Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

60

Zadanie 232 (3 pkt) Ile gramoacutew węgliku wapnia (karbidu) zawierającego 10 zanieczyszczeń należy użyć aby otrzymać 1 m3 etynu CHequivCH w warunkach normalnych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 233 (3 pkt) Na 300 g wapienia zawierającego 10 zanieczyszczeń niereagujących z roztworem kwasu solnego podziałano HCl w nadmiarze Oblicz ile dm3 tlenku węgla (IV) wydzieli się w tej reakcji (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 234 (2 pkt) Pr I2009A1 Wodorowęglan amonu ulega rozkładowi termicznemu tworząc wyłącznie produkty gazowe

ogrzewanie

NH4HCO3(s) NH3(g) + H2O(g) + CO2(g)

Oblicz łączną objętość (w przeliczeniu na warunki normalne) gazowych produktoacutew reakcji całkowitego rozkładu 158 g wodorowęglanu amonu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 235 (2 pkt) Oblicz ile gramoacutew tlenku siarki (VI) można otrzymać utleniając tlenek siarki (IV) 448 dm3 tlenu w warunkach normalnych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

61

Zadanie 236 (3 pkt) W wapienniku w temperaturze ok 1200 K rozkładano 1 tonę węglanu wapnia Ile kilogramoacutew wapna palonego otrzymano obok wydzielającego się tlenku węgla (IV) jeśli reakcja ta biegnie z wydajnością 70

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 237 (2 pkt) Przez płuczkę z wodą wapienną przepuszczono tlenek węgla (IV) Wytrąciło się 75 g osadu Oblicz jaką objętość tlenku węgla (IV) przepuszczono przez płuczkę jeśli pomiaroacutew dokonano w warunkach normalnych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 238 (2 pkt) W latach 70-tych w szkolnych laboratoriach otrzymywano tlen rozkładając tlenek rtęci (II) na tlen i rtęć Metodę tę jednak zarzucono ze względu na dużą toksyczność par rtęci Oblicz ile gramoacutew HgO należy ogrzewać aby zebrać 224 cm3 tlenu w warunkach normalnych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 239 (2 pkt) Oblicz jaka objętość wodoru wydzieli się (w przeliczeniu na warunki normalne) podczas rozpuszczania 8 g wapnia w wodzie

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

62

Zadanie 240 (2 pkt) Jaka objętość czadu (tlenku węgla (II)) należy utlenić w warunkach normalnych aby otrzymać 11 g tlenku węgla (IV)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 241 (3 pkt) Ile dm3 gazoacutew (pomiary objętości gazoacutew wykonano w przeliczeniu na warunki normalne) wydzieli się podczas prażenia w jednym reaktorze 2 moli chlorku amonu i 2 moli wodorowęglanu amonu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 242 (2 pkt) V2009A1 Etyloaminę (etanoaminę) można otrzymać w wyniku katalitycznej redukcji etanalu w obecności amoniaku (aminowanie redukcyjne) zgodnie z poniższym roacutewnaniem reakcji Kat Ni

CH3ndashCHO + NH3 + H2 CH3ndashCH2ndashNH2 + H2O

Na podstawie RT Morrison i RN Boyd Chemia organiczna PWN Warszawa 1998

Oblicz ile dm3 amoniaku (w przeliczeniu na warunki normalne) przereaguje z 770 g etanalu podczas otrzymywania etyloaminy metodą aminowania redukcyjnego Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 243 (2 pkt) Utleniono w warunkach normalnych i ze 100 wydajnością 224 dm3 amoniaku Ile gramoacutew tlenku azotu (II) otrzymano obok pary wodnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

63

Zadanie 244 (2 pkt) Ile dm3 powietrza (warunki normalne) potrzeba do otrzymania 100 dm3 tlenku siarki (IV) w wyniku spalania pirytu jeśli drugim produktem jest tlenek żelaza (II)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 245 (2 pkt) Jedną z metod otrzymywania tlenu jest rozkład nadtlenku wodoru Ile moli H2O2 należy rozłożyć w warunkach normalnych aby otrzymać 1792 dm3 tlenu cząsteczkowego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 246 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenku siarki (IV) polega na działaniu kwasem siarkowym (VI) na siarczan (IV) potasu Obliczyć ile moli siarczanu (IV) potasu potrzeba do otrzymania 04 mola tlenku siarki (IV)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 247 (2 pkt) W reakcji magnezu z kwasem solnym wydzieliło się 1204 1023 cząsteczek wodoru Oblicz masę magnezu użytą do reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 248 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenu polega na termicznym rozkładzie manganianu (VII) potasu Powstają woacutewczas manganian (VI) potasu tlenek manganu (IV) i tlen

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

64

Ile gramoacutew nadmanganianu potasu należy ogrzewać aby otrzymać 448 dm3 tlenu w przeliczeniu na warunki normalne

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 249 (3 pkt) Jaką objętość wodoru należy użyć do reakcji z azotem odmierzonych w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa aby otrzymać 136 g amoniaku

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Zadanie 250 (2 pkt) 06 g stopu żelaza z węglem spalono w strumieniu tlenu w wyniku czego powstało 0066 g tlenku węgla (II) Jaki procent stanowił węgiel w tym stopie

Rozwiązanie

Procent węgla w stopie

Zadanie 251 (3 pkt) Azotan(III) amonu rozkłada się podczas ogrzewania na azot i parę wodną Ile gramoacutew azotanu(III) amonu należy rozłożyć by otrzymać 336 cm3 azotu odmierzonego w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

65

Zadanie 252 (3 pkt) Do 100 g mieszaniny węglanu wapnia i tlenku wapnia dodano nadmiaru kwasu solnego Objętość wydzielonego tlenku węgla (IV) wyniosła w warunkach normalnych 56 dm3 Jaki procent stanowiło wapno palone w mieszaninie wyjściowej

Rozwiązanie

Procent CaO w mieszaninie wyjściowej

Zadanie 253 (2 pkt) Czterech ucznioacutew A ndash D rozpuszczało cynk w kwasie solnym Każdy z nich zebrał wodoacuter i obliczył jego ilość w warunkach normalnych uczeń A otrzymał 05 mola wodoru uczeń B ndash 224 dm3 H2 uczeń C ndash 2 g wodoru a uczeń D ndash 903 1022 cząsteczek wodoru Oblicz ktoacutery uczeń rozpuścił najwięcej a ktoacutery najmniej cynku

Uczeń A Uczeń B Uczeń C Uczeń D Obliczenia Obliczenia Obliczenia Obliczenia

Najwięcej cynku rozpuścił uczeń

Najmniej cynku rozpuścił uczeń

Zadanie 254 (2 pkt) Ile moli chlorku wapnia powstało w reakcji wapna palonego z kwasem solnym jeżeli jednocześnie otrzymano 18 g wody

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 255 (2 pkt) Ile dm3 gazu wydzieli się w warunkach normalnych jeśli na 50 g węglanu wapnia podziałamy roztworem kwasu solnego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

66

Zadanie 256 (4 pkt) Do czterech proboacutewek zawierających rozcieńczony kwas siarkowy (IV) wrzucono w warunkach normalnych kawałki metali cynku miedzi glinu i żelaza o masie 1 g każdy Oblicz jakie objętości wodoru wydzieliły się w każdym z naczyń

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 257 (2 pkt) 126 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr Y + Z + W

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym Y Z W = 4 5 9 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji Y - Z - W -

Zadanie 258 (2 pkt) 256 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr A + B + C

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym A B C = 16 9 7 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji A ndash B ndash C ndash

Zadanie 259 (3 pkt) Ustal wzoacuter tlenku azotu ktoacutery powstaje w reakcji katalitycznego utleniania amoniaku wiedząc że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury każdy 1 dm3 amoniaku zużywa 125 dm3 tlenu i powstaje 1 dm3 tlenku azotu oraz para wodna

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

61

Zadanie 236 (3 pkt) W wapienniku w temperaturze ok 1200 K rozkładano 1 tonę węglanu wapnia Ile kilogramoacutew wapna palonego otrzymano obok wydzielającego się tlenku węgla (IV) jeśli reakcja ta biegnie z wydajnością 70

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 237 (2 pkt) Przez płuczkę z wodą wapienną przepuszczono tlenek węgla (IV) Wytrąciło się 75 g osadu Oblicz jaką objętość tlenku węgla (IV) przepuszczono przez płuczkę jeśli pomiaroacutew dokonano w warunkach normalnych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 238 (2 pkt) W latach 70-tych w szkolnych laboratoriach otrzymywano tlen rozkładając tlenek rtęci (II) na tlen i rtęć Metodę tę jednak zarzucono ze względu na dużą toksyczność par rtęci Oblicz ile gramoacutew HgO należy ogrzewać aby zebrać 224 cm3 tlenu w warunkach normalnych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 239 (2 pkt) Oblicz jaka objętość wodoru wydzieli się (w przeliczeniu na warunki normalne) podczas rozpuszczania 8 g wapnia w wodzie

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

62

Zadanie 240 (2 pkt) Jaka objętość czadu (tlenku węgla (II)) należy utlenić w warunkach normalnych aby otrzymać 11 g tlenku węgla (IV)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 241 (3 pkt) Ile dm3 gazoacutew (pomiary objętości gazoacutew wykonano w przeliczeniu na warunki normalne) wydzieli się podczas prażenia w jednym reaktorze 2 moli chlorku amonu i 2 moli wodorowęglanu amonu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 242 (2 pkt) V2009A1 Etyloaminę (etanoaminę) można otrzymać w wyniku katalitycznej redukcji etanalu w obecności amoniaku (aminowanie redukcyjne) zgodnie z poniższym roacutewnaniem reakcji Kat Ni

CH3ndashCHO + NH3 + H2 CH3ndashCH2ndashNH2 + H2O

Na podstawie RT Morrison i RN Boyd Chemia organiczna PWN Warszawa 1998

Oblicz ile dm3 amoniaku (w przeliczeniu na warunki normalne) przereaguje z 770 g etanalu podczas otrzymywania etyloaminy metodą aminowania redukcyjnego Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 243 (2 pkt) Utleniono w warunkach normalnych i ze 100 wydajnością 224 dm3 amoniaku Ile gramoacutew tlenku azotu (II) otrzymano obok pary wodnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

63

Zadanie 244 (2 pkt) Ile dm3 powietrza (warunki normalne) potrzeba do otrzymania 100 dm3 tlenku siarki (IV) w wyniku spalania pirytu jeśli drugim produktem jest tlenek żelaza (II)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 245 (2 pkt) Jedną z metod otrzymywania tlenu jest rozkład nadtlenku wodoru Ile moli H2O2 należy rozłożyć w warunkach normalnych aby otrzymać 1792 dm3 tlenu cząsteczkowego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 246 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenku siarki (IV) polega na działaniu kwasem siarkowym (VI) na siarczan (IV) potasu Obliczyć ile moli siarczanu (IV) potasu potrzeba do otrzymania 04 mola tlenku siarki (IV)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 247 (2 pkt) W reakcji magnezu z kwasem solnym wydzieliło się 1204 1023 cząsteczek wodoru Oblicz masę magnezu użytą do reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 248 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenu polega na termicznym rozkładzie manganianu (VII) potasu Powstają woacutewczas manganian (VI) potasu tlenek manganu (IV) i tlen

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

64

Ile gramoacutew nadmanganianu potasu należy ogrzewać aby otrzymać 448 dm3 tlenu w przeliczeniu na warunki normalne

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 249 (3 pkt) Jaką objętość wodoru należy użyć do reakcji z azotem odmierzonych w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa aby otrzymać 136 g amoniaku

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Zadanie 250 (2 pkt) 06 g stopu żelaza z węglem spalono w strumieniu tlenu w wyniku czego powstało 0066 g tlenku węgla (II) Jaki procent stanowił węgiel w tym stopie

Rozwiązanie

Procent węgla w stopie

Zadanie 251 (3 pkt) Azotan(III) amonu rozkłada się podczas ogrzewania na azot i parę wodną Ile gramoacutew azotanu(III) amonu należy rozłożyć by otrzymać 336 cm3 azotu odmierzonego w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

65

Zadanie 252 (3 pkt) Do 100 g mieszaniny węglanu wapnia i tlenku wapnia dodano nadmiaru kwasu solnego Objętość wydzielonego tlenku węgla (IV) wyniosła w warunkach normalnych 56 dm3 Jaki procent stanowiło wapno palone w mieszaninie wyjściowej

Rozwiązanie

Procent CaO w mieszaninie wyjściowej

Zadanie 253 (2 pkt) Czterech ucznioacutew A ndash D rozpuszczało cynk w kwasie solnym Każdy z nich zebrał wodoacuter i obliczył jego ilość w warunkach normalnych uczeń A otrzymał 05 mola wodoru uczeń B ndash 224 dm3 H2 uczeń C ndash 2 g wodoru a uczeń D ndash 903 1022 cząsteczek wodoru Oblicz ktoacutery uczeń rozpuścił najwięcej a ktoacutery najmniej cynku

Uczeń A Uczeń B Uczeń C Uczeń D Obliczenia Obliczenia Obliczenia Obliczenia

Najwięcej cynku rozpuścił uczeń

Najmniej cynku rozpuścił uczeń

Zadanie 254 (2 pkt) Ile moli chlorku wapnia powstało w reakcji wapna palonego z kwasem solnym jeżeli jednocześnie otrzymano 18 g wody

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 255 (2 pkt) Ile dm3 gazu wydzieli się w warunkach normalnych jeśli na 50 g węglanu wapnia podziałamy roztworem kwasu solnego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

66

Zadanie 256 (4 pkt) Do czterech proboacutewek zawierających rozcieńczony kwas siarkowy (IV) wrzucono w warunkach normalnych kawałki metali cynku miedzi glinu i żelaza o masie 1 g każdy Oblicz jakie objętości wodoru wydzieliły się w każdym z naczyń

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 257 (2 pkt) 126 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr Y + Z + W

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym Y Z W = 4 5 9 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji Y - Z - W -

Zadanie 258 (2 pkt) 256 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr A + B + C

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym A B C = 16 9 7 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji A ndash B ndash C ndash

Zadanie 259 (3 pkt) Ustal wzoacuter tlenku azotu ktoacutery powstaje w reakcji katalitycznego utleniania amoniaku wiedząc że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury każdy 1 dm3 amoniaku zużywa 125 dm3 tlenu i powstaje 1 dm3 tlenku azotu oraz para wodna

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

62

Zadanie 240 (2 pkt) Jaka objętość czadu (tlenku węgla (II)) należy utlenić w warunkach normalnych aby otrzymać 11 g tlenku węgla (IV)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 241 (3 pkt) Ile dm3 gazoacutew (pomiary objętości gazoacutew wykonano w przeliczeniu na warunki normalne) wydzieli się podczas prażenia w jednym reaktorze 2 moli chlorku amonu i 2 moli wodorowęglanu amonu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 242 (2 pkt) V2009A1 Etyloaminę (etanoaminę) można otrzymać w wyniku katalitycznej redukcji etanalu w obecności amoniaku (aminowanie redukcyjne) zgodnie z poniższym roacutewnaniem reakcji Kat Ni

CH3ndashCHO + NH3 + H2 CH3ndashCH2ndashNH2 + H2O

Na podstawie RT Morrison i RN Boyd Chemia organiczna PWN Warszawa 1998

Oblicz ile dm3 amoniaku (w przeliczeniu na warunki normalne) przereaguje z 770 g etanalu podczas otrzymywania etyloaminy metodą aminowania redukcyjnego Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 243 (2 pkt) Utleniono w warunkach normalnych i ze 100 wydajnością 224 dm3 amoniaku Ile gramoacutew tlenku azotu (II) otrzymano obok pary wodnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

63

Zadanie 244 (2 pkt) Ile dm3 powietrza (warunki normalne) potrzeba do otrzymania 100 dm3 tlenku siarki (IV) w wyniku spalania pirytu jeśli drugim produktem jest tlenek żelaza (II)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 245 (2 pkt) Jedną z metod otrzymywania tlenu jest rozkład nadtlenku wodoru Ile moli H2O2 należy rozłożyć w warunkach normalnych aby otrzymać 1792 dm3 tlenu cząsteczkowego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 246 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenku siarki (IV) polega na działaniu kwasem siarkowym (VI) na siarczan (IV) potasu Obliczyć ile moli siarczanu (IV) potasu potrzeba do otrzymania 04 mola tlenku siarki (IV)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 247 (2 pkt) W reakcji magnezu z kwasem solnym wydzieliło się 1204 1023 cząsteczek wodoru Oblicz masę magnezu użytą do reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 248 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenu polega na termicznym rozkładzie manganianu (VII) potasu Powstają woacutewczas manganian (VI) potasu tlenek manganu (IV) i tlen

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

64

Ile gramoacutew nadmanganianu potasu należy ogrzewać aby otrzymać 448 dm3 tlenu w przeliczeniu na warunki normalne

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 249 (3 pkt) Jaką objętość wodoru należy użyć do reakcji z azotem odmierzonych w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa aby otrzymać 136 g amoniaku

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Zadanie 250 (2 pkt) 06 g stopu żelaza z węglem spalono w strumieniu tlenu w wyniku czego powstało 0066 g tlenku węgla (II) Jaki procent stanowił węgiel w tym stopie

Rozwiązanie

Procent węgla w stopie

Zadanie 251 (3 pkt) Azotan(III) amonu rozkłada się podczas ogrzewania na azot i parę wodną Ile gramoacutew azotanu(III) amonu należy rozłożyć by otrzymać 336 cm3 azotu odmierzonego w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

65

Zadanie 252 (3 pkt) Do 100 g mieszaniny węglanu wapnia i tlenku wapnia dodano nadmiaru kwasu solnego Objętość wydzielonego tlenku węgla (IV) wyniosła w warunkach normalnych 56 dm3 Jaki procent stanowiło wapno palone w mieszaninie wyjściowej

Rozwiązanie

Procent CaO w mieszaninie wyjściowej

Zadanie 253 (2 pkt) Czterech ucznioacutew A ndash D rozpuszczało cynk w kwasie solnym Każdy z nich zebrał wodoacuter i obliczył jego ilość w warunkach normalnych uczeń A otrzymał 05 mola wodoru uczeń B ndash 224 dm3 H2 uczeń C ndash 2 g wodoru a uczeń D ndash 903 1022 cząsteczek wodoru Oblicz ktoacutery uczeń rozpuścił najwięcej a ktoacutery najmniej cynku

Uczeń A Uczeń B Uczeń C Uczeń D Obliczenia Obliczenia Obliczenia Obliczenia

Najwięcej cynku rozpuścił uczeń

Najmniej cynku rozpuścił uczeń

Zadanie 254 (2 pkt) Ile moli chlorku wapnia powstało w reakcji wapna palonego z kwasem solnym jeżeli jednocześnie otrzymano 18 g wody

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 255 (2 pkt) Ile dm3 gazu wydzieli się w warunkach normalnych jeśli na 50 g węglanu wapnia podziałamy roztworem kwasu solnego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

66

Zadanie 256 (4 pkt) Do czterech proboacutewek zawierających rozcieńczony kwas siarkowy (IV) wrzucono w warunkach normalnych kawałki metali cynku miedzi glinu i żelaza o masie 1 g każdy Oblicz jakie objętości wodoru wydzieliły się w każdym z naczyń

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 257 (2 pkt) 126 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr Y + Z + W

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym Y Z W = 4 5 9 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji Y - Z - W -

Zadanie 258 (2 pkt) 256 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr A + B + C

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym A B C = 16 9 7 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji A ndash B ndash C ndash

Zadanie 259 (3 pkt) Ustal wzoacuter tlenku azotu ktoacutery powstaje w reakcji katalitycznego utleniania amoniaku wiedząc że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury każdy 1 dm3 amoniaku zużywa 125 dm3 tlenu i powstaje 1 dm3 tlenku azotu oraz para wodna

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

63

Zadanie 244 (2 pkt) Ile dm3 powietrza (warunki normalne) potrzeba do otrzymania 100 dm3 tlenku siarki (IV) w wyniku spalania pirytu jeśli drugim produktem jest tlenek żelaza (II)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 245 (2 pkt) Jedną z metod otrzymywania tlenu jest rozkład nadtlenku wodoru Ile moli H2O2 należy rozłożyć w warunkach normalnych aby otrzymać 1792 dm3 tlenu cząsteczkowego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 246 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenku siarki (IV) polega na działaniu kwasem siarkowym (VI) na siarczan (IV) potasu Obliczyć ile moli siarczanu (IV) potasu potrzeba do otrzymania 04 mola tlenku siarki (IV)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 247 (2 pkt) W reakcji magnezu z kwasem solnym wydzieliło się 1204 1023 cząsteczek wodoru Oblicz masę magnezu użytą do reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 248 (2 pkt) Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenu polega na termicznym rozkładzie manganianu (VII) potasu Powstają woacutewczas manganian (VI) potasu tlenek manganu (IV) i tlen

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

64

Ile gramoacutew nadmanganianu potasu należy ogrzewać aby otrzymać 448 dm3 tlenu w przeliczeniu na warunki normalne

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 249 (3 pkt) Jaką objętość wodoru należy użyć do reakcji z azotem odmierzonych w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa aby otrzymać 136 g amoniaku

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Zadanie 250 (2 pkt) 06 g stopu żelaza z węglem spalono w strumieniu tlenu w wyniku czego powstało 0066 g tlenku węgla (II) Jaki procent stanowił węgiel w tym stopie

Rozwiązanie

Procent węgla w stopie

Zadanie 251 (3 pkt) Azotan(III) amonu rozkłada się podczas ogrzewania na azot i parę wodną Ile gramoacutew azotanu(III) amonu należy rozłożyć by otrzymać 336 cm3 azotu odmierzonego w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

65

Zadanie 252 (3 pkt) Do 100 g mieszaniny węglanu wapnia i tlenku wapnia dodano nadmiaru kwasu solnego Objętość wydzielonego tlenku węgla (IV) wyniosła w warunkach normalnych 56 dm3 Jaki procent stanowiło wapno palone w mieszaninie wyjściowej

Rozwiązanie

Procent CaO w mieszaninie wyjściowej

Zadanie 253 (2 pkt) Czterech ucznioacutew A ndash D rozpuszczało cynk w kwasie solnym Każdy z nich zebrał wodoacuter i obliczył jego ilość w warunkach normalnych uczeń A otrzymał 05 mola wodoru uczeń B ndash 224 dm3 H2 uczeń C ndash 2 g wodoru a uczeń D ndash 903 1022 cząsteczek wodoru Oblicz ktoacutery uczeń rozpuścił najwięcej a ktoacutery najmniej cynku

Uczeń A Uczeń B Uczeń C Uczeń D Obliczenia Obliczenia Obliczenia Obliczenia

Najwięcej cynku rozpuścił uczeń

Najmniej cynku rozpuścił uczeń

Zadanie 254 (2 pkt) Ile moli chlorku wapnia powstało w reakcji wapna palonego z kwasem solnym jeżeli jednocześnie otrzymano 18 g wody

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 255 (2 pkt) Ile dm3 gazu wydzieli się w warunkach normalnych jeśli na 50 g węglanu wapnia podziałamy roztworem kwasu solnego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

66

Zadanie 256 (4 pkt) Do czterech proboacutewek zawierających rozcieńczony kwas siarkowy (IV) wrzucono w warunkach normalnych kawałki metali cynku miedzi glinu i żelaza o masie 1 g każdy Oblicz jakie objętości wodoru wydzieliły się w każdym z naczyń

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 257 (2 pkt) 126 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr Y + Z + W

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym Y Z W = 4 5 9 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji Y - Z - W -

Zadanie 258 (2 pkt) 256 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr A + B + C

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym A B C = 16 9 7 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji A ndash B ndash C ndash

Zadanie 259 (3 pkt) Ustal wzoacuter tlenku azotu ktoacutery powstaje w reakcji katalitycznego utleniania amoniaku wiedząc że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury każdy 1 dm3 amoniaku zużywa 125 dm3 tlenu i powstaje 1 dm3 tlenku azotu oraz para wodna

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

64

Ile gramoacutew nadmanganianu potasu należy ogrzewać aby otrzymać 448 dm3 tlenu w przeliczeniu na warunki normalne

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 249 (3 pkt) Jaką objętość wodoru należy użyć do reakcji z azotem odmierzonych w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa aby otrzymać 136 g amoniaku

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Zadanie 250 (2 pkt) 06 g stopu żelaza z węglem spalono w strumieniu tlenu w wyniku czego powstało 0066 g tlenku węgla (II) Jaki procent stanowił węgiel w tym stopie

Rozwiązanie

Procent węgla w stopie

Zadanie 251 (3 pkt) Azotan(III) amonu rozkłada się podczas ogrzewania na azot i parę wodną Ile gramoacutew azotanu(III) amonu należy rozłożyć by otrzymać 336 cm3 azotu odmierzonego w temperaturze 298 K pod ciśnieniem 1010 hPa

Rozwiązanie

Stała gazowa R = 8314 hPa dm3K mol

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

65

Zadanie 252 (3 pkt) Do 100 g mieszaniny węglanu wapnia i tlenku wapnia dodano nadmiaru kwasu solnego Objętość wydzielonego tlenku węgla (IV) wyniosła w warunkach normalnych 56 dm3 Jaki procent stanowiło wapno palone w mieszaninie wyjściowej

Rozwiązanie

Procent CaO w mieszaninie wyjściowej

Zadanie 253 (2 pkt) Czterech ucznioacutew A ndash D rozpuszczało cynk w kwasie solnym Każdy z nich zebrał wodoacuter i obliczył jego ilość w warunkach normalnych uczeń A otrzymał 05 mola wodoru uczeń B ndash 224 dm3 H2 uczeń C ndash 2 g wodoru a uczeń D ndash 903 1022 cząsteczek wodoru Oblicz ktoacutery uczeń rozpuścił najwięcej a ktoacutery najmniej cynku

Uczeń A Uczeń B Uczeń C Uczeń D Obliczenia Obliczenia Obliczenia Obliczenia

Najwięcej cynku rozpuścił uczeń

Najmniej cynku rozpuścił uczeń

Zadanie 254 (2 pkt) Ile moli chlorku wapnia powstało w reakcji wapna palonego z kwasem solnym jeżeli jednocześnie otrzymano 18 g wody

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 255 (2 pkt) Ile dm3 gazu wydzieli się w warunkach normalnych jeśli na 50 g węglanu wapnia podziałamy roztworem kwasu solnego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

66

Zadanie 256 (4 pkt) Do czterech proboacutewek zawierających rozcieńczony kwas siarkowy (IV) wrzucono w warunkach normalnych kawałki metali cynku miedzi glinu i żelaza o masie 1 g każdy Oblicz jakie objętości wodoru wydzieliły się w każdym z naczyń

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 257 (2 pkt) 126 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr Y + Z + W

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym Y Z W = 4 5 9 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji Y - Z - W -

Zadanie 258 (2 pkt) 256 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr A + B + C

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym A B C = 16 9 7 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji A ndash B ndash C ndash

Zadanie 259 (3 pkt) Ustal wzoacuter tlenku azotu ktoacutery powstaje w reakcji katalitycznego utleniania amoniaku wiedząc że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury każdy 1 dm3 amoniaku zużywa 125 dm3 tlenu i powstaje 1 dm3 tlenku azotu oraz para wodna

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

65

Zadanie 252 (3 pkt) Do 100 g mieszaniny węglanu wapnia i tlenku wapnia dodano nadmiaru kwasu solnego Objętość wydzielonego tlenku węgla (IV) wyniosła w warunkach normalnych 56 dm3 Jaki procent stanowiło wapno palone w mieszaninie wyjściowej

Rozwiązanie

Procent CaO w mieszaninie wyjściowej

Zadanie 253 (2 pkt) Czterech ucznioacutew A ndash D rozpuszczało cynk w kwasie solnym Każdy z nich zebrał wodoacuter i obliczył jego ilość w warunkach normalnych uczeń A otrzymał 05 mola wodoru uczeń B ndash 224 dm3 H2 uczeń C ndash 2 g wodoru a uczeń D ndash 903 1022 cząsteczek wodoru Oblicz ktoacutery uczeń rozpuścił najwięcej a ktoacutery najmniej cynku

Uczeń A Uczeń B Uczeń C Uczeń D Obliczenia Obliczenia Obliczenia Obliczenia

Najwięcej cynku rozpuścił uczeń

Najmniej cynku rozpuścił uczeń

Zadanie 254 (2 pkt) Ile moli chlorku wapnia powstało w reakcji wapna palonego z kwasem solnym jeżeli jednocześnie otrzymano 18 g wody

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 255 (2 pkt) Ile dm3 gazu wydzieli się w warunkach normalnych jeśli na 50 g węglanu wapnia podziałamy roztworem kwasu solnego

Rozwiązanie

Odpowiedź

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

66

Zadanie 256 (4 pkt) Do czterech proboacutewek zawierających rozcieńczony kwas siarkowy (IV) wrzucono w warunkach normalnych kawałki metali cynku miedzi glinu i żelaza o masie 1 g każdy Oblicz jakie objętości wodoru wydzieliły się w każdym z naczyń

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 257 (2 pkt) 126 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr Y + Z + W

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym Y Z W = 4 5 9 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji Y - Z - W -

Zadanie 258 (2 pkt) 256 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr A + B + C

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym A B C = 16 9 7 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji A ndash B ndash C ndash

Zadanie 259 (3 pkt) Ustal wzoacuter tlenku azotu ktoacutery powstaje w reakcji katalitycznego utleniania amoniaku wiedząc że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury każdy 1 dm3 amoniaku zużywa 125 dm3 tlenu i powstaje 1 dm3 tlenku azotu oraz para wodna

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

66

Zadanie 256 (4 pkt) Do czterech proboacutewek zawierających rozcieńczony kwas siarkowy (IV) wrzucono w warunkach normalnych kawałki metali cynku miedzi glinu i żelaza o masie 1 g każdy Oblicz jakie objętości wodoru wydzieliły się w każdym z naczyń

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 257 (2 pkt) 126 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr Y + Z + W

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym Y Z W = 4 5 9 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji Y - Z - W -

Zadanie 258 (2 pkt) 256 g substancji X rozłożono całkowicie w oparciu o reakcję

X rarr A + B + C

W wyniku rozkładu otrzymano produkty w stosunku wagowym A B C = 16 9 7 Oblicz ile gramoacutew poszczegoacutelnych substancji otrzymano

Rozwiązanie Otrzymano substancji A ndash B ndash C ndash

Zadanie 259 (3 pkt) Ustal wzoacuter tlenku azotu ktoacutery powstaje w reakcji katalitycznego utleniania amoniaku wiedząc że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury każdy 1 dm3 amoniaku zużywa 125 dm3 tlenu i powstaje 1 dm3 tlenku azotu oraz para wodna

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

67

Rozwiązanie

Wzoacuter tlenku azotu

Zadanie 260 (2 pkt) V2008A2 Mangan można otrzymać w wyniku reakcji MnO2 z glinem przebiegającej zgodnie z roacutewnaniem

3 MnO2 + 4 Al rarr 3 Mn + 2 Al2O3

Źroacutedłem MnO2 jest występujący w przyrodzie minerał piroluzyt ktoacutery zawiera od 94 do 99 masowych tego tlenku

Oblicz ile gramoacutew glinu potrzeba do redukcji 55 g piroluzytu ktoacutery zawiera 95 masowych tlenku manganu(IV) Pozostałe 5 masy minerału to substancje niereagujące z glinem ani manganem

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 261 (3 pkt) V2006A2 Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki (IV) jaka może być związana przez wodny roztwoacuter zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 250C i pod ciśnieniem 1013 hPa Załoacuteż że produktem reakcji jest soacutel obojętna Wartość stałej gazowej R wynosi 8314 hPadm3K mol

Rozwiązanie

Odpowiedź

INFORMACJA DO ZADAŃ 262 i 263 W przyrodzie występuje kilka minerałoacutew tytanu Najważniejsze z nich to ilmenit FeTiO3 i rutyl TiO2 Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego powstaje chlorek tytanu (IV) i tlenek węgla (II) W drugim etapie chlorek tytanu ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85 Ti 8 Al 7 V stosowany jest np do wytwarzania implantoacutew

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Rodzaje reakcji chemicznych Stechiometria roacutewnań chemicznych

68

Zadanie 262 (2 pkt) V2007A2 Na podstawie powyższego tekstu napisz roacutewnania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 263 (2 pkt) V2007A2 Oblicz ile moli tytanu i ile moli glinu zawiera tzw gwoacuteźdź ortopedyczny o masie 120 g wykonany ze stopu tytanu o podanym wyżej składzie

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Wydajność reakcji chemicznych

69

WYDAJNOŚĆ REAKCJI Zadanie 264 (3 pkt) Podczas prażenia 25 g węglanu wapnia otrzymano 10 g wapna palonego Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 265 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwasu solnego i otrzymano 27 g osadu Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 266 (3 pkt) W reakcji 54 g glinu z nadmiarem rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI) powstało 336 dm3 wodoru (warunki normalne) Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 267 (3 pkt) Podczas reakcji magnezu ze stechiometryczną ilością kwasu etanowego CH3COOH wydzieliło się 10 dm3 wodoru w przeliczeniu na warunki normalne Ile gramoacutew magnezu wzięło udział w reakcji jeśli jej wydajność wynosiła 75

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Wydajność reakcji chemicznych

70

Zadanie 268 (3 pkt) W reakcji 252 g siarczanu (IV) sodu z roztworem kwasu siarkowego (VI) wydzieliło się 3 dm3 gazu w warunkach normalnych Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 269 (3 pkt) Do 63 g manganianu (VII) potasu dodano stechiometryczną ilość HCl Zbierano wydzielający się gaz w temperaturze 273 K i pod ciśnieniem 1013 hPa Jaką objętość zajął ten gaz jeśli wydajność procesu wyniosła 90

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 270 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 425 g azotanu (V) srebra dodano kwas bromowodorowy Masa wytrąconego osadu wyniosła 425 g Oblicz wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 271 (3 pkt) Jeżeli z 16 dm3 stechiometrycznej mieszaniny wodoru i azotu otrzymujemy po reakcji 7 dm3 amoniaku to ile wynosi wydajność tej reakcji Pomiaroacutew dokonano w stałych warunkach ciśnienia i temperatury

Rozwiązanie Odpowiedź

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Wydajność reakcji chemicznych

71

Zadanie 272 (4 pkt) AM V2005 316 g manganianu (VII) potasu poddano rozkładowi termicznemu Otrzymano dwa produkty stałe (soacutel i tlenek) oraz tlen Zapisz roacutewnanie przebiegającej reakcji a następnie oblicz ile dm3 tlenu odmierzonego w warunkach normalnych wydzieliło się jeżeli wydajność tej reakcji wynosiła 90

Roacutewnanie reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 273 (3 pkt) W wyniku spalenia 59 g węgla otrzymano 99 dm3 tlenku węgla (IV) (warunki normalne) Ile wynosi wydajność tej reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

72

OBLICZENIA W OPARCIU O ROacuteWNANIA BIEGNĄCE W STOSUNKACH

NIESTECHIOMETRYCZNYCH Zadanie 274 (1 pkt) Pr I2010A2 Żelazo spala się w chlorze tworząc tlenek żelaza (III) zgodnie z następującym roacutewnaniem reakcji

2 Fe(s) + 3 Cl2(g) rarr 2 FeCl3(s)

Uzupełnij poniższe zdanie

W reakcji 1 mola żelaza z dwoma molami chloru przy założeniu 100 wydajności reakcji

powstaje(-ą) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip mol(-e) cząsteczek chlorku żelaza (III)

Zadanie 275 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 05 mola azotanu (V) srebra dodano roztwoacuter zawierający 08 mola chlorku potasu Oblicz ile gramoacutew osadu wytrąciło się w tej reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 276 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 025 mola chlorku żelaza (III) dodano roztwoacuter zawierające 070 mola wodorotlenku potasu Oblicz ile gramoacutew brunatnego galaretowatego osadu wytrąciło się

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 277 (3 pkt) Zmieszano 13 g cynku i 128 g siarki Oblicz ile gramoacutew siarczku cynku otrzymano Ktoacuterego z substratoacutew i w jakiej ilości moli użyto w nadmiarze

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

73

Zadanie 278 (3 pkt) Pr XII2004A2 Amoniak spalono w tlenie Produktami reakcji były tlenek azotu (II) i para wodna Oblicz liczbę moli tlenu ktoacutera nie uległa reakcji spalania jeżeli użyto 7 moli tlenu i 3 mole amoniaku

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 279 (3 pkt) Do roztworu zawierającego 6 g zasady sodowej dodano roztwoacuter zawierający 126 g kwasu azotowego(V) Jaki odczyn miał otrzymany roztwoacuter Ile cm3 wody powstanie w tej reakcji Przyjmij gęstość wody odpowiednią dla warunkoacutew p = 1013 hPa T = 277 K

Rozwiązanie

gęstość wody 1gcm3

Odpowiedź

Zadanie 280 (3 pkt) Do 10 g HNO3 dodano 28 g wapna palonego Ktoacutery substrat i w jakiej masie nie przereagował całkowicie i pozostał po zakończeniu reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 281 (3 pkt) Prowadzono syntezę srebra i siarki w celu otrzymania osadu Ag2S Zmieszano 01 mola srebra i 16 g siarki Ile gramoacutew siarczku srebra otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

74

Zadanie 282 (3 pkt) Ile gramoacutew siarczku glinu otrzymamy jeżeli użyjemy do reakcji 25 g glinu i 0125 mola siarki

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 283 (3 pkt) Jaką objętość tlenku węgla (IV) otrzymano w warunkach normalnych jeśli do redukcji 144 g tlenku żelaza (II) użyjemy 18 g węgla

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 284 (4 pkt) I2006A2 Zmieszano 3 g wodoru i 15 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych i zainicjowano reakcję Napisz roacutewnanie zachodzącej reakcji Oblicz ile moli cząsteczek produktu powstanie w tej reakcji przy założeniu 100 wydajności i określ ktoacuterego z substratoacutew użyto w nadmiarze

Roacutewnanie reakcji

Obliczenia W nadmiarze użyto

Zadanie 285 (3 pkt) 20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego (VI) Obliczyć objętość wydzielonego wodoru (warunki normalne)

Rozwiązanie Odpowiedź

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

75

Zadanie 286 (3 pkt) Zmieszano 25 cm3 wodoru i 75 cm3 gazowego chloru a następnie zainicjowano reakcje Obliczyć objętość gazowego chlorowodoru ktoacutery powstanie w wyniku tej reakcji Pomiaroacutew dokonano przy zachowaniu stałości wartości temperatury i ciśnienia

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 287 (3 pkt) Do zlewki zawierającej 100 cm3 wody o gęstości 1gcm3 wprowadzono 448 cm3 tlenku siarki (VI) w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew kwasu otrzymano

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 288 (3 pkt) Przeprowadzono w warunkach normalnych silnie egzoenergetyczną reakcję rozpuszczania 78 g potasu w 54 g wody Oblicz objętość gazu jaki wydziela się wśroacuted produktoacutew reakcji

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 289 (3 pkt) Oblicz ile cm3 amoniaku powstanie gdyby do syntezy użyć takiej objętości wodoru w ktoacuterej znajduje się 1204 1023 cząsteczek i takiej objętości azotu w ktoacuterej znajduje się 602 1023 cząsteczek (warunki normalne)

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 290 (3 pkt) Po eksplozji 110 dm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono że w otrzymanej parze wodnej znajduje się domieszka tlenu Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 20 dm3 tlenu

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

76

zmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury co objętość gazu przed reakcją Obliczyć jaki procent objętościowy tlenu i jaki procent objętościowy wodoru zawierała mieszanina przed reakcją

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 291 (3 pkt) Przeprowadzono syntezę wodoru i azotu w celu otrzymania amoniaku Oblicz ile dm3 NH3 otrzymano jeśli użyto 30 dm3 wodoru i 85 dm3 azotu Pomiaroacutew dokonano w warunkach izobarycznondashizotermicznych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 292 (3 pkt) W reaktorze umieszczono 15 cm3 azotu i 10 cm3 wodoru i zainicjowano reakcję Oblicz ile cm3 amoniaku powstało po reakcji oraz jaka objętość ktoacuterego z substratoacutew pozostała nieprzereagowana Pomiaroacutew dokonano w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 293 (3 pkt) Zmieszano po 05 dm3 powietrza i wodoru w warunkach normalnych Oblicz ile gramoacutew wody powstało przy założeniu 100 wydajności reakcji

Rozwiązanie Odpowiedź

Zadanie 294 (3 pkt) Do reaktora wprowadzono 70 dm3 mieszaniny tlenu i wodoru Po zainicjowaniu reakcji mieszanina eksplodowała i otrzymano wodę W wyniku analizy ustalono że oproacutecz wody

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Stosunki niestechiometryczne w reakcjach

77

pozostało jeszcze 10 dm3 nieprzereagowanego tlenu Oblicz jaki procent objętościowy tlenu i wodoru zawierała mieszanina wyjściowa jeśli wszystkie pomiary prowadzono w stałej temperaturze i przy stałym ciśnieniu

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 295 (3 pkt) Do syntezy amoniaku użyto 70 cm3 wodoru i 20 cm3 azotu odmierzonych w warunkach normalnych W reakcji otrzymano 20 cm3 amoniaku Ustal ile cm3 wodoru i ile cm3 azotu pozostało w mieszaninie poreakcyjnej

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 296 (3 pkt) W reakcji syntezy amoniaku brało udział 1806 1023 atomoacutew wodoru i 602 1023 cząsteczek azotu w warunkach normalnych Ile teoretycznie mogło w tej reakcji powstać dm3 amoniaku

Rozwiązanie

Odpowiedź

Zadanie 297 (3 pkt) Po reakcji 100 cm3 mieszaniny wodoru i tlenu oproacutecz otrzymanego produktu reakcji pozostało 16 cm3 tlenu Całość pomiaroacutew prowadzono w warunkach izobaryczno ndash izotermicznych Oblicz skład procentowy mieszaniny wyjściowej w procentach objętościowych

Rozwiązanie

Odpowiedź

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

78

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKOacuteW

BLOKU s Zadanie 298 (2 pkt) V2009A1 W przemyśle wodoacuter otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodoroacutew z parą wodną Źroacutedłem węglowodoroacutew jest najczęściej gaz ziemny ktoacuterego głoacutewnym składnikiem jest metan W mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego zachodzą następujące reakcje

I CH4(g) + H2O(g) rarr CO(g) + 3 H2(g)

II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą tworząc tlenek węgla(IV) i wodoacuter

Na podstawie A Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

Napisz roacutewnanie reakcji II oraz sumaryczne roacutewnanie obu etapoacutew

Roacutewnanie reakcji II helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Sumaryczne roacutewnanie reakcji I i II

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

INFORMACJA DO ZADAŃ 299 i 300 Tlenek magnezu ma zastosowanie do produkcji cegieł ktoacuterymi wykłada się wnętrza piecoacutew hutniczych Związek ten stosuje się roacutewnież w medycynie jako składnik lekoacutew przeciw nadkwasocie (dolegliwości polegającej na nadmiernym wydzielaniu się w żołądku kwasu solnego)

Zadanie 299 (2 pkt) V2006A1 a) Korzystając z tablicy elektroujemności oblicz roacuteżnicę elektroujemności magnezu

i tlenu a następnie określ rodzaj wiązania chemicznego w tlenku magnezu

Roacuteżnica elektroujemności

Rodzaj wiązania b) Poniżej wymieniono pięć właściwości fizycznych tlenku magnezu Spośroacuted nich

wybierz i podkreśl dwie uzasadniające zastosowanie tego związku do budowy wnętrz piecoacutew hutniczych

ma wysoką temperaturę topnienia ma wysoką temperaturę wrzenia

jest ciałem stałym stopiony przewodzi prąd elektryczny jest białej barwy

Zadanie 300 (3 pkt) V2006A1 a) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w żołądku po zażyciu

przez osobę cierpiącą na nadkwasotę leku zawierającego tlenek magnezu

b) Określ jaki charakter chemiczny (kwasowy zasadowy obojętny) przejawia tlenek magnezu w tej reakcji

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

79

Zadanie 301 (3 pkt) Poniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących litowcoacutew Ktoacutere z poniższych zdań są prawdziwe

1) Litowce to metale lekkie 2) Wodorki litowcoacutew to związki ktoacutere rozpuszczając się w wodzie tworzą roztwoacuter

o odczynie zasadowym 3) Reakcje litowcoacutew z wodą są silnie endoenergetyczne

Prawdziwe są zdania

Zadanie 302 (2 pkt) Z podanej poniżej listy tlenkoacutew wybierz te ktoacutere mogą reagować z NaOH i zapisz te reakcje w formie cząsteczkowej

a) Tlenek azotu (V) b) Tlenek węgla (II) c) Tlenek fosforu (V) d) Tlenek wapnia (wapno palone)

Z NaOH reagują

Reakcje

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Zadanie 303 (1 pkt) Pr I2005A1 W poniższej tabeli zamieszczono w kolejności alfabetycznej nazwy wybranych litowcoacutew podano ich gęstości oraz temperatury topnienia

Nazwa metalu Gęstość [gcm3] Temperatura topnienia [oC]

Cez

19 29

Lit

053 180

Potas

086 64

Rubid

153 39

Soacuted

097 98

Oceń poprawność poniższej informacji zakreślając literę bdquoPrdquo jeśli uznasz ją za prawdziwą lub literę bdquoFrdquo jeśli uznasz ją za fałszywą

Im większa gęstość tym wyższa temperatura topnienia litowca

P

F

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III

Właściwości pierwiastkoacutew bloku s

80

Zadanie 304 (2 pkt) Przeprowadzono reakcje przedstawione poniższym schematem 1 g Na 1 g NaH 1 g Na2O

100 g wody Oblicz w ktoacuterej proboacutewce wydzieliło się najwięcej gazu po reakcji (warunki normalne)

Obliczenia Odpowiedź

Zadanie 305 (2 pkt) Pr XI2006A1 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem

wapń potas

H2O

a) Podaj symbol pierwiastka ktoacutery gwałtowniej reaguje z wodą helliphelliphelliphellip

b) Napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie reakcji zachodzącej w naczyniu I

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

I II

I II III