Prof. dr hab. med.Irena Norska-Borówka

Rozwój neonatologii w Zabrzu, w tym leczenia wcześniaków

Konferencja naukowa „Interdyscyplinarność we wczesnej interwencji dziecka niewidomego ze sprzężoną niepełnosprawnością”.

„Od 60 lat zajmuję się problematyką zdrowia dzieci i młodzieży, zwłaszcza z terenów zagrożonych skażeniem naturalnego środowiska. Udowodniłam w

swoich badaniach, że stężenie ołowiu w krwi pełnej u noworodków, niemowląt, dzieci małych a także młodzieży jest dobrym wykładnikiem

zdrowia środowiskowego. „

Dr Irena Norska z mężem, dr Stefanem Norskim, wybitnym kardiologiem, starszym asystentem I Kliniki Chorób Wewnętrznych ŚAM, pod kierownictwem prof. Józefa Japy

 Zdjęcie z roku 1956, przedstawia pracowników I-wszej Kliniki Położnictwa i Ginekologii z oddziałem noworodków i wcześniaków w Zabrzu.

Od lewej, dr. H. Wojciechowska*, prof. M. Głowiński, prof. J. Starzewski, dr. J. Rudkowska, prof. R. Wawryk, dr. I. Norska*.

*pediatrzy

 

Pracownicy oddziału noworodków i wcześniaków w Zabrzu w 1973r.

Od lewej- dr. S. Zarzycki, dr. A. Kubicka,dr. hab. I. Norska, pielęgniarka oddziałowa E. Mazurek i dr B. Kurtz.

 

Zespół naukowy ds. toksoplazmozy wrodzonej, nagrodzony w 1973r. przez Ministra Zdrowia i Opieki

Społecznej

Od lewej Profesor dr hab. Eugeniusz Samochowiec, doc. dr hab. med. Irena Norska, Profesor dr hab. Roman Wawryk, dr n. med.. Barbara Piotrowicz.

Zespół lekarzy, pracowników Katedry Położnictwa i Ginekologii w Zabrzu przed reorganizacją Śląskiej Akademii Medycznej-przed utworzeniem

nowego Wydziału Lekarskiego w Katowicach (1975r.)

Od lewej siedzą: Prof. dr hab. E.Samochowiec, dr M. Piasecka, prof. dr hab. R. Wawryk, doc. dr hab. I. Norska, prof. dr hab. W. Waroński.

Szkoła neonatologii w Zabrzu utworzona przez doc. dr hab. Irenę Norską w 1975r.

Doc. dr hab. Irena Norska w 1975r. była ordynatorem oddziału noworodków i wcześniaków w Katedrze Położnictwa i Chorób Kobiecych SAM w Zabrzu. Jej asystenci byli już doktorami nauk medycznych (ich najważniejsze publikacje przed promocją doktorską):

1) Dr n. med. Alina Kubicka: Niewydolność krążenia u matek z wadą serca w ciąży a objawy przewlekłego niedotlenienia u noworodków.

2) Dr n. med. Stefan Zarzycki: Dalsze losy dzieci urodzonych cięciem cesarskim.

3) Dr n. med. Bertold Kurtz: Analiza porodów i przebieg okresu noworodkowego u płodów olbrzymich ( z ciężarem urodzeniowym powyżej 4500g)

Tematy rozpraw doktorskich i ich opracowanie było wspólne z doc. dr hab. Ireną Norską i miało wpływ na rozwój naukowy jej asystentów.

Osiągnięcia naukowe prof. dr hab. med. Ireny Norskiej-

Borówki do 1975r. (przed powrotem do Kliniki Pediatrii)

1. Liczba publikacji polskich- 80, zagranicznych-16

najważniejsze dotyczyły: toksoplazmozy wrodzonej oraz metod terapii wcześniaków z masą ciała <1500g, wykazujących objawy uszkodzenia wewnątrzmacicznego oraz zaburzeń rozwoju wewnątrzłonowego noworodków, spowodowanego przez patologię ciąży u kobiet.

2. Pod względem organizacyjnym najważniejsze było wydzielenie oddziału wcześniaków i przeszkolenie lekarzy oraz pielęgniarek w opiece nad chorymi wcześniakami.

3. Duży rozgłos uzyskało zorganizowanie opieki nad noworodkami donoszonymi systemem matka-dziecko (rooming-in). Wpłynęło to korzystnie na laktację u kobiet ciężarnych oraz promocję karmienia piersią. Większe wcześniaki (masa ciała >2000g) oraz noworodki donoszone z objawami niedotlenienia i wad rozwojowych po kilkudniowej obserwacji były również włączane w system matka-dziecko. W związku z tym niektóre matki z dziećmi przebywały w oddziale powyżej 5 dni.

4. Bardzo ważne dla dobra matek i noworodków było zorganizowanie ciągłych dyżurów pediatrycznych z udziałem w porodach.

I-wsza Katedra Pediatrii (1976r.) i Klinika Patologii Noworodka (1980r.) w Zabrzu

w Śląskiej Akademii Medycznej

Klinika Patologii Noworodka w Zabrzu SAM Po prawej stronie I. Norskiej - Borówki stoi dr nauk med. Elżbieta Kułagowska-Timberman, po lewej

dr nauk med. Wojciech Grzywna (ordynatorzy oddziałów patologii noworodka i intensywnej terapii).

Zaproszenie na prywatną audiencję do Watykanu po otwarciu Kliniki Patologii Noworodka w 1980r.

Zespół kliniki Patologii Noworodka w Zabrzu, z pierwszym w Polsce oddziałem intensywnej terapii noworodka. Z przodu siedzą- od lewej- prof. I. Norska- Borówka

i prof. U. Godula-Stuglik. (1999r)

Osiągnięcia zespołu neonatologów kierowanego przez prof. Irenę Norską-Borówkę w Klinice

Patologii Noworodka (1980-2000):1) Liczba publikacji polskich- 200, zagranicznych-100, 50 monografii i

podręczników

2) 37 promocji doktorskich, 2 habiltacje (dr n med. Urszula Godula-Stuglik, dr n med. Janusz Bursa).

3) Profesor Irena Norska-Borówka recenzowała w Polsce 37 prac doktorskich. 5 habilitacyjnych, ok.. 100 książek, monografii i podręczników.

4) Prof. I. Norska kierowała projektami dotyczącymi neonatologii w KBN oraz UNICEF

5) Wydała 5-cio tomowy podręcznik Pediatria oraz podręcznik dla lekarzy rodzinnych

6) Współpraca Ireny Norskiej z ośrodkami naukowymi w Europie i USA umożliwiła studia i uzyskanie stypendiów dla polskich lekarzy za granicą.

7) Prof. I. Norska-Borówka zorganizowała profilaktykę trwałych uszkodzeń układu nerwowego, w szczególności narządów wzroku i słuchu ,która była prowadzona w zespołach specjalistycznych u wszystkich pacjentów wyleczonych w latach 1980-2000.

Ponad 50-letnia działalność prof. Ireny Norskiej-Borówki w zakresie neonatologii, patologii noworodka oraz intensywnej terapii noworodka (NICU) są dobrze znane w kraju i świecie z okresu projektu „HOPE”- współpraca z Polsko-Amerykańskim Instytutem w Krakowie (1980-1985) i współpraca z UNICEF-USA (od 1950r.) Podkreślono to na uroczystości poświęconej prof. I.Norskiej-Borówka w Katedrze Historii Medycyny i Farmacji UJ w Krakowie.

Dziękuję za uwagę.

Medal XX-lecie Kliniki Patologii Noworodka w Zabrzu, autorstwa artysty-rzeźbiarza, Stanisława Hochoła (1999r.)