sa furriada frantzesa 1789

31

Upload: tybalt

Post on 03-Feb-2016

19 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Sa furriada frantzesa 1789. In su 1700 nascit sa cuntierra intra de: Burghesus : chi si pensànt chi s'arrichesa depiat essi su minescimentu de su traballu Nòbilis : chi si pensànt chi s'arrichesa fiat una chistioni de “sànghini e de famìllia” Custas duas posturas no podiant cuncordai. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Sa furriada frantzesa 1789
Page 2: Sa furriada frantzesa 1789

Sa furriada frantzesa 1789

Page 3: Sa furriada frantzesa 1789

In su 1700 nascit sa cuntierra intra de:

Burghesus: chi si pensànt chi s'arrichesa depiat essi su minescimentu

de su traballu

Nòbilis: chi si pensànt chi s'arrichesa fiat una chistioni de “sànghini e de

famìllia”

Custas duas posturas no podiant cuncordai

Page 4: Sa furriada frantzesa 1789

In Fràntzia bincit sa burghesia alliada cun su pòpulu e fundat un'arrepùblica illuminista.

Page 5: Sa furriada frantzesa 1789

Il governo, conoscendo la felice situazione dell’Isola per la fertilità del suolo, la ricchezza

delle miniere e la moltitudine dei porti; informato dell’estremo malcontento degli

abitanti contro il governo piemontese, considerato che la Repubblica

impadronendosi dell’Isola garantirebbe asili sicuri ai suoi vascelli, che ne priverebbe allo stesso tempo i suoi nemici e che ciò sarebbe

della più grande importanza per il suo commercio e il suo approvigionamento,

decreta…

… de cunchistai sa Sardìnnia.

Page 6: Sa furriada frantzesa 1789

Nais frantzesas arribendi. 1793

Page 7: Sa furriada frantzesa 1789

In su gennàrgiu de su 1793 is Frantzesus

arribant a Carloforte, ndi sciùsciant sa stàtua de

Carlo Emanuele III e pesant s’Arrepùbrica de

Carloforte.

Page 8: Sa furriada frantzesa 1789

Nais frantzesas spetzonendi

Page 9: Sa furriada frantzesa 1789

Is frantzesus mirant a Casteddu chi spetzonant cun 12.000

bombas e apustis calant de is nais in sa praja de Cuartu e si ponint in mesu de is montis de

arena de su Poetu.

Page 10: Sa furriada frantzesa 1789

Frantzesus in Santu Fratzòriu

Page 11: Sa furriada frantzesa 1789

Sa milìtzia sarda dda cumandànt: Gironi Pitzolo, unu nòbili de

Casteddu, e Pissenti Sulis, unu notàriu de

Casteddu ma de aredeu de pòpulu.

Page 12: Sa furriada frantzesa 1789

Militzianus sardus in su Poetu

Page 13: Sa furriada frantzesa 1789

Militzianus sardus

Page 14: Sa furriada frantzesa 1789

Sa Batalla de is Axrolas (Cuartu)

Page 15: Sa furriada frantzesa 1789

Is franzesus iant pèrdiu sa gherra cun is sardus in su cabu de giossu e in s’interis iant pèrdiu finsas in

s’arcipèlagu de Maddalena e in su mesi de maju is Spanniolus nci ant bogau is Frantzesus de Carloforte

puru.

Page 16: Sa furriada frantzesa 1789

S'urrei Vittorio Amedeo III po torrai gràtzias a is sardus detzidit:

aministia a is bandius chi iant pigau parti a sa batalla po nci bogai is

Frantzesus10 bussas de stùdiu po giòvunus sardus

po studiai in Sardìnnia o in Piemonti24 arrobas de 60 scudus donniuna po bagadias chi fiant acanta de si cojai

1000 scudus a s’annu po su Spidali de Casteddu

Page 17: Sa furriada frantzesa 1789

Insandus su Stamentu sardu, chi no ddu pinnigànt de su 1698, iat mandau

un’ambasceria a Torino (nci fiat Pitzolo puru) po presentai a s’urrei, Vittorio Amedeo III,

cincu domandas, chi fiant:

a pinnigai su Stamentu dònnia 10 annus

a no bogai is leis spanniolas de profetu po is predis e po is nòbilis

a donai is incàrrigus militaris e tzivilis totus a is Sardus (bogau su visurrei)

a fai in Torino unu Ministero per gli Affari di Sardegna

a fai in Casteddu unu Consiglio di Stato, po castiai e agiudai su traballu de su visurrei

Page 18: Sa furriada frantzesa 1789

S'urrei narat ca nou e insandus is sardus

aparìciant sa furriada.

Page 19: Sa furriada frantzesa 1789

1794. S’avolotu de Casteddu (28 de abrili)

Page 20: Sa furriada frantzesa 1789

In su mesi de abrili de su 1794 su visurrei, Vincenzo Balbiano, si ndi

acatat chi est movendi-sì cosa in Casteddu e su 28 de su mesi fait

impresonai duus casteddajus, Cabras s’abogau e Bennardu Pintor,

incurpendi-ddus de essi de is cabus de s’avolotu chi fiant aparicendi.

Is casteddajus, infogaus puru de is duus presoneris, si nci fùrriant, pinnigant e incortint totu is Piemontesus e su 30

ddus torrant a Piemonti.

Page 21: Sa furriada frantzesa 1789

2011. Palàtziu de su Visurrei

Page 22: Sa furriada frantzesa 1789

Giuanni

Maria

Angioy

Page 23: Sa furriada frantzesa 1789

Po sa primu borta apustis de 400 annus is Sardus si depint guvernai a solus.

Nascint duus partidus:

partidu cunservadori (chi su cabu fiat Pitzolo)

partidu de cambiamentu mannu (cabu Giuanni Maria Angioy)

Page 24: Sa furriada frantzesa 1789

Visurrei Vivalda, 1794 -1799

Page 25: Sa furriada frantzesa 1789

Su Visurrei Filippo Vivalda fiat a naturali dèbili e no fiat bonu a pigai detzididuras, fiat diacòrdiu cun is fortzas progressistas de s'ìsula, ma custu iat fatu dannu a is cunservadoris marchesu de

Planàrgia e a Pitzolo. Su primu boliat chi is milìtzias furriadoras fessint sculadas e Pitzolo boliat fai sciri a totus is furriadoris de su 28 de abrili. Su partidu de is arreformadoris e su club

de is giacobinus ant frimau custas tentas, cun sa propaganda insoru. Sa manera de fai de Pitzolo

e de su marchesu de Planàrgia fiant faendi arrennegai su pòpulu, e una furriada noa fiat nascendi, candu Torino iat impostu giugis. Su 6 de mesi de argiolas de su 1795 su pòpulu fait giustìtzia bocendi a unu e a

s'àteru.

Page 26: Sa furriada frantzesa 1789

Is pòburus de Cabu de Susu, sighendi s'essempru casteddaju, pigant alientu e si fùrriant su 28 de mesi de idas de su

1795, faendi un’avolotu mannu in Tàtari.

Su visurrei Vivalda cumprendit ca ddus podit firmai sceti unu chi siat de sa

parti insoru issu etotu.

Po custu mandat a Giuanni Maria Angioy.

Page 27: Sa furriada frantzesa 1789

1796. Intrada in Tàtari

Page 28: Sa furriada frantzesa 1789

Aparìciat un’armada chi, bolit alliberai totu Sardìnnia.

Ma in Casteddu, su partidu democràticu fiat bessiu dèbili e su partidu cunservadori si fiat torrau a strantaxai e fiat bessiu su prus forti,

in prus s’urrei in s’interis iat agradèssiu is cincu domandas, de manera de isulai is chi

fiant cun Angioy.

Po cussu, de Casteddu aparìciant un'àtera armada forti meda po ddu firmai e in

làmpadas de su 1796 in Aristanis ddu bincint.

Page 29: Sa furriada frantzesa 1789

Vengàntzia contras a is angioinus e po finas contras de sa bidda sua, Bono.

Medas cundennas chena processus e genti meda morta.

Giuanni Maria Angioy si ndi depit fuiri a Fràntzia, anca morit in su 22 de

martzu de su 1808.

Page 30: Sa furriada frantzesa 1789

Monumentu

in Bono

(Tàtari)

Page 31: Sa furriada frantzesa 1789

Murali in Orgòsolo (Nùgoro)