2009

2009Website

www.zwaanshalskunst.nl

Bladzijde 1

Bladzijde 2

2009

Bladzijde 3

Vaste locatiesSPAMSecret Eyes OnlyHans Bakker GalerieRotabsLily ScarletChez MariaExpo ID EddyKarin StrooStichting L.O.E.Imge Ahmed Sarikus

Koffiehuis NikaBOMdesign3xS FashionMLRDaisy & JarnoPlatform RASCafé De BelExpo Marion van der ScheldeRestaurant ZINOCity Art Gallery

Bladzijde 4

Van vrijdag 25 tot en met zondag 27 september 2009 vond in de wijk het Oude Noorden in Rotterdam de zesde editie plaats van Route du Nord. Op donderdag 24 september werd deze kunstroute onofficieel ingeluid met de NRC Kunstborrel, waarvan de organisatie ditmaal het Oude Noorden als locatie had gekozen. Een strategische zet, wat immers ooit begon als een onderlinge afspraak van een groepje lokale kunstenaars om hun openingen op elkaar af te stemmen, is in drie jaar uitgegroeid tot een serieus te nemen kunstroute waaraan dit jaar zo’n honderd kunstenaars meededen in meer dan vijfentwintig expositieruimtes. Daarnaast was er aandacht voor muziek, theater en literatuur. Mede door een initiatief als deze groeit er steeds meer een creatief klimaat in het Oude Noorden, een wijk die vooral landelijke bekendheid geniet als achterstandsbuurt.

Deze eerste uitgave van Route du Nord geeft in woord en beeld een indruk van die zesde editie. Daarnaast vertellen beeldend kunstenaars, winkeliers en organisatoren van het eerste uur Eddy Kaijser, Michelle van Dijk, Marcel Niehoff en Sandra Breuer over de oprichting en groei van Route du Nord.

Met dank aan hen en alle betrokkenen van Route du Nord 2009.

Mark Ritsema (Oude Noorderling sinds 1987)

Introductie

Bladzijde 5

Bladzijde 6

Bladzijde 7

Bladzijde 8

Feest

Het is een uur of half twee op een zonnige, wat lome zaterdagmiddag in september. Straks om twee uur begint de tweede dag van de zesde editie van de kunstroute Route du Nord. In en rondom de vele tot tijdelijke expositieruimtes ingerichte panden aan het Zwaanshals begint langzaam beweging te komen. Er heerst een tevreden moeheid onder de deelnemers die nu met koffie en een sigaretje voor hun ruimtes in de middagzon zitten bij te komen van gisterennacht. Traditiegetrouw is de vrijdagavond afgesloten met een feest voor alle betrokkenen. Toen rond tien uur de meeste expositieruimtes sloten was het, voor het eerst in Rotabs Style Center gehouden feest al begonnen. Er vond onder andere een optreden plaats van de wilde Rotterdamse garageband Beyond Lickin’. Daarna werd er nog lang doorgefeest, eindigend in de vroege uurtjes in een ruimte aan het Zwaanshals.

Bladzijde 9

Bladzijde 10

Bladzijde 11

Bladzijde 12

VergetenIn de galerie en winkel voor vintage design en

gebruiksgoederen SPAM aan de Zaagmolendrift zitten eigenaren en organisatoren Marcel Niehoff en Sandra Breuer bij te komen van gisterennacht. ‘We waren vanmorgen helemaal vergeten dat we ook nog een winkel hebben die om elf uur open moet,’ verzucht Sandra: ‘Je kunt soms beter naar een feestje toegaan dan er zelf een geven.’

Het feest was een mooie afsluiting van de succesvolle openingsavond van Route du Nord. Op die zachte, bijna nog zomerse avond was het gezellig druk geweest op straat en in de galerieruimtes. Toen opbouwwerker bij SONOR in deelgemeente Noord Ed de Meyer om zeven uur zijn openingswoord sprak tijdens de officiële opening in Rotabs, gingen ook de meeste galeries open. Uit meerdere panden klonk de hele avond live-muziek en er traden dichters en schrijvers op. De rond de honderd deelnemende kunstenaars konden rekenen op veel aandacht voor hun werk, want beeldende kunst – ‘Van underground tot high end’ - blijft het middelpunt van het iedere editie groter groeiende Route du Nord.

Bladzijde 13

Bladzijde 14

Bladzijde 15

Bladzijde 16

Van het een het ander

Ongeveer een week eerder heeft een groep van zo’n dertig kunstenaars zich verzameld bij SPAM. Met organisator Eddy Kaijser met een sleutelbos voorop gaan zij de komende kunstroute bewandelen om de nog lege ruimtes te bezichtigen. Er worden vragen gesteld en soms onderling gediscussieerd voordat iemand zich losmaakt uit het gezelschap om een post-it met eigen naam tegen een lege wand te plakken. Nu staat het vast dat hier straks zijn of haar werk komt te hangen.

Marcel: ‘Negentig procent van de deelnemende kunstenaars is SPAM komen binnenlopen om zich aan te melden. We kennen veel kunstenaars en scouten ook wel als organisatie. Zo ontdekten we dit jaar een soortgelijk winkeltje als SPAM in Schiedam. Eigenaar Ronald de Graaff gebruikt deze ook als atelier en bleek weer deel uit te maken van een groepje kunstenaars dat zich de Incorrect Realisten noemt. Van die club nam hij Ilja Boon mee. Zo komt van het een het ander.’

Bladzijde 17

Bladzijde 18

Bladzijde 19

Sinds een jaar of vijf staat het Oude Noorden in het teken van grootschalige renovaties, waarbij oude panden aan bijvoorbeeld het Zwaanshals en de Zaagmolenstraat hun oorspronkelijke uiterlijk terugkrijgen. Om met een toename van lege, nog op te knappen winkelpanden de buurt niet in een spookdorp te veranderen, boden de verantwoordelijke woningcorporaties Com.wonen en PWS Rotterdam deze aan bij kunstenaars om te gebruiken als tijdelijke atelier- en expositieruimtes. Marcel, Sandra en Eddy zaten bij de eerste kunstenaars die ruimtes kregen toegewezen.

Eddy: ‘In 2005 werkte ik aan ik een fotoproject over bekende gezichten in Rotterdam-Noord. Naast Pim Doesburg, Loes Vos, Benjamin Herman en Michelle van Dijk had ik ook Martin Beukers geportretteerd. Beukers is een bekend figuur in het Oude-Noorden vanwege zijn met spiegels opgetuigde, helemaal goud geverfde fiets. Het televisieprogramma Man Bijt Hond wilde Beukers filmen en het idee was om dit te doen tijdens de opening van een expositie van mijn foto’s. Ik heb toen bij PWS aangeklopt voor een ruimte. Het filmen werd uiteindelijk niets en het item is nooit uitgezonden, maar ik had op die manier wel een eigen pand aan het Zwaanshals tot mijn beschikking gekregen.’

Spook-dorp

Bladzijde 20

De vierde organisator van de kunstroute Michelle van Dijk vroeg zich tijdens die opening af hoe Eddy aan dat mooie pand was gekomen. Geholpen door hem en Sandra had zij algauw haar eigen werk- en expositieruimte.

Michelle: ‘Het Oude Noorden is nog een echte volksbuurt met veel historie. Kunst ontstaat vaak in dit soort wijken en komt hier tot bloei. Kunstenaars zoeken goedkope woon- en werkplekken en maken vervolgens de omgeving leuker en interessanter. Dat trekt weer andere mensen aan. Ik vind het Oude Noorden momenteel leuker dan Brooklyn in New York. Steeds meer creatieve mensen beginnen hier een winkel of organiseren interessante dingen.’

Eddy: ‘We kregen het idee om onze openingen op elkaar af te stemmen en zo ontstond begin 2007 de eerste kunstroute. Drank en flyers werden verzorgd door de toenmalige ontwikkelmanager van de buurt Hans Noordermeer met bijdragen van Com.wonen, PWS Rotterdam en Woonstad Rotterdam.’

Marcel: ‘We hadden nog niet veel geld maar het werd een geslaagd en positief gebeuren.’

Eddy: ‘Het was beslist succesvol want in dat eerste jaar hebben we meteen drie kunstroutes georganiseerd. Het jaar daarop hebben we er nog eens twee gedaan waarvan de eerste was afgestemd op de opening van Galerie op de Rotte. Er kwamen ondertussen steeds meer panden vrij die we er bij konden betrekken.’

Leuker dan Brooklyn

Bladzijde 21

Bladzijde 22

Bladzijde 23

Bladzijde 24

Hoewel Route du Nord inmiddels grofweg het gebied tussen de Zaagmolenkade en de Benthuizerstraat bestrijkt, is het Zwaanshals het meest drukbezet met exposities in lege panden en winkels die je vanaf het kruispunt met de Zaagmolenstraat tot aan het Noordplein doen zigzaggen over deze winkelstraat. Met veel werk van jonge kunstenaars geeft het een goede indruk van wat er leeft op het gebied van design, fotografie, installaties, schilderkunst en andere kunstdisciplines.

Eddy: ‘De enige norm waar we ons vanaf het begin aan hebben gehouden is dat het nieuw werk moet zijn, toegespitst op de kunstroute. Dit jaar hangt er een gezamenlijk fotowerk van Angelo Betti en mij. Het was een dag voor de opening klaar.’

Zigzaggen

Bladzijde 25

Bladzijde 26

Bladzijde 27

Bladzijde 28

Muziek en voordracht

Muziek is er op de zaterdagmiddag in een tot Expo ID Eddy omgedoopte tijdelijke ruimte. Een optreden van singer/songwriter Sir Ian (Bart Hoevenaars) wordt gevolgd door een voordracht van dichter Daniël Dee. Verantwoordelijk voor het programma van dichters en schrijvers is Joris Lenstra die vrijdagavond ook zelf uitgebreid heeft voorgedragen naast onder andere Hester Knibbe en Floor Cornelisse.

Bladzijde 29

Bladzijde 30

Bladzijde 31

Tweede bol ijs gratisDe plaatselijke ijssalon begint te beseffen dat dit

geen alledaagse zaterdag is en hangt een handgeschreven bord buiten met: ‘Tweede bol ijs gratis!’. Vanuit de vele Turkse en Marokkaanse winkels wordt positief gereageerd op de levendige sfeer, hoewel men nauwelijks oog heeft voor de geboden kunst. ‘Tja, wat is kunst?,’ glimlacht een Marokkaanse slager op de vraag wat hij er van vindt en gaat weer verder met zijn werk.

Eddy: ‘In een wijk als deze bestaan er natuurlijk gevoelige issues maar wij hebben daar geen normen of restricties voor bepaald. We vragen zeker niet van tevoren aan de kunstenaars om er rekening mee te houden. Als organisatie houden wij ons niet bezig met politiek.’

Bladzijde 32

Marcel: ‘Ik heb hakenkruisen gebruikt in mijn eigen werk en geëxposeerd onder de naam ‘Niehoffstadgroep’. Ik zou hetzelfde doen in Hillegersberg of een andere zogenaamde nette wijk.’

Eddy: ‘Kunst mag best grenzen overschrijden. Zoiets toets je aan je eigen gevoel.’

Michelle: ‘Ik heb een tijdje een urinoir in de vorm van een vrouwelijke mond in mijn etalage getoond. Het was een echte eyecatcher en ik kreeg er veel reacties op. De meeste mensen vonden het vooral grappig. Als je er echt iets op tegen hebt dan ga ik graag de discussie aan. Maar ik had het daar niet neergezet om de buurt eens lekker te choqueren.’

Eddy: ‘Steeds meer ‘autochtone en allochtone’ ondernemers sluiten zich aan bij de route en laten kunstenaars exposeren in hun winkels. Of men verzint speciale Route du Nord acties en menu’s.’

Bladzijde 33

Bladzijde 34

Bladzijde 35

Bladzijde 36

Bladzijde 37

Bladzijde 38

Bladzijde 39

BedanktKunstenaars

Arthur Mulder Karen van de Vliet Jeroen Bodewits Robert Rosenau Marijn van Meeuwen & John Soetzer

Ben Meijer & friends White Trash Clan (WTC)

Wietse Eeken Ronald de Graaff Meneer Jansen Ilja Boon Bastiaan Kwast Martin Nouwens Niek Westendorp Phoebe Marie Nelson Ola Szostak Michelle van Dijk Eva Candy Cane Maarten (Moose) Jeffrey Warlich Cynthia Hannelore van Even Ron Copeland David Flipse Eddy Kaijser & Angelo Betti Martijn te Winkel Ropp Schouten (Mwah) Erwin Pols (Mwah) Ludo Roders Saskia Wigbold Bea Kort Rafael Badilla

Lisette Alblas Ron Eikenhout Roos Maschini & Nicola Kirkaldy Melanie Bosboom Karin Stroo Arlon Luijten Jorien Zeevaart Noorderlicht-010 Co2Ro Gwen Stok Santa den Herder Sandra Breuer & Marcel Niehoff Fre den Herder Sebastiaan den Herder Silvia Kamphuis Imge Ahmet Sarikus Karina van Bezooijen Roebie Starink Pieter Dorreboom Marly Weemen Aniel Mohanlal Daisy Kroon & Jarno Kooijman Jacoline Heijligers Annet Scholten Ria La Rivière Michael Bom Antoinet Deurloo Cow Panga Tamara van Suylekom Jeroen van Bentem Sabine Maertens Lydia van Veen Geert Limburg

Eva van Welzenis KKCaty Palmen Marijke Brinkhof Wim Wesseling Teddy Liho Peter Popart Marion van der Schelde Danai Fuengshunut Arnold Bakker Xander de Pagter Alexandra Wolkowicz Arthur van der Laan Marin de Jong Jasper & Aniek Zino Gerda Hoornweg (Lily Scarlet) Efrat Zehavi Willemijn Schellekens Lori van Vlerken Rosa Peters Wout Wilma Buitenhuis Peter Hofland Martha Harel Paula van den Elshout Lara Maradjan Chris Ripken Joeri van der Hor Dion Woestenburg Rene Verberne Magiel La Rivière Roos & Nicola

Bladzijde 40

Performances

Beyond Lickin’ Monkeymanners Raskolnikov met Vera Sir Ian De Reizende Ukulele Jamboree ‘The Uke Box’ van Shelley Rickey & Marko van der Horst

De dj’s Spooky G Senor Alberto Peter Goedhart (zang) & Eric van der Kroft (piano) Daniël Dee Hester Knibbe Joris Lenstra Yassine Salihine Lennart Pieters UpperFloor kO nOrderisk Dj Caruso

Sponsoren

YOUR WORLD — Europese Jongerenhoofdstad 2009 Rotterdam Festivals Gemeente Rotterdam — Kunst & Cultuur Com·wonen VSBfonds PWS Rotterdam Stichting Bevordering van Volkskracht SONOR — Stichting Onderneming Opbouwwerk Rotterdam Deelgemeente Noord Rotterdam Stichting NRC Drukkerij Platform P

Organisatie

Stichting Caesar

Website

www.zwaanshalskunst.nl

Bladzijde 41

Bladzijde 42

Bladzijde 43

Bladzijde 44

Skippy-ballen en ukeleles

Het symbool van Route du Nord was vrijwel vanaf het begin een gele stip. Zo zijn de expositieruimtes herkenbaar aan de gele skippyballen die boven de deuren hangen. Prominent aanwezig op Route du Nord 2009 is ook de ukelele. Op de vrijdagavond heeft het ukelele-duo Shelley Rickey en Marko van der Horst op veel animo kunnen rekenen voor hun workshops voor aspirant ukelele-spelers. Na de repetities en uitvoeringen in de passage tussen het Zwaanshals en het terrein van Rotabs, slingeren er nog overal ukeleles rond. Op zaterdagavond leidt het duo de Ukulele Jamboree in Café de Bel. Het wordt opnieuw een feestelijke avond waarop niet alleen de bardame maar ook een rondlopende oesterverkoper goede zaken doet terwijl een club ukelele-fanatici zich uitleeft in nostalgische liedjes, country & western, radiohits, schlagers en zelfs punk.

Bladzijde 45

Bladzijde 46

Bladzijde 47

Bladzijde 48

Tuk Tuk

Geen wonder dat op zondag, de laatste dag van van Route du Nord, de benen wat vermoeid aanvoelen. Hiervoor en om de toenemende grote afstanden te overbruggen tussen de galerieruimtes, heeft de organisatie voor het eerst dit jaar hulp ingeroepen van de Tuk Tuk Company. Op een aantal vaste haltes staan hun gemotoriseerde riksja’s klaar om je te brengen van bijvoorbeeld het Zwaanshals naar de Jacob Catsstraat. Hier, in haar winkel, atelier en expositieruimte Secret Eyes Only vroeg Michelle dit jaar elf kunstenaars om werk te maken op het thema Dirty Dutch Show. Een straat verderop, bijna verstopt aan de Burgemeester Roosstraat, toont Stichting LOE een vervreemdende installatie in een bruinige, nog van rook en drank doortrokken voormalige klaverjasclub. Vervolgens moet de tuk tuk een flink stuk de drukke Zwartjanstraat (waar dit weekend een braderie wordt gehouden) omzeilen om te komen bij Nika. In dit Turkse koffiehuis op de hoek van de Benthuizerstraat en de Zaagmolenstraat, zingt Peter Goedhart weemoedige liederen over het oude Rotterdam en het zeemansbestaan. Het breekbare, klassieke repertoire van deze achtenzestigjarige Rotterdammer laat even niet toe dat er met veel gesis cappuccino’s worden gemaakt.

Bladzijde 49

Bladzijde 50

Bladzijde 51

Organisatie

Marcel Niehoff Sandra Breuer Michelle van Dijk Eddy Kaijser

Bladzijde 52

KoeienvlaaienTerug op het Zwaanshals rond vijf

uur. Route du Nord 2009 beleeft zijn laatste uur. In een tot BOM Design omgedoopte ruimte hebben Michael Bom en Antoinet Deurloo ook aan de jeugd gedacht, hoewel het kleien van koeienvlaaien gezien de uitgestalde resultaten van het hele weekend, geschikt blijkt voor alle leeftijden. Twee Marokkaanse jongens zijn driftig klei aan het kneden en denken beslist nog al die – van expressionistisch, kleurrijk en fantasievol tot zo authentiek dat je het bijna gaat ruiken – uitgestalde vlaaien te kunnen overtreffen: ‘Onze oom heeft een koeienbedrijf in Marokko dus we weten precies hoe ze eruit zien’.

Bladzijde 53

Bladzijde 54

Bladzijde 55

Bladzijde 56

Niet in hoge toren

Marcel: ‘Op het Zwaanshals hangen de foto’s van Bastiaan Kwast. Hij maakt mooi en sereen werk. Het heeft een bepaalde rust en introversie die Bastiaan zelf ook uitstraalde toen wij hem ontmoetten. Daar tegenover staat een wilde, expressionistische kunstenaar als Ben Meijer die zichzelf gisteren helemaal goud had geschilderd en zo als een levend kunstwerk rondliep. Op weg naar huis schijnt hij nog onwel te zijn geworden omdat zijn huid niet kon ademen door de verf. Dat soort contrasten maakt Route du Nord zo bijzonder.’

Sandra: ‘Door het organiseren van Route du Nord kom je als kunstenaar soms niet toe aan het maken van eigen werk. Maar het is wel heel speciaal en inspirerend om zo’n succesvol podium aan andere creatieve geesten te kunnen bieden.’

Michelle: ‘Deze editie van van Route du Nord is de grootste en ook de meest geslaagde volgens mij. Maar ja, dat zeg je als kunstenaar ook altijd van je laatste werk.’

Eddy: ‘Route du Nord heeft een wervende functie. We laten werk zien aan elkaar en het publiek en zitten niet in een hoge toren maar zetten de deuren wijd open. Er bestaan genoeg galeries waar je niet eens wíl binnenstappen. We laten zien dat kunst beslist leuk en toegankelijk kan zijn.’

Bladzijde 57

Bladzijde 58

Bladzijde 59

Bladzijde 60

Bladzijde 61

Bladzijde 62

Bladzijde 63

Colofon

RedactieMichelle van DijkSandra Breuer Marcel NiehoffEddy Kaijser

FotografieEddy Kaijser & Marcel Niehoff

www.ideddy.com

TekstMark Ritsema

www.markritsema.nl

VormgevingRopp Schouten

www.mwah.nl

Logo ontwerpJeffrey Warlich

Druk Platform P

www.platformp.nl

UitgaveDecember 2009

Oplage500

De Route du Nord publicatie is een uitgave van Stichting Caesar

www.stichtingcaesar.nl

© Copyright Niks uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de auteursrechthebbenden.

Bladzijde 64

2009

2009Website

www.zwaanshalskunst.nl