Rozwój psychofizyczny dziecka w edukacji wczesnoszkolnej

Zmiany w rozwoju fizycznym dziecka

Wydłużają się i twardnieją kości kończyn, rosną zęby stałe, zmieniają się proporcje ciałaWiększa odporność na zmęczenie związana z

dłuższym przebywaniem w jednej pozycji.

Rozpoczyna się pierwszy etap kostnienia nadgarstkaPoprawia się płynność i szybkość ruchów rąk (dziecko łatwiej uczy się pisania w linijkach i

łączenia liter, zaczynają ładniej rysować, lepiej wycinać itp.).

Zmiany w rozwoju fizycznym dziecka

Mięśnie stają się silniejsze – wzrasta siła skurczu

Są bardziej odporne na zmęczenie – rzadziej potrzeby fizjologiczne.

Rozwijają się wszystkie narządy wewnętrzne – lepiej pracuje serce i płuca (lepsze dotlenienie), zwiększa się pojemność żołądka

Rośnie potrzeba ruchu, zmniejsza się częstotliwość przyjmowania pokarmów.

Dzieci są bardziej odporne na choroby

Zmiany związane z płcią

U chłopców rozwija się pas barkowy, u dziewcząt – pas miednicowy

U chłopców kości długie grubieją bardziej niż u dziewczynek

„głód ruchu”: bieganie, siłowanie się, rywalizacja, bijatyki;

ruch – kryterium oceny społecznej kolegów

Kościec kształtuje się u dziewcząt o ok. 1,5-2 lat krócej niż u chłopcówwolą wycinać, rysować, malować; ich zeszyty są

bardziej staranne (pismo)

„my chłopaki” – „my dziewczynki”

Zmiany w układzie nerwowym

Zmiany w układzie nerwowym

Wydłużają się wypustki komórek nerwowych, dojrzewają drogi nerwowe – szybkość i dokładność przewodzenia impulsów

lepszy czas reakcji, zanikają współruchyWzrasta ilość połączeń nerwowych

Poprawia się koordynacja ruchów, integracja informacji z różnych narządów zmysłu

Dojrzewają receptory zmysłów – poprawia się ostrość wzroku, wrażliwość na barwy, lepszy odbiór bodźców słuchowych, utrzymanie równowagi

Dzieci odbierają dokładniejsze informacje z otoczenia

Zmiany w układzie nerwowym

Dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za czynności szkolne – poprawia się wzrokowe i słuchowe spostrzeganie analityczno-syntetyczne

różnicowanie liter i fonemówDojrzewają struktury mózgowe

odpowiedzialne za procesy myślowe – początki myślenia konkretno-wyobrażeniowego operacyjnego na konkretach (powyżej 6 r.ż.)

tworzenie pierwszych pojęć, rozumienie odwrotności procesów, klasyfikowania itp.

Zmiany w układzie nerwowym

Dojrzewa cały układ nerwowy

zdolność skupienia uwagi – początki uwagi dowolnej

zdolność do zapamiętywania – lepsza pamięć trwaławzrasta siła procesów hamowania – lepsza kontrola

emocji (niechęci, zmęczenia)lepiej tolerują oczekiwanie na zaspokojenie głodu

znika dziecięcy infantylizm emocjonalnyliczenie się z opinią dorosłych

Dojrzałość emocjonalna

Wyznaczniki wg D. Golemana (1997)Wiara w siebieCiekawośćIntencjonalnośćSamokontrolaTowarzyskośćUmiejętność porozumiewania sięUmiejętność współdziałania

Sześcioletni uczeń

Sześcioletni uczeń

Uwaga:przewaga uwagi mimowolnej – bodźce z

otoczenia rozpraszają uwagę, czas skupienia – 15 min., dziecko nie potrafi skupiać uwagi na kilku

czynnościach (słuchać n-lki i np. pisać)silna koncentracja wywołuje zmęczenie

Sześcioletni uczeń

Pamięć:przeważa wciąż pamięć mechanicznamała gotowość pamięci do wydobycia żądanej

informacji

Ruch:słaby kościec i słabe mięśnie – częsta zmiana

pozycjiKładą się na ławce, podpierają się, wychodzą

Sześcioletni uczeń

Pisanie:wciąż silne napięcie mięśniowe rąk – palców,

nadgarstka, przedramienia i barków. ruchy rąk nie są płynnewystępuje geometryzacja i brak precyzji (łuki)może wystąpić niechęć do pisania, do szlaczkówpismo mało kształtne, nie mieści się w liniaturzelitery nie będą powiązaneproste szlaczki (linie proste i łamane)

Sześcioletni uczeń

Stosunki przestrzenne :dzieci mają jeszcze kłopot z oceną stosunków

przestrzennych, np.: prawo, lewo, obok, za, spod itp.

rzutuje to na różnicowanie kształtów liter i cyfr, utrudnia ich zapamiętywanie

Słuchanie: dzieci zdolne są do podziału zdania na

wyrazy, do analizy, syntezy sylabowej wyrazu, do wysłuchania głosek w nagłosie.

Sześcioletni uczeń

Myślenie:dominuje myślenie przedoperacyjne, konkretno-

wyobrażenioweliczebność zbioru zmienia się przy innym ułożeniu

elementów, wody przelanej do talerzyka „ubywa”dzieci dodają wszystko – złotówki do kilogramów do

jabłekbrak odwracalności myślenia - nie potrafią odwrócić

procesu przekształceń, nie rozumieją pojęcia liczbynie ma jeszcze ukształtowanych pojęć czasowychnie różnicują pojęć np. kura - kogut

Największe różnice w sferze emocjonalnej

Poziom rozwoju w tym obszarze, decydujeo samodzielności, zaradności, łatwości nawiązywania kontaktów, umiejętności

współdziałania, podporządkowania się wymogompodejmowania zadań i ponoszenia

odpowiedzialności. Posiadanie tych umiejętności i ich rozwój mają

kluczowe znaczenie w procesie adaptacji w szkole, w radzeniu sobie ze zmianami, nowymi i trudnymi sytuacjami, a także w osiąganiu sukcesu.

Sześcioletni uczeń

Emocje, motywacje:Dziecko sześcioletnie ma mniej dojrzały układ

nerwowy niż siedmiolatek i z tego powodu silniej reaguje emocjonalnie,

wszystkie emocje, te pozytywne, a tym bardziej negatywne oraz duża liczba różnorodnych bodźców, stanowią dla organizmu ogromny wydatek energetyczny, „wypala się”

rozregulowuje się jego funkcjonowanie (staje się płaczliwe, drażliwe, nieznośne, agresywne itp.)

Sześcioletni uczeń

Reakcje emocjonalne są bezpośrednie, gwałtowne, nieadekwatne do działającego bodźca

Początki takich reakcji emocjonalnych jak współczucie i wdzięczność

Dzieci nie potrafią werbalizować swoich przeżyć i najczęściej wyrażają je w działaniu

Wychowanie i edukacja a intensywne wspomaganie

rozwoju umysłowego na bazie diagnozy strefy najbliższego rozwoju

Dobre dopasowanie procesu uczenia się do potrzeb rozwojowych dziecka

Podstawą doświadczenie

Proces uczenia się przyjemny dla dziecka (E. Gruszczyk-Kolczyńska)

Ważna jest ciągłość w edukacji, możliwość nawiązania przez dziecko do tego, co już wie

i potrafi, zaspokajanie jego ciekawości i budzenie zainteresowań.

Uczeniu się sprzyja też współdziałanie z innymi dziećmi, tworzenie wspólnoty.

Powyższe prawidłowości rozwoju dzieci są uzasadnieniem potrzeby indywidualizowania procesu wychowania i edukacji oraz stosowania aktywnych metod pracy.

Sześcioletni uczeń

Metody i sposoby pracy:

Metody i sposoby pracy

Nauczyciel klasy różnowiekowej tak organizuje pracę podczas zajęć edukacyjnych, aby starsi uczniowie, pomagali młodszym, a młodsi – uczyli się od starszych. Przykłady rozwiązań:

praca z podziałem na grupy (młodsi dostają łatwiejsze zadania),

stosowanie kart pracy z zadaniami do wyboru przez ucznia,

różnicowanie prac domowych,organizowanie konkursów i innych form pracy

„dla chętnych”,wprowadzenie do codziennej praktyki szkolnej

gier, zabaw dydaktycznych, łamigłówek itp.

Organizacja pracy

zapewnienie im możliwości regularnego spożywania

wysokowartościowych posiłków, wyposażenie pomieszczeń w odpowiednie meble i urządzenia oraz dbanie o prawidłowe warunki

realizacji zajęć.w salach lekcyjnych projektuje się część

edukacyjną i część rekreacyjną, gdzie zwykle zgromadzone

są zestawy do zabaw w różne zawody, gry, układanki i inne zabawki.

Organizacja pracy

konieczność organizowania zajęć na świeżym powietrzu. Ważną rolę odgrywają tu specjalnie w tym celu utworzone przy szkołach place zabaw.

szybkie poznanie nowego otoczenia, udział w zabawach integracyjnych z rówieśnikami, a także zadowolenie z udziału w atrakcyjnym programie opieki świetlicowej.

Wraz z obniżeniem wieku obowiązku szkolnego zmieniono podstawę programową, bardziej dostosowano ją do potrzeb i możliwości dziecka młodszego.

Obecnie treści kształcenia dla klasy I są rozszerzeniem i kontynuacją tego, czego się dzieci nauczyły w przedszkolu, a jednocześnie stanowią bazę dla edukacji w klasie II i III.

Organizacja pracy

zaleca się rezygnację z tradycyjnych w szkole klasówek i sprawdzianów na rzecz sprawdzonych sposobów oceniania postępów uczniów, do których

można zaliczyć aktywność edukacyjną na zajęciach, analizę wykonanych podczas lekcji zadań, ćwiczeń oraz innych wytworów.

„Pewnym krokiem do szkoły, czyli co powinniśmy wiedzieć o gotowości szkolnej dziecka”

Drogi Rodzicu! Mam nadzieję, że informacje tu zawarte

pomogą Ci w analizie zachowań Twojego dziecka oraz w zweryfikowaniu wiedzy i umiejętności jakie na

początku edukacji szkolnej powinno posiadać.

RODZICU! Jeżeli Twoje dziecko:

Podczas ubierania się wymaga pomocy zapinania guzików, wkładania butów, wiązania sznurowadeł czy szalika

Nie podejmuje próby radzenia sobie nawet z najmniejszymi trudnościami Potrzebuje dodatkowych wyjaśnień, ukierunkowania do działania

Zraża się nawet małymi niepowodzeniami, wycofuje się

Ma kłopoty z zapamiętywaniem

i wykonywaniem poleceń oraz koncentracją uwagi

To znaczy, że Twoje dziecko jest mało SAMODZIELNE – niebędzie chciało podejmować zadań wyznaczonych przez szkołę,

a związanych m.in. z nauką czytania, pisania, myśleniem matematycznym!!!

RODZICU! Jeżeli Twoje dziecko: Nie przestrzega ustalonych zasad współpracy w grupie, rodzinie W zabawach i w aktywności zadaniowej reaguje gniewem, obraża się, odwraca i odchodzi

Łatwo wybucha złością, płaczem, krzykiem, zachowuje się impulsywnie w stopniu utrudniającym mu kontakt z dziećmi

Zachowuje się agresywnie wobec

Ciebie i innych w przedszkolu, w domu, na ulicySprzeciwia się, nie wykonuje poleceń

To znaczy, że Twoje dziecko jest KONFLIKTOWE i MAŁO ODPORNE

EMOCJONALNIE– nie będzie chciało

współpracować w grupie rówieśniczej, może być przez tę grupę odrzucone!!!

Dziękuję za uwagę !