sancti aurelii augustini hipponensis episcopi opera omnia 9
DESCRIPTION
Noveno volumen de las obras completas de San Agustín, en la edición de Jacques-Paul Migne. Texto en latín.TRANSCRIPT
I
]1
[
/
6 6
Digitized by the Internet Archivein
2011 with funding fromUniversity of Toronto
http://www.archive.org/details/sanctiaureliia09augu
SANCTI AURELn
AUGUSTINIIHPPONENSIS EPISCOPI
OPERA OMNIA,POST LOVANIENSIUM THEOLOGORUM RECENSIONEMCASTKATAPEMIOADMANUSCKIPTOSCODICES
GALLICOS
,
VATICANOS
,
DELCCOS
,
iTC,
HECNO" AD EDITIONES ANTIQUIOUES ET CASTIGATIORES,
OPEIU ET STUDIO
MONACHORUM ORDINIS SANCTI BENEDIGTIE CONGREGATIO.NES.
MAURI.
ffbitio novif fiina
,
cmcnbata
ct
auctior,
ACCURANTE
J.-P.
MIGNE,
BIBLIOTHEC/E CLEHI UNIVEH8JE,SIVE
CIMSCUM COMrXETtKUM
1N
SINGULOS SCIENTIjE ECCLESIASTICjE RAMOS IDITORB.
TOMUS NONUS.16 vol.:
Prix 86 fr.
EXCUDEBATUR ET VENIT APUDIP*)
J.-P.
MIGNE EDlTOREM,l
Vi/iLICTA//A./0/Sf PROrEI'ORTAMLUTET(^PAr,ISIOKl]MVlJLGOD*M'ERNOMII lATAM,
SEUPETIT-MONTROUUE.18V1
ELENCHUS OPERUMQVJE 1N HOC
NONO TOMO CONTINENTUR.
PSALMUS CONTRA PARTEM DoNATI.
PR.III.
2333107215.39.1
CoNTRA EPISTOLAM PARMENIANICONTRA LlTTERAS PetILIANI
LIBRI
De Baptismo CONTRA DonatistasLIRRI
LIBRl VII.III.
EPISTOLA *D CATHOLICOS CONTRA DONATISTAS, VlllgO DE UnITATE EcCLESI.E LIBER UNCS. CONTRA CRESCOMUM GrAMMATICI M DONATISTAM 1.1BRI IV. 4"
m
-*^S
6Z
4 15
De unico Baptismo contra Petilianim. BrEVICULUS COLLATIONIS CUM DoNATISTIS.POST COLLATIONEM AD DoNATISTAS LIBER UNUS. SF.RMO AD CESATiEENSIS EttLEST* PI.EBEM EmERITO TR.ESENTE UABITUS.
595 613G5I
089C97
De Gestis cum Emerito
liber unus.i.ibriii.
contra gaudentium donatistarum episcopum
707
Sermo de Rusticiano subdiacono
a Donatistis rebaptizato et in diaconum ordinatj.
7^3
CONTENTA IN APPENDICE.Contra Fulgentium Donatistam incerti auctoris i.iber. Excepta et scripta vbtera ad Donatistarim iiistorij.m pertinentia.7(,3
775
E\
lypis
MIGNE, au
Pelit-Moiiironge.
;
^g
'
n-nii-niB
i
.w. .,
,
fp
Ii\
TOMUM NOITOM;pntfatio.
Elsi in confutandis Manichpeis et Arianis labores gravissimos, ut cx superioris tomi opusculis satis intelligitur, sustinuit Augustinus; si lamen ii cum sequentibus seriptis, quce adversus Donatistas idem edidit, conferantur, nre illi veluli qufedam ludicrse velitationes et
reputabunlur. In Donalistis enim longe concitatiores motus et indomita crudelitas, cui armata militum manus animos alia sanctissimus Doclor arma opposuit, quam charitatis lenitatis et palienlire infractce, quibus disputationes et collationes suas cum illis schismaticis' sive scripto, seu colloquio habilas, muniebat. Ad has vero fructuose legendas Leitorum animi brevi narralione rerum quse ad Donatistarum historiam perlinent, comparandi sunt ut hoc proposito speeimine eruditi jam nota paucis repetant, et minus in his versali ad hanc lectionem inslructi accedant. Donatistarum schisma in Africa orlum est anno ferme quadragesimo tertio ante nalum Augustinum, post finem persccutionis Diocleliani. Is anno Christi trecentesimo tertio primum edictum in Christianos proniulgavit, mensc martio, si Kusehium in Historia Ecclesiaslica sequamur {Euseb., Jlist. Eccles., lib. 8, cap. 2); aut aprili, si acla Martyrum Palaestinre quo sacri vero codices flammis absumi jubeedicto ecclesia? quidem ad solum usque dirui bantur. Id aulem, agenlibus Anulino Proconsularis, et Floro Nuniiditc pnefectis, ri-idissiine confectum est in Africa, ubi atrociter ssevitum in Christianos eidem edicto repu^nantes. E\ his quidam sese ultro suppliciis objecere, palam professi, se quos penes se habcrent Libros sacros nunquam tradituros. Immoderalumhunc zelum improbavit Mensurius Carthaginensis episcopus; eosque qui hoc agendi modo martyrium sibi accersissent, martyrum loco haberi veluit, Cypriani exemplo (Augustinus, Brevic. Collationis cum Donatistis, die quod synodus Eliberitana ante cavcrat tertia, cap. 13; Ci/prianus , epist. 83, scu 81 de iis qui idola ejusdem rei gratia confregissent (Concilium Eliberilanum can. 60). Verum alii in aliud extremum prolapsi sur.t, imbecilhtate ct abjectione animi, tradendo Libros sacros in manus profanorum, ob id Tradilores appellati, famosa sanc appellatione, qure Donatistarum schismati occasionem et colorem praebuit. Hujus criminis insimulatus est ab cis Mensurius, praecessor Cjeeiliani niaxime vero Csciliani ordinalor Felix Aplungitauus quem in suo Carthaginensi concilio malorum omnium fontem dixerunt sed ha?c criminatio legitimis probationibus destituta erat, eaque postmodum in ipsos accusatores juslius rejecta est (Augustinus, Breiic. Collationis, die terlia, cap. 13; epist. 88, n, 3; et Cvntra Cresconium, lib. 3, cap. 60). Enimvero post pcrsecutionem codicum tradendorum, in concilio Cirtensi, quod a Numidis undecim vel duodccim episcopis ordinandi causa in Pauli locum episcopi, anno trecenlesimo quinto celebralum est, Secundus Tigisitanus antistes antiquitatis titulo csteris superior, cum ante omnia universos et singulos ejusdem convenlus episeopos criminis expertes esse probari voluisset, in ipsa inquisitione haerere coactus est indulgendo collegis suis, qui vulgatffi Traditionis rei censebanlur, ne et ipse eadem accusatione obligaretur (Augustinus. Contra Cresconium, lib. 3, capp. 26 ct 27 ). Itaque pendente purgatione Silvanus non sine populi expostulatione Silvanum Traditorem vociferanlis, atque alium ejus loco Oagitantis Cirtensi Ecclesice priefectus est ( Gestaapud Zenophilum consularem, in Appendicc hujus tomi His auctoribus conflatum est post sex inde annos schisma Donatistarum, cui jam viam fecerat Donatus Ecclesise a Casis-Nigris in Numidia episcopus, perturbando Carthagincnsem Ecclesiam eo temporc quo Ca;cilianus in ea diaconus erat (Augustinus, Brevic. Collalionis cum Donatistis, die tcrtia, cap. 12); sed absque ulla unitntis scissura usque ad obitum Mensurii et Creciliani subrogationem qua; libertate Chrislianis per Maxenlium concessa, anno treccntcsimo uiulecimo facla est (Jd., de Lnico Baptismo, cap. 16, n. 29). Tunc quippe in Caecilianum insurrexerunt Iria hominum genera, impii,fures,superbi (Jd., Psalm. contra partem Donati.) Hujus exlremi generis fuere Botrus et Celeslius qui Carthaginensem caIhedramambientes, eamdem Creciliano invidebant. Medii erant senioresfidelesplebisCarthaginensis, qui depositam apud se per Mensnrium, cum ad comitatumproficisceretur, ejusdem rcclesiffi pecuniam successori restituere nolebant, ob id fures ecclesiastici argenti appellati ( Optatus, lib. 1 Augustinus, Contra Epistolam Parmcniani, lib. 1 eap. 3, n. 5). Denique primi generis antesignana fuil Lucilla pecuniosissima et factiosissiina femina Cfeciliano icfensa ob incrcpalionem ab eo diacono sibi faclam, quod anto spi.itualcm cibum et potum os nescio cujus martyris , inqnit Optatus, si tanicn martyris , libare dicebatur (Optatits, Jiu. 1). Hi omnes conspiratione in Cfficilianum inita, ad Secundum Tigisitanur.i aliosque Numidiae episcopos provocarnnt, eosque novae elcctionis causa Carthaginem accerserunt, Creciliani ordinalionem quod a Felice Aptungitano. Traditionis crimine, ut ipsi vulgabant, obligato, facta esset, vitiosam causati. Ergo Carthaginem convenere episeopi Sanxt. Acovst. IX. ((Jnc.)
umbratica certamina
facile
magisque obfirmata pervicacia et furorem ministrabat. His non
:
,
)
:
,
;
:
,
,
,
,
)
'.
,
,
,
;
,
,
,
,
,
,
PR/EFATIO.fireiic. Collationis, die tertia, cap. IV,:
S, n. 21. () dc r.o^aio Mauro, Uauritaniae csBsareensis episcopo Cartennensi, ;i quo Rogalenscs, Donalisiarum schisuia, Ioquilur Aiimis:iniis incjiist.
93,
;id
viocenlium. Rogalcnscji|
*
Tt. eiV>v.,baplizando. Melius 'tiliii, no.slii : et infra pro,
Am. et Mss., rebaplizando. mi suademut, babelant,GauJjntium,lib. 1,
si
suademus. Ememlali sunt ex Mss.(a) \ide iafra, n. 217, ct i;o.ilra
Firmianos, quod ab iis er irinun lyrannum acerba iuulia perpessi csscut, a; pell.ibam, cj 10. ad Emeritum, n. epist. 87,1
(irro ca-tcros iioiiatist is
n-
Ib)(f)
Optatus rbamugadensis, amicus Gildonis.iti|-|K
88-:r>.
in
(b) vide epist. 88, u. 8.
guific.it cliain
Romanae civilalisjure nobilitatam "aissc si Jiu^ustinus in ei ist. 5o, ad Euscbium, n. 3.
;
,
311ginta ferme
LIBER SECUNDUS.nialiiia
318perseverantes,falsi
animas miserabili gemilu mussitantes rebaptizando submergere (a)? Quibus autem, nisi talibus faclis , etiam ipsas de quibus conqueriinini leges,longe quidem infra meriium sceleris vestri, sed la-
marlyrii
nomine vera
supplici.i
suslinere. Sic vos
autem alloquor, quasi
vero aliquid dignum vestra iiiquitale patiamini,tanla indignalaciatis, etin tanta
cum
impunitale regne-
men qualescumqueslro principatu
ferri coegistis?
An vero
violentis
tis; ila furiosi, ul
per Dei laudes ampliusila
quam buc-
incursibus Circumcellionum vcstrorum, qui sub vefuriosis
cina bellica terreatis;
calumniosi, ut etiam spon-
agminibus militant,
,
non ex
tanea veslrorum pracipilia nosiris persecutionibusimputetis.
agris undique pclleremurtibus teneremus, qui
nisi
vos obsides in civita-
blicam tt
qnoquo modo ipsam faciem pubonestorum reprehcnsionein, si non timore,
187. Dicit eliam quasi praeceplor benignissimus,
Qui nonlia
vissi
bonum1:
eligere, vivere
te nolle
damnasti,
vel pudore ferre nolitis? Noli ergo dicere, Absit, absit
vcro,
veslris criminationibus credcreinus,
be-
a nostra eonscienlia, ut ad nostram fidem aliquem compellamus. Facilis enim, ubi poteslisfacitis,:
nigne viverernus
quia Dei promissionibus credi-
ubi
autem
nrni
inus, vivere nos nolle
dainnamus. Bene, ut arbilror,dixerint Judxis,:
non
potestis, sive
legum, sive
invidia: liinore,
raeminislis quid
Apostoli
quandoet
sive resisteiitium muliiludine.
CAPUT LXXXIV.Dominusler
185.Nemo
Cliristum pra'dicare proliibebantur
hoc ergo
nos
Petil. dixit
:
Dicil
enim
dicimus,
ut re?pondeatissit,
nobis,
uirum Deo magisv, 29).
Chrislus,
c
venit
ad me,
nisi
quem Pali-
obedieudum
an honiinibus (Act.
Tradito-
atlraxerit
(Joan. vi, 44). Cur autem vos nonpermiltitis,
res, tliuri(icatores,persecutores, verba sunt
liominum
berum arbitrium unicuique sequiviam tamenjustitia; ostendens,
cum
ipse
conira bomines. In sola dilectione.' Donali remansitChrislus:
Dominus Deus liberum arbilriumdeperirel. Dixit
dederit hominibus;
verba sunt
hominumChristi,
extollentium gloriamutgloria
ne qnis (orsitan nesciuste
hominis subipsius Cbrisli.
nomine
minuatur
enim
:
c
Posui ante
bonum
el
malum,elige.i
Scriplum est enim,
/;i
lala genle gloria
posui ante
te
ignem
el
aquamSed
;
quod volueris
rcgis; in diminutione
aulem populi
contritio principis
Ex
quo vospotius
arbitrio,elegistis.i
miseri, vobisc
non aquam, sed
(Prov. xiv, 28)ill.i
:
ha?c ergo vcrba sunl
bominum. Atet
ignem
lamen, inquil,
elige, ut vivas
(Eccli. xv, 17, 18).
bonum Qui non vis bonum
in
Evangelio, Quiaet
oporlebal Christum pali,
resurgere tertia die, nilentiamet
prcedicari in
nomine ejus
pce-
eligere, vivere te nolle
damnasli:
'.
remissionem peccalorum per omnes gentes,;
186. Aug. respondit
Si tibi
proponam quxstioad Filium bomi;
incipienlibus ab Jerusnlem (Luc. xxiv, 46, 47)
verba
nem, quomodo Deus Palcrsolulurus es.
attraliat
sunl Cbrisii commendantis gloriam
quam
accepit a
nes, quos in libero diniisit arbiuiodiflicile
fortassis
eam
Paiie in latitudine regni
sui.
Utrisque auditis, hanc
Quomodo
eniin
altrahit, si di-
Ecclesix
communionem
polius eligimus, el
homi-
mitiii ut quis
quod voluerit:
eligat?
Et tamen utrum-
nume.
verbis Cbribti verba
pramonimus. Uogo, quisCbristum
quc verum est
sed intcllectu boc penelrare pauei
qui nos dical mala eb gisse, nisi qui
valent. Siculergo fieri potest ut quos in libero dimisitfieri
dicil ina'.a
docuisse?
arbitiio,
ailrabat
lamen P.uer ad
Filiuni
:
sie
CAPUT LXXXV.igitur
188.
Petil. dixit
:
SumquidQuisi
potesl ut ea qnDe
legum coercilionibus admoiien-
cwdem
vel schismalicts
Deus
jussil inferri ?
non auferant liberum arbilrium. Quidquid enim boino durum et moleslum paiilur, admonelur ut colur, gitet
oinnino pra;ciperet,Scijlhis ac Burbaris,
vos deberetis occidi
ub aliquibus
quare patiatur
:
ut
si
pro
justilia
se paii per-
spexeril, idipsum boniim eligat pro justitia lalia sustinere;
non tamen a Christianis. Vestri Ciicunicelliones quierespondit: Aug. 189. scanl, et nolo nos ' de Barbaris terreas. Uirum au-
si
aulein
viderit
iniquitalcm csse pro qua
palitur, se
infri-rluosissinie laborare
aique cruciari
tem scbismalici nos simns an vos, nec ego nec lu, sed Chrislus interrogetur, ut indicet* Ecclesiam suam.
considerans, mulel in melius volunlalem, simulquecareat et
Lege ergo Evangeliumlemet
;
et respondet tibi, In Jerusaet
molcslia
sicrili
et ipsa
iniquilate,
mulio
in totam
Judwami,
Samariam,
el
usque in loin
ulique gravius et perniciosius nociluia.aliquid adversus vos regcs cnnsiituunt,
Et vos
cum
lum lerram
(Act.
8). Quisquis
igitur
Ecclesia
admoncri vos:
non
inveuitur,
jam non interrogetur, sed aul corre-
credite, ut cogitetis qnare ista paliamini
si
propter;
clus convertatur, aut correptus non conqueratur.
justitiam, revera
illi
persecutores veslri suni
vos
aulemtiam,I
beati qui persecuiionem passi
propter jusiiv,
CAPUT LXXXVI.
190. Petil. dixit
:
Xequelaj-
possidebilis:
regnum ccelorum (Malth.nisi
10
enim Dnminus Deus humtino snnguine aliquando
Pelr. n, 20)
si
auiem propler iniquilatem schiilli
tatus esl,cum occisorem fralrisCain in vila cnrniftce'volucril1
permanere.
snialis vestri,
quid
eorrectores veslri suni;rci,
vosquiin
aulem, sicut
c.eteri
diversorura scelerum,
i
luriaccnsis veius codex, bcne viveremus.
5
pcenas legibus penduntlioc
profeclo infelices
et
8
Forte, ditione. orle, et non nos.,
ssculo et
in:
fuiuro?
Nemo
crgo vobis aufert
liberuin arbilrium
sed vos diligenler attendite quidcorrecli vivere in pace, an in
polius eligatis,1
uirum
(u)
Cjgirannensis codex lioc tanlum loco, clamasli. Ea de rc exj ostulal cum ipso Crispino, e| isl. 06.
Castiganlur ex manuscriptis. viia emvtficem. ubi Lovanienscs Sed vita eandfiee. in castigarunt, ex tamen postea superiorum editorum enaium ipsi Auguslini res.ousione seculi posuerunl, scd retinqui carHi/fri titam : quod per nos emendatur ad veteres corlieus quia curmficemcumidulet Junguul ul acljecti\uui ao vilam.* Kdili
jtidicel.
Am.
et F.r.. mss. recte
in
m
!
:;
51
CONTIU LITTEUAS PETILIAM,:
S.;
ACf.USTINIvos Evangeliumsedentis in ccelo.
320
191. Atc. respondilluit inferriviile
Si occisori rrairis
Dcus no:
in
lerra
Quodflani-
mortcm, sedsil,
reliuqui carniliccm vilamregis cor in
Evaiigeliiini mitiiis
perlulit soevienllum:
regumillis
ne forle Imcsit,
quod cum
manu
mas, quam vestras palilur linguasdcnlibusunilas
nain
iucen-
nndc mullas ad vos commonendos ct corripicndos lcgcs ipse consliluit, nulla tamcn lex regia vos jussit occidi; forlassc propleren, ul quieuniquelvivesiruiii in pcrlinaci sacribgi furoris aura persislunt,
mansit,
vobis loi|iiciitibus nianerc
noii potuit.Ieri,il!i
Qui verba Domini cxusla cupicbanl abolecla
non credebant possein
contemni. Non crgosi
Evangelio cxercercnt flanimas suas,
eis
Cain parrieid.e snpplieio,
vii.i
carniflce
l
crucientur.
coinraIn illa
Evangclium permitteretis
liuguas iveslras.aliis s;c-
cordiler interfecios
Legimtis enim multos a Pamulo Dei Moysc liiiscrinam in co quod pro corimi nc:
perseculione Evangelium Christi ab
vicntibus qii.crcbatur, ab aliis mclucnlibus prodcbatur,
faiio sacrilegio sic cst
Dominumiltis
deprecalus, ut dice-
ab
aliis sicvienlibus
incendebatur, ab
aliis dili-
rct
:
Domine,
si
diinitiis
pcccaium, dimitle; sin
gentibus abscondebalur; nullis contradicentibus
oj>-
aulem, dele
me
de libro
lito
(Exod. xxxn, 28, 51);
pugnabalur
:
sceleratiores vobis persecutirJnis partes
ineffabilis ejns cliarilas ct misericordia salis apparct.
transacla gciitium |iersectitionc servastis. Qui Cbrisli
Nnmquid monie desccndensderatc itaque
crgo subito crudelis effectus csl, cuni detol millia juberet
nonien persequebantur, Cliristo crcdiderunl
:
qui
occidi? Consilot
propter Cbrisiidicuut.
nomen honoranlur,
Cliristo conlra-
ne forte majore iracundia Dei per
leges adversus vos latas a nnllo [mperatore jnssi fue-
CAPUT LXXXYIII.vobisliccat in pernicie aliena
191. Pf.til. dixit
:
Ecce
non vos comparandos ritis occidi. An puiaiis? Audiie Dominum per prophelam dicentemilli
fratricidr
pleiiissimum documenluin, quvd Clnistiano nonversari. Disciplince
:
aulem
liu-
Ab
ortu solis S'/e ad occasum glorificatitm est iiomenin nationibus, ct in
jus initium Pelroi
est consliliiliim,
sicul scriptum esl
mettmbilttr
omni loco incensum adinorepura. Magntim nomen
Percussitcl
Pctrtts
auriculnm scrvi principis Jitdteoilli
nomini meo,
el Itostia
meumi,
rttin,
abscidil
eam. Dixilquein llicca.
Jesus
:
Pclre, reulilitr,
in nalionibus, dicil
Doininits
oninipolens [Mulach.
conde gladiitm luumglndio morietitri
Qiti
enim yladio
11). Iluic fratcrno sacrificio super
quod
respicit Deus,:
(Matlli. xxvi, 51, 52).:
invidere vos per calumnias vcstras osteuditis
el si
195. Auc. rcsponditpcscitislitiin
quandolaudariviiiii
audicrilis,
a
solis
ortu
usque ad occasum
Cur ergo non ta!i voce comarma Circumccllionum ? An pratcr Evangearbilreiniiii,si
nomen
Doniini (Psul. cxn, 5);
quod
esl vi-
vos loqui
dixerilis,
Qui
fuslc
sacrilicium, de quo dictiim est, Itnmola:
Deo sa-
usus
fuerit, lusteillos a
moriclur? Date ergo veniam, quia
crificium laudis [Psal. xi.ix, 14)
ita
concidel vullus
ncc
quibus Marculum praeipilatum esse queprobibere
vester, ut illius homicida\ Sed quia iiniversum orbein
riiuini,
poluerint
majores nostri
:
neqtie
inierimere non poleslis, odio ipsor.ente(I
rei
tenemini, diItomicida est
enim scripiumpiiaverit,illa
cst in Evangelio,
Qui aliquem prxci
Joanne, Qui odit fratrem suum,iii,
prxcipilio
morictur.
Alque iilinam sicutsic
Joan.
15). Et
ulinam innocens fraterin vestro-
vcl falsa vel.
transacta sunl,fortassc
isloruni
lignale-
rumin
potius Circumcellionum lela trucidandus,5
quam
cessarcnt 1gionibus
Qrianquamclsi
irascimini,
qnod
veslram lioguam
rebaptizandus incurrai192. Pktil. dixitsi:
vestris,
non legibus,i]iiia
saltcm verbis
CAPUT LXXXYH. vos ergo,pllis,si
Moncmusocci-
subtraliimus armaluram,
eas solis s;evire fu-
libenler audiuiis. ct
non
libenler acci-
stibus dicimus. Velus quippe istaiiunc
cornm
inalitia fuii,
admonemus; quia
Doiniiius Cltrislus noninsliluil.
autem nimium piofcccrunt. N.im
inter vino-
deudi formam, sed moricndi, Clirislianissi ila
ISam
lenia convivia, et
cum
fcminis iuaritos non liabenti-
repugnnntes diligeret, uollcl pro nobis occidi.
bus,
libcram comitahdi, vagandi, jncandi, bibendi,
l'J3.
Auc. rcspondil
:
litinam
Gormam
cjus scquc-
pernoctandi liccnliam, non solum fusies tornare, sed
rculiir niartyres vestriille
;
non se
praccipilarent.l(
quod
eliam fcrruin Jvibrarerunt.
cl
fundas circumagcre didicect
diabolo suggereiiie non
fecit
Matili. iv, G, 7).
Sed cur
cis
non dicam (quo aniino dicam,
Vos auiem cum
niajores nostros
eti.iin
dcfunctos falso
quotri
illi
accipianl, novciit Dcus), Insani, gladius Pe-c.irnali
leslinionio pcrscquiinini, ubi accepislis
banc foiinani
?
quamvis adbuccorporein
molu animi, lamen pro
(Juod nos ignolorum ciiminiljiis iuacuhire coiiainini, cuni veslrorum makfacla notissima vobis obcsse noliiis,
C.lnisii
corpus pcrseculoris cxsertus esi:
veslra
vcro arma advcrsus Cbrislum divisa suntille
ubi acccpistis bancsi
formam? Scd nimiuin supcr-
corpus vero cuipcr
caput csl,
id
esl, Ecclesia ejus,
bimiis,
de nobis siicccnseinus,
cum adversus
ipsiim:
omnes gcnlcs
cst. Ipsc
boc
dixit, et ascendit iu
Dominum
vos f.dsum tcstimonium dicere videamusipsc Ecclesiani
Cffilum,el
quo cum furor Judxorum sequi nonin
potuit
:
quandoquidcm
suam pcr omncs genac-
mcinbra cjus
corpore quod ascendcns com-
tcs et promisit et exbibuit; ct vos contradicitis. lianc
inendavit, furor vcslcr oppugnat.
Pro
istis
mcmbrisqufl
vcro formam ncc abcepistissic:
ipsis Judx'is perscculoribiis
advcrsus vos saeviunt, ct vobis resistnnt,in Catbolica parvac
quicumqwnoiniiie
illi
cuiiii
perscculi sunt
carnem ambulantisuabent,
adbuc
fidei,
co aniuio sunl,proCliristi
rursum
infra cuni ipsismet ediiis
vita carnifice
limc Petrussirinxit.
fuil,
cum fcrrum
crucicntur.1
Scd mulium inlerest iuter vestram pcrscce&sarcl,
Editi, el vila carnifice. 1'aiiicula, ct,
aoo
csl
iu
iikiiui-
scrlptis. Ain. ct Er.,
i vcst a,n
aauam
.'
disscnlicnlibus niauu-
scni
lis.
' e iiii , liugua nuscrij lorum.
Emcndautur
auctoritale
ma-
52
LibEUet
s::
CLNDLSad messem:
522vos aulem oculuin malevolenlix,
cuiinnem
istorum. Vos similes;
esiis
servo saccr-
in ziza-
dolis Jud.eorum
quia servienles principibus veslris,
niis -acriier figilis
et contra senlentiam,
Christi ea,
advcrsusCliristilis
Ecclesiam
calholicam:
,
id
cst
,
adversus
snla per
orbem tcrrarumXCI.
excepta Africa
crevisse
corpus armaminifuit,
isti
auiem
tales suut,
qua-
contendiiis.
lunc Peirus
qui pro Cliristi corpore, id est,si
CAPUTdicit
200. Petil.in facie
dixit
:
Vbi
est
qvodprarest il-
pro Ecclesia, etiam corporaliier pugnant. Sediticilur
ipsis
ul quiescant, sicut
Petro lunc dictum esl;est,tit
Dominus Christus : < Si acceperis alapam , pura et alhram maxittam > (Maltlt. v, 59) ? Ubitud,
quanio magis vobis dicendumdcpnsito1
haeretico furorcilli
quod sputaPaulus
passus
est, qui
spulo suo san-
ad ea membra penineaiis, pro quibus
ctissimo ca?ci oculos patefecil ? Ubi estslolus:i
quod
dicit>
apoest
sic dimicanl.
Sed
Ixsi a talibus etiam nos odistis, ctperdiderilis,
Si quis vos in faciem cwdil ?:t
Ubi
tanquam aures dexleras
Cbristum soSed quibus
qnod ilerumtibusxi,
dicit,
In plagis supra
modumi,
,
in mert(II
dcntem advenio,
Palris
dexleram non
auditis.
frequenler,
in carceribus abiiiidanlhisperinlit
Cor.fecil.liccc
lnquar, aul quando eisloquar, quibus nee liorain in-
20
23)
?
Qua:
memoratJudwis
non quw:
cbriis, sive adliuc
vinum etiam mane rucluanlibus, sive jam ? Quinimn cl miuantiir, non so-
Sn/[eceriil fulei cltristiamv a
luvc fieri
cur
miseri yerpelratis ?
illi, sed de illis eliam episcopi ipsorum, parati ncgare ad se pertinere quod feeerint. Donet nobis Dominus canticum graduum, qiio dicere possimus,
lum
201. Aic. respondit
:
Iiane vero vos aecepla abipa?
pra; bc(is aUefam niaxillamfuriosa veslrabili
Non istam vobis famamlerri-
agmina pcr lolam Africam cum
Cum
his qui oderunteis,
pacem, eram pacificus
;
eum
lo-
lurpitudine passiiii vaganlia compararunt.
Uiinamdentefu-
quebar
debellabant
me,
gralis (Psal. c\ix, 7).
Dkit
vobiscum paciscercnlurpetcrelis (Deut. xixstes crigerelis.
lioniincs, ut saltcm seciinduni
eniin hoc corpus Clirislialiis bic,
quod per lolam lerram, abab omnibusaliis
velcrein Legein, oculiim pro oculo,,
dentem
|iro
ab
aliis alibi, el
alque
aliis
21)
,
non pro auditis verbis
ubiciiniqnc siuit, b:crelicis oppugnniur (a).
CAPU T LXXXIXqiiam,
196. Petil.subeundam
dixil
:
Ergo, in
CAPUTvobis estttis
XCII.
202.
Petil. dixit
:
mortem pro
fide
consliluil,
quam
Quid aulem
cui..
cum
regibus swculi, quos uiinquam Clmstiani?
quam pro communione faciendam '. Clirisliunilas enim v viverel si tnorlibus proficil. Nam ncmo fidelissimus mors a fidelibus timcretur. Dicil enim Dominus Chri,
nisi
invidos sensil
Quod
ul breiilcr(II
doceam, Ma-
cliabxos fratres rex persccuius eslqtioque trcs pucros,
Macliab. vn).,
Rex
cum
ipse sacrilegns esset
flaminis
stus
:
i
Si graintm
Irilici
cadens in terram non moria-
ncscius religiosis addixil
(Dan
m). Rex qiuvtuit ani-
tur, solitmfacit>
manet
; si
aulem moriatur, multum fructum
mam
pneri Salvnloris (Mulllt. xi, 10).
Rex justissimum(Dan.vi).
(Joan. xn, 24, 25).:
Danielemscire quis
ferinis niorsibus, ul pulabul, objecil
197. Aic. respondit
Velhm
primo de
lpsumque Dominum Chrislum judex ncquissimusoccidil (Malth. x.xvn, 26).
regit
parle veslra se prxcipitaveriL Valde quippc illud gra-
Iude
esl
quod Aposiolus cla-
num
fertile fuit,
unde
lanla seges pr.icipitalnruni ca-
daverum
pullulavit.
Sanecum verborum
Doinini ine,
Sapienliam loquimur inler perfectos, sapicntiam non hujus sa:culi , neque principum hujus mttndi:t
mal
niineritis,
quia se dixil
granum morilurum,
et
nml-
qnm
cvaatalur
;
sed loquimur Dei sapienliam in sacra-
liim Iructum faciurum; quare ipsi fruelui
quod pcr;
menlo, quec
fuit abscondila,
loiuin
munJuin veiacissimeobicilis?
(/>),
proveneril iuvidetis
swcula
in
gloriam nosiram,
quam constituil Deus anle quam ncmo priucipum hu,
ct ei Eizaniorom vel palese crimina, vcl
qux
audisiis
jus saculi cognovit. Si enim cognovisscnl
non uliqne,
vcl qu.i' linxislis,
CAPUT XC.
198. Petil.,
Dominumdixit, :
mnjestatis crucifixissettt
>
(I
Cor. n
6-S).
Sed vos spinasvos in;
Sed deautem,
prislinis regibus
paganis hoc dictum,
sil.
Yos
atque zizania, non semiua spargilis
cum quibus
hujus saculi intperalores
quia christiuni esse,
suinmo judicio deceal coitcremari.
Non
tntilidicimussic
desideranl, non permillilis csse cltrislianos
cum
fttco ct
nd
omiiis
spinosa conscienlia
Dei sententia
te-
nebula veslri mendacii eosdem bona mente credcnles, adiniquitatem veslrant prorsus adducilis, ut armis suis con-
nelur.
199. Aog. re?ponditzaiiiiinim siniullibi
:
Saltem commemorationeInlicnm vcnirelin
zi;
trn
hoslcs reipubliccc pnrparalis in Clirisliunos incur-
cl
incnlcm
rant, pulenlque se suasionibus vcslrisccre,slo,
et Er., errore depotito. * Posl, sire adliuc, adiccerant lovanienses, potantitnis : cx mera conjecluia i;rasmi, qni id ibi deesse notaveral in1
Am.
;)!!(