SAĞLIK SAĞLIK KURULUŞLARINDA KURULUŞLARINDA

TIBBİ ATIK YÖNETİMİTIBBİ ATIK YÖNETİMİKUBİLAY YAPICIKUBİLAY YAPICI

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji UzmanıMikrobiyoloji Uzmanı

Batman/27 NİSAN 2011Batman/27 NİSAN 2011

TIBBİ ATIK TANIMI• İnsan veya hayvanların hastalıklarının tanımı,

tedavisi ve immunizasyonun yapıldığı hastaneler ile genel veya özel araştırma amaçlı laboratuarlarda oluşan tüm atıklardır.

• Ayrıca hastane dışı hasta bakım evleri ve evde bakılan hastalar (insülin kullanan insülin kullanan diabetliler,evde dializ yapanlar, damar diabetliler,evde dializ yapanlar, damar içi uyuşturucu kullananlar)içi uyuşturucu kullananlar) ilave edilmelidir.

Tıbbi Atıklar Niye Ayrı Toplanmalıdır?

• Tıbbi atıklar, üretildikleri andan yokedilme işlemi sona erinceye kadar geçen süreçte çevre ve insanla doğrudan ya da dolaylı etkileşim içindedir.

• Tıbbi atıklar, gerek içeriklerindeki hastalık yapıcı veya bulaştırıcı maddelerle doğrudan;

• Bazen de fare, sinek vb. diğer canlılar için beslenme ve üreme kaynağı olması nedeniyle insan ve çevre sağlığını dolaylı olarak olumsuz etkileyebilmektedir.

• Doğrudan veya aracı hayvanlarla bulaşabilen cüzam, veba, kolera, dizanteri, tüberküloz, kuduz, sıtma gibi hastalıklar biyolojik olumsuzluklara örnek olurken;

• Çöp depolama alanlarında oluşan sızıntı suları ve gazlar, kimyasal ve biyolojik olumsuzluklara neden olmakta;

• Çevreye sorumsuzca bırakılan atıklar insanlara fiziksel zararlar verebilmektedir.

• Yetersiz temizlik ve atık yönetimi uygulamaları ile çevre ve insan sağlığı arasındaki ilişki kalkınamamış ve/veya kalkınmakta olan ülkelerde açıkça gözlemlenmektedir.

ATIKLARIN RİSK ALTINA ALDIĞI GRUPLAR1. Sağlık Çalışanları (Tıp doktorları, diş hekimleri, hemşireler, hasta bakıcılar,

laboratuar ve radyoloji çalışanları ve diğer hastane çalışanları, Adli Tıp çalışanları, veterinerler)

2. Çevre: İnsanların fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak alışveriş içinde bulunduğu ortam3. Hastanede yatan veya evde tedavi olan hastalar4. Hasta ziyaretine gelenler5. Hastane atıkları ile teması olanlar (çamaşırhane, temizlik, transport

işçileri)6. Atıkları bertaraf eden işçiler (çöpçü ve fırıncılar)7. Çöp karıştırıcıları ve buralara gelen hayvanlar.

Risk oranı açısından bu listeyi tam tersinden değerlendirebiliriz.

İnfeksiyöz atıklar aracılığı ile bulaşabilen etkenler;

BAKTERİLER• Bacillus antracis (şarbon)• Listeria monocytogenes• Salmonella türleri• Brucella türleri• Treponema pallidium• Toxoplasma gondii

VİRUSLAR• Hepatit B• HIV• HCV• HDV• HAV• CMV• EBV• Parvovirus B19• HTLV-1• KKKA vb kanamalı ateş etkenleri

• Tıbbi atıklara bağlı ferdi kazalar ve infeksiyon gelişimine sık rastlanır. HIV, hepatit B ve C gibi ciddi virüs infeksiyonları, çoğunlukla enjeksiyon iğnelerinin oluşturduğu kontamine kesici-delici özellikteki atıklarla yaralanma riski yüksek olan sağlık personelinde infeksiyonlara neden olur.

• Sağlık personellerinin hepatit B virüs enfeksiyonuna maruz kalmaları diğer mesleklere kıyasla 3-6 kat daha fazladır.

• 21 milyon Hepatit B enfeksiyonu (tüm yeni enfeksiyonların %32 i)

• 2 milyon Hepatit C enfeksiyonu(tüm yeni enfeksiyonların %40 ı)

• 260.000 HİV enfeksiyonu(tüm yeni enfeksiyonların %5 i)

WHO 2000

Kontamine şırıngaların yol açtığı enfeksiyonlar sonucu oluşan

hastalıklar:

SAĞLIK KURULUŞLARINDA OLUŞAN ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASI

A. EVSEL ATIKLARB. TIBBİ ATIKLARC. TEHLİKELİ ATIKLARD. RADYOAKTİF ATIKLAR

SAĞLIK KURULUŞLARINDAN KAYNAKLANAN ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASIEVSEL NİTELİKLİ

ATIKLAR(20 03* ve 15 01*)

TIBBİ ATIKLAR(18 01* ve 18 02*)

TEHLİKELİ ATIKLAR

RADYOAKTİ

F ATIKL

ARA:Genel Atıklar

20 03 01*

B:Ambalaj Atıkları15 01 01*,15 01 02* 15 01 04*,15 01 05*, 15 01 06*,15 01 07*,

C: Enfeksiyöz Atıklar18 01 03* ve 18 02 02*

D: Patolojik Atıklar

18 01 02*

E: Kesici Delici

Atıklar 18 01 01* ve

18 02 01*

F: Tehlikeli Atıklar

18 01 06*,180108*,

18 01 10*,180205*,

18 02 07*

G: Radyoak

tif Atıklar

Sağlıklı insanla-rın bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildi-ği bölümler, ilk yardım alanları, idari birimler, temizlik hizmet-leri, mutfaklar, ambar ve atöl-yelerden gelen atıklar:

B, C, D, E, F ve G gruplarında anılanlar hariç, tıbbi merkezler-den kaynakla-nan tüm atıklar.

Tüm idari birimler, mutfak, ambar, atölye v.s den kaynaklanan tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklar:

-kağıt-karton-mukavva-plastik-cam -metal v.b.

Enfeksiyöz ajanların yayılımını önlemek için taşınması ve imhası özel uygulama gerektiren atıklar:Başlıca kaynakları;I.Mikrobiyolojik laboratuvar atıkları-Kültür ve stoklar-İnfeksiyöz vücut sıvıları-Serolojik atıklar-Diğer kontamine laboratuvar atıkları (lam-lamel, pipet, petri v.b)I.Kan kan ürünleri ve bunlarla kontamine olmuş nesneler II.Kullanılmış ameliyat giysileri (kumaş, önlük ve eldiven v.b)III.Diyaliz atıkları (atık su ve ekipmanlar)IV.Karantina atıklarıV.Bakteri ve virüs içeren hava filtreleri, VI.Enfekte deney hayvanı leşleri, organ parçaları, kanı ve bunlarla temas eden tüm nesneler

Anatomik atık dokular, organ ve vücut parçaları ile ameliyat, otopsi v.b. tıbbi müdahale esnasında ortaya çıkan vücut sıvıları:

-Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar v.b (insani patolojik atıklar)-Biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri

Batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar:

-enjektör iğnesi,-iğne içeren diğer kesiciler-bistüri-lam-lamel-cam pastör pipeti-kırılmış diğer cam v.b

Fiziksel veya kimyasal özelliklerinden dolayı ya da yasal nedenler dolayısı ile özel işleme tabi olacak atıklar

-Tehlikeli kimyasallar-Sitotoksik ve sitostatik ilaçlar-Amalgam atıkları-Genotoksik ve sitotoksik atıklar-Farmasötik atıklar-Ağır metal içeren atıklar-Basınçlı kaplar

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı hükümlerine göre toplanıp uzaklaştırılır.

A. EVSEL ATIKLAR• Genel Atıklar• Sağlıklı insanların

bulunduğu kısımlar,• Hasta olmayanların

muayene edildiği bölümler,

• İlk yardım alanları,• İdari bölümler,• Temizlik hizmetleri,• Mutfak, ambar ve

atölyelerden gelen atıklar

• Ambalaj Atıkları• Tekrar kullanılabilir ve

geri kazanılabilir atıklar,• Kontamine olmamış

kağıt, karton, mukavva, cam, metal, plastik, vb.

• Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj atıkları ise kontamıne olmamaları şartıyla diğer ambalaj atıkları ile birlikte mavi renkli plastik torbalarla toplanırlar.

EVSEL ATIK

AMBALAJ ATIKLARI• Toplanan ambalaj atıklarının,

Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda geri kazanılmaları sağlanır.

B. TIBBİ ATIKLAR1. Enfeksiyöz Atıklar2. Patolojik Atıklar3. Kesici-delici Atıklar

1. Enfeksiyöz Atıklar1. Kan ve kan ürünleri başta olmak üzere

her türlü vücut sıvıları2. İnsan dokuları, organları, anatomik

parçalar3. Otopsi materyali, plasenta, fetus ve

diğer patolojik materyal4. Bunlarla bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf,

bandaj vb5. Hemodiyaliz ünitesi ve karantina atıkları6. Bakteri ve virüs tutucu hava filtreleri7. Laboratuvar kültürleri8. Enfekte deney hayvanı leşleri•

2. Patolojik Atıklar• Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli

tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar vb. (insani patolojik atıklar)

• Biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri

3. Kesici-Delici Atıklar• Enjektör iğnesi ve diğer tüm deri

altı girişim iğneleri, bistüri, lamel, lanset, bistüri, bıçak, serum seti iğnesi, kırık cam, ampul, kırılmış cam tüp ve petri kapları.

C. TEHLİKELİ ATIKLAR• Tehlikeli kimyasallar, Sitotoksik ve

sitostatik ilaçlar(Kemoterapi ilaçları)*, Amalgam atıkları, Genotoksik ve sitotoksik atıklar, Farmasötik atıklar, Ağır metal içeren atıklar, basınçlı kaplar.

• Bu atıkların bertarafı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre yapılır.

*Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 09.11.2005 tarih ve B100THG0120000 sayılı , Antineoplastik İlaç Hazırlama Merkezi Kurulması konulu genelge

TEHLİKELİ ATIKLAR• Röntgen banyo suları, “Tehlikeli

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda geri kazanılır veya bertaraf edilir.

• Kesinlikle kanalizasyon sistemine boşaltılmaz, doğrudan havaya verilmez, düşük sıcaklıklarda yakılmaz, evsel atıklarla karıştırılmaz ve depolanarak bertaraf edilmez.

D. RADYOAKTİF ATIKLAR• Radyoaktif atıklar hakkında bu

Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.

• Bu atıkların bertarafı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı doğrultusunda yapılır.

SAĞLIK BAKIMINDA OLUŞAN ATIKLAR

Sağlıkla ilgili işlemler sırasında oluşan atıkların; *Halk sağlığını tehdit etmeyen risksiz %85-90*Hastalık bulaştırabilen infeksiyöz %10-15

HASTANE ATIK ÜRETİMİ(KAYNAĞA GÖRE)

KaynakGünlük atık

üretimi(kg/yatak)

Üniversite Hastanesi 4.1-8.7Devlet Hastanesi 2.1-4.2Taşra Hastanesi 0.5-1.81. Basamak Sağlık Merkezi 0.05-0.20

Sağlık Kuruluşlarında Atık Yönetimi

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

Ve Getirdiği Sorumluluklar

TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ,

• -20/05/1993 tarih ve 21586 sayılı Resmi Gazete (mülga yönetmelik)

• -22/07/2005 tarih ve 258883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik Kapsamı;

Sağlık kuruluşlarından kaynaklanan evsel, tıbbi ve tehlikeli atıkların üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları kapsamaktadır.

Tıbbi Atıklar Sorumlusu (Madde

4);

Hastanelerin başhekimleri, başhekimin olmadığı yerlerde mesul müdürüdür.

Tıbbi Atık Yönetiminin Genel İlkeleri (1)

1. Tıbbi atıkların oluşumunun ve miktarının kaynağında en aza indirilmesi esastır,

2. Tıbbi atıkların, tehlikeli ve evsel atıklar ile karıştırılmaması esastır,

3. Tıbbi atıkların kaynağında diğer atıklardan ayrı olarak toplanması, biriktirilmesi,taşınması ve bertarafı esastır,

Tıbbi Atık Yönetiminin Genel İlkeleri (2)

4. Tıbbi atık üreticileri atıklarının bertarafı için gerekli harcamaları karşılamakla yükümlüdürler,

5. Tıbbi atık üreten sağlık kuruluşları, belediyelerin ve özel sektör firmalarının tıbbi atık yönetimiyle ilgili personellerinin periyodik olarak eğitimden ve sağlık kontrolünden geçirilmesi esastır,

6. Sağlık kuruluşları ve belediyeler, oluşan, taşınan ve bertaraf edilen tıbbi atık miktarını kayıt altına almakla yükümlüdürler.

OLUŞTURDUKLARI ATIK MİKTARINA GÖRE SAĞLIK KURULUŞLARI

Büyük Miktarda Atık Üreten Sağlık Kuruluşları: Üniversite hastaneleri,genel maksatlı hastaneler,doğum

hastaneleri,askeri hastaneler Orta Miktarda Atık Üreten Sağlık Kuruluşları: Sağlık merkezleri,tıp merkezleri,dispanserler,ayakta

tedavi merkezleri,bakım evleri,kan bankaları,diyaliz merkezleri,hayvan hastaneleri,tıbbi araştırma merkezleri,tıbbi ve biyomedikal laboratuvarlar, rehabilitasyon merkezleri, Biyoteknoloji laboratuvarları ve enstitüleri, acil yardım ve ilk yardım merkezleri

Küçük Miktarda Atık Üreten Sağlık Kuruluşları: Doktor muayenehaneleri,diş ve ağız sağlığı

muayenehaneleri, eczaneler,ambulans hizmetleri, fizik tedavi merkezleri, güzellik-kulak delme-dövme-akupunktur merkezleri,evde yapılan tedavi ve hemşire hizmetleri, hayvanat bahçeleri

TIBBİ ATIK ÜRETİCİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

1. Atıkları kaynağında en aza indirecek sistemi kurmakla,

2. Atıkların ayrı toplanması,taşınması ve geçici depolanması ile bir kaza anında alınacak tedbirleri içeren ünite içi atık yönetim planını hazırlamak ve uygulamakla,

3. Tıbbi,tehlikeli ve evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıklarını birbirleri ile karışmadan kaynağında ayrı olarak toplamakla,

4. Tıbbi atıklar ile kesici-delici atıkları toplarken teknik özellikleri bu yönetmelikte belirtilen torbaları ve kapları kullanmakla,

5. Ayrı toplanan tıbbi ve evsel nitelikli atıkları sadece bu iş için tahsis edilmiş araçlar ile ayrı ayrı taşımakla,

6. Atıkları geçici depolamak amacıyla geçici atık deposu inşa etmek veya konteyner bulundurmakla,yataksız ünite olması durumunda ise atıklarını en yakınındaki geçici atık deposuna götürmek veya bu atıkları toplama aracına vermekle,7. Tıbbi atıkların yönetimi ile görevli personelini periyodik olarak eğitmekle/eğitimini sağlamakla, 8. Tıbbi atıkların yönetimi ile görevli personelinin özel giysilerini sağlamakla,9. Tıbbi atıklarının toplanması,taşınması ve bertarıfı için gereken harcamaları atık bertarafçısına ödemekle,10. Oluşan tıbbi atık miktarı ile ilgili bilgileri düzenli olarak kayıt altına almak yıl sonu itibarı ile valiliğe göndermek-Bu bilgileri en az üç yıl süre ile muhafaza etmek ve talep edilmesi halinde Bakanlığın incelemesine açık tutmakla yükümlüdürler.

TIBBİ ATIK ÜRETİCİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

1- Ünite İçi Atık Yönetim Planı Hazırlanması• Atıkların kaynağında ayrı toplanması• Kullanılacak ekipman ve araçlar• Atık miktarları• Toplama sıklığı• Geçici depolama sistemleri• Toplama ekipmanlarının temizliği, dezenfeksiyonu• Kaza anında alınacak önlemler• Sorumlu personel ve eğitimleri içeren Ünite İçi Atık Yönetim Planını hazırlamak ve uygulamak zorundadır.

Ünite İçi Atık Yönetim Planı:• Atık yönetim planlarının

oluşturulması ve bu planın uygulanmasından sorumlu bir heyet(ATIK YÖNETİM BİRİMİ) tespit edilmesi gerekmektedir.

Ünite İçi Atık Yönetim Planı:Hastane başhekimi(Tıbbi Atık Sorumlusu-Madde 4)ninatık yönetim planı geliştirmeleri için bir atık yönetim birimioluşturması gerekmektedir. Bu birim aşağıdaki üyelerden

oluşabilir:• Başhekim• Hastane müdürü• Enfeksiyon kontrol sorumlusu• Hastane bölümlerinin başkanları• Atık yönetim sorumlusu (AYS)• Eczane sorumlusu• Radyoloji sorumlusu• Başhemşire• İdari mali işler sorumlusu

Atık Yönetim Planının Geliştirilmesi

1. Mevcut durumun tespiti 1. Üretilen atık miktarı2. Hastane içinde uygulanan işleme, taşıma ve depolama

teknikleri2. Hedeflerin belirlenmesi

1. Atık azaltma, tekrar kullanım ve geri dönüşüm imkanları3. Atık yönetim planının yürütülebilmesi için

stratejiler4. Eğitim5. Atık yönetim maliyetinin belirlenmesi

Atık Yönetim Sorumlusu(AYS)

• Hastane çalışanları arasından görevlendirilecek Atık Yönetim Sorumlusu (AYS), 1. Hastane atık yönetimi planının geliştirilmesi, 2. Günlük işlemlerin gerçekleştirilmesi ve

atık bertaraf sisteminin izlenmesi ile ilgili tüm sorumluluğu üstlenir.

Ünite İçi Atık Yönetim Planı:• Bir sağlık kuruluşunda atık yönetim

planının geliştirilebilmesi için, atık yönetim biriminin, hastanede üretilen tüm atıkların türünü ve miktarını bilmesi gerekmektedir. Bu amaç için atık üretilen tüm birimlerde günlük üretilen atık miktarı tartılmak suretiyle tespit edilir.

Atık Toplanması Açısından AYS1. Atık konteynerlerinin toplanmasını ve hastane bünyesindeki

geçici depolama yerine taşınmasını günlük olarak kontrol eder.

2. Hastane satın alma müdürlüğü ile işbirliği yaparak üretilen atıklar için uygun torba ve konteynerlerin, çalışanlar için koruyucu elbise ile tekerlekli taşıma araçlarının daima mevcut olmasını sağlar.

3. Hastane çalışanlarının, dolan torbaları ve konteynerleri, vakit geçirmeden, yenileri ile değiştirmelerini sağlar.

4. Hastane içerisinde üretilen atığın toplanması ile görevlendirilen çalışanların sevk ve idaresinde söz sahibidir.

Atık Depolanması Açısından AYS1. Tıbbi atıkların depolanacağı geçici atık

depolarının uygun kullanımını sağlar. Bunlar kilitli olmalı ve sadece atıklardan görevli personel tarafından ulaşılabilir olmalıdır.

2. Atık konteynerlerinin hastane içinde ve dışında kontrolsüz boşaltılmalarını önlemelidir.

Atık Toplanması ve Bertarafının Kontrolü Açısından AYS

1. Tüm atık bertaraf işlemlerinin koordinasyonu ve izlenmesinden sorumludur.

2. Atıkların kurum içinde ve dışında uygun şekilde toplanmasını ve öngörülen arıtma ve bertaraf yerine kadar yine uygun şekilde taşınmasını sağlar.

3. Atıkların yönetmelikte öngörülen süreden daha uzun bir süre kurum içinde depolanmamasına dikkat eder ve yerel yönetim veya görevlendireceği üstlenici atık nakliye firmasının atıkları düzenli olarak almasını sağlar.

Beklenmeyen durumların meydana gelmesi açısından

AYS: 1. Yazılı acil durum yöntemlerinin

hazırlanmasını ve ulaşılabilir olmasını, personelin acil durumlarda yapmaları gereken işler hakkında haberdar olmalarını sağlar.

2. Tıbbi atıklarla ilgili oluşturulan raporları kontrol eder ve araştırır.

*Atıkların ayrı toplanması için her serviste ağızlar kapalı ayak pedallı atık kutuları bulunmalıdır.*Atık kutularının üzerinde ait oldukları atık sınıfı ve hangi atıkların biriktirilebileceği büyük harflerle yazılı olmalıdır. *Atıkların ayrılması atığın üretildiği anda, örneğin enjeksiyonun yapıldığı veya gerekli ekipmanın ambalajından çıkartıldığı anda yapılmalıdır.

Atık yönetiminin hedefi:

Özel işlem ve bertaraf gerektiren

atıkların miktarının azaltılmasıdır.

Kırmızı tıbbi atık torbası• Yırtılmaya, delinmeye,

patlamaya ve taşımaya dayanıklı;

• orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden üretilmiş;

• Sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz;

• Çift kat kalınlığı 100 mikron;• En az 10 kg kaldırma

kapasiteli;• “Uluslar arası biyotehlike”

amblemi ve “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan kırmızı renkli torbalar kullanılır.

KESİCİ VE DELİCİ ATIK KUTUSU• Delinmeye,yırtılmaya,kırıl

maya ve paslanmaya dayanıklı

• Su geçirmez• Açılması ve karıştırılması

mümkün olmayan• “Uluslararası

Biyotehlike”amblemi ile”DİKKAT! KESİCİ VE DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi bulunması gerekir.

2-ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE TOPLANMASI

• Tıbbi atık torbaları ünite içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından,

• Tekerlekli ve kapaklı • paslanmaz metal,plastik veya

benzeri malzemeden yapılmış yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan,

• Temizlenmesi,dezenfeksiyonu kolay,sadece bu iş için ayrılmış

• Turuncu renkli• “Uluslar arası Biyotehlike”

amblemi ve “DİKKAT! TIBBİ ATIK”ibaresi taşıyan özel araçlarla toplanırlar

• Servislerde atıklar için ayrılmış olan yerde bulunan tekerlekli ağzı kapaklı konteynerlerde biriktirilen atıklar her gün, bu atıkların taşınmasında görevli olan personel tarafından hastanenin zemin veya bodrum katında, yönetmeliğe uygun şekilde inşa edilen geçici atık depolarına taşınırlar. Bu işlem için yük asansörleri kullanılabilir

2- ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE TOPLANMASI

3. ATIKLARIN AYRI TAŞINMASI Tıbbı atıkları taşımakla

görevlendirilen temizlik personeli çalışma sırasında

Eldiven, Koruyucu gözlük, Maske kullanır; çizme

ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer.

Bunların temizlenmesi belediyece veya belediyenin görevlendireceği kuruluşça yapılır.

3. ATIKLARIN AYRI TAŞINMASI1. Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca

yüklenmez ve taşınmazlar.2. Atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir

ve dezenfekte edilirler.3. Araçların içinde herhangi bir torbanın patlaması veya

dökülmesi durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve taşıma aracı ivedilikle dezenfekte edilir.

4. Tıbbi atıkların ünite içinde taşınması ile görevlendirilen personelin, taşıma sırasında 26 ncı maddede belirtilen şekilde özel nitelikli turuncu renkli elbise giymesi ve bunun ilgili ünite tarafından karşılanması zorunludur.

Dezenfeksiyon için başvurulabilecek yöntemler

1. En az 85 oC’deki sıcak su ile minimum 15 saniye muamele

2. En az üç dakika süre ile aşağıdaki kimyasallardan birisi kullanılarak iç yüzeylerin silinmesi veya kimyasalın içine daldırılması 1. Hipoklorid çözeltisi (500 ppm serbest klor).2. Fenol çözeltisi (500 ppm aktif madde).3. Iodoform çözeltisi (100 ppm serbest iyod).4. Amonyum çözeltisi (400 ppm aktif madde).

4-ATIKLARIN GEÇİCİ DEPOLANMASI

• Sağlık kuruluşları, atıkların bertaraf alanına taşınıncaya kadar güvenli bir

şekilde biriktirilmesi ve bekletilebilmesi için geçici atık deposu inşa etmekle

veya konteyner bulundurmakla yükümlüdürler.

• 20 ve üstü yatağa sahip sağlık kuruluşları geçici atık deposu

20’den az yatağa sahip konteyner sağlık kuruluşları

Yataksız sağlık kuruluşları en yakında bulunan -geçici atık deposu -konteyner veya taşıma aracı

20 VE ÜSTÜ YATAĞA SAHİP SAĞLIK KURULUŞLARI

• İki bölmeli(evsel+tıbbi)• İki günlük attık kapasiteli,• Temizlenmesi kolay malzeme

ile kaplı,• Yeterli aydınlatma ve pasif

havalandırmalı,• Dışa açılan veya sürmeli

kapılar,• Kapılar turuncu renkli• “Uluslararası Biyotehlike”

amblemi ve”Dikkat! Tıbbi atık”ibaresi olmalıdır.

• Araçların rahat ulaşabileceği yerde, yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerlerden uzak olmalıdır.

Kırmızı torbaların depolanması Mavi torbaların depolanması

20’DEN AZ YATAĞA SAHİP SAĞLIK KURULUŞLARI

En az iki günlük kapasiteye sahip,

Kilitlenebilinir kapaklı, Dik köşeler

içermez,kesişen yüzeyler yumuşak dönüşlerle birbirine birleşir,

Dış yüzeyi turuncu renkli “Uluslar arası Biyotehlike”

amblemi ve”Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi olmalıdır.

Yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerlerden ile gıda depolama,hazırlama ve satış yerlerinden uzak,

Her gün veya herhangi bir kazadan hemen sonra temizlenir/dezenfekte edilir

5-PERSONELİN EĞİTİLMESİ Personel, tıbbi atıkların toplanması, taşınması,geçici depolanması,yarattığı sağlık risklerineden olabilecekleri yaralanma ve

hastalıklarbir kaza veya yaralanma anında

alınacak tedbirlerkonusunda eğitime tabi tutulur.

6-BERTARAF HARCAMALARINI ÖDEMEK

Tıbbi atık üreticileri, ürettikleri atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı için gereken harcamaları, bertaraf eden kurum ve kuruluşa ödemekle yükümlüdürler.

Tıbbi atık bertaraf ücreti, her yıl il mahalli çevre kurulu tarafından tespit ve ilan edilerek Bakanlığa bildirilir.

VII-Kayıt Tutmak

Tıbbi atık üreticileri; Oluşan tıbbi atık miktarını düzenli

olarak kayıt altına alırlar ve yıl sonu itibari ile valiliğe gönderirler.

Atıkların kaynaklandığı ünitenin isim, adres ve telefonu

TarihMiktarTorbaSayısı

Kg

 Dikkat Edilecek Hususlar

Atıkların ÖzellikleriDepolama sırasında vuku bulan kazalar ve alınan önlemler

(   ) Enfekte(   ) Toksik(   ) Delici – Yırtıcı(   ) Şoklara Karşı Hassas(   ) Su ile Reaksiyona Girer(   ) Kolaylıkla Reaksiyona Girer(   ) Radyoaktif

Teslim Eden Teslim Alan

Tıbbi atık alındı belgesi/makbuzu

A. ATIK KAYNAĞI

B. TAŞIMATaşımayı Yapan Kuruluşunİsim, Adres ve Telefonu 

Aracın Plakası:Aracın Marka ve Modeli:Aracın Atıklarını Taşıdığı Üniteler1-                               3-2-                               4-

Taşıma Sırasında Vuku Bulan Kazalar ve Alınan Tedbirler:

Atıkların Teslim Edildikleri İmha Sahası:

Teslim Alan (İsim, ünvan)

C. BERTARAF TESİSİ Bertaraf Sahasının Adı ve Yeri:  

Gömme ile uzaklaştırıldı ise gömüldüğü yer:Yakma ile uzaklaştırıldığı takdirde kül ve diğer kalıntıların uzaklaştırma yeri ve yöntemi

Bertaraf Yöntemi:(  ) Gömme(  ) Yakma(  ) Diğer (açıklayın)

 

Atıkların uzaklaştırılmadan önce tabi olduğu işlemler: 

Atığın MiktarıTorba Sayısı /kg Uzaklaştırma Tarihi

Sorumlunun İsim ve ünvanı

Belgenin belediyeye teslim edildiği tarih:………Belgeyi alan belediye yetkilisinin ismi:……………