rozwoj poznawczy
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
ROZWÓJ POZNAWCZY
PRZYGOTOWAŁA: PAULA PILARSKA
Teoria poznawczo-rozwojowa Jeana Piageta
• Według tej teorii, istotą rozwoju
psychicznego jest rekonstrukcja
i reintegracja struktur
poznawczych.
• Mechanizmem tak rozumianego
rozwoju jest dążenie systemu
poznawczego do zrównoważenia,
u którego podstaw leżą dwa,
powiązane ze sobą, procesy –
asymilacja i akomodacja.Jean Piaget
(9.08.1896 – 16.09.1980)
ADAPTACJA – procesy przystosowywania się do środowiska:
• Asymilacja – włączanie struktur zewnętrznych do już
ukształtowanych struktur poznawczych.
• Akomodacja – proces polegający na dostosowaniu struktur
wewnętrznych do struktur asymilowanych, w wyniku czego
dochodzi do ich przekształceń.
• Stałość przedmiotu – 4-8 miesiąc (stadium 3)
• Egocentryzm – nie rozróżnianie siebie od świata zewnętrznego.
Asymilacja i akomodacja
Schematy
są wyrażone w działaniu zewnętrznym, sięganiu,
chwytaniu, manipulowaniu
Operacja
zakłada jakąś formę działania, operowania w celu
rozumienia świata.
Operacje to systemy wewnętrznych działań
Cztery okresy rozwojowe
• Okres sensoryczno – motoryczny od urodzenia do 2 r.ż.
• Okres przedoperacyjny od 2 do 6 r.ż.
• Okres operacji konkretnych od 6 do 11 r.ż.
• Okres operacji formalnych od 11 do dorosłości
Okres sensoryczno - motoryczny
Stadium 1Ćwiczenie
odruchów
od ur. do
1 msc
Stadium 2Rozwijanie
schematów
od 1 do
4 mc-a
• Schemat – wyćwiczone wzorce działania np.:
schemat ssania,
• coraz precyzyjniejsze, koordynacja zmysłów
(słuch – wzrok, wzrok - dotyk)
• zachowanie skierowane do wewnątrz, zabawa
misiem dla manipulacji
Stadium 3 Odkrywanie
procedur
od 4 do
8 mc-a
• Zainteresowanie światem zewnętrznym –
działanie na zewnątrz.
• rozumienie przyczynowości post factum
Okres sensoryczno - motorycznyStadium 4 Intencjonalne
zachowanie
od 8 do
12 msc
• intencja a nie rozumienie post factum – bierze
grzechotkę, aby grzechotać
• badania z przeszkodami (przykrywanie
zabawek)
Stadium 5 Nowość
i eksploracja
od 12 do
18 mc-a
• tworzy nowe schematy,
• odkrywa nowe rozwiązania,
• aktywnie eksploruje metodą prób i błędów,
• eksperymentowanie dla eksperymentowania
Stadium 6 Reprezentacje
umysłowe
od 18 do
24 mc-a
• myślenie i działanie wobec świata w sposób
wewnętrzny
Luciene zabawa zegarkiem – funkcja
symboliczna
Jacqueline – trawa – obrazy umysłowe
Okres przedoperacyjny
od 2 do 6 r.ż.
Pojawia się funkcja symboliczna – zastosowanie jednej
rzeczy jako symbolu innej,
Rozumienie tożsamości jakościowej – drut pomimo
zgięcia to ten sam drut,
Egocentryzm – niemożność przyjęcia innej perspektywy
– zadanie z górami,
Koncentracja na jednym aspekcie problemu.
Egocentryzm
Problem zachowania stałości
Okres operacji konkretnych
od 6 do 11 r.ż.
dziecko zyskuje wiedzę, że ILOŚCIOWE cechy obiektów
są niezmienne
coraz bardziej odwracalne manipulacje na reprezenta-
cjach konkretnych przedmiotów,
decentracja umożliwiająca uwzględnienie w rozważaniach
wielu własności przedmiotu w tym samym czasie
główne osiągnięcia – zdolność do zachowania ilości, np.:
masy, czy objętości,
a także rozumowanie sylogistyczne, np.: „Jeżeli każdy M
jest P oraz każdy P jest S, to każdy M jest S.”
Okres operacji formalnych
od 11 do dorosłości
w pełni odwracalne operacje umysłowe,
główne osiągnięcia – myślenie abstrakcyjne i hipotetyczno
dedukcyjne (gdyby, może, jeśli) rozumowanie logiczne,
nastolatek lepiej czuje się w tym co hipotetyczne, wyobrażone
zadanie: badany musi określić jakie czynniki wpływają na
częstotliwość wahnięć wahadła (długość sznurka, waga ciężarka,
siła z jaką jest popychany, wysokość z jakiej jest spuszczany,
kombinacja dwóch lub więcej czynników.)
Inteligencja
Inteligencja
Stern (1927): Inteligencja jest to ogólna
zdolność do adaptacji do nowych warunków,
zwłaszcza do wykorzystania wiedzy w nowych
sytuacjach.
Nęcka (1994): Inteligencja jest to zdolność
przystosowania się do nowych okoliczności
dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji,
korzystania z uprzednich doświadczeń i
skutecznej kontroli nad własnymi procesami
poznawczymi.
Inteligencja
Boring: Inteligencja jest tym co
mierzą testy inteligencji – tak więc
nie jest czymś konkretnym, lecz
można ją opisać poprzez sposób
pomiaru
Iloraz inteligencji
Alfred Binet w 1905 roku,
razem z Theodore Simonem
stworzył pierwszy test na
inteligencję - test Binet-
Simon – dla dzieci z
upośledzeniem umysłowym
skrót I.Q. wprowadził w
1912 roku William Stern
I.I. = WU : WŻ x 100 Alfred Binet (1857-1911)
Rozkład wyników IQDzisiaj sumuje się punkty w teście i porównuje do wyników w populacji
Testy mierzące inteligencję
D. Wechsler skonstruował
dwa, o światowej sławie,
testy badające
inteligencję:– Wechsler Intelligence Scale
for Children (WISC)
– Wechsler Adult Intelligence
Scales (WAIS) David Wechsler (1896-1981)
Testy WECHSLERA
W tych skalach oblicza się ogólny IQ, który składa
się z dwóch wyników składowych:
1. IQ dla skal werbalnych – mierzących wiedzę
ogólną, zakres słownictwa oraz zdolności
rozumienia stwierdzeń i problemów wyrażonych
słowami
2. IQ dla skal wykonaniowych – mierzący
inteligencje niezależną od zdolności werbalnych,
np.: odwzorowywanie lub kojarzenie symboli i cyfr.
Testy mierzące inteligencję
to przeróżne zdania, które w niewielkim stopniu
odwołują się do posiadanej wiedzy,
testy inteligencji to narzędzia mierzące sprawność
intelektualną na podstawie efektywności
wykonywanych zadań umysłowych.
Test RAVENA
test składający się z 5 skal A, B, C, D, E (po 12 zadań),
badana osoba musi wychwycić relacje między elementami wzoru
(matrycy) i wskazać brakujący element wzoru z podanych poniżej
matrycy,
test ten diagnozuje tzw. inteligencje niewerbalną niezależną od
doświadczenia osoby badanej, jej wykształcenia pochodzenia itp.
sprawdza on zdolności jednostki do dedukcji oraz zdolność do
logicznego myślenia, zauważania zasady ciągłości wzorów (skala
A) dostrzegania analogii pomiędzy parami figur (skala B),
progresywnych zmian wzorów (skala C), przestawiania figur (skala
D), rozkładania figur na elementy (skala E).
Test RAVENA
Test RAVENA
Test RAVENA
Wyniki testów inteligencji
Podstawa do interwencji i korekty, a nie podstawa
decyzji do jakiej szkoły powinien trafić uczeń
Niski wynik w teście – dlaczego dziecko tak wypadło:
czy jest zaniedbane wychowawczo, czy sobie
z czymś sobie nie radzi, może przeżywa lęk przed
oceną
Testy psychologiczne powinny być:
Rzetelne
Trafne
Znormalizowane
Wystandaryzowane
Obiektywne
• Rzetelność – to dokładność dokonywanego przez test pomiaru
• Trafność – test mierzy to, do czego został skonstruowany
• Normalizacja - oznacza opracowanie norm, przy pomocy
których jest oceniany uzyskany przez badanego rezultat (wynik
surowy). Dobrze skonstruowany test powinien tak różnicować
badanych, by rezultaty badań rozkładały się zgodnie z krzywą
Gausa
• Standaryzacja testu - polega na dokładnym i szczegółowym
określeniu procedury prowadzenia badań testowych (dla
każdego testu podręcznik)
• Test obiektywny to taki, który daje te same wyniki jeśli
opracowują go dwie różne osoby.
Czy inteligencję dziedziczymy? (źródło: Zimbardo, 1999, s. 568)
Korelacje ilorazu
inteligencji
Bliźnięta jednojajowe
- wychowywane razem
- wychowywane osobno
0,86
0,72
Bliźnięta dwujajowe
- wychowywane razem0,60
Rodzeństwo
-wychowywane razem
-wychowywane osobno
0,47
0,24
Rodzic/dziecko 0,40
Przybrany rodzic/dziecko 0,31
Kuzyni 0,15
Związki pomiędzy dziedzicznością, środowiskiem a IQ
(źródło: Zimbardo, 1999, s. 569)
0102030405060708090
100110120
1 -najniższa
klasaspołeczna
2 3 4 -najwyższa
klasaspołeczna
średni I.I. ojcówśredni I.I. synów
Badania z lat 70 XX wieku
DZIEKUJĘ