sakai kurulum

Kullanımı tamamen özgürdür, site ve belgeye atıfta bulunmanız yeterlidir.

SAKAI TÜRKİYE

sakaiturkiye.blogspot.com

SAKAI

Öğrenme

Yönetim

Sistemi Resimli

Kurulum

Kılavuzu

SAKAI Öğrenme Yönetim Sistemi Resimli Kurulum Kılavuzu

http://sakaiturkiye.blogspot.com/ - eposta: [email protected] Sayfa 1

Sakai İşbirliği ve Öğrenme Ortamı (İÖO) Kurulum Dosyaları Sakai İşbirliği ve Öğrenme Ortamı (İÖO) ile çalışmak/tanışmak için 4 farklı sürümden biri

tercih edilebilir. http://source.sakaiproject.org/release/2.9.0/ adresinden indirilebilen 3 farklı sürüm

ile birlikte özellikle geliştiricilerin kullanmayı tercih edebilecekleri subversion deposundan

indirilebilecek en güncel kaynak kod sürümüdür.

Demo:

Sakai Öğrenme Yönetim Sistemi ile tanışmanın ve denemeler yapmanın en hızlı ve kolay yöntemidir.

Basit bir yapılandırma ve Apache Tomcat uygulama sunucusu ile birlikte önceden oluşturulmuş demo

sürüm paketidir.

Binary:

Eğer sisteminizde (Windows, Linux, mac) hali hazırda yüklü bir Apache Tomcat uygulama sunucusu

bulunuyorsa, Apache Tomcat olmaksızın sadece jar bağımlılıklarının ve ilave yapılandırma

dosyalarının bulunduğu Binary sürümü indirip Apache Tomcat sunucusuna yükleyebilirsiniz.

Source (Kaynak Kod):

Kod seviyesinde bir değişiklik yapmayı veya ilave modüllerin kurulumunu ve yerelleştirilmesini

gerçekleştirmek istiyorsanız Source (kaynak kod) sürümü indirip proje yönetim aracı maven ile

derleyebilir ve Apache Tomcat’ yükleyerek Sakai İÖO deneyimini yaşayabilirsiniz.

Sakai İÖO İçin İşletim Sistemi Seçimi Sakai İÖO java tabanlı bir açık kaynak kodlu uygulama olduğu için platform bağımsızdır ve bu yüzden

java ve Apache Tomcat’in kurulup çalıştırılabildiği tüm işletim sistemlerinde rahatlıkla çalıştırılabilir.

Kurulum süresi, kuran kişinin bilgi ve tecrübesine bağlı olarak 40 dakika ile 2 saat arasında değişebilir.

Bu süre, donanımınız ve (eğer kaynak kodun derlenmesi esnasında gerekli olan bazı dosyaların

internet üzerindeki depolardan indirilmesi gerekiyorsa) internet bağlantı hızınıza bağlı olarak

değişebilmektedir.

Sakai İÖO, test ve geliştirme amaçlı olarak istenilen herhangi bir işletim sistemi üzerine kurulabilir.

Eğer, kurumsal bir yapı içerisinde çevrimiçi ders veya program yürütülmek isteniliyorsa o zaman

işletim sistemlerinin sunucu sürümleri tercih edilmelidir.

Bu yazımızda ilk olarak bilgisayarlarda varsayılan işletim sistemi olarak yaygın kullanımı ve daha çok

ilk kez tanışacaklara da kolaylık sağlaması açısından Sakai İÖO uygulamasının Windows işletim

sistemine (Windows 7) nasıl kurulacağı anlatılacaktır.



Kurulumda

https://confluence.sakaiproject.org/display/BOOT/Development+Environment+Setup+Walkthrough

sayfasında verilen adımlar izlenecektir. İlgili sayfada Linux, mac ve Windows kurulumları birlikte

anlatılmıştır. Özellikle belirtilen kaynak sayfa üzerinden kurulum adımlarını takip edecekler için sayfa

başında bulunan uyarı notunu hatırlatmakta fayda vardır.

Windows kullanıcıları için notlar

• Maven “build.properties” dosyasında belirtilenler dışındaki tüm klasör yollarındaki “/”

işaretini “\” olarak değiştiriniz.

• Dosya ve klasör yollarına C: (sakai hangi sürücüye kurulacaksa ilgili sürücü harfi) sürücü

harfini ekleyiniz.

• Linux işletim sisteminde ortam değişkenleri $ortamdegiskeni şeklinde kullanılırken, Windows işletim sisteminde %ortamdeğişkeni% şeklinde kullanılır. Bu yüzden kılavuzda

belirtilen $ortamdegiskeni yerine %ortamdegiskeni% kullanınız.

Sakai işbirliği ve öğrenme ortamı ve bağlantılı uygulamaların tamamı tam yazma yetkisinin bulunduğu

bir klasöre kurulmalıdır. Sakai işbirliği ve öğrenme ortamı ve bağlantılı uygulamaların kurulacağı

klasör ve oluşturulması gerekecek dosya isimlerinde Türkçe karakter veya boşluk karakteri

bulunmamalıdır.

İYİ İSİMLENDİRME C:\opt\tomcat\, C:\sakaistuff\installs\tomcat\, C:\sakaiserver

KÖTÜ İSİMLENDİRME C:\program files\tomcat\, C:\opt\apache tomcat 7.0.1\

Bu kurulum kılavuzu içerisinde sakai iöo ve bağlantılı uygulamaların C:\sakaiserver klasörüne

kurulduğu varsayılacaktır.

Sakai İÖO ve bağlantılı uygulamaların kurulacağı

“sakaiserver” klasörünü yaratınız. Kurulum farklı bir

sürücü ve klasöre yapılabilir. O zaman bu belgede

C:\sakaiserver geçen tüm metinler ilgili sürücü ve

klasör adıyla değiştirilmelidir.



Java 1.7 Kurulumu a. Sisteminizde hali hazırda bir java sürümü yüklü

olup olmadığını kontrol etmek için Komut İstemi

penceresinde java –version komutunu çalıştırınız. Eğer

java yüklüyse ve sürümü 1.6’dan büyükse java kurulmasına

gerek yoktur. Eğer kötü komut, bozuk dosya hatası

alınıyorsa ya java yüklü değildir veya ortam değişkenleri

tanımlanıp PATH ortam değişkenine gereken eklemeler

yapılmamıştır.

b. Eğer java yüklü değilse

http://www.oracle.com/technetwork/java/javase/downlo

ads/index.html adresinden Java SE 7u13 paketi indirilmelidir. (JRE değil JDK dosyaları

indirilmelidir.)

Java Platform

JDK indirilecek



c. Kurulumu c:\sakaiserver\java klasörü altına yapınız.

Lisans

sözleşmesini

kabul et

İşletim

sisteminize

uygun paketi

indirin

Kurulum yolunu

C:\sakaiserver\java olarak

değiştiriniz.



Kurulum yolunu


değiştiriniz.



d. JAVA_HOME ortam değişkenini C:\sakaiserver\java\jdk1.7.0_13 olarak ayarlayınız.

Kurulum yolunu


değiştiriniz.

Başlat-Bilgisayar;sağ

tıklamaıyla açılan

menüden Özellikler

penceresine geçilir.



Gelişmiş Sistem Ayarları

Ortam değişkenlerini

görmek, değiştirmek ve

eklemek için düğmeye

tıklayınız.



JAVA_HOME ortam

değişkenini ilk kez

eklemek için “Yeni”

düğmesine tıklayınız.

Değişken adı olarak

JAVA_HOME yazılmalıdır.

Değişken değeri olarak

C:\sakaiserver\java\jdk1.7.0_13

yazılmalıdır.



e. JAVA_OPTS ortam değişkeni -server -Xmx1028m -XX:MaxPermSize=320m -

Djava.awt.headless=true -Dcom.sun.management.jmxremote -

Dsun.lang.ClassLoader.allowArraySyntax=true olarak ayarlanır. Bu ayarlar geliştiriciler içindir

ve https://confluence.sakaiproject.org/display/DOC/Sakai+Admin+Guide+-+JVM+Tuning

bağlantısından ayrıntılı bilgi edinilebilir (belirtilen bağlantıdaki bilgiler de Türkçe olarak

paylaşılacaktır).

JAVA_HOME ortam

değişkeni tanımlandıktan

sonra “Tamam”

düğmesine tıklanır.

JAVA_OPTS ortam değişkeni tanımlanır.

-server -Xmx1028m -XX:MaxPermSize=320m -Djava.awt.headless=true -

Dcom.sun.management.jmxremote -Dsun.lang.ClassLoader.allowArraySyntax=true



f. %JAVA_HOME%\bin ifadesi PATH ortam değişkenine eklenir.

Ortam değişkenleri tanımlamalarından sonra Komut İstemi penceresi tekrar açılıp, değişkenlerin

eklenip eklenmediği ile java ve javac sürümleri kontrol edilebilir.ç

PATH ortam değişkeni çift

tıklanır.

%JAVA_HOME%\bin eklenir. Böylelikle

komut istemi penceresinde tüm

klasörlerden java kütüphane ve

uygulamalarına erişilebilir.

PATH ortam

değişken değeri ni

ekrana yazdırır.

Java ve javac

sürümleri



MySQL 5.5.30 Kurulumu a. http://dev.mysql.com/downloads/mysql/ adresinden işletim sisteminiz için uygun MySQL

5.5.30 sürümü seçilir.

Oracle web hesabınız

yoksa ve kayıt olmak

istemiyorsanız, doğrudan

bağlantıyı kullanarak

MySQl’i indirebilirsiniz.



Custom seçiniz

MySQL kurulum

klasörünü değiştiriniz.



Kurulum tamamlanınca MySQL Instance Yapılandırma sihirbazını başlatınız.

Kurulum sakaiserver klasörüne

yapılacak. Başka bir klasör de

seçilebilir. Tek koşul yol isimlerinde

Türkçe karakter ve boşluk karakteri

bulunmaması

Kuruluma gerek tok,

kapatılabilir.



Değişiklik yapılmadan “Next” düğmesine tıklayınız.





Varsayılan karakter kodlamasını utf8 olarak değiştiriniz.



Root şifresi olarak kılavuzda belirtilen mysqlpwd1 değeri verilebileceği gibi istediğiniz bir şifreyi de

root şifresi olaralk belirleyebilirsiniz. Daha sonra hatırlamak için şifreyi mutlaka bir yere kaydediniz.

PATH ortam değişkenine MySQL bin

klasörü eklenir.



“Execute” düğmesi yardımıyla MySQL Instance yapılandırmasını tamamyınız.

Denetim Masası\Sistem ve

Güvenlik\Yönetimsel Araçlar’dan

Hizmetler penceresini açınız ve

MySQL hizmetini durdurunuz.



[mysqld] bölümüne aşağıdaki satırları ekleyiniz.

default-storage-engine = InnoDB

innodb_file_per_table

character-set-server=utf8

collation-server=utf8_general_ci

lower_case_table_names = 1

log_output=FILE

log=/tmp/mysql-query.log

slow-query-log=1

long_query_time=1

slow_query_log_file=/tmp/mysql-slow-query.log

expire_logs_days=5

MySQL kurulum klasörü içindeki

my.ini dosyasını değişiklik yapmak

üzere bir text düzenleyicisinde açınız.



My.ini dosyasına yapılacak eklemeler.

Ayarların etkin olabilmesi için MySQL

hizmetini tekrar başlatınız.



Komut istemi penceresinde, mysql –uroot –pmysqlpwd1 komutu ile veritabanı yönetim sistemine

bağlanınız. (root şifresi kılavuzdakinden farklı ise –pKullanilanRootSifrtesi yazınız)

İlk kez bağlanıldığında sakai veritabanı görülmeyecektir.

create database sakai default character set utf8;

grant all privileges on sakai.* to 'sakai'@'localhost' identified by 'ironchef';

flush privileges;

satırları ile sakai veritabanı yaratılır; sakai kullanıcısı yaratılır ve ironchef şifresi verilir.



MAVEN 3.0.4 Kurulumu http://maven.apache.org/download.html adresinden işletim sisteminiz uygun Maven sürümü

indirilir.

İndirilen maven paketini C:\sakaiserver\java klasörü altına açınız.

MAVEN2_HOME ortam değişkenini C:\sakaiserver\java\apache-maven-2.X.X olacak şekilde ekleyiniz.

PATH ortam değişkenine %MAVEN2_HOME%/bin ekleyiniz.

MAVEN_OPTS ortam değişkenini aşağıdaki şekilde ayarlayınız.

-Xms128m -Xmx796m -XX:PermSize=64m -XX:MaxPermSize=172m

Eğer kaynak kodun derlenmesi esnasında bellek kullanımıyla ilgili bir hata alırsanız MAVEN_OPTS

değerlerinin değiştirilmesi gerekmektedir. Başka bir yazımızda bu konudan ayrıntılı bahsedeceğiz.

Uygun sürümü seçip indiriniz.



Başlat-Bilgisayar;sağ

tıklamaıyla açılan

menüden Özellikler

penceresine geçilir.







tıklayınız.



MAVEN2_HOME ortam





MAVEN2_HOME

yazılmalıdır.


C:\sakaiserver\java\apache-

maven-3.0.4 yazılmalıdır.

Değişken adı: MAVEN_OPTS

Değeri: -Xms128m -Xmx796m -XX:PermSize=64m -XX:MaxPermSize=172m



PATH değişkenine

%MAVEN2_HOME%\bin

eklenir



Subversion 1.7.8 Kurulumu (Eğer Geliştirme Yapılmayıp Sadace Sakai

İÖO Kurulumu Yapılacaksa Atlanabilir) http://subversion.apache.org/packages.html adresinden işletim sisteminize uygun sürümü indirip

kurulumunu yapınız.

Collabnet sitesinden subverison

sürümünü indirebilmek için

siteye kayıt olunması

gerekmektedir.

Uygun sürümü seçiniz.



SUBVERSION_HOME ortam değişkenini yaratınız ve değer olarak

C:\sakaiserver\CollabNet\Subversion Client atayınız.

PATH ortam değişkenine %SUBVERSION_HOME%/bin değerini ekleyiniz.

Kurulum yolunu C:\sakaiserver\...

olarak değiştiriniz.






tıklayınız.



SUBVERSION_HOME

ortam değişkenini ilk kez




SUBVERSION_HOME

yazılmalıdır.


C:\sakaiserver\CollabNet\Subversion Client

yazılmalıdır.



Maven ve Subverison kurulumlarından ve ilgili ortam değişkenlerinin yaratılmalarından sonra Komut

İstemi penceresi üzerinden Maven ve Subversion sürümleri aşağıdaki komutlar ile test edilir.

mvn –version

svn --version



TOMCAT 7.0.35 Kurulum ve Yapılandırması TOMCAT için her zaman yeni bir yükleme yapınız. http://tomcat.apache.org/download-70.cgi

bağlantısından işletim sisteminize uygun zip paketini seçiniz ve indiriniz.

İndirilen TOMCAT paketini C:\sakaiserver\ klasörü altına açınız.

İşletim Sisteminize uygun

TOMCAT 7 paketini

seçiniz.



Tomcat dosyalarının açıldığı klasörün ismini tomcat olarak değiştiriniz. Uluslararası karakter desteği

sağlamak amacıyla tomcat klasörü altındaki conf/server.xml dosyasında Connector bileşenine

URIEncoding="UTF-8" parametresini ekleyeniz.

C:\sakaiserver\tomcat\conf

klasörü altında

Server.xml dosyasını text

düzenleyicide açınız.



Connector bileşenine

URIEncoding="UTF-8"

parametresini ekleyiniz.



CATALINA_HOME ortam değişkeni yaratılarak C:\sakaiserver\tomcat değeri atanır.

PATH ortam değişkenine %CATALINA_HOME%\bin ifadesi eklenir.





tıklayınız.



CATALINA_HOME ortam





CATALINA_HOME

yazılmalıdır.

Değişken değeri olarak C:\sakaiserver\tomcat

yazılmalıdır.



JAVA_OPTS ortam değişkenine -

Dorg.apache.jasper.compiler.Parser.STRICT_QUOTE_ESCAPING=false eklenir.

PATH değişkenine

%CATALINA_HOME%\bin

eklenir

JAVA_OPTS ortam değişkenine-

Dorg.apache.jasper.compiler.Parser.STRICT_QUOTE_ESCAPING=false İfadesi

eklenir



C:\sakaiserver\tomcat\conf klasörü altındaki catalina.properties dosyasını açılarak:

• "common.loader=..." ile başlayan satıra

o ,${catalina.base}/common/classes/,${catalina.base}/common/lib/*.jar

• "shared.loader=..." ile başlayan satıra

o ${catalina.base}/shared/classes/,${catalina.base}/shared/lib/*.jar

• "server.loader=..." ile başlayan satıra

o ${catalina.base}/server/classes/,${catalina.base}/server/lib/*.jar

Eklemeleri yapılır.



MySQl Connector /J 5.1.23 Kurulumu http://dev.mysql.com/downloads/connector/j/ adresinden daha önceki adımlarda kurulumunu

yaptığınız MySQL sürümü için bağlayıcı jar kütüphanesini indiriniz.

Platform bağımsız paketi seçiniz.

Zip’li paketi seçiniz ve indiriniz.



a.

C:\sakaiserver klasörü altına zip’li dosyayı açınız. mysql-connector-java-<version>-bin.jar

kütüphanesini %CATALINA_HOME%\lib\ (C:\sakaiserver\tomcat\lib)klasörü altına kopyalayınız.

Oracle web hesabınız

yoksa ve kayıt olmak

istemiyorsanız, doğrudan

bağlantıyı kullanarak

MySQl’i indirebilirsiniz.



Dilerseniz indirilen zip’li

dosya ve zip’in açıldığı

başlangıç klasörü

silinebilir.



Güncel Sakai İÖO Sürümüne Ait Kaynak Kodu İndirme Sayfasından

Alma Güncel sakai iöo kaynak kodu http://source.sakaiproject.org/release/2.9.0/ adresinden indirilerek

C:\sakaiserver klasörü altına açılır ve klasör adı sakai-src olarak değiştirilir. Sadece kurulum

yapacaklar için bu paketin indirilmesi yeterlidir.

Sakai İÖO Kaynak Kodu Subversion İle İndirme (Sadece Geliştirme

Yapacaklara Önerilir) Komut İstemi penceresinde C:\sakaiserver klasörü altına gidilir.

svn checkout https://source.sakaiproject.org/svn/sakai/branches/sakai-2.9.x/ sakai-src komutu

yardımıyla güncel sürümün kaynak kodları subversion deposundan C:\sakaiserver\sakai-src klasörü

altına indirilir. sakai-src klasörünü subversion yaratacaktır.

Donanım ve internet hızınıza bağlı olarak indirme işlemi 5-10 dakika sürebilmektedir.



Bu satırlar ekranda görüldüğünde Subversion yardımıyla güncel sürümün tüm kaynak kodu depodan

bilgisayarınıza indirilmesi tamamlanmış olur.



sakai.properties dosyasının yapılandırılması • sakai klasörü %CATALINA_HOME% (C:\sakaiserver\tomcat) altına yaratılır. • Varsayılan başlangıç <sakai-src>/config/configuration/bundles/src/bundle/org/sakaiproject/

config/bundle/default.sakai.properties

yapılandırma dosyası %CATALINA_HOME%\sakai\sakai.properties olarak kopyalanır.

• İlgili yapılandırma dosyası https://source.sakaiproject.org/svn/config/trunk/configuration/bundles/src/bundle/org/sakaiproject/config/bundle/default.sakai.properties. Adresinden de indirilebilir.

• MySQL için gerekli parametre değerleri değiştirilmelidir. İlgili parametreler # DATABASE bölümü altında işaretlenmiştir:

i. BaseDataSource kullanıcı adı (sakai veritabanı kullanıcı adı)

1. Set [email protected]=sakai

ii. BaseDataSource şifresi (sakai kullanıcısının şifresi)

1. Set [email protected]=ironchef

iii. # HSQLDB bölümü bulunur ve bu bölümdeki 7 satırın başına yorum işareti (#) konur.

iv. # MySQL bölümü bulunur ve bu bölümdeki 6 satırın başındaki yorum işareti (#) kaldırılarak

MySQL veritabanı kullanılacak şekilde sakai yapılandırması sağlanır.



Dosya ismini

sakai.properties olarak

değiştiriniz.






silinebilir.

Sakai veritabanı için yaratılan

kullanıcı adı ve şifresini giriniz.

Kullanıcı adı: sakai

Şifre: ironchef



HSQLDB ayarlarına yorum işareti

koyarak kapatınız.

MySQL ayarları başındaki yorum

işaretlerini silerek açınız.



Maven settings.xml Dosyasının Yaratılması İşletim sisteminizde kullanıcı ev klasörü altında settings.xml dosyası yaratınız. Kullanıcı ev klasörü

Windows 7 ve kullanıcı olarak seçilen sakaiturkiye kullanıcısı için C:\Users\sakaiturkiye klasörüdür.

https://confluence.sakaiproject.org/download/attachments/44793960/settings.xml?version=1&mod

ificationDate=1187953088000 adresinden Windows kullanıcıları hazırlanmış başlangıç yapılandırma

dosyasını indirebilirsiniz.






silinebilir.

Klasör yollarını C:\sakaiserver olacak

şekilde düzeltiniz.



Maven Kullanarak Sakai İÖO Öğrenme Yönetim Sisteminin Derlenmesi Komut istemi penceresini açınız.

Çalışma klasörünü C:\sakaiserver\sakai-src olarak değiştiriniz.

mvn clean install komutu yardımıyla sakai iöo kaynak kodun tamamını maven derlemeye

başlayacaksınız.

Yine donanım ve internet hızınıza bağlı olarak derleme işlemi de 5-15 dakika arası sürecektir. İlk

derleme işleminde kaynak kodun bağlılıkları da indirilecektir. Bir kahve içip arkanıza yaslanma

zamanıdır.



Eğer işleminizin bir yerinde, kaynak kodun bir modülünün derlenmesinde FAILURE olursa. Hatayı

inceleyerek çözümün ne olacağını araştırınız. Örneğin yukarıdaki FAILURE sebebi olarak aşağıdaki

ekranda görüleceği üzere The system is out of resource hatası vermiştir.

JAVA_OPTS ve MAVEN_OPTS ortam değişken değerlerini sisteminize uygun değerlere getirerek

derleme işlemini tamamlayabilirsiniz. Bilgi için her zaman eposta gönderilebilir.



Başarılı bir derleme sonunda yukarıdaki ekranda karşınızda olacaktır. Sakai’yi deploy etmek için

mvn clean install sakai:deploy komutunu kullanınız.

TOMCAT’in Başlatılması ve Sakai İÖO Öğrenme Yönetim Sisteminin

Test Edilmesi

1. Tomcat uygulama sunucusunu %CATALINA_HOME%\bin\startup komutu ile başlatınız.

2. Tomcat’in başlaması için 1-2 dakika izin veriniz. 3. http://localhost:8080/ adresini tomcat’in çalıştığını test için açınız. 4. http://localhost:8080/portal adresini sakai’nin çalıştığını test için açınız. 5. sakai iöo sitesine kullanıcı adı:admin, şifre:admin kullanarak giriş yapınız. 6. Tomcat’i kapatmak için %CATALINA_HOME%\bin\shutdown komutunu kullanınız.

sakai kurulum

Documents