sanat ve tasarim - megep.meb.gov.tr¼tun başlığı.pdfbaşlıkları endülüs emevi...

T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP

(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

SANAT VE TASARIM

SÜTUN BAŞLIĞI HEYKEL SANATI

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 11 nk,Yazı tipi rengi: Otomatik

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 11 nk

2

Ankara, 2013 Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 11 nk

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve

Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak

öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenme

materyalidir.

Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir.

PARA İLE SATILMAZ.

i

AÇIKLAMALAR .................................................................................................................... ii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ..................................................................................................... 3 1. STİLİSTİK ANALİZ VE YAPIM RESMİ .......................................................................... 3

1.1. Klasik Sütun Başlıkları ................................................................................................. 3 1.1.1. İyon Dor ve Korint Başlıklar ................................................................................. 3 1.1.2. Mısır ve İslami Başlıklar ....................................................................................... 7

1.2. Klasik Sütun Başlıkları Stilistik Analizi ..................................................................... 11 1.2.1. Klasik Sütun Başlıkları Geometrik Analizi ......................................................... 11 1.2.2. Klasik Sütun Başlıkları Hacimsel Biçim Analizi ................................................ 11 1.2.3. Klasik Sütun Başlıkları Plastikiyet Analizi ......................................................... 12

1.3. Yapım Resim Çizimi ................................................................................................... 12 1.3.1. Kontürel Yapım Resmi Çizimi ............................................................................ 12 1.3.2. Şablon Resmi Çizimi ........................................................................................... 13

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 15 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 22

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ................................................................................................... 25 2. SÜTUN BAŞLIĞI MODELAJI ......................................................................................... 25

2.1. Modelaj Prensipleri ..................................................................................................... 25 2.1.1. Oval Modelaj ....................................................................................................... 25 2.1.2. Modelaj Gereçleri Kullanma ............................................................................... 25

2.2. Yapım Resimleri Okuma ve Formu Yorumlama ........................................................ 26 2.3. Kille Modelaj Yöntemleri ........................................................................................... 26

2.3.1. Kili Kıvama Getirme ........................................................................................... 26 2.3.2. Kil ile Kitle Yapma .............................................................................................. 27 2.3.3. Kitlenin Üzerine Şablonun Çizimi ....................................................................... 27 2.3.4. Model Özelliklerine Göre Şekillendirme ............................................................. 27 2.3.5. Detay ve Doku Modelajı Yapma ......................................................................... 27

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 28 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 35

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 37 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 46 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 48

İÇİNDEKİLER

Biçimlendirilmiş: SER MET

ii

AÇIKLAMALAR ALAN Sanat ve Tasarım

MESLEK / DAL Plastik Sanatlar

MODÜLÜN ADI Sütun Başlığı

MODÜLÜN TANIMI

Üç boyutlu şekillendirme olanaklarının bir parçası olan sütun

başlığı oval şekillendirme kavramlarını, oval heykel çeşitleri

tasarımları, şablon desenler ve kil ile modelaj yapımının

kazandırıldığı bir öğrenme materyalidir.

SÜRE 40 / 32

ÖN KOŞUL

YETERLİK Sütün başlığı modeli yapmak

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç:

Gerekli ortam sağlandığında; model yapım resmini okuyup,

sütun başlığı modeli yapabileceksiniz.

Amaçlar:

1. 1. Sütun başlığını analiz ederek, yapım resmi

hazırlayabileceksiniz.

2. 2. Kilden kitle hazırlayıp, sütun başlığı modelajını

yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam: Donanımlı heykel ve döküm atölyesi

Donanım: i, Modelaj gereçleri, şekillendirme kili, alçı ve

gereçleri, sanat ile ilgili basılı ve görsel kaynaklar.

ÖLÇME VE

DEĞERLENDİRME

Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen ölçme

araçlarıyla kazandığınız bilgileri ölçerek kendi kendinizi

değerlendireceksiniz.

Öğretmen modül sonunda ölçme aracı ( test, çoktan seçmeli,

doğru yanlış vb.) uygulayarak modül uygulamalarıyla

kazandığınız bilgileri ölçerek değerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi rengi:Beyaz

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi rengi:Beyaz

Biçimlendirilmiş: Girinti: Sol: 0,5 cm,Asılı: 0,42 cm, Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: -0,01 cm + Sekmebaşlangıcı: 0,99 cm + Girinti yeri: 0,99cm, Sekme durakları: Eskisi 0,41 cm + 0,99 cm + 4,66 cm

Biçimlendirilmiş: Madde İşaretleri veNumaralandırma

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: Kalın

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Üç boyutlu plastik şekillendirme bilgisine sahip olan kişi çağdaş sanat görüşü

kazanmış demektir. Sanat tasarımı, üç boyutlu şekillendirme, üç boyutlu formlar, kil ile

modelaj gibi üç boyutlu formların plastik estetik duygusuna sahip olmak kişiyi olumlu

yönden etkilemektedir. Heykel sanatı dersi modüllerini başarıyla tamamlamış olan bir

öğrenci yaşamında üç boyutlu formlara ve şekillendirmelere yer vereceğinden toplum içinde

farklı bir yerde olacaktır.

Rölyef ve oval modelaj- - şekillendirme belirli kurallara dayalı ve çeşitli modelaj

aletleri, araç ve gereçleriyle yapılmalıdır. Bu gereçleri doğru kullanmak ve istenilen

şekillendirme bilgilerini aldıktan sonra çalıştığın alanda yapacağın tasarımlar, uygulamalar

daha anlaşılır olacaktır. Üç boyutlu şekillendirme tasarımlarının taslak çizimlerini kaliteli

biçimde yapmak daha sonraki şekillendirme–modelaj işlerinde size yol gösterecektir.

Yapmak istediklerinizi taslak kâğıdının üzerine çeşitli resim teknikleriyle çizebileceksiniz.

Taslak yapım resmi okuyarak ve şekillendirme işlem sırasını takip ederek doğru

şekillendirme ve kaliteli bir iş yapmış olacaksınız.

Hazırlanan bu modülde heykel sanatının sütun başlığı oval şekillendirme kavramlarını,

oval heykel çeşitleri tasarımları, şablon desenler ve kil ile modelaj uygulamalarını ele

alacağız. Mimari detay olarak bilinen sütun başlıklarını inceleyerek oval şekillendirme

yapabileceksiniz. Modülü başarı ile tamamladığınızda heykel sanatı temel şekillendirme

olanaklarını öğrenmiş olup sanat alanının çeşitli dallarında bu bilgi ve becerileri

kullanabileceksiniz.

GİRİŞ


Biçimlendirilmiş: SER MET, Sola,Girinti: İlk satır: 0 cm


Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 20 nk,Yazı tipi rengi: Beyaz

3

ÖĞRENME FAALİYETİ -1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultursunda, donanımlı heykel atölyesi ortamı

sağlandığında; sütun başlığını analiz ederek, yapım resmi doğru olarak uygulayabileceksiniz.

Üniversite ve şehir kütüphanelerinde sanat kitaplarından klasik sütun başlıkları

özellikleri ve kavramları araştırabilirsiniz.

Klasik sütun başlıkları ile ilgili basılı ve görsel kaynakları inceleyebilirsiniz.

1. STİLİSTİK ANALİZ VE YAPIM RESMİ

1.1. Klasik Sütun Başlıkları

Sütun başlığın bezemesi klasik mimarlıkta, düzeni belirleyen başlıca ögğesidir. Sütun

başlığı sütun ile taşıdığı kiriş arasındaki ögğedir. Özellikle antik kültürlerde sütun başlığı

önemli bir yapı ögğesi olmuştur. Eski Mısır tapınakları ile Grek ve Roma mimarisinde sütun

başlıklarında önemli üslup biçimleri ortaya çıkmıştır.

Sütun sistemi ise antik tapınak ve ondan esinlenmiş sütun ve çatı arasındaki bağlantı

kısmı ile sütunların düzenine denilir. İlk önce sütun sistemi tamamen süssüz olarak

düşünülmüş, daha sonra dekoratif ögelerle birlikte kullanılmıştır. Sonra Romalıların da

benimsedikleri Yunanlılara ait üç türlü sütun sistemi ortaya çıkmıştır.

1.1.1. İyon, Dor ve Korint Başlıklar

Nizam, bir sütunun üzerine konan kirişten meydana gelen mimari düizendir. Mimari

yapıya karakter veren esas ögğedir. Yunanlılar üç mimari nizam yaratmışlardtır. Bunların en

eskisi dor nizamıdır.

Dor sütun sistemi ve başlığı M.Ö. 625 yıllarında görülmüştür. Dor nizamı kaidesiz ve

yivli bir sütun, iki parçadan meydana gelen bir sütun başlığı, sütunları taşıyan düz (arşitrav)

ve süslü (friz) kiriş ve bunları taşıyan kornişten meydana gelir. Dor sütununun yivli bir

gövdesi olup kaidesi yoktur. Kenarları yukarı meyilli, ince plaka halinde bir başlık ile onun

üzerine kare biçiminde bir abak 'tan oluşur (Resim 1.1.1.a.).

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

AMAÇ

ARAŞTIRMA

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: Kalın,Yazım veya dilbilgisi denetimi yap


Biçimlendirilmiş: SER MET, Sola


Biçimlendirilmiş: SER MET, Sola,Sekme durakları: Eskisi 0,95 cm

Biçimlendirilmiş: madde imi, Satıraralığı: 1,5 satır, Madde işaretleri veyanumaralandırma yok


Biçimlendirilmiş: Varsayılan ParagrafYazı Tipi







4

İyon sütun sistemi ve başlığı ilk olarak M.Ö. 570' dte Batı Anadolu’da İyoniya’da

görülür. İyon nizamı dor stile göre daha ince, daha dekoratiftir. Sütunlar bir kaide üzerine

oturur ve yivleri farklıdır. Sütunun üzerinde bulunan yivler çubuk hâalindedir. Sütun

başlıkları volüt adı verilen helezon şeklinde köşe kıvrımları ve geometrik başka süsler

eklenmiştir. Başlıca İyon sütun başlığın özelliği kenardan taşan kıvrık kısımlardır.

(Resim 1.1.21.b.)

Resim 1.1.1.a2: Dor sütun sistemi ve başlığı


Biçimlendirilmiş: SER RES, Sola

5

Resim 1.1.1.b3: İyon sütun sistemi ve başlığı

Korint nizamı İyon ve dor nizamlarına göre daha geç M.Ö. 400 yıllarında görülür.

Anadolu’ da Helenistik Çağ’da gelişmiş, özellikle Roma Çağı’nın en çok kullandığı nizam

olmuştur. Korint başlığı akantus yaprakları ile dekoratif olarak yapılmıştır. Bir sepet

görüntüsü hâkimdir. Dört tarafında ise gül biçiminde şekiller ortaya çıkar (Resim 1.1.1.c.4).

Anadolu Antik Çağ mimarları özellikle kendi yarattıkları ve geliştirdikleri İyon ve

korint nizamları tercih ederek kullanmışlardır.

Romalılar, korint ve İyon nizamlarını karıştırarak kompozit adı verilen sistemi

yaratmışlardtır.



6

Resim 1.41.1.c: Korint sütun sistemi ve başlığı

Karyatid, Eski Yunan mimarisinde ayak görevini görmek üzere ayakta duran kadın

heykeli şeklinde mermerden yapılmış sütunlardır. Bu heykellerin başlarında sütunlarda

olduğu gibi başlıklar vardır. Bunlar, başlarında binayı taşır gibi görünür. Bazı kadın

figürlerinin alt kısımları sütuna gömülmüş gibi işlenmiştir. Rönesans mimarisinde de

karyatid kullanılmıştır. Yarım figür karyatidleri Rönesans mimarisin en güzel örmekleridir.

Hititlerde ve Hintlilerde bu tür karyatid sütun figürleri görülür ( Resim 1.51.1.d.).

Atlas, mitolojide Atlant adı verilen Eski Yunan mitolojisinde gök kubbesini

omuzlarda taşıyan devdir. Bu figürler bazı mimari çıkıntıları taşımak için kullanılan erkek

figür heykel sütunlardır. Roma mimarisinde bu figürlere telamos adı verilmiştir (Resim

1.51.1. e).


7

Resim 1.1.1 d:

Karyatid sütunu

Resim 1.5: Karyatid sütunu ve Atlant sütunu

Resim 1.1.1 d: Atlant sütunu

1.1.2. Mısır ve İslami Başlıklar

Mısır sütun başlığı

Mısırlılar,; binalardaki sütunları basit şekillerde yapmış ve daha sonra yerli nebattan

alınan şekillerle süslemişlerdir. Ayaklar dördül bir plan üzerine yapılmış ve sonra bunun

köşelerini çalarak sekiz köşeli sütun vücuda getirilmiştir. Daha sonra bunu altıgen şekle

sokmuşlardır. Sütunlar kabartmalar ve heykellerle süslenmiştir.

Sütun başlıkları Mısır’a mahsus mısır fulu ( lotus), papirus ve hurma yapraklarıyla

şekillendirmiştir. Lotus başlıkları gonca veya açmış lotustan yararlanılarak

şekillendirilmiştir. Palmiform başlıkları hurma ağacına benzemektedir. Hatorik sütun

başlıkları bir kutu gibi olup her tarafına hatorun başı ve üst kısmı ve diğer iki tarafa da dua

eden iki şahıs tasvir edilmiştir (Resim 1.1.2.a.6).


Biçimlendirilmiş: madde imi, Girinti:İlk satır: 0 cm


8

Resim 1.61.2.a: Mısır sütun başlıkları

İslâm sütun başlığı

İslâm mimarlığınınisinin başlangıç aşamasında özgün bir başlık ortaya konmamıştır.

Kudüs'teki Kubbetü’s-Sahra (687-692) mimari ve dekorasyon ayrıntıları ile tamamen Geç

Antikçağ mimarlık geleneğine bağlı kalmıştır. VIII. yy. ortalarında Abbasiler döneminde

sütun yerine ayak kullanılarak başlıklara yer verilmemiştir. İslâm dünyasında özgün sütun

başlıkları Endülüs Emevi mimarlığında mimarisinde ortaya çıkmıştır. Özgün sütun başlığı

Elhamra Sarayı’nda (XIV. yy. ortaları) gerçekleştirilmiştir. Bu başlıklar üsluplaştırılmış

bitkisel bezemeli küp biçimi bir yastıkla, onun altında birkaç boğumlu uzun bir bölümden

oluşur (Resim 1.71.2.b.).

Biçimlendirilmiş: madde imi, Sola,Girinti: İlk satır: 0 cm


9

Resim 1.71.2.b: İslaâmi sütun başlığı

Türk sütun başlığı

Türkler, Anadolu'yu fethedildikten sonra sütun başlığı olarak antik malzemeleri

kullanmışlardır. Konya Karatay Medresesi’nin (1251) taç kapısında sütunlarının başlıkları

kimileri antik derlemeleri kimileri antik karmalar olarak yapılmıştır. Yalnızca Türk

mimarlığının geliştirdiği başlıkların örnekleri ilk olarak Afyon Ulu Camiiisi ( 1272 ) ve

Beyşehir Eşrefoğlu Camisi’nde (1296) görülür. Bu ahşap mukarnaslı başlık biçimi Klasik

Osmanlı mimarlığında taşa uygulanmış, 1447' de Edirne'deki Üç Şerefeli Camii'nin

avlusundakilerden tekrar başlayarak yeniden kullanılmıştır. Bu dönemde baklavalı tipi ortaya

çıkmış ve mukarnaslı modeli ile birlikte XVIII. yy.a kadar uygulanmıştır. XVIII. yy.dan

sonraki dönemin Avrupa barok etkisinin altında kalınması nedeniyle yeni başlıklar

üretilmiştir. 1900'lerin başında gelişen ulusal mimarlık akımı klasik başlık biçimlerine ağırlık

verme çabası içerisine girmiştir, fakat sütun sisteminin gereksinimi azalmasından dolayı

fazla bir gelişme göstermemiştir (Resim 1.81.2.c.).


Biçimlendirilmiş: madde imi, Sola,Girinti: İlk satır: 0 cm


10

Resim 1.81.2.c: Baklavalı ve mukarnaslı Türk sütun başlıkları

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi rengi:Otomatik


Biçimlendirilmiş: SER BAŞ 2

11

1.2. Klasik Sütun Başlıkları Stilistik Analizi

Yapılacak olan sütun başlığı modelinin hangi döneme ait olduğu, hangi nizamda

yapılmış ve ne tür özellikler taşıdığı tespit edilir. Modelin bu yönden incelenmesi ve sözel

olarak analizi yapılır. Nizamla ilgili küçük çaplı araştırma yapılarak desen hazırlanır.

1.2.1. Klasik Sütun Başlıkları Geometrik Analizi

Yapılacak olan modelin hangi temel geometrik şekillere benzediği tespit edilir. Kare,

dikdörtgen veya piramit şekillerinden yararlanılacağı vurgulanır. Uygulama aşamalarında

getireceği kolaylık vurgulanır. Detayların oran ve orantısı model üzerinden incelenir.

Genişlik ve yükseklik, detaylar arasındaki ölçüler tespit edilir. Bunu yapmak için modelaj

kalemleriyle uzaktan ölçü alma yöntemi kullanılır.

1.2.2. Klasik Sütun Başlıkları Hacimsel Biçim Analizi

Mimarinin taşıyıcı veya süsleyici bu elemanı olan sütun sisteminin çeşitli kullanım

şekilleri vardır. Tam veya yarım, köşe veya düz, korniş altı veya pencere kenarı şeklinde

kullanım görülür. Bu kullanım şekli de belirlendikten sonra modelin şekli belirlenir. Ölçüleri

belirlenerek modelin hacmi ortaya çıkar. Hangi ölçülerde bir kitle hazırlanacağı tespit

edilmiş olur.


12

Resim 1.9.2.2: Sütun başlığı elemanın çeşitli kullanım şekilleri

1.2.3. Klasik Sütun Başlıkları Plastikiyet Analizi

Plastikiyet analizi ise sütun başlığın detayının hacimsel, plastik ve üç boyutlu

incelemesidir. Bunu yaparken dönemin sütun başlığı detay özellikleri, hangi bitkisel

motiflerin veya geometrik motiflerin kullanıldığı incelenir. Detayların girinti ve çıkıntılarının

yükseklikleri ve ince detayların incelemesi yapılır.

1.3. Yapım Resim Çizimi

Yapım resim, yapılacak olan sütun başlığın krokisidir. Bu uygulama model çıkarma işi

olarak da yapılabilir. Tarihi bir bina cephesinde bulunan bir sütün başlığının resmi çizilerek

bir eskiz desen yapılabilir. Tarihi eserleri koruma ve değerini bilme adına böyle uygulama

yapılabilir.

1.3.1. Kontürel Yapım Resmi Çizimi

Yapılacak sütun başlığının oranlarını ve detaylarını belirlemek için bu çizimler yapılır.

Tek çizgiye dayalı bir resim olması detayların daha ayrıntılı olarak çizme imkânı sunacaktır.

İmkânlar doğrultusunda çizgisel yapım resminde yandan, önden ve bir ayrıntının çizimine

önem verilmelidir. Oval şekillendirmeyi kolaylaştıracak ve bu form için tam bir hacimsel

bilgiye sahip olunması için bu çizimlerin eskiz niteliğinde bile olsa yapılması gereklidir.



13

1.3.2. Şablon Resmi Çizimi

Şablon resim, yapılacak olan sütun başlığın uygulama ölçeğindeki çizgisel resimdir.

Şablon resim büyütme veya küçültme yöntemiyle yapılabilir. Bunun için duvara küçük resim

yansıtılır ve şablon kâğıdına desen çizilir. Bu desenler naylon veya ince kâğıt üzerine yapılır.

Daha sonra kil kitlenin üzerine aktarılır. Dikkat edilecek husus ise uygulama ve şablon

ölçülerin aynı olmasıdır.


15

UYGULAMA FAALİYETİ

Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda klasik sütun başlığı analizi ve yapım resmi

doğru olarak yapmış olacaksınız (Resim 1).

Resim 1.: Sütun başlığı yapım resmi

Kullanılacak araç ve gereçler

Resim gereçleri

Resim masası

Sütun başlığı örneği

Büyütme makinesi

Keçeli kalemler

Kâğıt veya naylon

Uygulamada kullanılacak araç gereçleri temin ediniz ve uygulama masasına diziniz.

Aşağıdaki işlemleri sırasına göre ve dikkatli olarak yapınız.

Sütün başlığı model araştırması yapınız (Resim 2).

Müzede araştırma yapabilirsiniz.

Fotoğraf çekerek resimleri elde edebilirsiniz.

Elde edilen resimleri gruplanşdtırarak ve nizamların analizlerini yaparak,

içlerinden birisini uygulamak için seçiniz.


Biçimlendirilmiş: SER MET, Sekmedurakları: Eskisi 0,95 cm

Biçimlendirilmiş: Girinti: Asılı: 0,32cm, Madde İşaretli + Düzey: 1 +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: 1,9 cm, Listesekmesi + Eskisi 1,27 cm

Biçimlendirilmiş: madde imi2, Sola, Madde işaretleri veya numaralandırmayok


Biçimlendirilmiş: madde imi2, Sola,Girinti: Sol: 0 cm, İlk satır: 0 cm

Biçimlendirilmiş: SER MET, Sola,Girinti: Sol: 0 cm, İlk satır: 0 cm



16

Resim 2: Sütun başlığı araştırması örnekleri

Kurşun kalem resim tekniği ile stilistik analiz yapınız (Resim 3).

Kurşun kalem tekniği ile eskiz niteliğinde stil araştırması yapabilirsiniz.

Bu eskizlerin amacı çizgisel ve plastik analiz olsun.



Biçimlendirilmiş: madde imi, Sola


17

Resim 3: Kurşun kalemle stilistik analiz yapmak

Çeşitli yönlerden etüt yapınız (Resim 4).

Seçtiğiniz sütun başlığı örneğinin çeşitli yönlerden eskizlerini yaparak her

yönden incelemiş olursunuz.

Öz gölge işleyerek ve plastikiyet vererek uygulamada sütun başlığının nasıl

görüneceği konusunda fikir sahibi olursunuz.

Gölgelendirmeyi kabartı seviyelerine göre üç ton olarak uygulayınız. En koyu

ton en derin olan seviye olup ikinci ve üçüncü olarak daha açık tonlarla

tarayabilirsiniz.


Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 11 nk,Kalın Değil


Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: Kalın Değil

18

Resim 4: Çeşitli yönlerden etüt desen yapmak

Detay etüdü yapınız (Resim 5).

Ayrıntıları dikkatli biçimde inceleyiniz.

Anlaşılamayan detayları başka örneklerden inceleyerek de anlaşılır

desenlere dönüştürebilirsiniz.

Resim 5: Detay etüdü yapmak

Şablon resim çizimi yapınız (Resim 6).

Kullanacağının büyütme makinesini çalışma ortamını hazırlayınız ve

çalışma vaziyetine getiriniz.

Duvara naylon veya kâğıdınızı sabitleyerek desenin uygulama ölçülerine

getiriniz.

Deseni net ve anlaşılır biçimde keçeli veya kalın kalemlerle çiziniz.

İşiniz bittiğinde çalışma ortamınızı düzene koyunuz.

Kullandığınız gereçleri yerlerine yerleştiriniz.

Bir sonraki faaliyet uygulama alanına geçiniz.





19

Resim 6: Şablon resim çizimi yapmak

Öneriler

1. Müze gezisi düzenleyerek sütun başlıkları araştırması yapabilirsiniz.

2. Orijinal yapılardan etüt desenler yaparak sütun başlıkları araştırması yapabilirsiniz.


Biçimlendirilmiş: SER MET, Girinti:Sol: 0 cm, İlk satır: 0 cm

Biçimlendirilmiş: SER RES

20

Resim 72: Orijinal sütun başlığı örneklerinden araştırmalar

KONTROL LİSTESİ

Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için

Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) işareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. Klasik sütun nizamları hakkında araştırma yaptınız mı?

2. Klasik sütun nizamların örneklerini topladınız mı?

3. Klasik sütun nizamlar örneklerinin sınıflandırmasını yaptınız

mı?

4. Seçtiğiniz sütun başlığı örneğinin analizini yaptınız mı?

5. Sütun başlığının çizgisel desenini yaptınız mı?

6. Sütun başlığı desenini uygulama ölçülerinde büyüttünüz

mü?

7. Sütun başlığı şablon desenini ayrıntılı çizdiniz mi?

8. Atölye ortamında düzenli ve disiplinli oldunuz mu?

9. Araç gereçleri amaçlarına uygun kullandınız mı?

DEĞERLENDİRME

Değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.

Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız

“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme” ye geçiniz.

Biçimlendirilmiş: Girinti: Sol: 0 cm,Asılı: 0,56 cm, Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: Eskisi 1,27 cm








Biçimlendirilmiş ...










21

Çalışmalarınızı değerlendirme ölçeğiyle denetleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

22

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen

bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yazınız. Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

Bilgilerinizi belirlemeniz için doğru ve yanlış cümleler verilmiştir. Cümle doğru ise

parantezin içine D, cümle yanlış ise parantezin içine Y harfi yazınız.

1.ÖLÇME SORULARI 1. ( ) ( ) 1. Sütun sistemi ve başlığı mimari yapıların önemli öğgesidir.

2. ( ) ( ) 2. İlk olarak mimari nizamlar Eski Yunan mimari sanatında görülerek klasik

nizamlar olarak adlandırılamaz.

3. ( ) ( ) 3. Dor, İyon ve korint nizamları mimaride klasik sütun sistemlerdir.

4. ( ) ( ) 4. Dor nizamı kaidesiz ve yivli bir sütun, iki parçadan meydana gelen bir sütun

başlığı, sütunları taşıyan düz (arşitrav) ve süslü (friz) kiriş ve bunları taşıyan

kornişten meydana gelmez.

5. ( ) ( ) 5. Volüt adı verilen helezon şeklinde köşe kıvrımları İyon nizamı sütun

başlıkların önemli detayıdır.

6. ( ) ( ) 6. Mısır, Hitit, İslami ve Hint sütun başlıkları klasik nizamlardan sonra

yapılmıştır.

7. ( ) ( ) 7. Karyatid günümüz mimarisinin önemli bir kubbe detayıdır.

8. ( ) ( ) 8. Özgün İslami sütun başlığı Elhamra Sarayı’nda (XIV. yy. ortaları)

gerçekleştirilmiştir.

9. ( ) ( ) 9. Tam veya yarın, köşe veya düz, korniş altı veya pencere kenarı şeklinde sütun

başlıkların ve nizamları kullanılamaz.

10. ( ) ( ) 10. Türk mimarisinde mukarnaslı ve baklavalı sütun başlıkları geliştirilmiştir.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.

Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.




Biçimlendirilmiş: dbaşlık4, Sola,Girinti: Sol: 0 cm, Asılı: 1,25 cm,Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 1,5 cm + Girinti yeri: 2,14 cm


Biçimlendirilmiş: SER MET, Girinti:Sol: 0 cm, Asılı: 1,25 cm, Numaralı +Düzey: 1 + Numaralandırma Stili: 1, 2,3, … + Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan+ Hizalandığı yer: 1,5 cm + Girintiyeri: 2,14 cm


Biçimlendirilmiş: SER MET, Girinti:Sol: 0 cm, Asılı: 1,25 cm, Numaralı +Düzey: 1 + Numaralandırma Stili: 1, 2,3, … + Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan+ Hizalandığı yer: 1,5 cm + Girintiyeri: 2,14 cm




















Biçimlendirilmiş: SER BAŞ 4, Sola

23

Cevaplarınızı modül sonundaki cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap

sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili

öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.

Tamamı doğru ise değerlendirme ölçütlerine geçiniz.

Uygulama faaliyetinde yaptığınız çalışmayı aşağıda verilen değerlendirme ölçütleriyle

değerlendiriniz.


24

DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ 1

Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır

Klasik sütun nizamları hakkında araştırma yaptınız mı?

Klasik sütun nizamların örneklerini topladınız mı?

Klasik sütun nizamlar örneklerinin sınıflandırmasını yaptınız

mı?

Seçtiğiniz sütun başlığı örneğinin analizini yaptınız mı?

Sütun başlığının çizgisel desenini yaptınız mı?

Sütun başlığı desenini uygulama ölçülerinde büyüttünüz mü?

Sütun başlığı şablon desenini ayrıntılı çizdiniz mi?

Atölye ortamında düzenli ve disiplinli oldunuz mu?

Araç gereçleri amaçlarına uygun kullandınız mı?

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

Biçimlendirilmiş: dbaşlık4, Sola

Biçimlendirilmiş: Ortadan

Biçimlendirilmiş Tablo

Biçimlendirilmiş: Girinti: Asılı: 1,14cm, Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: 0,76 cm, Listesekmesi + Eskisi 1,27 cm


Biçimlendirilmiş: Girinti: Asılı: 1,14cm, Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: 0,76 cm, Listesekmesi + Eskisi 1,27 cm
















Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 20 nk,Yazım veya dilbilgisi denetimi yap

25

ÖĞRENME FAALİYETİ -2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultursunda, donanımlı heykel atölyesi ortamı

sağlandığında; kilden kitle hazırlayıp, sütun başlığı modelajını doğru olarak

uygulayabileceksiniz.

Üniversite ve şehir kütüphanelerinde sanat kitaplarından klasik sütun

başlıkları özellikleri ve kavramları araştırabilirsiniz.

Klasik sütun başlıkları ile ilgili basılı ve görsel kaynakları inceleyebilirsiniz.

2. SÜTUN BAŞLIĞI MODELAJI

2.1. Modelaj Prensipleri

2.1.1. Oval Modelaj

Oval veya tam oyma, bir zemine bağlı olmayan, yassılaştırılmamış, üç boyutta da

tümüyle gelişmiş olan heykelcilik yapıtıdır. Bu yöntemle yapılan şekillendirme veya

modelaja da bu ad verilir. Bir heykel her yönden izlenebilir ise tam oyma heykel sıfatını alır.

Oval şekillendirme özelliklerinden biri ise, model ve uygulamanın aynı anda aynı

seviyede, aynı şekilde durması ve aynı tarafında şekillendirme yapılmasıdır. Model ne

şekilde durursa çalışmanız da o şekilde durması daha kaliteli bir işin yapılması anlamındadır.

Modeli ve kendi çalışmanızı eşit aralıklarla döndürerek her yönden izleme ve çalışma imkânı

verecektir.

Oval şekillendirmenin bir başka özelliği ise iki elinizin aynı anda çalışır olması ve bu

şekilde simetrik formlarda kolaylık sağlanmasıdır. Bir eliniz ne yapıyorsa diğer elinizle de

aynı şekillendirmeyi yapmanız simetri hislerinizi güçlendirecektir.

2.1.2. Modelaj Gereçleri Kullanma

Heykelci turneti, ayakta veya masa üstünde çalışma imkânı sağlayan ve döner tablası

bulunan sehpalardır. Çalışmayı veya modeli döndürerek heykelin her tarafının

şekillendirmesini sağlayan temel heykelci gerecidir. Ayak açılarının ayarlı olanları, ahşap ve

AMAÇ

ARAŞTIRMA

Biçimlendirilmiş: madde imi, Sola,Satır aralığı: 1,5 satır, Madde işaretleriveya numaralandırma yok, Sekmedurakları: Eskisi 1,9 cm







26

ya metal ama hepsinin tablalarının döner olmaları şarttır. Küçük çalışmalar için masa üstü

turnetleri de bulunur (Resim 2.1.2.).

Bütün şekillendirme etaplarında elle şekillendirmenin yanı sıra çeşitli malzemelerden

(plastik, ahşap, metal ) yapılan, düz veya kaşıklı uçları olan modelaj kalemleri ise kil ile

temel şekillendirmelerde kullanılır.

Resim 2.1.2: Heykelci döner sehpa (turnet) ve modelaj kalemleri

2.2. Yapım Resimleri Okuma ve Formu Yorumlama

Araştırma ve sütun başlığı yapım resmini kendiniz hazırladıysanız bu bölümü daha

kısa geçebilirsiniz; fakat bazen araştırmayı sizin yapmanız değil de elinize verilen hazır bir

yapım resminin uygulanması istenilebilir. Bu durumda, verilen yapım resmi okuyup

yorumlamanız gereklidir. Bunu yaparken yine bir önceki faaliyette olduğu gibi çizgisel ve

plastik analiz yapılması gereklidir. Ölçüler belirtilmediyse bunları işverenden öğrenmelisiniz

ve uygulamaya başlamadan incelemelisiniz. Kabartı seviyelerini de kısa ve çabuk olarak

incelemeye tutarak uygulamaya geçebilirsiniz.

2.3. Kille Modelaj Yöntemleri

Sütun başlığı formunun modelajı iki yöntemle yapılabilir. Bunlar;, kitleyi oyarak veya

ekleme yapılarak elde edilebilen şekillendirme yöntemleridir. Verilen açıklamalar kitleden

oyma yapma yöntemidir.

2.3.1. Kili Kıvama Getirme

Modelcilikte kullanılan şekillendirme çamuru çoğu zaman geri dönüşümlü

malzemedir. Muhafaza sandıklarında bulunan kil kıvamda olmayıp kıvama getirme

işlemlerinin de yapılması gereklidir. Kil kuru ise ıslatılarak mermer masada yoğurma işlemi






27

yapılır. Fazla sulu kilin alçı tabanlı masada neminin alınması sağlanarak kil işlenebilir

kıvama getirilir. Kıvamda olan kil elle işlenebilir.Kilinişlenebilir. Kilin kıvamda olması

yeterlidir.

2.3.2. Kil ile Kitle Yapma

Sütun başlığı formunu örnek modele göre iki temel kitleye ayırabiliriz. Bunlar sütun

gövdesi kitlesi ve sütun başlığı kitlesidir. Bu iki kitlenin birbiriyle orantısını örnek modelden

ölçülerini alarak tespit edilir. Bu tespit yapıldıktan sonra ayrı hazırlanan iki kitle tam ölçüye

getirilir. İki kitlenin birbirine yapıştırılması ise bulamaç çamurla yapılır. Bu şekilde sütun

başlığı formunun temel şekli verilmiş olur.

2.3.3. Kitlenin Üzerine Şablonun Çizimi

Daha önce hazırlanan ölçekli şablon ve yapılan kitlenin ölçüleri karşılaştırılır ve

düzeltmeler yapılır. Şablon desen kitlenin üzerine konularak modelaj kalemiyle üzerinden

çizilir. Kilin üzerindeki iz şablon kaldırılıp tekrar derinleştirilerek çizilir. Simetride

detayların düzgünlüğüne dikkat edilir.

2.3.4. Model Özelliklerine Göre Şekillendirme

Örnek modelin şekilleri takip edilerek bir, iki ve üç kabartı seviyeleri oyulur. Bu

işlemlerde aynı seviyede olan formların eşit ve derinliklerinin aynı olmasına dikkat edilerek

yapılır. Kabartı seviyelerinin her yönden arka, ön ve yanlardan modelajı yapılır. Turneti

döndürerek her yönden ve iki elle çalışma uyumu becerileri geliştirilir.

2.3.5. Detay ve Doku Modelajı Yapma

Sütun başlığı düzlemlerini iyi şekilde düzleyerek ve detayların eşitliğine dikkat ederek

detaylar modle edilir. Sütun gövdesindeki yivlerin eşit olmasına, helezonların aynı olmasına

dikkat edilir.

İstenildiği takdirde doku uygulaması da yapılabilir. Doku baskı yöntemiyle veya

tırtıklı modelaj kalemleriyle tarama yapılabilir. Hacmin daha da iyi şekilde algılanması için

doku derin yerlerde uygulanır.









28


Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda klasik sütun başlığı modeli modelajı yapmış

olacaksınız (Resim 1).

Resim 1: Klasik sütun başlığı örneği

Kullanılacak araç ve gereçler

Modelaj gereçleri

Turnet

Alçı ve mermer masa

Kil

Sütun başlığı örneği

Uygulamada kullanılacak araç gereçleri temin ediniz ve uygulama masasına diziniz.

Aşağıdaki işlemleri sırasına göre ve dikkatli olarak yapınız.

Kili kitle hâaline getiriniz (Resim 2).

Kili şekillendirme kıvamına alçı veya mermer masada yoğurarak

getiriniz.

Uygulama ölçüleri veya hazırlanan şablon ölçülerinde kilden masif kitle

hazırlayınız.




Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 10 nk,Yazı tipi rengi: Otomatik

Biçimlendirilmiş: SER RES, Sekmedurakları: Eskisi 0,95 cm

Biçimlendirilmiş: SER MET, Sekmedurakları: Eskisi 0,95 cm

Biçimlendirilmiş: Girinti: Asılı: 0,32cm, Madde İşaretli + Düzey: 1 +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: 1,9 cm, Listesekmesi + Eskisi 1,27 cm




29

Resim 2: Kili kitle hâaline getirme

Oran orantılama yapınız .(Resim 3).

Sütun başlığı ve sütun gövdesi kitlelerini şekillendiriniz.

Bu işi yaparken örneğinin oranları doğrultusunda yapınız. Gövde

kitlesinin başlık kitlesine kaç deva yerleştirebiliriz, analizini yaparak

oranlarını belirleyiniz.

Resim 3: Orantılama yapmak

Sütun başlığı kitlelerini birleştiriniz (Resim 4).

Ayrı hazırladığınız kitleleri bulamaç çamurla birleştiriniz.







30

Resim 4: Sütun başlığı kitlelerini birleştirme

Sütun başlığı şeklini çiziniz (Resim 5).

Şablonu kilin üzerine koyarak sütun başlığı desenini modelaj kalemin

sivri uücu ile çiziniz.

Şablonu alarak çizgileri derinleştiriniz.

Resim 5: Sütun başlığı desenini çizmek

Kabartı seviyelerini yapınız (Resim 6).

En derin katmandan başlayarak kabartı seviyelerini indiriniz.






31

En az üç katman seviyesi yapınız. Her katmanın seviyesinin her yerde

aynı olmasına dikkat ediniz.

Resim 6: Kabartı seviyelerini indirmek

Heleziyon şekillerinin modelajını yapınız (Resim7).

Heleziyon veya boynuz denilen detayın şekillendirmesini yapınız.

Simetriyi, sağ ve sol eşitliğini sağlayınız. Ölçü aletlerini kullanarak bunu

yapabilirsiniz.

Resim 7: Helezon detayının modelajını yapmak

Turneti döndürerek her yönden modelaj yapınız (Resim 8).

Turnet sehpasını döndürerek formun her tarafını şekillendiriniz.


Biçimlendirilmiş: madde imi


32

Simetri ve eşitlik, yamukluklar ve dengesizlikleri gideriniz.

Resim 8: Profil veya anfastan formun her yönünü simetriye dikkat ederek şekillendirmek

Detay şekillendirmesi yapınız (Resim 9).

Sütun gövdesinde bulunan yivleri, uygun modelaj kalemini kullanarak

oyunuz.

Diğer detayları da dikkatli biçimde eşitlilik, simetri takip ederek

şekillendiriniz.

Resim 9: Detay şekillendirmesi yapmak

Doku yapınız ve tamamlayınız (Resim 10).

Form düzlemlerin bittikleri yerleri mükemmel şekilde düzleyiniz.



Biçimlendirilmiş: madde imi


33

İsteğe bağlı olarak doku çalışması da yapabilirsiniz.

Resim 10: Tamamlanmış sütun başlığı modeli

Öneriler

1. Terrakota pişirimi için bu uygulamayı hazırlayabilirsiniz. Bunun için tel ile kilden

modeli ikiye bölerek içini 1 -1,5 cm kalınlığa kadar oyunuz ve tekrar bulamaç çamurla

birleştiriniz. Alt tarafının açık kalmasına dikkat ediniz.

2. Terakota için pişirime elverişli çamur kullanmanız gerektiğini unutmayınız.

3. Bu şekilde yapılan sütun başlıklar kurutulur ve bisküvi pişirimi yapılır.

Çalışmalarınızı değerlendirme ölçeğiyle denetleyiniz.


Biçimlendirilmiş: SER MET, Girinti:Sol: 0 cm, İlk satır: 0 cm

Biçimlendirilmiş: madde imi, Girinti:Sol: 0 cm, İlk satır: 0 cm

Biçimlendirilmiş: madde imi, Girinti:Sol: 0 cm, İlk satır: 0 cm

Biçimlendirilmiş: SER MET, Girinti:Sol: 0 cm

34

KONTROL LİSTESİ



değerlendiriniz.


1. Heykelci turneti ve çalışma ortamınızı hazırladınız mı?

2. Sütun başlığı desenini göreceğiniz yere astınız mı?

3. Kilden kitleyi ve diğer gereçleri hazırladınız mı?

4. Şablon resmi kilden kitleye çizdiniz mi?

5. Kabartı seviyelerini yaptınız mı?

6. Orijinale bağlı olarak şekillendirme ve detay yaptınız mı?

7. Atölye ortamında düzenli ve disiplinli oldunuz mu?

8. Araç gereçleri amaçlarına uygun kullandınız mı?

9. Estetik ve plastik duygusuna sahip oldunuz mu?

DEĞERLENDİRME




Biçimlendirilmiş: Girinti: Sol: 0,13cm, Asılı: 0,43 cm, Numaralı + Düzey:1 + Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: Eskisi 1,27 cm


















35


Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen

bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yazınız.

Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

Bilgilerinizi belirlemeniz için doğru ve yanlış cümleler verilmiştir. Cümle doğru ise

parantezin içine D, cümle yanlış ise parantezin içine Y harfi yazınız.

2. ÖLÇME SORULARI 1. ( ) ( ) 1. Oval veya tam oyma, bir zemine bağlı olmayan, yassılaştırılmamış, üç boyutta

da tümüyle gelişmiş olan heykelcilik yapıtıdır.

2. ( ) ( ) 2. Oval şekillendirme tam oyma şekillendirme değildir.

3. ( ) ( ) 3. Model ve çalışmayı eşit aralıklarla döndürmek, her yönden izleme ve çalışma

imkânı vermektedir.

4. ( ) ( ) 4. Kili kıvama getirmeden sütun başlığı şekillendirmesi yapılır.

5. ( ) ( ) 5. Çalışmayı veya modeli döndürerek heykelin her tarafının şekillendirmesini

sağlayan temel heykelci gereç, heykelci sehpasıdır (turnetidir).

6. ( ) ( ) 6. Oval şekillendirmede simetri ve eşit formlara dikkat edilmez.

7. ( ) ( ) 7. Formu okuma ve yorumlama etabında, sütun başlığına çizgisel ve plastik

analiz yapılması şarttır.

8. ( ) ( ) 8. Kitleden oyma yöntemi masif kil kitlesinin oyularak formun elde edilmesine

denilir.

9. ( ) ( ) 9. Volüt sütun gövdesindeki oyulmuş çizgilere denilmez.

10. ( ) ( ) 10. Helezon sütun başlığının en geniş yerin adıdır.

DEĞERLENDİRME



Cevaplarınızın tümü doğru ise “Modül Değerlendirme” ye geçinizCevaplarınızı cevap

anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz.

Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.


Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 14 nk,Yazı tipi rengi: Beyaz, Yazım veyadilbilgisi denetimi yap






Biçimlendirilmiş: dbaşlık4, Sola,Girinti: Sol: 0 cm, Asılı: 1,25 cm,Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0 cm + Sekmebaşlangıcı: 1 cm + Girinti yeri: 1 cm,Sekme durakları: Eskisi 1 cm








Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: KalınDeğil, Yazı tipi rengi: Siyah

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: KalınDeğil, Yazı tipi rengi: Siyah


Biçimlendirilmiş: SER BAŞ 4, Sola

36

Tamamı doğru ise değerlendirme ölçütlerine geçiniz.

Uygulama faaliyetinde yaptığınız çalışmayı aşağıda verilen değerlendirme ölçütleriyle

değerlendiriniz.



37

DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ- 2

Gözlenecek Davranışlar Eve

t

Ha

yır

Heykelci turneti ve çalışma ortamınızı

hazırladınız mı?

Sütun başlığı desenini göreceğiniz yere astınız mı?

Kilden kitleyi ve diğer gereçleri hazırladınız mı?

Şablon resmi kilden kitleye çizdiniz mi?

Kabartı seviyelerini yaptınız mı?

Orijinale bağlı olarak şekillendirme ve detay

yaptınız mı?

Atölye ortamında düzenli ve disiplinli oldunuz

mu?

Araç gereçleri amaçlarına uygun kullandınız mı?

Estetik ve plastik duygusuna sahip oldunuz

mu?

Eksikleriniz yok ise modül değerlendirme bölümüne geçiniz.

MODÜL DEĞERLENDİRME Sütun başlığı yapım resmi

Aşağıdaki uygulamaları yaparak kişisel dosyanızı oluşturunuz. Uygulama

faaliyetindeki çalışmalarınızı ve kişisel dosyanızı öğretmeninize değerlendirmek üzere

sununuz.

MODÜL DEĞERLENDİRME



Biçimlendirilmiş: SER MET, Maddeişaretleri veya numaralandırma yok

























38

Resim 1: Sütun başlığı yapım resmi

Sütun başlığı yapım resmi dosyanızın işlem yaprağına çiziniz (Resim 1).

Kişisel dosyanıza modülün adını ve uygulama başlıklarını yazınız.

Yapım resminizi beyaz, düz kâğıda resim gereçlerini kullanarak çizin ve

dosyanıza yapıştırınız.

İşlem yaprağına kullandığınız araç gereçleri sıra ile yazınız.

Kullandığınız tüm gereç ve malzemeleri yazınız.

Dosyanıza yaptığınız uygulama faaliyetinin uygulama etaplarını yazınız.

Uyguladığınız işlemleri ayrıntılı biçimde yazınız.

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 10 nk,Kalın

Biçimlendirilmiş: SER RES, Girinti: İlksatır: 0 cm

Biçimlendirilmiş: madde imi, Sola,Sekme durakları: Eskisi 0,95 cm






Biçimlendirilmiş: madde imi2, Madde işaretleri veya numaralandırmayok



39

Sütun başlığı modelajı

Resim 2: Sütun başlığı uygulama örnekleri

Sütun başlığı resmini dosyanızın işlem yaprağına yapıştırınız (Resim 2).

Bu resmi fotoğraf makinesi kullanarak elde edebilirsiniz.

Küçük ölçekli desen çizerek de bu resmi elde edebilir ve kullanabilirsiniz.

İşlem yaprağına kullandığınız araç gereçleri sıra ile yazınız.

Kullandığınız tüm gereç ve malzemeleri yazınız.

Dosyanıza yaptığınız uygulama faaliyetinin uygulama etaplarını yazınız.

Uyguladığınız işlemleri ayrıntılı biçimde yazınız.


Biçimlendirilmiş: madde imi2, Sola, Madde işaretleri veya numaralandırmayok, Sekme durakları: Eskisi 1,59 cm






Biçimlendirilmiş: madde imi2, Madde işaretleri veya numaralandırmayok


40

Resim 3: Klasik sütun başlığı uygulamaları

( Maçka Akif Tunçel AML, Plastik Sanatlar bölümü, öğrenci çalışmaları)

Yapılan klasik sütun başlığı yapım resmi ve uygulamasını, kişisel dosyanızı

değerlendirmek için düzenleyiniz. Öğretmeniniz sizden eleştiri ve öz eleştiri yapmanızı

Biçimlendirilmiş: SER MET, Sola, Yok

41

isteyecektir. Değerlendirme ölçütlerine göre arkadaşlarınızın ve kendi çalışmanızın

eleştirisini yapınız.

KONTROL LİSTESİ



değerlendiriniz.


1. Antik sütun başlığı modeli analizi yaptınız mı?

2. Modelden çalışma ortamını hazırladınız mı?

3. Modelin temel formunu şekillendirdiniz mi?

4. Sütun başlığı modeli detayları şekillendirdiniz mi?

5. Modelin orijinal yapısına uydunuz mu?

6. Düzlem ve simetrik formları doğru şekillendirdiniz mi?

7. Uygulamayı kaliteli yaptınız mı?

8. Zamanınızı doğru kullandınız mı?

9. Çalışma yerinizi düzenli kullandınız mı?

10. Çalışma gereçlerini temizleyip yerinde topladınız mı?

DEĞERLENDİRME




Öğretmeniniz sizin çalışmalarınızı değerlendirecektir.

Biçimlendirilmiş: Girinti: Sol: 0,13cm, Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: 0,76 cm, Listesekmesi + Eskisi 1,27 cm


Biçimlendirilmiş: Girinti: Sol: 0,13cm, Numaralı + Düzey: 1 +Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0,63 cm + Sekmebaşlangıcı: 1,27 cm + Girinti yeri: 1,27cm, Sekme durakları: 0,76 cm, Listesekmesi + Eskisi 1,27 cm


















43

Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen

bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yazınız. Bu modülde kazandığınız yeterlikleri ölçmek için öğretmeniniz size performans ölçme

soruları ve uygulama değerlendirmesini yapacaktır.

PERFORMANS ÖLÇME SORULARI

1. ( ) ( ) 1. Sütun sistemi ve başlığı mimari yapıların önemli ögğesidir.

2. ( ) ( ) 2. İlk olarak mimari nizamlar Eski Yunan mimari sanatında görülerek

klasik nizamlar olarak adlandırılamaz.

3. ( ) ( ) 3. Dor, İyon ve korint nizamları mimaride klasik sütun sistemlerdir.

4. ( ) ( ) 4. Dor nizamı kaidesiz ve yivli bir sütun, iki parçadan meydana gelen bir

sütun başlığı, sütunları taşıyan düz (arşitrav) ve süslü (friz) kiriş ve bunları taşıyan

kornişten meydana gelmez.

5. ( ) ( ) 5. Volüt adı verilen helezon şeklinde köşe kıvrımları, İyon nizamı sütun

başlıkların önemli detayıdır.

6. ( ) ( ) 6. Mısır, Hitit, İslami ve Hint sütun başlıkları klasik nizamlardan sonra

yapılmıştır.

7. ( ) ( ) 7. Karyatid günümüz mimarisinin önemli bir kubbe detayıdır.

8. ( ) ( ) 8. Özgün İslami sütun başlığı Elhamra Sarayı’nda (XIV. yy. ortaları)

gerçekleştirilmiştir.

9. ( ) ( ) 9. Tam veya yarın, köşe veya düz, korniş altı veya pencere kenarı

şeklinde sütun başlıkların ve nizamları kullanılamaz.

10. ( ) ( ) 10. Türk mimarisinde mukarnaslı ve baklavalı sütun başlıkları

geliştirilmiştir

11. ( ) ( ) 11. Oval veya tam oyma, bir zemine bağlı olmayan, yassılaştırılmamış,

üç boyutta da tümüyle gelişmiş olan heykelcilik yapıtıdır.

12. ( ) ( ) 12. Oval şekillendirme tam oyma şekillendirme değildir.

13. ( ) ( ) 13. Model ve çalışmayı eşit aralıklarla döndürmek her yönden izleme ve

çalışma imkânı vermektedir.

14. ( ) ( ) 14. Kili kıvama getirmeden sütun başlığı şekillendirmesi yapılır.

Biçimlendirilmiş: SER MET, Sola,Yok, Girinti: İlk satır: 0 cm


Biçimlendirilmiş: Numaralı + Düzey:1 + Numaralandırma Stili: 1, 2, 3, … +Başlangıç: 1 + Hizalama: Soldan +Hizalandığı yer: 0 cm + Sekmebaşlangıcı: 1 cm + Girinti yeri: 1 cm














44

15. ( ) ( ) 15. Çalışmayı veya modeli döndürerek heykelin her tarafının

şekillendirmesini sağlayan temel heykelci gereç heykelci sehpasıdır (turnetidir).

16. ( ) ( ) 16. Oval şekillendirmede simetri ve eşit formlara dikkat edilmez.

17. ( ) ( ) 17. Formu okuma ve yorumlama etabında sütun başlığına çizgisel ve

plastik analiz yapılması şarttır.

18. ( ) ( ) 18. Kitleden oyma yöntemi masif kil kitlesinin oyularak formun elde

edilmesine denir.

19. ( ) ( ) 19. Volüt, sütun gövdesindeki oyulmuş çizgilere denmez.

20. ( ) ( ) 20. Helezon sütun başlığının en geniş yerin adıdır.

DEĞERLENDİRME



Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize başvurunuz.








Biçimlendirilmiş: Normal, Girinti: Sol: 0 cm


45

UYGULAMALI PERFORMANS ÖLÇME

20x25 cm ebatlarında yarım şeklinde kil ile sütun başlığı modeli yapınız.

DEĞERLENDİRME

Yaptığınız performans ölçme uygulamasını aşağıda verilen ölçütlerine göre

değerlendirilecektir.

Gözlenecek Davranışlar Eve

t

Ha

yır

Antik sütun başlığı modeli analizi yaptınız mı?

Modelden çalışma ortamını hazırladınız mı?

Modelin temel formunu şekillendirdiniz mi?

Sütun başlığı modeli detayları şekillendirdiniz mi?

Modelin orijinal yapısına uydunuz mu?

Düzlem ve simetrik formları doğru şekillendirdiniz mi?

Uygulamayı kaliteli yaptınız mı?

Zamanınızı doğru kullandınız mı?

Çalışma yerinizi düzenli kullandınız mı?

Çalışma gereçlerini temizleyip yerinde topladınız mı?

CEVAP ANAHTARLARI







Biçimlendirilmiş Tablo ...



Biçimlendirilmiş: Madde İşaretleri veNumaralandırma ...

































46

CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ -– 1’İN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 Yanlış

3 Doğru

4 Yanlış

5 Doğru

6 Doğru

7 Yanlış

8 Doğru

9 Yanlış

10 Doğru

ÖĞRENME FAALİYETİ –-2’ 2NİN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 Yanlış

3 Doğru

4 Yanlış

5 Doğru

6 Yanlış

7 Doğru

8 Doğru

9 Yanlış

10 Yanlış

Biçimlendirilmiş: SER BAŞ 4, Girinti:İlk satır: 0 cm



Biçimlendirilmiş: SER BAŞ 4, Girinti:İlk satır: 0 cm


47

PERFORMANS ÖLÇME SORULARIMODÜL DEĞERLENDİRME’NİN CEVAP

ANAHTARI

1 Doğru

2 Yanlış

3 Doğru

4 Yanlış

5 Doğru

6 Doğru

7 Yanlış

8 Doğru

9 Yanlış

10 Doğru

11 Doğru

12 Yanlış

13 Doğru

14 Yanlış

15 Doğru

16 Yanlış

17 Doğru

18 Doğru

19 Yanlış

20 Yanlış



48

KAYNNAKÇALÇAR

ARSEVEN Celal Esad, Sanat Ansiklopedisi, MEB, İstanbul ,1993.

BÜYÜK LAROUSSE, Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet Yayıncılık, 1995.

MAÇKA Akif Tunçel AML, Plastik Sanatlar Bölümü Öğrenci Çalışmaları, İstanbul,

2002-2007.

TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, İstanbul,1992.

SOFU Canan, Fotoğraf Çekimleri ve Şekillerin Çizimi, İstanbul, 2002-2007.

SOFU Canan ve Aydın, Heykel Sanatı Atölye Uygulamaları Notları, 1994-2005.

SÖZEN Metin, Uğur TANYELİI, Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, Remzi

Kitabevi, İstanbul, 1992.

İstanbul, Arkeoloji Müzesi, 2005.

KAYNAKÇALÇAR

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 20 nk,Yazı tipi rengi: Otomatik, Yazım veyadilbilgisi denetimi yap

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi rengi:Beyaz, Tümü Büyük Harf

Biçimlendirilmiş: Yazı tipi rengi:Beyaz, Tümü Büyük Harf

Biçimlendirilmiş: Tümü Büyük Harf

Biçimlendirilmiş: Girinti: Sol: 0,95cm, Asılı: 0,95 cm, Madde İşaretli +Düzey: 1 + Hizalandığı yer: 0,63 cm +Sekme başlangıcı: 1,27 cm + Girintiyeri: 1,27 cm, Sekme durakları: 1,9cm, Liste sekmesi + Eskisi 1,27 cm


Biçimlendirilmiş: Girinti: Sol: 0 cm,İlk satır: 0 cm, Madde İşaretli +Düzey: 1 + Hizalandığı yer: 0,63 cm +Sekme başlangıcı: 1,27 cm + Girintiyeri: 1,27 cm, Sekme durakları: 1,9cm, Liste sekmesi + Eskisi 1,27 cm

Biçimlendirilmiş: Türkçe (Türkiye)



Biçimlendirilmiş: SER MET, Sola, Madde işaretleri veya numaralandırmayok







Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: 11 nk,Kalın Değil


Biçimlendirilmiş: dbaslik1

sanat ve tasarim - megep.meb.gov.tr¼tun başlığı.pdfbaşlıkları endülüs emevi...

Documents