salon 2 15 kasim 11.00 12.00 nuran aydin-türkçe
TRANSCRIPT
Sunumun sonunda; - Neden kültür hakkında konuşuyoruz ?- Kültür kaynaklı sorunlar ?- En iyi çözüm nedir ? Var mıdır ?
??
Kültür insanlar hakkında yaşadıkları her şey , onlar şeyleri yapma biçimi/yolu, onlarla iletişim yolu, kültür, ırk, etnik, dinsel ya da sosyal gruplardaki insan düşünceleri, iletişim, eylemler, inançlar, değerler ve din ve sosyal grupların entegre biçimidir. Kültür bireylerin deneyimlerini, algılarını ve kararlarını ve nasıl başkalarını ilgili olduğunu şekillendirir. Hemşireler bu hizmetleri sunmak olduğunu Müşterilerin bakım hizmetleri için cevap verme şeklini ve biçimini etkileyen
Gray & THOMAS (2005)
İLETİŞİM
DİL
İLETİŞİM ARAÇLARI
DÜŞÜNCE
GELENEKLER
ROLLER
HOŞGÖRÜ
RİTÜELLER
DEĞERLER
BEKLENTİLER
DAVRANIŞLARİLİŞKİLER
KÜLTÜR
KÜRESELLEŞME
TİCARETİN SINIRLARI KALDIRMIŞ OLMASI
GÖÇ
SAĞLIK TURİZMİSAĞLIK BAKIM ARAYILŞARINDA ARTIŞ
GELENEKSEL UYGULAMALAR
SAĞL
IK P
ERSO
NELİN
İN FA
RKLI
ÜLKE
LERD
E ÇA
LIŞM
ASI
DEMOGRAFİDE DEĞİŞİMLER
Farklı kültürlerden hastalara bakım veriyoruz
Farklı kültürlerden bireylerle birlikte çalışıyoruz
Geleneksel uygulamalar
İletişim güçlükleri
Klinik çevreye ilişkin sağlık profesyonellerinin sorumlulukları
din
kurallarKÜLTÜREL GÜÇLÜKLER
Tamamlayıcı tedavi
Dil
Sağlık güvencesi
Etnik ayrımlar
Sosyal farklılıklar
Yanlış anlamalar Gereksiz fiziksel, duygusal ve spiritual acı çekme
Dile bağlı iletişim engelleri
Dikkatsizlik kaynaklı durumları azaltıyor, kültürel alışkanlıkların anlaşılmasını, negatif deneyimlerin azalmasını sağlıyor. Hastalar için olumlu, değerli,bilgi kazanımı, ve şefkatli, nazik ve saygılı muamele ve aile katılımı sağlığıyor.
Çeviri ya da yorumlama?•Çeviri yeterlimi?
Karmaşık tıbbi terimler kullanmaktan kaçınınSöylediklerinizin anlaşılıp-anlaşılmadığını kontrol edinMedikal kelimeleri ve diğerlerini çevirecek personel bulunÖzellikle birinci derece yakınlar olmak üzere çevirmen olmalarını istemeyin
DİN / İNANÇLAR / SAĞLIK- HASTALIK
Terminal dönem extübasyon olabilir
Hekimler terminal dönemde mekanik ventilatör sonlandırılmasını öneriyor;
Hekimler sadece antibiyotik öneriyor
Hekimler gereken her şeyi yapabilir
1961 / 21 countries
Müslüman Tutumu•Hastalığın görünür olmaması sağlığın iyi olması ile eşdeğer•Hipertansiyon, diyabet ve hiperlipidemi gibi hastalıklar için önleyici sağlık hizmeti istemekten çok daha görünür hastalığın tedavisi için kime gidilir.
Delivering Culturally Sensitive Care: The Perceptions of Older Arabian Gulf Arabs Concerning Religion, Health, and Disease QualHealth Res, July 2006; vol. 16, 6:
BİLİNMEYEN İÇİN HERKES KENDİ GİLİNDE DUA EDER
Bir din görevlisine gereksinim var mı ? Ya da
kendisi mi dua etmek ister ?
Din ve manevi bakım
Hekimin inanmıyor olması
Tedavi rejimine bağlılıkta eksiklik
Manevi bakım ve dini ritüeller için gereksinimleri neler? karşılamada nasıl yardımcı olabiliri? Ya da yardımcı olabilecek şeyler/kişileri nasıl bulabiliriz
ÇALIŞANLAR İÇİN REHBER
Sağlık çalışanları ve hastalar arasında kendi etnik/ dini tarihlerinden kaynaklanan tarihsel ve çağdaş güvensizlik /gergin olabilir
AKRABALAR
GELENEKSEL UYGULAMALAR
En büyük kültürel farklılıklar ;•yerel mesafaler/farklılıklar,•göz kontağı/teması,•dokunma / beden mesafesi•mimikler/beden dili
Değişen/Farklılaşan Hasta Beklentileri
KÜLTÜREL YETKİNLİK GÜNÜMÜZ HEMŞİRELİĞİ İÇİN GEREKLİMİ ?
Gelecek ile ilgili kaygılar
Hemşirelik Öğrencileri• Erkek hastaya dokunmayı reddediyorlar •Kürtaj yaptırmamaları gerektiğini söylüyorlar•İslami açıdan bakıldığında hasta merkezli bakım perspektifi ile ilgili iyi bir literatür yok
Hemşirelik Eğitimi• Kültürel çeşitlilik içindeki öğrencinin kültürel yetkinliğe sahip olması gerekli• Empatik / manevi bakımda yetkinlik nasıl olacak? Nasıl yapılacak?
Hiç şüphe yokher bireyin sağlıkla ilgili değerleri,
inanç ve davranışlarını şekillendirme kültür büyük bir rol oynar
Kültürel çeşitliliği anlamak, diğer sağlık profesyonelleri tarafından sağlık uygulamalarının daha fazla kabul yol açacaktır
Leonard, 2001
Çeşitli kültürel gruplar hakkında bilgi edinmek kültürel yetkinlik için hayatidir.
Kültür ve sağlığa etkileşimleri ile ilgili bilgi edinmek hastalar hakkında iyi bir klinik ortam oluşturmaya çalışan, eğitim, araştırma ve yönetim yapan hemşireler için hayatidir . Bu kavramların anlaşılması kültürel çeşitlilik, ırk ve etnik farklılıklardan kaynaklanan anlaşmazlıkları giderir;
ANA, 1991
Kötü yönetilmiş kültürel konular sıklıkla olumsuz klinik sonuçlara, hasta uyumsuzluğu, bilgilendirilmiş onama, gereksiz testlerin yapılmasına, gecikmelere ve düşük kalitede bakıma neden olabilir.
Sağlık Profesyonellerinin Kültürel Yeterlilik Eğitimi Almaları Hastaların İyileşmesini
Sağlarmı?
• Kültürel yetkinlik ile ilgili eğitimlerin sağlık profesyonellerinin bilgisini geliştirdiğine dair güçlü kanıtlar vardır.• Sağlık profesyonellerinin kültürel yetkinliğinin hasta memnuniyetini arttırdığına ilişkin güçlü kanıtlar var.
a systematic literature review and analysis
34studies
En iyi çözüm nedir ? Var mıdır ?
Becoming culturally competent is a developmental process, and identify three common factors that can lead to an increase in the level of practitioners' cultural competence•Kişisel Tutumlar •Bilgi•Beceriler
Kişisel Faktörler açısından yetkin olmak için:1. Güçlü bir kişisel kimlik 2. Inanç ve diğer kültürlerin değerleri ile ilgili bilgi3. Diğer kültürlere karşı duyarlılık4. Verilen kültürel grubun dilinde iletişim sağlama5.Sosyal normlara ilişkin farkındalık
Cross et al. 1989
1. Aileler ve hastalar doğru karar vermek için, açık, net doğrudan ve tutarlı bilgiye gereksinim duyarlar
2. Hekim ile ilgili konular kaliteli yoğun bakım sağlamak için hemşirelerin yaterliliğini/yeteneğini etkileyebilir
3. Yoğun bakım hemşireleri kaliteli bakım sağlamak için daha fazla bilgi, beceri ve kültürel yetkinliğe gereksinimleri var
4. Doğru, tamamlanabilir, direkt istemler bakım ile ilgili hedeflerde karışıklığı azaltabilir
Crump SK, et all., Critical care nurses perceptions of obstacles, supports, and knowledge needed in provideing quality end oflife care, Diemnsiond of Critical Care Nursing, 29(6):297-306
Bilgi & Beceri
Standart 1. Sosyal AdaletStandart 2. Kritik Yanıt/refleksStandart 3. Bilgi ve KültürStandart 4. Sağlık bakım sistemleri içindeki kültürel uygulamalarStandart 5. Kültürel YeterlilikStandart 6. Hasta Savunuculuk ve YetkilendirilmesiStandart 7. Kültürlü İşgücüStandart 8. Eğitim ve Kültürel Yetkili Bakımı EğitimiStandart 9. Kültürlerarası İletişimStandart 10. Kültürlerarası LiderlikStandart 11. Politika GeliştirmeStandart 12. Kanıta Dayalı Uygulama ve Araştırma
TRANSKÜLTÜREL HEMŞİRELİK
Çapraz-kültürel eğitim , bireysel içerik ve beceri eğitimleri yanlış anlamalara ve uygunsuz davranışların etkisini azaltarak kültürel etkileşimi kolaylaştırır.
Kültürlerarası hasta merkezli yaklaşım
1. Kültürel sorunları değerlendirin2. Hastaya hastalığın anlamını açıklayın3. Hasta yaşadığı toplumsal bağlamı tanımlayın 4. Hasta ile konuşmayı teşvik edin.Cultural Competency: Providing Quality Care to Diverse Populations The Consultant Pharmacist 2006
Yoğun bakımda kültürel yetkinlik Hastalara ve ailelerine kendi değerleri ve
dinlerine geleneklerine uyumlu bakım sağlayan. Kişinin kendi değerlerine sağlık sisteminin
duyarlığı gerekir Hemşireler hastaların ve ailelerinin kültürel ve
manevi değerlerin farkında olmalıdır. Tüm kültürlerin bilinmesi imkansız olsa da, farklı
kültürler hakkında bilgi, ve kültürel etkili/yetkili kişilerdele çalışmak, isteklilik ve saygı göstermek kritik önem taşımaktadır.
Awareness: The Heart of Cultural Competence Leonard, Barbara J. RN, PhD, PNP*; Plotnikoff, Gregory A. MD, MTS†Section Editor(s): Lindquist, Ruth RN, PhD; Kirksey, Kenn RN, PhD
Campinha-Bacote J, Munoz C. A guiding framework for delivering culturally competentservices in case management. Case Manager. March-April 2001;12:48-52.
TUTKU !!!!!
TEŞEKKÜRLER