1

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

โรฮงญา ปลายทางคอบาน

Rohingya ... Hope to Home

الروهنجيا.... البحث عن املأوى

ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ขอท 1

มนษยทงหลายเกดมาอสระเสร และเทาเทยมกน

ทงศกดศรและสทธ ทกคนไดรบการประสทธประสาทเหตผล

และมโนธรรม และควรปฏบตตอกนอยางฉนพนอง ค.ศ. 1948

องคการสหประชาชาต

“เหตใดทพวกทานจบมนษยมาเปนทาส

ทงทมารดาของพวกเขาไดใหก�าเนดพวกเขา

โดยเปนอสระชน?”ค.ศ. 634

อมร อบนลคอฏฏอบ

4

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

5

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

เปนจ�านวนมาก รฐไทยไมสามารถจดการกบปญหาน

ไดทงหมด เพราะตดขดดานกฎหมาย และการด�าเนนการ

เพอดแลโรฮงญาซงมจ�านวนมาก มลนธฯ เขาไปม

สวนรวมในการดแลดานสทธมนษยธรรมมาโดยตลอด

และบางกรณมลนธฯ กเขาไปมบทบาทดานกฎหมาย

เพอชวยในการแกปญหาโรฮงญาใหไดรบการคมครอง

ดแลจากรฐไทยใหสอดคลองกบหลกมนษยธรรมสากล

ปญหาโรฮงญา นอกจากจะดแลดานมนษยธรรม

การดแลดานอาหาร ยารกษาโรคเพยงอยางเดยว

ไมเพยงพอส�าหรบการแกไขปญหาปรากฏขอเทจจรง

วายงมโรฮงญาทยอยเขามาในประเทศอกเปนจ�านวน

มาก และโรฮงญาทอยในหองกก หรอตามบานพกยงม

อกจ�านวนไมนอย ขบวนการคามนษย ยงไมถกกฎหมาย

จดการ ฉะนนการแกปญหาโรฮงญาจะตองมหนวยงาน

ทตองรบผดชอบจดเจน และแผนงานจะตองเปน

แผนงานระยะยาวและเรงดวนในการจดการปญหา

มลนธมสลมเพอสนตไดเหนปญหาเหลาน และ

พยายามหาแนวทางในการชวยเหลอ แนวทางหนงท

มลนธฯ จะตองท�าคอการจดเวท สมมนาเพอให

ปญหาโรฮงญาไดรบการแลกเปลยนและตกผลก

ในหนทางของการแกปญหา และมลนธไดเลงเหน

วา การเผยแผความรเรองโรฮงญาและการเสนอ

แนวคดการจดการแกปญหาโรฮงญาในระยะยาว

เปนสงทจ�าเปนอยางยงจงไดจดท�าวารสารให

ความรและเสนอแนวคดการแกปญหาโรฮงญาให

เปนรปธรรมและชแนะแนวทางการแกปญหา

อยางมระบบและท�าไดจรงในทางกฎหมายตอไป

หวงเปนอยางยงวา วารสารโรฮงญา.....

hope to home จะเปนสวนหนงในการผลกดน

การชวยเหลอโรฮงญา และอาจถอไดวาเปนมต

ใหมของการชวยเหลอโรฮงญาในประเทศไทย

(อนชาอลเลาะฮ) หากพระองคอลลอฮทรงประสงค

ค�าน�า

มลนธมสลมเพอสนต กอก�าเนดจากแนวคดการจดการปกปอง

เรยกรองสทธพนองมสลมโดยวางอยบนการท�างานทมหลกการศาสนาก�ากบ

ดแลจากมลนธมสลมเพอสนต ท�างานโดยมนกวชาการศาสนาเปนผน�าในการ

ขบเคลอนภารกจในมมของงานคมครองสทธมนษยชนตามกรอบของอสลาม

จนพฒนาจดตงเปนมลนธมสลมเพอสนต ดวยวตถประสงค เพอแกไขปญหา

การละเมดสทธมนษชน แกไขปญหาผถกละเมด และผลกดนแนวทางในการ

จดการแกปญหาสทธ เพอใหเกดความยงยนมนคงของมนษยทไดรบผล

กระทบตอการละเมดสทธ มลนธมสลมเพอสนต ท�างานดานสทธ โดยรบเรอง

รองเรยน และเขารวมแกไขปญหาการละเมดสทธ สวนใหญกรณปญหา

รองเรยนการเมดสทธ เกดจากการบงคบใชกฎหมายและความไมเขาใจ

ในบรบทของการด�าเนนชวตของมสลม แตอยางไรกตาม เมอไดด�าเนนการ

แกปญหาดานสทธ มลนธฯ พบวาการแกไขปญหาการละเมดสทธจ�าเปน

จะตองมวธการและชองทางในการด�าเนนการเพอใหเกดประสทธภาพและ

ผลสมฤทธทยงยน

ภารกจทจ�าเปนจะตองความร การรวมมอขององคกรดานสทธ

และการจดการทมระบบคอภารกจการชวยเหลอโรฮงญา ซงมลนธมสลม

เพอสนตรบอาสาเขาไปดแล ตงแตเรมแรกของการรวมกนทลายคายโรฮงญา

ของขบวนการคามนษยทจงหวดสงขลา เมอโรฮงญาไดเขามาในประเทศไทย

6

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

7

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

กรณทมลนธมสลมเพอสนตไดเขาไปชวยเหลอ

ชาวโรฮงญาหลายรอยคนถกน�าเขามาในประเทศไทย

และถกเจาหนาทของไทยควบคมตวไวในหลายสถานท

ทงหองกกของ ดานตรวจคนเขาเมอง หรอ ตม. และ

บานพกของ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษย จากการตรวจสอบขอเทจจรงปรากฏชดวา

โรฮงญาเหลานไดเขามาในประเทศไทย ดวยเหต

สองประการ คอ ลกลอบเขามาเพอทจะเดนทางตอไป

ยงประเทศทสาม และถกขบวนการคามนษยน�าพา

เขามา เพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ และเมอตรวจ

สอบลงไปอกปรากฏวา โรฮงญาไมตองการทจะกลบไป

ยงประเทศตนทางคอประเทศพมา รฐอารกน เพราะ

กลบไปกถกฆา ถกท�าราย หรอกลบไปกไปอยในสถานะ

ทไมใชเปนพลเมอง หรอไมมสญญาของพมา รฐบาล

ไทยจงควรชวยเหลอเชนอาจใหทพกพงชวคราวเพอ

ใหการแกปญหาเรองสญชาตของพมากอน ภาย

หลงการจบกม โรฮงญาและมการสอบสวนจากเจา

หนาท ผลทางการสอบสวน ความเหนของพนกงาน

ต�ารวจ เหนวา โรฮงญาเปนบคคลเขาเมองโดยผด

กฎหมายเทานน ท�าใหการคมครองสทธตางๆ ก

จะตองถกจ�ากดไป เพราะอยในสถานะผตองหา

และหากเจาหนาทด�าเนนคดขอหาหลบหนเขา

เมองโดยผดกฎหมาย ตามพระราชบญญตคนเขา

เมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ กจะอยในฐานะจ�าเลย เมอคด

เสรจสนการพจารณา กจะถกสงตงไปยงหองกก

ของตม.ตอไป เพอรอการสงกลบประเทศตนทาง

การเขาเมองในลกษณะของชาวโรฮงญา โดยการ

ลองเรอมาเปนจ�านวนมากๆ ดวยความสมครใจท

จะมาเอง หรอ มบคลหรอกลมบคคลพาเขามา

โดยการหลอกลวง หรอบงคบ หรอโดยวธอนใด

ทพกพงชวคราว บานแหงความเมตตา

โรฮงญา

ฝายกฎหมายมสลมเพอสนต

8

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

9

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

หากไมไดเขามาตามชองทางการตรวจคนเขาเมอง

ทก�าหนดแลว กถอเปนคนเขาเมองผดกฎหมาย

ตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 มาตรา

11 ประกอบมาตรา 62 ซงจะท�าใหชาวโรฮงญา

มความผดและมโทษตามกฎหมาย คอ จ�าคกไมเกน

สองป และมโทษปรบดวย ตามพระราชบญญตคน

เขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ ซงจะท�าใหชาวโรฮงญาม

ความผดและไดรบโทษตามกฎหมายทงโทษจ�าคก

และโทษปรบ กฎหมายใหอ�านาจเจาหนาท

ด�าเนนการไดสองทางคอ เมอพบคนตางดาวหรอ

โรฮงญาเขามาในราชอาณาจกรโดยไมชอบ ใหเจา

หนาทสงตวคนตางดาวหรอโรฮงญาผนนกลบ

ออกนอกราชอาณาจกร หรอพนกงานเจาหนาท

มอ�านาจควบคมตวเพอด�าเนนคดโดยสงฟองศาล

เพอพจารณาลงโทษทางกฎหมาย แตระหวางการ

รอสงตวกลบนน เจาหนาทกมอ�านาจควบคมตวคน

เขาเมองผดกฎหมายไวทใดกได คอกกตวไวกอน

สงตว ซงตามปกตแลว สถานทควบคมตวหรอกกตว

คอ ทดานตรวจคนเขาเมองซงสภาพไมไดสรางเพอ

รองรบคนจ�านวนมากและตองถกกกตวเปนเวลา

นาน หากโรฮงญาเปนสตรและเดก พนกงานเจา

หนาทจะประสานความรวมมอฝากกกตวเพอสงกลบ

ไวทบานพกเดกและครอบครวของกระทรวงการ

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เพอใหเปน

ไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองเดกและเปนไป

ตามหลกสทธมนษยธรรม

หลายองคกรพยายามหาชองทางเพอจะ

ชวยเหลอโรฮงญา ใหอย ในสถานะทไดรบความ

คมครองสทธมนษยชนใหไดมากทสด หากปลอยให

โรฮงญาตกเปนผตองหา หลบหนเขาเมองอยางน

ตอไป สภาพของโรฮงญาทตองอยในหองกก เพอรอ

การสงกลบ หรอผลดดนไปยงประเทศทสาม ซงคง

ตองใชเวลานาน หรออาจจะไมสามารถท�าได ตอง

ปลอยใหขงอยในหองกก โดยไมรวนเวลาวาจะไป

ทางไหนตอไป หนทางทจะแกปญหา นาจะเปนไปได

มากทสดคอ ฝายกฎหมาย พยายามเสนอและ

เรยกรองใหเจาหนาทสอบสวนกรณการเขาเมองของ

โรฮงญาใหรอบครอบละเอยด ถาปรากฎวา การ

เข า เม อ งมา เข าองค ประกอบความ ผดตาม

10

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

11

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551หรอ

พ.ร.บ.คามนษยกใหเจาหนาทท�าส�านวนคดใหตรงตามความ

จรง และใหน�ากฎหมายคามนษยมาบงคบใช กรณเขาขาย

การคามนษย โรฮงญาจ�านวนมากเดนทางมาโดยถกนายหนา

หลอกลวง หรอบงคบขเขญใหมา โดยท�าเปนขบวนการเพอ

แสวงหาประโยชนโดยมชอบ ซงหากเจาหนาทเลอกทจะใช

กฎหมายคามนษย กจะท�าใหสถานะทางกฎหมายของ

โรฮงญาเปลยนไป จากผตองหาเขาเมองผดกฎหมาย กเปน

ผเสยหาย ตาม พ.ร.บ. คามนษย ซงหากใชกฎหมายการ

คามนษยกบกรณน ผลกจะแตกตางไปชาวโรฮงญาเหลานจะ

ไมไดมฐานะเปนเพยงคนเขาเมองผดกฎหมาย แตจะเปนผ

เสยหายจากการคามนษย การคามนษยเปนอาชญากรรม

ขามชาตทรายแรง พ.ร.บ.คามนษยจงก�าหนดใหรฐมหนาท

ตองชวยเหลอดแลผเสยหายจากการคามนษย โดยตอง

จดหาอาหาร ทพกการรกษาพยาบาล ใหอยางเหมาะสม ตอง

แจงสทธทางกฎหมายและจดใหผ เสยหายมสทธเรยกคา

สนไหมทดแทนจากผกระท�าความผดหรอนายหนาทน�าตว

12

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

13

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

มา และด�าเนนการ จดการสงผเสยหายกลบภมล�าเนาเดม

โดยค�านงถงความแตกตางทางเชอชาต ศาสนา วฒนธรรม

และรบฟงความคดเหนของผเสยหายเปนหลก ไมวาผ

เสยหายนนจะเปนคนไทยหรอไมกตาม

และเมอชาวโรฮงญาอยสถานะทางกฎหมายเปน

ผเสยหายจากการคามนษยแลว กฎหมายยงก�าหนดใหรฐ

ต องให ผ เสยหายได รบการดแลจากสถานแรกรบ

การคมครองเดกและสตร หรอสถานสงเคราะหอนๆ ทง

ของรฐและเอกชน

กฎหมายคามนษย หรอพระราชบญญตปองกน

และปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ เปนกฎหมาย

ทส�าคญและมผลดตอโรฮงญา เจตนารมณของกฎหมาย

เพอคมครองดแลดานมนษยธรรม แตในทางปฎบตขณะน

ปรากฎวาเจาหนาทมกจะใชหรอเลอกใชการด�าเนนคดกบ

ชาวโรฮงญาตามกฎหมายคนเขาเมอง ท�าใหชาวโรฮงญา

ตกเปนผตองหาหรอจ�าเลย เสยสทธในการไดรบความ

คมครองจากรฐตามกฎหมายคามนษย และเมอด�าเนนคด

14

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

15

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ตาม พรบ.คนเขาเมองแลว โรฮงญากตองตกอยใน

สถานะผถกสงกลบออกนอกราชอาณาจกร เมอโรฮงญา

ไมเตมใจ หรอไมสามรถกลบไปยงประเทศพมา กตอง

กกตวโรฮงญาไวตามหองกก ซงหองกก ไมไดสรางไวเพอ

ขงบคคลจ�านวนมากๆ และใชเวลาในการกกตวนานๆ

มลนธฯมพยายามทจะเสนอใหรฐไดจดสรางสถานพกพง

ชวคราวในพนททเหมาะสม เพอใหโรฮงญาทรอการสง

กลบ หรอสงตอประเทศทสาม ไดอาศยอยเปนการ

ชวคราว ทางออกทดอกทางหนงส�าหรบกรณ โรฮงญา

คอการการไดรบสถานะผ ลภย หลกของผ ลภยคอ

บคคลนนมความกลวอนมมลวาจะไดรบภยประหต

ประหาร (Persecution) อนเกดจากสาเหต ๕ ประการ

คอเชอชาต (Race) ศาสนา (Religion) สญชาต (Na-

tionality) สมาชกภาพในกลมใดกลมหนงทางสงคม

(Membership of a Particular Social Group) หรอ

ความคดเหนทางการเมอง (Political Opinion) และ

บคคลนนไมสามารถหรอไมสมครใจ (Unable or Un-

willing) ทจะรบความคมครองจากรฐแหงสญชาตของ

16

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

17

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ตนเนองจากความกลวดงกลาว กจะถอวาบคคล

นนมสถานะเปนผลภย ซงเปนไปตามกฎหมาย

ระหวางประเทศ อนสญญาวาดวยสถานภาพผ

ลภย ค.ศ.1951 หรอ The 1951 Convention

relating to the Status of Refugees ส�าหรบ

รฐทลงนามเขา เปนภาคของอนสญญาแลว

มหนาทตองปฏบตคอ หากมบคคลใดกตามทเขา

มาในอาณาเขตของรฐและรองขอสถานะผลภย

รฐมหนาทตองด�าเนนการตรวจสอบสถานะโดย

รฐมหนาทตองจดการดแลผนนระหวางการตรวจ

สอบสถานะ จะสงตวกลบหรอสงตวออกไปนอก

ประเทศไมได และไมถอวาผนนมความผดฐาน

เขาเมองผดกฎหมาย แตประเทศไทยยงไมไดลง

นามเขาเปนรฐภาคในอนสญญาฉบบนดงนน

รฐบาลไทยจงไมจ�าเปนตองปฏบตตามหลกการ

ตางๆ ทก�าหนดไวในอนสญญากไดโรฮงญาทเปน

ผลภย ไมใชผหลบหนเขาเมองโดยผดกฎหมาย

ตามพ.ร.บ.คนเขาเมอง เจาหนาทจะด�าเนนคดวา

เขาเมองโดยผดกฎหมายไมได และจะสงกลบ

ประเทศตนทางกไมได เวนแตเปนความสมครใจ

ของผลภยเอง สงทจะตองปฏบตกบผลภยคอรบ

ผลภยนนไวในฐานะพลเมองของรฐนน หรอสงตว

ไปยงประเทศทสามเพอเป นพลเมองของ

ประเทศทสาม ทงนภายใตการก�ากบดแลของ

ส�านกงานขาหลวงใหญผลภยแหงสหประชาชาต

หรอ UNHCR และเปนไปตามกฎหมายภายใน

ของรฐทตองอนวตรกฎหมายใชใหสอดคลองกบ

อนสญญาวาดวยสถานภาพผลภย ค.ศ.1951

เพอใหการดแลโรฮงญาใหเปนไปใน

ทศทางท ด ข นและ เป น ไปตามหล กสทธ

มนษยธรรม รฐควรจดสรางทพกพกชวคราวให

โรฮงญาทหนรอนมาพงเยน รฐควรจดสรางท

พกพงชวคราวจะเปนการจดการโดยรฐหรอจะ

ผสานความรวมมอกบองคการเอกชนทเขามาม

บทบาทใหการชวยเหลอดานมนษยธรรมตอไป

ฝายกฎหมายมสลมเพอสนต

18

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

19

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

โรฮงญา ... ปลายทาง...คอบานRohingya ... Hope to Home

الروهنجيا.... البحث عن املأوى

20

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

21

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ชาวโรฮงญาในพมาถอเปนชนกลมนอย เพราะถก

รฐบาลพมาละเมดสทธมนษยชนแมวาพวกเขาจะเกดบนผน

แผนดนพมาแตกลบถกรฐบาลพมาปฏเสธทจะใหสญชาตพมา

ความเกลยดชงตอชาวโรฮงญาถกถายทอดลงในหวใจ

ประชาชนชาวพมา พวกเขามกโดนดถกเหยยดหยาม ถกขดขวาง

จากการปฏบตศาสนกจถกท�ารายรางกาย โดนปฏเสธจากหนวย

งานตางๆ จนไมสามารถเขาท�างานทไหนได นอกจากนน พวกเขา

ยงไมมสทธในดานทดน การศกษา หรอสถานพยาบาลใดๆ

ในพมา ทงยงถกกดกนทางดานการเดนทาง โดยเฉพาะการเดน

ทางขามเขตทไมสามารถกระท�าไดเลย หากในหมบานปลก

พชพนธไวกจะถกทหารเขามาแยงเกบเกยว เงนทไดจากการ

คาขายกจะถกทหารยดไป ท�าใหชาวโรฮญามความเปนอยท

แรนแคนและยากล�าบากมาก

ไมมแมแตขาวจะกนครบ 3 มอ บางครงพวกผชายกตอง

ยอมอดขาวเพอใหลกเมยไดกน

โรฮงญา ... มนษยผถกเกลยดชง

โรฮงญา... คอกลมชาตพนธทนบถอศาสนาอสลามในประเทศพมา สวนใหญ

สบเชอสายมาจากชาวอาหรบ เปอรเซย และปาทาน มถนอาศยอย

ทางตอนเหนอของรฐยะไข (หรอรฐอาระกน) อยทางตะวนตกของพมา

22

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

23

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ผลภย หรอ เหยอ การคามนษย ?

“เขาไมใชผลภย หมายถงไมใชผลภยสงคราม จรงอยทวาเขาหนความยากล�าบากมาจาก

แผนดนบานเกดของเขา ทวาจดหมายปลายทางทคาดหวง กลบไมใชเชนนน

รฐไทย ไมเคยจรงจงในการจะใหความชวยเหลอใดๆ ตอชาวโรฮงญา ... พวกเขาคอเหยอ

... พวกเขาคอสนคา .. พวกเขาคอ “เหยอการคามนษย”

- สรพงษ จนกองทก -

24

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

25

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

สรพงษ จนกองทก ประธานคณะอนกรรมการสทธมนษยชนดานชนชาต

ผไรสญชาต แรงงานขามชาตและ ผพลดถน สภาทนายความ และประธาน

คณะท�างานตรวจสอบและใหความชวยเหลอกรณชาวโรฮงญาสภาทนายความ ....

ไดแสดงความคดเหนเกยวกบกรณชาวโรฮงญาวา

ในอดตเราจะเขาใจวาชาวโรฮงญาคอกล มคนทมาจากประเทศพมา

เดนทางรอนแรมมาประเทศไทยเพอลภยสงครามและหนความยากล�าบากจากบาน

เกดมาเสยงโชคในเมองไทย ... แตในความเปนจรงปจจบนนชาวโรฮงญาสวนใหญ

มาจากประเทศบงคลาเทศ พวกเขามทะเบยนถกตอง กลมคนเหลานไมใชคนไรรฐ

พวกเขาไมไดรวมเงนกนเพอจะซอเรอแลวขามมายงประเทศไทยหรอมาเลเซย

แตทกอยางมนเปนกระบวนการ มนายหนาคนไทยและคนมาเลเซยคอยด�าเนนการ

เรองน ทกอยางเปนขบวนการชดเจน แตสงเหลานกลบถกเพกเฉยจากรฐไทยตลอด

อะไรคอความเกลยดชงทรฐบาลพมามตอชาวโรฮงญา

ผลกไสตวตน ในความเปนโรฮงญาออกจากแผนดนพมา

อะไรคอความเหลอมล�าในสงคมทกวนนสงทชาวโรฮงญาไดรบ

เปรยบเสมอนผลพวงจากรอยแผลในอดต เปนผลพวงแหงความ

แรนแคน ความยากล�าบากจากแผนดนแมของพวกเขานนเอง

26

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

27

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

“เหยอการคามนษยคอคนทถกน�าไปขายดวยการขดรดและใชความรนแรงตอเหยอเหลานไมวาจะเปน

ศาสนาหรอสญชาตใดๆกตามแมวาเหยอจะสมครใจในตอนแรกทเดนทางมากตาม”

- เมธ อบดลคอลก มขตาร (รอฮมะฮลลอฮ - ขอพระองคอลลอฮทรงโปรดเมตตาเขาผนนดวยเถด) -

ผสอขาว สถานโทรทศนผานดาวเทยม ไวท แชนเนล

28

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

29

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ห น เ ส อ ป ะ จ ร ะ เ ข มนคงไมใชเรองนายนดนกกบการทตองรอนแรมกลางทะเล ฝาคลน

ลมแรงและความหวโหยอยในทองเรอแรมเดอน ละทงถนฐานบานเกด

แบกความหวงอนรบหรมาสโลกกวางอนวางเปลาสทธใดๆ

“คณอยากบอกอะไรกบผคน” ฉนถามค�าถามนกบ อบดล กาลาม

ชาวโรฮงญา ทพ�านกอยในประเทศไทย กาลามสงส�าเนยงแปรงๆ ผานคลน

โทรศพท แมมนจะแปรงแตมนกลบกระชบ กนใจความและสะเทอนใจคน

ปลายทางเชนฉน

“พวกเราเหมอนหนเสอปะจระเข...และหากกลบไป เรากเหมอน

กลบไปตาย”

แผนดนทแรนแคน ทามกลางความเกลยดชง ไรสทธ ไรสถานะ มพนท

ยนแตกลบเปนคนไรบานไรแผนดน เหลานใชความเหลอมล�าทางสงคม

หรอไม? ในประเทศทสทธมนษยชนถกเพกเฉย ความเกลยดชงถกหยบยน

ความเชอถกจองจ�า และอคตคอปราการอนแขงแกรง

“เราเกดในพมาแตรฐบาลพมาบอกวาเราไมไดเปนคนทนนเราเตบโตมาในบงคลาเทศ

แตทางการบงคลาเทศบอกวาเราอยทนไมได ในฐานะทเปนโรฮงญาเรารสกเหมอนกบถกจบ

ใหอยระหวางจระเขกบง”

- จากหนงสอ โรฮงญา บนเสนทางสดขอบโลก -

30

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

31

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ใชหรอไมวานคอผลพวงแหงความคบแคน ผลพวงแหง

ความเกลยดชง ทกผลพวงนสงผลตอ“มนษย”กลมหนงมนษยท

ถกจ�ากดสทธ ไรเสยง ไรสถานะ ไรตวตนบนโลกใบน

8 เดอนในคกเมองไทย

8 เดอนทดวงตาและผวหนงไมเคยไดสมผสแสงแดด

8 เดอนทนยามของความโหดรายและเลวรายทวขนและ

แจมชดในทกหวงลมหายใจของการมอย 8 เดอนทความทรมาน

คอเพอนสนท และความสนหวงคออาหารทลอเลยง

8 เดอนทรางกายอนซบผอมภายใตดวงหนาอนหมนเศรา

ถกจองจบอยในหองแคบๆ แหงนน บนดนแดนแหงสยามประเทศ

มนคอชวงเวลาแปดเดอนทความเปนมนษยถกรดรอน

พวกเขาถกคมขงโดยไมมความผด ถกคมขงโดยไมมทางออกใหกบ

ปญหา ถงกระนนรฐไทยกไมเคยยอมรบวาแผนดนนมการคามนษย

เกดขน

32

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

33

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

โรฮงญาสวนใหญมาจากพมา และบงคลาเทศ แลวท�าไมทงสองประเทศนจงไมยอมรบพวกเขา

พมาและบงคลาเทศไมยอมรบชาวโรฮงญา

ดวยเหตผลวา “โรฮงญาไมใชคนของประเทศ”

ขณะทบงกลาเทศกอางวาโรฮงญาเปนชาวพมา ไมใช

ชาวบงกลาเทศ อกทงบงคลาเทศเองกเปนประเทศ

ยากจน ประชากรหนาแนน ไมสามารถจะแบกรบ

ผอพยพโรฮงญาไวได เพราะปจจบนจ�านวนผอพยพ

โรฮงญากมาตงแคมปอยในบงคลาเทศจ�านวนหลาย

แสนคนแลว แตกไดประสานงานใหองคกรระหวาง

ประเทศเขาไปดแลตามแคมปตางๆ

แผนดนเกด หรอแผนดนกรรม

34

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

เมธ มขตาร หรออบดลคอลก (รอฮมะฮลลอฮ-ขอพระองคอลลอฮทรงโปรดเมตตาเขาผ

นนดวยเถด) เลาใหฟงเมอครงเดนทางไปท�าขาวทแคมปผอพยพในรฐอาระกน ประเทศพมา

ในฐานะผสอขาวสถานโทรทศนผานดาวเทยม ไวทแชเนล วาผอพยพในแคมปจะมอยสอง

กลม คอ

- กลมทไดรบการลงทะเบยนจากทางการ คอคนทอยในพนทททางการจดให พวกน

จะไดรบความชวยเหลอตามการลงทะเบยน ทางการพยายามจะสรางบานใหผ อพยพ

ใหเปนไปตามหลกเปนเรอนแถว แบงเปนสดสวน มสบหอง และมหองน�าแยกออกไป

36

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

37

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

บรรเทาทกข หรอน�าทางมะพราวมามงเปนเพงอาศย

อยางไรกตามชาวโรฮงญาเหลาน จะไมไดรบ

ความชวยเหลอจากทางการ และไมไดรบอนญาตให

อยในบานชวคราว เนองจากไมไดลงทะเบยน และ

ไมอนญาตใหออกจากพนทของตนเอง สวนใหญมา

จากเมองหมองโดว ซงเปนอกจดหนงของความ

รนแรงเมองนอยไปทางตอนเหนอของเมองซตะเวย

ขณะทสภาพบานเมองโดนทวไป ชมชน

มสลมในเขตเมองจะถกเผาราบคาบ มสยดหลายแหง

ถกเผา หากยงมสภาพดอยกไมไดรบอนญาตให

เขาไปละหมาด หรอประกอบศาสนกจ มต�ารวจ

เฝาอยดานหนา ชมชนมสลมรอบมสยดกโดนไลให

ออกไปอยในคายนอกเมอง

หากอยในเขตเมองจะไมเหนคนแตงกาย

แบบมสลมเลย แตหากออกไปนอกเมองประมาณ

สบกโลเมตร จะเปนชมชนมสลมขนาดใหญ บรเวณ

นนไมถกเผา และตงแตจดนนไป กจะมคายผอพยพ

ทสวนใหญเปนมสลมอาศยอยตามรมถนน หรอตาม

ชายทะเล

ดานนอกเรยงเปนแถวๆ และปมน�าบาดาล

คายผอพยพเหลานจะอยในทดนและในบรเวณ

ชมชนมสลมออกมานอกเมองประมาณสบกโลเมตร

ซงทางการจะใหคนทออกจากเมองไหนจะใหอยใน

บรเวณเมองนน เพองายตอการตรวจสอบ แตกไมไดรบ

อนญาตใหกลบไปยงชมชนของตวเองในเมอง

กลมทอย ในคายผ อพยพจะไดรบความชวย

เหลออยางทวถง ไมวาจะเปนอาหาร องคกรบรรเทา

ทกขเขาถงงาย โดยเฉพาะอยางยงทอยในเมองซตะเวย

หรออคยบ ซงเปนเมองหลกของรฐอาระกน มสนามบน

ทท�าใหเขาถงไดงาย แคมปเหลานจะมขนาดใหญ

มหลายรอยหลงคา ภายในแคมปมตลาด โดยมคน

ทองถนทบานของพวกเขาไมไดถกเผาจะท�าหนาทเปน

แมคาน�าสนคามาขาย หากผ อพยพเหลานมเงน

กสามารถหาซอขอเหลานได

- กลมทไมไดรบการลงทะเบยน คอกลมคนท

ลงเรอมาจากเมองอนๆ ทไกลออกไป อาจจะประมาณ

100 กโลเมตร มาอาศยอยใกลแคมปทไดรบการลง

ทะเบยน เพอใหเขาถงความชวยเหลอไดงาย คนกลมน

จะอยในเพงพกทท�าขนงายๆ อยางเอาถงกระสอบ

มาคลม หรอเตนททไดรบความชวยเหลอจากหนวย

38

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

39

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

วมานลอยบนแผนดนไทยประเทศไทยไมมคายผอพยพชาวโรฮงญาอยางเปนทางการ แตจดสรรทอย

อาศยใหชาวโรฮงญาไวสองแบบซงลวนเปนพนทจ�ากดสทธ ไรเสยง ไรตวตน

เชน สถานททจากมา หรอเราควรจะเรยกสถานทนนวา “คายกกกน!”

40

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

41

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

คายของนายหนาคามนษยในปาแถบชายแดนไทยมาเลเซย เปนจดกกกนทนายหนาจะซกซอนชาวโรฮงญาไว

เพอรอใหญาตจายคาพาขามแดน ทงๆ ทความเปนจรง

โรฮงญาไดจายให นายหนาหมดแลว บางคายหากญาตไม

จายเงน หรอจายไมครบชาวโรฮงญาทถกจบจะถกทรมาน

เพอเรงใหญาตจายเงน

คายเหลานสวนใหญอยในปายางตามพรมแดนไทย

มาเลเซย เชน อ.หาดใหญ อ.สะเดา จ.สงขลา อ.สไหงโกลก

จ.นราธวาส หรอตามเกาะแกงใน จ.สตล มความเปนอย

อยางยากล�าบาก ถกซอนตวอยในปา มอาหารใหเพยงวนละ

เลกนอย บางคนถกขงอยในทแคบๆ เดน ไมได บางคนปวย

ดวยไขปา หรอระบบทางเดนอาหาร บางรายถงขนเสยชวต!

42

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

43

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

อยากรเหมอนกนวาบนโลกใบนพอจะมพนทแหงความปราณใหพวกเขาบางหรอเปลา

... แมแตแผนดนสยาม เรากไมอาจแนใจไดนกวา มนจะมทวางใหความเมตตาไดท�าหนาท

ตอเพอนมนษยทชอโรฮงญาหรอเปลา?

หองกกขงของส�านกงานตรวจคนเขาเมอง และบานพกเดกและสตร ส�าหรบโรฮงญาทไดรบการชวยเหลอจากเจาหนาทต�ารวจหรอ

ทหาร จะถกน�าเขาสระบบการสอบสวนของส�านกงานตรวจคนเขาเมอง

ผชายจะถกน�าไปทหองขงของส�านกงานตรวจคนเขาเมอง หากมจ�านวน

มากกอาจน�าไปฝากขงทสถานต�ารวจ สวนเดกและสตรจะถกน�าไปฝาก

ไวทบานพกเดกและสตร

โรฮงญาบางสวนกหนออกจากหองขง หรอบางสวนกรอการ

ผลกดนกลบ

ต�ารวจนายหนงเปดเผยวา (กอนสงตวกลบตองถามความ

สมครใจกนกอน) แตกมหลกฐานยนยนวาชาวโรฮงญาเหลานมกจะ

กลบเขาสระบบการคามนษยอก และหลายคนกกลบมาถกขงไวใน

แคมปกลางปาอกเชนเดม หมนวนเปนวฐจกรแหงการคา จ�านนตอ

ความโหดราย ยนยอมตอความแรนแคน

44

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

45

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

พลเมองของโรฮงญานเอง จงน�าไปสการจดประเดนวาโรฮงญาไมใช

ชาวพมา

ชาวโรฮงญาถกกดกนสทธทกอยาง บางสวนถกขบไลออก

จากบานเรอน

ปญหาดานความขดแยงระหวางชาวพทธและมสลมโรฮงญา

ในพมา ถอเปนปญหาทเรอรงมาเปนเวลานาน กอนทพระสงฆจะ

ออกมาเคลอนไหวอยางจรงจง และมสวนในการออกกฎเพอจ�ากด

สทธ จ�ากดจ�านวนประชากรมสลมในพมา ถงขนมแผนหามไมใหชาว

พมาแตงงานขามศาสนา และในบางรฐทมมสลมอาศยอยจ�านวน

มาก ยงมมาตรการควบคมประชากรชาวมสลมโรฮงญา ดวยการ

จ�ากดใหครอบครวมสลมมลกไดเพยง 2 คน เพอปองกนความขด

แยงและความรนแรงทจะเพมขนในอนาคต ซงจากการออกกฎดง

กลาว ท�าใหพมาเปนประเทศเดยวในโลก ทออกกฎขนมาบงคบใช

เฉพาะกลมศาสนา

ความเกลยดชงเดนทางมาจากไหน? เมอไหรมนจะสนสด!

ตอนหนงของหนงสอ โรฮงญา บนเสนทางสดขอบโลกบนทกไววา

...

“การถกปฏเสธสทธขนพนฐานในรฐอาระกนของพมา เมออยในไทย

กถกผลกออกไปในทะเล และมกตองเผชญหนากบความตาย เมออย

ในมาเลเซยกถกควบคมตว ถกเฆยนตและสงกลบ ชาวโรฮงญาแมจะ

มสถานะเปนผ ลภย จากส�านกงานขาหลวงใหญเพอผ ลภยแหง

สหประชาชาต UNHCR แตกลบไมไดรบโอกาสทจะลภยไปอย

ประเทศอน เชนเดยวกบผอพยพกลมอนๆ จากพมา ทงยงตองเผชญ

กบการถกกดขขมเหงจากคนภายในประเทศและนอกประเทศ”

มนคอความเลวรายทชาวโรฮงญาตองพบเจออยตลอดเวลา

เราไมมทางรเลยวา เมอไหรกนทความโหดรายและความเกลยดชงน

จะสนสดลง

เคยตงค�าถามวา เหตใดรฐบาลพมาถงไมยอมรบชาวโรฮงญา

เปนพลเรอนของประเทศ ท�าไมการจะยอมรบตวตนใครสกคนมนถง

ตองซบซอนและกนเวลายาวนานเชนน และจากการไมยอมรบสทธ

46

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

47

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

“ปญหานจะจบลงไดหากวารฐบาลพมารบรองสทธพลเมองชาวโรฮงญาใหเหมอนกบคนอนๆ

ในประเทศสรางความเทาเทยมระหวางศาสนาหยดใหการสนบสนนกบกลมนยมความรนแรง

- เมธ อบดลคอลก มขตาร(รอฮมะฮลลอฮ -ขอพระองคอลลอฮทรงโปรดเมตตาเขาผนนดวยเถด) -

ผสอขาว สถานโทรทศนผานดาวเทยม ไวท แชนเนล

48

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

49

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

“ดเหมอนความหวงทจะไดรบความชวยเหลอจากนานา

ประเทศชางรบหรเหลอเกน แมแตประเทศไทยเองกไมมนโยบายใน

การชวยเหลอระยะยาว มเพยงการใหความชวยเหลอเพอรอผลกดน

ออกนอกประเทศ แตทงนหนวยงานหลกทดแลดานความชวยเหลอใน

เรองนยงเปนหนาทความรบผดชอบของสภาความมนคงแหงชาต

(สมช.) และ กองอ�านวยการรกษาความมนคงภายใน (กอ.รมน.) ไมใช

หนวยงานดานสทธมนษยชนโดยมองปญหานเปนไปในรปแบบของ

ความมนคง กอใหเกดความหวาดกลวชาวโรฮงยาทเขามาอย ใน

ประเทศไทย บางคนมองโยงไปถงความรนแรงในสามจงหวดชายแดน

ใต ท�าใหไมมนโยบายใหชาวโรฮงยาอยในไทย ไมมแผนการสรางคาย

ผอพยพ ไมอนญาตให UNHCR เขามาดแล เนองจากเกรงวา หากสราง

ค ายแล ว จะอย ระยะยาวเหมอนกล มกระเหรยงในจงหวด

ตาก,กาญจนบร หรอราชบร ทมคายผอพยพ แตยงไมยายออกไป

เนองจากยงไมมชาตทสามมารบไป”

โอ! โรฮงญาใครเขาจะชวยเรา ...

50

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

51

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ในวนทมวลมนษยชาตสอสารกนผานโซเชยลมเดย

ผคนแสดงความคดเหนและมองภาพความรนแรง ภาพความ

โหดรายถกฉายผานโลกสมมตไมเวนแตละวน และในวนท

ประเทศมหาอ�านาจตางพากนสรางอาณาจกรของตนให

ยงใหญเทยบเทาจกรวาล สรางเทคโนโลย สรางสงอ�านวย

ความสะดวก สรางขปนาวธทพรอมจะท�าลายลางฝงตรง

ขามไดทกวนาททเกดความขดแยงและเหนตาง ...... แต

ชาวโรฮงญา พลเมองผต�าตอยกยงคงเปนพลเมองทไมไดรบ

การตอนรบจากนานาประเทศ เปนพลเมองทไรแผนดนให

พกพงเปนมนษยทไรตวตนบนโลกใบสน�าเงน ทกหยดน�าตา

และค�าวงวอนเปนเสมอนลมหายใจทไมสามารถจะหายไป

จากชวตได สงทมวลมนษยชาตมอบใหพวกเขากคอความ

สงสารและแนนอนวาความสงสารนนมใชขาวปลาอาหาร และ

มใชยาทจะชวยรกษาเยยวยาสภาพจตใจและรางกายของ

พวกเขาใหกลายเปนพลเมองทมสทธมเสยงบนโลกใบน

52

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

53

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

ฉนมความฝน

ในความมดมดในศนยกกกนดารวน

ไรบานและไรรฐ

ถกกลนเขาสฝนรายของชวตทปราศจาก

อสรภาพ

ชวตทปราศจากชวต

ฉนมความฝน

บานคอความฝนของฉน

ความฝนเพอทจะมชวต

บานเปนเหมอนเกราะก�าบง

บานทปลกอตลกษณและตวตนเราขนมา

บานทพวกผลภยอยางพวกเรารสกได

บานทประกนสทธของเรา

บานคอชวต

ฉนไรบาน

ฉนไรอตลกษณและตวตน

ฉนไรรฐ

ฉนไรซงสทธใดๆ

ฉนไรชวต

ฉนคอโรฮงญา

บทกว โดย ฮาบบบราหแมน

จากหนงสอ โรฮงญาบนเสนทางสดขอบโลก

54

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

55

โรฮง

ญา.

..ปลา

ยทาง

คอบา

น

บทกว หวใจลภย โดย Zoraida Kelantan

ตพมพ นตยสาร สาละวนโพสต

เราไมไดตองการใหแผนดนน มไวเพอใหดวงใจอนโหยหาของเธอมาพกพง

อนเนองมาจากเหตผลทางสงคราม

ฉนอยากใหดนแดนแหงนของฉน

มไวเพอใหเธอมาพกพงดวยเพราะมนโอบอมเธอพนจากความตนตระหนก

เธออนดวงใจเมอมาเรนกายในบานของฉน

ถงจะอยางไรกแลวแต

ฉนไมอาจจองมองเขาไปทดวงตาของเธอไดนานนก

นนเปนเพราะฉนไมอาจเกบภาพดวงตาทแสนเศราของเธอเอาไวได

ฉนอยากเหนรอยยมและแววตาเธอทฉายแววความสข...มาสกลางใจฉน

มใชรอยยมทแสนเศรากบดวงตาทแสนจะเทาทกขคนน

เธอถามฉนวา “จะกลบมาทนอกมย ?”

ฉนนงเฉยไมอาจเออนเอยตอบอะไรเธอได

กฉนจะบอกเธอไดอยางไรเลาวา

ฉนไมอยากกลบมาเจอเธอ ณ สถานทแหงน

นนเพราะฉนไมอยากใหเธออยทนนานนก

จะเปนไปไดมย ทไฟสงครามจะดบมอดลง

แลวเราเจอกน ณ ทแหงหนอน

ทซง เธอ ไมหวาดผวาตอคนแปลกหนาเชนฉน

และไมระแวดระวงตอโลกภายนอกจนเกนไป

คดถงเธอเชนกน ... เพอนรก

ขอบคณ

- อบดล กาลาม

ประธานชมรมมสลมโรฮงญาแหงประเทศไทย

- เมธ มขตาร (รอฮมะฮลลอฮ)

ผสอขาว สถานโทรทศนผานดาวเทยม ไวท แชนเนล

- สรพงษ จนกองทก ประธานคณะอนกรรมการสทธมนษยชนดานชนชาต

ผไรสญชาต แรงงานขามชาต และผพลดถน สภา ทนายความ/ประธานคณะ

ท�างานตรวจสอบและความชวยเหลอกรณชาวโรฮงญา สภาทนายความ

- มลนธมสลมเพอสนต

- หนงสอ โรฮงญา บนเสนทางสดขอบโลก

- ภาพประกอบ สไลมาน เจะแม / internet

การปกปองสทธมนษยเปนภาระกจของมนษยทกคน

ปราโมทย สมะด

ประธานมลนธมสลมเพอสนต

“ “