rola wolontariatu w ksztaŁtowaniu … · gdaŃsk, 24 listopada 2010 ... – europejski program...

20
ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO - znaczenie Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - praktyka - nadzieje GDAŃSK, 24 listopada 2010 Dr hab. Witold Toczyski według wiarygodnych szacunków ponad 100 mln obywateli UE jest wolontariuszami gospodarczy udział organizacji w PKB wynosi 5% www.gdansk.roEFS.pl na każde 1 EUR wydane przez te organizacje na wspieranie wolontariuszy uzyskały one średnio przychód w wysokości od 3 do 8 EUR

Upload: vuongdat

Post on 28-Feb-2019

213 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

ROLA WOLONTARIATUW KSZTAŁTOWANIU

SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO

- znaczenie

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

- znaczenie- praktyka- nadzieje

GDAŃSK, 24 listopada 2010Dr hab. Witold Toczyski

• według wiarygodnych szacunków ponad 100 mln obywateli UE jest wolontariuszami

• gospodarczy udział organizacji w PKB wynosi 5%

www.gdansk.roEFS.pl

wynosi 5%

• na każde 1 EUR wydane przez te organizacje na wspieranie wolontariuszy uzyskały one średnio przychód w wysokości od 3 do 8 EUR

Page 2: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

• dla pomyślnego wdrożenia programu zasadnicze znaczenie mieli lokalni mieszkańcy i wysiłek wolontariuszy

• działalność wolontariacka stanowi uzupełnienie usług dostarczanych przez służby publiczne, lecz ich nie zastępuje

• wolontariat przyczynia się do osobistego i społecznego

www.gdansk.roEFS.pl

• wolontariat przyczynia się do osobistego i społecznego rozwoju wolontariuszy

• ma pozytywny wpływ na społeczność, na przykład na relacje międzyosobowe

• istnieje znaczna liczba osób starszych będących potencjalnymi wolontariuszami

Wyzwania

• uznanie uczenia się poprzez wolontariat jako elementu uczenia się przez całe życie;

• wolontariat i działalność wolontariacka nie powinny zastępować płatnej pracy

www.gdansk.roEFS.pl

zastępować płatnej pracy

• organizowanie pracy wolontariackiej w sposób możliwy do pogodzenia z życiem rodzinnym i pracą zawodową;

• wspieranie wolontariatu jako przejaw działań na rzecz społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (biznesu)

Page 3: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

wolontariat prowadzi do bezpośredniego zaangażowania obywateli w rozwój lokalny, dzięki czemu mogą oni odgrywać ważną

www.gdansk.roEFS.pl

czemu mogą oni odgrywać ważną rolę w rozwijaniu społeczeństwa obywatelskiego demokracji,

Motywacja, która leży u podstaw wolontariatu

•••• z własnej woli przyczynić się dla dobra ogółu i je współtworzyć,

www.gdansk.roEFS.pl

ogółu i je współtworzyć,

•••• sprzyjać takim wartościom- dobro wspólne i solidarność,

•••• tworzyć przeciwwagę dla egoizmu

Page 4: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Wolontariat - rezolucja ONZ z 2001

• umożliwia obywatelom aktywny udział w procesie demokratycznym,

• przynosi korzyści wolontariuszowi, jednostkom, wspólnotom i społeczeństwu,

www.gdansk.roEFS.pl

• przyczynia się do integracji społecznej,

• jest metodą uczenia się i kształcenia przez całe życie jak i zwiększa szanse zatrudnienia,

• jest łączącym ogniwem tworzącym partnerstwa,

• Wartość ekonomiczna pracy wolontariackiej jest ogromna

Cechy wolontariatu 2006

•••• jednostka pracuje dla innych, służąc dobru wspólnemu - warunek aktywnego obywatelstwa

•••• działalność wolontariacka sprzyja rozwojowi osobistemu,

www.gdansk.roEFS.pl

osobistemu,

•••• przyczynia się do wzrostu produktu krajowego

•••• może znacznie zwiększyć solidarność

•••• krzewi dialog międzykulturowy,

Page 5: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Formy działalności wolontariackiej (1)

— udział w życiu wspólnoty i zaangażowanie obywatelskie;

— zaangażowanie w sprawy publiczne, organizacja kampanii informacyjnych, aktywna pomoc prawna i

www.gdansk.roEFS.pl

kampanii informacyjnych, aktywna pomoc prawna i ochrona konsumentów;

— dobroczynność, pomoc osobom w najbliższym otoczeniu, zwłaszcza osobom starszym i niepełnosprawnym,

Formy działalności wolontariackiej (2)

— bezpośrednie występowanie na rzecz dobra ogólnego, np. w czasie katastrof naturalnych itp.;

— pomoc wzajemna i grupy samopomocy;

www.gdansk.roEFS.pl

— zaangażowanie w stowarzyszenia o charakterze religijnym;

—angażowanie się w życie polityczne i naukowe lub aktywne wspieranie działalności małych stowarzyszeń czy związków sportowych.

Page 6: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

FUNDAMENT MARZENIA EUROPEJSKIEGO

•••• dobrobyt,

www.gdansk.roEFS.pl

•••• dobrobyt,•••• solidarność, •••• spójność, •••• integracja społeczna

Kwintesencją europejskiego modelu społecznego jest

integracja społeczna

www.gdansk.roEFS.pl

Rolą państwa jest promowanie działań w zakresie spójności i sprawiedliwości społecznej poprzez dążenie

do wysokiego poziomu zatrudnienia

i zapewnienie wysokiej jakości usług publicznych

Page 7: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

STRATEGIA LIZBOŃSKA

STRATEGIA ROZWOJU KRAJU

NSRO/NSS

Spójność, wzrost,

zatrudnienie

SP

EC

ZE

ŃS

TW

O

OB

YW

AT

EL

SK

IE

UE PL

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Strategia wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego

2009-2015

Biała księga na temat europejskiego zarządzania

PO FIO 2009-2013

PO KL2007-2013

Polska

2030

Program„Obywatele dla

Europy”

ProgramProgress

Proces budowania strategii społeczeństwa obywatelskiego

EUROPA

2020

Wątpliwość!

Czy traktat lizboński był akceptowany przez

www.gdansk.roEFS.pl

akceptowany przez społeczeństwa obywatelskie

Europy?

Page 8: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

EUROPA 2020

- rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej

na wiedzy i innowacji;

- rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej;

- rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną.

-zwiększenie stopy zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat z obecnych 69% do co najmniej 75%;

– osiągniecie poziom inwestycji w działalność badawczo+rozwojową równa 3% PKB;

Cele „EUROPY 2020”

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

badawczo+rozwojową równa 3% PKB;

– ograniczenie emisji dwutlenku węgla o co najmniej 20% (1990) oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 20% i efektywności wykorzystania energii o 20%

Page 9: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

– ograniczenie liczby osób przedwcześnie kończących naukę szkolną do 10% z obecnych 15% oraz zwiększenie odsetka osób w wieku 30+34 lat posiadających wyższe wykształcenie z 31% do min. 40%;

Cele „EUROPY 2020”

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

z 31% do min. 40%;

– ograniczenie o 25% (20 mln) liczby Europejczyków żyjących poniżej krajowej granicy ubóstwa

EUROPA 2020

Programy EUROPY 2020

– Unia innowacji

– Młodzież w drodze

– Europejska agenda cyfrowa

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

– Europa efektywnie korzystająca z zasobów

– Polityka przemysłowa w erze globalizacji

– Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia

– Europejski program walki z ubóstwem

Page 10: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Biała księga europejskiego zarządzania

pięć zasad stanowiących podstawę dobrego zarządzania:

• otwartość,

• uczestnictwo,

www.gdansk.roEFS.pl

• uczestnictwo,

• odpowiedzialność,

• skuteczność,

• spójność.

Biała księga europejskiego zarządzania

Zasada otwartości zakłada, że instytucje administracyjne powinny być maksymalnie transparentne przed obywatelami

www.gdansk.roEFS.pl

Zasada partycypacji wprowadza szeroki udział społeczeństwa pracach administracyjnych, na wszystkich poziomach władz publicznych (multilevel-partnership)

Page 11: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

ProgramProgram „„EUROPA DLA OBYWATELIEUROPA DLA OBYWATELI” -

•••• „Aktywni obywatele dla Europy”: partnerstwo miast, projekty obywatelskie i środki wsparcia,

•••• „Aktywne społeczeństwo obywatelskie w Europie”: wsparcie dla projektów inicjowanych przez

www.gdansk.roEFS.pl

wsparcie dla projektów inicjowanych przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego,

•••• „Razem dla Europy”: analizy i informacje,

•••• „Aktywna pamięć europejska”: upamiętnienie ofiar nazizmu i stalinizmu.

215 mln Euro

Poszukiwanie partnerów w programie „„EUROPA DLA OBYWATELIEUROPA DLA OBYWATELI”

1. http://english.tpf.hu/pages/partner

2. www.partners.mojforum.si

215 mln euro

www.gdansk.roEFS.pl

3. http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/eve

4. http://www.europadlaobywateli.pl/index.php

5. http://www.eurodesk.pl

http://eacea.ec.europa.eu/citizenship/funding/2010/ - strona z informacjami na temat możliwości finansowania w ramach programu „Europa dla Obywateli 2007-2013”

Page 12: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Projekty w ramach Europejskiego Roku Wolontariatu 2011

opis inicjatywy pod adresem:http://ec.europa.eu/citizenship/news/news1092_en.htm

oraz Europejskiego Roku Wolontariatu :

www.gdansk.roEFS.pl

oraz Europejskiego Roku Wolontariatu :http://www.eyvolunteering.eu/

OOOOOtermin upłynął 12 listopada 2010 roku.

215 mln euro

Program MŁODZIEŻ Akcja 2 – Wolontariat europejski

(European Evolutary Service – EVS)

Wolontariat polega na wyjazdach młodych ludzi do

www.gdansk.roEFS.pl

Wolontariat polega na wyjazdach młodych ludzi do pracy społecznej w organizacjach w organizacjach w różnych krajach europejskich w celu poznania innej

kultury, nauczenia się języka, zdobycia cennych doświadczeń i wiedzy oraz postawy przedsiębiorczej.

Wolontariat trwa najdłużej 1 rok i nie można go powtórzyć.

Page 13: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Program MŁODZIEŻ Kto może zostać wolontariuszem EVS?

(European Voluntary Service – EVS)

Każdy może zostać wolontariuszem.Wolontariusz nie musi mieć żadnych kwalifikacji ani doświadczenia, nie musi

www.gdansk.roEFS.pl

Wolontariusz nie musi mieć żadnych kwalifikacji ani doświadczenia, nie musi znać żadnego języka obcego na określonym poziomie (o ile nie wymaga tego

Organizacja Goszcząca

Jedynymi kryteriami są tu silna motywacja, wiek i obywatelstwo jednego z Krajów Programu.

Od wolontariusza EVS nikt nie ma prawa pobierać żadnej opłaty za jego udział w projekcie!

Przyszłośćeuropejskiego modelu społecznego

- większe zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w dialogu społecznym demokracji uczestniczącej.

www.gdansk.roEFS.pl

- dialog społeczny jest bezpośrednio związany z rewolucją rozprzestrzeniania się wiedzy.

Nowe systemy uczenia się przez całe życie będą stanowić specjalne wyzwanie dla rządów, samorządów terytorialnych i

innych partnerów społecznych.

Page 14: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Przyszłość demokracji uczestniczącej

STAŁY DIALOG

www.gdansk.roEFS.pl

z udziałem partnerów społecznych, MŚP, wyższych uczelni,

innych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacji gospodarki społecznej oraz promujących spójność społeczną.

Wątpliwość!

Czy na polskiej scenie politycznej mamy sprzyjające warunki do prowadzenia

STAŁEGO DIALOGU?

www.gdansk.roEFS.pl

STAŁEGO DIALOGU?z udziałem partnerów społecznych, MŚP, wyższych uczelni, innych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacji gospodarki społecznej oraz

promujących spójność społeczną.

Page 15: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Pomorskie jest sukcesorem dwóch wielkich projektów

DIALOGU PUBLICZNEGO

1. Areopag Gdański

www.gdansk.roEFS.pl

2. Kongres Obywatelski

w jakiej mierze to zaspokaja idee

STAŁEGO DIALOGU?

Kapitał społeczny jest rozstrzygającą areną rozwoju

„Kapitał społeczny jest zbiorem rzeczywistych

www.gdansk.roEFS.pl

„Kapitał społeczny jest zbiorem rzeczywistych

i potencjalnych zasobów, jakie związane są z

posiadaniem trwałej sieci mniej lub bardziej

zinstytucjonalizowanych związków opartych

na wzajemnej znajomości i znaniu”.

Page 16: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Sześć wyznaczników kapitału społecznego

- Uczestnictwo w sieciach- Wzajemność

www.gdansk.roEFS.pl

- Wzajemność- Zaufanie- Normy społeczne- Wspólnota- Innowacje społeczne

DOKTRYNY

KULTURA

RELIGIA

www.gdansk.roEFS.pl

ROZWÓJ SPOŁECZNY

GMINY

ROZWÓJ SPOŁECZNY

GMINY

KOMPONENTY ROZWOJU SPOŁECZNEGO GMINY

Page 17: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Kluczowe czynniki rozwoju lokalnego Złoty trójkąt innowacji

IDEE NAUKA

Podstawy innowacyjności społecznej

www.gdansk.roEFS.pl

LUDZIE ZASOBYADMINI

STRA

CJA

BIZNES

Proces tworzenia innowacji społecznych.

NAUKA PROJEKTMayday

www.gdansk.roEFS.pl

ADMINI

STRA

CJA

BIZNES

ORGANIZACJE POZARZĄDOWESPOLECZEŃSTWO OBYWATELSKIE

INNOWACYJNE INNOWACYJNE INNOWACYJNE INNOWACYJNE

SIECI SIECI SIECI SIECI

REGIONU REGIONU REGIONU REGIONU

UCZĄCEGO SIĘUCZĄCEGO SIĘUCZĄCEGO SIĘUCZĄCEGO SIĘ

PROJEKTNa fali

PROJEKT3

WOLONTARIUSZE

Page 18: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

.

INNOWACYJNE

SIECI

Strategicznemyslenie,

lokalne akcje

Przynależnośći tożsamość

Proces tworzenia innowacji społecznych

www.gdansk.roEFS.plORGANIZACJE POZARZĄDOWE

SPOLECZEŃSTWO OBYWATELSKIE

REGIONU

UCZĄCEGO SIĘ

Otwarta metoda

koordynacji

Partnerska współpracasektorów

Kultura innowacji

WOLONTARIUSZE

Rekomendacje kierunkowe:

• poprawa jakości debaty publicznej,

•wzrost zdolności do współpracy,

• budowa i wzmacnianie klasy kreatywnej,

• lepsze wykorzystanie technologii cyfrowych w komunikacji i

POLSKA 2030 Kapitał społeczny zorientowany na przetrwanie i adaptację

www.gdansk.roEFS.pl

• lepsze wykorzystanie technologii cyfrowych w komunikacji i aktywizacji społecznej,

•maksymalne zwiększenie dostępu do zasobów dziedzictwa kulturowego udostępnieniu publicznie w postaci cyfrowej,

• stymulowanie rozwoju organizacji pozarządowych (wzrost udziału w realizacji usług publicznych)

•wzmacnianie więzi lokalnych – kształtowanie przyjaznej ludziom przestrzeni publicznej i budowanie tożsamości lokalnej.

Page 19: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Rekomendacje kierunkowe:

• zwiększenie poziomu zaufania między ludźmi do 35–40% z obecnych niespełna 12%,

• podwojenie wartości indeksu aktywności obywatelskiej do 26–30%,

POLSKA 2030 Kapitał społeczny jako kapitał rozwoju

www.gdansk.roEFS.pl

• zwiększenie stałej frekwencji wyborczej do poziomu powyżej 60%,

• zmniejszenie odsetka obywateli nieuczestniczących w kulturze z obecnych 60% do 30%,

• zwiększenie wkładu sektora kultury w PKB do poziomu 8-10% PKB,

• zmniejszenie różnic regionalnych w liczbie organizacji pozarządowych na 10 tys. mieszkańców i osiągnięcie w skali całego kraju poziomu ok. 20 organizacji na 10 tys. m.

Budowanie lokalnych sieci innowacji społecznychUŚPIONA LUB OCIĘŻAŁA SIEĆ

WSPÓŁPRACY MIĘDZYSEKTOROWEJ

MOPSMOPSSpółdzielnie i wspólnoty

mieszkaniowe

Spółdzielnie i wspólnoty

mieszkanioweSzkoła

współdziałająca z gminą

Szkoła współdziałająca

z gminą

www.gdansk.roEFS.pl

ParafieParafie

PUPPUP

Rady dzielnicowe

Rady dzielnicowe

SzkoływyższeSzkoływyższe

Organizacje III

sektora

Organizacje III

sektora

WOLONTARIUSZE

BIZNES

z gminą i rodzicami

z gminą i rodzicami

SIEC

INNOWACJI

Page 20: ROLA WOLONTARIATU W KSZTAŁTOWANIU … · GDAŃSK, 24 listopada 2010 ... – Europejski program walki z ubóstwem . ... Kongres Obywatelski w jakiej mierze to zaspokaja idee

Dziękuję za uwagę !

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dr hab. Witold Toczyski, http://panda.bg.univ.gda.pl/~toczyski/