sanayi odaları / kobİ’ler için eĞİtİm · enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji...

ESKI

Enerji Sektörü Teknik Yardım ProjesiEnerji Verimliliği için Danışmanlık Hizmetleri

Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa finanse edilmektedir.

Sanayi Odaları / KOBİ’ler için EĞİTİMI-5 EV Yatırımları Nasıl Finanse Edilir?

Adana Sanayi Odası / 23.06.2016


- 2 - S1.4

Elektrik faturam çok

yüksek!

Tasarruf etmeliyim!

Aynı üretim için nasıl daha az enerji

tüketebilirim?

Enerji tüketiminde yasal yaptırımlar

artıyor, nasıl tedbir almalıyım?

Evet, yatırım yapmalıyım

ama ya finansmanı?


- 3 - S1.4

Birçok durumda, enerji tüketicisi EV’ye yatırım yapacaktır çünkü bu,

• mevzuat tarafından dayatılmaktadır veya • finansal olarak yatırımı cazip ve uygun fiyatlı bulmaktadır.

Tüm durumlarda (her ikisi, mevzuata uymak veya gönüllülük olarak yatırım yapmak için) yeterli likidite mecburidir.

Bu nedenle…..

EV’nin başarılı girişi için gerekli uygun finansal ortam yaratılmalıdır.


- 4 - S1.4

• Enerji Fiyatları– Fiyatlar yükseldikçe, tasarruflar daha büyük olur ve EV daha cazip hale gelir.

• Teşvikler – hibeler, ödenekler– Yatırım maliyetini azaltmak / proje geri dönüşünü artırmak

• Finansal maliyet– faiz oranları seviyesi– Düşük tutulmalıdır, aksi takdirde proje geri ödemesi düşer

• Mevzuatlar & Düzenlemeler– Elverişli ortam yaratılmalı, ayrıca da EV kabul ettirilmelidir.

• Farkındalık– Bu tümüne uygulanır: son kullanıcılar, tedarikçiler, hizmet sağlayıcılar, finansal

enstitüler vb.• Çevre bilinci

– Kurumsal sosyal sorumluluk ; gerçek çevresel kaygılar


- 5 - S1.4

• Enerji verimliliği yatırımları saldırgan değil, savunmacı yatırımlardır :

– Üretim kapasitesi, satış, direkt (görünen) yararları artırmazlar. – Enerji tüketimi ve maliyetlerini azaltırlar.– Kredilendirme maruziyetini artırırlar. (krediler/ öz sermaye, kredi / satış

hacmi)

• Geçmişte EV hem bankalar hem yatırımcılar için birincil önceliğe sahip değildir.

• Bankalar bir “iş planı”nı anlayabilir, ancak bir “enerji etüt raporu”nu anlayamazlar; EV yatırımlarını karmaşık ve standartlaştırılması zor olarak düşünürler.

• Üretim kapasitesi fazlası olan gelişkin marketlerde, EV ve ilgili maliyet azaltımı, pazar payını kaybetmemek için gerekli olan fiyat kesintisi için teklif sunar. EV pazarlama avantajına sahip olur.

• Hükümet– Maliyetleri, ithalatları,

bağımlılığı azaltmak– Uluslararası komitelerle

uyum• Uluslararası finansal

kuruluşlar– Ekonomik olmayan

hedeflerin başarılması ör:CO2 azaltımı

– Düşük maliyetle borç alabildiklerinden oldukça düşük faizli krediler sunabilir

• Donörler– Hibe, teknik asistanlık

sağlamak, vb.

• Tedarikçiler & Hizmet Sağlayıcılar

– İşlerini büyütme / çeşitlendirme

• Bankalar– Yeni kredilendirme pazarları

keşfetmek• Son kullanıcılar (ev, hizmetler,

endüstri)– Enerji maliyetlerini epeyce

kesmek


- 7 - S1.4

• Bankalar ödünç aldıkları parayı kredilendirirler. Kendi öz sermayeleri sadece küçük bir kısımdır.

• Faiz: sabit geri dönüş, borçalanıcının başarısına bakılmaksızın– Faiz: Bankalar arası oran (bankanın ödünç aldığı paranın maliyeti )+ banka

yayılması (bankanın maliyeti artı kar) + risk primi

• Risk: borçlanıcının yükümlülüğünü yerine getirmemesi; krediyi geri ödememesi

– Risk hafifletme enstrümanları: teminat, taahhüt, garantiler, diğer

Risk hafifletme enstrümanları

Kredi veren Banka Borçlanıcılar

Finansal Pazar

Yatırımcı

Kredilendirmeye değer

kontrol / onay


- 8 - S1.4

Hükümet/ donör proje tamamlanmasından hemen sonra veya proje boyunca gerekli fonların bir kısmını (geri ödemesiz) sağlar.

– Yatırımı daha cazip ve uygun fiyatlı kılar.– Bankalar daha yüksek maliyetler ödetebilir, ancak “ paket ” cazip olarak

kalır.Hibelerin sağlanması, erken aşamada pazar açmak için en etkili stratejilerin arasındadır ve tüm pazar oyuncularını(materyaller/ teknoloji üreticileri, tedarikçiler, hizmet sağlayıcılar, bankalar) mobilize eden kritik kütleler yaratmaktadır.


Kredi veren banka

Borçlanıcı

Hükümet,Donörler


- 9 - S1.4

Diğer ödenekler KDV veya gelir vergilerinde, sübvanse edilmiş banka faiz oranları (düşük faizli krediler), kapalı amortisman yazma, vb. farklı koşullar altında sunulan (ör. Zaman dilimi, yatırımın bir kısmına kadar).vergi hafifletilmesini içerebilir. Hibelerden daha az caziptirler. Faydalanıcılar fayda için beklemek zorundadır.

Hibeler, ödenekler ve diğer devlet yardımları, pazar dışı esaslı düzenlemeler :• Vergi mükelleflerinin parasını kullanmak,• Sonsuza kadar süremez; sürdürülebilir bir pazar, hibe ve diğer ödeneklere

bağlı kalamaz,• Yatırımcılar hibe/ödeneklere alışırlar; devlet desteği olmadan yatırım yapma

riski almazlar • “de facto (fiili)” pazar bozuklukları yaratırlar.


- 10 - S1.4

• Japonya: Hibeler endüstrideki EV yatırımlarının 1/3’üne eşittir.• Hollanda: EV yatırımlarında %55’e kadar vergi indirimleri • Birleşik Krallık, Singapur: hızlandırılmış değer kaybetme – ilk yıldan

itibaren EV yatırımlarının hesabını kapatmak • Romanya: EV ürünleri için ithalat vergisi muafiyeti ; EV yatırımlarından

elde edilen kazançlar için vergi muafiyeti • Yunanistan: aile gelirine bağlı olarak evsel EV yatırımlarında % hibe• Fransa: Dayatılmış sayaç teşvikleri; endüstri için gaz emisyonları ile

ilgili vergi • Birleşik Krallık: Dayatılmış sayaç teşvikleri; endüstride kömür

kullanımında vergi


- 11 - S1.4

• Mevcut bankaya güvenmek - müşteri ilişkileri• Bankalara engelleri kaldırmak:

– Bilinç oluşturmak ve bankalara uzman görüşü sunmak• Banka yetkililerini eğitmek• EV uzmanlarını kiralamak

– Süreçleri basitleştirmek ve uygulama maliyetlerini, harcanan çabalarını azaltmak

• Stardardize edilmiş başvuru formlarını basitleştirmek• İyi tanımlanmış ve dökümante edilmiş onay prosedürleri • Maliyet ve risk değerlendirmeleri için EV ile ilgili projeleri yürüten özelleştirilmiş

banka birimleri• Kabul edilebilir materyaller, fiyat tahminleri, teknik çözümler veritabanları


- 12 - S1.4

• Pazar koşullarını geliştirmek (Bankalara harici olarak) – Teknik beceri ve güvenilirlik– Uzmanları eğitmek– Önceki projelerden deneyim kazanmak

• Tanıtım girişimleri yoluyla farkındalığı teşvik ederek talebi artırmak • Tek bir ifadeyle, hedef:


- 13 - S1.4

• Hükümetten veya diğer kuruluşlardan bir sermaye havuzu, yerel bankalara düşük faizli kredi sunar → cazip koşullarla uygun EV projeleri finanse eder

– Son kullanıcıların dikkatini çekmek için teşvik– Bankalar tatminkar yayılımlar elde edebilir


Kredi veren Banka BorçlanıcıFonlamaHükümet

Donörler

IFIAlternatif seçenekler


- 14 - S1.4

– Fon (veya IFI) uygunluk kriterlerini belirler– Genelde Teknik Asistanlık bileşeni dahildir (Devlet fonları veya donörler

tarafından finanse edilen).– Fon ve Bankalar uygunluğu ve finansal kısmı kontrol ederler.– Kredi riski bankalar tarafından karşılanır.– Toplam kredi, Fon kredi limitlerinden daha yüksek olabilir (banka kendi

sermayesiyle katılabilir)– Borçlanıcılar garanti sağlamalıdır; kredilendirilebilir borçlanıcılar için etkili bir

araçtır.– (Opsiyonel: Krediler fona geri dönebilir ve diğer projelere aktarılabilir.)


- 15 - S1.4

• EBRD tarafından yönetilmektedir.

• EBRD katılımcı bankalara kredi marjı sağlamaktadır.

• Projelerin uygunluğu farklılık gösterir (Uygun sektörler, CO2 azaltma sınırları, vb.)

• AB’nin katkısı (geri ödemesiz) projenin başarıyla tamamlanması üzerine, genel olarak Teknik yardımın maliyetini, katılımcı bankaların yönetimsel giderlerinin bir kısmını ve borçlanıcılara verilen hibe bileşenini kapsar.

• Kredi riski katılımcı bankalara aittir.

EBRD

ProjeDanışmanı

Doğrulama Danışmanı

Borçlanıcı

KatılımcıBankalar (PBs)

Kredi limiti

Proje geliştirme için teknik yardım

Proje doğrulama

Kredi anlaşmaları

Teknik yardım paketinin başarıyla tamamlanması üzerine hibe

AB (hibe) Bileşenleri

TurSEFF

KOBİ’LER5 mio EUR’ya kadar

sanayi ve ticari binalarda EV ve

yenilenebilir enerji yatırımları

Başlangıç: 2010

I.Faz 264 mio USD kullandırım,

II Faz fon büyüklüğü 264 mio EUR

Bankalar: Denizbank, İşbankası, Vakıfbank,

Yapı Kredi

MidSEFF

Orta ölçekli projeler(5-40 mio EUR)

EV ve yenilenebilir enerji yatırımlarıBaşlangıç: 2011

1.1 mio EUR toplam fon, 733 mio EUR

kullandırımBankalar: Akbank,

Denizbank, Finansbank Garanti, İşbankası,

Vakıfbank,Yapı Kredi

TuREEFF

KOBİ’ler ve hanehalkıKonutlarda enerji

verimliliği finansmanıBaşlangıç: 2015

270 mio USD fon büyüklüğü

Bankalar: İşbankası, Şekerbank

*Bu kredi programları, EBRD tarafından yönetilmekte, Avrupa Birliği, Temiz teknoloji Fonu ve İklim Yatırım Fonu tarafından desteklenmektedir

Dünya Bankası, GEF

KOBİ’LEREnerji verimliliği

projeleriBaşlangıç: 2014

201 milyon USD fon büyüklüğü

Bankalar:Halkbank, Vakıfbank ve Ziraat

Bankası

Dünya Bankası, CTF

YE ve EV yatırım projeleri finansmanı

Başlangıç: 2009

1.1 Milyar USDBankalar:TKB ve

TSKB

KfW

Uluslararası İklim Koruma Program

Fonun da desteği ile kapsamında endüstri

sektöründeki firmalar ve yenilenebilir enerjiler

Başlangıç: 2008

122 milyon EUR tamamlandı, 190 milyon EUR fonun kullandırımı

devam etmekteBankalar:TSKB

IFC

KOBİ’LEREnerji verimliliği

projeleri, sürdürülebilir enerrji yatırımları, yeşil

mortgage


Çok sayıda finansal kurum aracılığı ile

FMO(The Duch Dev.Bank)&

KDB(The Korea Dev.bank)

KOBİ’LEREnerji verimliliği ve yenilenebilir enerji

yatırımları


Bankalar:Şekerbank

Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası’ndan (JBIC)

Sera gazı emisyonlarının

azaltılmasına YE ve EE yatırımlarının

finansmanı

100 Milyon USD-TKB(2013 den bu

yana)150 milyon USD-

TSKB(2015’ten bu yana)

AFD

KOBİ’LEREnerji verimliliği projeleri

2011’den bu yana

100 milyon EUR fon büyüklüğüBankalar: Halkbank


- 20 - S1.4

• Son kullanıcı, ekipmanı ödünç almak ve sahip olmak yerine, daha önceden belirlenen bir süre için onları kiralarlar. Ekipmanın mülkiyeti en sonunda devredilebilir. Kiralama ödemesi ekipmanın amortisman maliyetini, faiz maliyetini ve bu kiracının kar miktarını içermektedir.

– Mülkiyet kiracıya kalır ve son kullanıcı tarafından bilanço girişleri gerekmemektedir.

– Mobil ekipman için uygun– Genel süre 3-5 yıldır– Maliyet daha yüksektir, ancak belirli vergi avantajları ile dengelenmektedir– Son kullanıcılar, vergi avantajı elde etmek için yeterli kar seviyelerine

gereksinim duyarlar– Gereksiz zamanından önce sonlandırmanın önlenebilmesi için bir güven

seviyesine ihtiyaç duyulmaktadır.


- 21 - S1.4

• Bir fon veya diğer bir birim (ESCO , Tedarikçi , Yüklenici), PerformansRiskinin tümü veya bir kısmını üstlenir ve son kullanıcının, fiziksel sonuçlar açısından beklenen faydaları elde edeceğini garanti eder. (enerji tasarrufları)

• Borçlanıcının temerrüt riski ile kredi riski muhatap olurken, performans garantisi ekipman ve tasarım hatalarından olan riskleri azaltır.

Performansgarantisi

Risk hafifletme

enstrümanları

ESCO

Tedarikçi

Kredi veren Banka Borçlanıcı


- 22 - S1.4

• Bir fon, Performans Riskinin tümü veya bir kısmını ESCO, Tedarikçi veya Müteahhit adına üstlenir ve son kullanıcının, fiziksel sonuçlar açısından beklenen faydaları elde edeceğini garanti eder.

• Garanti, ESCO, faydalanıcı veya banka tarafından sağlanabilir.

Performansgarantisi


ESCO

Tedarikçi

Kredi veren Banka Borçlanıcı

Performans Garantili Fon


- 23 - S1.4

• Aşağıdakilere uygundur:– Yeni teknolojiler, test edilmemiş ve yaygın olarak bilinmeyen– Geçmişte sicili olmayan bir firmadan yeni hizmetler– Yeni uygulamalar, üretim proseslerinin karmaşık değişiklikleri

• Beklenen faydalar– Borç veren tarafından gerçek veya algılanan riskleri azaltır. – Krediye erişimi geliştirir.– ESCO’nun verdiği sözü yerine getirebileceğini dikkatle kontrol etmesi

koşuluyla kefil için gerçek maliyeti karşılar.

- 24 -

Türkiye’de EV Yatırımlarının Genel Özellikleri

Yatırımlar işletmeler veya bina sahipleri tarafından yapılmakta

İhtiyaç halinde Etüt yaptırılmakta

EVD performans garantisi nadiren

KOBİ’lerde ve konutlarda farkındalık eksikliği ve düşük talep

- 25 -

Türkiye’de EV Yatırımları Finasmanın Genel Özellikleri

Finans kurumlarınca genellikle yurtdışından sağlanan özel fonlar ile finansman

Finans kurumlarında EV yatırımlarına özel ayrı bir iş birimi, iş akışı, fiyatlama, vade yapısı, teminatlama yok; proje finansmanı yaklaşımı yerine firmanın kredibilitesine göre değerlendirme

Finans kurumlarında EV ile ilgili farkındalık ve bu tip projelerin değerlendirilmesinde deneyim eksikliği

Kamunun finans sektörünü teşvik edici mekanizmalarının eksikliği

- 26 -

Türkiye’deki Başlıca EV Finans Mekanizmaları ve ProgramlarDevlet Destekleri-Hibe

Proje Adı : Verimlilik Artırıcı Projeler(VAP)

Uygulayıcı: YEGM

Yararlanıcılar

o Yıllık toplam enerji tüketimleri 1000 TEP ve üzeri olan ticaret ve sanayi odası, ticaret odası veya sanayi odasına bağlıolarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeler

Desteklenecek Projeler

o Enerji verimli ekipman ve sistem kullanımı, onarım, yalıtım, modifikasyon, rehabilitasyon ve proses düzenleme gibiyollarla; gereksiz enerji kullanımının, atık enerjinin, enerji kayıp ve kaçaklarının önlenmesi veya en aza indirilmesi ilebirlikte atık enerjinin geri kazanılması gibi konulardaki çözümler

Destekler

o KDV hariç toplam bedeli en fazla 1 milyon Türk Lirası ve geri ödeme süresi 5 yıldan az olan projelere, proje bedelininen fazla 30%’u hibe olacak şekilde verilmektedir.

- 27 -


Proje Adı: Gönüllü Anlaşmalar

Uygulayıcı: YEGM

Yararlanıcılar

o Yıllık toplam enerji tüketimleri 1000 TEP ve üzeri olan ticaret ve sanayi odası, ticaret odası veya sanayi odasına bağlıolarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeler


o Gönüllü Anlaşmalar yoluyla işletmelerin geçmiş 5 yıllık enerji yoğunluklarının ortalaması olan referans enerjiyoğunluğuna göre, önceden taahhüt ederek üç yıllık izleme dönemi sonunda ortalama en az 10% oranında enerjiyoğunluğunu azaltan işletmelere hibe şeklinde devlet desteği verilmektedir.

Destekler

o Gönüllü anlaşma yapan ve taahhüdünü yerine getiren bir işletmenin anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin20%’sini 200.000 TL’yi geçmemek kaydıyla destek mahiyetinde nakdi olarak karşılanır.

- 28 -


Proje Adı: 5.Bölge Teşvikleri

Uygulayıcı: ETKB/Ekonomi Bakanlığı

Yararlanıcılar

o ETKB’nin vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan tüm ülkegenelindeki mevcut imalat sanayi tesisleri


o Birim ürün başına en az 20% oranında enerji tasarrufu sağlayan ve yatırım dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar

Destekler

o Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi, FaizDesteği

- 29 -


Proje Adı: Enerji Verimliliği Hibe Destekleri

Uygulayıcı: KOSGEB*

Yararlanıcılar

o Yıllık asgari 50 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan KOBİ niteliğindeki işletmeler

Desteklenecek Projeler ve Destekler

o Enerji etütleri için 30.000TL’ye kadar

o EV ekipmanların yatırımı için 20.000TL’ye kadar(detay etüt ile işçilik ve uygulamaya geçiş maliyetleri dahil) finansaldestek

* Fransız Kalkınma Ajansı (AFD), Fransız Küresel Çevre Fonu( FFEM) desteği ile

- 30 -

Türkiye’deki Başlıca EV Finans Mekanizmaları ve ProgramlarDevlet Destekleri-Faiz Desteği

Proje Adı: Verimsiz Elektrik Motorlarının Verimli Motorlar ile Değiştirilmesi

Uygulayıcı: KOSGEB*

Yararlanıcılar

o KOBİ ‘ler


o KOBİ’lerin üst limiti 300.000. TL olarak bankalardan kullanacakları kredilerde faizin tamamını KOSGEB karşılayacaktır.

Programa dahil bankalar

o Akbank, Anadolu Bank, Denizbank, Şekerbank, Ziraat Bankası, Garanti Bankası, Halkbank, Vakıfbank ve Yapı ve KrediBankası’dır

* Proje şu anda sadece Kayseri OSB’de uygulanmakta olup Sanayi Bakanlığı ve GEF işbirliği ile bu programın ülke genelinde 15 OSB’ye yaygınlaştırılmasını hedeflemektedir.

- 31 -

Türkiye’deki Başlıca EV Finans Mekanizmaları ve ProgramlarDevlet Destekleri-Faiz Desteği

Proje Adı: Faizsiz Kredi Desteği

Uygulayıcı: Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı(TTGV)

Yararlanıcılar

o KOBİ’ler


o Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve çevre teknolojileri (temiz üretim)

o Proje tutarı 1.000.000 USD- 100.000 USD olmalı, en fazla %50’si, kredi vadesi 1 yıl ödemesiz maximum 4 yıl

- 32 -

Türkiye’deki Başlıca EV Finans Mekanizmaları ve ProgramlarKalkınma Ajansları- Örnek Uygulama

Uygulama Tarihi: Nisan 2016

İpekyolu Kalkınma ajansı (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) ve Dicle Kalkınma Ajansı (Mardin, Batman,

Şırnak, Siirt) “GAP Bölgesinde Enerji Verimliliği Pilot Uygulamaları Mali Destek Programı’’;

• İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından min.50.000 TL maks. 400.000 TL

• Dicle Kalkınma Ajansı tarafından min.50.00 TL maks.450.00 TL

• Karacadağ Kalkınma Ajansı hibe destekleri sağlanabilecektir(Çağrıda belirlenecektir).

Programa;

• Yukarıda belirtilen üç kalkınma ajansının hizmet verdiği illerde faaliyet gösteren,

• KOBİ tanımına uyan sanayi işletmeleri ve yukarıda belirtilen şartların yanında işletmelerde

Enerji Verimliliği Ön Etüt çalışmasının yapılarak, hazırlanacak proje ekinde ÖN ETÜT

raporunun ilgili Kalkınma Ajansına sunulması gerekmektedir. Ön etüt raporu bulunmayan

projelerin başvurusu alınmayacaktır.



- 33 - S1.5

Bir ESCO için EV pazarında başarıyla yer almak için öncelikle yapması gerekenler:

– Yönetimsel rekabet & Teknik uzmanlık– Geçmiş performans ve deneyim

Ayrıca:– Oldukça büyük finansal pozisyona ihtiyaç duyulur..

Böyle bir finansal pozisyon oluşturmak için:– Kendi sermayesini taahhüt etmek– Uzun dönem uygun ortaklar bulmak (iştirakler, sağlayıcılar vb.)– Fırsat ortakları bulmak (risk sermayedarları, üçüncü taraflar)– Bankalardan makul kredi marjları elde etmek

Tüm üsttekilere ek olarak– EV Programlarındaki fırsatlardan yararlanmak

ESCO’ların Finansal Ön Koşulları

33


- 34 - S1.5

• EV bir ihtiyaç haline dönüşecektir.– Pazarın üretim kapasitesinden verimliliğe ve maliyet azaltımına

dönüşümü– Yönetmeliklerin uygulanması

• EV Hizmet ve Finansman için yeni bir pazardır.

• EVD’lerin, hizmet ve teknoloji sağlayıcıları, kefil ve finansçılar olarak önemli rolleri bulunmaktadır.

Kapanış, Son söz

Teşekkürler<İsim, ünvan, şirket>

ESKIEU / IPA Enerji Sektörü Teknik Yardım ProjesiEnerji Verimliliği için Danışmanlık Hizmetleri


sanayi odaları / kobİ’ler için eĞİtİm · enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji...

Documents