคตตอไป

พนทของทวปแอนตารกตกปกคลมดวยแผนนำแขงถงรอยละ 98 ม ความหนาเฉลย 2.4 กโลเมตร ถานำแขงละลายหมดคดเปนปรมาณนำจด ราวรอยละ 70 ทมบนโลก จงสามารถทำใหระดบนำทะเลสงขนถงประมาณ 60 เมตรทเดยว แนนอนวายอมสงผลกระทบถงสงมชวตทงหมดบนโลกนแน

3สงหาคม 2557สาระวทย

4 สาระวทย สงหาคม 2557

ขอขอบคณ รศ.ดร.สชนา ชวนชย ทเออเฟอภาพและตรวจตนฉบบ

งานวจยโดยรวมทแอนตารกตกน จงเปนการศกษาสภาพสงแวดลอมท แอนตารกตกเปนหลก โดยแบงไดดงน

• กลมงานวจยดานอวกาศและชนบรรยากาศระดบสง ไดแก การศกษา เรองสนามแมเหลก แสงออโรรา เปนตน

• กลมงานวจยดานปรากฏการณในชนบรรยากาศและแผนนำแขง ไดแก การศกษาเรองการตรวจวดกาซในชนบรรยากาศ การขดเจาะ แผนนำแขง เปนตน

• กลมงานวจยดานธรณวทยา ไดแก การศกษาเรองการเกดทวป แอนตารกตก การเคลอนทของแผนนำแขง เรองของอกกาบาต เปนตน

• กลมงานวจยดานชววทยา ไดแก การศกษาเรองการปรบตวและ การอยรอดของสงมชวตภายใตสภาพแวดลอมทหนาวจด พฤตกรรม ของแมวนำและเพนกวน การสำรวจสมทรศาสตรทางทะเล เปนตน

งานวจยของดร.สชนา สำหรบงานวจยของ ดร.สชนา นน ครงแรกทไปรวมกบนกวจยญปน มทง งานวจยของตวเองและงานทไปชวยนกวจยญปน ในสวนงานวจยของ ดร.สชนา คอ ศกษาพฤตกรรมการกนอาหารของปลา เพอดวาเมอสภาพแวดลอมเปลยนไป จะสงผลกระทบตอพฤตกรรมการกนอาหารของปลาหรอไมอยางไร ซงผลการ ศกษาพบวาในกระเพาะของปลามพยาธจำนวนมาก ซงมากกวาท ดร.วรณพ ศกษาไวเมอหาปกอนอยางชดเจน ในสวนนคงตองไปดปจจยแวดลอมอนๆ ดวยวา เปนเพราะเหตใด

งานอกสวนหนงททำรวมกบอาจารยภาควชาจลชววทยากคอ การศกษา แบคทเรยวามแบคทเรยชนดไหนบางทสามารถทนความหนาวเยนอยทแอนตารกตก ได และเราจะสามารถนำศกยภาพนนมาใชประโยชนอะไรไดบางหรอไม

สวนงานทไปชวยนกวจยญปนคอ การศกษาประชากรนกเพนกวน การ เกบตวอยางนำและนำแขงเพอศกษาวามการสะสมตวของกาซคารบอนไดออกไซด หรอกาซเรอนกระจกชนดอนๆ มากนอยแคไหน

ประเทศไทยไดอะไรจากการเขารวมงานวจยขวโลกใต ดร.สชนา กลาววา แอนตารกตกเปรยบเสมอนภาชนะทรองรบของเสยท เกดจากกจกรรมมนษย อยางกรณการปลอยกาซเรอนกระจก ซงประเทศไทย กมสวนดวย กาซเหลานจำนวนมากกไปสะสมอยทบรเวณขวโลกทงเหนอและใต และผลจากภาวะโลกรอนไดสงผลกระทบตอการละลายของแผนนำแขงทำใหนำ ทะเลสงขน ประเทศไทยและประเทศอนๆ กยอมไดรบผลกระทบนเชนกน การท นกวจยไทยเรามสวนรวมในงานวจยขวโลกใตน กเปนการแสดงออกทางหนงใน ระดบนานาชาตวาประเทศไทยเรากใสใจในเรองปญหาสงแวดลอมเชนกน อกทง นกวจยไทยกไดรบประสบการณการวจยทขวโลก อนจะเปนประโยชนตอโครงการ ความรวมมอกบประเทศอนๆ ทมโครงการวจยทแอนตารกตกตอไปในอนาคตดวย

บอกเลาประสบการณผานตวหนงสอและรปภาพ ผอานทสนใจอยากทราบเรองราวเพมเตมเกยวกบการไปทำงาน วจยทแอนตารกตกของ รศ.ดร.สชนา ชวนชย สามารถหาซอหนงสออานได มสองเลมดวยกน ไดแก

1. แอนตารกตก ดนแดนแหงนำแขง เปนหนงสอพอคเกตบค ทเขยนบอก เลาเรองราวเมอคราวไปวจยครงแรกรวมกบญปนจดพมพโดยศนย หนงสอจฬา

2. POLAR HARMONY เปนหนงสอภาพประกอบ คำบรรยายและเรองราว อำนวยการจดพมพโดย องคการพพธภณฑวทยา-ศาสตรแหงชาต (อพวช.) สำหรบหนงสอภาพน ถาหนวยงานการศกษา หรอโรงเรยนใดสนใจท

จะมหนงสอภาพนเขาหองสมด สามารถตดตอขอรบฟรไดท 02 684-3192 หรอ beauty@th.loreal.com

(ในตอนจบฉบบหนา พบกบการใชชวตประจำวนในสถานวจยแอนตารกตก และการดำนำศกษาโลกใตทะเลนำแขง กบภารกจเฉยดตายของ รศ.ดร.สชนา ชวนชย)

5สงหาคม 2557สาระวทย

บทความพเศษโดย ดร.นำชย ชวววรรธน ฝายสอวทยาศาสตร สวทช.

แปลจากเรอง Ebola virus disease

แผนเอกสารขอเทจจรง N°103, อพเดทลาสดโดย WHO, เม.ย. 2014

ทมา : http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs103/en/

ไวรสมหาภยอโบลา

ขอเทจจรงหลก• โรคไวรสอโบลา (Ebola virus disease, EVD) เดมรจกกนในชอ

โรคไขเลอดออกอโบลา (Ebola haemorrhagic fever) เปนโรค รายแรงทมกทำใหเสยชวต

• การระบาดของ EVD มอตราการเสยชวตของผปวยสงถง 90%

• การระบาดของ EVD โดยสวนใหญเกดขนในหมบานหางไกลแถบ แอฟรกากลางและตะวนตก ใกลกบพนทปาเขตรอน

• ไวรสสงผานจากสตวปาไปยงคนและแพรกระจายในกลมประชากร ผานการถายทอดใหกนโดยคน

• คางคาวกนผลไมในสกล Pteropodidae เปนสตวฟกตวหลกของ ไวรสอโบลา

• ผปวยหนกตองการการดแลรกษาอยางเขมงวด ยงไมมวคซนหรอ วธการรกษาแบบจำเพาะทไดรบการรบรองใหใชในคนหรอสตว

อโบลาระบาดครงแรกในป 1976 พรอมๆ กนสองแหงคอ เมอง Nzara ประเทศซดาน และเมอง Yambuku ประเทศคองโก ในกรณหลงเกดขนท หมบานแหงหนงทตงอยใกลกบแมนำอโบลา (Ebola River) ซงกลายมาเปนชอ ของโรคนในทสด

หมายเหตกองบรรณาธการ เนองจากชวงนมขาวการแพรระบาดของโรคไวรสอโบลาในประเทศแถบแอฟรกาหลายประเทศ ซงคราชวตผคนจำนวนมาก จนกอใหเกดความกงวลวา อาจจะแพรระบาดไปยงภมภาคอนๆ ดวย แมกระทงประเทศไทยเราเอง กมมาตรการรบมอกบผทเดนทางมาจากพนทเสยงนเชนกน และเพอใหผอานสาระวทย ไดเขาใจถงโรคนมากขน เราจงไดนำเสนอบทความ “ไวรสมหาภย อโบลา” ซงแปลและเรยบเรยงขอมลจากเอกสารความรเกยวกบโรคไวรสอโบลา ขององคการ อนามยโลก โดยบทความทนำมาลงน ไดตดตอนสาระสำคญมาจากเนอหาฉบบเตม เพอใหเหมาะสมกบการนำเสนอในสาระวทย ผอานสามารถอานฉบบเตมไดท http://www.slideshare.net/NamchaiChewawiwat/ebola-virus-disease

การแพรกระจายของโรค อโบลาตดตอไดจากการสมผสกบเลอด สารคดหลง หรอของเหลวแบบอนๆ จากสตวทตดเชอ

ในแอฟรกามหลกฐานวา การตดเชอเกดจากการเกยวของสมผสกบ ชมแปนซ กอรลลา คางคาวกนผลไม ลง แอนทโลปปา (forest antelope) และเมน ซงปวยหรอตาย หรออยในปาฝน

อโบลาแพรกระจายเขาชมชนผานการตดตอจากคนสคน โดยการตดเชอ เกดจากการสมผสโดยตรง (ผานผวหนงทถลอกหรอผานเยอบ) กบเลอด สารคดหลง อวยวะ หรอของเหลวอนๆ จากรางกายของผตดเชอ และผานการ สมผสทางออมจากสงแวดลอมทปนเปอนของเหลวเหลานน

สญญาณหรออาการปวย เชอไวรสอโบลากอโรคแบบเฉยบพลนและรนแรง ซงบอยครงพจารณาได จากการมไขอยางปบปบ การรสกไมสบายหรอรางกายออนแออยางมาก เจบปวด กลามเนอ ปวดหว และเจบคอหอย ตามมาดวยการอาเจยน ทองเสย เกดผน ไตและตบลมเหลว และในบางกรณอาจพบการตกเลอดทงภายในและภายนอก รางกาย การศกษาในหองปฏบตการพบวา เซลลเมดเลอดขาวและเกลดเลอดลด ตำลง และมเอนไซมตบเพมมากขน

ชวงระยะฟกตว (ชวงเวลาหลงจากตดเชอไวรสจนเรมมอาการ) อยท 2-21 วน

วคซนและการรกษา ปจจบนยงไมมวคซนสำหรบโรคไวรสอโบลา สวนทไดรบอนมตใหใช มวคซนหลายชนดทอยระหวางการทดสอบ แตยงไมมชนดใดเลยทพรอมสำหรบ ใหใชทางคลนกได ยาชนดใหมๆ ยงอยระหวางการประเมนผล

สำหรบผทปวยหนกจะตองไดรบการรกษาอยางใกลชด โดยผปวยมกม อาการขาดนำ และตองการนำ รวมทงสารละลายทมสารเกลอแร ซงอาจใหผาน ทางปาก หรออาจใหนำเกลอใตผวหนง

6 สาระวทย สงหาคม 2557

สตวเจาเรอนของไวรสอโบลา ในแอฟรกา คางคาวกนผลไมโดยเฉพาะอยางยงในสกล Hypsignathus monstrosus, Epomops franqueti และ Myonycteris torquata อาจเปน สตวเจาเรอนตามธรรมชาตสำหรบไวรสอโบลา เนองจากพบวามการซอนเหลอม กนในทางภมศาสตรจากการกระจายตวของคางคาวกนผลไมกบไวรสอโบลา

การลดความเสยงของการตดเชออโบลาในคน การทไมมวคซนและวธรกษาทมประสทธภาพในมนษย ทำใหเกดความ หวงใยวาจะเปนปจจยเสยงสำหรบการตดเชออโบลา ดงนน มาตรการปองกน ตนเองสำหรบบคคลถอเปนวธการเดยวทชวยลดการตดเชอและการเสยชวตใน มนษยได

ในทวปแอฟรการะหวางการระบาดของโรคไวรสอโบลา การใหขอมล ขาวสารดานสาธารณสขตางๆ จะชวยลดความเสยงได โดยตองเนนไปยงปจจย บางประการดงน

• การลดความเสยงการแพรเชอจากสตวปาสคนทเกดจากการสมผส กบคางคาวกนผลไม หรอลง/เอปทตดเชอ และจากการทานเนอสดของ สตวเหลาน การหยบจบสตวเหลานควรใชถงมอและชดอปกรณปองกน อนๆ ทเหมาะสม ควรปรงผลตภณฑจากสตว (เลอดหรอเนอ) ใหสก อยางทวถงกอนการรบประทาน

ภาพจากhttp://www.ireplere.com/wp-content/uploads/2014/07/ebola.jpg

http://news.bbcimg.co.uk/media/images/73804000/jpg/_73804190_fruitbat3.jpg

• การลดความเสยงการแพรเชอจากคนสคนในชมชน ทเกดจากการ สมผสทางตรงหรออยางใกลชดกบผปวยทตดเชอ โดยเฉพาะอยางยง จากของเหลวแบบตางๆ จากรางกาย ควรงดเวนการสมผสทางกายภาพ อยางใกลชดกบผปวยโรคอโบลา และหากตองดแลผปวยทบาน ควรสวมถงมอและอปกรณปองกนตนเองทเหมาะสม และควรลางมอ บอยๆ หลงจากไปเยยมผปวยทโรงพยาบาล เชนเดยวกบหลงจากท ดแลผปวยทบาน

• ชมชนทไดรบผลกระทบจากอโบลาควรใหขอมลของโรคและขอมล มาตรการการรบมอและจำกดการระบาด ซงรวมทงการฝงกลบซาก เปนตน

7สงหาคม 2557สาระวทย

หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลกวณา ยศวงใจ

แหลงขอมล :http://www.reuters.com/article/2014/02/05/us-science-hand-idUSBREA141UF20140205

http://www.usatoday.com/story/news/nation/2014/02/05/bionic-hand-amputee-feels/5229665/http://www.entrepreneur.com/article/231311

รสกสมผสจากมอเทยมใหอาสาสมครบรรยายถงลกษณะของสงทเขากำลงสมผสอย โซเรนเซน เลาถง ประสบการณในการทดสอบใชมอเทยมวา “มนเหนอความคาดหมายมาก เปนประสบการณทยอดเยยมและนาทงมากทคณเกดความรสกบางอยางท คณไมเคยรสกไดมานานหลายปแลว มนสวยงามใกลเคยงกบความรสก เดยวกบทมอขางทปกตของผมรสกได”

จากการทดสอบการใชมอเทยมดงกลาว โซเรนเซนสามารถแยกความ แตกตางระหวางผลสมแมนดารนและลกเบสบอลได และยงสามารถรบรไดถงรปทรงพนฐานอนๆ อกดวย เชน ทรงกระบอก ทรงสเหลยม เปนตน

แมการทดสอบ LifeHand 2 ในครงนจะใหผลเปน ทนาพอใจมาก แตนกวจยกบอกวาอาจตองใชเวลาอก หลายปกวาทมอเทยมทใหความรสกจากการสมผสแบบน จะสามารถนำไปใชงานจรงไดอยางแพรหลาย ซงทมวจย ยงตองพฒนาทงรปทรงและประสทธภาพในการรบรถง สมผสของมอเทยม รวมไปถงการฝงอเลกโทรดไวใน รางกายอยางปลอดภยและสามารถอยไดนานหลาย เดอน ซงมอเทยมในอนาคตอาจไมเพยงแคทำใหผใช มความรสกจากการสมผสไดเทานน แตยงจะ สามารถบอกไดถงลกษณะพนผวและอณหภมของ วตถทผสวมใสไดจบตอง และเหนอสงอนใด ทมวจย กหวงวากายอปกรณทพวกเขาพฒนาขนนจะชวย ยกระดบคณภาพชวตของผพการใหดขน

กายอปกรณ เชน ขาเทยม แขนเทยม หรอนวเทยม ถกสรางขนมาเพอ อำนวยความสะดวกใหผพการไดใชงานทดแทนอวยวะเดมทสญเสยไป แตถงแม จะใชงานไดดเพยงใดกไมอาจเทยบไดกบอวยวะจรง และสงหนงทกายอปกรณ เทยมเหลานไมสามารถทำไดแนนอนกคอ การใหความรสกเหมอนไดสมผสวตถ หรอสงตางๆ นนเหมอนจรง จนวนหนงพวกเขาอาจไมนกฝนวาพวกเขาจะสามารถ รบรถงการสมผสสงของตางๆ ไดอกครงผานอปกรณเทยมทสวม ดงเชน เดนนส อาโบ โซเรนเซน หนมชาวเดนมารกวย 36 ป ทสญเสยมอซายไปเมอ 10 ปกอน จากเหตพลระเบดซงไดเขารวมเปนอาสาสมครในโครงการพฒนากายอปกรณ เทยม LifeHand 2 ซงพฒนาตอยอดมาจาก LifeHand 1 ของทมนกวจยใน ยโรป ไดแก อตาล, สวตเซอรแลนด, เยอรมน และเดนมารก

ทมนกวจยจากประเทศอตาล ซงทำงานในโครงการ นมานานถง 15 ป กลาวถงแนวคดของสงประดษฐนวา “คอการแปลภาษาของกายอปกรณใหเปนสญญาณ ไฟฟาทระบบประสาทสวนกลางสามารถเขาใจได ดงนนเมอมอเทยมไดยดจบกบวตถ สญญาณกจะถก บนทกไว และถกแปลงเปนตวกระตนทอเลกโทรด และ ทำใหเกดความรสกจากการสมผส”

นกวจยใหอาสาสมครใสมอเทยม LifeHand 2 ท เชอมตอกบอเลกโทรดขนาดเลกและบางเทาเขมทฝงอยใน แขนซายของอาสาสมคร โดยอเลกโทรดถกเชอมตอกบเสน ประสาททแขน 2 เสน เพอทำหนาทเชอมตอระหวางตวรบ สญญาณหรอเซนเซอรทมอเทยมกบสมอง ซงจะทำใหเกดความรสก ถงการสมผสไดโดยเซนเซอรจะวดความตงของเสนเอนเทยมท ควบคมการเคลอนไหวของนวแตละนว เพอประเมนคาของแรง ทใชจบวตถตางๆ แลวแปลงคาทวดไดเปนกระแสไฟฟา สงผานไป อเลกโทรดทเชอมตอกบเสนประสาทในแขนของอาสาสมคร

ในระหวางการทดสอบ นกวจยใหอาสาสมครปดตาและใสหฟง แลวใหเขาลองสมผสวตถตางๆ ดวยมอเทยมไปพรอมๆ กบฟงดนตร แลว

8 สาระวทย สงหาคม 2557

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทยกองบรรณาธการ

เยาวชนไทยควาเหรยญโอลมปกวชาการสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) สงผแทนเยาวชนไทยเขารวมการแขงขนโอลมปกวชาการระหวางประเทศ ประจำป 2557 ใน 5 สาขา ไดแก ฟสกส เคม ชววทยา คณตศาสตร และคอมพวเตอร ซงผลการแขงขนมดงน

คณตศาสตรโอลมปกระหวางประเทศ:4เหรยญเงน2เหรยญทองแดงจากแอฟรกาใต4เหรยญเงนไดจาก นายกฤตกร กานตก โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฝายมธยม กรงเทพมหานคร นายศวกร สงวนหม โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จ.นครปฐม นายสชาญ ววฒนเศรษฐชย โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร นายภสทธ วฒนวงศวบลย โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

2เหรยญทองแดงไดจาก นายธนท โกมลสรภกด โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย กรงเทพมหานคร นายธร งามแสงรตน โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

คอมพวเตอรโอลมปกระหวางประเทศ:2เหรยญทอง2เหรยญทองแดงจากไตหวน2เหรยญทองไดจาก นายธมธรรศ จรนนทธวช โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย กรงเทพมหานคร นายภมรพ ลอนาม โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

2เหรยญทองแดงไดจาก นายพชญตม เลยมทอง โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย กรงเทพมหานคร นายกฤตศกด ไชยกล โรงเรยนแสงทองวทยา จงหวดสงขลา การแขงขนครงนมประเทศเขารวมจำนวน 82 ประเทศ

ฟสกสโอลมปกระหวางประเทศ:4เหรยญทอง1เหรยญเงนจากคาซคสถาน4เหรยญทองไดจาก นายวชญ ศรปรชญากล โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จ.นครปฐม นายสรวชญ วฒนเพญไพบลย โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จ.นครปฐม นายธปยวศว ชนจตร โรงเรยนสามเสนวทยาลย กรงเทพมหานคร นายกรวฒน พฤกษานศกด โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

ชววทยาโอลมปกระหวางประเทศ:2เหรยญทอง2เหรยญเงนจากอนโดนเซย2เหรยญทองไดจาก นายชยชนมทรรศ ศรวรรตน โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย กรงเทพมหานคร นายธตพนธ ศรกลมนตร โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

2เหรยญเงนไดจาก นายสทธภทร หวงผลพฒนศร โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จ.นครปฐม นางสาวณฐชนน คงไพจตรวงศ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

1เหรยญเงนไดจาก นายพศวร มานะกล โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จ.นครปฐมการแขงขนครงนมนกเรยนเขารวมทงหมดจำนวน 374 คน จากทงหมด 85 ประเทศ และมผไดรบรางวลดงน รางวลเหรยญทอง 43 คน รางวลเหรยญเงน 80 คน รางวลเหรยญทองแดง 89 คน เกยรตคณประกาศ 62 คน โดย สาธารณรฐประชาชนจน ไตหวน เกาหลใต ไดประเทศละ 5 เหรยญทอง ประเทศเวยดนาม และสงคโปรไดเทากน ประเทศละ 3 เหรยญทอง 2 เหรยญเงน

9สงหาคม 2557สาระวทย

แหลงขอมลและภาพจาก http://www.ipst.ac.th/web/index.php

เคมโอลมปกระหวางประเทศ:1เหรยญทอง3เหรยญเงนจากเวยดนาม1เหรยญทองไดจาก นายบณฑต ดลกนวฤทธ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

3เหรยญเงนไดจาก นายวชระ อวยสนประเสรฐ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร นายสรจกร คงววฒนเสถยร โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จ.นครปฐม นายนภสนธ วทยาภาเลศ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานครการแขงขนครงนมนกเรยนเขารวมชงชยทงหมด 291 คน จาก 75 ประเทศ และเขารวมสงเกตการณ 2 ประเทศ โดยไมไดสงนกเรยน เขารวมแขงขน คอโอมาน และแอฟรกาใต

“เฮอรควลส”เรอพลงงานแสงอาทตยฝมอคนไทย

พล.อ.ท.มรกตชาญสำรวจ อดตเจากรมสรรพาวธทหารอากาศ ประธานบรษทคลนฟเอล เอนเนอรย เอนเตอรไพรส จำกด ผประดษฐเรอพลงงานแสงอาทตย เปดตวนวตกรรมใหม “อนฟาเรด เทอรบาย เอนจน” หรอทเรยกวา “เฮอรควลส” ทนำมาใชกบเรอโดยสารในรปแบบพลงงานแสง อาทตย หวงใชเปนเรอโดยสารในแมนำเจาพระยา ชวยลดมลพษทางอากาศ และสามารถประหยดเงนตราจากการใชนำมนไดถงปละ 560 ลานบาท

สำหรบเรอตนแบบน ตวเรอประกอบดวยอะลมเนยม ขนาดระวาง ขบนำ 5 ตน ความกวาง 2.60 เมตร ความยาวนบจากกาบเรอ ประมาณ 6-7 เมตร สง 180 เซนตเมตร หนก 1,974 กโลกรม กนนำลก 20 เซนตเมตร สามารถจคนได 20 ทน ง ในสวนของเครองยนตใชมอเตอร ทเรยกวา เฮอรควลส โดยนำเอาพลงงานแสงอาทตยจากโซลารเซลลมาใช ซงมอนฟาเรด เปนตวกำหนดการจายพลงงาน

แผงโซลารเซลลตดตงอยบนหลงคา 4 แผน ทำหนาทเกบพลงงาน ลงแบตเตอร โดยเครองยนตประกอบดวยมอเตอร 3 ตว เครองยนตตวซาย-ขวา ชารจกระแสไฟฟาจากโซลารเซลล สวนเครองยนตตวกลางอาศยกระแส ไฟฟาทชารจจากไฟบานไวใชสำรองกรณทตองใชความเรวมากๆ

ขอดของเครองยนตเฮอรควลสคอใชพลงงานจากโซลารเซลลนอยมาก โดยจะกนไฟเพยง 12 แอมปตอชวโมง ใหแรงขบเคลอน 7-10 แรงมา ทสำคญคอเรอดงกลาวประหยดพลงงาน ไมตองพงนำมนและไมทำใหโลกรอน

ตนทนในการสรางเรอตนแบบลำนคอ 4 แสนบาท และไดมการจด สทธบตรกบทางกรมทรพยสนทางปญญาเปนทเรยบรอยแลวเมอวนท 23 กรกฎาคมทผานมา

แหลงขอมลและภาพ

http://www.dailynews.co.th/Content/crime/254026/คนไทยเจงผลต+_เรอเฮอรควลส_ใชพลงงานแสงอาทตย

ลกอมสมนไพรหญาหมอนอยตานการสบบหร

บหรเปนสาเหตหลกของการเกดมะเรงปอดทคราชวตผปวยมากทสดเปนอนดบหนงในกลมชายไทย และมแนวโนมสงขนในกลมเพศหญง แมผสบบหรจะทราบถงพษภยและอนตรายของบหร แตการเลกการสบบหรยงคงเปนเรอง ยาก ดงนน การหนมาใชสมนไพรเลกบหรจงเปนอกแนวทางหนงทเรมไดรบ ความสนใจเพมมากขน

หญาหมอนอย เปนสมนไพรทมการบนทกมาแตแผนโบราณวาม คณสมบตสามารถชวยเลกบหรได และมผลการวจยทแสดงใหเหนวา ชาชง สมนไพรหญาหมอนอยสามารถชวยใหผใชกลมตวอยางเลกบหรไดถงรอยละ 70 โดยพบวาปรมาณกาซคารบอนมอนอกไซดในลมหายใจลดลง รวมไปถง สมรรถภาพปอดและสมรรถนะทางกายดขน

ดวยเหตน จงทำให ผศ.ดร.ดลรว ลลารงระยบ คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม ดวยความสนบสนนทนวจยจาก สวทช. ภาคเหนอ ไดนำ สมนไพรดงกลาวมาพฒนาตอยอดไปสผลตภณฑ “ลกอมสมนไพรหญาหมอนอย” ตานการสบบหร ซงใชงานสะดวก และสามารถควบคมปรมาณสารออกฤทธทแนนอนได และหวงวาจะพฒนาผลตภณฑดงกลาวไปสเชงพาณชยตอไปใน อนาคต

10 สาระวทย สงหาคม 2557

scisocietyสรนยา ลอยประสทธ /สเปกตรม

บรษทไทยออยล จำกด (มหาชน) รวมกบ สำนกงานพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) จดพธลงนามสญญาการจดตงศนยปฏบตการ วจยและพฒนาระหวางไทยออยลและ สวทช. โดยมคณวรศกด โฆสตไพศาล ประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการใหญ บรษทไทยออยล จำกด (มหาชน) ลงนามรวมกบ ดร.ทวศกด กออนนตกล ผอำนวยการ สวทช. โดย มผบรหารระดบสงของทงสองฝายรวมเปนสกขพยาน พธดงกลาวจดขน ณ อาคารกลมนวตกรรม 2 ทาวเวอร C อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย จงหวดปทมธาน ทผานมาเมอเรวๆ น

ไทยออยลและสวทช.ลงนามสญญาจดตงศนยปฏบตการวจยและพฒนาทอทยานวทยาศาสตรประเทศไทย

โครงการพฒนาอจฉรยภาพทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยสำหรบเดก และเยาวชน (Junior Science Talent Project - JSTP) สำนกงานพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) กระทรวงวทยาศาสตรและ เทคโนโลย ไดประกาศมอบทนการศกษาแกนกเรยนจำนวน 9 คน โดยทนน เปนทนวทยาศาสตรระยะยาว ในการศกษาระดบปรญญาตรจนถงปรญญาเอก ทงในประเทศและตางประเทศโดยไมตองกลบมาใชทน ทงน สวทช. ได สนบสนนทนดงกลาวเปนปท 16 เพอสรางบคลากรดานวทยาศาสตรใหแก ประเทศชาต

สวทช.มอบทนการศกษานกเรยนอจฉรยะทางดานวทยาศาสตรศกษาระดบป.ตรถงป.เอก

เครอขายระบบงานวจยและสำนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ขอเชญ ผสนใจเขารวมงาน มหกรรมงานวจยแหงชาต 2557 (Thailand Research Expo 2014) : วจยเพอพฒนาคณภาพชวต เศรษฐกจ และสงคมอยางยงยน วนท 7-11 สงหาคม 2557 ณ โรงแรมเซนทาราแกรนด และบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร เซนทรลเวลด กรงเทพฯ

พบกบการประชมหลากหลายประเดนมากกวา 100 หวเรอง และ นทรรศการผลงานวจยหลายรอยผลงาน

วช.เชญชมมหกรรมงานวจยแหงชาต2557

กรมทรพยากรธรณประกาศงดเกบคาเขาชมพพธภณฑในสงกดทวประเทศกรมทรพยากรธรณมประกาศงดเกบคาเขา ชมพพธภณฑซากดกดำบรรพธรณวทยาและธรรมชาตวทยาในสงกดกรมทรพยากรธรณ ทกแหงทวประเทศ สำหรบประชาชนชาวไทยตงแตวนท 1 กรกฎาคม - 31 สงหาคม 2557 ทงนเพอใหเปนไปตามนโยบายแผนเสรมสรางความปรองดองสมานฉนท และรวมกนปฏรปประเทศตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) อกทงยงเปนการสงเสรมการศกษาเรยนรเกยวกบซากดกดำบรรพ ธรณวทยา และธรรมชาตวทยา ตลอดจนคนความสขใหกบประชาชนชาวไทยทงประเทศดวย

11สงหาคม 2557สาระวทย

หองภาพวทย Sci-Galleryปรท ศน เท ยนทอง

เครองสรางภาพดวยสนามแมเหลกไฟฟา (MRI)เผยใหเหนถงการเตนของหวใจ

ภาพทเหนนไมใชภาพของรงนกสร ง แตคอภาพการรวมตวกนของ เสนใยกลามเนอททำงานรวมกน ในการสรางจงหวะการเตนของหวใจหน ทดลอง

ลอเรนซ แจคสน จาก University College London ถายภาพนดวย เครองสรางภาพดวยสนามแมเหลกไฟฟา (MRI) โดยใชเทคโนโลย Diffusion Tensor Imaging สรางสสนทแตกตางกนเพอแสดงใหเหนตำแหนงของเกลยว เสนใยกลามเนอตางๆ

ภาพจาก : Laurence Jackson, University College London

บรษท บญรอดเทรดดง จำกด จดทำโครงการ Singha Discovers 500 Galapagos “แคคณเปด...โลกกเปลยน” โดยคดเลอกผสมคร 5 คสดทาย เดนทางสหมเกาะ “กาลาปากอส” เกาะททรงคณคาเหนอกาลเวลา ทซ ง

นกสอสารวทยาศาสตรสวทช.ไดรบคดเลอกเดนทางส“กาลาปากอส”ในโครงการSinghaDiscovers500Galapagos

ตดตามรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.singhadiscovers.com/galapagos.aspx

ชาลส ดารวน เดนทางมาสำรวจและคดคน “ทฤษฎววฒนาการ” โดยเดนทาง ไปเปดโลกกาลาปากอสรวมกบดารานกแสดงอก 5 ทาน ในรอบแรกผสมครทงหมดซงมกวา 600 ทม (ทมละ 2 คน) ตองสงคลป วดโอสนเขารวมประกวดภายใตหวขอ “แคคณเปด...โลกกเปลยน” ใหคณะ กรรมการพจารณาซงไดคดเลอกเหลอ 100 ทม จากนนรอบทสอง ใหผเขาแขงขน ทำแบบทดสอบ Galapagos Aptitude Test แลวคดเลอกได 21 ทม ไปทำ กจกรรม Workshop กบสงห ณ ไรบญรอด จงหวดเชยงราย เพอคดเลอก ผชนะจำนวน 5 ค ทจะเปนผรวมเดนทางไปกาลาปากอส

ผลการคดเลอกรอบสดทาย ปรากฏวาหนงในหาคนกคอ ดร.นำชย ชวววรรธน รองผอำนวยการฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ผซ งมบทบาทในฐานะของนกสอสาร วทยาศาสตรและเปนหนงในทมผแปลหนงสอ The Origin of Species ซงเขยนโดย ชาลส ดารวน โดยจบคกบ รศ.ดร.เจษฎา เดนดวงบรพนธ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทงนจะเดนทางไปทำกจกรรมท กาลาปากอส ระหวางวนท 15–24 สงหาคม 2557

12 สาระวทย สงหาคม 2557

ความเชอกบ

วทยาศาสตร

จ มพล เหมะค ร นทร

เรองราวหรอเหตการณทเกยวกบการพบพชแปลก สตวแปลก วตถประหลาด หรอปรากฏการณอนนาพศวงทงหลาย แลวผคนพากนไปกราบไหวเพอขอ โชคลาภ มกจะปรากฏเปนขาวอยเนองๆ อยางตอเนองในสงคมไทย และมโอกาสทจะเกดขนไดอกในอนาคต ดงนน เพอใหคลายความสงสยของปมปรศนา ในเรองแปลกดงกลาว อกทงยงเปนการใหขอมล ความรทถกตอง และวธคดทเปนวทยาศาสตรแกประชาชน....คอลมน ความเชอกบวทยาศาสตร จงได รวบรวมเรองราวแปลกทเคยเปนขาว พรอมทงคำอธบายจากนกวทยาศาสตร นกวจย หรอผเชยวชาญในสาขาทเกยวของมานำเสนอผอานทกทาน

เรองราวของความเชอกบวทยาศาสตร ขณะนไดจดทำเปนหนงสอ พอคเกตบคแลว ความหนา 228 หนา รวบรวมขาวแปลก 100 ขาว แบงหมวดหมออกเปน 5 กลม ไดแก กลมพชแปลก กลมสตวประหลาด กลมเหดรานาทง กลมวตถปรศนานาฉงน และกลมปรากฏการณพศวง ราคา 100 บาท สงซอทาง ไปรษณยไดท ศนยหนงสอ สวทช. โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 1179-80 Email: cyberbookstore@nstda.or.th คาจดสงฟร สมาชกสาระวทย ซอดวยตนเองทศนยหนงสอ สวทช. ลด 20%

ตนไมประหลาด มหลายชนดในตนเดยวกน

รศ.ดร.ศภจตรา ชชวาลย

ขาว การพบตนไมประหลาดทสงเกตเหนวาเหมอนม ตนไมหลายชนดอยในตนเดยวกนน ลกษณะตนไมทพบเปน ตนไมยราบ โดยยอดใบขนมาเปนใบตนกระถนณรงคสง 3-5 นว บางตนมทงใบไมยราบและใบกระถนณรงคอยในใบเดยวกน ซงไมเคยพบเหนมากอน เชอวาเปนตนไมมงคล

จากขาวน รศ.ดร.ศภจตรา ชชวาลย จาก ภาควชา พฤกษศาสตร คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดใหขอมลวา

เรองนทจรงไมใชเรองแปลกเลย คอเปนเรองปกต ธรรมชาตของตนกระถนณรงค ซงเปนไมในวงศกระถน พช ชนดนเมอตอนทตนเรมเจรญเตบโตงอกออกมาจากเมลด จะมใบประกอบคอเปนใบขนาดเลกหลายใบอยบนกาน เดยวกนคลายใบมะขาม แตอาจมองวาเหมอนกบไมยราบ แตไมใช จนเมอตนออนพฒนามากขน ลกษณะใบประกอบ ทคลายใบมะขามจะหายไป ใบทเกดขนในชวงตอมา สวน ของกานใบจะแผออกเปนแผน มองเหมอนเปนแผนใบ และ สวนทเคยเปนใบยอยจะไมพฒนา โดยจะลดรปหายไป จงเหน โดยรวมคลายกบเปนใบทมขนาดใหญขน

ดงนนทเราเขาใจวา ตนไมมใบหรอกานใบทแตกตาง กน คอตนไมสองชนดทเจรญในตนเดยวกน แททจรงคอตน กระถนณรงคตนเดยวปกต เปนเพยงแตมนมการเจรญเตบโต แบงเปนสองระยะ ทใหรปลกษณของใบประกอบทแตกตางกนนนเอง

13สงหาคม 2557สาระวทย

สาระนารจาก อย.

ภาพ ลกหมตวแรกของโลกทเกดจากการโคลนนง

13สงหาคม 2557สาระวทย

14 สาระวทย สงหาคม 2557

บานน กค ด

Quiz

สวสดฮะคณผอาน

ผทไดรบรางวลประจำฉบบท 16 มดงนรางวลท 1 สมดไดอาร สวทช. ไดแก คณนรศรา เคาฉมรางวลท 2 โปสการดชด inspired by nature (1 ชด ม 7 ลาย) ไดแก คณสนนทา ศรสนทรเลศรางวลท 3 ชดดนสอ สวทช. (1 ชด ม 5 แทง) ไดแก คณสมรลกษณ แจมแจง

กอนอนเหมยวตองขออนญาตยอนกลบไปยงคำถามฉบบท 15 ซงเหมยวขอใหคณผอานชวยหาชอตนไมทงหมดในเสภาบทนางวนทอง สงเรอนวามกชนดและเหมยวไดเฉลยวาม9ชนดคอมะขามจนทรหอมมะลซอนลำดวนเกดแกวพกลยสนจำปแตทจรงแลวคำตอบคอ10ชนดมซอนชหรอซอนกลนอกชนดหนงเหมยวตองขอขอบคณคณไพรตนปญญารกกจทแจงเขามาใหทราบและขออภยในความผดพลาด มาณทนดวยนะฮะนอกจากนเหมยวกมของรางวลมอบใหผทสงคำตอบมารวมสนกในฉบบท15ทกทานดวยฮะ ในฉบบท16เหมยวถามวาเวลานกบอลปนฟรคกลกบอลมก จะพงโคงหนกำแพงแลววกเขาประตไปอยางสดสวยคำถามคอการทลกบอลพงเปนแนวโคงไดนเกดจากแรงอะไรระหวาง 1. Magneticforce 2. Magnusforce คำตอบคอMagnusforceซงเกดจากแรงดนอากาศทสอง ดานของลกบอลไมเทากน เมอลกบอลหมน จะพาอากาศทอยรอบๆ หมนไปดวยดานหนงจะหมนทศทางเดยวกบลมอากาศทผานลกบอล ในดานนจะเคลอนทเรวมแรงดนอากาศตำในขณะทอกดานหมนสวน ทศทางลม อากาศทผานจะเคลอนชา เกดแรงดนอากาศสง ซงชวย ผลกลกบอลใหเคลอนทไปในวถโคง

ภาพดดแปลงจากWikipedia.org

หมดเขตสงคำตอบวนท20สงหาคม2557คำตอบจะเฉลย พรอมประกาศรายชอผไดรบรางวลในสาระวทยฉบบท18

สำหรบของรางวลเราจะจดสงไปใหทางไปรษณย

ทราบคำตอบทง4ขอแลวสงมารวมสนกไดทกองบรรณาธการสาระวทย

ฝายส อวทยาศาสตรสำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

111อทยานวทยาศาสตรประเทศไทยถ.พหลโยธนต.คลองหนง

อ.คลองหลวงจ.ปทมธาน12120หรอสงทางโทรสารหมายเลข025647016หรอทางe-mailทsarawit@nstda.or.th

อยาลมเขยนชอทอยมาดวยนะฮะ

เขาสเดอนสงหาคมคำถามหนไมพนเรองของ“แม”เหมยว มเกม crossword ภาษาองกฤษ ซงเปนคำศพททเกยวของกบ นำนมแมมาใหรวมสนกกนฮะ

1. นำนมใสสเหลองทมภมคมกนสง2. ฮอรโมนทชวยกระตนการหลงนำนม3. เอนไซมในนำนมแมทมฤทธทำลายแบคทเรย ในลำไส4. โปรตนในนำนมแมทชวยบำรงสมอง และยงชวยพฒนาเรอง การมองเหนของลกนอย

14 สาระวทย สงหาคม 2557

15สงหาคม 2557สาระวทย

สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทศนยหนงสอ สวทช. โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 1179-80 อเมล cyberbookstore@nstda.or.th

Science&TechnologyBookFairรวมเสรมสรางบรรยากาศวนวทยาศาสตรแหงชาตดวยการสงเสรมการอานหนงสอวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมกบสวทช.ชวงเวลา : 18-29 สงหาคม 2557

สถานท : อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย คลองหลวง ปทมธาน

ขอเชญผมหวใจรกในวทยาศาสตรทกทาน รวมชอปสนคาวทยาศาสตรในงาน S&T Book Fair ณ ศนยหนงสอ สวทช. อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย อำเภอคลองหลวง ปทมธาน (ตดมหาวทยาลยธรรมศาสตร รงสต)พบกบ:• หนงสอวทยาศาสตรจาก สวทช. และสำนกพมพอนๆ กวา 10 สำนกพมพ ลด 30%• สอการเรยนรและของเลนวทยาศาสตรจาก สวทช. และเครอขาย ลด 20%

รางวลประจำฉบบท17

รางวลท1สมดไดอาร สวทช.

จำนวน1รางวล

รางวลท2หนงสอนทานเรอง

ลกออดตามหาแม

จำนวน1รางวล

รางวลท3magnet ไดโนเสารพนธไทย

จำนวน3รางวล

15สงหาคม 2557สาระวทย

http://nstda.or.th/survey/index.php?sid=24145

ใบสมครสมาชก

สทธพเศษสำหรบสมาชก

ไดรบ e-magazine สาระวทย อยางตอเนองทางอเมลโดยไมเสยคาใชจายใดๆ

ซอหนงสอของ สวทช.ลด 20% ทศนยหนงสอ สวทช.สงซอทางไปรษณย คาจดสงฟร ! (เฉพาะในประเทศ)

หมายเหต 1. ทานสามารถสงไฟลหรอถายเอกสารแบบฟอรมนเพอใหทานอนทสนใจ

สมครเปนสมาชกได

2. โปรดสงใบสมครกลบมายงกอง บ.ก. ตามทอยขวามอ หรอทางโทรสาร

หรอทางอเมล

สาระวทย เปนนตยสารอเลกทรอนกส (e-magazine) รายเดอน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมลขาวสารและความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงของไทยและตางประเทศ ใหแกกลมผอานทเปนเยาวชน และประชาชนทวไปทสนใจในเรองดงกลาว โดยสามารถดาวนโหลดไดฟรท www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ บอกรบเปนสมาชกไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ จดทำโดย ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

© สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ โดย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

ขอความตางๆ ทปรากฏในนตยสารอเลกทรอนกสฉบบน เปนความเหนโดยอสระของผเขยน สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไมจำเปนตองเหนพองดวย

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

คำคม นกวทยนำช ย ช วว วรรธน

ชอ/สกล ......................................................................................................................................................................................................................................................

ทอยปจจบน จงหวด ..................................................................................................................................................................................................................................

โทรศพท ...........................................................................................E-mail (โปรดเขยนตวบรรจง) .......................................................................................................

วฒการศกษา ปวช./ปวส. ม.6 ปรญญาตร ปรญญาโท

ปรญญาเอก อนๆ ...............................................................................................................................................

อาชพปจจบน คร/อาจารย นกเรยน (ชน............) นสต/นกศกษา (ป............คณะ.....................................................)

รบราชการ/พนง.รฐวสาหกจ พนง.บรษทเอกชน ธรกจสวนตว อนๆ..........................................

วนท .........../............./....................

กองบรรณาธการ สาระวทย

ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย

ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง

จ.ปทมธาน 12120

โทรสาร 0 2564 7016

e-mail: sarawit@nstda.or.th

สมครสมาชก ทางออนไลน คลก

คารล เซแกน(9 พฤศจกายน พ.ศ.2477 - 20 ธนวาคม 2539)

นกดาราศาสตรผมชอเสยงวา เปนผทเขยนหนงสอวทยาศาสตรสำหรบประชาชนทวไปดวยสำนวนทสละสลวยนาอานราวกบบทกว และเปนผประพนธนยายเรอง Contact ทกลายเปนภาพยนตรไซไฟเรองหนงทไดรบการยกยองในเรองความสมจรงของขอมลเปนอยางมาก

“We live in a society absolutely dependent on science and technology and yet have cleverly

arranged things so that almost no one understands science and technology.

That’s a clear prescription for disaster” - Carl Sagan, Book “The Demon Haunted World:

Science as a Candle in the Dark”

เราอาศยอยในสงคมทขนกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสนเชง แตกระนนทกอยางกถกจดเรยงอยางชาญฉลาดเสยจนกระทงแทบไมมใครเขาใจวทยาศาสตรและเทคโนโลยเลย

เปนดงใบสงยาแหงหายนะทชดเจนเสยเหลอเกน- คารล เซแกน, หนงสอ “The Demon Haunted World:

Science as a Candle in the Dark”

ภาพ http://missionarybrewer.files.wordpress.com/2011/08/imgcarl-sagan2.jpg